CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN 6e JAARGANG WOENSDAG 24 FEBRUARI 1926 "WÜMMËR 1756 LEIDSCIE COURANT ABONNEMENTSPRIJS BUREAU: Hooigracht 35 Tel 1278, Postgiro 58936 LridpTi Postbox 20 ADVERTENTIE-PRIJS In Leiden en buiten Leiden waar agenten gevestigd zijn Per kwartaali 2.50 Per week 1 0.19 Franco per post per kwartaal 2.90 Gevoiu advertenÜSn per regel 22'/* o®al Ingezonden Mededeelingen, dabbe! tarief. Bij contract, belangrijke redactie. Kleine adrertentiCn bij Toorcitbctaling ▼an ten hoogste 30 woorden, worden dage lijks geplaatst ad 40 cent Oit nummer bestaat uit TWEE Bladen. EERSTE BLAD. Waardeering. Het ontbindingsvoorstel van de S.D. A.P. dat slechts ten doel heeft den verafschuwden Colijn" den terugkeer als minister onmogelijk te maken, is in do pers met weinig sympaithie ont vangen. De toeleg is al te duidelijk. Het gaat hier niet om dp crisis of de waardig heid van het parlement of wat dan ook, maar het is alleen een relletje te gen Colijn, waaraan de S.D.A.P. uit zelfbehoud behoefte schijnt te hebben. Terecht merkte „Het Vaderland" op dat in de S.D.A.P. altijd iemand veraf schuwd moet worden en dat de poli tieke tegenstander daar nooit de min ste kans krijgt op objectieve beoor deeling. Men predikt het evangelie van den haat en zingt het lied van den haat wat de ©enige mogelijkheid schijnt te zijn om de „beweging' in stand te hou den. Intusschen, actie wekt reactie. Zoo gaat het ook hier. En zoo geeft deze hetze tegen Colijn het liberale „Vaderland" aanleiding tot het maken van de volgende op merkingen: „Nu zijn wij ook 'ten sterkste tegen den terugkeer van het Kabinet-Co- lijn, maar wij zijn dat in de eerste piaats, omdat als deze crisis een zelfde oplossing kreeg als die, welke door de verwerping van de Vloot- .wet ontstond, ons parlementair stel sel in den tijd van nog geen drie ja ren voor de tweede maal een deuk major zou krijgen. Colijn meen en wij 'objectief te kunnen zien, en dan moet hij o.a. betiteld worden als de ongelukkige, die door 's Lands fi- nancieelen toestand allerlei maatre gelen moest nemen, waardoor hij duizenden tegen zich in het harnas moest jagen, en die daarom eerst van het nageslacht den dank zal krij gen, die hem toekomt, omdat hij on ze munt voor inflatie heeft behoed. Hij heeft wel wat te krachtig inge grepen; dat ligt zoo in den aard van het beestje; hij heeft ook nogal eens verkeerd gegrepen, daarvoor is hij mensch. Maar dit zal zijn hevigste tegenstander toch moeten toegeven, dat hij geen minister is, die naar populariteit heeft gejaagd, en dat wil in dezen tijd heel wat zeggen, nu zoovelen wat wij zouden willen noe men wijnreizigers-politiek voeren, en voor principaal-kiezer gereed staan om in hun boekje te noteeren wat van Z. M. orders is." Met ingenomenheid maken wij van deze uitspraken van den „Vaderland"- redacteur melding. Aan het voeren van wat hier zeer geestig als een „wijnreizigerspolitiek" wordt aangeduid, aan liet jagen naar de kiezersgunst, dat in' dezen tijd zoo bedenkelijke vormen heeft aangeno men, heeft de heer Colijn en heeft ook de Antirevolutionaire partij nooit mee- Er is geen pogen geweest om de kie zers te behagen, maar een vragen naar wat als eisch van ons beginsel in 's lands belang noodzakelijk was, ook toen van te voren vast stond, dat een stroom van verdachtmaking daarvan het gevolg zou zijn. Met voldoening constateeren wij, dat dit kloekmoedig optreden van den heer Colijn, dat zoo gunstig afsteekt bij de houding van velen, die zich door kiezersgunst