CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN ADVERTENTIE-PRIJS ga JAARGANG DINSDAG 1 DECEMBER 1925 NUMMER 1684 ABONNEMENTSPRIJS In Leiden en buiten Leiden waar agenten gevestigd zijn Per kwartaal i 2.50 Per weeki 0.19 Franco per post per kwartaal f 2.90 Oit nummer besfaa! oil TWEE Bladen. EERSTE BLAD. V De crisis. De Kabinetscrisis is in een nieuw stadium gekomen. De R. K. Tweede Kamerfractie heeft gisteren na breede bespreking, een stemmig het aanbod van Mr. Marchant om met de vrijzinnig-democraten en met de sociaal-democraten samen to werken, afgewezen. Dit besluit zal, vooral gezien de over wegingen die daarbij hebben gegolden, door velen die het wel meenen met de belangen van land en volk, met instem ming worden begroet. Het aanbod moet zeker voor de R. Katholieken wel iets aantrekelijks heb ben gehad. Aan verschillende van hunne wen- schen- werd tegemoet gekomen. Het geiantschap bij den Paus was door de aanvaarding van het aanbod verzekerd, evenals de door hen ge- wenschte schrapping van Art. 123 R.R En voorts bleek uit alles, dat zoowel de vrijzinnig democraten als de socia listen tot concessies bereid waren en dat de begeerde samenwerking hun wel een offer waard was. De R. K. Kamerfractie heeft zich eek ter door deze mooie beloften niet van de wijs laten brengen; zij heeft niet allereerst gelet op eigen wenschen en belangen, maar zij heeft gezocht naar de groote lijnen. De samenwerking is afgewezen, om dat de diepere beginselen van de S.D. A.P. met die van de R. K Staatspartij in lijnrechten strijd zijn. Zij heeft zich dus op principieel standpunt gesteld. Op principieele gronden werd de sa menwerking afgewezen. En tegelijkertijd werd nadrukkelijk uitgesproken, dat de R K. Kamerfrac tie onverzwakt hare meening hand haaft, dat een Kabinet, steunende op de drie rechtsche partijen, de meeste waarborgen geeft voor een alzijdige be hartiging van 's lands belangen. Met blijdschap hebben wij van deze kloeke verklaring kennis genomen. Zij geeft grond voor de hoop, dat in 's lands belang, de samenwerking van de rechtsche groepen zal worden her steld V Wat nu? Bij de beantwoording van de vraag wat er nu, na het besluit der R. K. Ka merfractie gebeuren moet, doet de par lementaire redacteub van de „Maas bode" een beroep op de Chris tel ij k-His- torischen, die mee de crisis veroor zaakten. „Als we dan ook afvragen, wat er nu gebeuren moet nu de pogingen van den heer Marchant niets hebben opge leverd, dan richten we den blik op de christelijk-historische partij en den lei der daarvan, dr. de Visser, al heeft de ze zich persoonlijk aan de stemming onttrokken. Evengoed als voor de vrij zinnig-democraten geldt ook voor deze fractie het qui casse paie. Zou de protestantsche geest ook nu nog niet tot dat offer bereid zijn? De christelijk-historische partij is er toch van overtuigd, dat de samenwerking van de drie rechtsche partijen de 'beste is, die zij maar verlangen kan. De prijs, die gevraagd wordt, om de stukken weer aaneen te hechten, is bekend. Mgr. Nolens heeft hem duide lijk genoemd in zijn verklaring: alleen bij niet opheffing van den gezant- schapspost door hun medewerking kan er van samenwerking en steun aan 'n Kabinet sprake zijn. De groote vraag is nu of de gezant- schapspost door het amendement-Ker sten is opgeheven. Naar onze meening nog niet want niet de Kamer, maar de Kroon zendt gezanten uit, alleen de gel den daarvoor zijn nu geschrapt Als er een wil is om de samenwerking te herstellen, dan is er zooals de zaken nu staan zeker een weg te vinden. Dien te zoeken en begaanbaar te ma ken achten we na het afwijzend schrij ven van de R. K. Kamerclub aan den heer Marchant, de taak van den lei der der fractie, die mede deze crisis veroorzaakt heeft." Zullen de Christelijk Historischen bereid zijn stappen in deze richting te doen? Het schijnt ons, gezien wat er na 11 BUREAUHooigracht 35 Leiden November in sommige bja'den-geschre ven- werd, niet waarschijnlijk. En toch zou het in het belang van land en volk zijn, indien de rechtsche partijen elkaar alsnog wisten te vin den. Wordt de klove niet overbrugd, dan wordt ze verwijd en zal het noodzake lijk gevolg zijn, dat de invloed van de Christelijke partijen verzwakt en dat wat hij de verkiezingen werd gewon nen, straks verloren gaat. STADSNIEUWS. 