Oii nummer bestaat uit TWEE Bladen. EERSTE BLAD. CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN AMSTERDAMSCHE ANTHRACIET P. Belangrijkste nieuws in dit Hummer. Bè jaargang dinsdag 10 november 1925 "Rummer t666 NIEDWE LEIDSCHE COURANT ABONNEMENTSPRIJS In Leiden en buiten Leiden waar agenten gevestigd zijn Per kwartaal i 2.50 Per week i 0.19 Franco per post per kwartaal 1 2.90 V Valsche beschuldiging. Ds. C. A. Lingbeek schrijft in ,.De Gereformeerde Kerk" over de Vrije U- niversiteit en den invloed van Dr Kuyper. Het refrein van zijn lied hoe kan het anders is,dat Dr. Kuypers groote gaven en zijn reuzenarbeid heb ben moeten dienen om de Ned. Herv. Kerk te verscheuren, ons volk en onze rationale instellingen van hun Protes- tantsch karakter te beroovey en om Rome tot macht en invloed te brengen. Het heeft weinig zin het tegendeel te betoogen. Wanneer Ds. Lingbeek voor overtui ging vatbaar was, clan zou hij reeds lang van het dwaze van deze beschul diging overtuigd zijn Maar hij is nu eenmaal niet voor overtuiging vatbaar. Dit waandenk beeld laat bem niet los en hij is blijk baar niet meer in staat fantasie van werkelijkheid te ondersche den. Er is echter in het betoog van Ds.* Lingbeek één zinnetje waarop wij toch wel even de aandacht moeten vestigen, omdat de man die zegt meer en beter dan anderen Gods stem te liooren en daarnaar te handelen hier met de waarheid tocji wel wat al te sterk op gespannen voet komt. Betoogd wordt toch, dat de Lands- Universiteiten met opzet aan het on geloof werden prijsgegeven om voor de eigen hoogeschool dezelfde rechten te krijgen. Daarom werd 't Protestantsch karakter van ons volk en de nationale instellingen willig losgelaten Wie de feiten kent en Ds. L. kent de feiten minstens zoo goed als ieder ander die weet dat hier brutaalweg gelogen wordt. •Het waren de liberalen die Ds. Lingbeek nu nog wel in gezelschap van een Roomsche achter de Regeeringsta- fel wil zien die ons volk stelselma tig hebben ontkerstend. De Universitei ten evengoed als de lagere scholen Maar het is de eere geweest van de opvolgende rechtsche Kabinetten, dat zij dit voorbeeld niet hebben gevolgd Zij hebben niet willen meewerken om onze openbare instellingen aan het ongeloof prijs te geven. Daarom werden aan de openbare universiteiten benoemd, mannen als Dr. Visscher, Dr. Noordtzij, Dr. v Leeu wen, Dr. Eekhof, Dr Buytendijk en Dr. Bouman. Verschillende van deze benoemingen gaven aanleiding tot scherpe critiek. Men sprak van partijbenoemingen en wat niet al. Maar ondanks die critiek hebben de rechtsche Kabinetten mannen be noemd, die buigen voor Gods Woord. Dat was' één van de vele vruchten van de rechtsche meerderheid. Wanneer Ds Lingbeek dus durft be weren dat, om de Vrije Universiteit te helden de openbare instellingen aan het ongeloof werden prijsgegeven, dan is dat een bewering, die met 'de waar heid in lijnrechten strijd is. Het is kortweg gelogen. En het is zeker geen gunstig teeken wanneer Ds. Lingbeek dergelijke on waarheden noodig heeft om zijn stand je te verdedigen. STADSNIEUWS. Levensbericht prof. dr. J. van Leeuwen In de te Amsterdam gehouden verga^ dering van de afd. voor geschiedenis en letterkunde der Kon. Academie van Wetenschappen bracht Prof. V r t- h e i m, hoogleeraar in de Grieksche taal en letterkunde aan de Universi teit alhier, het levensbericht uit van prof. dr. J van Leeuwen. Uitvoerig ging spr. Van Leeuwen's ontwikkeling na, zoowel als jeugdig leerling zijns vaders, als student onder leiding van Boot, Jorissen, Land en later van Cobet te Leiden, vervolgens als leeraar in de klassieke talen te Am sterdam. In 1880 verscheen in samenwerking met Mendes da Costa de bekende Grieksche grammatica, die. na 45 jaj*en nog voortleeft en zooals spr. zeide bo ven veel ephemeers onzer dagen daar om de sympathie der solide scholen geniet, wijl