CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN
Oit nummer bestaat uit TWEE Bladen.
EERSTE BLAD.
Belangrijkste nieuws in dit Nummer.
r6e JAARGANG)
VRIJDAG 16 OCTOBER 1925
NUMMER 1649
EIDSCHS COURANT
ABONNEMENTSPRIJS
BUREAUHooigracht 35 Tel- 1278' Postgiro 58936
T,Postbox 20
ADVERTENTIE-PRIJS
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaali 2.50
Franco per post per kwartaal i 2.90
Gewone advertentiön per regel 221/» cent
Ingezonden Mededeelingen, dubbel tarief.
Bij contract, belangrijke redactie.
Kleine advertentiên bij vooruitbetaling
▼an ten hoogste 30 woorden, worden dage
lijks geplaatst ad 40 cent
Y De Bioscoopwet.
De algemeene beschouwingen over
het wetsontwerp tot bestrijding van de
zedelijke en maatschappelijke gevaren
van den bioscoop, hebben duidelijk ge
maakt dat de van links tegen het ont
werp gevoerde hetze, eiken redelijken
grond mist.
Immers, dat er aan den bioscoop, wan
neer die zich richt naar den smaak
van het'op sensatie en prikkeling der
hartstochten beluste publiek ernstige
gevaren verbonden zijn, is van alle
kanten toegegeven.
In de meeste plaatsen van eenige be-
teekenis bestaat dan ook reeds een ge
meentelijke bioscoop-censuur.
En 't waren inzonderheid de bij deze
censuur betrokkenen, die een centrale
keuring noodzakelijk achtten
Van een onredelijke vrijheidsbeper
king is hier geen sprake.
Wat thans werd voorgestelde komt
in hoofdzaak overeen met wat sinds
lang ook door leidinggevende mannen
van links, wenschelijk werd geacht.
Wanneer de linkerzijde zich dan ook
zelfs na de overtuigende en tege
moetkomende rede van Minister de
Geer tegen he(t ontwerp blijft verzet
ten, kan dat alleen geschieden uit po
litieke oogmerken en niet uit zakelijke
overwegingen.
Heel de actie tegen het ontwerp,
droeg trouwens een politiek karakter,
wat mede blijkt uit de beruchte platen
die tegen het ontwerp, propaganda ma
ken en die niet zijn gericht tegen de
voorstellers van het ontwerp, maar.,
tegen Minister Colijn die met dit ont
werp niets heeft uit te staan.
STADSNIEUWS.
Mr. P. M. Trapman.
Mr. p ,M. Trapman, advocaat en pro
cureur alhier, is tijdelijk belast met
de waarneming van het hoogleeraars-
ambt in het strafrecht en strafvorde
ring aan de Universiteit te Groningen
wegens het aan prof. S. van der Aa tot
30 Juni 1926 verleend verlof met het
oog op' een opdracht van internatio
nalen aard.
Mr. Trapman werd 3 Augustus 1894
te Utrecht geboren, bezocht het stede
lijk gymnasium aldaar en werd in
1912 aan de Universiteit te Utrecht als
student in de rechten ingeschreven.
Na zijn candidaatsexamen te hebben
afgelegd, dong hij mede naar de be
antwoording van de prijsvraag van de
rijksuniversiteit te Utrecht: Een cri-
tische uiteenzetting van de thans in
de strafrechtwetenschap gehuldigde op
rvatting omtrent de vraag, of het be
wustzijn van de onwettigheid, de on
rechtmatigheid of de ongeoorloofdheid
der handeling gevorderd wordt of moet
gevorderd worden voor het aannemen
Van het strafbaar opzet" Hem werd
voor deze beantwoording de gouden
eerepenning toegekend.
Na eenigen tijd als repetitoir te zijn
werkzaam geweest, promoveerde hij 19
December 1917 te Utrecht met lof in de
rechtswetenschap op een proefschrift
over de vraag of tot strafbaar opzet
bewustzijn der wederrechtelijkheid be
hoort.
