NIEUWE LEIDSCHE COURANT VAN ZATERDAG 26 SEPTEMBER 1925 Aan het einde der Week 'De Raad van den Volkenbond heeft nu een beslissing genomen inzake de -Vlosoelkwestie, die feitelijk beteekent dat "de zaak op de lange baan gescho ven wordt. Een subcommissie uit den Raad heeft t voorstel gedaan om eerst nog weer aan het Permanente Hof van Jus titie in den Haag advies te vra gen en dit voorstel is aangenomen In een volgende vergadering zal dus pas 'kunnen worden beslist. Het Hof van Justitie zal moeten uittnaken of de Raad bevoegd is, een uitspraak te doen. fEr zijn daarmee al weer eenige maan den van uitstel gewonnen, en allicht hoopt men dat er in dien tijd iets ge beurt, dat een bevredigende oplossing zal maken. Maar dp,t de Volkenbond twijfelt aan z'n eigen competentie, is .toch wel een eigenaardig verschijnsel. Reeds in Lausanne ontweek men de .moeilijkheden slechts door een uitstel en ook nu hebben de Turken, die een uitspraak ten gunste van Engeland rvreesden, ronduit te kennen gegeven, dat zij geen uitspraak van den Vol kenbond zullen aanvaarden, welke in strijd zou zijn met hun rechten. En van zijn kant heeft daarop de Britsche gedelegeerde, Amery, verklaard, dat 'ook Groot Brittannië zich van alle aangegane verplichtingen ontslagen zal achten, indien de Turken blijven weigeren de arbitrale bevoegdheid van den Volkenbond te erkennen. Er komen allerlei alarmeerende be richten over troepenconcentraties van de Turken, terwijl de Turken zelf niets doen om deze geruchten te weer leggen, ja zelfs geven Turksche ver tegenwoordigers zeer oorlogszuchtige mededeelingen. De onderhandelingen over het vei- liglieidspact zullen nu spoedig kunnen beginnen, daar de Duitsche regeering de uitnoodiging voor de conferentie aanvaard heeft Als de schoonheid van de streek en van de vergaderplaats van eenigen invloed zal zijn op de be sprekingen, dan is 'twel een goed voorteeken dat Locarno als zoodanig genoemd wordt. Bovendien kan Mus solini daar gemakkelijk naar toegaan, zoodat wel aan alle voorwaarden voor een gelukken der conferentie voldaan is Als nu de Duitsche geestdrijvers, die van een definitief afstaan van El- zas-Loharingeri niets willen weten, maar weer geen roet in het eten zui len gooien. De heer Cajllaux, de Fransche mi nister van Financiën, is ter bespreking van de Oorlogsschulden in Amerika aangekomen en heeft daar de Fran sche voorstellen ingediend, die echter door de Amerikaansche regeering al afgewezen zijn. Men kan zich de Fran sche redeneering wel indenken, daar toch de Fransclièn verreweg de mees te schade in den oorlog geleden heb ben en de Amerikanen slechts winst behaald hebben. Zij zijn niet in den oorlog gegaan uit sympathie voor Frankrijk, maar alleen omdat ze er hun eigen belang in zagen en nu voor deren ze nog achteraf de kosten van die hulp in. Zeker kan Frankrijk wel wat beta len, de economische toestand is er, bij andere landen vergeleken, zeer gun stig, maar dan komt de regeering in conflict met de kiezers en dat durft ze blijkbaar niet aan. Uit het grijs verleden. DE GODEN DER STAD. Behalve de helden, die een groote rel in haar leven gespeeld hadden en wier. gebeente zij in liaar schoot be waarde, vereerde de stad ook nog go den van een andere orde, zooals Jupi ter, Juno en Minerva. Dit waren de godheden, aan wier werking men het natuurgebeuren toe schreef, rtiaar die in die overoude tij den nog een beperkt, locaal karakter droegen. Men wist nog niet van een God, die over het gansche inenschelijk geslacht waakt, maar dacht zich de goden als toebehoorende aan een enkele familie of een enkele stad. Zoo had.elke stad haar eigen goden, die soms dezelfdè namen droegen als de goden eener