en kiezersvrees laten be- heerschen, ook door politieke tegen standers wordt gewaardeerd. V De roet- en stofplaag. Dat aan de grootsch opgezette en uiterst kostbare campagne van „De Leidsche Post" tegen den roet- en stof regen van de Vuilverbranding en (of) Lichtfabrieken in den Leidschen Ge meenteraad weinig aandacht werd ge schonken, behoeft niet al te zeer te verwonderen. Daarvoor trad het reclame-idee ook al te veel op den voorgrond. Men kreeg sterk den indruk, dat het hier niet zoozeer ging tegen het gesignaleerde kwaad, dan wel voor het blad welks redactie de campagne op touw had gezet. Intusschen kunnen wij ons niet ge heel ontworstelen aan de gedachte, dat deze plaag, want dat is het voor vele ingezetenen, door B. en W. wat al te gemakkelijk wordt opgenomen. Volgens den wethouder zouden de zuiveringsapparaten het kwaad af doende tegengaan, wat wel het best zou blijken uit het ontbreken van klachten, zoolang deze apparaten functionneerden. Dit schijnt ons echter niet geheel juist. Wij willen niet de beteekenis van de aangebrachte toestellen geheel ontkennen, maar het uitblijven van klachten is voor ons veelmeer een be wijs van het groote geduld waarmede dezen overlast door de omwonenden wordt ondergaan. Uit wat wij van niet geheel ondes kundige slachtoffers en ook van an dere zijde vernamen, hebben wij den indruk gekregen, dat de kolen die hier gebruikt worden inderdaad een zeer groote rol spelen en dat de aan te bren- ;gen „stofzuigers" geen afdoende ver betering zullen geven. Voorloopig dienen we af te wachten het resultaaat van de te nemen proe ven. B. en W. hebben daaromtrent groote verwachtingen, die naai* wij hopen, niet teleurgesteld zullen wor den. Geheel gerust zijn we er echter niet op. STADSNIEUWS. Prof. Dr. W. Einthoven 40 jaar Hoogleeraar. Heden is het 40 jaar geleden, dal prof. dr. W. Einthoven, hoogleeraar in de physiologie aan de Universiteit, aan wien onlangs de Nobel-prijs is toe gekend voor de uitvinding van den snaar-galvanometer, het hoogleeraars- ambt aan de Leidsche Universiteit aanvaardde. Zooals wij reeds eerder bij de aan kondiging van dit feit meedeelden, was het de uitdrukkelijke wensch van den jubilaris dat er niet „gehuldigd" zou worden. Met een gehoorzaamheid, die den grijzen, maar in zijn bewegingen nog vluggen professor kan streelen, heeft men zich voor het uiterlijk stipt aan dezen wensch gehouden. Het overlij den van een zijner grootste collega's heeft trouwens momenteel op het uni versitaire leven een schaduw gewor pen, die zich met de sfeer van een openbare huldiging niet verdragen zou Toch is deze belangrijke dag niet on opgemerkt voorbijgegaan. Verschillen de vooraanstaande personen uit we tenschappelijke kringen, die het le venswerk van den jubilaris kunnen waardeeren, hebben namens velen den hoogleeraar gecomplimenteerd en de beteekenis van zijn werk besproken. Zoo vonden we in de Groene Amster dammer een door prof. dr. W. Storm v. Leeuwen geschreven artikel, waar in deze aan het slot den arbeid van prof. Einthoven als volgt omschrijft: Een karakteristiek van het werk van Einthoven? „Snaargalvanometer"1 zeggen velen. „Studie van de eledtrische verschijn selen in het lichaam, vooral in 't hart" kan men zeggen om wat nauwkeuriger te zijn. Maar als de karakteristiek iets meer woorden mag omvatten en uitdrukken, zal, wat m.i. het gewichtigste is, dan zou ik' het als volgt willen zeggen: Einthoven heeft een bepaald gebied van de physiologie (dat later dienst baar werd gemaakt aan de ziekteleer