Oil «er beslaai uii TWEE Biaiien.
CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN" OMSTREKEN ADVERTENTIE-PRIJS
Belangrijkste nieuws in dit Nummer.
6© JAARGANG
WOENSDAG 20 JANUARI 192£
Nummer 17237
COURANT
ABONNEMENTSPRIJS
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaali 2.50
Per week..1 0.19
Franco per post per kwartaal I 2.90
EERSTE BLAD.
De politieke toestand.
Door het gisteren gepubliceerde com
muniqué van het behandelde in de R.
K Kamerfractie, is het gemakkelijker
geworden over den politiekèn toestand
te oordeelen
Hoewel dit niet omstandig wordt
medegedeeld, krijgt men den indruk
dat Dr. de Visser met de zittende mi
nisters tot overeenstemming was ge
komen op dezen grondslag, dat de di
plomatieke vertegenwoordiging bij 't
Vaticaan zou worden gehandhaafd,
doch dat in het votum der Tweede
Kamer van 11 November in zooverre
zou worden berust, dat een der andere
gezanten tevens bij het Vaticaan zou
worden geaccrediteerd.
Alvörens opnieuw in zee te gaan,
heeft de heer Colijn, die nu niet meer
op goed geluk de reis wilde voortzet
ten, zich gewend tot de R K en de
C. H. Kamerclubs of zij zich in haar
geheel met zulk een oplossing konden
vereenigen
De R. K. Kamerclub, die aanvanke
lijk te^en zulk een oplossing bezwaar
maakte is tenslotte over die bezwaren
heengestapt, en heeft zich tot verdere
samenwerking bereid verklaard, mits
de C. H. Kamerleden aan eventueele
moties van afkeuring of teleurstelling
hun stem zouden onthouden.
Zulk een toezegging werd echter niet
verkregen.
Ondanks het betoog onlangs in de
„Nederlander" met een beroep op Mr.
de Savornin Lohman geleverd, dat
dergelijke moties niet gesteund be
hoorden te woeden, heeft toch een
deel der C H. Kamerfractie zich blijk
baar niet willen binden.
Hieruit blijkt, dat er in de C. H. Unie
twee stroomingen zijn: de eene die te
gen een gezantschap bij het Vaticaan
in welken vorm dan ook gewetensbe
zwaren heeft, omdat daardoor hst
Protestantsch beginsel wordt aange
tast, en de andere, onder leiding van
mannen als Dr. de Visser, Dr. de Geer
(en Dr. Schokking?) die dergelijke be
zwaren niet deelen.
Even gewaagd als het was dat in
Juli, terwijl men wist welke gevaren
er dreigden, toch zonder eenige af
spraak de ministerieele reis werd aan
vaard, even verstandig was het nu
van den heer Colijn en zijne collega's
om in de gegeven omstandigheden
zich niet bereid te verklaren de reis
voort te zetten
Had men het wel gedaan, dan zou
er alle reden geweest zijn om van een
avonturiersnolitiek te spreken.
Daarmee heeft, voorzoover thans
kan worden beoordeeld, het Kabinet-
Colijn afgedaan.
Hoe levenskrachtig het ook scheen
èn met het oog op de meerderheid
waarop het steunde en in verband met
de personen die in het Kabinet zit
ting hadden, het is voor het een kans
kreeg om zijn program af te werken,
aan den dijk gezet.
Door Dr. de Visser wordt nu getracht
een extra-parlementair Kabinet samen
te. stellen.
Daar ook zulk een Kabinet toch
met het parlement zal moeten werken
is er alle aanleiding om te verwach
ten, dat het in elk geval rechts getint
zal zijn, evenals het Kabinet Cort van
der Linden een vrijzinnig karakter
droeg.
Over de levensvatbaarheid van zulk
een Kabinet kan verschillend worden
geoordeeld.
Eenerzijds kan gezegd worden, dat
de rechtsche partijen die zelf den wa
gen hebben laten vastloopen er belang
bij zullen hebben het in stand te hou
den
'Wanneer men echter ziet om welk
een onbeteekenende reden de terug
keer van het bestaande Kabinet werd
tegengehouden, dan zijn we daarop
nog zoo gerust niet.
