CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN
Dit Nummer bestaat uit DRIE Bladen
EERSTE BLAD.
Belangrijkste nieuws in dit Hummer.
6e JAARGANG
DONDERDAG 24 DECEMBER 1925
NUMMER 1705
COURANT
ABONNEMENTSPRIJS
BUREAU: Hooigracht 35 Tel. 1278, Postgiro 58936
bpidpn Postbox 20
ADVERTENTIE-PRIJS
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaal f 2.50
Per week0.19
Gewone adrertentiên per regel 221/» cent
Ingezonden Msdedeelingen, dobbel tariei.
Bij contract, belangrijke reductie.
Kleine adrertentiën bij vooruitbetaling
van ten hoogste 30 woorden, worden dage
lijks geplaatst ad 40 cent
Franco per post per kwartaal 1 2.90
IN VSRBAND MET HET KERST
FEEST ZAL DE NIEUWE LEIDSCHE
COURANT VRIDAG 25 EN ZATERDAG
26 DECEMBER NIET VERSCHIJNEN.
Gloria in excelsis!
De Christelijke tradities zijn uit ons
volksleven nog niet geheel verdwenen.
Wij hebben nog onze algemeen er
kende Christelijke feestdagen en al
werden deze dagen niet altijd op een
sven Christelijke wijze doorgebracht,
2n al wordt aan de heilsfeiten waarop
ze betrekking hebben door velen geen
i)f zoo goed als geen aandacht geschon
ken, het feit, dat deze dagen nog offi
cieer als feestdagen gestempeld zijn is
:och niet geheel zonder beteekenis.
Onder deze feestdagen is het Kerst
feest niet het minst in eere.
Niet alleen in godsdienstige krin
gen waar men belijdt den Christus der
Schriften ,maar ook bij andere volks
groepen Waar zelfs veelal een vijandige
stemming tegen den Christus en het
Christendom openbaar wordt, stelt
nen er prijs op, dit feest te vieren.
Men ziet in deze dagen de kerstboo-
nen, de kerstuitstallingen, de kerstver
sieringen en men leest van kerstbijeen-
tomsten en kersttooneeluitvoeringen.
Zelfs in socialistische kringen geeft
nen bij de bladen die men uitgeeft zijn
Kerstnummers, de leiders houden kerst
redevoeringen en men hoort daarbij
neermaien bekende klanken die er op
schijnen te duiden, dat men vari het
christendom toch niet zoo heel ver ver
wijderd is.
Vooral het „Vrede op aarde'' is een
notief, dat op allerlei wijze /wordt ge-
nelddieerd, evenals het „onschuldige
kind", dat 'daar lag in die kribbe mis
bruikt wordt, om daarmede in den
grond anti-Christe'lijke theorieënon-
cler de massa te verbreiden.
„Vrede op aarde" de 2de strofe van
len heerlijken engelenzang vindt voor-
il in de dagen van het Kerstfeest nog
vel weerklank.
Zelfs zij die den bitteren klassen
strijd prediken en als een Lamech het
led van den haat laten schallen fun
deren bij tijd en wijle wel gaarne als
vredesapostelen en pretendeeren daar
bij te zijn de ware vereerders van het
ïindeke Jezus.
Ook liet derde gedeelte wan dezen
mgelenzang, dat spreekt van het god-
leUjk welbehagen in menschen vindt
nen nog bruikbaar. Immers de mensch
s het eerste, en het voornaamste en
iet hoogste en al gelooft men dan niet
n een God op de manier zooais de Bij
bel dat leert, in dat welbehagen ii}
nenschen zit toch wel iets dat het ge
moed kan bekoren en dat de zinnen
Kan stroelen en dat daarom ook wel
va ar d-is bezongen te worden.
Maar het teekenende, het kenmer
kende hierbij is, dat van het voornaam
ste van het „Gloria in excelsis", dat bij
len zang der engelen het eerste was,
gezwegen wordt.
