CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN Oil nummer iiestaat uit TWEE Bladen. EERSTE BLAD. Beiaegrijkste nieuws in dit Nummer. 6e JAARGANG WOENSDAG 30 SEPTEMBER 1925 NUMMER 1632 NIEUWE LEIDSCHE COUKANT ABONNEMENTSPRIJS In Leiden en buiten Leiden waar agenten gevestigd zijn Per kwartaal i 2.SCT Per week i 0.19 Franco per post per kwartaal i 190 BUREAUHooigracht 35 Leiden Tel. 1278, Postgiro 58936 Postbox 20 ADVERTENTIE-PRIJS Gewone cdvertentiën per regol 22V» cent Ingezonden Mededeelingen, dubbel tarieL Bij contract* belangrijke reductie. Kleine advertentiën bij vooruitbetaling van ten boogste 30 woorden, worden dage lijks geplaatst ad 40 cent Y Een dompers wet? De aanstaande behandeling van -het ontwerp-Bioscoopwet belooft alweer niet veel' goeds'. Men kan er nu wel vast op rekenen dat heel de linkerzijde in 't geweer zal komen om de totstandkoming van dit ontwerp te verhinderen. Dat blijkt wel uit de behandeling van liet vorige ontwerp en 't blijkt ook uit wat nu reeds in de vrijzinnige pers wordt geschreven. Zoo b.v. de liberale „Zutphensche Courant." Het blad geeft toe dat de film mis bruikt wordt voor allerlei rommel, voor prikkelende drama's enz. Maar dat mag toch volgeps dit li berale orgaan geen reden zijn om hier dwang uit te oefenen. „Dat is dwingelandij, anti-liberaal en even ongemotiveerd als wanneer men zou willen verbieden tooneeluit- voeringen te geven of, sterker nog, zou willen reage'eren tegen de drukpers en vergadervrijheid, terwijl wij de eer ste zijn om toe te geven dat ook daar van lang niet altijd een goed gebruik wordt gemaakt. Hier is echter geen keuze: óf men late een ieder (behou dens ieders verantwoordelijkheid voor de wet) schrijven en zeggen wat hij wenscht, óf men vervalt in de erger lijkste domperij en dwingelandij door een toevallige meerderheid. En zoo staat het ook met den bioscoop. Be palingen om de jeugd te beschermen tegen al te vroegtijdig bewonderen van niet voor de jeugd geschikte films stuiten nergens op tegenstand (al treft het ons telkens, dat degenen, die bij andere gelegenheden het ouderrecht zoo onaantastbaar achten, hier de ou ders volkomen uitschakelen en vreem den laten uitmaken wat hun kinderen wel en niet mogen' zien). Tegen het weren van onzedelijke vertooningen is natuurlijk ook niemand en de wet geeft hier reeds voldoende macht tot optreden Waar wij tegen opkomen en tegen zullen blijven opkomen, is de zucht om te verbieden, is de geneigdheid om wat men zelf voor ,,de" waarheid houdt aan anderen, zelfstandig den kende wezens, op te leggen of hun vrij heid aan handen te leggen. Kortom, de geest, die velen in meerdere of min dere mate bezielt en die den bekenden ds. Kersten er toe bracht, in een mo tie de regeering een verbod van open bare bioscoop-voorstellingen te vragen, omdat deze in strijd zouden zijn met het zedelijk belang van het volk, d.w.z. wat hij, ds. Kersten, als zoodanig be schouwt." En na dan een overzicht te hebben gegeven van bet nieuwe ontwerp ver volgt bet blad: ..Trouwens, de heele geest van deze wet is onvrijheidlievend. Men heeft niet gezocht naar middelen om zoo min mogelijk in te grijpen, maar in een algemeene reglementeering en cen suur heil gezocht. Wat zegt men b.v van een bepaling, dat vergunning ge weigerd wordt, wanneer te duchten is, dat de 'aanvrager de bepalingen, bij of krachtens de Bioscoopwet vastge steld), niet zal nakomen? En welke on dernemer in een achterlijk stadje is een dag zijn leven zeker, wanneer (ar tikel 12) B. en W. zijn vergunning kun nen intrekken, „indien omstandighe den zich voordoen op grond waarvan indien zij vroeger bekend of te duch ten waren geweest, de vergunning zou zijn geweigerd?" Hoofdzaak blijft voor ons, dat hier de toepassing van een nuttige uitvin ding noodeloos aan banden wordt ge legd en tegengewerkt door een com binatie van overheids- en andere or ganen: B. en W. de gemeenteraad, plaatselijke commissies