40-jarig Jubileum Wl Vros. Wie, na de zijdelingsche of meer rechtstreeksche wenken, die met het oog op den gezondheidstoestand van den jubilaris waarschuwden tegen 'n drukke huldiging, zou hebben gedacht 'dat er vandaag in de bekende woning aan de Hooglandsche Kerkgracht niets bijzonders was gebeurd, zou verkeerd hebben gedacht. Maar niemand zal zoo hebben ge dacht, want daarvoor is de jubilaris 'door zijn langdurigen en intensieven arbeid hier ter plaatse een te populaire en geziene persoonlijkheid geworden, en zijn de connecties, die hij in breede kringen heeft, te talrijk. Daarvan legde vanmorgen de woning van den jubilaris en wat daar plaats von'd, ondubbelzinnig getuigenis af. Reeds stond het overal vol fraaie bloemstukken, die de hulde van tal rijke particulieren vertolkten, toen zich een deputatie uit het bestuur van de Gereform. Schoolvereeniging hij den heer Vros vervoegde, bestaande uit de lieeren J. Schaap Hzn, dr. G. A. de Bruyne en G. Kuperus, namens wie de eerstgenoemde zich tot den jubilaris richtte met een woord van hartelijken gelukwensch, na zijn verdiensten als schoolhoofd in het licht te hebbeh ge steld, en de aangename samenwerking te hebben gememoreerd, die tusschen het bestuur van de Geref. Schoolver eeniging en den jubilaris voortdurend heeft bestaan. Als een stoffelijk bewijs van de gevoe lens van waardeering die het bestuur voor den jubilaris koestert, bood de heer Schaap hem met eenige welgeko zen woorden een gouden horlogeket ting aan. Het bleek dat deze korte plechtig heid de opening was van een meerdere huldeblijken, in allerlei vorm. De oud-leerlingen zonden een fraaie haard en een staanden schemerlamp, met een begeleidend schrijven. Daar nevens werd namens den leeskring, waarin de jubilaris een eerste plaats inneemt, een groote ets aangeboden, terwijl tegenwoordige en oud-leden van het personeel der Geref. Scholen ook, een huldeblijk zonden in den vorm van een gangspiegel met vazen, en de leerlinge fraaien, geslagen koperen gangborden aanboden als bewijs van hun medeleven in het feit van dezen dag. Voorts werd er in den loop van den morgen een schat van bloemén be zorgd en bereikte den jubilaris een stroom van schriftelijke gelukwen- schen. Leidsche Christelijke Qranjsvereen. De groote zaal van „Prediker" zag er gisteravond ter gelegenheid van de 17de jaarvergadering recht feestelijk uit. De stampvolle zaal, het mooie pro gramma, de muzikale specialiteiten, die ZQ-udeai medewerken, en niet het minst de leiding van den „echten" voorzatter, Ds. H. Thomas, beloofd n een mooien avond. Te betreuren was het daarom, dat tegen het aanvangsuur moest worden medegedeeld, dat door een ongesteldheid hem onverwacht overkomen, ook dezen avond Ds. Thomas de vergadering niet zou kunnen bjjwonen. 3 De vergadering werd nu aanvankelijk geleid door den pas afgetreden vice- voorzitter, den heer C. Th. Breebaart, die de vergadering opende met het laten zingen van Ps. 75:1 en het lezen van dezen Psalm, om daarna in gebed voor te gaan. De leiding ging toen over naar den heer J. v. d. Steen, den vice-voorzitter, inmiddels ter vergadering gekomen. Hg gaf uiting aan' zijn teleurstelling over de plotselinge verhindering van den voorzitter, want hij is bij ons geliefd, eri zonder hem is onze vergadering nooit wat zij wezen kan. Maar, aldus spr., ge zult het vanavond met mtj moeten doen waarop echter zoo'n krachtig applaus loskwam, dat daaruit wel voldoende kon worden afgeleid, dat de vergadering voornemens was het ook onder deze leiding tot een zoo goed mogelijk einde te brengen. RECLAME. AMSTERDAMSCHE ANTHRACIET WK Heerensingel 34/35, Tel. 1523. VERZEGELDE ZAKKEN. 