CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN ADVERTENTlE-PRüS Belangrijkste nieuws in dit Nummer. 6e JAARGANG WOENSDAG 10 MAART 1926 NUMMER 1768 ABONNEMENTSPRIJS In Leiden en buiten Leiden waar agenten gevestigd zijn Per kwartaal I 2.50 Per week f 0.19 Franco per post per kwartaal f 2.90 BUREAU: Hooigracht 35 Leiden Tel. 1278, Postgiro 58936 Postbox 20 Gewone advertentiën per regel 22'/» cent Ingezonden M« de dee ling en, dubbel tarieL Bij contract, belangrijke reductie. Kleine advertentiën bij vooruitbetaling ▼an ten hoogate 30 woorden, worden dage lijks geplaatst ad 40 cent Oil nummer bestaat oil TWEE Bladen. EERSTE BLAD. Weer op de brug. De heer Colijn heeft gisteren de hoofdredactie van „De Standaard" weer aanvaard niet een artikel waar aan wij het volgende ontleenen: Iets bijzonders heb ik verder niet te zeggen. Hoe ik mijn taak opvat, heb ik :eeds eerder gezegd. In het nummer van 1 April 1922. De Standaard is niet veranderd, al is hij grooter geworden, en ik ben dezelfde gebleven, met eenige toene ming in ervaring op het terrein der Staatszaken. Zoo gaan we dan samen voort, den ouden koers zeilend. Op dat laatste leg ik nadruk. Steeds sterker voel ik, dat moeilijke tijden naderende zijn. De zichtbare afbrokkeling van het parlementaire stelsel de verwor ding daarvan tot parlementarisme, :ooals Benoist het onlangs uitdrukte in de meeste landen van Europa, plaatst voor uiterst moeilijke vragen. Het wegvallen ten onzent van de jamenwerking der rechtsche partijen, en daarmee voorshands van de moge lijkheid van een normalen toestand op Regeeringsterrein, roept tot zeer ernstige bezinning. Ik blijf welbewust voorstander van die samenwerking en zal haar ook in ons blad naar vermo gen bevorderen. Alleen tegen overhaas tig waarschuw ik thans reeds. Toen ik in 1920 als leider onzer par tij optrad, vond ik een toestand, die reeds veel verschilde van dien van 10 jaren vroeger. Het coalitiegebouw vertoonde onmiskenbaar ernstige scheuren. Het jarenlang samengaan van par tijen, waarvan de een dit, de ander gindsch offer bad moeten brengen; het tot een goed einde brengen van den strijd om de school; het niet klaar en gaaf gereed zijn met de oplossing voor allerlei andere vragen waarop Kuy- per met zijn vragend W at nu? reeds heengewezen had dat alles was oor zaak, dat met een uiteenvallen van de Coalitie te eeniger tijd ernstig gere kend moest worden. Wat te duchten viel, is dan nu ge schied. Maar nu moet dan ook de eenheid weer groeien. Gemaakt mag ze üiet. Bezinning is noodig. Bij alle drie. Ook hierom, wijl de onmiskenbaar sterke stroomingen van onzen tijd tot ernstige overweging van ons stand punt ter zaken open. Men heeft bet van den kant der mo derne democratie wel willen doen voor komen, alsof de Antirevolutionaire Partij haar verleden in de laatste ja ren heeft verloochend en in een ver stard conservatisme, bij vookeur re actie geheeten, was vervallen; maar ook dat gaat voorbij. Op zijn tijd zal men toestemmen, dat een gezonde financieele toestand de onmisbare voorwaarde is voor 'n pro gressieve politiek die duurt. Onze financieele toestand was in '22 zeer ongezond geworden en is ondanks alles wat er tot verbetering is gedaan, nog geenszins zooals hij behoort te zijn Gelijk over een paar jaar wel blijken zal! Wie dien toestand klaar voor oogen heeft, wijst eenerzijds den drang tot daden waarvoor de tijd nog niet geko men is, terug en werpt aan den ande ren kant den blik vooruit naar het oogenblik, dat