Oit nummer bestaat uit TWEE Bladen. EERSTE BLAD. CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTRFKF.N I advertentie-prijs Belangrijkste nieuws in dit Hommer. 6e JAARGANG VRIJDAG 30 OCTOBER 1925 NUMMER 1477 ABONNEMENTSPRIJS In Leiden en buiten Leiden waar agenten gevestigd zijn Per kwartaal 2.50 Per weeki 0.19 Franco per post per kwartaal i 2.90 7 Een dreigement. De S D.A.P. kan het maar niet ver kroppen, dat opnieuw een rechtsch Ka binet is opgetreden. Vandaar dat hij de algemeene be schouwingen over de Staatsbegrooting in de afdeelingen der Tweede Kamer het volgende dreigement werd geuit.: „Sommige leden, die de voortzetting van de meerderheidsregeering door de partijen der rechterzijde een gevaar achtten voor de staatkundige ontwik keling en met name daarvan den on- 1 dergang van het parlementaire stelsel voorzagen, stelden de waag, of de re geering, die blijkbaar van oordeel is. dat op wat zij noemt Christelijken grondslag een krachtig Staatsbeleid is te voeren, niet inziet, dat voor nage noeg alle urgent te achten onderwer pen van wetgeving eenheid van over tuiging, zelfs in de hoofdlijnen, bij de meerderheid waarop zij moest steunen ontbreekj. Daarvan zal het gevolg zijn, dat zij bij het afwerken van haar pro gram zal moeten steunen op een tel kens verschuivende meerderheid. Hier door zal de oppositie in een uiterst moeilijk parket komen, aangezien zij voor de keuze zal worden gesteld, om. óf de verderfelijke geachte meerder- s heidsvorming te helpen bestendigen, door de telkens rijzende moeilijkheden uit den weg te nemen, óf, door dit te weigeren, die bestendig onmogelijk te - maken. De hier aan het woord zijnde leden achtten zich verplicht ernstig de waag onder de oogen te zien, of het hoogste staatkundig belang hen niet zou ver plichten de meerderheid haar onder linge moeilijkheden zelf te doen oplos sen en hun houding bij de beslissing, waartoe zij op een bepaald oogenblik zullen worden geroepen, te bepalen naar den hoogeren eisch van het staat kundig belang." Het is niet bijzonder duidelijk ge zegd, maar het is toolj wel duidelijk, wat de bedoeling is. Zoodra er een zaak aan de orde komt waarover tusschen de rechtsche partijen verschil van meening bestaat, zal men niet de zaak naar haar eigen waarde beoordeelen, maar zich door politieke overwegingen laten leiden, teneinde zoo mogelijk de samenwer kende partijen uit elkaar te rammen. Terecht merkt het liberale „Vader land" op, dat dit een allerbedenkelijk- ste politiek is van zeer kleine allure, jammerlijk van tactiek. Intusschen zal de rechterzijde ver standig doen, met dit dreigement reke ning te houden. Tegenover de steriele oppositie, zoo als Minister de Geer het zoo juist uit drukte, die slechts één doel kent, n i. het tegenwoordige Kabinet ten val te brengen, zal zij hebben te plaatsen de samenwerking en zal zij meer nog dan anders tot opofferingen bereid moeten zijn. Tegenover het klein politiek gedoe van een groot deel der linkerzijde, zal zij hebben te plaatsen een politiek in grooten stijl, waarbij niet in de eerste plaats met eigen verlangens, maar uit sluitend met het landsbelang rekening wordt gehouden STADSNIEUWS. LEIDSCHE COURANT BUREAUHooigracht 35 Leiden Tel. 1278, Postgiro 58936 Postbox 20 Gewone advertentiën per regel 22l/i cent Ingezonden Mededeelingen, dobbel tarief. B$ contract, belangrijke reductie. Kleine adrertentiën bij vooruitbetaling van tela hoogste 30 woorden, worden dage lijks geplaatst ad 40 cent. Prof. Dr. K. H. Roessingh f Gisteravond is in het Diaconessen- huis alhier op 39-jarigen leeftijd over leden Prof. Dr. K. H. Roessingh, hoog leeraar in de encyclopaedic der god geleerdheid, wijsbegeerte van den godsdienst en zedekunde, aan de Rijks universiteit alhier. Karei Hendrik Roessingh werd gebo ren den llen Maart 1886 te Groningen. Na het gymnasiaal onderwijs te heb