en zoo de kliniek bereikte) bewerkt met physische methoden en heeft daar bij gestreefd naar de uiterste nauw keurigheid. Hij heeft geen enkel risico genomen, niets als waar aangenomen of gepubli ceerd voordat de juistheid ervan bo ven allen twijfel verheven was, hij heeft getracht de wisselvalligheden van het physiologische experiment zoo danig te compenseeren en uit te scha kelen, dat ook een physicus trotsch zou zijn op de nauwkeurigheid van de verkregen resultaten. Daartoe is werk tot stand gekomen dat vermoedelijk door een geheel go- slacht niet zal kunnen worden verbe terd. Hij heeft veertig jaar gearbei^l aan eenzelfde gebouw, het ging lang zaam, steen voor steen. Alleen met het leggen der' fundamenten gingen grif twintig jaren heen. Het gebouw is nog niet voltooid, maar reeds steekt het hoog uit boven vele andere, het is in heel de wetenschappelijke wereld bekend. Er zijn hoogere gebouwen dan het zijne, dat is wel zoo. Maar of er velen zijn zóó hecht van structuur en die zóólang weerstand zullen bieden aan den,tand des tijds? Einthoven heeft ons een voorbeeld gegeven hoe door toepassing van de uiterste nauwkeurigheid, door het res pecteeren ook van schijnbaar nietige details grootsch werk kan. worden ver richt. Wij vertrouwen op dat werk als de Hoilandsche zakenman op de Ne- derlandsche Bank. Prof. Scheffer. Wegens het overlijden van Prof. Ka- merlinfh Onnes zal de lezing, welke Prof. Scheffer, hoogleeraar in de Ster- kunde te Delft Donderdagavond voor de philosofische faculteit zou houden, worden uitgesteld. Kamerlingh Onnes. Curatoren der Rijksuniversiteit te Groningen hebben aan mevr. Kamer lingh Onnes—Bijleveld het volgende telegram gezonden: „Curatoren der Rijksuniversiteit te Groningen nemen innig deel in het groote verlies, door u en uw gezin ge leden. Met trots gedenken zij den Gro ninger, den eminenten oud-leerling der Groningsche Universiteit,<^ie in de ge- heele wereld zulk een hooge plaats in genomen en aan de wetenschap zulke voortreffeijkle diensten heeft bewezen" Bij de begrafenis van wijlen prof. H. Kamerlingh Onnes op Donderdag morgen a.s. te Voorschoten zal alleen het woord worden gevoerd door Prof. H. A. Lorentz, als oudste vriend van den overledene. Het Hanze-gebouw. Bet gebouw aan de Breestraat, waar in tot voor kort de Banzebank was ge vestigd, is, naar wij vernemen aange kocht door den heer H. G. v. Luyken, die er een handel in muziekinstrumen ten in zal vestigen. N.C.S.V. Op uitnoodiging van de Ned. Chr. Studentenvereniging zal op Dinsdag 2 Maart Prof. Christensen in het ver- eenigingsgebouw Rapenburg 4 een le zing houden over de Absoluutheid. Ziekenverpleging „Levendaal." 't Bestuur van de Ziekenverpleging ..Levendaal" mocht in het afgeloopen jaar uitreiken 3030 Liter melk en aan zwakke kinderen schonk de zuster 's morgens aan 'tWijkgebouw 454 Li ter melk uit, blijkens het jaarverslag. Voorts verschafte het Bestuur 24-7 maaltijden en gedurende de winter maanden aan een 25-tal Wijkbewoners ééns per week een portie soej). Menig pakje kleeren werd aan 't Wijkgebouw bezorgd, inhoudende te zamen 203 stuks. Een mooie bezending nieuwe kleeren werd geschonken door een firma en een prachtige partij wollen kousen en sökken door een andere fir ma. Hartelijk wordt dank gebracht aan allen, die de Ziekenverpleging op eenigerlei wijze steunden. Niet minder dank aan allen, die fi nancieel de, Ziekenverpleging steun den; groote en kleine giften kwamen in. Dat kleine giften niet 'te versmaden zijn blijkt uit de opbrengst