Oit nummer bestaat uit TWEE Bladen.
EERSTE BLAD.
CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTRFKF.N I advertentie-prijs
Belangrijkste nieuws in dit Hommer.
6e JAARGANG
VRIJDAG 30 OCTOBER 1925
NUMMER 1477
ABONNEMENTSPRIJS
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaal 2.50
Per weeki 0.19
Franco per post per kwartaal i 2.90
7 Een dreigement.
De S D.A.P. kan het maar niet ver
kroppen, dat opnieuw een rechtsch Ka
binet is opgetreden.
Vandaar dat hij de algemeene be
schouwingen over de Staatsbegrooting
in de afdeelingen der Tweede Kamer
het volgende dreigement werd geuit.:
„Sommige leden, die de voortzetting
van de meerderheidsregeering door
de partijen der rechterzijde een gevaar
achtten voor de staatkundige ontwik
keling en met name daarvan den on-
1 dergang van het parlementaire stelsel
voorzagen, stelden de waag, of de re
geering, die blijkbaar van oordeel is.
dat op wat zij noemt Christelijken
grondslag een krachtig Staatsbeleid is
te voeren, niet inziet, dat voor nage
noeg alle urgent te achten onderwer
pen van wetgeving eenheid van over
tuiging, zelfs in de hoofdlijnen, bij de
meerderheid waarop zij moest steunen
ontbreekj. Daarvan zal het gevolg zijn,
dat zij bij het afwerken van haar pro
gram zal moeten steunen op een tel
kens verschuivende meerderheid. Hier
door zal de oppositie in een uiterst
moeilijk parket komen, aangezien zij
voor de keuze zal worden gesteld, om.
óf de verderfelijke geachte meerder-
s heidsvorming te helpen bestendigen,
door de telkens rijzende moeilijkheden
uit den weg te nemen, óf, door dit te
weigeren, die bestendig onmogelijk te
- maken.
De hier aan het woord zijnde leden
achtten zich verplicht ernstig de waag
onder de oogen te zien, of het hoogste
staatkundig belang hen niet zou ver
plichten de meerderheid haar onder
linge moeilijkheden zelf te doen oplos
sen en hun houding bij de beslissing,
waartoe zij op een bepaald oogenblik
zullen worden geroepen, te bepalen
naar den hoogeren eisch van het staat
kundig belang."
Het is niet bijzonder duidelijk ge
zegd, maar het is toolj wel duidelijk,
wat de bedoeling is.
Zoodra er een zaak aan de orde
komt waarover tusschen de rechtsche
partijen verschil van meening bestaat,
zal men niet de zaak naar haar eigen
waarde beoordeelen, maar zich door
politieke overwegingen laten leiden,
teneinde zoo mogelijk de samenwer
kende partijen uit elkaar te rammen.
Terecht merkt het liberale „Vader
land" op, dat dit een allerbedenkelijk-
ste politiek is van zeer kleine allure,
jammerlijk van tactiek.
Intusschen zal de rechterzijde ver
standig doen, met dit dreigement reke
ning te houden.
Tegenover de steriele oppositie, zoo
als Minister de Geer het zoo juist uit
drukte, die slechts één doel kent, n i.
het tegenwoordige Kabinet ten val te
brengen, zal zij hebben te plaatsen
de samenwerking en zal zij meer nog
dan anders tot opofferingen bereid
moeten zijn.
Tegenover het klein politiek gedoe
van een groot deel der linkerzijde, zal
zij hebben te plaatsen een politiek in
grooten stijl, waarbij niet in de eerste
plaats met eigen verlangens, maar uit
sluitend met het landsbelang rekening
wordt gehouden
STADSNIEUWS.
LEIDSCHE COURANT
BUREAUHooigracht 35
Leiden
Tel. 1278, Postgiro 58936
Postbox 20
Gewone advertentiën per regel 22l/i cent
Ingezonden Mededeelingen, dobbel tarief.
B$ contract, belangrijke reductie.
Kleine adrertentiën bij vooruitbetaling
van tela hoogste 30 woorden, worden dage
lijks geplaatst ad 40 cent.
Prof. Dr. K. H. Roessingh f
Gisteravond is in het Diaconessen-
huis alhier op 39-jarigen leeftijd over
leden Prof. Dr. K. H. Roessingh, hoog
leeraar in de encyclopaedic der god
geleerdheid, wijsbegeerte van den
godsdienst en zedekunde, aan de Rijks
universiteit alhier.
Karei Hendrik Roessingh werd gebo
ren den llen Maart 1886 te Groningen.