van toezicht op de bioscopen of de z.g. erkende in stellingen of vereenigingen (welke de zedelijke en maatschappelijke gevaren van bioscoopvoorstellingen i willen be strijden en voorkomen), de centrale Rijkscommissie voor de keuring van films, terwijl zelfs door de keurings commissie toegelaten films door de burgemeesters nog kunnen worden ver boden uit vrees voor stoornis van de openbare orde. Geen liberaal-voelend mensch kan meegaan met het opleggen van zulk een serie dwingende bepalingen aan volwassen menschen, die niet door 'n wet beter kunnen worden gemaakt. Ook op de Bioscoopwet in haar nieuw- sten vorm past de oude qualificatie: een domper s,w et." Hiermede Is de zaak beslist. Het ontwerp heeft het karakter van een dompetswet waarom het voor geen liberaal-voelend mensch accep tabel is. De bioscoop mag dan nog zooveel slachtoffers maken en nog zoovele gees telijke en zedelijke verwoestingen aan richten, heel de linkerzijde zal zich er tegen verklaren. N u is dat hoe betreurenswaard, overigens ook niet de hoofdzaak. Van veel meer belang is of de recht- sche partijen, die enkele jaren geleden het ontwerp lieten stranden nu elkaar weten te vinden en tot eenstemmig heid weten te komen. STADSNIEUWS. Ned. Chr. Vrouwenbond. ,Wie herinneren er onze lezers aan, dat morgenavond 8 uur in de Nuts- zaal voor de afd. Leiden van den Ned. Chr. Vrouwenbond hopen op te treden Gravin van Limburg Stirum en Mevr. van Deth, van Brussel, die een lezing met lichtbeelden zullen hou den, getiteld: „Historische bijzonderheden uit het leven der Hugenoten van voorheen en thans'.'. Deze lezing, die met lichtbeelden zal worden verduidelijkt, is toeganke lijk voor de leden van oen N. C. V. op de lidmaatschapskaart, en dus zoo als van zelf spreekt, kosteloos. Voor niet-leaen bedraagt de entvée. 50 cents. Het belooft een mooie avond te wor den; laat daarom ieder, dié gelegen heid heeft, deze vergadering bijwonen. Jubileum. 1 Oct. zal 't 25 jaar geleden zijn, dat de heer L, Bienen benoemd werd tot directeur van de sociëteit Minerva. Van half vijf tot zes uur za] hij in de sociëteit recipiéeren, en daarna zal hem door de commissies van orde en beheer der sociëteit en vele oud-cgm- missieleden een* diner worden aange boden. Naar Londen. De commissie voor winteravond- voordrachten in de Hollandsche kolo nie te Londen heeft voor winteravond voordrachten uitgenoodigd op 25 Janu ari Prof. Dr. H. T. Colenbrander, over „Britsche en Nederlandsche Koloniale Politiek" in het gebouw van de Dutch Club, op 22 Maart Prof. J. Boeke over „De afstamming van den Mensch" in Essex Hall, Essex Street. Het Nederlandsch-Belgisch Verdrag Evenals in verschillende andere plaatsen heeft zich cok hier ter stede een afdeeling geconstitueerd van het Nationaal Comité van Actie tot wijzi ging van het verdrag met België Prof. Dr. H. T. Colenbrander heeft het voorzitterschap der afdeeling aan vaard. Als algemeen voorzitter van het Na tionaal Comité treedt op de heer Mr. J. Luden, president-commissaris van de Nederlandsche Bank, terwijl het al gemeen secretariaat wordt waargeno men door den heer Ir. A. A. Mussert c.i., Kerkstraat 24, Baarn. De 3 October feesten. Wij vestigen de aandacht onzer le zers op de beide, in dit no. voorkomen de advertenties der 3 Octobervereeni- ging. De eene betreft een wijziging van den optochtweg, de andere vraagt, dat de winkeliers hun zaken den gehee- len dag zullen sluiten. Bij dit laatste verzoek sluiten wij ons gaarne aan: laat men in dezen de goe de traditie bandhaven! Zangconcouxs. Reeds geruimen tijd had het Ring- bestuur voor Leiden en omstreken van Chr. Gem. Zangvereen. het plan opge vat, om een concours te houden, uit sluitend voor Chr. zangvereenigingen. Enkele weken geleden werd daar voor een Uitvoerend Coryité benoemd, om met plannen naar voren te komen en besloten, om dit concours te doen houden op Hemelvaartsdag 1926 te Koudekerk, welke plaats voor