andere stad, doch daar om nog niet met deze vereenzelvigd mogen worden. Zoo vereerde men te Athene een go din Athene en te Sparta eveneens; men trekke hieruit evenwel niet de conclu sie, dat beide steden dezelfde godin vereerden, want ondanks den gelijken naam waren het twee verschillende godinnen. Er waren zooveel Jupiters als er steden waren en in de Ilias leest men telkens dat Pallas Athene voor de Grieken streed, terwijl er in dit epos eveneens sprake is van een godin van dien naam, die door de Trojanen ver eerd werd en haar aanbidders be schermde. Natuurlijk was dit niet de zelfde godin. Zoo ook hadden de steden Argos en Samos elk een godin Hera en dat dit twee verschillende godinnen waren, blijkt wel daaruit, dat zij in de beide steden met geheel verschillende attri buten voorgesteld werden. Te Rome was een Juno en de stad Veji, eenige uren gaans er vandaan, had een andere. Dat dit niet dezelfde godin was als de Romeinsche Juno, blijkt wel hieruit, dat toen de- dictator Camillus Veji belegerde, hij de Juno van den vijand bezwoer, de Etrurische stad in den steek te laten en over te komen naar zijn kamp. Toen hij zich van de stad had meester gemaakt, nam hij het beeld, overtuigd dat hij terzelf der tijd een godin nam, en bracht het op vrome wijze naar Rome over. Rome had dus sedert dien tijd twee Juno's die haar beschermden. Dezelfde geschiedenis herhaalde zich eenige jaren later, toen een andere dictator van Praeneste een Jupiter aanbracht, hoewel Rome er in die da- .gen reeds drie of vier had. De stad, die alzoo haar eigen goden had, wilde niet dat dezen ook vreem delingen beschermden en duldde daar om niet, dat zij door hen aangebeden werden. Een tempel was dan ook gewoonlijk slechts voor de burgers toegankelijk. Alleen de Argiven hadden het recht, den tempel der Hera van Argos te be treden en om in dien van de Atheen- sche Athene binnen te komen, moest men Athener zijn. En de Romeinen, die in hun eigen stad twee Juno's vereerden, konden niet den tempel Van een derde Juno binnengaan, die in het stadje Lavunium was. Pas na de ver overing dezer stad verkregen zij dit - recht. Iedere stad had ook haar eigen pries terschap, die onafhankelijk was van iedere vreemde autoriteit. Tusschen de priesters van twee steden bestond, geen band en geen gemeenschap, geèn uit wisseling van onderwijs of van riten. Als men van de eene stad in de an dere kwam vond men andere goden, een andere leer, andere ceremoniën. De Ouden hadden liturgische boeken, maar die van de eene stad vertoon den in geen enkel opzicht overeen komst met die van de andere stad. Iedere stad liad haar verzameling ge beden en practijken, die zij zorgvuldig geheim hield; zij geloofde haar gods dienst, ja zelfs haar bestaan in gevaar te brengen, indien zij die aan vreemden zou laten zien. t Zoo droeg de religie in die oude tij den een streng plaatselijk karakter. De mensch kende dan ook slechts de goden van zijn eigen stad; alleen die eerde en eerbiedigde hij. Ieder kon zeggen, wat in een treurspel van Ae schylus een vreemdeling tot de Argi ven zegt: „Ik vrees de goden van uw land niet, en ik dank hun niets." De machtige idee van een God, die universeel is, en alomtegenwoordig, hebben de Grieken en Romeinen nooit gekend. Slechts de grootsten onder hun denkers hebben die gedachte eenigermate benaderd, de diepst in gewijden in de mysteriën als dat van Eleusis hebben een min of meer be wuste voorstelling daarvan gebad, doch de groote massa heeft zich tot een dergelijke hoogte nimmer kunnen verheffen. Daarom waren het in alle opzichten „vreemde dingen" toen Paulus in A- thene, met Rome de beide brandpun ten der Hellenistische cultuur, den „onbekenden God" predikte: den God, die de wereld gemaakt heeft en een Heere is des hemels en der aarde, die uit éénen bloede het gansche geslacht der menschen gemaakt heeft en een dag gesteld heeft op welken hij den aardbodem rechtvaardiglijk zal oor- deelen door een Man, dien hij daartoe verordineerd heeft (Hand. 17). Die prediking heeft een omwente ling in de hoofden en harten teweeg gebracht en een nieuwe cultuur doen geboren worden met nieuwe idealen, die nu na twintig eeuwen nog slechts ten deele in vervulling zijn gegaan, BINNENLAND. H. M. de Koningin-Moeder. Naar wij vernemen, zal H. M. de Koningin-Moeder tot Maandag 5 Oc tober a.s. ten paleize te Soestdijk ver toeven. Dien dag zal H.M. zich naar Het Loo begeven. Na verblijf aldaar zal H. M. naar de Residentie terug- keeren. Zooals bekend, zal de Koningin- Moeder dit jaar geen buitenlandsche reis maken. Het verdrag met België. De Kamer van Koophandel voor Maastricht en Omstreken heeft aan de Tweede Kamer een adres gezonden over het ontwerp-verdrag tusschen Ne derland en België. De Kamer bepaalt zich in het adres tot de economische beteekenis van het verdrag en in hoofd zaak tot de bepalingen, die de bijzon dere belangen, van Limburg en haar district ten nauwste raken. De Kamer stelt voorop, dat het trac- taat h.i, „een voor heide landen van belang zijnde groote verbetering der scheepvaartverbindingen zoowel in het Oosten als in het Westen." Veel tot heden gepubliceerde beoor deelingen van het tractaat werden ech ter h.i. in hoofdzaak geinspireerd door den naijver tusschen België's en Ne- derland's eerste havensteden,, terwijl aan de belangen der andere betrokken deelen des lands en aan het algemeene landsbelang, gelegen in een goede ver standhouding met België, minder aan dacht werd geschonken. De leiding der AJR. Partij. Volgens art. 27 der statuten van de georganiseerde Antirevolution. partij kunneij in „Het Centraal Comité" het leidend orgaan der partij, geen leden zitting hebben, die als ministers in 'n kabinet zijn opgetreden. De jongste kabinetsformatie verhin dert dus den heer Colijn, die op de Deputatenvergadering van het voor jaar tot voorzitter van het „Centraal Comité" der komende parlementaire periode was gekozen, als zoodanig op te tredeh. De statuten voorzien daarin, door te bepalen, dat in zoodanig geval de tweede voorzitter in de plaats van den eersten voorzitter treedt. Als zoodanig is dus met ingang van de maand September opgetreden mr. J. A. de Wilde en wel uiterlijk tot de volgende Tweede Kamerverkiezing. t De R. K. Staatspartij. Naar „De Tijd' meldt ,zal de alge meene vergadering van den Alg. Bond van R. K. Rijkskieskring-organisaties in Nederland, op Zaterdag 7 November te 1 uur, in het Gebouw voor Kunsten en Wetenschappen, Mariaplaats te Utrecht, gehouden worden. Aan de orde komt de verkiezing van een voorzitter, wegens het aftreden van Baron van Wijnbergen. Het bondsbestuur beveelt, zooals reeds gemeld is, eenstemmig voor deze vacature aan mr. Ch. Ruys de Bee- renbroück, te s-Gravenhage. Ministers op de Java. De ministers de Geer, Kooien, Lam- booy en Rutgers hebben, naar het Hdbl. meldt, gisteren van half elf tot half drie een bezoek aan den kruiser Java gebracht, welke thans weer aan de Java-kade ligt. Zij hebben aan het noenmaal gebruikt. Ned. Bond van Autobusondernemers. De Nederlandsche Bond van Auto- busdienstondernemers hield dezer da gen te Amsterdam in Kransnapolsky zijn derde algemeene jaarvergadering. Alle afdeelingen uit het geheele. land met uitzondering van de afdeelingen Limburg en Brabant waren vertegen woordigd. De vergadering stond onder leiding van den heer N. Kraak Steemann uit Kloetinge, tweede