CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN 7d' JAARGANG DINSDAG 27 APRIL 1926 NUMMER 1807 LEIOSGHE COURANT ABONNEMENTSPRIJS Is Leiden en buiten Leiden waar agenten gevestigd zijn Per kwartaali 2.50 Per week 0.19 Franco per post per kwartaal I 2.90 Oit nummer beslaat uil TWEE Bladen. EERSTE BLAD. JMaar het heidendom terug. Om vrijmaking van de vrouw worut door de partijen op revolutionairen grond-slag geroepen. De recüten van de vrouw zijn bij de Christelijke partijen die zich door Gods Woord willen laten leiuen, niet veilig. Emancipatie is noodig. En daarom moet onze Huwelijkswet geving ,die nog een Christelijk stem pel draagt, worden herzien. Welk een paradijs zich dan, moch ten deze idealen verwezenlijkt worden voor de vrouwen opent, kan blijken uit de volgende beschouwingen uit het orgaan van de Democratische Partij: „Vooral wanneer echtgenooten beide tusschen veertig en vijitig ja ren oud zijn, mist de vrouw 't recht, haar man een liefdesbetrekking tot een andere, jongere vrouw te ont zeggen. Ik wil allerminst goedpraten de we er zin wekende manier, waarop de polygame aard van den man bij de tegenwoordige maatschappelijke in richting dikwijls tot uiting komt. Zóówel om moreele als hygiënische redenen is de prostitutie een ernstig kwaad. Ik bedoel hier dan ook bui ten huwelijksche liefdesbetrekkingen die op even boog peil kunnen staan als het huwelijk zelf. Moeilijkheden kunnen zich zeker hierbij voordoen, zelfs in grooten ge tale. Deze kunnen in sommige ge vallen zoo zwaar wegen, dat .e man van bet volgen zijner latere liefde moet afzien. Maar dit uaag niet tot een regel worden verheven, zooals de tegenwoordige wet en ze- deleer bet in onze maatschappij doen, tot schade dikwijls ook van de kinderen. Immers wij zien gezinnen uit ei- kaar gerukt tengevolge van liefdes betrekkingen tusschen den vader en een andere vrouw. Volgens de be staande wet kan de eerste vrouw op grond biervan echtscheiding vor deren wegens „overspel." Ook de beantwoording der vraag of men uit de buitenhuwelijksche betrekkingen van den man kinderen mag laten geboren worden, hangt van omstandigheden af. Het ant woord zal gewoonlijk wel bevestigd moeten luiden als er geen kinderen uit het huwelijk zijn. In ieder geval rusten op den vader van deze kin deren dezelfde verplichtingen, ook wat de opvoeding betreft, als die hij heeft of zou hebben tegenover kin deren uit zijn huwelijk.. Indien de vrouwenbeweging zich dus van het tekort der ongehuwde vrouw bewust wordt, in den zin zoo als Emmy J. B. met mij dit ziet, dan heeft die beweging andermaal lot taak om den zwaren strijd tegen vastgeroeste voorc/ordeelen aan te binden. Wat de wetgeving betreft zou zij bebooren te ijveren voor afschaffing van overspel van den man als echt scheidingsgrond en al heeft dit doordat strafvervolgingen in de practijk niet voorkomen; alleen the oretisch belang ook als strafbaar feit, en voorts voor opheffing der wetsbepaling, die erkenning van z.g. overspelige kinderen uitsluit. Dat is althans duidelijke taal. De man moet volkomen het recht hebben overspel te plegen en zijn wet tige echtgenoote in den hoek te trap pen. Als zijn vrouw haar eerste jeugd achter den rug heeft, dan moet hij het volste recht hebben een „buitenhu.ve- lijksche liefdesbetrekking" aan te gaan en aan de vrouw moet het recht wor den ontnomen deswege echtscheiding te vragen. Zoogenaamd omdat anders de ge zinnen Uit elkaar