CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN
Oit «er bestaal uil TWEE Biaden.
Belangrijkste nieuws in dit Hummer.
6e JAARGANG
W
DINSDAG 12'JANUARI 1926
NUMMER 1718 1
COURANT
ABONNEMENTSPRIJS
Is Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaalf 2.50
Per week I 0.19
Franco per post per kwartaal 1 2.90
BUREAUHooigracht 35
Leiden
Tel. 1278, Postgiro 58936
Postbox 20
ADVERTENTIE-PRIJS
Gewone advertentiën per regel 22l/i cent
Ingezonden Mededeelingen, dobbel tarief/
Bij contract, belangrijke reductie.
Kleine advertentiën bij vooruitbetaling
van ten hoogste 30 woorden, worden dage
lijks geplaatst ad 40 cent.
EERSTE BLAD.
V De Koninklijke boodschap.
Hce rijk bevoorrecht is toch ons
land.
Wij hebben een regeering die het
openlijk uitspreekt dat zij zich naar
Gods geboden wenscht te richten.
En aan het hoofd van die Regeering
staat een Vorstin, die hoe hoog ook
geplaatst, zich niet schaamt in het
openbaar te belijden, dat bare ver
wachting is van den Heere haren God
Toen een deel van ons volk door den
schrikkelijken watersnood werd ge
troffen, was zij nacht en dag in de
weer om haar'lijdende volk te troos
ten en op te beuren.
Maar zij deed meer.
Teruggekomen van haar bezoek aan
de geteisterde streken en diep onder
den indruk van wat zij daar aan
schouwd had, richtte zij een persoon
lijke boodschap tot haar volk, die met
deze treffende passage besloten wórdt:
Kennende de kracht clie er van uit
gaat zich gedragen te weten door ge
meenschappelijk gebed, zoowel voor de
door dc-n watersnood getroffenen als
voor de verdedigers onzer dijken, zui
len allen zonder onderscheid een
wensch van mij vervullen waanneer zij
zich daarin met mij vereenigen."
Een Vorstin die zich tot haar volk
richt met het verzoek zich met haar
te vereenigen in het -gebed tot God,
dat is toch wel een unicum in dezen
tijd.
Wee het land, welks Koning een
kind is.
Maar ook gelukkig het land welk's
Vorstin een kind der Edelen is, ook
in geestelijk opzicht.
Moge de wensch van H. M de Ko
ningin weerklank vinden bij ons volk
opdat Vorstin en volk één zijn in het
buigen voor Hem die ook de wolken
lucht en winden, wijst spoor en loop
en baan.
V De Kabinetscrisis.
Naar bet schijnt zal nu eindelijk
aan de Kabinetscrisis een einde ko
men.
Van verschillende zijden werd al
thans gemeld, dat in den loop van
deze week de oplossing kan worden
verwacht.
Omtrent de wijze waarop de crisis
zal worden beëindigd, tast men intus-
schen nog steeds in het duister.
Bekend is dat het pogen van Dr. de
Visser om een parlementair Kabinet
te vormen, niet met succes is be
kroond.
In de verschillende berichten wordt
er dan ook de nadruk op gelegd, dat
Dr 'de Visser bezig is een zelfstandig
rechtsch Kabinet te vormen. En in
verband daarmede werd tevens ge
meld dat tusschen de aftredende mi
nisters een compromis werd bereikt-
De ministers zijn dus onderling tot
overeenstemming gekomen.
En vermoedelijk in dien zin, dat de
gezant te Rome naar Weenen of Bern
wordt overgeplaatst, maar tevens bij
het Vaticaan geaccrediteerd blijft.
Een oplossing dus, die aanvankelijk
zoowel in Roomsch Katholieke als in
Christelijk Historische kringen op on
overkomelijke bezwaren stuitte.
Die bezwaren schijnen nu althans
bij de ministers te zijn overwonnen,
waaroor dit bereikt is, dat niet( op
het votum ten opzichte van de gelden
behoeft te worden teruggekomen-
De vraag doet zich nu echter voor.
wat we onder een zelfstandig rechtsch
Kabinet te verstaan hebben
Men spreekt van een Koninklijk Ka
binet, een Zaken-kabinet, -een extra
parlementair Kabinet, en we hebben
zelfs gehad een Kabinet steunende op
den volkswil.
Maar van een ..zelfstandig Kabinet"
hebben we voor zoover wij weten,
nooit gehoord.