6887 PRIMA KWALITEIT. In het byzoncler werden welkom ge- heetan mej. Zandvoort, die de verga dering van Solo-zang zou dienen, en het ensemble, dat onder leiding van dein heer J. Plu A.J.zn. zijn muzikale medewerking verleende. Daar de vergadering zichtbaar ver langde naar het muzikale gedeelte van h«t programma werd aanstonds het woord gegeven aan den heer Plu en zyn stal, die achtereenvolgens de be kende L.C.O.V.-marsch (comp. A. J. Plu) en de twee eerste coupletten van het „Wilhelmus" teu gehoore bracht, het laatste natuurlijk staande, begeleid door «ten zang van de vele aanwezigen. Direct daarop trad mej. Zand voor het front, met applaus begroet. 2y bracht, onder veel aandacht en op de panio begeleid door den heer Plu eeni ge zeer in den smaak vallende stuk jes ten gehoore. „Een koningsdochter" van Arnold Spoel en „Hemelhuis" van Emiel Hullebroeck, twee goede beken den, die, mooi als ze door de begaafde zangeres werden voorgedragen, ook thans niet nalieten indruk te maken. Als een koud bad deed het eeniger mate aan, toen hierna even een huis- nouuei|jke kwestie aan de orde werd gestelü, zy het van niet ingrijpenden aard. I Ging over het al of niet druk ken vau een nieuwe oplaag van bét gewijzigde reglement. Nadat eenige ma- uicyiimeesters hun oordeel hadden te kennen gegeven, werd besloten, alvo rens een üefinitieve beslissing te ne men, te onderzoeken,, of een nieuwe druk den gewensckten afzet zal heb ben. Wie den inhou^ wil weten, kan uit hoofde van den beperkten omvang met weinig moeite aan zijn begeerie voldoen. Desgewensdet zuiien ze in iedere vergadering worden voorgelezui bij wijze van krijgsartikelen, ae tra- uitioneele strop natuurlijn uitgezonderd. Spoedig was dit zakelijke evenement voorbij en werd het gevolgd door een op een smoutige manier voorgedragen hustorisch stukje proza: de geboorte van een Oranje-prins in de 170© eeuw, door den heer O. Th. BreeDaart. Hy werd met een welverdiend applaus be antwoord Met een paar rasechte Hollandsche Zonnelied" van Cath. van Ren nens, ,,'t Oud Beyerlandsche boertje" cn „Noordzee" van Em. Hullebroeck, nam hierna mej. Zaadvoort aischeid. Het was kort zij moest vlug ver trekken wat zij gaf, maar het was krachtig in den inoruir dien hei maakte daar het mooi en warm werd voor gedragen. Het dankbare gehoor vond een enkelvoudig applaus ^un ook blijk baar niet voldoende, en de voorzitter voegde er nog eenige woorden van hartelijken dank aan toe, die vergezeld gingen van een aardig doceurtje en bij ue vergadering ondubbelzinnig instem ming vonden. Terwijl de tonen der muziek de har ten mikidadig zochten te stemmen, hen gelden eenige bescheiden jongelieden met collectesakken de feestvergaderiag af ten bate van de kas, en, naar uit do mededeeling van den voorzitter bleek, met een resultaat, dat bevredigen kon. De gezellige toon die er heerschte maakte, dat. velen hun uurwerk half elf zagen aanwijzen eer zij erop ge rekend hadden. Toch was het. pro gramma nog niet afgewerkt. Nog wer den eenige aardige stukjes, komische en litteraire, ten beste gegeven, resp. door dei heeren Alberts en zijn mede werkers, ivouwenhov^n en v. Hooidonk, waarvan de twee laatsten optraden met op peil staand proza. Allen zagen hun bijdragen hoogelyk gewaardeerd. Daar de tijd „riep" en velen aan stalten maakten huistoe te gaan, moest de sluiting wat vlug gaan, maar het ging ordelyk. De heer v. d. Steen sprak een kort slótwoord, waarin hii den L. C. O. V.