zeer vele vereenigingen gemakkelijk te be reiken is. Voor dit doel werd een prachtig ter rein welwillend aangeboden door den heer G. J. B. Corts, Raadslid der Ge meente Koudekerk. Gisteravond kwam het Uitvoerend Comité weder bijeen en werden de func ties verdeeld als volgt: C. B. v. d. Zeeuw, Voorzitter, G. J. Corts, (Koudekerk a. d. Rijn) 1ste se cretaris, J. J. v. d. Kamp, 2e seer; C. Moene, Penningmeester. Er zullen zijn vier afdeelingen, een afdeeling Uitmuntendheid en een af deeling Kinderkoren. Zeer spoedig zullen diverse Vereeni gingen een uitnoödiging krijgen met nadere gegevens. Chr. Middenstand. Gisteravond werd in 't Nutsgebouw een zeer belangrijke vergadering ge houden van de Vereen, van den Chr. Handeldr. en industr. Middenstand, af deeling Leiden. De vergadering werd door den voor zitter op de gebruikelijke wijze geo pend, waarna hij de leden welkom heette en voorstelde maar dadelijk over te gaan tot de afhandeling van het vele werk dat Jachtte. De notulen werdeii gelezen en onver anderd vastgesteld, waarna verschil lende ingekomen stukken werden be sproken en mededeelingen gedaan. Onder aydere werd bekend gemaakt dat in 1926 de Bondsvergadering in .Leiden zal worden gehouden, hetgeen met vreugde door de leden werd ver nomen. Ook werd een te houden open bare propaganda vergadering in uit zicht gesteld, waarin een bekend spre ker zal optreden. Hierna kwam in bespreking het wetsontwerp tot bindendverklaring van het collectief arbeidscontract. Het hoodhestuur vroeg het oordeel van de Leidsche afdeeling te mogen vernemen Een commissie van twee personen had deze zaak in studie genomen, en het bleek uit de conclusie van genoem de commissie dat één der heeren stérk vóór het wetsontwerp was en de an der zich er even sterk tégen verklaar de. Het gaat hier om een wetsontwerp waarbij de Minister een coll. arbeids contract in sommige gevallen bindend kan verklaren. Bij de bespreking die volgde, waaraan zeer velen der aanwe zigen deelnamen belek, dat allen het belang der zaak inzagen; het voor en tegen werd dan ook zeer breedvoerig besproken Ten slotte werd gestemd en verklaar- d eongeveer 80 pet. der aanwezigen zich tegen het wetsontwerp, zoodat 't hoofdbestuur zal worden geadviseerd het wetsontwerp te ontraden. Vervolgens kwam in bespreking de ziekte- en ongevallenwet, welke reeds meer een punt van bespreking had uitgemaakt. Er werd besloten 't hoofd bestuur te verzoeken wanneer het zoo ver is, te zorgen gereed te zijn met een voor den Middenstand passende orga nisatie, waarbij de Middenstanders hun ziekte- en ongevallen verzekerin gen zullen kunnen afsluiten. Hierop werd verslag uitgebracht over het Middenstands-bureau. De resulta ten van dit eerste.jaar zijn boven ver wachting. Het bureau behandelde het incasseeren van ^osten bij slechte be talers en verstrekte informaties, ter wijl ook adviezen werden gegeven. Van de oprichtingskosten werd twee derde terug verdiend, terwijl natuurlijk eerst aile gewone onkosten waren afgeschre ven. Enkele leden gaven* nog een voor beeld van resultaten die het bureau hen gebracht had en toonden zich zeer tevreden over de behandeling van za ken. Besloten werd de leden, die van het bureau nog geen gebruik maketi nog eens ernstig te wijzen op de voor deden die het bureau hun bieden kan. Hierna werden bij de rondvraag nog enkele vragen naar voren gebracht, waarna de vergadering met dankzeg ging werd gesloten. Uitbetaling Pensioenen. tUit een circulaire van d_n Pensioen raad, gericht aan de Gemeentebestu ren, nemen wij het volgende over: Aanvangende met de pensioenbeta ling over het 4e kwartaal 1925 zul len de pensioenen van oud-gemeente ambtenaren en die va.