CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN ADVERTENTiE-PRUS
7de JAARGANG
ZATERDAG 15 MEI 1926
NUMMER 1822
ABONNEMENTSPRIJS
Ld Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaal f 2.50
Per week i 0.19
Franco per post per kwartaal i 2.90
Oit nummer bestaat nft TWEE Bladen.
EERSTE BLAD.
Gaat dan heen!
BUREAU: Hooigracht 35
- Leiden
Tel. 1278, Postgiro 58936
Postbox 20
Het moet voor de verbaasde discipe
len, toen zij op den Olijfberg liun ver
heerlijkten Heiland en Koning na
staarden, een eigenaardige gewaar
wording zijn geweest, toen hunne ge
dachten en dat nog wel door Engelen,
werden teruggeleid van den hemel
naar de aarde.
Wij zouden, 't anders hebben ver
wacht en gedaan.
Wij zouden veeleer hebben verwacht
een opwekking tot de discipelen om
hunne harten op te heffen tot den he
mel, waar Christus was, om te medi-
teeren over de beteekenis van deze
hemelvaart en zich uitsluitend bezig
te houden met de dingen die boven
zijn.
Maar de Engelen doen het anders.
Terwijl de jongeren daar staan, ver
baasd en verslagen, worden zii door de
Engelen teruggeroepen tot dé werke
lijkheid, tot de aarde en het aardsche
leven.
Wat staat, gij en ziet op naar den
hemel? Het is als een terugslag op het
woord .van den-Heiland, kort voor zijn
verscheiden tot de discipelen gespro
ken, oin terug te keeren naar Jeruza
lem en daar de vervulling vai* de be
lofte des Vaders te verwachten en dan
heen te gaan en te prediken het Evan
gelie dés Koninkrijks.
Gaat henen in de geheele wereldI
Dit woord is nog niet in het vergeet
boek geraakt.
Het heeft ontelbaren zendingsrede-
naars stof geleverd voor een opwek
kende rede om de zendingsactie te
prikkelen en de gemeente de noodza
kelijkheid' der evangeliebediening op
het hart te binden.
En zeker niet ten onrechte. Dit
woord is het zendingsbevel bij uitne
mendheid.
Maar daarmede is de beteekenis van
dit woord niet uitgeput.
Het bevat niét alleen een bevel om
zending te drijven, om de blijde bood
schap des heiis te brengen „alle den
volcke" maar het bevat ook een richt
snoer voor heel het leven en voor allo
levensopenbaring.
Gaat dan heen. Predikt bet Evan
gelie!
Dit bevel klemt ook voor het gebied
van het Onderwijs, voor het staatkun
dige leven en niet het minst ook voor
de sociale verhoudingen.
En als het hemelvaartsfeest en de
prediking van het hemelvaartsevan-
gelie eenige beteekenis heeft, dan zal
de vrucht daarvan gezien moeten wor
den niet alleen in het geestelijke leven
maar op ieder levensterrein.
Opnieuw is weer tot ons gekomen de
ernstige roepstem om 's Heeren heiige
ordinantiën, weer vast te zetten, 't volk
ten baat.
Wij hebben Zijne getuigen te zijn;
den eisch van het Evangelie des Ko
ninklijks te laten hooren voor alle le
vensverhoudingen, het licht van het
Evangelie te laten schijnen over alle
vraagstukken, die het menschelijk le
ven beroeren.
De hemelvaart des Heeren roept ons
om te arbeiden, prikkelt tot activiteit.
Wij mogen en moéten met de disci
pelen toeven op den Olijfberg om daar'
in stille aanbidding op te zien tot den
verheerlijkten Heiland, die door God
uitermate werd verhoogd en Wien ge
geven werd een naam welke boven al
len naam is, maar-dan keeren we ook
weer terug om te leeren en te onder
houden alles wat Jezus geboden heeft,
om in woord en wandel te prediken
het Evangelie.
Zoo behoort het te zijn.
Zoo luidt het goddelijk bevel.
Maar wat zien we daarvan in de
practijk?
O ja, de Kerk is gelukkig nog wel
in eere, de evangelisatie mag zich in
veler belangstelling verheugen en een
toespraak over het zendingsbevel
wordt nog wel met belangstelling en
met instemming gevolgd.