het eigén Hollandsch werk is zonder plagiaat. Op de Attische Vormleer volgde een soortgelijke voor BUREAUHooigracht 35 Leiden Homerus, waardoor de basis was ge legd voor de uitgaven van Homerus en Aristophanes. In 1884 werd Van Leeuwen tot op volger van Cobet te Leiden benoemd, waarmee een periode aanving van uit gebreide publicatie. In den breede be handelde spr. Van Leeuwen's werkwij ze, te Leiden, waaraan de geleerden door hem gevormd nog steeds met groote dankbaarheid en waardeering terugdenken. Leiden, zoo zeide spr. gaf een rus tige. zekere basis voor voortgezette studie in elke richting, doordien solide kennis der beide oude talen door uit gebreide lectuur werd aangebracht, doordien als regel gold, dat het onder ste steeds het meest hechte moet zijn, doordien de andere onderdeelen der philologie, ondanks alle gebreken, me dewerkten tot de vorming eener unitas classica. Deze eenheid is door 't nieu we academische statuut uit het lood geraakt, niet ten voordeele van de aan staande docenten onzer gymnasia, voor wie vertrouwdheid met de teksten en daaruit voortvloeiende kennis van het idioom hoofdzaak' moet blijven Na een karakterschildering van Van Leeuwen ging spr. in chronologische volgorde zijn publicaties na gedurende zijn 30-jarig professorschap. Uitvoeri ger werd stilgestaan bij Van Leeuwens houding in zake de Homerische quaes- tie. Mag dan ook Holland, zoo zeide spr. met benepenheid in waardeering van dien arbeid zijn te kort geschoten, met te hooger waardeering vereeren zij den man. die het van nabij zagen, hoe hi'j onder de schrijnendte slagen van het lot dit werk in stille volhar ding volbracht. Ten slotte besprak Vürtheim Van Leeuwen's aftreden en zijn dood op 21 Juli 1924 op 74-jarigen leeftijd. Eenige familieleden van prof Van Leeywen woonden de voordracht van het levensbericht bij. De Z.H.V.-kwestie. Sedert, eenigen tijd scheen 'de Z (eeuwsch) (Hollandsche) V(erzekerings bank (gevestigd aan de Pletterijkade te s-Gravenhage hij vele verzekerden, voornamelijk hier in Leiden, in een minder goed blaadje te staan. Gedurig kon mei^ van verschillende zijden klachten en aanmerkingen be luisteren naar welke te oordcrlen de administratie van de maatschappij niet in orde, en een algeheele débacle niet meer te vermijden zou zijn. Deze onrustbarende geruchten had den tot eerste gevolg dat de verzeker den slechts aarzelend, en soms in het geheel niet meer hun premie betaal den, terwijl de spanning, die zich in- tusschen best verklaren liet, dermate steeg dat onlangs in „Zomerzorg" al hier een vergadering werd gehouden van ontevreden verzekerden, welke ge leid werd door den heer J. Veltman. Op deze vergadering ging het vrij rumoerig toe, dank zij mede de aanwezigheid van enkele heeren, die vroeger als agent bij de Z H. V. in dienst waren geweest, doch bij de re organisatie van de zaak op straat wa ren gezet, Dit waren de heeren A- bramsen, Weimar, Zoutendijk en Guil liaumse. Naar aanleiding van de in die ver gadering gevoerde besprekingen en de door de ontslagen agenten tegen de maatschappij geuite beschuldigingen werd toen op voorstel van den heer Oostendorp een commissie uit de ver zekerden benoemd, die de directie der Z. H. V. een volledige verklaring zou vragen. In deze commissie namen zitting de heeren J. Veltman, F. Stöxen, en P. A. Meyers, die zich dan ook van hun opdracht kweten en als resultaat daar van een rapport samenstelden, dat gis teravond in een in café ,.1'Union" ge houden vergadering is behandeld. Waarschijnlijk mede door de ongun stige weersgesteldheid was de belang stelling piet zoo heel groot- De leiding' berustte weer bij den heer J. Veltman, die in het bijzonder welkom heette den heer J. H Stigter uit den Haag, directeur van de Z.H.V- Tevens bracht hij een woord van dank aan den heer Oostendorp voor diens initiatief dat dit uitgebreid on