CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN
Dit nummer bestaat uil TWEE Bladen.
EERSTE BLAD.
Belangrijkste nieuws in dit Nummer.
6e JAARGANG
ZATERDAG 17 OCTOBER 1925
NUMMER 1640
E COURANT
ABONNEMENTSPRIJS"
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaal f 2.50
Per week f 0.19
Franco per post per kwartaal I 2.90
BUREAUHooigracht 35
Leiden
Tel. 1278, Postgiro 58936
Postbox 20
ADVERTENTIE-PRIJS
Gewone advertentiën per regel 221/» cent
Ingezonden Mededeelingen, dnbbel tuiet
Bij contract, belangrijke reductie.
Kleine advertentiën bij vooruitbetaling
van ten hoogste 30 woorden, worden dag^
lijk* geplaatst ad 40 cent
Revolutie en Evangelie.
Er zijn nog altijd heel wat Christe
nen, die voor de politiek met geen mo
gelijkheid warm'zijn te krijgen.
Van kiesvereenigingen hebben ze 'n
afkeer, politieke partijen achten ze uit
den booze en ze denken er niet aan
zich op een politiek blad te abonnee-
ren.
De antirevolutionaire beginselen
hebben hunne instemming. Maar ze
steunen niet de antirevolutionaire par
tij en haar pers.
En het merkwaardige hierbij is dat
ze deze houding verdedigen met een
beroep op Groen van Prinsterer wiens
woord: „Tegen de Revolutie het Evan
gelie" zij van harte zeggen te onder
schrijven.
Van de politiek is niets goeds te ver
wachten. Zij maakt op zijn best heete
hoofden en koude harten. Daarom:
geen -politieke strijd en geen politieke
vergaderingen, maar, op het voetspoor
van Groen: tegen de Revolutie het
Evangelie!
Het moet wel een eigenaardigen in
druk maken, dat iemand in ernst kan
mèenen de doorwerking van het Evan
gelie te kunnen bevorderen b.v. door
een Christusvijandige pers te steu
nen en het heele terrein van 't maat
schappelijke en het staatkundige leven
onbestreden in handen van den vijand
te laten.
Wie nadenkt gevoelt, dat zulk een
houding in strijd is met den inhoud
van het Evangelie, en wie ook maar
een weinig bekend is met wat Groen
beoogde, weet, dat dit beroep op den
stichter der antirevolutionaire partij
geheel misplaatst is.
W^t bedoelde Groen met deze leuze?
Waarom verklaarde hij tegenover de
Revolutie het Evangelie te willen stel
len?
Zeker niet uit zondige gemakzucht.
En ook niet omdat hij een afkeer had
van den politieken strijd en het ter-
rein^van de staatkunde beschouwde
als verboden tererin, waarop een Chris
ten zich niet heeft te bewegen.
Heel het leven van dezen voortrek
ker is daar om het tegendeel te be
wijzen, en zoo weinig was hij van een
gezond partijleven afkeerig, dat hii
ronduit verklaarde: „onpartijdig kan
alleen hij zijn, die partij kiest."
Wil men dit woord van Groen ver
staan, dan moet niet uit het oog wor
den verloren, dat zijn strijd in de eer
ste plaats liep over beginselen.
Hij onderscheidt de uitspraak van
Stahl, dat de revolutie in Frankrijk
haar groote beteekeiiis ontleent, niet
aan-de daad des opstands alleen, maar
aan het samenstel van begrippen dat
daarin is verwezenlijkt.
Hij keerde zich niet in de eerste
plaats tegen de daad des opstands en
nog minder tegen al de vruchten, <fie
daarvan het gevolg waren.
Hij erkende dat opstand opzichzelf
niet altijd is af te keuren. Er zijn ook
omwentelingen geweest, die met het
i gebed op de lippen en in het vertrou
wen op Gods hulp ondernomen wer-
'den.
Maar dat gold niet van de Fransche
I revolutie. Zij, zoo schreef Dr. Kuyper.
Iloochent God. Zij stelt zich tegenover
God. Zij weigert een dieperen grond
slag van het leven te erkennen, dan
die in de natuur, dat is hier in den
mensch zeiven ligt. Het ,,ni Dieu, ni
maitre" is hier het eerste artikel van
het meest volstrekte ongeloof. God in
zijn vrijmacht wordt onttroond en de
'mensch, met zijn vrijen wil, daarop
geplaatst, 's Menschen wil beschikt,
s Menschen welbehagen beslist. Alle
macht, alle gezag gaat van den mensch
uit."