voorzitter der orga nisatie, daar de heer H. M. P van Emmerik, voorzitter, door omstandig heden verhinderd was de vergadering te presidéeren. Uit h'et verslag over het tweede Bonds jaar van den 'alg. Secr. den heer De Jong, bleek dat 9 leden waren uit getreden, 12 leden om diverse redenen het bedrijf hadden opgeheven, terwijl 57 ondernemers in het afgelo.open jaar als lid werden ingeschreven. Over het nieuwe wetsvoorstel betr. wijziging der Wet van 1880, op 'open bare middelen van vervoer, werd aan de hand van een "vooraf door het da- gelijksch feestuur ingediende studie uitvoerig van gedachten gewisseld. Door de vergadering werd aangeno men het .dag. bestur op te dragen: bij het Min. van Waterstaat aan te dringen op een verder doorgevoerde wijziging der wet van 1880, in den zin als de wet van 15 Dec. 1917 op de Lo caal- spoor- en Tramwegen aangeeft, n.l. het invoeren van een Rijksconces sie, nader bepaald door provinciale vergunningen. Met een kleine meerderheid werd be- sloten zoo mogelijk met aanvang der a.s. zomerdiensten over te gaan tot het uitgeven eener off. Bonds-Reis- gids, inhoudende alle dienstregelingen der aangesloten ondernemingen. Tot 't voeren van een honds-insigne op de bussen aan te brengen, werd me de besloten. Na het benoemen van een commis sie voor de financiën voor het derde hondsjaar sloot de voorzitter de ver gadering. Versobering van den Staatsdienst. De Haagsche redacteur van de „Maasb." meldt: Tot nog toe werden ten behoeve van den fiscus op gezette tijden door be lastingambtenaren in de verschillende gemeenten van het land, de daar plaats gehad hebbende verhuizingen opgenomen en geregistreerd. Thans heeft, naar wij vernemen, op initiatief van den minister van Finan ciën het departement van Binnenland- sche Zaken door tusschenkomst van de commissarissen derKoningin in de provincies een circulaire aan de ge meentebesturen gezonden, waarin aan deze wordt opgedragen geregeld een opgave van de in hun gemeentenplaats gehad hebbende verhuizingen te zen den aan de inspecteurs der directe be lastingen. Hetg evolg hiervan is een vermindering van werk voor de belas tingambtenaren en dientengevolge een besparing op het personeel hij de be lastingen. Of de gemeenten met deze nieuwe opdacht hijzonder ingenomen zullen zijn, is echter een andere vraag. Mr. L. W. C. v. <L Berg. Men verzoekt ons mede te deelen, dat mr. L. W. C. v. d. Berg, oud-bur gemeester van Delft en oud-Eerste- Kamerlid, die, zooals gemeld op 18 October a.s. zijn 80en verjaardag zal vieren, zich wegens gezondheidsrede nen dien dag aan alle persoonlijke ge- lukwenschen zal moeten onttrekken. Uit het Sociale Leven, ji De nooduitkeering aan het rijksper soneel. Gisteren is het bestuur van het co-' mité van neutraal overheidspersoneel in spoedvergadering bijeengekomen ter bespreking van de resultaten van het gevoerde overleg in de vergadering van de centrale commissie voor geor ganiseerd overleg in ambtenarenzaken op 23 dezer, betreffende de tegemoet koming aan het rijkspersoneel voor 1925 Algemeen was het bestuur van oor deel, dat de wijze, waarop de regeering het personeel wil tegemoet komen,, on voldoende is. Het bestuur kon volko men accoord gaan met de houding der vertegenwoordigers van het comité in de centrale commissie. Na uitvoerige besprekingen bepaal de het bestuur zijn houding ten op zichte van deze voor de ambtenaren zoo belangrijke kwestie en stelde het maatregelen vast, welke, zoo de om standigheden dit gebieden, voor uit voering vatbaar zijn. Loonregeling spoorwegpersoneel. In de gisteren gehouden conferen tie tusschen da directie! der Neder landsche Spoorwegen en de vertegen woordigers der erkende vakbonden