derzoek tot gevolg heeft gehad. Spr. gaf nu eerst het woord aan den heer H a r t i n g, die een overzicht gaf van de tusschen de commissie en de directie gevoerde correspondentie Aanvankelijk, aldus spr. weigerde de directie op de haar geuuuue-i ver- Tel. 1278, Postgiro 58936 Postbox 20 ADVERTENTIE-PRIJS Gewone advertentiën per regel 22'/» cent Ingezonden Mededeelingen, dobbel tarief. Bij contract, belangrijke reductie. Kleine advert entiën bij vooruitbetaling ran ten hoogste 30 woorden, worden dage lijks geplaatst ad 40 cent RECLAME. Heeranslngel 34/35, Tel. 1523. PRIMA KWALITEIT. VERZEGELDE ZAKKEN. gadering in te gaan, omdat de com missarissen zulks niet zeiden te kun nen toelaten. De verhouding tusschen de verzekerden en de Z.H.V, is niet die van de leden eener vereeniging en hun bestuur, dat zij ter verantwoording kunnen roepen, doch achtten zij alleen te vergelijken met die van den koop man, die staat tegenover zijn cliëil- tèle. Na eenig heen- en weergeschrijf ech ter stond de directie een onderhoud toe, echter niet aan de commissie, doch aan de leden ervan, in hun kwaliteit van. verzekerden, wien gaarne inzage zou worden verstrekt. Na dit overzicht deelde de heer Velt man zijn persoonlijke indrukken mede Dat het beheer bij de Z.H.V. slordig is, achtte spr. niet aan te toonen. Hij roem de de houding van den directeur, die de heeren goed had ontvangen en hun alle bescheiden had voorgelegd. Spr. heeft alles in orde bevonden en van de zaak een goeden indruk gekre gen. Dat de balans geflatteerd zou zijn achtte spr. niet te bewijzen. Hij kan wel aannemen, dat het meubilair en de geheele inventaris de waarde ver tegenwoordigen die op de balans is aangegeven. Ook ten opzichte van? het verlartgde accountantsonderzoek heeft de directeur volgens spr. een ruim standpunt ingenomen. Nadrukkelijk wilde hij nog even vastleggen, dat de commissie alle beschuldigingen heeft onderzocht, en dat ook de door het ont slagen personeel opgestelde open brief is ter sprake gekomen. Wat de be schuldiging van- den heer Guillaumse betreft, heeft spr. den indruk gekre gen dat die een kwestie van zeer in- tiemen aard behandelt, waarin de heer G. den directeur leelijk heeft be handeld door misbruik te -maken van wat hem in vertrouwen was medege deeld. Persoonlijk is spr. van meening dat men gerust zijn premie kan blijven be talen en bij de Z.H.V. verzekerd blij ven, al mist spr. de zaakkundige be voegdheid om hier met zekerheid te concludeeren, dat de Z.H.V. goed is. Op de sociale zijde van het aan de betreffende agenten verleende ontslag zeide spr. niet te willen ingaan. Wan neer daarbij door de directie, in strijd met de democratische beginselen is ge handeld, moeten de vakbonden dat maar in orde maken. Hier heeft men slechts te oordeelen als verzekerde, en dan kan spr. het niet anders zien dan als een blijk van goede bedrijfsleiding wanneer op het oogenblik, »dat de zaak topzwaar wordt en reorganisatie noo dig blijkt, een deel van het personeel wordt ontslagen. Het betreft bij de Z.H.V. waarbij in hoofdzaak arbeiders en kleine midden standers geinteresseerd zijn, - geen re kening van millioenen, maar dat is geen reden om er minder vertrouwen in te stellen, want, aldus spr. en dan noemt hij een aantal gevallen, er zijn tal van groote zaken waarbij de ver zekerden en de geldbeleggers erin ge vlogen zijn. De heer Harting gaf hierna een kort overzicht van de behandelde documen ten, die de commissieleden waren voor gelegd. Daaruit bleek, dat de Z.H.V. inder daad een moeilijken tijd heeft doorge maakt. Nadat zij in 1917 was opgericht volg de in '18 de griep-epidemie waarbij de maatschappij f 53000 verloor Hiervan werden in '19 f 500 inge haald en in '20 f 2800. In 1921 werd een netto winst gemaakt van f 22000, in '22 een van f 3500; in 1923 een van f 6300. waarna in 1924 werd besloten tot ai- geheele