Na zijn promotie vestigde hij zich
als advocaat te Leiden. Hij publiceerde
tal van wetenschappelijke bijdragen in
Themis, tijdschrift voor strafrecht.
Rechtsgeleerd Magazijn en andere pe
riodieken, voornamelijk over onder
werpen van strafrecht. In 1924 trad hii
in de vergadering der Ned. Juristen
vereniging op als prae-adviseur over
de kwestie van deelneming en mede
plichtigheid.
In hetzelfde jaar werd hij aange
zocht als hoogleeraar voor de toen op
gerichte Indische Rechtshoogeschool
te Batavia, voor welk aanzoek hü
toen heeft bedankt.
Zendlngsactie.
In de Oosterkerk hield Ds. D. A. v. d.
Bosch van 's-Gravenhage een rede over
de zending voor de afd. Leiden van het
Javacomité.
Nadat gezongen was Ps. 47: 4 las Ds
v. d. Bosch een gedeelte van Hand. 13
en ging voor in gebed.
Naar aanleiding van het voorgelezen
hoofdstuk hield spr. zijn zendingsrede
Toen het Romeinsche wereldrijk
groot en machtig was geworden, wa-
ren er 2 dingen voor de regeering te
doen. Er moest zijn een inwendige ac
tie en er moest zijn een uitwendige
actie. De oude stad Rome was de kern
en daar moest de regeering ageeren
tegen Paleisrevoluties en in de provin
cies moest zij zorgen dat die niet weer
verloren gingen èn dat ze verder uit
gebreid werden.
Dat is ook wat de gemeente v. Chris
tus moet doen: inwendig is de strijd
der partijen». is de gisting. Dat heeft er
toe geleid, dat sommigen gezegd heb
ben: er is zooveel te beredderen in ei
gen huis, dat er van Zending niet kan
komen.
Maar hoog en onaantastbaar staat er
als bevel aan de Kerk: „Gaat heen in
de geheele wereld en predikt het Evan
gelie" en nergens kunnen we lezen dat
Jezus gezegd heeft: „Zorg dat 'teerst
in de gemeente in orde is."
In de gemeente, want 't moet van cle
gemeente uitgaan.
Hier doet de Kerk niets en dat is niet
naar t voorbeeld van Hand. 13.
Maar als er door de Kerk zending
gedreven moest worden, kregen we mo
derne, ethische, confessioneele en nog
meer soorten van zending.
Maar spreker wil slechts wijzen op
wat behoorde te zijn.
De kracht die de broeders in Anti-
ochië in beweging zette is de Heilige
Geest. Dat moet de motor zijn die de
zendingsactie aandrijft.
De eerste voorwaarde is 't dienen
van God en 't vasten, want er staat
in Hand. 13:2: En als zij den Heere
diénden en vasttèn, zeide de Heilige
Geest: Zondert mij af Paulus en Bar
nabas. Zoo werden zij Zendingsmen-
schen. Toen bégon de zendingsstrijd
Want ze moesten strijden tegen Eli-
mas den toovenaar. Maar Paulus had
een goed wapen om mede te strijden.
De zendelingen moeten weten dat
biddende broeders achter hen staan.
Ten slótte zien we ook Zendingstri-
omph. Paulus kijkt Eiimas dwars door
z'n zwarte ziel en vervloekt hem: gij
zult blind zijn voor een tijd.
Het lijkt soms of Zendingsactie ja
renlang geen gevolg heeft, maar 't-is
vaak een ander die zaait en een ander
die maait. Maar als God een deur open
doet, doet Hij haar wijd open.
't Voorbeeld daarvan zien we in de
allereerste, gemeente reeds. In 'tvoor-
gelezene zien we.ten eerste Zendings-
menschen, ten tweede zendingsstrijd
en ten derde Zendingsoverwinning.