gerukt dreigen' te worden. Ziedaar nu de vrijmakingstheorieën in de practijk. In naam der vrijheid moet de vrouw tot een slavin van den man worden gemaakt, zoo niet erger. In naam der vrijheid moet het ge zinsleven in den grond worden ver woest. In naam der vrijheid moet de toe komst der kind er ep aan de toepassing der heidensche theorieën worden op geofferd. In naam der vrijheid moet openlijk niet wat Gods Woord ons omtrent het huwelijk en het gezinsleven leert wor den gebroken. Men ziet hieruit hoe sterk en bru taal het pogen is om de Christelijke grondslagen van het leven los te woe len. BUREAUHooigracht 35 Leiden TeL 1278, Postgiro 58936 Postbox 20 En opnieuw blijkt hieruit hoe drin gend noodig het is, dat alle partijen die de Christelijke traditiën wenschen hoog te houden, schouder aan schou der staan. W. VROS. In eene advertentie in dit nummer neemt de heer W. Vros, oud-hoofd van de Christel. School voor M.U.L.O. aan de Hooglandsche Kerkgracht te Leiden, afscheid van ziine bekenden in deze omgeving. Jarenlang heeft de heer Vros een vooraanstaande plaats in de Leidsche onderwijswereld ingenomen, tal van leerlingen werden door hem opgeleid en gevormd en ook op ander gebied met name in het politieke leven heeft hij in zijn jongere jaren een leidende positie ingenomen. Maar thans is zijn werk in Leiden afgeloopen. Het is den heer Vros gegaan, zooals het zoo menigmaal gaat in het leven: hij is geleid' op een weg dien hij niet gaan wilde. Zijn gezondheidstoestand noopte hem zijn arbeid los te laten en zijn taak neer te leggen. Dat is hem niet gemakkelijk geval len. En bij het vertrek uit Leiden, waar hij zulk een groot en belangrijk deel van zijn leven heeft mogen door brengen, zal hij misschien pijnlijk ge voelen hoe moeilijk het is hechte ban den te verbreken. Wij weten te spreken uit naam van velen, als wij den heer Vros, met de zijnen, in het stille Baarn een rijk ge- zegenden levensavond toewenschen. Moge het licht zijn op zijn pad. Worde het hem gegeven in stil ver trouwen en met blijde opgewektheid den weg te gaan waarop God hem leidt. STADSNIEUWS. Psycho-analyse en haar consequenties voor de schoolpractijk;. Over dit onderwerp sprak Zaterdag avond de heer Joh. van der Spek voor de Vereeniging „De paedagogische Bi bliotheek." Sedert het denken van den mensch zich meer is gaan richten op het sub ject, op den mensch zelf, is men ook hoe langer hoe meer gaan gevoelen, dat we onszelf en anderen een raadsel zijn. Ook de kinderen, met wie we dag aan dag moeten omgaan, zijn zulke le vende raadseltjes, met hun eigen mys terie, dat achter de uitdrukkingsver schijnselen schuil gaat. Wat we van elkander waarnemen, is niet anders dan gewilde of ongewilde uiting van een overigens voor ons verborgen ach tergrond. Verschillende pogingen om deze sphinx aan het spreken te krijgen, hebben gefaald. Lombroso. die meen de in 't lichaam correlate betrekkin gen op 't zieJeleven te vinden, de voor standers van de recapitulatie-theorie, de hersen-anatomisten, die door hun studiën allerlei geheimenissen onthul den, zij allen hebben opzichzelf-zeer waardevollen arbeid geleverd, maar konden toch niet geheel bevredigen, doordat ze niet tot de ziel wisten door te dringen. De psycho-analyse gaat uit van de uitdrukkingsverschijnselen, tracht ze zelfs te vermeerderen en aan 't duister zieleleven te ontlokken, om ze daarna uit te leggen naar analogie van de in trospectieve