Het verantwoordelijkheidsgevoel is
blijkbaar niet zoo sterk, als men wel
zou mogen verwachten.
Veel zal hierbij afhangen van de
personen die in het Kabinet zitting
nemen en van het program dat het
ontwikkelt.
IJlt partijoogpunt bezien behoeft de
Antirevolutionaire partij dezen loop
van zaken niet al te zeer te betreuren.
Mannen als Colijn en Rutgers op
BUREAUHooigracht 35
Leiden
Tel. 1278, Postgiro 58936
Postbox 20
wier terugkeer in het parlement met
stelligheid kan worden gerekend
kunnen ook in de Kamer uitstekend
werk verrichten.
En het kan ook geen kwaad, indien
onze partij die nu reeds een twintig
tal jaren mee de regeeringsverant-
vvoordelijkheid droeg, weer eens gele
genheid krijgt, zonder meer hare be
ginselen te propageeren en alle be
schikbare mannen in den strijd te
werpen.
Het groote bezwaar, of liever gevaar
van het vastloopen der onderhandelin
gen is, dat 'de rechtsche partijen, min
der dan vroeger geneigd de groote
hoofdzaken in bet oog te houden, lang
zamerhand tegenover elkaar komen te
staan.
In elk geval moet het worden be
treurd, dat van een wapen door GÓrl
aan het Christelijk Nederland bij de
gehouden verkiezingen geschonken,
een zoo droevig en onhandig gebruik
is gemaakt
De in dezen verantwoordelijke per
sonen, hebben een niet te benijden ver
antwoordelijkheid te dragen.
STADSNIEUWS.
„Polyhymnia."
Gisteravond heeft de Christelijke Mu
ziekvereeniging „Polyhymnia" haar 15
jarig bestaan, waarover we dezer da
gen reeds iets schreven herdacht met
een uitvoering iiï de Groote Stadsge
h oorzaal.
Zeer waarschijnlijk mede als gevolg
van het weinig tot uitgaan lokkende
weer eenerzijds en het ijsfeest ander
zijds was de groote zaal niet geheel
bezet
Nadat onder de goede begeleiding
van het jubileerende gezelschap gezon
gen was Psalm 150:1, en hij in gebed
was voorgegaan, verwelkomde de heer
P. M. Kuyvenhoven de aanwezi
genen onder hen speciaal de vertegen
woordigers van verschillende .zuster
verenigingen, van de Leidsche Chr.
Oranjevereniging en van de 3 Octo-
bervereeniging Spr. deelde mede, dat
de burgemeester verhinderd was per
soonlijk aanwezig te zijn, maar op an
dere wijze van zijn belangstelling had
blijk gegeven. Ook de donateurs wer
den verwelkomd, waaraan de wensch
werd toegevoegd, dat hun aantal spoe
dig zou toenemen en dat ook zij door
de uitvoering een gunstigen indruk
van het muziekgezelschap zouden krij
gen.
Na nog in het kort de voornaamste
punten uit de 15-jarige geschiedenis
van Polyhymnia te hebben gememo
reerd, waarbij speciaal de verdiensten
van wijlen Ds. R. J. W. Rudolph als
oprichter en van de heeren Teljeur en
Kouprie als directeur in het licht wer
den gesteld, opende spr. de uitvoering
met den wensch, dat allen een genoeg
lijken avond zouden hebben en dat
ook de pogingen om de kosten van
dezen avond te dekken een goed resul
taat zouden hebben.
Met de afwikkeling van het goed
voorziene feestprogramma werd daar
na een aanvang gemaakt.
Geopend werd met een forsch ge
speelde marsch van Belleflamme („Les
Moissonneurs") en een fantasie C>Le
val de 1' Amblève") van denzelfden
componist
De directeur, de heer M. Kouprie,
legde een mooie proef van virtuosi
teit af in een salonstukje van Hubert,
Painparé, voor trompet gezet. Wat hij
uit dit instrument wist te halen, wek
te de algemeene waardeering op, die
duidelijk bleek in het lang aanhou
dend applaus.