Nadat gezongen was Ps. 67:1 en 2
zette spreker zijn rede voort.
't Geschiedverhaal van Hand. 13 ver
plaatst ons in Antiochië, de gemeente
waarvan de eerste zendingsmenschen
zijn uitgezonden.
Want die hebben we 't meeste nöo-
dig: zendingsmenschen.
Sommige menschen doen aan Zen
ding ojj een o zoo genoegelijk thee
kransje, andere in een gewichtige zen
dingsstudieclub, of spelen voorzittertje
en' secretarisje in een zendingsafdee
dig. Maar, als ze niets anders hebben,
zijn ze geen Zendingsmenschen, dat al
les maakt de Zendingsmenschen niet.
Men kan ook aan zending doen uit hu-
maniteitsbegrip, om de cultuur te
brengen.
Ook voelen velen het als plicht, om
dat Jezus het gezegd heeft. Maar we
hebb.en menschen noodig die niet al
leen den plicht voelen, inaar ook liefde
voor de taak hebben.
In de gemeente van Antiochië voelt
men den drang tot zendingsactie.
Wij hebben nu gezien zendingsmen
schen, hoe ze streden en triompheer-
den. Begeeren wij echte Zendingsmen
schen te zijn?
We kunnen niet allen zendeling wor
den en zelfs niet allen finantieel bijdra
gen, maar wel kunnen we allemaal
bidden. Aan den rand van een vijver
speelden 4 kinderen en een er van viel
in 't water. Zijn broertje ging in 't wa
ter staan en trbk hem er uit.
Toen kwamen ze thuis en hun vader
vroeg aan de oudste: Wat heb jij ge
daan om hem er uit te halen. Wel, ik
ben tot m'n middel in 't water gaan
staan en trok hem'er uit.
Een ander broertje had geholpen om
den drenkeling naar huis te dragen
en de vader vroeg ook aan de kleinste
wat hij gedaan had. Ik heb hard:
Help, help geroepen, zei de kleuter.
Dan heb jij je best ook gedaan, meende
de vader.
Wij kunnen niet allen tot het middel
in 't moeras gaan staan om de heide
nen er uit te trekken, maar wel kun
nen we allen roepén: Help Heere.
Hierna ging spr. in dankgebed voor.
Gezongen werd nog Gez. 151:6
De Leidsche winkelstand.
Een goed gemeubileerde woning,
blijft voor de huiselijke gezelligheid
van veel beteekenis en net valt te
loven wanneer men zich beijvert om
op het gebied van de woninginrich
ting steeds het beste te geven dat
smaak en vakkennis te voorschijn
brengen, zoo goed als het tot vol
doening kan stemmen dat bij 'den aan
koop van meubelen steeds meer aan
dacht wordt besteed aan stijl en uit
voering.
Vandaag opent de firma Gebrs.
Kanbier in het ruime winkelpand
op den hoek Pelikaanstraat-Oude Rijn
een meubelzaak, die naar ons werd
verzekerd, uitsluitend zal gewijd zijn
aan den verkoop van eerste klas meu
belen, naar de nieuwste ontwerpen
en in eigen werkplaatsen gestof
feerd onder leiding van zeer be
kwame vakmenschem
Wij konden reeds voor de opening
een blik slaan in de uitgebreide col
lectie meubelen, die de firma expo
seert en kregen daarbij den indruk,
'dat hier werkelijk met resultaat kan
fezocht worden .naar een stijlvol en
egelijk stel meubelen.
Men houde het adres goed in ge
dachten.
Aangehouden is zekere G. B.,
die nog een vonnis ad. f 10 boete
of 7 dagen hechtenis van de Haaga-
sche Rechtbank had te ondergaan we
gens openbare .dronkenschap,
Gisteravond is op de Heeren-
gracht G. D., door W. v. W. zoodanig
mishandeld, dat hij eenige dagen het
bed zal moeten houden.
BINNENLAND.