Na het gymnasiaal onderwijs te heb
ben genoten, studeerde hij in de theo
logie aan de Rijksuniversiteit alhier
om opgeleid te worden tot predikant
bij de Remonstrantsche Broederschap.
ifill promoveerde hij tot doctor in
de godgeleerdheid op een proefschrift
getiteld: „De moderne theologie in Ne
derland." Hetzelfde jaar nog werd hij
geroepen tot predikant bij de Remon
gi-antsche gemeente te Boskoop, welk
beroep hij aannam. Hij deed zich daar
kennen als een goed kanselredenaar
en ernstig prediker, die steeds een
groot gehoor om zich verzamelde.
Ook als wetenschappelijk man stond
hij hoog aangeschreven. Na van 1914
af als privaat-docent aan de Leidsche
Universiteit colleges te hebben gege
ven, werd hij in 1916 benoemd tot
hoogleeraar in de faculteit der godge
leerdheid, welk ambt hij op 27 Sep
tember van dat jaar aanvaardde met
een inaugureele rede, getiteld: „Per
soonlijkheid en cultuur.'
Wat zijn richting betreft, behoorde
Prof. Roessingh tot de rechtsmodernen
en zocht hij kentheoretisch en theolo
gisch vooral, aansluiting bij het Nieuw
Kantianisme, zooals dit zich in de z.g.
Badensche school ontwikkeld heeft,
waarvan Troeltsch de voornaamste
vertegenwoordiger is.
Tegenover het subjectivisme van ve
le modernen en links-ethischen is dit.
van Calvinistisch standpunt gezien, 'n
stap in de goede richting.
Prof. Roessingh was een sympathiek
man, die zoowel bij zijn studenten als
in wijden kring zeer gezien was.
Zijn heengaan op reeds zoo jeugdi
gen leeftijd is een groot verjies voor de
Universiteit.
A.s. Maandag te half 2 zal de begra
fenis plaats hebben bij het Groene
Kerkje te Oegstgeest, nadat om half
12 in de Rem. kerk een herdenkings
dienst zal hebben plaats gehad, waar
Prof. Heering het woord hoopt te
voeren.
Christel. Besturenbond.
Wij herinneren aan de vergadering
van den Christelijken Besturenbond,
die hedenavond wordt gehouden en
waarin Ds. Goedhard en de heer Gro
tenhuis als sprekers zullen optreden.
A.s. Woensdag houdt dezelfde orga
nisatie een ledenvergadering, waarin
o.m. aan de orde komt de samenwer
king met de aangesloten afdeelingen.
Chr. Jengdhnlp.
Wij vernemen, dat de schaalcollecte
die hier Woensdag en gisteren langs
de huizen is gehouden voor het in
stituut van de Vereenig. „Chr. Jeugd-
hulp" de som heeft opgebracht van
f 347.46®.
Een aardig bedrag dus, maai' er
is ook zeer veel noodig, vooral sinds
de vereeniging erin mocht slagen aan
het Utrechtsche Jaagpad een eigen te
huis, „De Toevlucht" te openen, dat
thans het centrum is en in nog meer
dere mate moet worden van een zeer
noodzakelijken arbeid onder de jeugd,
die geestelijk en zedelijk bescherming
noodig heeft.
Het doel is dus wel geschikt om de
harten van alle jeugdvrienden, in het
hijzonder van de Christelijke jeugd
vrienden warm te stemmen. Het is
niet zonder reden dat de zorg voor het
opgroeiend geslacht steeds meer het
voorwerp der algemeene belangstel
ling wordt, en speciaal de jeugd die
dp bescherming van ouders en opvoe
ders in niet voldoende mate geniet,
mag aanspraak maken op voortduren-
den en royalen steun.
Het bestuur van „Jeugdihulp" is den
geefsters en gevers, die in de thans ge
houden collepte bijdroegen, hartelijk
dankbaar, maar 't vertrouwt ook met
ons, dat het instituut ook verder voort
durend van alle zijden steun en be
langstelling zal ondervinden.
Men zieU het ingezonden stukje in
dit nummer.
Wetenschappelijke voordrachten.
Evenals het vorige jaar, wordt ook
dit jaar een serie wetenschappelijke
voordrachten over het Katholicisme
gehouden in het Universiteitsgebouw
alhier (Kloksteeg 23) door Prof. J.
P. Verhaar, Hoogleeraar in de leer
stellige Godgeleerdheid te Warmond.
Gisteravond werd de eerste voor
dracht gehouden over Spiritualisme.
Religie en Psyche.