ben genoten, studeerde hij in de theo logie aan de Rijksuniversiteit alhier om opgeleid te worden tot predikant bij de Remonstrantsche Broederschap. ifill promoveerde hij tot doctor in de godgeleerdheid op een proefschrift getiteld: „De moderne theologie in Ne derland." Hetzelfde jaar nog werd hij geroepen tot predikant bij de Remon gi-antsche gemeente te Boskoop, welk beroep hij aannam. Hij deed zich daar kennen als een goed kanselredenaar en ernstig prediker, die steeds een groot gehoor om zich verzamelde. Ook als wetenschappelijk man stond hij hoog aangeschreven. Na van 1914 af als privaat-docent aan de Leidsche Universiteit colleges te hebben gege ven, werd hij in 1916 benoemd tot hoogleeraar in de faculteit der godge leerdheid, welk ambt hij op 27 Sep tember van dat jaar aanvaardde met een inaugureele rede, getiteld: „Per soonlijkheid en cultuur.' Wat zijn richting betreft, behoorde Prof. Roessingh tot de rechtsmodernen en zocht hij kentheoretisch en theolo gisch vooral, aansluiting bij het Nieuw Kantianisme, zooals dit zich in de z.g. Badensche school ontwikkeld heeft, waarvan Troeltsch de voornaamste vertegenwoordiger is. Tegenover het subjectivisme van ve le modernen en links-ethischen is dit. van Calvinistisch standpunt gezien, 'n stap in de goede richting. Prof. Roessingh was een sympathiek man, die zoowel bij zijn studenten als in wijden kring zeer gezien was. Zijn heengaan op reeds zoo jeugdi gen leeftijd is een groot verjies voor de Universiteit. A.s. Maandag te half 2 zal de begra fenis plaats hebben bij het Groene Kerkje te Oegstgeest, nadat om half 12 in de Rem. kerk een herdenkings dienst zal hebben plaats gehad, waar Prof. Heering het woord hoopt te voeren. Christel. Besturenbond. Wij herinneren aan de vergadering van den Christelijken Besturenbond, die hedenavond wordt gehouden en waarin Ds. Goedhard en de heer Gro tenhuis als sprekers zullen optreden. A.s. Woensdag houdt dezelfde orga nisatie een ledenvergadering, waarin o.m. aan de orde komt de samenwer king met de aangesloten afdeelingen. Chr. Jengdhnlp. Wij vernemen, dat de schaalcollecte die hier Woensdag en gisteren langs de huizen is gehouden voor het in stituut van de Vereenig. „Chr. Jeugd- hulp" de som heeft opgebracht van f 347.46®. Een aardig bedrag dus, maai' er is ook zeer veel noodig, vooral sinds de vereeniging erin mocht slagen aan het Utrechtsche Jaagpad een eigen te huis, „De Toevlucht" te openen, dat thans het centrum is en in nog meer dere mate moet worden van een zeer noodzakelijken arbeid onder de jeugd, die geestelijk en zedelijk bescherming noodig heeft. Het doel is dus wel geschikt om de harten van alle jeugdvrienden, in het hijzonder van de Christelijke jeugd vrienden warm te stemmen. Het is niet zonder reden dat de zorg voor het opgroeiend geslacht steeds meer het voorwerp der algemeene belangstel ling wordt, en speciaal de jeugd die dp bescherming van ouders en opvoe ders in niet voldoende mate geniet, mag aanspraak maken op voortduren- den en royalen steun. Het bestuur van „Jeugdihulp" is den geefsters en gevers, die in de thans ge houden collepte bijdroegen, hartelijk dankbaar, maar 't vertrouwt ook met ons, dat het instituut ook verder voort durend van alle zijden steun en be langstelling zal ondervinden. Men zieU het ingezonden stukje in dit nummer. Wetenschappelijke voordrachten. Evenals het vorige jaar, wordt ook dit jaar een serie wetenschappelijke voordrachten over het Katholicisme gehouden in het Universiteitsgebouw alhier (Kloksteeg 23) door Prof. J. P. Verhaar, Hoogleeraar in de leer stellige Godgeleerdheid te Warmond. Gisteravond werd de eerste voor dracht gehouden over Spiritualisme. Religie en Psyche. Nadat spr. in den aanvang had uit eengezet, dat deze voordrachten al leen beoogden, om voor degenen, die daarin belang stellen, een verklaring en toelichting