der busjes, die de niet geringe som van f222.71 te zamen opbrachten. Het Bestuur hoopt dan ook, dat die kleine verza- melaarsters met ijver dit jaar weer zullen verzamelen; het zou de op brengst der busjes niet gaarne missen. Uit de Statistiek der Ziekenverple ging blijkt, dat in totaal 4170 patiën ten aan huis werden bezocht en dat 5704 in de kliniek van het wijkgebouw werden behandeld. Een demonstratie met Zeiss-iampen. Gisteravond heeft op uitnoodiging van de neutrale Middenstandsvereeni- ging de heer P. W o 11 e r s van het technisch bureau Marijnen te s-Gra- venhage, in „Zomerzorg" een belang wekkende, door lichtbeelden toege lichte lezing gehouden over v?i- lichting van winkels, etalages; ateliers, fabrieken, magazijnen, pleinen, emplacementen enz., met de nieuwe parabool spiegellampcn van de bekende fabriek Carl Zeiss te Jena. Zeiss, die zooals men weet «ie be roemdheid van zijn optische glas fabri katen dankt aan de medewerking van een uitgebreide staf van natuur- en scheikundge professoren, had zich in de laatste jaren speciaal toegelegd op de productie van groote reflectoren voor zoeklichten, enz. Het vredesver drag verbood echter deze fabricage, ioodat Zeiss zijn installaties op een andere wijze productief moest gaan maken. Dit heeft hij gedaan door de vervaardiging engros ter hand te ne men van zuiver wetenschappelijk ge construeerde electrische kloklampen voor allerlei gebruik met als reiiector een zeer sterke parabolische glazen spiegel die volgens een geheel nieuw principe is opgebouwd. Bij het Zeiss-armatuur is de reflect >r van chemisch onaantastbaar Jena- glas, aan de achterzijde bedekt met een laag chemisch zuiver zilver. Dit zilver is bedekt met twee lagen koper waar overheen twee lagen schellak en een een laag sierlak. Het Jena-glas werpt niet alleen de licht-, maar ook de warmtestralen te rug. Daardoor blijft de temperatuur van den reflector zoo laag, dat de uit zetting van het spiegelglas en het ver koperde zilver bij dien temperatuur gelijk is. Dit is van veel beteekenis, omdat daardoor de fijne bedekking van den reflector absoluut en onder ci- ke temperatuur onbereikbaar wordt voor ongustige invloeden van buiten af, zoodat mat worden of bladderen ge heel is uitgesloten. Daar echter de spiegel-reflectoren dóór haar eigenaardige Rcht-conccn- tra tie bij open gebruik verblindend kunnen zijn, en vooral bij etaiagever- lichting de verdeeling zoo egaal moge lijk moet zijn, heeft Zeiss ook verschil lende soorten glazen afsluitschalen ontworpen, bij de constructie, waarvan natuurlijk ook het aesthetisch ele ment is erkend, maar waarbij toch in de eerste plaats is gedacht aan een absoluut gelijke lichtverdeeling; zoo zelfs, dat de lichtbron onkenbaar wordt en men waant met daglicht te doen te hebben. Dit werd ook weer bereikt door in de afsluitschalen volgens wcionschap- pe'ijke berekening geprojecteerde ril len aan te brengen in bijcnkori-trant, waardoor het doel gehsei bereikt werd De resultaten die spr. voor deze ver lichting liet zien, door verschillende meegebrachte modellen te laten bran den, door fraaie lichtbeelden en ook door een demonstratie in een door de fa. Wisbrun en Liffman daarvoor wel willend gearrangeerde stoffen-etalage, waren in één woord verbluffend. Door een geheel willekeurige in stelling van dezelfde lamp brengt men het licht precies waar men het wil hebben. De lichtbron verdwijnt in den duisteren achtergrond en het licht verdeelt zich buitengewoon gelijkma tig en natuurlijk over de objecten, zoo, we