zijn na langdurige besprekingen in de deze week gepubliceerde loonvoorstel- len der directie alsnog de volgende wijzigingen aangebracht: Het maximum van de loonschalen 3 ad f1800, 7 ad 2250 en 10 ad f3300 wordt -verhoogd met f25 en dat van schaal 13 ad f4000 met f100. De bestaande standplaatsaftrek blijft gehandhaafd. Voorts werd overeengekomen dat de nieuwe loonregeling voor niemand van het in dienst zijnde personeel achter uitgang van loon zal beteekenen. Dd beslissing der organisaties ovei deze voorstellen wordt voor 20 Octo ber a.s. bij de directie ingewacht. Leldsche Peakr assen. Amice, De Gemeentebegrooting voor 1926, waarvan we de laatste dagen in ons blad een tamelijk uitvoerig uittreksel hebben gekregen, opent naar 't mij wil voorkomen, geen gunstige perspectie ven. 't Was meen ik in 1922 dat door B. en W aan den Gemeenteraad, werd medegedeeld, dat alle hoofden van dienst aanzegging hadden gekregen nauwkeurig na te gaan of bezuiniging mogelijk was, waaruit hot streven bleek om de gemeentedubbeltjes zeker een paar maal om te keeren voor ze werden uitgegeven. Mein moet dus wel aannemen dat in de ,afgeloopen jaren en ook bij het, opstellen van de begroo ting zooveel mogelijk ?Üe zuinigheid is betracht. Dit heef^ echter niet kunnen verhinderen dat we in 1926 aange nomen dat de, begrootingscijfers be trouwbaar zijn een belangrijk be drag zullen inkeren en dat het zelf? zeerrde vraa^f is of het-mogelijk zal blijken hetvermenigvuldigingscijfer op 0.9 te hfandhaven. BelasUmgyerhjo'oging is wel niet in uitzicht, geste ld, maar als men nagaat dat voor,/onvoorziene uitgaven eenbe- ^kk^élijk,/gering bedrag is uitgetrok- 'keiyën jdai voor betrekkelijk groote wvérken/ die toch niet zullen kunnen uitblijven ik /"denk aan de vernieu- wjng van de havenbrug e.a. geen cent is uitgetrokken, dan is het dui delijk datwe <*en vrij jgroote kaijs loo- pen dat de belasting weer verhoogd zal moeten.yorden en in elk geval, dat er op verdere verlaging van de belas ting niet te rekenen valt. Dat is zeker geen gunstig perspectief. Want het mag dan waar zijn wat B. en W. in hun voorstel omtrent.het verstrekken van goedkoop© cokes aan werkloozen 'zeggen, dat de economische toestand geleidelijk verbetert, in de practijk be merkt men daarvan nog zeer weinig met het gevolg, dat de druk der be lastingen als een extra zware wordt gevoeld. 'tls gewoonte amice, dat er bij de behandeling van de begrooting breed voerige algemeene bschouwingen wor den gehouden. Ik wil gaarne aan alle raadsleden de eere geven die hun toe komt, maar ik meen toch wel te mo gen zeggen dat de waarde van die be schouwingen, niet altijd evenredig is aan de lengte. En daarom hoop ik dat die beschouwingen vooral ditmaal, niet al te theoretisch zullen zijn, maar dat bijzondere aandacht zal worden geschonken aan het financieele vraag stuk, aan deze vraag: hoe kunnen we voorkomen dat de belastingdruk hier nogal meer verzwaard wordt en op welke wijze zal het mogelijk zijn onze gemeente, wat de belastingen betreft, meer bewoonbaar te maken. Dati is een vraag, waarvan de be te ekehis vooral in deze dagen wo^dt gevoeld, nu overal de belastingbiljet ten, weer zijn of worden bezorgd en tal van, menschen weer geschrokken zijn, van het .