bet juiste tijdstip wèl aangebroken zal zijn. Om dan gereed te zijn voor betgeen uitvoerbaar is. Dat óók hierbij eenstemmigheid on der de groepen der Rechterzijde ver kregen moet worden, vóór men weer saam het regeeringsschip gaat beman nen, staat voor mij vast. Daartoe mede te werken, zal voor mij oorzaak van vreugde zijn. Vooral om het te doen zooals het Calvinisten betaamt en zooals het bij onze geaard heid past. Den hemel in het hart en beide voe ten stevig op den grond! Verlangen en realiteit; geen van die beide kan gemist. En tot dat realiteits besef behoort ook, dat wij niets van onszelf verwachten, maar het al van onzen God afbidden, dat Hij ons werk zegenen wil! Zóó hervat ik mijn arbeid aan De S t a n d a a rd. Voor den vervolge daar bij niet alleen door den heer Zijlstra, maar ook door Mr. V. H. Rutgers ter zijde gestaan. Die beiden zullen zelfs gedurende mijne afwezigheid van en kele weken, die aanstaande is, alsdan saam de voorpagina voor hunne re kening nemen. V Niet aannemelijk. Zonderlinge geruchten doen in de politieke wereld de ronde. Gelijk bekend, hebben de Christe lijk Historische Kamerleden zich to gen het gezantschap bij het Vaticaan verklaard. Omdat het voor hen een gewetenskwestie was en omdat daar mede naar hun oordeel het protes- tantsch karakter der natie stond of viel. Al dadelijk deed zich toen het won derlijke verschijnsel voor, dat de hee- ren de Geer en Schokking. toch waar lijk niet de eersten de besten, deze be zwaren minder 'gevoelden en bereid waren voor bet gezantschap een ze kere verantwoordelijkheid te dragen. Daarna hebben we gekregen de po gingen van Dr. de Visser om een Ka binet. te formeeren, waarbij op den voorgrond werd gesteld, dat het ge zantschap, zij het dan in anderen vorm, werd gehandhaafd. Vervolgens kwam Mr. Limburg, die mede het gezantschap wilde handha ven en die daarbij den steun had van twee Christelijk Historische voorman nen. En nu is er het nieuwe Kabinet, waarin slechts twee vooraanstaande politici zitting hebben, n.l. de heeren de Geer en Slotemaker de Bruine, 2 van de leidende figuren uit de Chrii- teliijk Historische Unie. waarvan de eerste als leider van het Kabinet op treedt. Dit Kabinet is daardoor aan de C. H. Unie het meest verwant. 'En nu verluidt, dat het Kabinet niet alleen integrale handhaving van liet gezantschap zal voorstellen, maar dat dit voorstel ook door den premier in eigen persoon zal worden verde digd, hoewel van deze zaak geen Ka binetskwestie zal worden gemaakt. Dit nu komt ons onbegrijpelijk voor Als de bezwaren tegen het gezant schap inderdaad zoo weinig beteeke- nen dat de Christelijk historische voor mannen geen bezwaar hebben daar voor een zekere verantwoordelijkheid te dragen en zelfs om de handhaving voor te stellen en te verdedigen, als hier dus niet, zooals de „Nederlander" betoogde een Christelijk-historisch be ginsel in het spel is, waarom moest dan het Kabinet Colijn worden geof ferd en de rechtsche samenwerking verbroken? Was dat dan alleen een mooi gebaar tegen een zeker deel der kiezers of wa ren hier andere, politieke bedoelingen in het spel? Maar dat is toch niet aannemelijk. Daarvoor staat de Christelijk-histo- rische Unie te hoog. Daarom kunnen wij vooralsnog niet aannemen, dat hèt Kabinet de Geer inderdaad met een voorstel tot hand having van het gezantschap zal ko men. STADSNIEUWS. De Apostolischen. Gisteravond hield op uitnoodiging van den kerkeraad der Ned. Herv. Gem. alhier I) s. A. Verwaal, predi kant