* weduwen en weezen van gemeenteambtenaren niet meer op den voet van de Koninklijke Besluiten d.d. 1 en 15 December 1913 ((Staatsbladen nos. 420 en 442) door tusschenkomst van de gemeen, eb es tu ren worden uitbetaald. Ook zal de tot dusverre gevolgde wijze van be taalbaarstelling ten kantore van de betaalmeesters voor de overige ten laste van het Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds komende pensioenen niet meer worden toegepast. Voor zoover de pensioenen niet op de girorekening van belanghebbenden worden bijgeschreven, zal voor het eerst in de tweede helft van Novem ber 1925 en vervolgens telkenmale om de 3 maanden aan belanghebbenden worden gezonden een postchèque op naam tot het bedrag van het verschul digd pensioen, waarop dit ten kantore op het stuk aangegeven, kan Worden geïnd. Attestatiën de vita met quitantiën zullen door de hier te lanae woon achtige gepensionneerden niet mieer behoeven te worden overgelegd. De coupons over het 5e kwartaal 1925, die van Sept. 1925 en die betref fende vroegere termijnen, welke nog niet verjaard zijn, kunnen tot 1 De cember 1925 nog op den ouden voet ter betaling worden aangeboden. Een gepensionneerde kan dan, onder over legging van zijn pensioenboekje, schrif telijk verzoeken' een terwijn dien hij' niet voor laatstgenoemd'n datum ge ïnd heeft opnieuw betaalbaar te stellen. De betaling geschiedt dan per giro. Burgerlijke stand. Geb. Joseph, z. v. L. Neuteboom en E. v. d. Born. Theodora Johanna, doch ter van J. Kooien en T. G. J. Vink. Johanna Adriana, dochter van H. v. d. Wen en G. P. v. d. Peefce. Elisabeth, dochter van k. Stikkelorum en E. Bret. Bieter Johannes jacobus, zoon van P. de Kü en G. ZaalDerg. Adnanus Gerar- dus, zoon van P. Werner en A. de ivler. Elisabeth Jaeoba, dochter van B. J. Ntoile en P. j. nane. Alaria, dochter van G. H. Tekamp en G. J. beij. jacobus, zoon van j. klein en G. ni. Hciverda. vv liiieimus, zoon van E. J. v'eidnuyzen en L. A. Uuwenanu. uatnarina Liamia, 'üochter van j. v. ihiei en L. 0. Gor dijn. Gcrneiis, zoon van C. Hendriks en J. tilippo. cOhannes Jacobus, zoon van R. ciainer en I. dtoi. Emma oonanna Arana, dochter van j. B. A. brand en j. h. M. van Aipnen. Hendriü bastiaan, zoon van A. a. de Keuzel en A. v. Voenen. junsaoetn, dochter van j. B. v. Geiaer en G. Grama, nendnca j onamia, aocnter van il. rvoozenuaai en JtL. j. Veidjiuyze.il. .vVimeimus Gorneiis johannes, zoon van T. H. Bontanus en K. G. bergman. Rudoii Alexander, der, zoon van li. Varekamp en M. G. btamm. Hans Ludo, zoon van J. H. Senti en PL. b. Becking. Johan Gerardus zoon van j. best en m. W. S. baert. Overleden: A. Schouten, rn. 03 jaar. S. P. Noest-v. êtaden, wede 78jaar. D. ALegcneise, m. 84 jaar. J_>. v. buist, m. 02 jaar. G. C. bouses, d. 5 jaar. J. W'. Gtten, hl 54 jaar. p. kulier, wear. 51 jaar. P. v. brjn, m. 58 jaar. Ai. J. Sil vester, m. 72 jaar. W. v er0erne, wedr 02 jaar. VV. Bergsma, zoon 3 jaar. A. krap-bink, vr. 07 j. E. v. Sciiooten, dr. ió jaar. J. Buis, m. 74 jaar. S. iiey- mans, dr. 17 mnd. G. Dorrepaal-v. d. Nouwland, wede. 83 jaar. L. Gressie, dr. 4 jaar. N. H. M. v. Houwelingen, dr. 7 weken. W. C. v. Rooyeu, wedr 80 jaar. Gisteravond om 8 uur is uit de por tiek van den winkel van den heer Z. in de Haarleminerstr. van den heer V. een fiets ontvreemd. De politie werd onmiddellijk met het feit in kennis gesteld en om 10 uur reeds had, de eigenaar zijn rijwiel terug. Een woord van hulde aan de scherpzinnigheid der politie is hier wel op zijn plaats. Misschien een goede les voor den eigenaar om zijn fiets niet meer onbe heerd te laten 9taan? Op 3 October zullen, naar gelang van behoefte, de electrische treinen tus schen den HaagLeiden in dienst ge steld worden voor het reizigersvervoer. Gisterenmiddag om 4 uur ontstond in het in aanbouw zijnd perceel Leen- dertstraat 19 een begin van brand. Over een rijwiel waren 2 jassen ge legd en in een van de zakken van een jas zat een brandende sigaret. De jas sen raakten in brand en ook de voor band van de fiets verbrandde. De autobrandspuit was uitgerukt, maar behoefde geen water te geven. BINNENLAND. H. Schoonejongpn. Te 's-Gravenhage is te zijnen woon- huize, op 