CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN Gil mm bestaa' »if TWEE Bladen. 7d* JAARGANG DINSDAG 18 MEI 1926 NUMMER 1824 ABONNEMENTSPRIJS In Leiden en buiten Leiden waar agenten gevestigd zijn Per kwartaal 2.50 Per weekf 0.19 Franco per post per kwartaal f 2.90 BUREAUHooigracht 35 Leiden Tel. 1278, Postgiro 58936 Postbox 20 ADVERTENTIE-PRIJS Gewone advert en tiën per regel 22'/» cent Ingezonden Mededeelingen, dobbel tariei Bij contract, belangrijkeredactie. Kleine advertentiSn bij vooruitbetaling van ten hoogste 30 woorden, worden dage lijks geplaatst ad 40 cent EERSTE BLAD. 7 ue ze.es van Bloembollencultuur Uisiijuoii liet Hoofdbestuur der Alg Ver. voor Bloembollencultuur oor spronkelijk van meening was, dat een verdere uitwerking van zijn plannen overbodig was, en men de leden, on danks de zeer nu ,ere mededeelingen over bet „plan '-Haarlem, wel over de ze kwestie kon laten beslissen, zijn de het.cn blijkbaar later toch van mee ning veranderd. In de beide laatste nummers va<i Bloembollencultuur worden tenminste nadere piededeelingen gedaan in het nummer van 14 Mei vindt men zelfs een kaart van het terrein, waarop het oog is gevallen. De leden zijti nu in alle geval in staat eenigszins een vergelijking te maken tusschen de beide plannen. üf deze vergelijking echter ten gun ste van Haarlem uit za] vallen wagen we te betwijfelen. In de eerste plaats is het te Haarlem beschikbare terrein maar ruim half zoo groot als het terrein, dat door Uil men wordt aangeboden. Hier mag men niet licht overheen loopen. Waar een gebouw.gesticht moet worden dal, naar we hopen, ook voor de volgende geslachten dienst zaldoen, is het noodzakelijk de zaak zoo ruim en royaal mogelijk op te vatten. De grootste teleurstelling in het plan Jhaarlém is echter wei dat het te Haarlem beschikbare terrein aan alle kanten door huizen is ingesloten. Wij hoopten, dat het nieuwe gebouw zou worden een monumentaal geheel, een sieraad voor de Bloem bollenstreek, en een steeds sprekende reclame voor het vak. Indien het plan van het Hoofdbe stuur aangenomen wordt, zal men echter met alleen maar een monu mentale poort tevreden moeter. zijn. Het gebouw zelf zal van den open baren weg niet eens te zien zijn. Wij gelooven niet, dat de meer derheid der leden dit, evenals het Hoofdbestuur, een voordeel zal achten. Als het Hoofdbestuur twijfel oppert of de f 25.000 van liet Krelagefonds wel beschikbaar kunnen worden gesteld voor een gebouw' dat niet in Haarlem wordt Touwd, achten we dit tamelijk kleine politiek. Toen het Hoofdbestuur destijds zelf een plan had om in Heem stede te bouwen, dus ook niet in Haarlem, hebben we van deze bezwa ren nooit iets gehoord. Trouwens, de meeste critiek, die door het Hoofdbestuur op het plan Hillegoni wordt uitgebracht wekt eenigszins den indruk dat de heeren „vele vonden hebben gezocht". Voor ieder mensch staat toch wel vast, dat de cijfers van een begroo ting slec-ht's begroot kunnen wor den. Dat dit ook met het plan Hillegoni het geval is, is voor het Hoofdbestuur echter één van de groote bezwaren. De heeren zelf geven echter in het geheel geen cijfers. Het oorspronkelijke plan van de Commissie uit den Bond van Bloembol lenhandelaren was het gebouw, zoo dra dit klaar zou zijn, over te dragen aan een „Mij. tot beheer van het Cen trale gebouw voor het Bloembollenbe- drijf". Ook was in de begrooting een bedrag genoemd dat jaarlijks door de Alg. Ver. voor