Het gehoor was nog zóó onder den
indruk, dat het den directeur, toen hij
weer het podium opkwam, om het vol
gend nummer te dirigeeren, met ap
plaus begroette.
Een succesnummer was voor 't korps
ook „Freischütz" van M. J. H. Kessels,
'n fantasie op de Opera v. Weber. Ver
schillende momenten hierin deden de
goede krachten uitkomen, die Poly
hymnia onder zijn leden telt.
Voor de pauze werd nog een marsch
„Granada" ten gehoore gebracht, die
eveneens indruk maakte De min of
meer bekende wijs, scheen het gehoor
tot verhoogde belangstelling te prik-
kelen.
Nadat dit nummer ten einde was,
ging het scherm neer, om even later
weer te rijzen. De geuniformde man
nen van „Polyhymnia" stonden toen
aangetreden om hun directeur, den
heer M. Kouprie een hulde aan te
bieden.
De heer Kouprie werd met zijn echt-
genoote „voor het front" geroepen en
door den voorzitter hartelijk en waar-
deerend toegesproken. Als een stoffe
lijk bewijs van dank werd den direc
teur een sterk vergroote fotografie aan
geboden, waarop het geheele muziek
gezelschap keurig is afgebeeld.
Mevr. Kouprie werden bloemen aan
geboden, een en ander natuurlijk on
der krachtig applaus. De heer Kou
prie dankte en sprak den wensch uit
dat nog vele jaren van goede samen
werking onder gunstige omstandighe
den zouden mogen volgen.
Het woord was vervolgens aan den
afgevaardigde der Leidsche Christe
lijke Oranjevereeniging, den heer L
Boekkooi, secretaris van genoemde
vereeniging, die het muziekkorps en
zijn directeur feliciteerde met haar
15-jarig jubileum.
De Leidsche Chr. Oranjevereeniging
en Polyhymnia hooren bij elkaar. Zij
staan bijna in ouderdom gelijk, want
toen de Oranjevereeniging zoo ver
was, dat zij haar luiers kon afdoen,
werd Polyhymnia geboren.
Spr. is er vast van overtuigd, dat
alle leden van Polyhymnia echte O-
ranjeklanten zijn, en als ze dat nog
niet waren, zouden ze het ongetwij
feld de laatste weken geworden zijn,
nu onze Vorstin op de waterplassen
rondvoer om overal de behulpzame
hand te bieden.
Spr verzocht de vergadering staan
de het eerste couplet van het Wilhel
mus te zingen, aan welk verzoek met
geestdrift werd voldaan.
Hierna bracht spr. een jovialen
groet over van de leden der Leidsche
Chr. Oranjevereeniging én sprwenscht
de jubileerende vereeniging toe, dat
zij moge groeien en bloeien tot in
lengte van dagen.
Niet als afgevaardigde, maar na
mens de leden der Oranjevereeniging
sprak vervolgens de heer Alberts,
die eveneens Polyhymnia en haar di
recteur complimenteerde en mede den
wensch uitsprak, dat zij op den inge
slagen weg moge voortgaan. Wat de
vereeniging kan, heeft zij dezen a-
vond getoond, en spr. is vol lof over
de schoone muziek, door haar ten ge
hoor e gebracht.
Hierna trad het trio „v. d. Woerd"
met veel succes op in een geestig too-
neelstukje dat veel bijval oogstte.
Na de pauze, waarin velen het be
stuur en den directeur kwamen geluk-
wenschei> liet zich Polyhymnia nog
uitstekend hooren in twee marschen
-van Belleflamme, een Ouverture van
Soli en een fantasie van J. Martin.
Ten slotte trad nog eens het trio v.
d. Woerd op, waarna de geslaagde
uitvoering werd gesloten.
Watersnood-comité.