Nadat spr. in den aanvang had uit
eengezet, dat deze voordrachten al
leen beoogden, om voor degenen, die
daarin belang stellen, een verklaring
en toelichting te geven van de R. K
levensbeschouwing en geloofspractijk,
vooral bezien onder dogmatische en
psychologische belichting, liet hij in
een korte inleiding zien, welke con
trasten zich in de samenleving, en
zelfs in iederen mensch vertoonenj
contrasten, welke zich tenslotte ge
makkelijk laten verklaren door de con
trasteerende elementen van geest en
stof, waaruit iedere mensch is samen
gesteld.
Ia een eerste deel werd de \yaag be
handeld. hoe heeft de menschheid ge
tracht de noodlottige gevolgen dezer
contrasten op te heffen?
Sommigen hebben de oplossing in
het oplossen van een der contrastee-
rende elementen trachten te vinden:
hetzij door uitsqhakeling van 'tg*ees-
telijk element (materialisme), hetzij
door te veel het materieele element te
veronachtzamen en daardoor te ko
men tot een eenzijdig spiritualistische
opvatting. Uitvoerig stond spreker stil
hij de noodlottige consequenties van
deze eenzijdige levensopvattingen.
Andqren daarentegen gingen uit van
het reëele standpunt, dat er nu een
maal twee contrasteerend^ elementen
bestaan, en trachten de oplossing te
zoeken in.de harmonische samenwer
king der beide tegendeelen, de mate
rie hebbe haar eigen werksfeer, maar
dan in onderwerping en in afhanke
lijkheid ten opzichte van de psyche.
Dit werd uitvoerig toegelicht.
In, een tweede deel werd in den bree-
de aangetoond, dat de consequenties
uit deze levensbeschouwing zich inde
volgende laten samenvatten: het spi-
ritueele leven is het voornaamste en
duurt voort ook na den dood der ma
terie, noodzakelijk is (ook louter psy
chologisch beschouwd) een oneindig
volmaakt Opperwezen, en tenslotte on
misbaar is voor dit spiritueele leven
de religie.
De Leidsche Winkelstand.
Een oude firma met een jong hart
blijkt ook de in wijden kring bekende
fa. G. P. Timp te zijn, dezer dagen
speciaal in de algeheele omhouwing
van het bedrijf in de Haarlemmerstr.
Wat van deze verandering voor den
buitenstaander het meest de aandacht
trekt is uit den aard der zaak de mo
derniseering van het winkelfront, en
nu vandaag de vernieuwde zaok geo
pend werd en wij welwillend in de ge
legenheid werden gesteld om de resul
taten van de verbouwing in oogen-
schouw te nemen, was dat natuurlijk
het eerste voorwerp onzer belangstel
ling.
Het was geen gemakkelijke taak om
met d. oorspronkelijken Belgischen re
naissancestijl den modernen van een
nieuw benedenfront te combineefren,
maar den architecten, den heeren Nijk
alhier en Reichert uit Delft (de laat
ste is een leerling van prof. Schoen
maker aldaar) is het toch gelukt een
bevredigende oplossing te vinden, en
thans maakt de zaak met dit nieuwe
front een uitstekend figuur onder haar
jongere zusteren, tevens een sieraad
vormend voor dit gedeelte v. de Haar
lemmerstraat.
Wat de bijzonderheden betreffende
de uitvoering van den gevel aangaat,
kan worden geconstateerd, dat de ont
werper, de heer Reichert erin geslaagd
is om in den nieuwen bouwtrant de
oorspronkelijke forsche lijnen te be
waren.
Zoowel de zware onderpui van don
ker Zweedsch graniet als de breede
teakhouten bovenlijst met zware ver
gulde letters maken een massieven in
druk, terwijl daartusschen het glas-
in-lood-werk het geheel een artistieke
aanvulling geeft.
Het moderne van de nieuwe con
structie komt o.m. uit in de dubbele
etalage met electrische onderverlich
ting, die tusschen het fraaie spiegel
glas-werk vooral bij avond een schit
terend effect maakt.'
De verbeteringen, die bij deze ver
bouwingen tot stand kwamen, hebben
echter niet alleen betr^cking op het
schoonheidselement. Ook in econo
misch opzicht is de inrichting van de
zaak er belangrijk op vooruitgegaan,
want door vrijmaking van het pers
ceel Oude Rijn .122 konden beneden
bakkerij en magazijn worden ingericht
-en de chocolade- en bonbonafdeeling
nevens de expeditie op de bovenver
dieping worden ondergebracht.
Voor de plaatsing der machines
werd een practisch zeer gunstige op
lossing gevonden, zoodat de arbeid
veel vergemakkelijkt is en met dezelf
de ruimte veel meer kan worden be
reikt.