te geven van de R. K levensbeschouwing en geloofspractijk, vooral bezien onder dogmatische en psychologische belichting, liet hij in een korte inleiding zien, welke con trasten zich in de samenleving, en zelfs in iederen mensch vertoonenj contrasten, welke zich tenslotte ge makkelijk laten verklaren door de con trasteerende elementen van geest en stof, waaruit iedere mensch is samen gesteld. Ia een eerste deel werd de \yaag be handeld. hoe heeft de menschheid ge tracht de noodlottige gevolgen dezer contrasten op te heffen? Sommigen hebben de oplossing in het oplossen van een der contrastee- rende elementen trachten te vinden: hetzij door uitsqhakeling van 'tg*ees- telijk element (materialisme), hetzij door te veel het materieele element te veronachtzamen en daardoor te ko men tot een eenzijdig spiritualistische opvatting. Uitvoerig stond spreker stil hij de noodlottige consequenties van deze eenzijdige levensopvattingen. Andqren daarentegen gingen uit van het reëele standpunt, dat er nu een maal twee contrasteerend^ elementen bestaan, en trachten de oplossing te zoeken in.de harmonische samenwer king der beide tegendeelen, de mate rie hebbe haar eigen werksfeer, maar dan in onderwerping en in afhanke lijkheid ten opzichte van de psyche. Dit werd uitvoerig toegelicht. In, een tweede deel werd in den bree- de aangetoond, dat de consequenties uit deze levensbeschouwing zich inde volgende laten samenvatten: het spi- ritueele leven is het voornaamste en duurt voort ook na den dood der ma terie, noodzakelijk is (ook louter psy chologisch beschouwd) een oneindig volmaakt Opperwezen, en tenslotte on misbaar is voor dit spiritueele leven de religie. De Leidsche Winkelstand. Een oude firma met een jong hart blijkt ook de in wijden kring bekende fa. G. P. Timp te zijn, dezer dagen speciaal in de algeheele omhouwing van het bedrijf in de Haarlemmerstr. Wat van deze verandering voor den buitenstaander het meest de aandacht trekt is uit den aard der zaak de mo derniseering van het winkelfront, en nu vandaag de vernieuwde zaok geo pend werd en wij welwillend in de ge legenheid werden gesteld om de resul taten van de verbouwing in oogen- schouw te nemen, was dat natuurlijk het eerste voorwerp onzer belangstel ling. Het was geen gemakkelijke taak om met d. oorspronkelijken Belgischen re naissancestijl den modernen van een nieuw benedenfront te combineefren, maar den architecten, den heeren Nijk alhier en Reichert uit Delft (de laat ste is een leerling van prof. Schoen maker aldaar) is het toch gelukt een bevredigende oplossing te vinden, en thans maakt de zaak met dit nieuwe front een uitstekend figuur onder haar jongere zusteren, tevens een sieraad vormend voor dit gedeelte v. de Haar lemmerstraat. Wat de bijzonderheden betreffende de uitvoering van den gevel aangaat, kan worden geconstateerd, dat de ont werper, de heer Reichert erin geslaagd is om in den nieuwen bouwtrant de oorspronkelijke forsche lijnen te be waren. Zoowel de zware onderpui van don ker Zweedsch graniet als de breede teakhouten bovenlijst met zware ver gulde letters maken een massieven in druk, terwijl daartusschen het glas- in-lood-werk het geheel een artistieke aanvulling geeft. Het moderne van de nieuwe con structie komt o.m. uit in de dubbele etalage met electrische onderverlich ting, die tusschen het fraaie spiegel glas-werk vooral bij avond een schit terend effect maakt.' De verbeteringen, die bij deze ver bouwingen tot stand kwamen, hebben echter niet alleen betr^cking op het schoonheidselement. Ook in econo misch opzicht is de inrichting van de zaak er belangrijk op vooruitgegaan, want door vrijmaking van het pers ceel Oude Rijn .122 konden beneden bakkerij en magazijn worden ingericht -en de chocolade- en bonbonafdeeling nevens de expeditie op de bovenver dieping worden ondergebracht. Voor de plaatsing