Welnu, tegen dat revolutiebeginsel
'wenschte Groen van Prinsterer ons
volk te mobiliseeren. Tegen de Revo
lutie plaatste hij het Evangelie. Tegen
over het revolutiebeginsel het Evange-
liebeginsel van de souvereiniteit Gods.
Tegenover de verheerlijking van de
Rede, de autoriteit van Gods Woord.
Dat beteekende dus niet, met ver-
waarloozing van den staatkundigen
strijd een zich terugtrekken op het
terrein van het persoonlijke geestelijke
leven, maar het beteekende juist om
gekeerd het opeischen van heel de
wereld en van alle menschelijke ver
houdingen voor God en Koning.
Het revolutiebeginsel bezondigt zich
aan het ijdel pogen want Die in den
hemel woont zal lachen! om God
van den troon te stooten, terwijl het
Evangelie leert dat aan den Zone
Gods alle macht is gegeven in den he
mel en op de aabde, eh dat alle knie
zich voor Hem zal hebben te buigen.
De revolutie in haar gematigden
vorm wil God dulden, mits dan in het
publieke leven niet van Hem gerept
wordt, terwijl het Evangelie God den
Heere als den Oppersten Souverein er
kent over al het geschapene.
De revolutie zoekt de eer en de ver
heerlijking van den mensch, en het
Evangelie leert ons te bevorderen de
heiliging van Gods Naam, de komst
van zijn Koninkrijk, het volbrengen
van Zijn wil.
Zoo blijkt er dan voor de politiek-
schuwenden geen enkel motief te zijn.
waarop ze zich op Groen als op hun
geestelijken leidsman zouden mogen
beroepen.
Integendeel, wie als Groen tegen de
Revolutie het Evangelie wil plaatsen,
die zal actief worden en hij zal In zich
voelen de brandende begeerte om ook
in het Staatkundige leven het Koning
schap van Jezus Christus uit te roe
pen.
Maar en dat worde ook bedacht
door hen die Groen's voetspoor wen-
schen te drukken het overnemen
van deze leuze stelt hooge eischen.
Het beteekent afstand te doen van
ongerechtigheid.
Het beteekent niet te vragen naar
wat de partij groot kan maken of
wat den invloed van bepaalde per
sonen kan versterken, maar een oot
moedig bidden en dienovereenkomstig
handelen: „Heere, wat wilt Gij dat wij
doen zullen."
V Als in Groen's dagen.
Wij hebben gelegenheid gehad ons
te yerbazen en te ergeren tevens over
de onhebbelijke -wijze waarop de heer
Colijn, evenals voorheen Dr. Kuyper.
door zijne politieke tegenstanders werd
bejegend.
Toch behoeft dit ons niet al te zeer
te verwonderen.
Mr. Groen van Prinsterer is het niet
anders .vergaan.
Het was een vooraanstaand liberaal
staatsman, Mr. N. G. Piers on, die hier
op in 1869 de aandacht vestigde, toen
hij schreef:
„De leelijkste, de verachtelijkste
woorden waren in den regel niet te lee-
lijk, niet te verachteHjk, wanneer zij
dienen konden om den leider der anti
revolutionairen in een ongunstig dag
licht te plaatsen.
Men aarzelde niet den heer Groen
van Prinsterer onhebbelijkheden toe te
voegen, die in een fatsoenlijk gezel
schap niemand zich veroorloven zou,
zonder dat hem onmiddellijk de deur
werd gewezen. De een noemde hem
een huichelaar, de ander een machia
vellist en een derde beschuldigde hem
van de verregaandste illoyaliteit, ja.
van kwade trouw en onzedelijkheid."
Er is veel- veranderd sinds de heer
Pierson dits chreef.
Maar de wijze waarop de linkerzijde
den leider der anti-revolutionaire par
tij bejegent, is nog als in Groen's da
gen, beneden peil.
De tegenstand tegen de anti-revolu
tionaire beginselen is in niets vermin
derd.
V Inkomstenverdeeling.
Bij het pogen om tot betere maat
schappelijke toestanden te geraken en
het levenspeil 'van groote volksgroe
pen op te voeren, stuit men telkens
weer op de vaak ontmoedigende wer
kelijkheid.
Het zou zeker wenschelijk zijn in
dien de loonen van breede groepen van
arbeiders belangrijk konden worden
verhoogd en indien de beloften die van
verschillende zijden soms worden ge
daan, ook werkelijk konden worden
vervuld.