De verloving van H. M. de Komingin.
Heden 16 October is het 25 jaar ge
leden, dat H. M. de Koningin in een
buitengewoon nummer van de Staats
courant haar verloving mededeelde
met zijne koninklijke hoogheid hertog
Hendrik van Mecklenburg Schwerin*.
Be Prins aaar Den Haag.
De Prins is gisterochtend van het Loo
te Den Haag aangekomen, ter presidee
ring der vandaag te houden vergadering
van het Ned. Roode Kruis.
Installatie der Radio-commissie.
De Minister van Waterstaat, de heer
ir. Bongaerta. heeft gisterochtend te
half twaalf de dezer dagen door de in
gestelde commissie ter overweging van
de vraag welke taak de Staat, ten aan
zien van den radio-omroep (broadcas-
sting) heeft te vervullen, geinstalleerd
met een uitvoerige rede, waarin hii
allereerst een overzicht gaf van den
stand van het vraagstuk en met waar
deering gewag maakte van den arbeid
der commissie-Posthuma en eenige
richtlijnen voor de commissie uitstip
pelde. als: dat het rijk zich aan de
regeling van den radio-omroep niet zal
mogen of kunnen onttrekken; dat het
rijk waarborgen heeft te stellen, op
dat geen strafbare feiten plaats heb
ben; dat de omroep-stations de parti
culiere ontvangtoestellen zonder sto
ring kunnen bereiken, en ten slotto
dat de houder van een ontvangtoestel
daarvoor aan den staat een bedrag be
hoort te betalen.
Binnen deze noodzakelijke grenzen
komt het naar het oordeel van den
Minister, echter het meest overeen met
ons volkskarakter, dat aan dan radio-
omroep zooveel mogelijk vrijheid van
ontwikkeling wordt gelaten, ook waar
overtuiging of belang tot bepaalde
groepeering nopen.
De voorzitter der commissie, Jhr. mr
Ch. J M. Ruys de Beerenbrouck, ant
woordde met een rede, die aldus be
sloot:
Indien ik tenslotte een weerklank
mag geven op de rede, waarmede Uwe
Excellentie de Commissie tot haar
rtaak heeft ingeleid, dan geschiedt het
in dezen zin, dat het ons vergund mo
ge zijn aan de Regeering spoedig, een
oplossing betreffende het Radio-vraag
stuk voor te stellen, tot welke èn de
Staat èn 't volk als aan een nationale
oplossing in gezamenlijke inspanning
kunnen samenwerken!
De interpellatie in zake de nooduit-
keering.
In de gister gehouden Tweede Ka
merzitting is aan den heer J. ter Laan
(s.d.) verlof verleend tot het richten
van vragen aan de regeering in zake
de door haar gevolge salarisnolitiek.
m.n. of zij alsnog bereid is, over het
jaar 1925 aan het personeel een extra
uitkeering te verstrekken.
Deze interpellatie zal aan de agenda
worden toegevoegd, met dien verstan
de. dat zij niet eerder aan de orde komt
dan Dinsdag a.s
De zetel van Bloembollencultuur.
Nu de vergadering van de Alg. Ned.
Vereeniging voor Bloembollencultuur,
zoowel het voorstel van Hillegom als
het voorstel van het hoofdbestuur, om
„Spaar en Hout" in de gemeente Heem
stede te koopen, heeft verworpen, zet
ten de Hillegommers hun actie om den
zetel der vereeniging in Hillegom te
verkrijgen, voort.
Dezer dagen is bekend gemaakt, dat
Hillegom zijn aanbod van f-50.000 en
een terrein van 1 H A. gestand doet.
Thans blijkt, dat het aangeboden ter
rein gelegen is op Bakkum aan de
Hoofdstraat te Hillegom.,
De Telefoon-radio.