Bij het Watersnoodcomité zijn de
volgende giften ingekomen:
Zr. H,. J. D. f2; M. C. F. J. C. f5;
een Zoeterwoudsche Singelbewoner
f 10; Mej. X. Y. Z. f50; Dr. C. S. H.
f25; Mej. J. C. R. f10; „Bridge Club"
f 6; Uit de spaarpot van Willy N. f 1,
De heer en mevr. O.G. f50; A. J. B.
f 10; Mej. S. J. H. f20; P. J. H. f25;
Mej. v. d. K. f2; Maandagavond clubje
L. Volkshuis f2,50; Mej. S. S. H. A.
f2.50; A. v. V. f0.50; Mej. N. N f2.50;
J. J. de la C. f5: W. C. de la C. f20
Giften worden nog gaarne ingewacht
bij den Penningmeester den heer F.
Muys van de Moer, Plantsoen 49, Lei
den, postgironummer 57471.
De Engelscue vakbeweging.
De vakbeweging, zooals wij die ken
nen en zooals zij voor ons land ten
zegen geweest is en nog is, is van
Engelschen oorsprong. De Engelsche
trade-unions dienden ten voorbeeld
voor de Hollandsche vakvereenigingen
Ook thans nog heeft Engeland een
sterke vakbeweging, die bovendien
en zie hier een onderscheid met Ne
derland neutraal is.
In hoeverre kan die eene en onge
deelde vakbeweging ons ten voor
beeld strekken en is het gewenscht,
dat wij ook in die richting werken?
Of zijn wij wellicht met onze Christe
lijke vakbeweging Engeland vooruit
en is in laatstgenoemd land nog. een
ontwikkeling te verwachten, die hier
reeds heeft plaats gehad?
'Wie belang stelt in al deze en der
gelijke vragen die zich hier voordoen,
verzuime niet, morgenavond 8 uur de
vergadering in „Nathanaël" bij te wo
nen, wahr de heer G. Post zal spre
ken over „De Engelsche vakbeweging"
Inzonderheid wekken wij daartoe op
onze arbeiders en allen, die geroepen
zijn leiding te geven of belang stejlen
in de kwesties, die in de huidige
maatschappij om een oplossing roepen.
Christelijke Middenstands-Vereeniging
Morgenavond zal de afd. Leiden van
bovengenoemde vereeniging haar jaar
vergadering houden.
Na de verslagen van Secretaris en
Penningmeester komt aan de orde de
benoeming van een Kascontrole-com
missie Bestuursverkiezing heeft plaats
wegens aftreding van de heeren J. v.
d. Steen, J. Zandbergen en M. Ziege-
laar, die herkiesbaar zijn.
Ten slotte zal op deze vergadering
de heer L. Attema spreken over: „De
gevolgen van de Ministerieele crisis
voor de sociale wetgeving."
Schaken.
Competitie N. S. B., district Z.-Hol-
land.
Uitslag van een wedstrijd in de 2e
klasse A., gisteravond alhier gespeeld:
Rctterdamsche Schaakgenootschap I-
Leidsch Schaakgenootschap I.
1. .Jansen-G. Bol V2-V2
2. Crasius-G. Bosscha o - 1
3. J. Groosjohan-Dr. T. Droste 1-0
4. L. Israëls-Dr. C. H. Hins o-1
5. Dr. J. Muller-W. Demmendal Va-1/*
6. Mr. Sandberg-W. H. v. d. Nat Jr. o-1
7. J. W. Kuyl-L. M. J. Chambrv o-1
8. Ir. Reydon-Ir. J. J. G. v. Ëoek o-1
9. J. Stakenburg-W. de Bruin Va-Va
10. J. Drukker-Kapt. G. Kuyper 0-1
Totaal 2V2-7V2
In het voordeel van het Leidsch Sch.
genootschap 1, dat thans met 3 gewon
nen wedstrijden uit idrie gespeelde boven
aan staat.
Te Voorschoten werd een wedstrijd
igespeeld in de 3e kl., groep A.
Hiervan was de uitslag de volgende
Voorschctensche Sch.-vereeniging
Leidsche Stud.-Schaakclub.