Uit het feit, dat nadurkkelijk gepu
bliceerd werd, dat met de rechtsche
fracties geen overleg werd gepleegd,
zou men kunnen afleiden dat het Ka
binet geheel zelfstandig zijn koers za!
bepalen.
Maar zulk een Kabinet zal toch
nooit los staan van bet parlement en
indien het iets zal willen bereiken
jtQ vooral indien het daarbii op het
praedicaat rechts" prijs stelt, zal het
toch een steunpunt moeten vinden in
de volksvertegenwoordiging.
Het verwondert dan ook niet, dat er
sprake is van nieuwe moeilijkheden,
in verband met bezwaren gerezen in
den boezem van rechtsche fracties.
Indien met en tusschen de recht
sche fracties geen overeenstemming
bereikt wordt, dan zal ook een. zelf
standig rechtsch Kabinet" niet met
eenige hoop op een goede reis zee
kunnen kiezen.
Met belangstelling wachten wij dan
ook af den uitslag van de besprekin
gen die vandaag door de R. K Ka
merfractie gevoerd zouden worden en
de nadere verklaring omtrent de be-
teekenis van een zelfstandig rechtsch
Kabinet.
STADSNIEUWS.
BE STORMKLOK LUIDT.
Een ernstige ramp heeft een gedeel
te van ons vaderland getroffen.
Onze oude erfvijand het water heeft
opnieuw de boeien waarin het ge
klemd lag, verbroken, en zich over on
ze lage landen uitgestort.
Dijken en waterkeeringen zijn weg-
gestormd en niet uit te spreken is de
ellende en niet te schatten de schade
die daarvan het gevolg was.
Eerst als het water weer is wegge
vloeid zal de werkelijke omvang van
de ramp blijken, maar dat omvangrij
ke schade is aangericht staat nu reeds
vast.
Opnieuw hoe kan 't anders
wordt een beroep gedaan op het mee
leven het mede-lijden van ons volk.
H. M. de Koningin is daarin voorge
gaan en er zijn aanwijzingen te over
om te verwachten dat ons volk zijn
Vorstin daarin zal volgen en dat het
aan daadwerkelijken steun waardoor
de ellende eenigermate kan worden
verzacht, niet zal ontbreken.
Ook de Leidsche ingezetenen worden
in de gelegenheid gesteld van hunne
offervaardigheid blijk te geven.
Donderdag a.s. zal een collecte langs
de huizen worden gehouden.
Wij vertrouwen, dat niemand zich
zal onttrekken, maar dat een ieder
naar vermogen zal bijdragen.
Voor wie niet thuis mochten zi^n, of
voor hen, die dat wenschen, zal er ge
legenheid zijn hunne gaven recht
streeks aan den penningmeester, den
heer F. Muys van de Moer,
Plantsoen 49, Girono. 57471, te
doen toekomen.
Ook ons blad is gaarne bereid even-
tueele giften in ontvangst te nemen.
Watersnood-Comité.
In de gisteren gehouden vergade
ring van 't Watersnood-Comité werd
nog aan het Uitvoerend Comité als
lid toegevoegd Kapelaan Th. P. Glom,
die de benoeming welwillend aan
vaardde.
Bij het Watersnood-Comité zijn reeds
de volgende giften ingekomen:
Jrfr. Mr. N. C. de G. f100; F. M. v.
d. M. f25; Korf. Ned. Grofsmederij af cl.
Kettingmakerij f25; Ir. W. M. f10;
van een gesjochten jongen fl; H. v
d. B.~fi.
Giften worden gaarne ingewacht bij
'den Penningmeester, F. Muys van de
Moer, Plantsoen 49. postgiro nummer
57471.
Leidsche Burgerwacht.
De schietoefeningen der Leidsche
Burgerwacht zullen weer worden
voortgezet^op Dinsdag 12 Jan. a.s. des
n.m 8.30 uur Pieterskerkgracht, ter
wijl de schermlessen aanvangen en
Gymnastiek op' Vrijdag 15 Januari a.s
resp. om 8.30 en 9.15 n.m
De prijsuitreiking der 1.1 gehouden
schietwedstrijden van 812 Dec. zal
plaats hebben op Maandag 25 Jan. a.s
njm 8 uur in het Concertgebouw
L' Union, -Steenstraat 39, alhier.
Loop der bevolking over het jaar 1925.
Vermeerdering
Geboorte
Vestiging
M.
731
1697
V.
684
1912
Tot.
'4'5
3Q°9
2428
2S96
5024
Vermindering.