81-jarigen leeftijd overleden, de heer H. Schoonejongen, in leven Directeur van het Provinciaal Gere formeerd Weeshuis, te Middelharnis, Ridder in de Orde van Oranje-Nassau. De overledene was gedurende tien tallen van jaren een zeer vooraan staande figuur op christelijk levens terrein, zoodat gezegd moet worden, dat met hem gewestelijk weer een van de oude garde is heengegaan. Op Flakkee was hij de baanbreker voor de a.r. Partij oprichter der Chr. school Middelharnis, vurig Pro tec- Binnenland. De heer Weiter benoemd tot minis ter van Koloniën. Dreigend meikconilict in Zuid-Hol land. Buitenland. Lóón Bourgeois, de „vadea- van den Volkenbond" is overleden. Ete Britsche Arbeiderspartij heelt zich met groote meerderheid tegen aan sluiting der communisten uitgespro ken. De Britsche Minister van Koloniën heelt verklaard, dat Engeland, als Tor kije de beslissing van den Volkenbond niet aanvaardt, Mosoel niet zal ont ruimen. tionist, waarom de Zeeuwen hem een maal candidaat stelden voor de Twee de Kamer der Staten-Generaal. Zoowel te Middelharnis als te Zeist was hij ouderling der Geref Kerk. Tegen het Alcoholisme. De Nationale Commissie tegen het Alcoholisme hield Zaterdag j.l. haar zomervergadering onder voorzitterscli. van prof. dr. J. R. Slotemaker de Brui ne. in hotel Pomona te Utrecht. In zijn openingswoord maakte spr. met voldoening gewag van de groote aandacht, die op den 3en Katholieken dag te 's-Gravenhage, bij de kérken- bijeenkomst te Stockholm en nu weer te Genève voor het alcoholvraagstuk aan den dag werd gelegd. In Genève werd het zeer gewaardeerd, dat jhr. mr. Ch. Ruys de Beerenhrouck, dade lijk na beëindiging van, zijn minister schap zich weer een actief drankbe strijder betoonde N De vergadering besloot aan het bios coopvraagstuk en het rapport-Van der Lande haar eerstvolgende vergadering te wijden. De commissie voor een ideale drank wet zal vragen of haar rapport, vroe ger aan minister Aalberse aangeboden, herziening behoeft. De vergadering wijdde ook haar aan dacht aan de kwestie „een jeneverfa- briek in Indië'N en hoopt, dat daarte gen nog iets kan worden gedaan. Aan den afgertreden penningmees ter, ir. M. A. Zoetmulder te Heerlen, werd hulde gebracht voor zijn veelja rigen uitnemen den arbeid. Tot zijn opvolger verkoos de verga dering den heer J. G. Suring te Maars- sen, voorzitter van de R.K. drankbe- strijdersvereeniging „Sobriëtas" en lid van de Tweede Kamer. I>3 school zonder leeraren. Het gemeentebestuur te Enschedé heeft officieel bericht uit Den Haag ontvangen, dat minister Rutgers het gemeentebestuur vrijheid geeft om 'n toeslag te geven op de salarissen der leeraren aan de Textielavondschool aldaar. Het gemeentebestuur heeft de lee raren van deze officieele mededeeling in kennis gesteld en om antwoord ver zocht. De leeraren zullen spoedig hun beslissing laten weten. „Mercurius" geroyeerd. In de zitting van j.l. Maandag van het Internationaal Kongres van Han dels- en Kantoorbedienden te Kopen hagen werd met algemeene stemmen besloten „Mercurius" te royeeren in gaande jnet het einde van het jaar wegens zijn weigering tot fusie met den Algemeenen Bond van Handels- en Kantoorbedienden. Een voorstel om de Russische orga nisatie niet toe te laten voor overeen stemming is verkregen tusschen het I.V.V. en de Russische vakcentrale werd aangenomen met de stemmen van België en Engeland tegen. Het werkloosheidsvraagstuk Onder het hoofd „Wonderdokters" geeft De Ned. Nijverheid ook een be spreking van de brieven, die bet Ned. Verb. v. Vakvereen. (soc. en de Ne derlandsche Werkloosheidsraad aan de regeering hebben gericht over maat regelen tegen werkloosheid. De eenzij digheid van het NV.V. heeft de redac tie niet verwonderd. Anders staat hei met het advies van den werklooshei i»- raad. Hieromtrent lezen wij o.m.. De biief bestaat uit een aantal oiiaT"

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1925 | | pagina 1