De nuchtere feiten wijzen echter uit,
dat we verstandig doen onze verwach
tingen niet te hoog te spannen.
Nog maar al te vaak wordt het voor
gesteld alsof het geld voor het grijpen
ligt en dat met een betere verdeeling
van de beschikbare middelen heel de
sociale kwestie ware op te lossen.
Dat deze voorstelling van een zekere
oppervlakkigheid niet valt vrij te plei
ten, blijkt uit de volgende cijfers die
wij aan „Patrimonium" ontleenen:
Volgens de laatste statistiek over het
belastingjaar 1923—24 heeft slechts
1.69 pet. der belastingbetalers een in
komen van f 10.000 of meer.
De inkomst-en vierde eling was al®
volgt:
Hoegrootheid van 't In v. 't totaal aangesl.
belastbaar inkomen. 1921/1922 1923/1924
f 8co1400 31.62 36.II
14002COO 31.<13 28 57.
20005000 30.37 29.03
5000IOOOO 4.40 4.00
IOOOO20000 I.39 I.I2
20000 en hooger 0.79 0.57^
ioo.oö 100.00
Hoezeer de hoogere inkomens door
de malaise zijn achteruitgegaan, blijkt
ook hieruit, dat over 1921-1922 het be
drag der inkomens van f20.000 enhoo-
ger nog 17.10 pet. uitmaakte van het
bedrag van alll inkomens te zamen,
en over 1923-1924 dit cijfer is gedaald
tot 11.66 pet.
De op deze hoogere inkomens druk
kende belasting in hoofdsom vormde
in 1921-1922 nog 53.15 pet. van het to
taal-bedrag der belasting, welk cijfer
over 1923-1924 terugliep tot 40.85 pet.
De daling van de groepen f 4002000
en f2000f5000 is in hoofdzaak aan
de salaris- en loonsverlagingen, waar
toe de crisis noopte, te wijten. Velen
zijn dientengevolge gekomen in de gr.
f 800—1400.
Deze cijfers geven natuurlijk geen ge
trouw beeld van de werkelijkheid.
Maar ze hebben ons toch wel iets te
zeggen.
In de eerste plaats wel dit dat on
juist is de voorstelling als zouden de
loonen in het algemeen veel te hoog
zijn.
Het moge voor tal van bedrijven
moeilijk zijn met den tegenwoordigen
loonstandaard het bedrijf in gang te
houden, dat de betrokken arbeiders
zich in weelde kunnen baden, zal nie
mand kunnen volhouden.
Maar deze cijfers leeren ook hoe on
verantwoordelijk handelen zij, die pro-
pageeren dat indien men maar wilde,
het geheele sociale vraagstuk met een
handomdraaien zou zijn op te lossen.
STADSNIEUWS.
Bazar Dierenbescherming.
'tWas' gisteravond vol en dies
reeds gezellig op de Bazar van dp ver
een. v. Dierenbescherming in Zomer-
zorg. 'Wij zagen de vriendelijke ver
koopsters druk bezig de laatste arti
kelen aan devrouw te brengen
meestal, en terwijl speciaal de jeugd
zich nogeens voor het laatst kostelijk
vermaakte hij de verschillende attrac
ties, verhoogde het strijkje op het po
dium de opgewekte stemming die er
heerschte.
Het was de laatste avond en tegen
het uur van sluiting moest alles wat
los was worden geveild.
Over het algemeen werd over het
bezoek aan den bazar niet geklaagd,
't Is waar, vroeger toen» de bazar nog
niet zoo'n gemeenplaats was, werd het
laadje wel eens voller, maar gere
kend met die gewijzigde omstandighe
den kan met voldoening op deze week
worden teruggezien en veilig worden
geconstateerd, dat de lofwaardige in
spanning van het bazar-comité en de
smaak en de vaardigheid waarmede
vooral de 'dames zich bij de samenstel
ling verdienstelijk maakten, hun re
sultaat niet hebben gemist.
Het wjas er ook best uit te houden.
Keurige standen, wij hebben ze bij de
opening in het voorbijgaan besproken,
echte attracties, goede muziek en niet
te vergeten, zooals we tot onzen spijt
haast zouden hebben gedaan, koffie en
thee van Van Nelle.
Nogeens, het resultaat kan bevredi
gend zijn. Ook voor den heer Karres
die de anti-trekhondenbond vertegen
woordigde en 'smiddags voor de school
jeugd en 's avonds bij het volwassen
publiek veel, succes had met de film.
die de geschiedenis van „Caesar" den
trekhond in beeld bracht.