Bloembollencultuur zou moeten worden betaald. Nadat op deze punten door het Hoofdbestuur aanmerking was ge maakt, werd voorgestel'd het gebouw aan te bieden aan de Alg, Ver. voor Bloembollencultuur, en het bedrag dat jaarlijks door deze vereeniging zou moeten worden opgebracht met f 4000 te verblinderen. Dit kan toch een zeer royale tege moetkoming worden genoemd, maar nu komt het Hoofdbestuur weer met andere bezwaren, n.l. dat het zeer moeilijk is zich een denkbeeld te vor men van de werkelijke beteekenis van de aanbieding van den Bond. Het wil ons voorkomen, dat het Hoofdbestuur zich werkelijk niet vee! moeite had behoeven te getroosten om zich deze „werkelijke beteekenis'1 eigen te maken. Wij willen nog opmerken, dat het Hoofdbestuur zich nog wel eens ern stig af mag vragen welk plan de mees te werkelijke sympathie van de leden heeft. De stemmen niet tellen maar wegen, gaat niet op. Maar toch mag men bij een zaak als deze wel overwe gen, dat het wel iets beteekent als een aantal leden eener ver., zooveel daad werkelijke sympathie voor een plan hebben, dat ze bereid zijn hiervoor f 50 000 te geven uit eigen zak. In het algemeen willen we hier nog aan toevoegen, dat we steeds gehoopt hebben, dat het Centrale Gebouw de xetel zou worden van het geheele bloembollenvak, waarin alle vereeni- gingen en organisaties die op dit ter rein werkzaam zijn een onderdak zouden vinden. Het stelt ons teleur dat van een streven in deze richting in de hou ding en in de plannen van het Hoofd bestuur niet veel merkbaar is. V Christelijke Kweekschool. Gaarne vestigen wij de aandacht op den oproep van het bestuur der Chris telijke Kweekschool te Leiden inzake ie aangifte van leerlingen. Dit schijnt ons te meer noodig, nu den laatsten tijd van verschillende kanten, in verhand met den onderwiizersover- vloed op de ouders aandrang is uitge-* oefend om hunne kinderen niet voor de school te bestemmen. Nu is er ongetwijfeld op dit oogon- blik een teveel aan onderwijzers. Er zijn tal van geslaagden die nog tevergeefs naar een betrekking zooken Dit is echter niet een verschijusel dat men speciaal in de onderwijzers wereld aantreft. Het aanbod van werkkrachten over treft in schier alle vakken de vraag. De vraag kan zelfs gesteld of naar evenredigheid het aantal werklooze onderwij'ers buitengewoon groot is. In elk geval behoeft de tegenwoordi ge overvloed geen reden te zijn om de opleiding stop te zetten en jongens en meisjes die daarvoor in de termen val len niet naar de Kweekschool te zen den. Wanneer de toestanden zich een weinig ten goede wijzigen, en net vende leerjaar wordt ingevoerd, kun nen al dadelijk tal van candidaterieen plaats vinden. Onze scholen mogen in de toekomst niet van goede leerkrachten worden bi roof d. Opleiding blijft noodig. En daarvoor biedt de Christelijke Kweekschool te Leiden, die onder de eminente leiding van den heer Schaap haar goeden naam, die zij sinds jaren heeft weet hoog te houden, een uitne mende gelegenheid. Daarom wekken wij ouders er op voeders op, aan den oproep van liet Besluur ernstig aandacht te schenken en in geval van twijfel zich met den Directeur te verstaan. V Ons mooie Kooipark. Een eigenaardig incident deed zich Maandag in den Leidschen Gemeen teraad voor. Toen de heer Zuidema het verzoek van de Geref. Schoolvereeniging tot medewerking aan de stichting van 'n school xaan de Driftstraat verdedigde, interrumpeerde de heer Dubbel de man; „Zeg maar