reorganisatie. Bij deze gelegen heid werd het personeel verkleind en werd f30 000 aan preferente aandoe- len in de zaak gebracht. Achtereenvolgens las spr. hierna het antwoord voor op éen der in de vorige vergadering genoemde bezwaren. Zoo bleek de verantwoording van f 100.000 aan aandeelen in portefeuille op de balans statutair voorgeschreven te zipi en bleken de eenige gevallen van niet- uitbetaling. c.a. te Hengelo en te En rchedé dcc:- c:;i uchtrvlijke uitspraak te rijn gereclGvaard>: De aanwezigen kregen vervolgens ge legenheid om vragen te stellen, waar van gebruik werd gemaakt door de heeren Trouwee, Oostendorp en Segijn. Zij werden door den heer Stigter, den directeur zelf beantwoord. De laatste wees hierbij op de vele moeilijkheden die de Z. H. V. den laatsten tijd ondervond door tegenactie die het ontslagen personeel tegen haar voerde en waardoor een gespan nen verhouding tot de verzekerden ont stond, die op de pre mie storting, zoo- we! als op de uitbetaling nadeelig werk l£. In gevallen van onvermogen zal zij geen premie heffen, maar als die onmacht wordt aangewend terwijl ei genlijk wantrouwen de drijfveer is, zal zij toonen wie zij is. Voorloopig echter treedt zij niet hard op, in het vertrou wen dat spoedig de atmosfeer weer zuiver zal zijn. Volkszangavond. Eindelijk weer eens een Volks zangavond. Ja, men vergeve ons dezen ontevre den uitval, maar is het ook niet zielig om na zoo'n mooien avond als -yve gis teren weer in de Kleine Stadszaal heb ben gehad, naar huis te moeten gaan zonder te weten of we, gedurende het groote gedeelte van het seizoen, dat voor ons ligt, nog twee of misschien wel drie avonden bij den heer Oost veen en zijn begeleidster mogen terug komen. Enfin, dezen avond hebben we dan toth weer gehad-en ook ditmaal zal hij zijn zuiverenden en opbouwenden invloed op de beoefenaars van onzen eenig-mooien Volkszang niet hebben gemist. In weerwil van het weinig aanlok kelijke weer was de kleine Stadszaal geheel bezet, dus bleken velen er graag een natte plunje voor over te hebben gehad om van het mooie pittige zang onderwijs van den heer Oostveen te kunnen genieten. Er over zeggen kun je eigenlijk niet veel. Je moet zelf de menschen hebben hooren zingen, leeren zingen, terwijl de heer Oostveen op''t podium het echt-Nederlandsche of Vlaamsche lied voordraagt. Zoo iets vergeet je niet meer. Nu, dit moet ook niet. De bedoeling is, dat steeds meerderen en ook steeds anderen er zullen komen om te leeren zingen. Geloof ons, wie daar het Ne- derlandsche volkslied heeft hooren zin gen, zal bijna altijd zeggen„Wat doe ik het eigenlijk nog stumperig". Daarom moet het bestuur >an „Volkszang" dat deze avonden koste loos geeft, door wie dat kunnen, in staat worden gesteld om dat te blijven doen. We zullen hopen, zoo nam gister avond de heer Oostveen afso'heid, dat we in December weer kunnen terug komen, maar 'k weet het nog niet ze ker. Kijk, dat moest niet magge. Een avond als dezen moesten we in dit seizoen om de veertien dagen heb ben, Dan schoten we op. We hopen dan ook, dat de aandrang in de eerste plaats die van het publiek zelf op het bestuur van „Volkszang" zóó groot zal worden, dat 't al het mo gelijke zal doen om ons blij te maken met een grootere portie van deze ge zonde kost. Opvoedkundige lezingen. Ter aanvulling^van een de vorige week geplaatst bericht kunnen we nog melden, dat aan de onderwijzers en on derwijzeressen hier ter stede het vol gende rondschrijven is verzonden. Velen uwer zullen zich nog wel her inneren, dat 2 jaar geleden door Dr. Oort een serie lezingen werd gehouden over experimenteel© psychologie. Het plan, om in 't vervolg geregeld dergelijke lezingen te organiseeren kwam door verschillende omstandighe den tot dusver niet tot uitvoering. Thans is echter door een 10-tal on- tal onderwijzers, 5 werkzaam aan open bare en 