Maar hoe weinig komen wij er vaak
toe om de volle consequentie van het
hemelvaartsevangelie te aanvaarden.
Om te prediken het Evangelie door
zelf voor de eischen van het Evange
lie, in het gezin, in de school, in de
maatschappij en in den staat onvoor
waardelijk te buigen. Om te leeren en
te onderhouden alles wat Jezus gebo
den heeft.
Was dit wel het geval, welk een ge
heel ander beeld zou ons leven vertoo-
nen. Welk een belangstelling zou er
dan zijn voor de christelijke school.
Wat zou dan gevoeld worden de on
misbaarheid van de Christelijke pers.
Wat zouden de maatschappelijke
verhoudingen veranderen, de sociale
ellende verminderen.
Welk een meeleven zou er zijn in
den staatkundigen strijd onzer dagen
en hoe zou de noodzakelijkheid ook
van dezen arbeid worden gevoeld.
Daarom: Gaat dan heen.
Predikt het Evangeliel
V Onze vakbeweging.
Welk een onwaardeerbaren zegen
wij ontvingen in onze Christelijke vak
beweging, is ook dezer dagen weer
gebleken
Van het Nationaal Arbeidssecreta
riaat was een voorstel ontvangen om
een gezamenlijke steunbeweging voor
de Engelsche arbeiders te beginnen.
Het antwoord van het Christelijk-
Nationaal Vakverbond luidde echter
beslist afwijzend.
„Het kan u bekend zijn, aldus het
antwoord, dat een solidariteitsstaking,
zooals deze thans door de Engelsche
arbeidersbeweging wordt toegepast,
door 'ons principieel als strijdmiddel
wordt verworpen. Het neerleggen van
den arbeid hij werkgevers, waarmede
de arbeiders geen conflict hebben, ach
ten wij een ontoelaatbare strijdme-
thcde.
Het wapen -der solidariteitsstaking
aan te grijpen, speciaal in de vitale
bedrijven als het Spoorwegbedrijf, het
Transportwezen, de Electriciteitswer-
ken, enz. enz. waardoor het geheele
economische leven kan worden ont
wricht, en die, als zij enkele dagen
duurt, het gansche maatschappelijke
leven moet ontredderen, achten wij in
strijd met onze beginselen. Indien dit
wapen toch wordt gehanteerd, zal dit
hem die het gebruikte het scherpst
treffen; de arbeidersklasse zal daar
van zelf de grootste nadoelen onder
vinden.
Een optreden als dat van de Typo
grafen, werkzaam bij de Daily Mail,
heeft allerminst onze instemming. Het
goedkeuren van een dergelijk optreden
zou toch beteekenen, dat door de ar
beidersklasse de vrijheid van drukpers
zou mogen worden aangerand.
Indien het conflict in Engeland be
perkt gebleven was tot de mijnindus
trie, had men op de sympathie der
Christelijke arbeidersbeweging in ons
land mogen rekenen. De loonen zijn
dusdanig dat loonsverlaging zeker on
rechtvaardig moet worden geacht. Een
reorganisatie van het Engelsche mijn
wezen is zeker noodzakelijk. De mijn
werkers mogen verlangen dat zij niet
de dupe worden van de misstanden
die te dezen opzichte bestaan.
Nu men echter het wapen der soli
dariteitsstaking is gaan hanteeren, nu
men als middel in den strijd meent
maatregelen te mogen toepassen die
ten doel hebben opzettelijk het geheele
economische leven te desorganiseeren,
kunnen wij aan een dergelijke bewe
ging onzen steun niet geven, moeten
wij integendeel een dergelijk optreden
veroordeel en."
Dat is duidelijke taal.
Aan een revolutionaire actie in wel
ken vorm ook, doet het C.N.V. niet
mee.
Nogeens, welk een zegen is voor ons
land de Christelijke Vakbeweging.
'Want het is wel waar dat haar le
dental, dank zij de ontrouw en de slap
heid van vele Christenen betrekkelijk
gering is, maar naar verhouding oe
fent zij toch een zeer grooten invloed
uit.
Meermalen is toch gebleken, dat de
Christelijke organisaties de leiding
namen en dat het moderne vakver
bond noodgedwongen die leiding vol
gen moest.