dadelijk dat jullie de school in on9 mooie Kooipark wilt hebben. „Ons mooie Kooipark." Van Soc. Dem. zijde schijnt men dit park dus als een eigen afgesloten ter rein te beschouwen, dat niet door de stichting van een Christelijke School mag worden ontsierd. Het Kooipark te goed <en te rood orn daar 'n Christelijke School te stichten. Voor het Bestuur der Geref. School vereeniging een reden te meer om aan zijn oorspronkelijke plan vast te hou den En voor B. en W. een aansporing om de gevraagde medewerking te ver leen en. Aan opvattingen als door het socia listische raadslid geuit, mag geen voet worden gegeven. Ons mooie Kooipark" mag niet of ficieel als rood gebied worden gestem peld. Ook daar zelfs daar moet plaats zijn voor een Christelijke School. STADSNIEUWS. De heer A. L. L. Gathier. De heer A. L. L. Óathier, hoofd der Chr. School aan het Noordeinde, die sinds geruimen tijd ziek i9 en eenige weken in het Diaconessenhuis ver pleegd is, heeft daar een ernstige ope ratie ondergaan. Gelukkig is hij thans weer in zooverre hersteld, dat hij bin nen enkele dagen deze inrichting hoopt te verlaten. De patiënt moet evenwel voorloopig nog rust houden. Prof. Dr. H. T. de Graaf. Bij Kon. besluit van 12 Mei is dr. H. T de Graaf, Nederlandsch-Herv. predikant te Zutphen en bijzonder hoogleeraar aan de Rijksuniversiteit te Utrecht, benoemd tot gewoon hoog leeraar aan de Rijksuniversiteit te Leiden in de faculteit der godgeleerd heid, om onderwijs te geven in de en- cyclopaedie der godgeleerdheid, de geschiedenis der leer aangaande God en de zedenkunde. Prof. de Graaf is de opvolger van Prof. Dr. K. Th Roessingh, die verle den jaar overleed. De nieuwe hoogleeraar werd gebo ren in 1875 en was achtereenvolgens predikant der Ned. Herv. Gemeenten te Marrum (1900'07), Veenhuizen ('07'12), Sneek ('12'20) en Zutphen (sedert '20). Leidsche Exploitatie-maatschappij. In de heden gehouden vergadering van aandeelhouders van de Leidsche Exploitatie «Maatschappij van Onroe rende goederen zijn de balans- en de verlies- en winstrekening goedgekeurd en is het dividend over het afgeloopen boekjaar bepaald op 8 Yi pet. (als vorig jaar). Mr. M. E. J. M. H. Bolsius werd als commissaris herkozen. De Leidsche Winkelstand. Hedenmiddag om twee uur is in het pand Hoogewoerd 103, waar voorheen de banketbakkerij van de fa. Cannoo en Zn. gevestigd was, een nieuwe zaak geopend, die uitsluitend is gewijd aan den verkoop van stofzuigers. Onder nemer is de heer J. Swier Jr. die reeds eenigen tijd een bloeiende zaak heeft in de L. Houtstraat in den Haag. Het is zijn bedoeling niet slechts op te treden als vertegenwoordiger van enkele speciale merken, doch om alle goede soorten ,in allerlei vorm en prijs in den handel te brengen. Tevens wordt de aankoop van de duurdere exemplaren gemakkelijker gemaakt, doordat gebruikte stofzuigers tegen vergoeding van de waarde kunnen in geruild worden. Het is dus duidelijk, dat iemand die over aanschaffing van een stofzuiger denkt hier wel kans heeft om naar 'genoegen te slagen. Wat het pand betreft deed de heer Swiel* een goede keus, en hij richtte het ook prettig in. De oorspronkelijke winkel is ingericht als toohkamer, waar de diverse stofzuigende machi nes in al hun verscheidenheid staan' opgesteld. Het geheel maakt een goeden in druk. Daarnevens zal de etalage nog een uitbreiding ondergaan, waardoor ook naar buiten de expositie volledi ger zal worden. Waar de stofzuigers bij onze stof- hatende huisvrouwen nog wel veel opgang maken zal, wenschen wij den heer Swier een flink debiet daarin toe. Het succes van de eerste dagen 'was, naar wij hoorden, al zeer bemoe digend. Voor verdere bijzonderheden raad plege men de advertentie-rubriek. 