Vermelden wij nog, dat de heer v.
Rijn uit Zoeterwoude (H. Rijndijk) de
pui vervaardigde, dat het metselwerk
door de heeren Bar then en Zoon en
het timmerwerk door den heer Boek
weit werd uitgevoerd, terwijl de heer
Schutte het geheel een moderne tint
gaf als schilder, en de heer de Vrind
het loodgieters werk verzorgde.
Verder leverde de fa. v. Dam "Eet
glas-in-lood-werk en construeerde de I
fa. Groenewegen en v. Doeveren de
granietvloer.
De schitterende verlichting die in de
reeds besproken etalages zoowel als
in de ruimschoots aanwezige en fraai
uitgevoerde vitrines in het interieur
een mooi effect maakt, is het werk
van den heer H. Kemperman Jr.
De zaak kan in haar nieuw gewaad
dus met hernieuwd succes meedoen,
want ongetwijfeld zal aan de kwali
teiten ook in de toekomst de noodige
zorg worden besteed.
„Bobette."
Het Leidsch muziek-ensemble ,,Bobet-
te" hoopt op Zaterdag 7 November a.s.
des avonds te 8 uur Oen Lustrum-con
cert te geven in den Foyer der Stads
gehoorzaal, onder leiding van den di
recteur, den heer G. de .Wolf en met
muzikale medewerking van den heer
Han Zirkzee.
N. V. „Futura".
Naar „Het Centrum" medt, is thans
de concentratie der bedrijven van de
iNJV. Futura voltooid. Het kantoor
der NJV. Futura is niet meer alhier,
doch te Utrecht, St. Janskerkhof 21.
"Hoewel, om deze verplaatsing te ver
gemakkelijken, een groot deel van het
boekenfonds verkocht is, blijft de N.V
Futura bestaan, en zal zij zich op
het gebeid der uitgeverij in de toe
komst gelijk in het verleden, blijven
bewegen.
Gistermiddag is een meisje van
7 jaar Marie v. L. terwijl zij voor de
Mareschool op den walkant zat, in het
water gevallen.
Een agent van politie bracht de
drenkelinge, die gelukkig geen letsel
had bekomen, op den wal en vervol
gens naar de ouderlijke woning, waar
met de natte plunje ook de schrik spoe
g verdween.
Bij het afrijden van het fabrieks
terrein der fa. Nieuwenhuizen aan den
Morschweg is gistermiddag om kwart
voor vier een met twee paarden he
spannen wagen van den heer Z. uit
Rijnsburg aangereden door een passee-
rende auto van den heer ten C. die
uit Oegstgeest kwam.
De chauffeur, die het voertuig on
mogelijk kon hebben opgemerkt, om
dat geen teeken gegeven was, trachtte
te vergeefs door ver uit te halen den
wagen te ontwijken en kon niet ver
hinderen dat deze werd aangereden.
Gelukkig bleef de schade beperkt
tot een beschadigden disselboom van
den wagen, en werd geen persoonlijk
letsel toegebracht.
BINNENLAND.
Binnenland.
Prof. Dr. K. EL Roessingh, hooglee
raar in do theologie te Lelden, is over
leden.
Buitenland.
Groove rede van Mussolini ter gele
genheid van den derden verjaardag
van den opmarsch der fascisten naar
Rome.
Door den Volken bondsraad Is inge
steld een, commissie van onderzoek
naar de verantwoordelijkheid voor het
Grieksch-Bulgaarsche geschil.
Een verklaring der Dnitsch-nationa-
lön over het Verdrag van Locarno.
Het zilveren Huwelijksfeest van
H. M. de Koningin.
De nationale landstormcommissie
heeft van H. M. de Koningin en Prins
Hendrik toestemming ontvangen, hun
ter gelegenheid van hun zilveren hu
welijksfeest namené den vrijwilligen
landstorm een 'eenvoudigen porselei
nen tegel te overhandigen, waarvan
het ontwerp, vervaardigd door de
Delftsche Aardewerkfabriek „De Por-
celene Fles", is aangeboden.
Humor in de bgrooting.
In het Voorloopig Verslag van
Hoofdstuk I staat op bladzijde 6:
„Een ander lid kwam op tegen de
uitlatingen in de Troonrede betreffen
de den landbouw. Het gaat den land
bouwers thans allerminst goed; zij lij
den aan de gevolgen van mond- en
klauwzeer en aardappelziekte".
Tweede Kamer.