-leden op het hart drukte zooveel mogelijk liefde te wekken en te verspreiden voor het Huis vau Oran je^ en waarin hy tevens den weosch uitsprak, dat ons land zou verschoond blijven van een regeering, die zich niet gebonden gevoelt aan den wil van God. Hy dankte voorts allen, die aan het welslagen van dezen feestavond had den medegewerkt, in het bijzonder den heer Plu, die voor de L. C. 0. V. altijd klaar staat, mitsgaders zijn assis- stenten van dezen avond.. De heer H. J. Blommendaal ging tenslotte voor in dankgebed, waarna de vergadering werd gesloten. Da L. O. O. V. en allen die eraan medewerkten kunnen terugzien op een prettigen avond, die moed geeft voor de toekomst. Gedurende de vergadering spraken de aanwezigen zich nog in het kort uit óver de viering van het zilveren huwlyksfeest van het Koninklijk Echt paar, als resultaat waarvan goedgekeurd werd een voorstel van het bestuur, Tel. 1278, Poslgiro 58936 Postbox 20 volgens hetwelk op 4 Februari a.s. des avonds in de groote stadsgehoorzaal een eenigszins breed opgezette feest- vergadering zal worden gehouden, waar in Ds. Thomas, indien zijn gezondheid hem daartoe in staat mag stellen, de feestrede zal uitspreken, en verder me dewerking zal worden verleend door een der grootste Qhr. Zangvereenigin gen hier ter stede (die dan uitsluitend Hoilanidschie liederen zal ten gehoore brengen) en 'door den bekendwi decla mator Feythe uit Utrecht. Belangrijke schenking. Mevrouw de weduwe prof. dr. D. A. de Jong—Van der Kloot-Meyburg heeft aan de bibliotheek der Rijksuniversi teit de door wijlen prof. dr. D. A. de Jong nagelaten boeken en tijdschrif ten ten geschenke gegeven. Deze ver zameling omvat een aantal moderne tijdschriften en standaardwerken op het gebied der vergelijkende patholo gie en bacteriologie. De regeering heeft met erkentelijk heid van deze waardevolle schenking kennis genomen. Aan de schenkster is hiervoor de dank der regeering be tuigd. Maatschappij van Nederl. Letterkunde. De eerstvolgende maandvergadering van de Maatschappij van Nederland- sche Letterkunde zal worden gehoudep op Vrijdag 4 December a.s. 's avonds te 7.30 uur in een der localen van het Nutsgebouw. Als spreker zal dan optreden Prof. Dr. N. van 'Wijk met het onderwerp: „Transcriptie en Transliteratie, (Voor stellen der Kopenhaagscbe Conferen tie)." Leidscfie Spaarbank. Bij de Leidsche Spaarbank is in de maand November ingelegd f 308.54810 en terugbetaald f248.459.55, terwijl 85 nieuwe inleggers zijn ingeschreven en 55 boekjes geheel werden uitbetaald. Het tegoe'd der 16559 inleggers be droeg einde November f5.727.075.96. Schaken. Leidsche Schaakclub „Philidos." Uitslagen 'der 5e ronde van den win- terwedstrijd: A. J. J. Nicaise—H. v. Duuren 0—1 K. HagemansJ. J. Abspoel 01 J. de BoerN. N. 10 J. v. Weeren-P. J. M. Kemperman 10 W. H. ColpaH. C. de Nie 0—1 G. VerhoevenJ. v d. Wilk 01 W. SegaarP. J. v. d. Zeeuw 10 E. W. v. d. Burgh—H. I. de Nie 01 Gevonden voorwerpen. Zilveren heerenhorloge, bord met 't opschrift „Bloemen", damesbont, por- temonnaie met inhoud, spoor-traject- kaart van P. Sybranda, sleutels, hand schoenen, rijwielbelastingplaatje in etui, handschoenen, rijwielbelasting plaatje, zilveren damesarmbandhorlo ge, kussen van een duo-zitting, kinder bontje, 2 rollen koperdraad, zilverbon. bankbiljet, bruin lederen damestasch met inhoud, paardendeken, gouden ze gelring met monogram, wit kinderzak- je met inhoud, kindertaschje, dames ceintuurs, portemonnaie van Mej. L. v. Zyp, paar witte wollen kinderschoen tjes, gouden broche, koperen gewicht, zakmes, heerenrijwiel, portemonnaie inh. rijwielbelastingplaatje, doosje schrijfpennen, ijzeren gewicht, zinken afvoerpijp, notitieboekje, snoeimes, koortsthermomter, heerenhoeti, lorg net in etui, voetenkussen, sabelklem, R. K. kerkboekje, rand met glas van een autolantaarn, honden. Gevonden in de. Electrische Tram (Stadslijn): Parapluie, d&mestaschje met inhoud, paar witte handschoenen. Terug te bekomen en inlichtingen te verkrijgen ten Politiepureele alhier el- ken werkdag, behalve Donderdag en Vrijdag, tusschen 1 en 3 uur n.m. Gisteren is op de Groote Haven- brug een met zakken beladen slepers wagen in elkaar gezakt, zoodat het voertuig midden in de passageruimte bleef steken. Met bekwamen spoed werd een andere wagen opgesnord, waarop de lading