waarneming, 't geheim trouwens' van alle el kaar-begrijpen. Eerste eisch voor den psycho-analist is daarom, dat hij geen vreemdeling zij in eigen ziel. Dat deze methode, ondanks tal van gegronde bezwaren, zooveel opgang maakte, zal wel voor een deel hieraan liggen, dat men voelde, dat men zoo tot aan de ziel raakte, terwijl ze ook door 't feit, dat eerste doel steeds was en is de therapie, wel waardeering ge vonden zal hebben. Freud wilde genezen op de voor den patient meest zekere, minst schadelij ke, minst ingrijpende wijze. De eerste der vooronderstellingen waarvan Freud uitgaat, is de gedeter- mineerdheid van alle gebeuren. Ook alle psychisch gebeuren kan en moet verklaard worden naar strenge deter minaties. Zoo gezien zijn er ook geen vergissingen, geen versprekingen meer ook voor dergelijke ongewilde uitin gen moet een oorzaak te vinden zijn. waaruit ze met noodzakelijkheid voort vloeien. Van groot belang is ook de waarde, die Freud en zijn leerlingen aan het onbewuste toekennen, zoodat 't soms zelfs wel schijnt, of alleen dit onbe wuste beteekenis voor hen heeft. Ook hier wordt een strenge gedetermineerd heid aangenomen Ieder'wordt geleid door wat leeft in zijn onderbewustzijn. Tusschen bewust en onbewust neemt Freud nog een derde laag aan, het voorbewustzijn. De taak van dit voor- bewustzijn zou te vergelijken zijn met die van een regisseur. Dat wat op het tooneel voorvalt, is dan ons vol-be- wustzijn. Alle actie op het tooneel is echter onmogelijk, wanneer ze niet is voorbereid door wat voorvalt, achter de coulissen, in de kleedkamers. Zoo als nu zonder den 'wil van den regis seur geen tooneelspeler van achter de coulissen komt, zooals alles wat er niet hoort, door hem van het tooneel wordt geweerd, zoo regelt ook het voorbewuste wat er uit ons onbewuste tot ons vol-bewustzijn wordt toege laten. Met de voorstanders der biogeneti sche grondwet neemt Freud verder aan, dat de bewustwording van het jonge individu een herhaling is van de bewustwording der menschheid. In mythe, sprookje en legende vin den we voorbeelden van archaïsch denken, van opvattingen, waaraan cle menschheid is ontgroeid. Een parallel van dit archaïsch den ken treffen we aan in allerlei wat het jonge individu moet afwennen, maar wat in nacht- en dagdroom, in boert en mop zich telkens weer verheft. De felste kritiek is wel gekomen op de groote beteekenis, die Freud tos- kent aan het sexueele. Bij zijn thera peutisch handelen stuitte hij telkens weer op 't sexueele in den mensch 't Is niet te ontkennen, dat dit bij zeer velen een veelomvattende, soms albe- heerschende plaats inneemt. Men be hoeft daartoe slechts te luisteren naar de gesprekken, te letten op wat in lec tuur, revue en bioscoop 't meest ge wild is. 't Hoofdbezwaar is echter, dat Freud ook bij 'tjonge kind alles met het sexueele in verband brengt. Het kleintje in de wieg kan om zoo te zeg gen niets doen, of Freud betrekt het op het sexueele, ook al spreekt hij dan van een voorstadium. Ten onrechte is sexualiteit voor Freud bijna steeds identiek niet lust- gevvinning, ook bij het jonge kind. Te gen de vele vragen en verlangens, dis bij het kind opkomen, worden door 't fatsoen allerlei barricades opgewor pen. Door lange jaren van opvoeding gaat 't voorbewustzijn al meer zijn remmende functie vervullen. Toch trachten de verdrongen mach ten zich te doen gelden in fantasieën, droomen, enz. Zoo is 't mogelijk, dat er een