Men heeft de Engelen-boodschap ver
minkt en veranderd in een zuiver men
schel ijke leuze, waarbij niet de eere
K. Is in het middelpunt staat, maar de
?ere der menschen, waarbij niet de
Weere God als Schepper en Herschep-
aer wordt verheerlijkt maar den
nensch op den voorgrond wordt ge
plaatst.
Men heeft met het Engelenlied ge-
laan wat men ook gedaan heeft met
ie liefdewet, zooals die door Jezus
werd gegeven; men heeft het eerste
leel er afgekapt om alleen het tweede
ieel te behouden. Den naaste liefheb
ben als zichzelf, dat kan er nog mee
loor en dat is nog wel een mooi'begin
sel, maar van wat vooraf gaat: God
iefhebben boven alles, daarvan
wordt niet gerept.
En zoo wordt het woord Gods, zoo
vordt ook de engelen-boodschap krach
tloos gemaakt en waardeloos.
Immers, door zoo te handelen komt
ie mensch in het heilswerk op de cen
trale plaats te staan en wordt liet'
,'oddelijk heil tot menschelijk heil. Dan
vordt de vrede Goda die ail* vocetan4
te boven gaat gemaakt tot een val-
schen vrede.
Dan wordt de vrede door de Enge
len bezongen geen oorzaak van groo-
te blijdschap, maar vanvbittere teleur
stelling, geen vrucht der verlossing,
maar van eigenwaan, die straks be
drogen uitkomt.
Want d'e waarachtige vrede is
voor den mensch alleen te vinden door
het geloof in den Christus, die in Beth-
lehems kribbe vleesch is geworden;
door zichzelf te verliezen om in God het
leven te vinden; door het zoeken van
de eere aan God in den hoogen, te stel
len in de plaats van het zoekeni van
zichzelf en van menschel ijken vrede.
Nu moeten wij bij het overdenken
van dit alles twee dingen niet uit het
oog verliezen.
In de eerste plaats, dat ook wij altijd
weer neiging hebben, de volgorde in
het Engelenlied om te keeren.
Wanneer wij wat te Bethlehem ge
beurde hadden moeten bezingen, dan
zouden zooals is opgemerkt, allen
eerst van dat kindeke en van dien
zaalgen nacht en van die herders en
van die kribbe zijn gaan spreken. Bij
ons zou hét gevoel, het aandoenlijke
van het*schoon tafereel op den voor
grond hebben gestaan; en dan, ja, van
achteren, liet allerlaatst als om een be
sluit te vinden zouden we óók nog van
een „eere zij God" hebben gezongen.
En daarom moeten wij altijd weer op
bedacht zijn, dat die engelen precies
andersom handelen. Het eerste wat
hun bij het openbaren van de blijde
boodschap des heils over de lippen
komt is een „Gloria in excelsis", een
,Eere zij God in tie hoogste hemelen".
„Gloria in excelsis", dat moet onze
levensleuze zijn, in de eerste plaats op
liet Kerstfeest, ma'Sr ook, en dat moge
mede worden bedacht, door heel ons
leven.
Dat „eere zij God" moet heel ons le
ven beheerschen en bij al ons doen en
laten moet dit liooge doel op den voor
grond staan.
Wij behoeven niet te vragen hoeveel
daaraan in de practijk van het leven
ontbreekt. Wanneer een ieder bij zich
zelf begint dan is het gemakkelijk daar
op een antwoord te geven.
Van nature zijn wij geneigd God te
haten. Liefhebbers van ons zelf zijn we
en hoe vaak blijkt dat ook niet uit ons
optreden.
Maar nu komt dit Kerstfeest ons
ueer spreken van de groote liefde
Gods geopenbaard in de vleeschwor-
ding van zijnen Zoon, die zichzelf ont
ledigde, die de gestaltenis van een
dienstknecht aannam om zondaren te
Zij de vrucht van dit feest, dai wij
geven het leven en den vrede,
de Engelenboodschap meer leeren ver
staan en dus het „Gloria in excelsis"
niet alleen wordt onze levensleuze,
maar ook beheerscht onze levensprac-
tijk.