1. J. v. Os Jr.-A. Ou ar tel X -
2. N. v. d. Elst-M. 15. Jonkergoaw 1 - o
3. M. de Graaf-J. Stam V.'
4. A. Oudshoorn-C. J. Gorier V*- 1 -•
5. Dr. J. F. Sirks-J. P. Hunting o - 1
o. A. terToolen-JG.Grüschke 1 -o*
7. P. v. Kooy-J. L. ter Haar 1 - o
8. K. Waasdorp-W. N. Samson o - 1
9. J. v. Os Sr.-H. Lindeman V*- V*
10. W. Jansen-B. A. Prinsen 1 - o
Totaal 5V2-3V2
De Voorschotensche Schaakvereeni-
ging wint derhalve ook haar tweeden
competitiewedstrijd, in het ongunstig
ste geval met
niet opgekomen.
X wordt beslist.
Burgerlijke Stand.
Geboren: Alida, dv. J. Vermeer
en E. J. v. Haarlem; Jannetje dv.
J. Boekee en A. Zwaan; Nelly dv.
W,. Verhooni en D. Sepers; Ene, zv.
E. G. Mulholland en J. W. Kooran*.
hot; Gijsbert zv. T. Hoogstraten en M.
den Braver; Andreas Cornells, zv. A.
C. Blok en A. H. O. v. d. Horst; Ja
cobus, zv. C. Brocaar en M. Leget;
Joseph Johannes, zv. J. J. v. Dort
en f. N. v. Duuren; Arie Gerardus,
zv. J. M. C. Kallenberg en C. de
Goede; Hendricus Gers., zv. L. M.
H. v. Platerink en J. W. Oudshoorn;
Piet, zv. F. Greidanus en C. Motké;
Jan Jacobus, zv. T. Barnard en P.
Jvluijzer; Johanna Maria, dv. J. Del.
vil'ee en J. Zandvliet; Cor, dv% H. S.
Alsemgeest en C. J. M. de Gruiter;
Johanna Petronella dv. W. v. Voort.
huyzen en C. H. v. Keiijen; Gerritje
Hendrika dv. J. Zandbergen en H.
de Mooij; Ottaine Theodore, dv. *N.
Tegelaar en O. T. Tegelaar; Leons.
Hendrikus, zv. J. H. de Heiden en J.
C. de Nobel; Alber'cus zv. M. Y. Belt
en E. M. Biesot; Willem, zv. P. Gijs.
man en. D. Geuken; Petrus Johannes
zv. D. Driessen en M. W. Koemans;
Gerrit, zv. G. Veldhuyzen en P. Flo.
risson; Susanna Petronella, dv. J. van
der Linden en P. A. van Loon; Jan_
nie, dv. C. J. Oudshoorn en Jac. GuL
demond; Margaretha Barbara, dv. G.
van Deuren en M. M. Pijnacker; Izak
Jan Pieier, zv. A. D. S. Schalker en J.
Ruitenbeek; Helena Maria, dv. J. H.
Roose en G. E. van Rijn; Anna Ma
ria, dv. H. B. Wolt en B. J. BuncL
schuh; Hendrika Johanna, dv. F. Pi_
bon en W, Schipper; Catharina, dv.
W. 'F. Lotte en J. C. Holswilder; Hen
drik, zv. C. J. v. d. Kaay en M.
Boelee; Lodewijk Simon, zv. L. Ver_
vaerd en A. C. Ganded; Leendert
Willem, zv. Ij. W. v. d. Blij «en A.
F. T. 'Huber.
Ge'huwd: H. v. d. Meulen jm. en
G. v. Leeuwen, jd.; J. J. Schoonwa-
ter, jm. en A. J. Laporte, jd.; P.
Oosterhoud jm. en J. Bavelaar, jd.;
H. J. Derogee jm. en A. Paalman,
id; A. Cornelisse jm. en J. Sloos, jd.;
N. .Weizen jm. en C. J. Korpershoek,
jd.; T. Zwanenburg, jm. en C. Hl.
Gewone advertentiën per regel 22'/> cent
Ingezonden Mededeelingen, dubbel tarief.
Bij contract, belangrijke reductie.
Kleine advertentiën bij vooruitbetaling
van ten hoogste 30 woorden, worden dage
lijks geplaatst ad 40 cent.
Binnenland.
Twee Nederlandsche vliegers waar
schijnlijk verongelukt.
Het agendum van de Generale Syno
de der Geref. Kerken.
Buitenland.
Het nieuwe Duitsche kabinet samen
gesteld.