5 aan bijzondere scholen te de zer stede, een vereeniging opgericht, die bedoelt de belangstelling in denieu we gedachten op het gebied van onder wijs en opvoeding te bevorderen, o.a door de vorming van een biblotheek en het organiseeren van lezingen. Om aan deze vereeniging meerdere bekendheid te geven zal op Woensdag 18 November, 's avonds 8 uur in Öe groote zaal van het „Nut" aan de Steenschuur een vergadering worden gehouden, waar Prof. Casimir zal op Binnenland, Maatregelen tegen de verzending van pornografische stukken. Nadere mededeelingen omtrent de Duitsche invoerrechten. Buitenland. De Fransche Kamerzitting, waarin over de financieele ontworpen zou wor den beraadslaagd, is vooiloopig tot heden verdaagd. De Duitsche Rijksdag zal voorloopig niet bijeengeroepen worden. Er worden reeds toebereidselen ge maakt voor de ontruiming der Keul- sche zfone. De Italiaansche bladen mogen alleen officieel nieuws over den mistakten aanslag op Mussolini publiceeren. treden met het onderwerp: „Individu- eele en sociale factoren in de opvoe ding." Bovendien kunnen we al mededee- len, dat we reeds toezegging voor het houden van lezingen ontvingen van den heer G. van Veen, onderwijzer bij het O.L. onderwijs te Amsterdam over: „Het doel van 't geschiedenisonderwijs en van den heer A. Janse, hoofd der Chr. school te Biggekerke, over: „Het kinden 'tgeschiedenisonderw." terwijl we nog hebben uitgenoodigd Fr. S. Rombouts. Dr. J van. der Spek en Prof Dr. Ph. Kohnstamm. De circulaire is onderteekend door de heeren: A. v. Baan, J. Bredeveld, L. G. v. Doorn, P. J Hoogendam, J. Kalsbeek, N. F. Kooistra, D. Meijer, J. C. v. Schaick, J. Schouten. F. W. Zee- lenberg. Gemeenteraad. De eerstvolgende vergadering van| den Gemeenteraad zal zeer waarschijn)} lijk plaats 'hebben op Maandag 30. jNovember a.s. De behandeling van de gemeente-, begrooting, dienst 1926, zal zeer waar-1 schijnlijk plaats hebben op Maandag 7 December en volgende dagen. Schaken. Leidsche schaakclub „Philidor". Het tiental voor de competdtiewedstrH den, waaraan bovengenoemde club deel neemt is aldus samengesteld: i. C. P. de Blauw," 2.-W. Segaar, 3. H. I. de Nie, 4. H. v. Duuren. 5. J. .Worst 6. W. F. Sni,eder. 7. E. W. V; d. Burgh, 8. J. de Boer, 9. N. N., iq. P. J. ae Zeeuw. Reserves: W. Imm?ik en J. J. Ab* spoel. Uitslagen van den winterwedstrnd: 3de rondeW. "H. Colpa en P. JM. Kemperman o1 4de rondeW. F. Smeder en W. Se gaar o1. H. I. de Nie en E. W. v. d. Burgh 1o (door tydso ver schrijding). A- J. J. Nicaise en J. v. d. Wilk, afgebr. Jpartjj. N. N. en A. M. I. 1o. Hedennacht brachten de heeren F. uit Leiderdorp een aantal jonge koeien, pinken over, toen yp den H. Rijndijk hen een auto achterop kwam rijden. Een der begeleiders maakte er den chauffeur opmerkzaam op, dat de pinken niet tijdig genoeg naar de andere zijde van den weg konden wor de gebracht en dat het beter was, dat de auto voor ditmaal even wachtte. Maar de autobestuurder stoorde er, zich echter niet aan en reed door, waarbij hij een der pinken aanreed. Het dier brak een rechterachterpoot en moest worden afgemaakt. Tusschen den eigenaar, die hierdoor flOO schade zegt te lijden en den au tobestuurder, die de heer M A. K. uit Boskoop bleek te zijn, ontstond een heftige woordenwisseling, waaibii blijkbaar - een uitdrukking is gebruikt die K. aanleiding gaf om aangifte te doen van beleediging. De politie heeft zich met de zaak beril oeid. Gistermiddag is in een woning in de Lange Paradijssteeg een meisje, J. M. K. terwijl zij alleen thuis was, ia aanraking gekomen met de brandende kachel, toen zij een voorwerp van den schoorsteenmantel wilde afneiden. Haar jurkje vatte vuur en van schrik liep daarop hetvkind naar buiten, waar eenige buren, F. S. en W. B. erinsj&ag* den do vlammen te doovea.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1925 | | pagina 1