Auf wiedersphenl
Vergoeding vervolgonderwijs.
Bij beslissing van Gedeputeerde Sta
ten van Zuid-Hcilland naar aanleiding
van bezwaarschriften van de Gerefor
meerde Schoolvereeniging en de Ver-
eeniging voor Christelijk Onderwijs,
beiden alhier, in zake de bijdrage voor
het vervolgonderwijs oyer het jaar '23
is het gemeentebestuur in 'bonge-
1 ij k gesteld.
Dit Bestuur had de bijdrage voor het
bizonder vervolgonderwijs over 1923
berekend naar de uitgaven van de ge
meente voor het openhaar vervolgon
derwijs over het jaar 1922 het
geen voor 'tbizenider onderwijs zeer
ongunstig was, daar over 1922 geen sa
larissen ten laste van de gemeente wa
ren gekomen en over 1923 wel.
De Schoolbesturen stelden dat èn
naar den geest èn naar de letter van
de wet niet de uitgaven van de ge
meente over een voorafgaand jaar.
maar over hetzelfde jaaj, als waarover
de bijdrage werd gegeven, grondslag
der berekening behoorde te zijn.
In bovenbedoelde beslissing stelden
Gedeputeerde Staten de schoolbesturen
in het gelijk en bepaalden de bijdrage
voor de Gereformeerde Schoolvereen.
op f618,30 en voor de van de Vereen,
voor Christelijk Onderwijs uitgaande
scholen aan de Pastexirstraat en de
Middelstegracht resp. op f641.20 en
f 1222.29. De Gemeenteraad had toege
kend resp. f 322,56, f 334,506 en f 637,65s.
Deze beslissing is ook voor de ver
goeding over 1924 en 1925 van princi-
pieele beteekenis en een gnoote voldoe
ning voor de voorstanders van het bi
zonder vervolgonderwijs.
De Leidsche Winkelstand.
Men kon gisteravond aan het begjn
van de Breestraat zien hoe voortdu
rend het passeerend publiek zijn bij
zondere aandacht richtte op het mo
derne winkel pand No. 4, waarin tot
heden het fotografisch magazijn van
den heer D. Pander was gevestigd,
maar dat nu een heel ander beeld ver
toont, als gevolg van de andere bestem
ming, die het kreeg.
Door de ruime etalageramen had-
men thans het volle gezicht opyschit
terende collecties bloemen en planten
die vooral bij avond onder de warme
electrische verlichting een overweldi
gend effect maken, zooals zij met veel
smaak en vakkennis zijn gerangschikt.
Zooals de massieve vergulde letters
op den stijl vollen gevel aangeven, heb
ben wij hier te doen met een tweede
zaak van de zeer bekende bloemistfir
ma J. Buurman en Zoon, die reeds ge
durende 55 jaren de' bloemisterij aan
het Utrechtsch Jaagpad exploiteert.
Het is altijd 'prettig wamieer men.
iets ondernemende dit kan doen op
een wijze die in eens aan alle wen-
schen voldoet en ook naar buiten een
recommandabelen indrukt maakt. Dit
geldt wel bijzonder vóór een zaak als
welke het hier betreft, en daarom kun
nen wij ons de voldoening voorstellen
van den leidenden firmant toen hij, na
dat! zich reeds lang de noodzakelijk
heid van winkel uitbreiding had laten
gevoelen, de kans open zag om beslag
te leggen op het vooral voor zijn 4pel
uitmuntend gelegen perceel van den
heer Pander.
Waar het nog slechts kort in ge
bruik was verraadt alles den moder
nen royalen opzet, terwijl daarnevens
de stijl van het winkelpand zeer mooi
is. Evenwel, die eigenschappen gera
ken bijna op den achtergrond hij de
onvergelijkelijke pracht en de rijke
schoonheid van de edele voortbreng
selen der natuur, die in etalages, ma
gazijn en toonkamer een dankbare ex
positie hebben gekregen.
Doordat de verschillende localiteiten
ineenloopen, heeft men reeds vanaf de
straat op de geheele zaak een prachtig
overzicht, en eventueel tot koopen ge
neigd anders wordt men het hier
wel vindt men binnen bekwame
krachten bereid om naar keuze een
artistiek geheel samen te stellen uit
den rijken voorraad en verscheiden
heid. Een atelier, dat zich direct ach
ter de laatste toonkamer bevindt, biedt
gelegenheid voor het uitvoeren van
bindwerk in alle variaties.