botsing ontstaat tusschen t re aliteitsprincipe en 't lustprincipe vaak tot schade der gezondheid. Freud tracht nu te ontdekken, wel ke strevingen zijn verdrongen, welke de botsing opwekken, om daarna door sublimeering verheffing) den nood lottigen invloed ervan te overwinnen, 't Voorbewustzijn tracht aanvankelijk ze achter de coulissen te houden F-r ontstaat echter een relatie tusschen den analyticus en den geanalyseerde, en nu komen ze toch tot uiting, al is 't dan in den vorm van symbolen. Door gebruik te maken van hun droomen, hun invallen, hun onbewus te bewegingen, hun'ongeluk jes, tracht de analyticus in 't onderbewuste van zijn patiënten door te dringen, om van daaruit de reëducatie te beginnen. Dit bewustmaken van 't onbewuste is ech ter zeker niet de 'taak van den onder wijzer. 't Is mogelijk, dat de sublimee ring mislukt, en dat de patient voor zijn leven beschadigd wordt. Te waardeeren valt, dat Freud zich heeft onthouden van een streng dog matisch systeem. Door de opkomst van de psycho-analyse is men zich weer met de ziel zelf gaan bemoeien, en werd op tal van dingen op het ter rein der paedagogie nieuw licht ge worpen. De zwakke plek der psycho analyse schuilt in haar eenziidigheid. Ook tegen Freuds wereldbeschouwing zijn groote bezwaren in te brengen, die spr. echter door tijdsgebrek slechts even noemen kan. Van ethiek is bij Freud geen sprake. Hij spreekt wel van vies en vuil, niet van goed of slecht. Daarmee zijn we gekomen op 't niveau van het dierlijke, dat liet mo ment van de zonde niet kent. Freud gaat niet verder dan liet geven van de waarheid, hij komt niet toe aan de ge nade. Hii geeft zijn patiënten inzicht in eigen fouten en feilen, maar laat ze dan gaan met een: Zoo ziit ge! Daar aan* heeft de mensch niet genoeg. Ten slotte komt spr. tot de vraag: Wat hebben we daaraan voor onze schoolpractijk? Allereerst wijst hij op de consequenties voor het leven van. het kind zelf. Tal van dagdroom en, ook tijdens het onderwijs, vinden hun oorzaak in angstaffecten in 't onder bewuste. Vaak beoordeelen we de kin deren daardoor verkeerd, zooda't de Zwitsersche paeclagoog Pfister kon spreken van „vermeende nullen" in onze klassen. Van grooten invloed op de houding van het kind tegenover z'n onderwijzer, is volgens Freud. de be trekking waarin het staat tegenover de vader- of moederimago, d.w.z. hei beeld van den vader of de moeder, in hun aantrekkende of afstootende functie. In Rusland, waar de psycho-analyse grooten opgang maakte, zendt men de onderwijzers, die geen succes hebben met hun klasse, naar een psychoana lyticus, omdat men meent dat de oor zaak der mislukking schuilt in het onderbewuste. De psycho-analyse heeft ons ook doen inzien, hoe noodzakelijk het is- dat de onderwijzer bij het wekken van overdrachten steeds de grens in 'toog houdt. De ontvankelijkheid van het kind voor een onderwijzer van een andere sexe kan groote schade ver wekken, waarvoor we vóór Freud geen oog hadden. Emmabloem. De verkoop van den Emmabloem al hier heeft opgebracht een bedrag van f208188, zijnde de opbrengst van 110 Ongetwijfeld een mooi bedrag! Jubileum Dr. J. C. Overvoorde. Bq de huldiging op a.s. Zaterdagmid dag in de Lakenhal', zal voor Prof. W. Martin, de heer Aug. L. Reimeringer, voorzitter van de commissie, een kort woord spreken. Behalve de reeds vermelde legpenning van den heer Zwolle, zal dan .lubilaris ook een door den heer S. Grevemstuk te