te Alkmaar, in de Oosterkerk een apologetische lezing over bovenstaand onderwerp. Spi. begon met de Apostolischen te onderscheiden in een drietal groe pen: de Apostolische Kerk, de Her steld Apostolische Zendingsgemeente, en de Hersteld Apostolische Zendings gemeente in de eenheid der apostelen. De Apostolische kerk dankt haar ontstaan aan Irving die in 1792 in Schotland geboren weid. Eerst leeraar in de wiskunde, ging hij later in de theologie studeeren; nadat bi. aanvan kelijk we!nig belangstelling bad gehsd werd hij op 30 jarigen leeftijd predi kant van een klein Schotsch gemeen- tetje in Londen en dit werd voor hem de brug tot macht en aanzien. Hij werd de modepredikant van Londen en een boetprediker voor de z.g. be schaafde kringen. In dien tijd was er in Londen een strooming van Christenen, die als re actie or de revolutiegruwelcn gel of- den aan de spoedige wederkomst van Christus en in „vreemde talen" pro feteerden. In '31 werd hn uit zijln ambt ontzet; dit gat den stoot tot het ontstaan der Apostolische kerk; Irving was zelf geen „apostel" maar „engel" van een der zeven door hem festichte gemeenten. In 1834 stierf ij. Na zijn dood breidde de Aposto lische Kerk zich vlug uit; zij kwam tot de groo'ste ontwikkeling in Enge land en Duitschland; in ons land telt zij 17 gemeenten, waarvan de grootste die in Den Haag. is (enke'e nonder den leden groot). De Apostolische» kerk is zoowel wat leer als liturgie betreft, een vérmenging van Roomsche en Pro- testantsche bestanddee'es. Een tegen slag was, dat de berekeningen cetret fünde de wederkomst des Heeren tel kens faalden terwijl hun twaalf apos telen de een na den ander stierven. Door een scheuring in de Apos tolische kerk in Duitschland ontstond de Hersteld Apostolische Zendingsge meente, die de door sterfgevallen open- gekomen apostelplaatsen aanvulde. Dat zij zich Zenaingsgemeentenc.enit is omdat zij haar apostelen beschouwt als gezonden van God. Haar voor naamste apostel was Schwartz wien in '83 Holland als arbeidsveld werd aangewezen. Hij werkte in Amsterdam en stierf in '95. Die hem gekend heb ben, beschrijven hem als een waardig en ernstig man. Schwartz schafte het Roomsche ce remonieel at en zijn prediking kwarn in veel opzichten overeen met die in de Hervormde Kerk. Een nieuwe scheuring werd be werkstelligd door den opvolgen van Schwartz, den heerschzuchtigen spoorwegbeambte Krebsch, die de Her stelct Apostolische Zendingsgemeente in de eenheid der apostelen stichtte. Deze secte is 'door haar groote pro paganda een groot gevaar voor de eenvoudige zielen in de Hervormde Kerk, doch alvorens spr. dit nader uit eenzette liet hij zingen Ps. 11917 en 65. Krebsch stelde een nieuw ambt in, dat van de eenheid der apostelen- op die wijze maakte hij als stamapostel de an dere,' of rank-apostelen aan zich onder geschikt. Krebsch stierf in 190o, zoowel bij zijr» leven als na zijn dood werd hem bij na goddelijke eer bewezen; hetgeen spr. met tal van voorbeelden aantoont. Tegenover de door hen verachte Heilige Schrift stelden deze „aposte len" nun, eigen woord als het „ver- sche manna" (de Heilige Schrift noem den; zij' het manna van den vorigen dag, waar de wormen uit kruipen). Geen wonder, dat zij aldus tot de meest zonderlinge dwaalleer kwamen en dat zij Christus verloochenen als den eenigen en algenoegzamen Zalig maker. Als „derde sacrament" hebben zij de verzegeling, bestaande in "de handoplegging door' de apostelen. Spr. eindigde met een woord van waarschuwing