werd overgebracht, zoodat daarna de verongelukte kon worden verwijderd, waarmede de ver- keersbelemmering was opgeheven. Gisteravond heeft zich bij de po litie alhier aangemeld de 28-jarige kan toorbediende D. S. uit Haarlem, die ten nadeele van zijn patroon te Haarlem een bedrag vail f80 had verduisterd. De jongeman bad de daad begaan bij het innen van kwitanties, waarme de bij heiast was, Gewone advertentiën per regel 221/» cent Ingezonden Mededeelingen, dubbel tarieL Bij contract, belangrijke reductie. Kleine advertentiën bij vooruitbetaling ▼an ten hoogste 30 woorden, worden dage- lijke geplaatst ad 40 cent Belangrijkste nieuws in dit Nummer. Binnenland. De Katholieke Tweede Kamerfractie heeft het verzoek van Mr. Marchant om tot de vorming van een Kabinet samen te werken, met algemeene stem men afgewezen. De hoop, dat de verloren loodsschoe- ner teruggevonden zal worden, is op gegeven. De Leidscfce Gemeenteraad besloot de prijzen van gas en electriciteit met resp. 1 en 2 cent te verlagen. Buitenland. De betreffende ministers zijn ter on- derteekening van de verdragen van Lo carno te Londen aangekomen. Heden heeft de plechtigheid der on der taskening plaats. De ontruiming der Keulsche zone is begonnen. Het Boitscfhe Kabinet zal waarschijn lijk Zaterdag aftreden. Hij zal ter beschikking worden ge steld van den Comm. van politie te Haarlem. BINNENLAND. HET VOORSTEL VAN MR. H. P. MARCHANT. Afwijzende honding der Katholieken. In de gister gehouden op één lid na,- voltallige vergadering der R.-Katkolie- ke fractie van de Tweede Kamer, is, aldus wordt aan het Cori. Bur. gemeld, door deze fractie eenstemmig ontken nend geantwoord op de vraag of zij in beginsel bereid zou zijn baar medewer- kin te verleenen tot het vormen van een parlementair kabinet, steunende op de katholieke, sociaal-democrati sche en vrijzinnig-democratische frac ties. De Katholieke Kamerfractie, onver zwakt handhavende haar meening, dat een kabinet, steunende op de drie rechtsche partijen, de meeste waarbor gen geeft voor een alzijdige behartiging van 's lands belangen, heeft tegen de gevraagde medewerking onder meer het bezwaar, dat zij haar tot samen werking zou brengen, met de sociaal democratische arbeiderspartij, wier diepere beginselen met de katholieke beginselen lijnrecht in strijd zijn. Aleen bij uiterste noodzaak zou de Katholieke Kamerfractie tot deze om verschillende redenen door baar beer. ongewensebt geachte samenwerking kunnen overgaan. De Katholieke Kamerfractie ziet niet in, dat deze noodzaak thans reeds aan wezig zou zijn. Daar de heer Marchant verklaard heeft geen minderheids-ministerie te willen vormen, kan worden aangeno men, dat de heer Marchant aan de Kroon zal mededeelen de opdracht tot kabinetsformatie, welke hij in beraad hield, niet te kunnen aanvaarden. Van het Hof. Hertog Adolf Friedrich van Mecklen burg en diens gemalin vertrokken Zon dagavond 8.25 per D-trein via Olden- zaal van het Loo weder natvr Mecklen burg. Zij werden uitgeleide gedaan door Prins Hendrik en Prinses Julia na, die met hen per auto aan het sta^ tion arriveerden en op het tweede per ron hartelijk afscheid namen. Hertog Adolf onderhield zich nog eenige oogenblikken met den burgemeester, mr. W. Roosmale Nepveu. Chr. Werkgevers vereniging. Deze vereeniging hoopt Vrijdag 8 December a.s. te Utrecht een ledenver gadering te houden, waar als onder werp zal worden behandeld: „De ver- bindendverklaring der collectieve ar beidsovereenkomsten". Inleiders zijn de heeren Mr. Dr. A. A. van Rhijn (pro) en Mr. P. A. Roeper Bosch (contra). Geïnterneerde Journalisten. De heer L. L. H. de Visser, lid der Tweede Kamer, deelt mee, dat hij ra diografisch bericht heeft ontvangen uit Semarang, dat de journalisten Dar- sono, Aliarcham en Mardjoban zullen worden geinternéerd, terwijl beslag is gelegd og zetmateriaal, adressen en

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1925 | | pagina 1