Amsterdam Vervaardigd album wor den aangebodein, dat de namen der schen kers bevat. Verongelukte visschers. Onder voorzitterschap van dr. Th. W. van Lidt de Jeude heeft een dezer dagen alhier de vergadering plaats ge had van de Vereeniging tot Voortdu rende ondersteuning der nagelaten be trekkingen van verongelukte vis schers der reederijen te Katwijk aan Zee en Noordwijk aan Zee. Aan het door den secretaris, den heer J. Heringa, uitgebrachte verslag ontleenen wij, dat gedurende het jaar 1925 werd ontvangen aan rente van kapitaal en eontributiën f 2732, terwijl van de Koningin werd ontvangen een bedrag van f 100. 7oor uitkeeringen aan weduwen en weezen werd betaald f 3683. Van het kapitaal werd mits dien ingeteerd f 850. Gedurende de zomermaanden ont vingen weduweif f 2.50 per week, ge durende. de wintermaanden f 5 per week, terwijl aan weduwen boven de 70 jaar zoowel in den zomer als in den winter extra f 1 per week werd uitge keerd. Iedere weduwe ontving nog f 10 als Kerstuitgave. Vereen, voor Vreemdelingenverkeer. In verband met o|ns verslag van i.l. Zaterdag, betreffende de jaarvergade ring van de vereemiging tot bevordering van het vreemdelingenverkeer voor Lei den en omstreken, moeten wij nog op merken, dat de envelopje, den heer A. J. den Hollander bij zqin 25-jarig jubi leum van penningmeester dezer vereen, als bljjken van hoogachting en betoonde verdiensten ter hand gesteld, overhan digd is met de bedoeling, dat de inhoud daarvan geheel naar eigen verkiezing kan worden aangewend. Inmiddels heeft de heer den Hollan der gemeend den inhoud van de enve loppe niet voor persoonlijk gebruik te moeten aanwenden, doch deze te be stemmen voor het een of ander lief dadig doel. Huldiging proi. Snouck Hurgronje. Naar de Indische „Locomotief" ver neemt, wordt een comité gevormd ten einde aan Prof. Dr. Snouck Hurgronje, den grooten Islam-keinner en geleerde van Europeesche vermaardheid een hul deblijk aan te bieden op zijjn zeventig- sten verjaardag in het begin van het vol gend jaar. Het voorzitterschap zal worden aan gebeden aan den oud-G. G. Idenburg of aan Prof. Mr. Van Vollenhovep; in het voorloopig comité hebben in Indiëo.m. zitting Prof. Dr. B. Schriekc en Prof. Dr. Hoessein Djajadiuingrat. De inzameling zal in Nederland en Indië en in het buitenland onder de vrienden etn bewonderaars van Prof. Snouck Hurgronje worden gehouden, wien zal worden verzocht aan het in te zamelen bedrag een bestemming te ge ven. Zeldzaam natuurverschijnsel. Vanmiddag, even over 12, is hier ter stede een eigenaardig'natuurverschijn sel waargenomen. Aan den donkeren hemel vertoonde zich een groote ronde zwarte vlek, langzamerhand trok het middenge deelte weg, waardoor een zwarte cir- kelrand overbleef. Toen werd deze ovaal en ging het zwart in rood over, waarna het natuurverschijnsel ver dween. Een groot aantal menschen sloeg dit schouwspel, dat ongeveer 10 minuten duurde, gade. Bakkers-vergadorlng. Wij vestigen de aandacht van be langstellenden op een in dit nummer voorkomende advertentie, waarin alle brood- en banketbakkers worden uit- ADVERTENTIE-PRIJS Gewone advertentiën per regel 22l/% cent Ingezonden Mededeelingen, dubbel Uriel Bij contract, belangrijke redactie. Kleine adrertentiën bij vooruitbetaling van ten hoogste 30 woorden, worden dage lijks geplaatst ad 40 cent Belangrijkste nieuws in dit Nummer. Binnenland. Minister De Geer over de mutatie aan oorlog. De plannen