1855
A. MULDER.
1925
De heer A. Mulder, een bekende per
soonlijkheid in Leiden en omgeving,
heeft den leeftijd der sterken bereikt.
Maandag 28 December a,s. hoopt hij
zijn 70sten verjaardag te vieren
En hij mag dit doen onder veels
zins gelukkige omstandigheden. Im
mers, ook van hem geldt dat ijn oog
niet is verdonkerd, dat hij nog staat
in volle kracht en dat hij nog dag aan
dag zijne veelomvattende werkzaam
heden mag verrichten.
Dat is op zichzelf reeds een voor
recht, maar het mag worden be
schouwd als een zeer bijzondere ze
gen wanneer het geldt een man, die
zich gedurende een groot aantalj jaren
aan de behartiging van de publieke
zaak mocht wijden.
De heer Mulder werd geboren, 28
December 1855 te Oegstgeest, in het
zelfde huis of althans op hetzelfde ter
rein waar het huis, thans door hem
bewoond, staat.
In 1880 werd hij lid van de fa. Gebr
Mulder, waai* hij zich al spoedig deed
kennen als een doortastend man, die
zich wist aan te passen aan de wisse
lende eischen van den nieuwen tijd.
Het duurde niet lang. of hij werd
in de gelegenheid gesteld zijne gaven
en krachten ook op ander dan het
zuiver zakelijk terrein te be steden,Toen
iü Oegstgeest eene A-R. Kiesvereeni-
ging werd opgericht was hij een der
eerste bestuursleden in welke kwali
teit hij jarenlang met wijlen Prof. Dr.
H. W. Bakhuys—Roozeboom als voor
zitter, op zeer vriendschappelijke wijze
mocht samenwerken. Meermalen werd
hij in die dagen candidaat gesteld
voor den gemeenteraad en ook maakte
hij deel uit van het Burgerlijk Arm
bestuur.
In 1898, toen Leiden gedeelten
van de omliggende gemeenten an
nexeerde, werd ook de heer Mulder
ingezetene van Leiden en het duur
de niet lang of door de A.R.Kiesver-
eeniging werd op hem een beroep ge
daan, met het gevolg, dat hij op 9
Juli 1901 in district III tegelijk met
de heeren J. Bosch en G. P. Timp,
met 437 stemmen tot Raadslid werd
gekozen.
Sinds dien heeft de heer Mulder on
afgebroken in den gemeenteraad zit
ting had, zoodat hij, indien God hem
het leven spaart, het voljgende jaar
zijn 25-jarig lidmaatschap van den
Raad mag vieren.
Dat er in die jaren zeer veel veran
derd is in de Gemeente Leiden en dat
tic heer Mulder heel wat wisselingen
heeft meegemaakt, behoeft geen be
toog, De bevolking van Leiden is sinds
1901 gestegen van ruim 54.000 tot plm.
70.000 zielen. Hij heeft niet minder dan
drie burgemeesters de zittingen van
'den Raad zien presideeren en van de
toenmalige raadsleden zijn thans nog
alleen de heeren v. Hamel, Sytsma en
Witmans, in functie.
De heer Mulder behoorde niet tot
de „sprekers" in den Raad, hij stelde
zichzelf niet op den voorgrond, maar
werd om zijn trouw over de door hem
beleden beginselen en ^ijn deskundig
heid op menig gebied, door zijne me
deleden gewaardeerd, wat mede bleek
uit zijne benoeming tot lid van de
Comm. van Fabricage in welke com
missie hij vele jaren zitting ha'd en
daarna, in 1#23 na de ontslagname
van, den heer J. de Lange tót wethou
der, in welke kwaliteit hij tal van be
langrijke werken hielp voorbereiden
en uitvoeren en ook in niet geringe
mate den woningbouw bevorderde.