OveiUj.iin
282
1872
3'9
2135
601
40O7
2'54
2454
4608
Bev. an. 1925 33094
V ersciiil +274
35376
.+'42
68470
+416
rev. 31 Eee. '2
5 33368
355'8
68886
Mevr. Montagne. f
Hier ter stede is overleden Mevr. A.
C. Montagnev. d. Lee, in leven lid
van den oasrdiiraad en Regentes van
RECLAME.
Heerenslngei 34/35. Tel. 1523.
PRIMA KWALITEIT. VERZEGELDE ZAKKEN.
het H. G. of Arme-, Wees- en kinder
huis.
Uit laatstgenoemde betrekking had
zij in den loop van het vorige jaar we
gens gezondheidsredenen ontslag ge
nomen, waarna zij, daar de reden die
haar tot dat verzoek genoopt hadHen
vervallen waren, in de Raadsvergade
ring van 26 October opnieuw benoemd
werd.
Leidsche Universiteit.
Ter gelegenheid van den 351sten
verjaardag der Leidsche Hoogeschool
zal de rector magnificus, prof. dr. W.
de Sitter Maandag den 8sten Febru
ari des middags twee uur in 't groot
auditorium'der universiteit een feest-
rede hou'den, tot bet bijwonen waar
van alle belangstellenden worden uit-
genoodigd
In den loop van dit jaar zullen twee
Leidsche hoogleeraren hun 25-jarig
hoogleeraarsambt herdenken. Den 25
September zal het namelijk 25 jaar ge
leden zijn, dat prof. Dr. W. B. Kris-
tensen aan de Leidsche universiteit
het hoogleeraarsambt aanvaardde in
de geschiedenis der godsdiensten in
het algemeen en de phaenomenologie
van den godsdienst en 2 October prof.
mr C. van Vollenhoven het hooglee
raarsambt in het adatrecht van Ned.
Indië en liet staats- en administratief
recht van Ned.-Indië, Suriname en Cu
ra ga o.
Jubileum Ds. J. Wl Groot Enzerink.
In verband met liet 25-jarig jubile
um rfat Ds. Job. W. Groot Enzerink
morgen hoopt te vieren, zal hij D V.
a.s Zondagavond in de Pieterskerk
een gedachtenisrede uitspreken.
Kiescollege Ned. Herv. Gem.
Wij vermeldden vorige week reeds,
dat bij enkele candidaatstelling duor
de drie kerkelijke kiesvereenigiugen
in de Ned. Herv. Gemeente de dit jaar
aan de beurt van aftreding zijnde hee-
ren alle waren herkozen.
Daaraan kanthans worden toege
voegd, dat in de vacatures J. Bink,
P. J. Jansen, W. H. Lamme, D. Sprui-
tenbürg, P. P. de Koning, F. Eiker
hout, H. Kokkedee en W. P. ten Kate
eveneens bij enkele candidaatstelling
zijn gekozen de heeren: A. Vergunst,
W. v. d. Berg, M. A. v. d. Berg, J H.
v. d. Broek, Jolis. Koelman, A. Somer-
wil, D. Stigter en W. A. v. d. Tang.
BINNENLAND.^
.DE KABINETSCRISIS.
Na de berichten over een spoedige
oplossing van de Kabinetscrisis komt
thans de Tele gr. vertellen, dat zich
nieuwe moeilijkheden hebben voorge
daan die 't eenigszins twijfelachtig ma
ken of het huidige ministerie wel zal
kunnen aanblijven.
„De moeilijkheden, zegt het blad.
doen zich voornamelijk gelden van R.
K. zijde. Hoewel de R.K. leiders en de
R. K. ministers zich in het algemeen
onder de gegeven omstandigheden
konden vereenigen met het denkbeeld
van den kabinetsformateur om den ge
zant te Bern of te Weenen bij den
Heiligen Stoel te accrediteeren, toch
bestaan er in de R. K. Tweede Kamer
fractie ernstige bezwaren tegen deze
oplossing.
Deze bezwaren gelden meer de con
sequenties van deze oplossing, dan
wel het compromis zelf, omdat na de
totstandkoming van 'dit compromis,
volgens de meening van verschillend^
R. K. Kamerleden, bezwaarlijk zou
kunnen worden volgehouden, dat
's lands belang er mede gediend is,
wijl van de zijde van de regeering en
van de voorstanders van het gezant
schap bij bet Vaticaan dit gezant
schap verdedigd is, als zijnde een
noodzakelijke luisterpost in dit diplo
matieke milieu.