«eweldnte haaee. hedrasc. dat zij aan den gemeentelijken fiscus heb ben af te dragen. Indertijd is door den burgemeester de opmerking gemaakt, dat men het zoover zou moeten brengen dat met 100 opcenten op de Itijksinkbmstenbe- lasting volstaan zou kunnen worden. Als men 't inderdaad zoover zou kun nen brengen, dan zou dat een pracht- oplossing zijn. Ik vrees echter, dat 't nog wel heel lang zal duren eer dit ideaal bereikt is. Dezer dagen kreeg ik in handen een staatje waarop de belastingdruk in verschillende gemeenten was aange geven en daaruit bleek me, dat Lei den zoo ongeveer op de hoogste sport staat en dat hier de gemeentelijke be lasting zoo ongeveer het dubbele be draagt van de Rijksinkomstenbelas ting. Er is hier dus op het gebied van dë belastingen nog wel een en ander te doen en 'tzal mij en ongetwijeld vele andere ingezetenen een zaak van vreugde zijn, als onze Raadsleden aan deze zaak volle aandacht schenken en als met ernst wordt nagegaan of het niet mogelijk is op een of andere wijze tot bezuiniging te komen. Bezuiniging is noodig ook met het oog hierop dat de ingezetenen in de gelegenheid moeten zijn aan dingen van geestelijken en cultureelen aard, hunne aandacht te schenken Wat dit laatste betreft, heeft de gemeenschap' als ik dit minder mooie woord nu eens gebruiken mag, al een heel deel van de taak van de particulieren overge nomen. Het lager onderwijs wordt nu' geheel uit de publieke kassen bekostigd, en als men de lijst van subsidiën nagaat, dan blijkt dat ook allerlei andere on derwijsinrichtingen geheel of voor 'n groot1 deel uit de publieke kassen ge financierd worden. De besturen zijn vaak weinig anders dan administree- rende lichamen, die zorgen dat het geld dat ontvangen wordt ook op een behoorlijke manier wordt uitgegeven. En 'tzal wel heel lastig zijn daarin verandering te brengen omdat in vele gevallen de subsidiën van Rijk, Pro vincie en Gemeente met elkaar ver band houden. Zoo komt het er lang zamerhand toe dat de Gemeenteraden steeds meer automaten worden, die weinig anders hebben te doen dan ja te knikken. Toch blijft er voor het particulier ini tiatief wel wat te doen over, inzonder heid op geestelijk gebied. Ik feeb hier reeds vroeger de aan dacht gevestigd,' maar ik wil het nóg eens doen, omdat het hier een zaak betreft die m.i. van zeer groote betee kenis is. De laatste jaren zijn hier in de buL tenwijken een 20Ó0 woningen gebouwd, zoodat we wel kunnen aannnemen dat zeker een 10.000 personen in de bui tenwijken wonen. En dat getal wordt nog steeds grooter. Maar wat rpen nu ook vindt in die buitenwijken: kerken of andere loka len die bestemd zijn om in de geeste lijke behoeften te voldoen, vindt men er niet. Niet één. De Roomsch-Katho- lieken hebben gezorgd, dat waar zoo-1 veel menschen woonden ook een kerk kwam, maar van protestants ch chris telijke zijde is op dit gehied niets gedaan. In destoffelijke behoeften van die bewoners wordt op een behoorlijke wij ze voldaan. Zoo ongeveer alles wat men voor zijn dagelijksch leven ~qoo- dig heeft, vindt men daar. Maar wat moet er van de geestelijke behoeften terecht komen op den duin*? Zeker, de menschen kunnen naar de binnenstad gaan om daar te kerken. Maar als ze dat nu niet doen? Hier omdat er weinig belangstelling is, daar omdat de kinderen klein zijn, of omdat men zich moeilijk kan bewegen of wat dan ook. Zijn we er dan mee klaar pm te zeggen dat de kerkdeuren toch overal openstaan? Feit is amice, ik denk dat niemand dit zal willen, tegenspreken, dat door de groote afstanden de belangstelling voor bet kerk el ijk leven minder wordt /dat men afz^-kt, en dat de kwade ge volgen daarvan, straks bij het opgroei end geslacht zullen worden gezien. En nu vindt ik dit het erge. Niet, dat die unu eenmaal zoo is, maar dat er weinig belangstelling schijnt te zijn vod? de vraag of, en zoo ja, op welke wijze, daarin verandering behoort te worden .gebracht. Zijn we, als het aoo door gaat ver antwoord? Mogen we maar zoo hel waf^r der wereld ov-tVr Gods akker la- kui lUi.ren? VERITAS,

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1925 | | pagina 6