Dit nummer bestaat uit TWEE Bladen.
EERSTE BLAD.
Antirevolutionair.
CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN
Belangrijkste nienws in dit Nummer
6e JAARGANG
'ZATÉTRDACT 26S ËPTEMBER 1923
NUMMER 1629
COURANT
ABONNEMENTSPRIJS
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaal I 2.50
Per week i 0.19
Franco per post per kwartaal i 2.90
Ten opzichte van de vraag wat de
Antirevolutionaire partij is en wat zij
wil bestaat nog altijd, veel misver
stand.
•Hoewel het reeds bijna een halve
eeuw geleden is dat het program van
beginselen van de Antirevolutionaire
partij werd gepubliceerd en door Dr.
Kuyper op meesterlijke wijze toege
licht, zijn er nog altijd betrekkelijk ve
len die van de A.R. beginselen- geen
duidelijke voorstelling hebben.
Onder de tegenstanders komt dit
misverstand het meest voor. Er zijn
onder hen buitengewoon knappe kop
pen, die veel hebben gestudeerd en
die dan ook een invloedrijke positie
innemen, maar die'nog nooit de moei
te namen ernstig na te gaan welke de
beginselen zijn van de A.R. partij en
welke idealen zij nastreeft.
Het meest voorkomend verschijnsel
is wel, dat men ons voor behoudend
voor conservatief verslijt
En nu is dat in zooverre waar, dat
wij de goede beginselen, die zijn in
overeenstemming met Gods Woord,
wenschen te behouden en dat we wen-
schen te bewaren, te conserveeren al
les wat met dat Woord in overeen
stemming is.
Het is den antirevolutionair dan ook
uit het hart gegrepen wanneer een Ka
binet verklaart dat het wenscht voort
te bouwen op de Christelijke grondsla
gen van ons volksleven en dat het 't
behoud van die grondslagen als richt
snoer beschouwt.
In dezen zin is de Antirevolutionaire
partij ongetwijfeld conservatief.
Wanneer daar machten opstaan, die
do Christelijke grondslagen trachten
lós te rukken, die in huis en school,
in staat en maatschappij, anti-christe
lijke beginselen tot invloed wenschen
te brengen en die in emancipatie van
God en zijn Woord voor het mensch-
dom het hoogste ideaal vinden, dan
schamen we ons niet om het te er1
kennen dat we behoudend willen zijn
en wanneer men ons in dien zin als
conservatief aanduidt, dan beschou
wen we dat niet als. een scheldnaam,
maar als een eeretitel.
Maar wij zijn niet conservatief in
dien zin, dat we alles zoo ongeveer bij
het oude zouden willen laten, dat we
alles wat nieuw is zouden schuwen en
alles wat nu eenmaal bestaat zouden
willen vasthouden alleen omdat het
oud is.
Wie zoo redeneert, kent de Antire
volutionaire beginselen niet en weet
ook niets van de Antirevolutionaire
levenspractijk.
Wie zoo redeneert geeft daarmee
blijk, dat hij nooit onze beginselen be
studeerd heeft, en dat hij geen kennis
heeft genomen, van het optreden van
de Antirevolutionaire partij, zoowel in
als buiten de volksvertegenwoordiging
Inplaats aan te prijzen alles wat nu
eenmaal bestaat en vast te houden wat
nu eenmaal geworden is, wenscht de
A.R. partij heel het leven te reformee
ren en het te conformeeren aan wat
Gods Woord ons omtrent de verschil
lende levensterreinen en levensverhou
dingen leert.
Wie ook maar oppervlakkig kennis
neemt van het program van beginselen
der A.R. partij en van de door haar
gepubliceerde stembusprograms, zal
dit volmondig toestemmen.
Maar ook in eigen kring en in "den
kring der naaste geestvez*wanten
heerscht nog veel misverstand.
Antirevolutionair, zoo meenen velen,
beteekent dat alles wat van revolutio
naire, zijde wordt gedaan of voorge
steld moet worden afgekeurd. Als van
revolutionaire zijde b.v. op sociale wet
geving wordt aangedrongen, dan volgt
daaruit naar hun besef, dat wij ons
daartegen moeten verklaren en zoo,-
lang mogelijk daartegen verzetten.