Aan de vergadering van de R. K.
Kamerfractie, die morgenmiddag zal
gehouden worden, wordt daarom te
recht in politieke kringen groote be-
teekenis gehecht, omdat dan zal moe
ten blijken of deze bezwaren overwon
nen kunnen worden.
Wat de C H. Tweede Kamerfractie
aangaat, daarin zijn drie 9troomingen
te onderscheiden: 1. die strooming,
welke gekant is tegen de bovenge
noemde oplossing, op grond van het
feit, dat dan de diplomatieke relatie
blijft bestaan tusschen ons land en 't
Vaticaan en ten 2e de strooming, wel
ke zich daarmede wel kan vereenigen.
De derdè groep is van oordeel, dat.
hoewel er bezwaren tegen de bewuste
oplossing bestaan, deze niet van dien
aard zijn, om daaVop het kabinet te
doen vallen."
Invalidlteits- en Ouderdomswet.
Op 1 December 1925 werden 5588
weduwenrenten en- 7401 weezenrenten
krachtens de Invaliditeitswet genoten,
terwijl op genoemden datum krach
tens art. 373 dier wet 48.027 personen
in het genot verkeerden van een als
vrucht hunner verzekering verkregen
ouderdomsrente van drie gulden per
week; voorts genoten 11.289 personen
een invaliditeitsrente als bedoeld in
art 71 dier wet, Krachtens de vrijwil
lige verzekering, geregeld in de Ou
derdomswet 1919, waren op vorenge
noemden datum 98.256 personen in
het genot van een als vrucht hunner
verzekering verkregen ouderdomsren
te van drie gulden per week.
De watersnood.
Het Tweede Kamerlid Duymaervan
Twist heeft den minister van water
staat de volgende vragen gesteld:
I. Is het den minister bekend, dat
ten gevolge van den hoogen water
stand in de provincie Drente en van
de gestremde waterloozing bij Zwart
sluis het Staphorsterveld is onderge-
loopen, waardoor behalve groote
overlast welken de overstro faring aan
de bevolking brengt, ook groote mate-
rieele schade is toegebracht aan de
particuliere eigendommen, benevens
aan de nieuwaangelegde werken in
't waterschap Hasselt en Zwartsluis?
II. Is het feit juist, dat in het voor
jaar 1923 door het waterschap Has
selt en Zwartsluis een voorstel werd
aangenomen tot het aangaan van een
leening, groot f150.000, ten einde de
wat erke erin g de Stouwe te kun
nen ophoogen, dat op dit voorstel
door het vereenigd college van hetwa
terschap de goedkeuring werd ge
vraagd van Gedeputeerde Staten van
Overijssel, over welke goedkeuring tot
op heden nog geen beslissing viel?
III. Zoo de tweede vraag bevesti
gend wordt beantwoord, is de minis
ter dan bereid, een onderzoek in te
stellen naar de oorzaak, welke er toe
gelei'd heeft, dat de goedkeuring van
Gedeputeerde Staten van Overijssel
uitbleef, waardoor het vereenigd col
lege van het waterschap niet bij
machte was, de maatregelen te tref
fen om het waterschap tegen over
strooming te beschermen, en wil de
minister voorts nagaan, in hoeverre
er termen aanwezig zijn, dat de scha
de, welke wordt geleden, wordt ver
goed?
Salarisregeling belastingpersoneel.
Naar de Res. bode meldt, is thans
de salarisregeling voor de belasting
ambtenaren bekend geworden.
Zij luidt aldus:
Dienstvak directe belastingen, in
voerrechten en accijnzen:
Ontvanger 3e kl. f3400—4200; idem
4e kl. f 30003600, verificateur f 2700
4200, adspirant-verificateur met vak
examen f 15003000; kommies-verifi
cateur f2003200; hoofdcommies 2300
—2900, kommies le kl. f 15002400,
idem 2e kl. f 13001700, idem te wa
ter le kl. f 13001900, hoofdcommies
f30004000, commies f25003400, adj.
commies f11002700, rijksklerk met
vakexamen f 11002100, idem zonder
vak-examen f 1100—1800.
De standplaatsaftrek blijft bepaald
op 4 pet.
Dienstvak registratie, kadaster, en
hypotheken:
Ontvanger 5e kl. f34004200, idem
6e kl. f30003200, commies ter direc
tief 25003000, landmeter bij het ka
daster f20005000, boekhouder bij het
kadaster f 25003400, teekenaar kadas
ter f 1300—2800, adspirant-landmeter
f1600, adjunct-comm. f 11002800.