De solidariteitsstaking wordt p r i n
c i p i e el verworpen.
Het beginsel wordt op den voor
grond gesteld.
De banier hoog gehouden.
STADSNIEUWS.
HET 40-JARIG BESTAAN DER
3 OCTOBER-VEREENIGING.
De Serenade.
Neen, het is toch blijkbaar een ern
stige vergissing, te meenen of te zeg
gen dat de Leidenaar moeilijk ergens
is vóór te spannen; dat hij zich niet
spoedig voor iets warm maakt. Want
waaruit moet het anders verklaard
worden, dat in het algemeen een op
tocht bij ons Leidsche publiek veel be
langstelling vindt en dat ook gister
avond weei' ettelijke duizenden op de
been waren?
Natuurlijk haasten wij ons om even
tueel den indruk weg te nemen als
zouden wij wat gisteravond gebeurde
op een lijn stellen met de eerste min
of meer particuliere betooging. Het
gold inderdaad een feit, waarbij ieder
welmeenend Leidenaar betrokken was
waar een bewijs van sympathie werd
verwacht voor een vereeniging die nu
40 jaren lang heeft bevorderd, moge
lijk niet altijd op een wijze die ieder
bevredigde, maar die ongetwijfeld be
doeld was om allen te bevredigen, dat
de 3de October van elk jaar werd ge
wijd aan de herdenking van hetgeen
op dien datum om en binnen Leid ens
veste heeft plaats gegrepen.
Maar dit neemt niet weg, dat een
ijskoude volksmentaliteit niet die al-
gemeene, prettige, gemoedelijke en
nette hulde zou hebben gebracht als
waarvan gisteravond de oude grijze
burcht getuige was.
En mocht zelfs deze gevolgstrekking
niet algemeen worden onderschreven,
dan zou dit mogelijk nog slechts te
meer pleiten voor den invloed van de
3 Oct.-Vereeniging, die de Leidsche
vereenigingen op dit gebied zóódanig
is voorgegaan, dat zij op het eerste
sein klaarstaan om zich van haaraan-
genamen plicht te kwijten.
De opstelling.
Op het ruime plein van de Doelen-
kazerne stonden ze weer in een wijden
boog opgesteld, vier aan vier. De mu
zikanten met mooi opgepoetste instru
menten, de vrouwelijke en mannelijke
gymnasten, ietwat huiverend van de
kille avondlucht die door het wachten
gelegenheid kreeg om in de dunnne
shirtjes te dringen, maar die er som
wijlen ook weer vlug uitgedanst werd
dan de zangers, de schutters, de
zwemmers, de tooneelisten, de kell-
ners, de studenten, de padvinders, de
renners op hun racecars, officieele en
iiiet-officieefle middenstanders', enz.
Net alsof een groote hand plots een
greep had gedaan midden uit het
Leidsche Vereenigingsleven en het re
sultaat zóó maar op het kazerneplein
had neergezet.
Dat het echter zoo niet was, kon al
worden afgeleid uit de geregelde volg
orde: het werk van beproefde krach
ten als Ir. v. Spall, Wichers Rollandet
en andere V.V.V. specials, die hij de
3 Oct. Vereen, de klappen* van de
zweep wel hebben geleerd.
De - optocht.
Terwijl het weer, dat aanvankelijk
dreigde, zich goed hield, werd even
over negen uur in de volmaakste orde
en onder toejuichingen van het samen
gestroomde publiek afgemarcheerd.
Vooral op de kruispunten, Noord
einde en Prinsessekade was het ont
zettend vol, en de politie had genoeg
te doen met de trams het passeeren
mogelijk te maken.
Dit was trouwens niet eerst het ge
val toen de stoet afmarcheerde. Reeds
voordien was het aanrukken van een
enkel muziekkorps dat zich naar de
Doelenkazerne begaf, voldoeAde om
het verkeer in de Breestraat, speciaal
in de^ nauwere gedeelten, geheel te
stremmen, zoodat de tram maar be
rustte in een lijdelijk volgen. In dit
geval was het niet zoo erg dat eenige
honderden het krantenbericht verge
ten waren waarin de route werd aan
gegeven, waardoor men wachtenden
kon vinden op punten waar „de op
tocht" niet van plan was te verschij
nen. De belangstelling concentreerde
zich vlug genoeg, toen de eerste tonen
van de afmarcheerende korpsen in
den stoet werden gehoord, en boven
de hoofden het grillige licht van wal
mende toortsen werd gezien.