Een vluchtige kennismaking met dc
nieuwe zaak gisteravond verklaarde
ons reeds voldoende de groote belang
stelling van het publiek, die wel een
bewijs is voor den goeden indruk die
zij maakt op dit drukke stadspunt.
De firma onze gelukwei^h,
Het bekende Sigarenmagaijzn Nieui-
we Rijn 29, schuin tegenover de koren
beurs, waarin voorheen de heer Ramp
den scepter voerde is thans overge
gaan in handen van den heer A. van
Soest, Sigarenfabrikant»
Binnenland.
De Tweede Kamer heeft het ontwerp-
Bioscoopwet aangenomen met 57 tegen
41 stemmen.
De interpellatie over de afgraving
van den St Pietersberg.
Ds. Janssen over zijn verblijf in
Indlë.
Buitenland.
De conferentie te Locarno ie geëin
digd.
Groote geestdrift zoowel ter oonfe-
raptie als bij de bevolking van Locarno
Driehonderd mijnwerkers ingesloten
in Stiermarken.
Alvorens echter de zaak te herope
nen, liet de nieuwe eigenaar het pand
een algeheele restauratie ondergaan,
waaruit het als nieuw is te voorschijn
gekomen.
Vooral het inwendige kreeg een ge
heel gemoderniseerde aankleeding.
Behalve dat winkelopstand en het
inwendige van de étalage in nieuwen
stijl werden opgetrokken, werd de tus-
schenwand vernieuwd en voorzien van
moderne, gekleurde glas-in-loodruitjes
waardoor het nieuwe eenigszins artis
tieke geheel volmaakt werd.
Het interieur werd overtrokken met
stemmige tinten, w.o. ook de étalage,
die een rustigen degelijken indruk
maakt.
Verder is het magazijn, zoóals men
hij een zaakkundige leiding als deze
mag verwachten, voorzien van alle
hulpmiddelen, die noodig zijn om het
voorhandig zijnde fabrikaat de zorg
vuldige behandeling te geven, die het
vraagt en die hier in goede handen is.
Met vertrouwen kan de fijnproever
hier zijn keus maken de heer van
Soest zal hem wel den weg wijzen in
de vele soorten en hem het „smaakje"
geven dat hij wenscht.
Wij mogen tenslotte nog vermelden,
dat de restauratie plaats had met me
dewerking van den heer v. d. Drift,
wat het timmerwerk betreft, terwijl de
heer v. d. Broek het schilderwerk en
de heer van Dis de electrische instal
latie voor zijn rekening nam.
Door burgemeester en Wethouders
zijn met ingang van 1 Januari be
noemd bij den Gemeentelijken Dienst
voor Sociale Zaken, tot controleur le
klasse de heer J. S. Tierolf; 2e klasse
K. Vonk; tot schrijver de heer L. H.
Jansen.
Gistermorgen is op den Haagweg
bij de Haagsche Schouw W. de R. uit
Achthoven (onder Leiderdorp) terwij!
hij van een vrachtauto afsprong, ge
struikeld. en met het hoofd op de straat
terecht gekomen.
Spoedig was de Eerste Hulpdienst
ter plaatse, die den man voorloopig ver
hond. Hij bleek een neusbloeding en
eenige ontvellingien te hebben beko
men, en kon, na in het Academisch
Ziekenhuis nog te zijn onderzocht, zijn
weg vervolgen.
Een bejaarde dame, die later de
73-jarige Mej Wed. K. bleek te-zijn,
werd gistermiddag op den Stationsweg
door een wielrijder aangereden, met
het gevolg, dat zij viel en eep geluk
kig niet ernstige, hoofdwonde opliep.-
De wielrijder is onbekend gebleven.
Gisteren zijn twee oude heerenrij
wielen gevonden, waarvan de eige
naars niet bekend zijn. De rijwielen
zijn gedeponeerd aan het bureau van
politie.
Wegens het ontbreken van een
rijwielbelastingplaatje is gisteren het
rijwiel van W. de R. in beslag geno
men en ter beschikking van de belas
tingautoriteiten gesteld.
Hoe een parapluie soms van eige-
naar(ess§) verwisselt!
Mej. W een inwponster van een der
omliggende gemeenten moest gister
middag even wachten voor den spoor
wegovergang bij de Haagwegbrug en
hing zoolang haar regenscherm
blijkbaar was zij des dragens moede
aan "de knop van de deur van 't wach
tershuisje.
De trein was voorbij en Mej. W.
vervolgde haar weg, helaas met ach*
terlating van de paraDluie, die een
zaam bleef hangen.