Voor de rijksklerken bij dit dienst
vak geldt dezelfde regeling als voor
die bij den dienst der directe belas
tingen, invoerechten en accijnzen.
Voor de hulpkomm iezen en particur
liere klerken is nog geen regeling ge
troffen. maar binnenkort zullen ten
aanzien van deze groepen nadere ge-
gegevens bekend gemaakt worden.
Het isolement van Wlleringen.
Ofschoon de verbindingsweg met
den afsluitdijk door het Amsteldieg
Binnenland.
De toestand in het watersnoodgebied
verbeterende.
Geruchten omtrent de oplossing van
de Kabinetscrisis.
Buitenland.
Er is sprake van, dat de bijeenkomst
van de voorbereidende commissie voor
de ontwapeningsconferentie zal wor
den uitgesteld.
Heden zal de soc.-dem. Rijksdag-
groep vergaderen teneinde haar hou
ding ten opzichte van de groote coali
tie te bepalen.
Een verklaring van Tewfik Roesjdi
bei in de Tnrksche nationale vergade
ring.
nog niet gereed is, kwam Zondagmor
gen j.l. het eerste paard en rijtuig
over den dam te Wieringen aan en
maakte een pleizierrit over het eiland
Thans is het nog niet aan te raden
met voertuigen over den diik te gaan,
want aan het einde is het een ware
modderpoel, waar bijna niet door te
komen is.
Emigratie naar Canada.
Zooals gemeld bevindt zich op het
oogenblik in Nederland een vertegen
woordiger van de Holland Coloniza-
tion Board, welke zetelt in de pro
vincie Saskatchewan in Canada en
welke, vertegenwoordiger hier gezin
nen wil werven voor vestiging in die
Canadeesche provincie.
De Directeur van het Informatiebu-
reu van de Nederlandsche Vereeni-
ging „Landverhuizing" deelt in ver-,
band met dit feit mede, dat de aan
biedingen van de Holland Colonizati
on Board bij genoemd Informatiebu
reau nog te onvoldoende bekend zijn
om daarover een afdoend oordeel te
kunnen uitspreken. De Directeur acht
het niettemin noodig allen, die er
over mochten denken om op die voor
stellen in te gaan, in him eigen be
lang dringend aan te raden geen be
sluit te nemen, vóórdat zij aan de Ne
derlandsche Vereeniging ,/Landverbui
zing" Bezuidenhout 97, den Haag,
voorlichting en raad hebben gevraagd.
Een militair fascistische partij?
Naar men aan de „Rsb." medeu
deelt, zijn in Den Haag plannen in
bewerking om te komen tot de op
richting van een militair iascistische|
partij. Oud-hoofdofficieren, zouden hun
instemming reeds hebben betuigd.
DE WATERSNOOD.
De toestand verboterd.
De toestand in de overstroomde ge
bieden wordt steeds beter. Maastricht
seint 40 c.M, val en weldra zal de ri
vier in Limburg in haar bedding zijh
teruggekeerd. In Limburg: is de toe
stand in de overstroomde gebieden
bijna weer normaal.
In Cuyk, Mook, Gennep, Heugem»
Boxmeer, Oeffeit en Haps daalt het
water merkbaar; steeds meer straten
komen vrij. De levensmiddelenvooav
ziening is er goed geregeld.
De Dommel en de Aa vallen en t9
Boxtel trekt het water steeds meer
weg
De stand van de Beersche Maas is
ook aanvankelijk lager, nu alleen nog
maar water voor de doorbraak bij
Cuyk hier instroomt, en de Beersche
OVerlaat niet meer werkt.
Ook om den Bosch valt het water,
evenals in de Langstraat. Nu het ka
naal den Bo9ch-Dingelen meer water
kan verwerken, en de B-okhovensche
Overlaat meer water in de Maas stort
is voor de Beersche Overlaat geen ge
vaar meer te duchten, al blijven de
dijkwachten ook voorloopilg nog actief.
Ook voor het land van Heusden en
Altena bestaat geen enkele vrees
meer.
De toestand in het Lairi van Maas
en Waal blijft ernstig De aanhouden
de val van de Maas maakt het wel
is waar mogelijk den stand van het
water binnendijks te Neer-Asselt ge
lijk te maken aan den stand van de
Maas, doch hiermede is adles natuur
lijk nog niet in het reine. Spoedig zal
men met het dichten van tien dijk be-
ginnen, waarvoor intus schim alle voor