zeiden het reeds, dat het sterk aan daglicht herinnert. De spreker wees op het groote be lang van een doelmatige etalage-ver- iichting. Die is de magneet welke de voorbijgangers tot kijkers moet maken en cifc kijkers tot koopers. Als zoodanig heeft zij naast de advertentie in het dagblad een gewichtige taak waaraan de winkelier, vooral hij die veel op kunstlicht is aangewezen, reeds bij het bouwen der etalage veel zorg moet besteden. De lezing werd door de vrij talrijke aanwezigen met aandacht gevolgd en bezorgde den heer Wolters van den voorzitter, den heer C. Kosterweg, een woord van hartelijken dank. Ernstig ongeval. Hedenmiddag, even voor twaalf uur heeft op de. terreinen der Kon. Ned. Grofsmederij een ernstig ongeval - plaats gehad. De 24-jarige J. B. wonende te Lei derdorp, viel van de hooge stelling van het nieuwe gebouw en kwam ern stig te vallen. De Eerste Hulpd. con stateerde een groote wond in het ach terhoofd, een gebroken pols en een ge broken schouderbeen. In bewusteloo- £en toestand werd de gewonde opge nomen en later naar een der inrich tingen overgebracht. Ëurgeriljka stand. Geboren: Gijsberthus, z. v. J. Nie- vaart en J. de Ridder, Marinus Gijs- bertus, z. v. J. v. Dam en M. J. Pieters, Jannetje ITendrika, ei. v. G. Wielde s en E. M. Beij.-Maria Mathilda, d. v. J. Hoogenboom en G. v. Klink. Abraham, z. v. J. de Meij en \Y. de Roo, Antje, d. v! J. de Bree en M. E. M. v. Dam, Josephine Anna, d. v. J. J. Stouben en A. J. de Vogel. Pieter Hendrik, z. v. .T. L. van Veen en C. van Bouten, Her man Frans Maria, z. v. H. F. A. Don ders en H. J. M. Berkeljon, Cornelia Johanna, d. v. W. F. de la Rie en C. J. Hemerik, Pieter Cornelis, z. v. K. H. v. d. Wijngaart en M. Laven, Cornelia, «i. v. P. J. Voorzaat en P. H. Valkenburgh Ilermanus Cornelis, z. v. G. J. Span jaard en A. L. v. d. Reijden, Willem, z v. W. Harteveld en M. Noppe, Elisa beth Joh. d. v. D. Schoonderwoerd den Bezemer en C. de Jaeger, Catha- rina Helena, d. v. H. v. d. Broek en H. C. Brussee, Johan George, z. v. J. W. Hartmann en H. Blokzijl, Anton, z. v. A. v. Klarenbosch en H. E. v. d. Geer, Mabel Celia Maria, d. v. W. A. D. do Koning en C. F. T. v. d- Eerden, Ma ria Elisabeth, d. en Franciscus Corn.s d .v.'M. J. Baan en C. M. Enkamp, Cor nelia, d. v. A. Cornelisse en J. Sloot, Marinus H'endrikus, z. v. J. v. Leeu wen en W. S. Mostert, Antje, d. v. D. Bom en E. H. v. d. Spek, Hendrik Jo hannes, z. v. A. H. Siebert en M. Bon, Cornelia Maria, d. v. C. v. Leeuwen en C. de Graaf, Petrus Hugo Rudolph Joh. z. v. P. H. M. v. d. Voort en M. A. Nickel, Cornelis, z. v. C. Springer en A. Nieters, Maria Elisabeth, d. v. J. Nievaart en M. E. v. Rijn, Anna Maria, d. v. D. Scheer en C. W. Penk. Gehuwd: A. Keijzer, jm. en S. de Vet jd; H. G. Rozier, jm. en C. Schaap, jd; B. H. v. d. Horst, jm. en P. G. Broers, jd; J. Marijt, jm. en A. Tuinhof de Moed, jd; C. v. Weezen, jm. en A. J. v. Es, jd; P. Deuilee, jm. en M. J. H. v. d. Born, jd; J. C. Schneider, jm. en C. Brouwer, jd; J. Meijer, jm. en F. G. Geertsma, jd. Overleden: F. J. v. d. Meer, m. 75 j; H. J. Roozendaal, dr. 4 mnd; L. v. d. Meer, zn. 1 j; L. C. de Kort wed. Kols- hoven, 67 j; A. J. Levingston, m.