tegen deze secte die in zonderheid onder de arbeiders haar aanhangers telt. Blijft bij uw Kerk, roept Spr. zijn hoorders toe, blijit bij uw belijdenis en bij 'het Woora van God. Er was weinig belangstelling, voor deze apologetische lezing. Het 40-jarig bestaan van de kinderbe waarplaats aan de Langebrug. De bazar in hei Nutsgebouw. Gistermidag half drie had de ope ning plaats van de bazar ede dezer dagen in de twee grootste zalen van het Nutsgebouw wordt gehóuden U a bate van de Kinderbewaarpiaats aan de Langebrug, die dezer dagen 40 jaar bestaat. Mevr. Hoogenboom, de presi dente, verwelkomde de talrijke aan wezigen, o.w. in het bijzonder Mevr. Je GijslaarViruly, die zich bereid bad verklaard de tentoonstelling te openen, Weth. Reimeringer, die blijk gaf van de belangstelling van het ge meentebestuur, en vooral de dames Mevr. Krantz—v. Dijk en Mej. Harte- veld, twee der oprichtsters aan wie onder applaus bloemen werden aan geboden. Mevr. de Gijselaar gaf, alvorem de bazar te openen, een overzicht van den financieelen toestand, waarin de vereeniging achtereenvolgens in de verschillende perioden had- doorge maakt. Spr. wees op het groote nut van de instelling der vereeniging, bracht hul de aan de dames, die baar indertijd hebben gesticht en stelde bet bestaans recht ervan in het licht. De instelling voldoet geheel aan de eischen en voor ziet in een behoefte. Spr. prees bet be heer van de directrice, Mej. Schmidt, die onlangs haar koperen jubileum vierde. Ook verrees in de laatste jaren een andere inrichting op dit gebied, die schoon onder R.-K. toezicht staande, ook kinderen van alle gezindten op neemt, toch heeft onze instelling, al dus spr., nog genoeg reden van be staan, daar in onze chrêche ook kinderen, jonger dan 1 jaar kunnen worden opgenomen. Dat de moeders die hier indertijd als kind zelf zijn ge weest nog hun kinderen zenden is wel de beste reclame. Vervolgens besprak spr. echter eeni ge moeilijkheden, zooals gewoonlijk, naar zij opmerkte, van financieelen aard. Gedurig slonken de bezittingen der Vereeniging, totdat ten laatste een hy potheek op het gebouw moest worden genomen. Grooten dank is de vereen, verschuldigd aan de hypotheekgeefster die de r?nte en ook de kosten van on derhoud en reparatie schonk. Maar daarnevens zijn er nog zoovcc andere kosten, dat de vereenigiug die op den duvr niet zal kunnen blijven dragen als het publiek niet krachtig helpt. Gedurende de 40 jaar van haar bestaan hield de vereen, nog nooit een bazar. Een feit, dat in deze dagen wel merkwaardig is. Daarom hoopte spr., dat deze bazar des te meer aller daad werkelijke belangstelling zal onder vinden. Spr. besloot met het bazar-comité alsmede de vele gevers en" geefsters, en den organisator, der heer Busch hartelijk te danken, en opende dan den bazar. Deze is schitterend uitgerust en wij willen er in afwachting van een bree der beschrijving reeds nu van zeggen, dat hij een druk bezoek, niet alleen om het doel, ten enzeerste verdient. (Zie verder pag. 3). Het bureau der K. S. A. „De Morgenmeldt thans over het Cenlr. Bureau der Kath. Sociale Actie het volgende: Op 27 Januari j.l. vergaderde het centraal bestuur van Je K S.A. in het gebouw der Alg. R.-K. Werkhedenver- eenigmg, Lange Voorhout te s-Gra- venhage. In deze vergadering is besloten tot liquidatie van het Centraal Bureau te Leiden, nadat bekend was geworden, dat het Episcopaat niet instemde met een verzoek, om een jaarlijksche col lecte ten bate van de Kath. Soc. Actie te doen houden. In verband met bovenvermeld be sluit is de stichting overwogen van een nieuw soort K.S.A., zooals deze is ontworpen door het R.