En wanneer er dan in onze kringen
zijn, die ernstige critiek hebben op de
tegenwoordige verhoudingen en die op
krachtig ingrijpen door de Overheid
aandringen, dan is menigeen er ai*
BUREAUHooigracht 35
Leiden
Tel. 1278, Postgiro 58936
Postbox 20
heel gauw bij om denzulken een rood
etiket op het voorhoofd te plakken en
te verklaren dat zij van de A.R, be
ginselen zijn afgeweken.
Die opvatting is echter niet juist,
wat wel duidelijk wordt, wanneer wij
de vraag stellen wat het zegt Anti
revolutionair te zijn.
Op die vraag geven we het gemak
kelijkst en duidelijkst een antwoord
als we even onder de oogen zien de
vraag wat wij onder revolutie en
revolutionair hebben te verstaan
Het ligt voor de hand dat daarbij
gedacht wordt aan de groote Franscbe
revolutie, die in 't begin van de vo
rige eeuw zooveel bloed beeft doen
stroómen en zoo ingrijpende verande
ringen heeft teweeg gebracht.
Wij mogen ons echter op die omwen
teling niet blind staren. Immers, bij
nadere beschouwing blijkt, dat de toe
standen langzamerhand zoo waren ge
worden, dat verzet wel niet kon uit
blijven en ook, dat die revolutie bij
al het kwaad dat ze stichtte en bij al
de gruwelen waarmee ze gepaard ging
toch ook veel goede gevolgen beeft ge
had ook voor ons land.
We hebben daarom te letten niet al
leen en niet in de eerste plaats op dc
revolutie-d aden, maar op de b e-
g i n s e 1 e n waarvan die daden een
uitvloeisel waren.
En nu was het grondbeginsel van
de Fransche revolutie dit,, dat het ge
zag van den mensch op den voorgrond
werd gesteld. Er was een welbewust
pogen om het gezag van de hoogste
Majesteit, van den alleen souvereinen
God aan te tasten.
De Fransche revolutie ging uit van
bet beginsel van bet ongeloof, van ver
zet tegen den Heere God en zijne or
dinantiën. Er was een pogen om den
mensch te stellen op de plaats van
God. Om het Woord van God te ver
vangen door de menschelijke Rede.
De revolutionaire denkers en daders,
stelden zich gezamenlijk op tegen den
Heere en zijnen Gezalfde, zeggende::
laat ons hunne banden verscheuren en
hunne touwen van ons werpen.
Het streven was, om geheel „betrad
onzes levens te revolveeren" om den
band die ons aan God en zijn Woord
bond los te maken en het gevolg moest
zijn het pogen om een andere wereld,
om andere verhoudingen te krijgen,
in overeenstemming met de nieuwe
denkbeelden.
Tegen die revolutiebeginselen ver
zet zich de Antirevolutionaire partij.
Zij wil geen revolutie, maar refor
matie, terugkeer naar het Woord en
de wet van God.
V Geloof.
De nieuwe leider van de S.D.A.P. de
heer Albarda heeft er op het jongste
congres op gewezen dat de SD.A.P.
wil zij hare idealen verwezenlijken,
voor alles geloof noodig heeft.
„Meer dan iets anders zoo zeidé hij
hebben wij noodig geloof. Er is- ver
schil van opvatting op godsdienstig
terrein ook onder ons. Maar één geloof
hebben wij allen gemeen. Het is bet
geloof in de arbeidersklasse. Gij, ar
beiders, die met uw krachten van geest
en lichaam den volkeren verschaft,
wat zij behoeven om te leven, gij met
uw hoofd en hart, begeerig naar bet
weten, gij, die broederschap zult bren
gen in de wereld, in U gelooven
w ij 1"
Hoewel dat niet in de eerste plaats
de bedoeling van den spreker was,
wordt hier toch scherp en duidelijk aan
gegeven de groote tegenstelling die er
is tusschen Christendom en Sociaal-
Democratie.
De Christen belijdt te gelooven in
God, den almachtigen Schepper van
hemel en aarde en in Jezus Christus
zijnen Zoon, die in de wereld gekomen
is om zondaren te zaligen en alle din
gen nieuw te maken.
Er is een weg der vrijmaking en
verlossing ook van de maatschappe
lijke ellende.
Het is do weg des geloofs, der ge
hoorzaamheid, de weg van de ordinan
tiën Gods, de weg van Jezus Christus.
Maar dét is het juist, wat de Soci
aal-Democratie ontkent.