Omtrent dit nieuwe instrument, dat
binnenkort door de Haagsche gemeen
tetelefoon zal worden ingevoerd, ver
neemt de „Residentiebode" nog de vol
gende bijzonderheden:
Wanneer een geabonneerde van de
gemeeht^telefoon dit toestel aanvraagt
krijgt hij naast zijn gewone toestel een
klein radiotoestel, waaraan èn een kop
toestel èn een luidspreker kan verbon
den worden. Men is gebonden aan het
program, dat de gemeentetelefoon op
neemt en kan dus niet zelf zoeken.
Wordt men opgebeld of helt men zelf
op, dan wordt het radioprogram onder
broken; dit geschiedt automatisch.
Ofschoon de prijs van deze telefoon
radio nog nader moet worden vastge
steld, kan toch reeds medegedeeld wor
den, dat de prijs voor een jaarabc::--
ment ongeveer 1520 gulden zal be
dragen, terwijl natuurlijk koptelefoon
of luidspreker zelf aangeschaft moeten
worden.
Enkele autoriteiten hebben als proef
reeds eenigen tijd een toestel in hun
woning en zijn over de zuiverheid van
het gehoorde bijzonder tevreden.
Het spoorwegpersoneel.
Door de hoofdbesturen van de Ned.
Vereeniging van Spoor- en Tramweg
personeel „St. Raphaël" en den Prot.
Chr. Bond is in verband met de door
de directie der Ned. Spoorwegen voor
gestelde wijzigingen in het R.D.V. 1921
een uitvoerig rapport samengesteld eii
aan de directie gezonden, waarin die
hoofdbesturen, behalve hunne bemer
kingen over de veertig voorgestelde
wijzigingen door de directie, ook zelf
standig een groot aantal wijzigingen
in het R.D.V. voorstelt, die de hoofd
besturen dezer vakbonden noodig ach
ten. In dit rapport nemen zij 'o.a. stel
ling tegen verlaging van de verblijf
kosten', vermindering van verlofdagen,
verslechtering van het vrije vervoer,
enz. Een der voornaamste voorstellen
van de hoofdbesturen is om den loon-
raad en de maandelijksche conferen
ties te doen vervallen en daarvoor in
de plaats te stellen een personeelsraad.
Het Ziekenfondswezen
Verschenen is het rapport van de
commissie tot onderzoek van de mo
gelijkheid, meer eenheid te brengen
in het ziekenfondswezen in ons land.
welke commissie indertijd is samen
gesteld uit de navolgende organisaties:
Ned. Maatschappij tot bevordering der
Geneeskunst, Maatschappij tot bevor
dering der Pharmacie, Ned. Mij. tot be
vordering der Tandheelkunde, Lande
lijke Federatie ter behartiging van het
Ziekenfondswezen, Nederlandsch Ver
bond van Vakvereenigingen, R.K. werk
liedenverbond. Christelijk Nationaal
Vakverbond en Algem. Nederlandsch
Vakverbond.
De commissie heeft haar rapport sa
mengevat in een \wintigtal conclusies.
Zij is van meening, dat het wensch^
lijk is, dat in iedere plaats van betee
kenis als regel slechts één zieken fonds
bestaat. In kleinere gemeenten en op
het platteland zullen de ziekenfondsen
zich over meerdere plaatsen dienen uit
te strekken.
De Nederlandsche Jaarbeurs.
Aan de in het voorjaar 1926 te hou
den XlVe Nederlandsche Jaarbeurs zal
als nieuwe groep behalve de afdeeling
Bouwmaterialen en de groep Meubel
beurs. verbonden zijn een beurs voor
den handel in galanterieën, speelgoe-
ren, kramerijen en huishoudelijke arti
kelen uit glas, porselein en aardewerk
varvaa-rdierci.
Binnenland.
Mr. P. M. Trapman te Leiden ls tij
delijk belast met het hoogleeraarschap
in het strafrecht te Groningen.
Ds. H. Janssen is gisteren uit Indië
teruggekomen.