-K. Werklieden verbond; tevens werd de mogelijkheid in uitzicht gesteld, in dat gevai de te genwoordige ambtenaren van het Cen traal Bureau tc Leiden ever te nemen Ouderavond. I,n de Christelijke school aan de Lusthoflaan (hoofd de heer Bakema) zal Donderdagavond te 8 uur een ouderavond gehouden worder. De heer P. H. Zandstra hoopt dan een referaat te houden over het onder werp: „Het kind en de straat". Ook het hoofd der school zal een kort woord spreken. In de pauze zal er gelegenheid zijn het werk der kinderen in de lokalen te bezichtigen. Wij vertrouwen, dat het ook dezen avond aan belangstelling niet zal ont breken. 30-jarig jubileum. Wij vernemen, dat de bekende gla- zenWasscherij „de Hoop" van den heer E. van Esch in de Witte Rozenstraat op 26 dezer 30 jaar zal bestaan. Intern. Congres v. zedelijke opvoeding. Naar wij vernemen zal het vierde Internationale congres voor Zedelijke opvoeding van 16 tot 20 April a.s. te Rome worden gehouden. Voor ons land hebben in de commis sie van uitvoering zitting genomen mej. Atte, G. W. Dyserinck en mr. S. L> Veenstra. De volgende onderwerpen zullen worden behandeld: „De moge lijkheid van een universeele zedelijke code op grondslag voor de opvoeding", ten tweede „de persoonlijkheid: Mid delen om haar te ontwikkelen in huisgezin, school en maatschappij". Ducanola-avond. De tweede Ducanola-avond, dien de fa. C. F. v. d Does gisteren in den Foyer gaf, is uitstekend geslaagd, en een krachtige aanbeveling geworden voor den „Feurich" ducanola-vleugel Het instrument werd bediend door den heer A. v. d. Does en als solisten traden ditmaal op Mej. Joh. v d Berg, zang, leerares, en de heer E. Waisvisz, solo-cellist in de Ital. opera, beiden uit den Haag. Met elkander hebben zij het publiek veel schoons laten genieten. Het pro gramma bevatte werken van veel be roemde componisten als Schubert, Saint Saëns, Sternberg, Schumann, Mozskowski, Popper enz. Muziekkenners hadden dus een goe de gelegenheid om in stilte eens een vergelijking te maken tusschen de du- eanola en het instrument dat zij wil gaan vervangen. Wij twijfelen niet of de ducanola zal wel nieuwe voorstan ders hebben gemaakt, want de demon stratie stond goed op peil. De groote verdienste van de duca nola bleek ook gisteravond te zijn, dat zij niet louter mechanisch werkt, en dat haar voordracht mede afhanke lijk is van de opvatting van den spe ler die de regeling beheert. Het pros pectus sprak wel wat heel eenvoudig van „eenige aandacht" die het instru ment van den speler vraagt. Wij ver moeden evenwel, dat de heer v. d. Does nog over iets meer dan eenige aandacht beschikte, toen hij de res pectieve nummers zóó voordroeg. Maar dat dé studie ten zeerste wordt vergemakkelijkt door den waarborg, dien het instrument geeft voor de tech nische verzorging, schijnt ons wel vast te staan, en dies evenzeer, dat het instrument de gelegenheid biedt om Binnenland. De heer Colijn aanvaardt weer de hoofdredactie van „De Standaard". Mr. Aalberse over oud-Minister Colijn. Ernstig scheepsongeluk op de Maas te Rotterdam. De heer W. Broekhuys is ovarlede*. Buitenland. Briand kabinetsformateur in Frankrijk. Jhr. Loudon, vice-Voorzitter der Commissie inzake de toelating van Duitschland tot den Volkenbond. zich in een veel sneller tempo de ken nis der geheele muziek-litter&tuur ei gen te maken. Het