Maar niet alleen op dit gebied was
de heer Mulder werkzaam. Gedurende,
23 jaren mochit hij de Geref. Kerk al
hier als diaken dienen en ook maak
te hij jarenlang deel uit van de Comm.
van Administratie die hem tot haren
voorzitter koos.
Verder was hij gedurende een reeks
van jaren bestuurslid van de A.-R.
Kiesvereeniging, de Geref. Schoolver-
eeniging (tweemaal) <de Chr. Kweek
school en van het Militais Tehuis wel
ke inrichting hij thans nog als voorzit
ter dient.
Ook de middenstandsbelangen von
den in hem een behartiger; eerst als
lid van de oude Kamer van Koophan
del en nu als lid van de gereorgani
seerde Kamer, waarin hij namens het
kleinbedrijf en als vertegenwoordiger
van de Chr. Middenstandsvereeniging
zitting heeft.
Uit deze korte opsomming blijkt wel
dait 'dje heer Muldler een leven vari
arbeid achter zich heeft, waarin hij
zich op velerlei gebied verdienstelijk
heeft mogen maken.
Hij heeft dat alles nooit gezocht.
Dat ligt niet in zijn karakter. Maar
als hij geroepen werd zijne gaven en
krachten beschikbaar te stellen, dan
heeft hij ook nooit geaarzeld zich te
geven en dat in getrouwheid aan zijn
beginsel te doen.
De heer Mulder viert zoo God wil,
a.s. Maandag zijn 70sten verjaardag.
Het is geen ambtsfeest dat hij viert
Het is een gedenkdag van persoonlij
ken en van huiselijken aard. Maar
dat zal toch zijn velen vrienden niet
beletten hem van hunne hartelijke
belangstelling en waardeering blijk te
geven.
Spare God hem nog menig jaar,
voor zijn gezin, zijne zaken, zijn arbeid
op menigerlei gebied en moge het licht
van Gods aangezicht zijn verder le
venspad helder bestralen.
STADSNIEUWS.
Chr. Oratorium Vereaniging „Con
Am ore"
Donderdag 7 Januari hoopt bovenge
noemde v&reéiüjtiafi een uitvoering ie
geven in de Stadsgehoorzaal. Moeite,
noch kosten zijn gespaard om van dit
^concert iets goeds te maken. De so
listen zijn na veel overweging geko
zen. om zooveel mogelijk overeenstem
ming te brengen tusschen hun persoon
lijkheid en de hoofdrol, waarin zij op
treden. Het residentie-orkest zal bege
leiden. De orgelpartij zal niet, als tot
dusver, op een drukwind-harmonium
maar op een kerkorgel worden gege
ven. Een echt cembalo zal zijn mys
tieke klanken door de zaal doen rui-
schen. Ook een jongenskoor zal me
dewerken. Maar, last not least, het te
zingen werk, dat voor het eerst in Lel
den zal worden uitgevoerd, is er ge
heel op berekend, den muziekliefheb
ber aan te trekken en te bevredigen.
Dr. Chrysander, groot Handelkenner,
uit den lateren tijd, zegt ervan: Alles
is in het oratorium Saul met kunstige
wijsheid geordend en zoo onbetwist
baar. "cot een pakkend geheel geleid,
dat dit werk behoort tot de meest af-
geslotene, en om zijn muzikale waarde
meest jeugdige, die Handel heeft ge
schreven.
De handeling begint met een glans
rijke feestviering over de overwinning
der Israëlieten op de Filistijnen, wier
voorvechter Goliath door David was
verslagen. De held van den dag wordt
voor den koning geleid, maar terwijl
't onderhoud tusschen Saul en David
nog voortduurt, nadert, begeleid door
klokkenspel, een stoet van Israëlieti-
sche vrouwen: „David sloeg tiendui
zend. neer; tienduizend lied'ren hem
ter eer".
Dit doet in Sauls borst den naijver
ontwaken, die ten slotte tot zijn val,
en tot Davids verheffing zal voeren.