De stoet maakte een mooi effect bij
het licht van de artistiek gekleurde
lantaarns en de soms dichter worden
de fakkelrook, waar het licht poogde
door heen te schitteren.
Op den Bnrcht.
Na een opgewekten marsch langs
Kort Rapenburg, Prinsessekade, Haar
lemmerstraat, Hooigracht, Watersteeg
Koornbrugsteeg, Brughsteeg, arriveer
de het kronkelend gevaarte met zijn
vele fantastisch glimmende roode
oogen aan de Burght, waar reeds het
bestuur der jubileeren^e vereeniging
zijn opwachting maakte.
Met medewerking van den gérant
was ook hier alles prachtig geregeld.
Wat vooral een feestelijken indruk
maakte was de illuminatie van de mo
numentale toegangspoort die de mooie
/4ijn in dit oude stukje bouwwerk schit
terend deed uitkomen. Ook de binnen
plaats was rondom geheel verlicht
door vetpotjes, waarin de tallooze
lichtjes rusteloos flikkerden.
Het was zeer eigenaardig, om, op de
Burght staande te zien hoe deze dooi
den fantastisch verlichten stoet werd
omsingeld, terwijl de deelnemers naar
boven klauterden. Voorafgegaan door
het bestuur van de V.V.V. marcheer
den de groepen naar „binnen" defilee-
rende voor het bestuur van de 3 Oct,-
Vereeniging, dat met den burgemees
ter, den Commissaris van politie en
andere autoriteiten bii den opgang
stond.
Terwijl men voortdurend doormar
cheerde vulde zich langzamerhand de
geheele ruimte.
Toen allen gearriveerd waren en de
trompetters van de padvinders „in
rust" hadden geblazen, nam de voor
zitter van de V. V. V. de heer A. W.
Frentzen het woord.
Hij gaf uiting aan de vreugde van
velen, nu de 3 Oct.ver. die zoon roem
rijk verleden heeft, en waarvan nog
zooveel is te verwachten, haar 40-jarig
bestaan mag vieren. Tegenover de 352
jaren die ons van 1574 scheiden is 40
jaar niet veel, maai- de vergelijking
moet dan ook qualitatief zijn en dan is
het duidelijk dat het optreden der 3
Oct. Vereen, in menig opzicht van
groot belang is geweest. Wij hebben
van haar niet alleen genoten, maar
ook geleerd; en ons in staat gesteld
om den vreemdelingen o, V.V.V.'er,
die onze feesten meevierden de
beste qualiteiten van onze burgerij te
toonen. Zij heeft leiding gegeven aan
de herdenking van het feit van 3 Oc
tober 1574, en op zulk een wijze dat
oud en jong, rijk en arm eraan kon
deelnemen. Hierbij wees spr. ook op
de goede verhouding met de studen
ten, die telkens bleek wanneer de ook
voor hun inrichting zoo belangrijke
mijlpaal in de Nederlandsche Geschie
denis werd herdacht.
Ik» heb mij, zoo besloot spr. onthou
den van het noemen van namen. Eén
uitzondering wil ik maken, en dat is
voor den voorz. der 3 Oct.-Ver. den
heer W. v. d. Laan, dien ik een krans
om de schouders wil hangen en een
oorkonde wil aanbieden, vervaardigd
door éen enthousiast lid der 3 Oct.
Vereeniging.
De heel© massa stemde hierop krach
tig in met spr.'s driewerf hoera! waar
op de muziek inviel met een: lang zal
hij (zij) leven.
Toen weer stilte geblazen was, be
klom de heer v. d. Laan zelf 't trapje
naar den omloop, en sprak hij de tal
rijke gasten toe. Spr. dankte hartelijk
voor dit huldebetoon, vooral de com
missie die er leiding aah gaf, doch zei
tevens die hulde gaarne te willen
terugbrengen op de Leidsche vereeni
gingen die de 3 Oct. Vereen, bii het uit
voeren van- soms moeilijke plannen
nooit in den steek hebben gelaten.