40-jarig jubileum A. Erades Sr. De heer A. Erades Sr. van wiens 40- jarige werkzaamheid als eerste be diende in de Stadsgehoorzaal wij reeds eerder melding maakten, heeft giste ren, den dag waarop de herdenking was bepaald, veel belangstelling mo gen ondervinden. Zooals reeds gemeld werd. had de burgemeester hem persoonlijk reeds gecomplimenteerd bij de overhandi ging van de eere-medaille in zilver, van de huisorde van Oranje Nassau. En op de receptie gistermiddag in de Stadsgehoorzaal kwamen weer velen een bewijs geven van hun sympathie voor den populairen oberkei In er. Hij werd o.m. toegesproken door'den tegenwoordigen pachter van het buf fet der Stadsgehoorzaal, den heer W. F. van Ingen Schenau. Gedurende de 12 jaren dat ik pachter ben, aldus de heer v. I. Schenau (en deze is de 5de pachter dien de heer Erades dient), hebt ge onze belangen steeds op de meest loffelijke wijze behartigd. Als een tastbaar bewijs van zijn waardeering bood de heer v. I. Sche nau den jubilaris ten slotte een be drag in enveloppe aan, en namens den bond van hotel, restaurant en café- personeel de gouden draagmedaille voor ijverige en trouwe plichtsvervul ling. De jubilaris toonde zich zeer er kentelijk voor de waardeerende woor den tot hem gericht, en zei met genoe gen zijn plicht te zullen blijven doen, zoolang hem de kracht daarvoor ge schonken wordt. De heer G. de Jong sprak daarna den jubilaris toe namens het perso neel der Stadsgehoorzaal en bood hem namens de collega's een fraaie hang lamp aan. Verschillende vereenigingen hebben zich op de receptie laten vertegenwoor digen, o.a. ook de L.A.W.E.T. en 'de commissie voor de Volksbijeenkom- sten. Namens de laatste werd den ju bilaris eveneens een bedrag in enve loppe ter hand gesteld. Ook tal van particulieren kwamen den heer Era des gelukwenschen. Een fraai cadeau gewerd hem ook van de zjjde zijner kinderenf die hem een portret in olieverf aanboden van hemzelf en zijn overleden echtgenoo- te. Zonder twijfel zullen vele ingeze tenen daarin belang stellen. Hun zij medegedeeld dat het portret eenige dagen is te zien in den kunsthandel Bonten, Noordeindq. Jan Steententoonstelling. Het beschermheerschap van )Ie Jan Steententoonstelling is door Z. K. H. Prins Hendrik aanvaard. Gisteravond is van een rijwiel, dat in de gang van de leeszaal Reu- vens stond, het rijwielbelastingplaatje ontvreemd. Uit het voortuinje van een wo ning aan den Morschsingel is gisteren het rijwiel van den heer C. B. ont vreemd, dat daar tijdelijk onbeheerd stond. -y Tot collectrice van de Ned. Staats loterij alhier is met ingang van de 442ste loterij benoemd Mevr. Wed. F. J, A. Vos de Wael, geb. baronesse de Bouman de Rycholt, te Oegstgeest. BINNENLAND. Minister Slotemaker de Bruine in Drente. Omtrent het bezoek, dat de minister van arbeid, handel en nijverheid, prof. Slotemaker de Bruine, Vrijdag en Za terdag aan Drente heeft gebracht, ver gezeld door den directeur voor de volksgezondheid, mr. Lietaert Peerbol te, en den directeur der arbeidsbemid deling en werkloosheidsverzekering, den heer Folmer, wordt nader gemeld: De minister liet zich Vrijdag door verschillende personen ten provincie huize