Omdat door dteze jalouzie heel h,et
volgend verloop van de handeling be
heerscht wordt, heeft de componist
hier als lyrisch intermezzo, een „ver
vloeking van den nijd" ingelascht. Dit
wondere koor is geheel gebouwd op
len „basso ostinato". d.i een voortdu
rend terugkeerend thema in de bas
partij van het orkest, en men moet het
genie bewonderen dat', het knagend ka
rakter van den nijd uitbeeldend door
zijn „basso ostinato" nochtans alle
eentonigheid heeft weten te vermijden.
's Konings zoon. Jonathan, weet een
oogenblik een vriendelijke gezindheid
in Sauls gemoed ten opzichte van Da
vid te doen ontwaken. Zelfs wil Saul
David zijn dochter Michal ter vrouw
geven, maar. hopend, dat David in
dien strijd zal vallen. stelt hij als
voorwaarde, dat deze honderd vijan
den zal verslaan. Een omvangrijke
symphonie voor orkest met orgelsolo
schittert het gewoel van den strijd te
gen de Filistijnen,
Als overwinnaar keert David uit den
slag terug, Maar Michals blijdschap
wordt ten zeerste getemperd door het
ophanden zijn van het feest der nieu
we maan. Zij weet, dat nieuwe geva-
jren dan haar geliefde bedreigen en
roept raarom in e^n roerende Aria de
tusschenkomst des Alle^h oogsten in.
Het ieest breeki aan. Een pompeuze
symphonie geeft een indruk van de al-
gemeene feestvreugde. De hofstoet en
feestgenooten, waaronder ook 's ko
nings zoon, treden voor hun gebieder.
Maai' Jonathan's schuchtere tusschen
komst en Michals innig gebed schijnen
vergeefsch. „Ha, eindelijk komt mijn
tijd; op dezen dag neem ik wraak op
Isaï's zoon". Een zeer schoon koor be
jammert dieze „blinde razernij der
haat, door wijsheid niet weerstaan".
Het derde deel schildert Sauls vertwij
feling en einde. De Filistijnen die wel
beseffen, hoe het Israëïietische leger
door Davids verbanning is" verzwakt,
hebben nogmaals een strijdmacht te
gen Israël uitgerust. Saul gevoelt, dat
hij op Gods hulp niet heeft te rekenen.
Maar wat noodh „Zoo de hemel mij niet
helpt, zij het de hel'. Hij begeeft zich
naar d'e heks te Endor. In een zeer
karakteristiek geïnstrumenteerde aria
bezweert de toovenares de geesten des
afgronds. Samuël. de oude profeet, ver
schijnt, maar heul heeft hij niet te bie
den: „Gij en uw zoon, gij zult vandaag
nog sterven.en Israël wordt door de Fi
listijnen veroverd. Zoo sprak Jehova,
en zoo zal 'tgeschien"
De strijd ontbrandt: hartstochtelijke
symphonie. De prinsen sneuvelen. Is
raël wordt verstrooid, Saul valt in zijn
eigen zwaard.
Als een bode met de onheilsmare tot
David komt, is hij verscheurd van
Binnenland.
Dr. N. J. Beversen heeft ontslag ge
vraagd als rector van het Gymnasium
alhier.
Buitenland.
Turkije en Rusland hebben een neu
traliteitsverdrag gesloten.
Tientsin is door de troepen van Feng
ge/romen.
Eet verluidt, dat Amerika zal deel
nemen aan de voorbereidingen der ont-
wapenings-conferentie.
smart. Spreken kan hij niei: Een treur-
marscli vertolkt de gevoelens van held
volk. Eerst daarna vindt hij de woor
'1 en om, begeleid en afgewisseld door
het koor, een roerenden klaagzang aan
te heffen. Deze Aria en de klaagkoren
behooren tot het allerschoonste in dit
werk.