Spr. wekte allen op om steeds te ge
denken wat mannen als v. d. Werff,
van Hout, Douza, Boissot enz. hebben
mogen doen voor de stad, en dit te
doen door de 3 Oct. Vereen, te steunen
door lid te worden, door op 3 Oct. mee
te helpen en door trouw op de verga
deringen te komen. Ook op die van 25
Mei, waar de luisterrijke viering van
het 40-jarig bestaan zal worden be
sproken.
Ook nu stemde groot en klein weer
luid in met spr.'s driewerf hoera voor
"de 3 Oct. Vereeniging.
Onmiddellijk daarop veranderde
een deel van den trans in een stukje
schuttersveld-op-3-Octoberavond, want
fel ontbrandde het Bengaalsch vuur,
gevolgd door het nog fellere schijnsel
van een draaiende magnesiumzon dat
het terrein van de huldiging in een
hel schijnsel plaatste.
Het betrof een attentie van de fa.
Wed. A. J. Kat. Hoe zou het ook an
ders. Deze firma die zelf in Juni a.s.
den aanvalligen leeftijd van 100 jaar
hoopt te bereiken, heeft hij de 3 Oc-
toberfeesten altijd zoo'n bijzondere
plaats ingenomen, dat zij niet kon
achterblijven bij het feest van haar 40-
jarige afneemster. Het was een niet
goedkoope, ma^r alleszins geslaagde
attentie.
En alsof er van fakkelrook en vuur-
werksmook geen sprake was, zong
men op het terrein uit volle horst en
begeleid door de korpsen het Wilhel
mus, gevolgd door het beroemde 3 Oc-
toberlied.
'tWas kort geweest, maar krachtig,
en na het laatste nummer werd ruim
te gemaakt voor het bestuur der 3
Oct. Vereeniging, dat zich naar de
Graanbeurs begaf om te recepieeren.
Groepsgewijze kwamen de Gedepu
teerden namens de verschillende ver
eenigingen hun gelukwenschen aan
bieden, na welke vermoeiende plicht
zij het gehemelte" met champagne ver-
frisschen mochten.
Het bleek dat 40 vereenigingen aan
de huldiging hadden deelgenomen, w.
o niet minder dan 9 muziekkorpsen,
n.l. Christ. Muziek Vereen. „Athalia",
Leidsch muziekkorps, Leidsch Politie
Muziekgezelschap, Muziekgezelschap
der N.Z.H.T.M. Muziekgezelschap P. C.
L. R.K. Muziekvereen. „Perosi", Chr
Muziekvereen. „Polyhymnia". Harmo
nie Orkest T. D. Muziekver. „Werk-
mans Wilskracht."
Wij bezagen nog even de door den
luw J, W. Ydo vervaardigde oorkon
de, gebonden in grijzen band met rood
lederen rug en hoeken. In een wit sa
tijnen veld stmt op de buitenzijde het
Leidsche wapen.
De bladen van oud-Hollandscb ra
pier zijn ftigK/ot m$t cvn -
9tellen om de emblemen
vereen, die respectievelijk de koran 1-
muziek in het v. d. Werffpark, de ca
rillonbespeling en de uibdeeling van
haring en wittebrood in beeld brengen
Het is een fraai stuk werk, dat den
ontwerper eert.
De avond werd besloten met een
souper in „In den Vergulden Turk."
Gemeenteraad.
Aan de agenda van de Maandag te
houden Raadsvergadering is nog toe
Gewone advertentiên por regel 221/» cent
Ingezonden Mededeelingen, dobbel Uriel
Bij contract, belangrijke redactie.
Kleine advertentiSn bij vooruitbetaling
▼an ten hoogste 30 woorden, worden dage
lijks geplaatst ad 40 csnt.
Belangrijkste nieuws in dit Nummer.
Binnenland.
Ds. J. Kat, Ned. Herv. PretL te Hoo-
geveen overleden.
Droevig ongeval te Naarden.
De naweeën van den watersnood.
Buitenland.
Baldwin heeft voorstellen gedaan
om in hei mijnconfliet tot een regeling
te komen.
Men verwacht een spoedige regeling
van het mijnconflict.