te Assen omstandig voorlichten omtrent de volksgezondheid, den toe stand op woninggebied en den alge- meenen toestand, speciaal in de veen- streken van Drente, en daarna t,ad een langdurige bespreking met het col lege van Gedeputeerde Staten plaats. Zaterdag maakte de minist'r een tocht naar den Zuid-Oosthoek van Drente waarbij enkele ontginningen van de N.V. Ontginnings-Maatschappij het Lantschap Drenthe, de voorbeeld tuin en een tuin van een der leden der Tuinbouwvereenigïng ijpes Nostra te Nieuw-Amsterdam, ü:l buurthuis te Zwartemeer en de keeten-nederzet- ting te Emmerschans werien bezoiht. Deze tocht werd o.m. meegemaakt door den commissaris der koningin in Drente, den inspecteur der volksge zondheid, dr. Tuntler en den inspec teur der rijkswerkverschaffing Met den avondsneltrein keerde de minister naar Den Haag terug. Het verdrag met België. Het Nederl. correspondentiebureau in Den Haag meldt: Naar wij vernemen hebben thans de onderhandelingen met de Belgische regeering naar aanleiding van het ge sloten verdrag haar beslag gekregen en kan ook de onderteekening van het tractaat met Engeland en Frankrijk, waarin het vervallen van de collectie ve tractaten van 1839 wordt vastgelegd worden tegemo/t gezien. De ondervoeding in Drente. Op de vragen van het Kamerlid Ke telaar betreffende het instellen van een onderzoek naar den gezondheids toestand der schoolkineren in de Drent sche venen heeft de minister van Ar beid, de heeip Slotemaker de Bruine thans geantwoord. De minister zegt, dat hij met groote aandacht kennis heeft genomen van den bedoelden uitslag, waarbij hij zich echter niet verhelen kon, dat het rap port den indruk maakt, van nadere toetsing te behoeven, zoowel van de gebruikte normen als van de gevolgde methode. Een volledig onderzoek, als ge vraagd wordt, zegt de minister, zou zeer tijdroovend zijn en schijnt z.i. ook minder noodig, waar de hygiënische toestand in de venen bij voortduring de aandacht en zorg heeft van het Staatstoezicht op de Volksgezondheid. De minister was reeds met die inspec tie in overleg getreden aangaan Ie een onderzoek met dugenaamde steek proeven, met name om een antwoord te vinden op de vraag, of de betreurde toestanden als verschijnselen van den laatsten tijd moeten worden opgevat dan of zij symptoom zijn van omstan digheden, die reeds vele tientallen van jaren in Drente hebben invloed uitge oefend. Over zulk een onderzoek zal weldra een beslissing kunnen werden genomen. Aan de hand van het op korten ter mijn te verwachten hierboven bedoeld rapport, zal de minister ernstig over wegen, welke maatregelen zullen kun nen en moeten genomen of bevorderd worden, voor zoover het zijn Departe ment aangaat. ,Pro Rege". Onder voorzitterschap van Ds. L. J. S. Croesaz van Strijen heeft de afdee- ling Zuid-Holland van de Nationale Vereeniging „Pro Rege", te 's-Graven- hagë, een vergadering gehouden. In zijn openingswoord bracht de voorzitter een woord van hulde aan de nagedachtenis van kapitein jhr. de Sa- vornin Lohman, in leven voorzitter van de militaire afdeeling 's Graven- hage der Vereeniging. Na een zeer breede discussie werden Belanorijkste nieuws in dit Nummer. Binnenland. Dr. H. T. de Graaf is benoemd tot hoogleeraar in de godgeleerdheid te Leiden. Weder een moderne taal op de La* gere School? Het vermenigvuldigingscijfer der Leidsche inkomstenbelasting blijft ge handhaafd op 0.9. De Gemeenteraad van Leiden beslnit tot medewerking