Als het volk zich dan beraadt over
een nieuwen heerscher, wordt, op ini
tiatief van den priester Abjathar Da
vid daartoe gekozen. Een grootscn,
tweedeelig slotkoor, waarin, zooa;s
op andere hoogtepunten van het weru,
het jongenskoor ingrijpt, vertolkt de
blijdschap van het volk
A.R. Kiesvereeniging.
Wij vestigen de aandacht onzer le
zers op de in dit nummer voorkomen
de advertentie van de A.R. Kiesver
eeniging waarin een zeer belangrijke
vergadering wordaangekondig
Deze vergadering wordt gehouden
a.s. Dinsdag in het Nuisgrboirv en
zal worden bijgewoond door den heer
H. de Wilde, voorzitter van het Prov
Comité van A.R. Kiesvereenigingen
die een kort woord zal spreken en
daarna eventueele vragen zooveel mo
gelijk zal beantwoorden.
Inschrijving dienstplicht.
De aandacht van de mannelijke inge
zetenen dezer gemeente, die geboren
zijn in 1907, wordt gevestigd op een in
dit blad voorkomende openbare ken
nisgeving van den burgemeester, be
treffende aangifte ter inschrijving voor
den dienstplicht in de maand Januari
a.s.
De Melkprijs.
Met ingang van morgen zal de melk
prijs met 1 cent per liter worden ver
laagd.
Burgerlijke stand.
Geboren. Aaltje, d. v. D. Hasenoot en
D. Zwanenburg; Hermanus, z. v. H.
Woltman en H. Leermt; Jacobus, z. v.
J. van Es en C. Arbouw; Antonius Cor-
nelus, z. v. A. C. Polane en M. Jahsen;
Hendrica, d. v. J. P. Uljee en P. G. v.
d. Hoeven; Johannes Cornelis, z. v. J.
C. Pracht en M. v. d. Woerd; Jakob
Israël, z. v. J. Gimberg en E. A. B.
Pugge; Josephus Leons., z. v. M. J. A.
Bronsgeest en J. J. Gunther; Wilhelmi-
na Petra., d. v. J. Brokke en W. P.
Swaak; Engelbertus Nies., z. v. P. D. A.
v. d. Drift en J. M. Broeklioff; Johanna
Maria Clasina, d. v. N. v. d. Hoed en.
C. Tegelaar; Gerardus, z. v. G. Cramer
en J. Truijers; Gerrit, z. v. G. Talens en
A. Koorenhof; Petrus, z. v. H. v. d. Wes
ten en W. v. Kempen; Hela. Josepha.
Maria, d. v. A. Nater en A. A. K. Ger-
rits; Maria Johanna, d. v. W. den Hee-
ten en J. Passchier; Teunis, z. v. J.
Ouwehand en J. C. Vavier; Johannes,
z v. H. Vinkesteyn en A. Streefland;
Lambts. Hermanus, z. v. G. Bregstraa-
ten en D. Stikvoort; Agnita Helena, d.
v. D. de Cler en C. S. Zwart; Alida
Geertr. Maria Marga., d. v. J. Herner
en J. de Roode; Jacoba Cornelia, d. v. J.
J. Rozier en M. Mallmann; Jan Pieter,
z. v. J. G. Wagemans en J. J. Brittijn;
Nicolaas, z. v. N. Timmers en J. Labor
dus; Jan Louis Maria, z. v. L. L.
Guisenhoven en J. J. W. D. ter Haar:
Antonius Matthijs, v. A. M. la Mail
en M. v. d. Reijden.
Gehuwd: L. Serdijn, jm. en M. J. v.
Wijngaarden, jd.; W. J. de Bruyn, jm.
en H. Strader, jd.; F. H. Teegelaar, Jm.
en S. Boom jd.; W. Buwalda, wedr. en
J Heyboer, jd.; A. Faber, jm. en M. C.
Koppier; P. v. d. Burg, jm. en M. J.
Ros, jd.
Overleden: P. J. Ze veis tra, jd., 2 j.; H.
v. d, YlekkacOA» A mnd.; S. Rente*-