De revolutie in Polen. Warschau in
handen van Pilsoedski,
gevoegd een voorstel van B. en W. om
aan Mej. Prins op haar verzoek eervol
ontslag te verleenen als onderwijzeres
aan de opleidingsschool aan de Aal
markt.
Ds. H. Thomas.
Door droeve familie-omstandighe
den, (overlijden van zijn broer), zal
Ds. Thomas morgen niet voorgaan in
den dienst des Woords.
Naar men ons van bevoegde zijde
meedeelde zal in zijn plaats voor de
gemeente optreden Ds. W. F a b er te
Hoogeveen.
Onze winkelstand.
Waar eens de bandenkoning troon
dedaar is vandaag bet 39ste fi
liaal geopend van den heer S. C r o i -
set die op groote schaal handel drijft
in parfumerieën, galanterieën, schoon
maak- en poetsartikelen, kortom alles
wat maar glans en reinheid kan bren
gen.
Men begrijpt welk pand bedoeld is:
Haarlemmerstraat 237, dat nu, wat liet
benedengedeelte betreft, geheel omge
bouwd, heropend is als het magazijn
„Tip-Top".
De nieuwe zaak ziet er keurig uit.
De heer M. de Tombe Jr., timmerman
en aannemer, ontwierp een moderne
pui en voor het interieur een nette be
timmering. De reine, stofvrije etalage
werd gebouwd volgens een nieuwe me
thode, n.l. zoo dat de achterwand kan
worden weggereden, waardoor men al
le voorwerpen in de etalage kan he
reiken zonder .moeite en zonder ge
vaar dat andere worden beschadigd.
De geheele opstand, met vitrines en
hangers maakt een uitgebreide exposi
tie mogelijk, wat met het oog op de
veelsoortigheid in deze branche zeer
van pas komt.
De betimmering is het werk van den
heer Koet; het metselwerk van den
heer P. v. d. Kley en de elctrisehe in
stallatie van den heer Swaak.
Wij wenschen Tip-Top „goede za
ken" toe.
Het vermenlgvuldlgingscijfer blijft 0.9
Op de begroo.ing is aan opbre .gst
van de Plaatselijke Belasting naar het
Inkomen geraamd een bedrag van
f 1.820.000 en wel tot een bedrag van
t 770.000 als opbrengst van het belas
tingjaar 1925/26 eti van 11.050.006' als
ogbrengst van het belastingjaar 1926-
"Wegens inkomstenbelasting over het
belastingjaar 1925/26 moet echter
krachtens een onlangs genomen be
slissing van Geel. Staten op den dienst
1925 worden verantwoord een bedrag
van f 1.200.000, zijinde 2/3 gedeelte vaiil
de bii' devaststelling van het verme-
nigvuldigingöcijfer in Mei 1925 ge
raamde opb rengst
Intusschen .zal, naar met zekerheid
moet worden aangenomen, de op
brengst aanzienlijk lager zijn dan aan
vankelijk werd geraamd en vermoede
lijk niet meer bedragen dan pl.m.
11.600.000.
Ten bate van1926 zal dus slechta
kunnen worden gebracht f 1.600.000,
11.200.000 ol f IW.OOO.
Op 'de rekening 1925 zal moeten won
den verantwoord:
a.. wegens opbrepgst uit het as-
tingjaar 1924/25 de Januari-, ebru-
ari- en Maartuitkeeiiu'gen ad f155.555
f465.000.—
de verrekeau.rhcring van
Augustus 1925 242.252.0L
de slotuitkeering van April
1926 226.916.8ft
f934 168.90
(bii de begroot :ng geraamd op f V'OOOO),
t>. WC opb ren. uit hei belas
tingjaar l'j'.'j/ 26 2 ge i dfl|
bij de vaststelling vau het vermenigvul-
digingsciifer geraamde opbrengst ad
11.800.000 ol f l.'JOü.ÓOU (bij de be
grooting geraamd op f 1.000.060).
Op den dienst '25 zal dus f 234.1 8.90,
meer worden vei antwoord, dan bij het
vaststellen van de beg rooting werd
uitgetrokken. Er is dus alle reden om
een gedeelte van het vermoedelijk ba
tig saldo van den dienst 1925 to. een
bedrag van f200.000 op don dienst
1926 over te brengen.