Zij gelooft ook, maar in den mensch.
Zij wil ook vrijmaking, maar alleen
door menschelijke»kracht.
Het moderne proletariaat, in macht
en kracht groeiende, schreef eenmaal
„Het Volk", ziedaar de Messias die ons
verlossen zal.
Of zooals een Duitsch Arbeiderslied
het uitdrukte:
Nicht hoffe mehr nach alter Sitte,
Dasz dir ein Wunderstern erscheint
Dich führe zu des Heilands Hütte;
So 1st die Sage nicht gemeint.
Bliek auf! ein Stern im hellen Scheine.
Der Sozialismus winkt dir zu,
Und der Erlöser, der bist dit
Und jene Hütte ist die deine.
Auf Proletariat!
Auf, rüste dich zur That!
Niet Jezus Christus is de1 verlosser,
maar de verlosser zijt g ij zelf.
Dit is de leer van bet Socialisme.
Geloof in den mensch, of geloof in
God en in Jezus Christus, ziedaar de
groote tegenstelling.
Het is de verdienste van den beer
Albarda, dat hij deze tegenstelling
weer zoo scherp en duidelijk beeft
doen uitkomen.
STADSNIEUWS.
Kamer van Koophandel.
Gisteren is een huishoudelijke ver
gadering gehouden van de Kamer van
Koophandel voor Rijnland, onder voor
zitterschap van den heer D. ten Cate
Brouwer.
Bericht was ingekomen dat bet ge
voerde overleg met de Poolsche regee:
ring een dusdanig gunstig verloop ge
had heeft, dat het zich laat aanzien
dat Nederlandsche exporteurs zeer
goede resultaten in Polen zullen kun
nen bereiken. Aanvragen om invoer
vergunningen voer Nederlandsche goe
deren, behoudens voor zuivere luxe
goederen, zullen met de grootste be
reidwilligheid worden behandeld. Om
trent de betaling in zloty wordt tege
moetkoming verwacht.
Het departement van den arbeid,
handel en nijverheid had mededeeling
gedaan dat ingevolge een. besluit van
de douaneconventie certificaten van
oorsprong in het vervolg zoo goed als
uitsluitend zullen worden uitgegeven
door de Kamer van Koophandel o.a.
met uitsluiting van de inspecteurs van
invoerrechten en accijnzen.
De Kamer had een verzoek gericht
tot B. en W. om het daarheen te lei
den, dat den winkeliers op de op 3
October te houden feesten zoo weinig
mogelijk concurrentie zal worden aan
gedaan door straatventers zoogenaam
de straatloterijen enz. Vooral uit mid
denstandskringen waren hierover bij
de Kamer zeer vele klachten ingeko
men. B. en W. hebben geantwoord dat
met de geopperde bezwaren zooveel
mogelijk rekening gehouden zal wor
den. Besloten werd, naar aanleiding
van een desbetreffende uitnoodiging,
een afgevaardigde der Kamer te zen
den naar het congres van den Neder-
landschen R.K. Middenstandsbond, dat
7 en 8 October te Amsterdam gehouden
zal worden.
Het verheugde den voorzitter zeer te
kunnen meedeelen dat de huidige re
geering een geheel afwijkend stand
punt inneemt dan bet afgetreden ka
binet wat betreft de ziekte- en onge
vallenwet, indertijd door minister Aal-
berse ingediend. Met vele bezwaren,
welke de Kamer in een adres aan de
regeering heeft geopperd, zal rekening
worden gehouden O.a. zal ruime plaats
gelaten, worden aan het particuliere
initiatief.
Voor den handel een zeer heuglijke
tijding is verder, aldus spr. het bericht
van B. en W .dat de havengelden te
Leiden met 25 pet. verlaagd zullen wor
den. In een door de Kamer verzonden
missive over deze aangelegenheid is in
overweging gegeven, in deze richting
verder te gaan zoodra de financieele
toestand van Leiden dit zal gedoogen.
Goedgekeurd werd het antwoord in
zake het laten vervallen van de Zon
dagsbestelling van de post. Gezien de
antwoorden, door do leden van de ka
mer bij het bureau ingediend, bestond
tegen deze ophefifng geen bezwaar. Er
zal echter op aangedrongen worden,
dat de laatste bestelling des Zondags
zoodanig zal geschieden, dat vrijwel
alle Zaterdag binnengekomen brieven
nog bezorgd zullen worden. Tevens be
houdt men zich het recht voor, op deze'
kwestie terug te komen indien mocht
blijken, dat de uren, waarop de gele
genheid gegeven zou worden brieven
enz. 's Zondags af te halen, ongeschikt
zouden zijn.