der machines werd een practisch zeer gunstige op lossing gevonden, zoodat de arbeid veel vergemakkelijkt is en met dezelf de ruimte veel meer kan worden be reikt. Vermelden wij nog, dat de heer v. Rijn uit Zoeterwoude (H. Rijndijk) de pui vervaardigde, dat het metselwerk door de heeren Bar then en Zoon en het timmerwerk door den heer Boek weit werd uitgevoerd, terwijl de heer Schutte het geheel een moderne tint gaf als schilder, en de heer de Vrind het loodgieters werk verzorgde. Verder leverde de fa. v. Dam "Eet glas-in-lood-werk en construeerde de I fa. Groenewegen en v. Doeveren de granietvloer. De schitterende verlichting die in de reeds besproken etalages zoowel als in de ruimschoots aanwezige en fraai uitgevoerde vitrines in het interieur een mooi effect maakt, is het werk van den heer H. Kemperman Jr. De zaak kan in haar nieuw gewaad dus met hernieuwd succes meedoen, want ongetwijfeld zal aan de kwali teiten ook in de toekomst de noodige zorg worden besteed. „Bobette." Het Leidsch muziek-ensemble ,,Bobet- te" hoopt op Zaterdag 7 November a.s. des avonds te 8 uur Oen Lustrum-con cert te geven in den Foyer der Stads gehoorzaal, onder leiding van den di recteur, den heer G. de .Wolf en met muzikale medewerking van den heer Han Zirkzee. N. V. „Futura". Naar „Het Centrum" medt, is thans de concentratie der bedrijven van de iNJV. Futura voltooid. Het kantoor der NJV. Futura is niet meer alhier, doch te Utrecht, St. Janskerkhof 21. "Hoewel, om deze verplaatsing te ver gemakkelijken, een groot deel van het boekenfonds verkocht is, blijft de N.V Futura bestaan, en zal zij zich op het gebeid der uitgeverij in de toe komst gelijk in het verleden, blijven bewegen. Gistermiddag is een meisje van 7 jaar Marie v. L. terwijl zij voor de Mareschool op den walkant zat, in het water gevallen. Een agent van politie bracht de drenkelinge, die gelukkig geen letsel had bekomen, op den wal en vervol gens naar de ouderlijke woning, waar met de natte plunje ook de schrik spoe g verdween. Bij het afrijden van het fabrieks terrein der fa. Nieuwenhuizen aan den Morschweg is gistermiddag om kwart voor vier een met twee paarden he spannen wagen van den heer Z. uit Rijnsburg aangereden door een passee- rende auto van den heer ten C. die uit Oegstgeest kwam. De chauffeur, die het voertuig on mogelijk kon hebben opgemerkt, om dat geen teeken gegeven was, trachtte te vergeefs door ver uit te halen den wagen te ontwijken en kon niet ver hinderen dat deze werd aangereden. Gelukkig bleef de schade beperkt tot een beschadigden disselboom van den wagen, en werd geen persoonlijk letsel toegebracht. BINNENLAND. Binnenland. Prof. Dr. K. EL Roessingh, hooglee raar in do theologie te Lelden, is over leden. Buitenland. Groove rede van Mussolini ter gele genheid van den derden verjaardag van den opmarsch der fascisten naar Rome. Door den Volken bondsraad Is inge steld een, commissie van onderzoek naar de verantwoordelijkheid voor het Grieksch-Bulgaarsche geschil. Een verklaring der Dnitsch-nationa- lön over het Verdrag van Locarno. Het zilveren Huwelijksfeest van H. M. de Koningin. De nationale landstormcommissie heeft van H. M. de Koningin en Prins Hendrik toestemming ontvangen, hun ter gelegenheid van hun zilveren hu welijksfeest namené den vrijwilligen landstorm een 'eenvoudigen porselei nen tegel te overhandigen, waarvan het ontwerp, vervaardigd door de Delftsche Aardewerkfabriek „De Por- celene Fles", is aangeboden. Humor in de bgrooting. In het Voorloopig Verslag van Hoofdstuk I staat op bladzijde 6: „Een ander lid kwam op tegen de uitlatingen in de Troonrede betreffen de den landbouw. Het gaat den land bouwers thans allerminst goed; zij lij den aan de gevolgen van mond- en klauwzeer en aardappelziekte". Tweede Kamer. In de tegen Donderdag 5 November a.s. te één uur, bijeengeroepen verga dering van