van den Minister van Onderwijs. Ds. W. E. van Duin is door den ker- keraad der Gerei. Kerk van Haarlem mermeer-Oost geschorst Buitenland. De tekst van het Dnitsch-Russlsche verdrag. De Amerlkaansche schulden-com missie heeft besloten, dat Frankrijk zijn aanbod moet herzien. De kroning van den nieuwen sjah van Perzië. De kansen op overeenstemming in zake het Britsche mijnconflict zijn iets gestegen. genoodigd tot het hijwonen van een vergadering ter bespreking van het stoken der ovens, waarbij het roet- en schoorsteenvraagstuk aan de orde zal komen. De vergadering wordt gehouden a.s. Donderdag in „In den vergulden Turk' ,s avonds half acht De directeur van het bouw- en wo ningtoezicht hoopt mede tegenwoor dig te zijn. Bij de werkzaamheden tot ver nieuwing van de brug bij de Oude Hee rengracht had de uitvoerder van dit werk, D. W. het ongeluk met zijn hand bekneld te geraken tusschen een paal en een heiblok, zoodat de pink van z'n linkerhand ernstig gekneusd werd. Hij werd door den E.H.D. naar het Elisabethsgesticht vervoerd. Gistermiddag om 3 uur reed op de Steenstraat in de richting van de Blauwpoortsbrug de wielrijdster Mej. H. naast een met kisten geladen wa gen, die rechts van den weg hield. Toen van de Blauwpoortsbrug de tram aankwam, bleef de juffrouw naast den wagen rijden. Zij kwam te vallen; haar rijwiel geraakte onder de tram, ook haar mantel werd de dupe van het ongeval, doch de juffrouw zelve kwam gelukkig met den schrik en de schade vrij. De juffrouw beweerde dat de voer man 30 c.M. naar links was uitgewe ken. In ieder geval had zij verstandig gedaan, toen de tram aankwam maar liever achter in plaats van naast den wagen te gaan rijden. De heer A. L. Boot, inspecteur der directe belastingen e<nz. alhier, is be noemd in de commissie voor het te hou den vakexamen voor surnumerair, der directe belastingen, invoerrecht n en accijnzen. De Burgemeester van Katwijk be richt, dat aan het bureau van po'itie te Katwijk aan Zee zich bevindt een inbeslaggenomen reserve auto-velg met binnen- en buitenband BINNENLAND. DE MUTATIE AAN OORLOG. Het antwoord van Minister De Geer. Op vragen van het lid der Tweede Kamer den heer vanGijn: Kan de minister mededeelen: 1. Waarom de afgetreden ministei van oorlog, minister van marine a.t gemeend heeft zijn ontslagaanvrage t« moeten indienen? 2. Welke nieuwe omstandigheden er toe hebben geleid, dat de eerst voor kort afgetreden minister van oorlog, Lambooy, de portefeuilles van oorlog en marine a.i. wederom kan aanvaar den? heeft de minister van financiën, voorzitter van den Raad van ministers geantwoord: 1. In de Regeeringsverklaring van 11 Maart werd o.m. aangekondigd: „Samenvoeging van- de departemen ten van oorlog en marine tot één de partement van landsverdediging: na dere overweging van het vraagstuk van de splitsing der marine." Eenig verschil van gevoelen is gere zen, of deze beide punten in dien zin „onafscheidelijk aan elkaar verbonden waren" (woorden uit de rede van den minister van marine a.i. in zijn Ka merrede van 23 Maart J.I., Handelin gen, bladz. 464), dat bij een ongunstige beslissing op het tweede punt ook de aannemelijkheid van het eerste twij felachtig zou worden, dan wel of de x samenstelling der departementen in ieder geval zou behooren te worden doorgevoerd, c.q. zonder splitsing, b.v. in den geest van het Koil besluit van

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1926 | | pagina 1