voor den bouw van een nieuwe Geref. School. Buitenland De orde in Polen hersteld. Rataj Ls president ad interim. Donderdag zullen de Britsche mijn werkers over Baldwin's voorstellen be raadslagen. De Katholiek Jaspar is in België tot kabinetsformateur benoemd. Groote overstroomingen in Noord- Italië. de jaarverslagen goedgekeurd. In de kas is een saldo van rium f 200. De aftredende bestuursleden, Ds. L. J. S. Croesaz, Ned. Herv. Predikant te Strijen, Ds. K. K. Troost, Gerei. Predi kant te Naaldwijk en sergeant Jansen te s-Gravenliage werden herkozen. De afdeelingen Leiden en Schiedam werden benoemd tot leden van de Com missie van controle. Radio-onderwijs voor schippers. Naar wij vernemen, is tusschen het Onderw-ijsfonds voor de Binnenvaart te Amsterdam en den „Hilversum- schen Draadloozen Omroep" een over eenkomst gesloten voor het geven, van onderwijs per radio aan schippers. Het ligt in de bedoeling, zoodra door het Onderwijsfonds voor de Binnen vaart een voldoend aantal radio-ont-4 vangtoestellen aan boord van binnen schepen is geplaatst, dit onderwijs per radio, dat üitsluitend schippersvak- onderwijs zal zijn, aan te vangen. 'Het onderwijs aan schipperskinderen. Eenigen tijd gelden heeft het Be stuur van het Onderwijsfonds voor de Binnenvaart zich tot het Gemeente bestuur van Amsterdam gewend met het verzoek toe Ie willen staan, dat schipperskinderen, die voor het ont vangen van Lager onderwijs aan den wal zijn geplaatst, de schippersschool bezoeken. Hierdoor zou het mogelijk zijn, dat deze. schipperskinderen, vol gens het uniform leerplan van het on 'derwijsfonds voor de Binnenvaart, dat op deze scholen wordt toegepast, in drie jaar volledig Lager onderwijs ge nieten. Naar wij vernemen, heeft de wet houder van onderwijs, de heer Edu- ard Polak, heden aan het bestuur van. het Onderwijsfonds voor de Binnen vaart bericht, dat ook hij een derge lijke regeling gewenscht acht en dat daarom tegen de inwilliging van het verzoek geen bezwaar bestaat. De schipperskinderen, die te Am sterdam aan den wal wonen voo^ het ontvangen van Lager Onderwijs, zul len in het vervolg de schippersschool kunnen bezoeken, indien zii in het be zit zijn van een verklaring van het on derwijsfonds voor de Binnenvaart flat het inderdaad schipperskinderen zijn. Weder een moderne taal op de Lagere School. Naar gemeld wordt, is binnen be trekkelijk korten'"tijd de indiening van een wetsontwerp te wachten- tot wijzi ging van de Lager-Onderwijswot, waar bij aan de gemeentebesturen de be voegdheid zal worden verleend, het ondqrwij9 in een der moderne talen in het leerplan der lagere scholen op te nemen. Het betreffende wetsvoorstel verkeert op het oogenblik reeds in een verge vorderd stadium van voorbereiding. Koude en warmte in Europa. De filiaal-inrichting van het Kou. Ned. Meteorologisch Instituut meldt ons: De tegenstelling in temperatuur was en is gisteren en vandaag over het vas te land wel bijzonder groot. Terwijl in West-Europa, te weten Nederland, België, Frankrijk, West-Duitsehiand en Engeland de temperatuur van 3 tot 7 gr. C. onder normaal was en is, be droeg en bedraagt de positieve aiw ij king temperatuur over het gebied Dresden, Danzig, Swinemünde en Bres lau tusschen 6 en 9 gr. C. in het Wes ten laagste temperatuur van 4 gr. d, in het Oosten een hoogste van 19 gr. C. des voormiddags te 7 uur zonnetijd.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1926 | | pagina 1