de Tweede Kamer zal de voorzitter voorstellen, een aanvang te maken met de algemeene beschouwin gen over de Staatsbegrooting voor 1926 en hoofdstuk I dier begrooting, indien daarover eindverslag is uitgebracht. Het bezoldigingsbesluit. Waar de „Tel." verneemt, is de Cen Overleg in Ambtenaarszaken bijeen geroepen tegeii Maandag 2 November a.s. ter behandelin van de voorstellen tot herziening van het Bezoldigingsbe sluit 1925. Emigratie naar Canada. De Emigratie-Centrale „Holland' maakt bekend, dat degenen, die het volgende jaar naar Canada denken te vertrekken, reeds thans hun voorbe reidihgen moeten maken. Voor emigratie naar dit land komen a!lean &ij in aanmerking, die op de hoogte zijn van landbouwwerjczaam- heden, in het bijzonder degenen, die goed kunnen melken en met paarden en machines kunnen omgaan. Zij moe ten in staat zijn hard te werken en vaak lange dagen te maken. De E. C. verleent haar steun alleen aan diege nen, die door de Ned. Ver. „Landver huizing" geschikt zijn bevonden. Voor de reis met inbegrip van 25 landingsgeld, dat het eigendom van den emigrant blijft benevens voeding gedurende de spoorreis in Canada en veschillende kleine kosten onderweg, is per volwassen persoon ongeveer f 450 noodig. Bij gehuwden is het noo dig, dat de man eerst eenigen tijd, in den regel een jaar, alleen vooruit gaat. Het aanvangsloon bedraagt 2030 per maand, boven kost en inwoning. Voor alles is noodzakelijk, dat men zooveel mogelijk op de hoogte van de Engelsche taal is. Dit geldt evenzeer voor de vrouwen en voor de kinderen, die den leeftijd bereikt hebben waarop zij meeverdienen. Verpleegsters voor Ned.-Indiö. Voor het krankzinnigenwezen in Ne- derlandsch-Indië wordt uitzending ge vraagd van gediplomeerde verpleeg sters. Nadere inlichtingen verstrekt de 9e afdeeling A. B. van het Departement van Koloniën. Overleg in het Bakkersbedrijf. Gemeld wordt, dat dezer dagen een conferentie is gehouden tusschen de Ned. Vereen, van Werkgevers in het Bakkersbedrijf en den werknemers bond over de afsluiting van een col lectieve arbeidsovereenkomst. Van werkgeverszijde werd betoogd, dat men bereid was, een overeenkomst aan te gaan, doch men meende, dat be doeld contract niet was uit te voeren. Van werknemerszijde werd opgemerkt, dat zulk een besluit de zgn. hoofdar»- beiders in een uitzonderingspositie zou plaatsen, in verhouding tot de bakke- rijarheiders. Het resultaat was, dat van de hoofdbestuursvergadering van 6 No vember a.s. een beslissing te nemen. Handelende ambtenaren. Van' midkienstandszijde is herhaalde malenf geklaagd over de concurrentie die zjfj van de zijde der in hun vrijen tijd voor anderen werkende ambtena ren ondervinden. Dat deze klachten niet geheel over dreven zijn, blijkt wel uit wat de voor zitter der aid,. Amsterdam van den C. N.A.B. in „Het Volk" meedeelt. Hij bedoelt duidelijk te maken, dat de positie der postambtenaren veel te wenschen overlaat en schrijft in ver band daarmede o.m.: Een aantal onzer 1 edenrbrievenbe stellers is getrouwd; hunne vrouwen zitten evenwel niet stil. Zij wa9schen en /strijken voor anderen en soms is de man tot laat in den avond bezig het gewasschen en gesteven goed te bezorgen bij andere burgers van onze goede Amstelstad. Dat is concurrentie aandoen aan de groote wasch- en strijkinrichtingen. zelfs aan de gemeentelijke wasscherij! Weer een groep andere besteller? houdt zich onledig met den verkoop van sokken en andere lijfgoederen; ei zijn er, die in reepen handel drijven - De eene besteller is in zijn vrijen tijdin dienst bij een dokter, een an dere helpt in een boekwinkel, een der de is kellner. een vierde heeft ee'i brooddepot, een vijfde een groenten- winkeltje ,een zesde verkoopt snoe, goed, een zevende is meubelmaker- achate „behanger, eefj_peg$ntL

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1925 | | pagina 1