optreden der beide solisten was een succes. De zang van Mej. v. d. Berg wekte veel waardeering; het op treden van den heer Waisvisz niet minder, en bij beiden deed zich de du canola kennen fels een begeleidster, die nooit faalt. De veronderstelling lijkt ons niet te gewaagd, dat de fa. v. d. Does door deze avonden den juisten weg zal blij ken te hebben gevonden om de duca nola populair te maken. Gaarne zagen we overigens een deel van het publiek nog iets rustiger tij dens de voordracht, dan behoeven er voor wie wat verder van het podium af zit niet zooveel finesses verloren te gaan. Concours Orpheus. Voor het op 2 en 3 Augustus a.s. te houden concours hebben de volgende heeren zich bereid verklaard in het Eere-Comité zitting te nemen. Jhr. Mr. Dr. N. C. de Gijselaar, Bur gemeester der Gemeente Leiden, W. Éigeman, Directeur Amsterdamsche Bank, Leiden, A. W. Frentzen. Voor zitter Vreemdelingen Verkeer, G. C. D. Baron van Hardenbroek, J. W. Henny, Directeur Leidsch Dagblad, W. v. d. Laan, Voorzitter 3-October Vereeni ging, Mr. P. A. Pijnacker Hordijk, Dijk graaf van Rijnland, Jhr. W. Roëll, Gar nizoenscommandant, J. V. Rijpperda Wierdsma, Praeses- Collegii, J. F. X. Ganders, wethouder, E. R. Schultz, Commandant Kustwacht, A. Tieleman H.Wzn. Directeur Dros Gebr. Tiele man. Het Noorderlicht. Gisteravond tusschen 10 erf *11 uur was aan den hemel een felle gloed waarneembaar, waardoor velen in de meening verkeerden, dat er in den om trek der stad een zware brand was aan 't woeden. Gebleken is echter, dat dit niet het geval is geweest, doch dat men hier te doen nad mei- het z.g. Noorderlicht. Burgerlijks stand. Geboren: Nicolaas Jozef, z. v. P. P. Peteys en G. J. Doeswijk, Geertje Eli sabeth, d. v. F. v d Berg en H. Moraal, Franciscus, z. v. F. Remer en A. B. Husson, Christiaan Wilhelmus, z. v. J. M. Horikx en C. Warmenhoven; Paulus Leopold, z. v. P. H. Jung en E. H. Boom, Johannes Frederik, z. v. L. Waterloo en F. Kippersluis; Hen drik Johannes, z. v. J. Derogee en S. Dongelmans; Allda Joh.a Maria, d. v. J. G. Waasdorp en M. J. Vergeer; Jo annes Josephus Maria, z. v. A. C. La- gerberg en S. M. Sicking, Cornells Hendrikus, z. v. J. de Wit en A. C. Dekker. Sophia Willemina, ti. v. S. Fakkel en J. M. Schoemaker, Jakob, z. v. J. v. d. Reijden en E. Eikerbout, Jan, z. v. J. Hoppenbrouwer en M. C. Merts, Maarten, z. v. M J. Heiligers en H. P. Mentzy, Ewouda Jacomijntje, rt. v. J. P. Schuitemaker en J. M. de Graaf. Johannes Adrianus, z. v. J. A. v. Wezel en B. v. d. Brink, Frederiku9 Jozef, z. v. A. J. v. Tienen en A. P. W. Suijker, Johanna, d. v. H Jansen en E. Nieuwenburg, Marie, d. v. J. Singe- ling en G. v. d. Nat, Hendrikus Johan nes, z. v. G. Vooren en G. de Jong, Anna, d. v. G. Seis en A. van 't Wout, Catharina Francina, d. v. D. de Vos en C. van As. Johanna Lambertha, d. v. W. H. v. d. Meijden en K. P. de Vogel, Nicolas, z. v. W. C Mooijekind en M. J, Rombouts Lecndert Jan, z. v. G. F. Huner en J. Eichhora Overleden: W. v. Osselen-v. Wijk, wede. 47 j. A. Zeemans-Zettelm&nn, vr 43 j. C. v. d. Vlugt, dr. 45 j. A. v. Mas trigt-Groen, wede. 86 j. K. W. Geul, m. 44 j. A. Qualm, m. 83 j. h. Duister, z. 51 J. T. Tegelaar-v. Leijden, wede. 88 j. C. Verhoeven, m. 36 j. C. Christl- aanse, wed. 68 j. H. J. Br&dus, man 78 j.N. H. v. Duijn, zn 2 mnd. F. R. Seller, m. 57 j. H. J. Th. Witttman, m. 24 j. N. W. v. Geldermalsen, *n. 38 j. H. B. C. Vers tuten, zn. 18 j.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1926 | | pagina 1