Er bestaat kans op verlenging van
bet subsidie aan de Engelsche steen
koolnijverheid.
Zwitserland zal Sovjet-Rusland voor
stellen doen om het Worowsky-gescliii
bij te leggen.
Stouten, jd.: M. B. de Koning jm.
en M. Nieuwenburg jd.
Overleden: E. B. KloosPerm,
vr. 64 j.: J. W|. N. Ketel, zn.il mnd.
C. NeuteboomStaffleu, vr. 5li j.; P.
Kaashoek, zn. 66 j.; R. Pauiides zn.
22 j.; J.'C. H. P. Boerfee, 111. o j
H. M. Wurzer, dr. 79 j..; E. C. Ver
meulen, dr. 6 j.; J. J. Barnard, zn.
6 j.; J. C. v. d. B'ogt, m. 72 j.;
.W> Snijdersv. Rijn, vr. 44 j..; K.
Puchringer, dr. 33 j.; E. F. A. Leiuz
zn. 3 j.; A. M. de HaanSiuijter,
wede. 79 j\; F. Knap, m. 69 j.
Gistermorgen had omstreeks 10
uur bij de Boommarkt een aanrijding
plaats tusschep eën vrachtauto van
P. de G. en een wielrijder H. tenge
volge van het verkeerd uitwijken van
den wielrijder. Het rijwiel werd ern
stig beschadigd.
Bij de Blauwpoortsbrug had een
aanrijding plaats tusschen een wagen
van de H. T. M. en een vrachtauto be
stuurd door J, tengevolge van het ver
keerd* opvolgen van een signaal van
den verkeersagent door den autobe
stuurder.
Door de politie alhier is aange
houden een zekere J. F. zonder vaste
woonplaats, gesignaleerd door 't kan
tongerecht te den Haag, waar hij tot
f 5 of 3 dagen en f 2 of 1 dag veroor
deeld was.
BINNENLAND.
Actualisme en de officieren.
Onlangs namen wij een bericht over
van de „Residentiebode" dat er een
soort militaire actualistenpartij ge
vormd zou worden.
Naar het „Vad." verneemt, is het
bericht geheel onjuist In officiers
kringen weet men van niets.
Waarschijnlijk is de berichtgever
van de „Res.-bode" in de war gebracht
door een gerucht, dat sinds langen tijd
rond gaat, dat de ^.ctualisten zullen
fusioneeren met het Vaderlandsch
Verbond, waarin enkele officieren zit
ten.
De spoorlijn NijmegenVenlo.
Het verkeer over de lijn der Ned
Buurtspoorwegen NijmegenVenlo is
hersteld. De „Msb." verneemt nog, dat
over de breuk, welke in den spoordijk
tusschen Cuyk en Beugen is ontstaan,
een noodbrug zal. worden gebouwd, ten
einde het verkeer naar het Zuiden zoo
spoedig mogelijk te herstellen.
De Administratiekosten der R VB.
De Januari-aflevei ing van het „Tijd-
schrift der Ned. Maavch. v. Nijv en
Handel" bevat een polemiek van de
centrale commissie voor bezuiniging
met den chef van de afdeeling wis
kunde en statistiek aan de Rijksver
zekeringsbank inzake de administra
tiekosten dier bank. De commissie
constateert het feit. dat elk geval, hoe
onbeteekenend, ook als het een uitkee-
ring, hoe klein dan ook, ten gevolge
heeft, f 65 aan administratiekosten
medebrengt en zij vraagt naar aanlei
ding hiervan, of medezeggenschap van
hen, de kosten dragen, niet ur
gent is.
In herinnering wordt gebracht, dat
minister Aalberse indertijd een com
missie benoemde van twee heeren van
de Rijksverzekeringsbank, twee perso
nen betrokken bij de particuliere ri
sicodragers en een vijfde die tot geen
van deze beide partijen behoorde, om
na te gaan, of de administratiekosten
der Rijksverzekeringsbank wel juist
worden verdeeld. Minister Aalberse
weigerde elke publicatie van het rap
port dezer commissie, waaruit de Be-
zuinigingsoommissie afledt, sjja t het