Bij de Tweede Kamer is verschenen
het wetsontwerp tot afschaffing van de
Verdedigingsbelasting IL
Buitenland.
De onderteekening der te Locarno
geslotea verdragen ls uitgesteld tot
alle betrokken regeeringen den tekst
zullen onderzocht hebben.
Mussolini is te Locarno aangekomen
De galanterie-beurs zal worden ge
huisvest m spqciaal daarvoor op te
richten paviljoens op het Vredenburg.
De a.s. afschaffing van de VerdedL
gingsbelasting II.
Ingediend is thans een wetsontwerp
tot afschaffing der Verdedigingsbelas
ting II
Ter toelichting van dit ontwerp ver
wijst de minister van Financiën naar
hetgeen ter zake in de millioenennota
is opgemerkt.
Hij voegt daar nog aan toe, dat hij
eerlang een berekening aan de Kamer
zal doen toekomen, nopens de baten
van het Leeningsfonds ter vervanging
van die, opgenomen in de Memorie
van Antwoord, in zake de Weeldever-
teringsbe lasting.
Volgens het optwerp zal de Verde
digingsbelasting II na 30 April 1926
niet meer geheven worden.
Ds. H. Janssen terug uit Indië.
Gistermiddag is aan het station H.
IJ.S.M. in Den Haag met den trein van
4 u. 39 aangekomen de leger- en vloot-
predikant in algemeenen dienst, ds. H.
Janssen, die een jaar in Indië heeft
vertoefd, met opdracht van de regee
ring om na te gaan, op welke wijze de
geestelijke verzorging van de militai
ren in de Oost het best ter hand kan
worden genomen. Op het perron had
den- zich vele vrienden van ds Jans
sen verzameld om hem te begroeten bif
zijn terugkeer in het vaderland.
Na de begroeting op het station be
gaf men zich naar een der salons van
het hctel Terminus, waar verschillen
de toespraken werden gehouden.
Ds. Petersen gewaagde van de groo-
te vreugde, die er in christelijke krin
gen Van ons land heerscht nu ds. Jans
sen terug is gekomen. Spr. wenschte
hem toe, dat hij nog vele jaren de
vruchten mag zien van het werk, waar
van hij in Indië de grondslagen heeft
gelegd.
Overste Roëll, sprekende namens
den Ned. Mil. Bond, sprak de hoop uit,
dat ds Janssen evenveel voor dien
bond moge doen als vóór zijn reis naar
Indië. Namens de N.CO.O.V. dankte
de heer Van Oostrom ds. Janssen voor
het vele, dat hij in Indië tot stand heeft
weten te brengen.
Nog voerden het woord de heeren
Schuifian namens Pro Rege, W. Kre-
mer namens de Yerevan Chr. Mil. Te
huizen, en J. C. y. Bommel, namens
christelijk marinepersoneel
Ten slotte bracht ds. Ruysch hulde
aan mevr. Janssen.
Ds Janssen dankte allen voor de
ontvangst en de hulde hem bereid en
vertelde eenige van zijn in Indië op
gedane ervaringen.
Er waren bloemstukken van de Nat.
Landstormcommissie en van de Ver
eeniging van Vlootpredikanten.
De komende Ziektewet.
Verschillende organisaties hebben
van den Minister van Arbeid. Handel en
Nijverheid het volgende schrijven ter be
antwoording ontvangen.
In verband met de voorbereiding var
een wijziging der Ziektewet zou il
gaarne van U inlichtingen ontvangen
over de volgende aangelegenheid: Ir
tal van collectieve contracten komen
bepalingen voor met betrekking tot zie
kengelduitkeering, .verschuldigd inge
val van ziekte van een onder het con-
trsfct vallenden werknemer. Gaarne zou.
de ik vernemen, wat U betreffende de
werking dezer bepalingen bekend is
In het bijzondet houd ik mij aanbevo
len voor beantwoording der Volge.iu'
-ragen.