In de tegen Donderdag 5 November
a.s. te één uur, bijeengeroepen verga
dering van de Tweede Kamer zal de
voorzitter voorstellen, een aanvang te
maken met de algemeene beschouwin
gen over de Staatsbegrooting voor 1926
en hoofdstuk I dier begrooting, indien
daarover eindverslag is uitgebracht.
Het bezoldigingsbesluit.
Waar de „Tel." verneemt, is de Cen
Overleg in Ambtenaarszaken bijeen
geroepen tegeii Maandag 2 November
a.s. ter behandelin van de voorstellen
tot herziening van het Bezoldigingsbe
sluit 1925.
Emigratie naar Canada.
De Emigratie-Centrale „Holland'
maakt bekend, dat degenen, die het
volgende jaar naar Canada denken te
vertrekken, reeds thans hun voorbe
reidihgen moeten maken.
Voor emigratie naar dit land komen
a!lean &ij in aanmerking, die op de
hoogte zijn van landbouwwerjczaam-
heden, in het bijzonder degenen, die
goed kunnen melken en met paarden
en machines kunnen omgaan. Zij moe
ten in staat zijn hard te werken en
vaak lange dagen te maken. De E. C.
verleent haar steun alleen aan diege
nen, die door de Ned. Ver. „Landver
huizing" geschikt zijn bevonden.
Voor de reis met inbegrip van 25
landingsgeld, dat het eigendom van
den emigrant blijft benevens voeding
gedurende de spoorreis in Canada en
veschillende kleine kosten onderweg,
is per volwassen persoon ongeveer
f 450 noodig. Bij gehuwden is het noo
dig, dat de man eerst eenigen tijd, in
den regel een jaar, alleen vooruit gaat.
Het aanvangsloon bedraagt 2030
per maand, boven kost en inwoning.
Voor alles is noodzakelijk, dat men
zooveel mogelijk op de hoogte van de
Engelsche taal is. Dit geldt evenzeer
voor de vrouwen en voor de kinderen,
die den leeftijd bereikt hebben waarop
zij meeverdienen.
Verpleegsters voor Ned.-Indiö.
Voor het krankzinnigenwezen in Ne-
derlandsch-Indië wordt uitzending ge
vraagd van gediplomeerde verpleeg
sters.
Nadere inlichtingen verstrekt de 9e
afdeeling A. B. van het Departement
van Koloniën.
Overleg in het Bakkersbedrijf.
Gemeld wordt, dat dezer dagen een
conferentie is gehouden tusschen de
Ned. Vereen, van Werkgevers in het
Bakkersbedrijf en den werknemers
bond over de afsluiting van een col
lectieve arbeidsovereenkomst. Van
werkgeverszijde werd betoogd, dat
men bereid was, een overeenkomst aan
te gaan, doch men meende, dat be
doeld contract niet was uit te voeren.
Van werknemerszijde werd opgemerkt,
dat zulk een besluit de zgn. hoofdar»-
beiders in een uitzonderingspositie zou
plaatsen, in verhouding tot de bakke-
rijarheiders. Het resultaat was, dat van
de hoofdbestuursvergadering van 6 No
vember a.s. een beslissing te nemen.
Handelende ambtenaren.
Van' midkienstandszijde is herhaalde
malenf geklaagd over de concurrentie
die zjfj van de zijde der in hun vrijen
tijd voor anderen werkende ambtena
ren ondervinden.
Dat deze klachten niet geheel over
dreven zijn, blijkt wel uit wat de voor
zitter der aid,. Amsterdam van den C.
N.A.B. in „Het Volk" meedeelt.
Hij bedoelt duidelijk te maken, dat
de positie der postambtenaren veel te
wenschen overlaat en schrijft in ver
band daarmede o.m.:
Een aantal onzer 1 edenrbrievenbe
stellers is getrouwd; hunne vrouwen
zitten evenwel niet stil. Zij wa9schen
en /strijken voor anderen en soms is
de man tot laat in den avond bezig
het gewasschen en gesteven goed te
bezorgen bij andere burgers van onze
goede Amstelstad.
Dat is concurrentie aandoen aan de
groote wasch- en strijkinrichtingen.
zelfs aan de gemeentelijke wasscherij!
Weer een groep andere besteller?
houdt zich onledig met den verkoop
van sokken en andere lijfgoederen; ei
zijn er, die in reepen handel drijven
- De eene besteller is in zijn vrijen
tijdin dienst bij een dokter, een an
dere helpt in een boekwinkel, een der
de is kellner. een vierde heeft ee'i
brooddepot, een vijfde een groenten-
winkeltje ,een zesde verkoopt snoe,
goed, een zevende is meubelmaker-
achate „behanger, eefj_peg$ntL