~66 j; A. H. Prins, vr. 37 j; M. v. d. Berg wed. Caspers, 83 j: M. W. Dam; m. 58 j; J. M. Zuiderduin, zn. 12 uur, H. v. Vliet, Belangrijkste nieuws in dit Nummer. Binnenland. Nieuwe moeilijkheden bij de Kabi netsformatie. Mr. J. J. Willinge, lid van den Raad van State, overleden. De leiding van het bedriji der poste rijen en'telegrafie. Buitenland Men verwacht inzake de Iïnancïeete ontwerpen een accoord tv .ohen de Fransche Kamer en Senaat. Briand over de kwestie van de uit breiding van het aantal permanente' Volkenbondsraadszetels. De voorbereidende ontwapeuingscon- rentie zal waarschijnlijk half Mei ia Geiiève bijeenkomen. wed. 4 3j; E. v. d. WormWijnnobel, wed. 82 j; E. J. Schoondergang. man 66 j; J. H. Hemmes, dr.'6 j: K. Roos, zn. 4 j; W. F. Karstens, m. 58 j; H. v. Zonneveld, zn. 7 mnd: J. M. Langezaal v. d. Linden, wed. 75 j; M. A. Waar denburg, dr. 11 j. Schaken. Competitie N. S. B., district Z.-HoL guild. Li de derde kl&sse groep A werd gis- Iteravond alhier in „In aen vergillen 'i'urk" een wedstrijd gespeeld met den \olgenden uitslag: Leiderd. Sch.ver.Leid-ca Sch.gen. H. 1. Alb. v. Klaveren-M. M. Segaar o-i 2. G. de Koning-Ir. Francois i-o 3. J. Boot-M. Bloem o-i 4. G. de Koning Az.-D. de fong Va* Va 5. Ir. v. Klaveren-J. J. Swaan Jr. o-'i 6. G. den .Blanken-G. Schoepen Va*1.2 7. G A de Bruyne-M. j. Dieben '1-0 8. Y\ Goedhart-P. C. Segaar o - 1 9. M. Splinter-VV. H. Bosscha o- 1 10. K. Kranenburg-H. G. Hofman 1 - o Totaal 4-6 I11 het voordeel van Leidsch Schaak genootschap II. BINNENLAND. DL KABINETSCRISIS. Nieuw oponthoud. Wij hebben reden aan te nemen, zegt het „Hbld.", dat Mr. J. Limburg bij de oplossing der kabinetsi risis, in den geest als door hem ontworpen, weer moet zoeken in een andere ricn- ting. Eenige weken geleden hebben wij ret ds doen uitkomen, dat -hij bijzonde re waarde scheen te hechten aan de medewerking van rechtschs personen als minister. Aanvankelijk moet hij die medewerking ook gekregen hebben van twee Roomseh-Katholieken en twee Christelijk-Historischen (on.ier wie minister De Geer), terwijl het Kabi net verder zou worden gevormd door vier personen van links, benevens de heer Van Karnebeek. Maar nu zou de tweede Cluistelijk- Hi&torische aanstaande minister (niex de heer De Geer) niet heen g»\komeii zijn over zijn bezwaren tegen net her stel van het gezantschap bij den Pau>. waarvan mr. Limburg was uitgegaan. Dientengevolge zal de kabinetsfor mateur de oplossing weer in een ande re richting moeten zoeken. Jhr. Mr. van der Maesen de Sombreii f Jhr. mr. L. H. L. J. van der Maesen de Sombreff, lid der Eerste Kamer en kantonrechter te Heerlen, is gister avond zeven uur in den ouderdom van 71 jaar, na een ziekbed van ongeveer veertien dagen, overleden. Jhr. mr. L. H. L. J. van der Maeseu de Sombreff werd 12 September 1854 te Maastricht geboren. Na zijn studiën te hebben volbracht werd hij iü i879 benoemd tot karitonrechter-pioatsver- vanger te Maastricht en in 1832 tot ambtenaar van het O. M. by üct kan tongerecht te Rotterdam, uin in 1383 in dezelfde functie benoemd te wor ieiï te s-Hertogenbosch. In 1886 werd de thans overledene benoemd tot kantonrechter te Heerlen, in welk ambt hij juist dit jaar zijn veertigjarig jubileum zou vieren. Wei dra werd de kantonrechter, die allrr- wege zeer bemind was, gekozen lot lid van de Eerste Kamer der Staten Gene raal, waar hij tot zijn dood de R.-K. Staatspartij heeft vertegenwoordigd. Jhr. v. d. Maesen de Sombreff -was voorts lid van de Kamer van Toezicht op het Notariaat, lid van den Voogdij raad, voorzitter van de Gezondheids commissie in het-district Gulpen, vice- voorzitter van de Vereeniging „liet ""Geuldal", eerelid der Limburgsche Katholiekendagen en bestuurs- en eéro lid van tal van andere corporation op sociaal gebied.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1926 | | pagina 1