De voorzitter sprak zijn groote vol
doening erover uit dat van de zijde
der posterijen de meest mogelijke me
dewerking aan den handel wordt ver
leend. Dit is ook tot uiting gekomen
bij de onderhandelingen, die gevoerd
zijn inzake een nieuw postkantoor te
Rijnsburg. Bij de besprekingen, hier
over gehouden, is men, dank zij de me
dewerking van de administratie der
posterijen, tot een dusdanige oplossing
gekomen, dat men tot den bouw van
een nieuw postkantoor te Rijnsburg,
waaraan groote behoefte bestond, kan
komen.
Naar aanleiding van een vraag over
het vaarwater te Leiden, door den heer
Wilbrink in den gemeenteraad gedaan
en waarover de kamer van koophandel
indertijd een rapport heeft ingediend,
was van B. en W. een verzoek inge
komen, de meening van de Kamer
hierover kenbaar te maken. Besloten
werd, bij B. en W. een uitgebreid ad
vies in te dienen.
De datum van de verkiezing van de
leden der Kamer werd vastgesteld op
Donderdag 26 November. Aan de beurt
van aftreden zijn voor de afdeeling
grootbedrijf de heeren B Boot Sr, D.
ten Cate-Brouwer en C. F. van Ginkei,
P. A. de Gooyer, A. L. Smits en J.
Sprey. De heer A. L. Smits stelt zich
voor een herbenoeming niet beschik
baar. Voer de afdeeling kleinbedrijf
treden periodiek af de heeren G J. M.
J. Molkenboer, A. Mulder, R. Ouwe
hand, C. van Schie, J. van der Steen
en C. G. J. Alkemade. Van B. en W.
Noordwijkerhout was bericht ingeko
men dat zij niet zullen voldoen aan
het verzoek van de Kamer om de za
kelijke bedrijfsbelasting af te schaffen
In verband hiermee werd nu besloten,
zich tot den raad van Noordwijker
hout te wenden. Onder meer zal erop
gewezen worden dat deze gemeente de
eenige in het district Rijnland is. die
deze belasting handhaaft, waarbij nog
komt dat een vijfde gedeelte van da
arbeiders, voor wie aldaar betaald
wordt, niet eens inwoners van de ge
meente Noordwijkerhout zijn.
Tot adjunct-secretaris van de Kamer
werd benoemd de heer J. Hogervorst.
De 3 Oct. Feestwijzer.
Hij is er weer de goede bekende
van 35 vorige feestvieringen, de onmis
bare feestwijzer.
Onmisbaar, want onze 3 October-
feesten hebben door hun groótschen
opzet en keurige organisatie zulk een
omvang gekregen, dat men niet zon
der schade voor zichzelf kan nalaten
zich tijdig van een goede gids te voor
zien, die met de vele tijden en gelegen
heden goed op de hoogte is.
En de gids, die telkenjare, 'n week
voordat de feesten aanvangen, de druk
kerij der fa. IJdo verlaat wéét den
weg dat is bekend. Geen der vele
paden en paadjes in de 3 Oct. feest
vieringen is voor hem vreemd terrein
en wat hij weet, weet hij zeker
Hoewel de inhoud zijn voornaamste
verdienste is, denkt hij er ook meestal
aan, de noodige zorg te besteden aan
zijn uiterlijk en kleedt hij zich daar
bij gewoonlijk naar de laatste mode
Ook dit jaar maakt hij in dat opzicht
een figuur dat hem overal gemakke
lijk zal introduceeren. zelfs in dit op
zicht dat uit zijn omhulsel met den
besten wil de aard van zijn principe
niet is af te leiden. Hij kiest n.l. het
midden tusschen rood en oranje
Wij zullen óns van een breed© om
schrijving onthouden om niet den in
druk te wekken, dat deze Gids nog
moet worden aanbevolen.
Wanneer wij echter wèl een wenk
geven om zich toch allen van dit boek
je te voorzien, dan is dat alleen om
het verwijt te ontgaan dat we het niet
tijdig genoeg aan onze kennissen heb
ben voorgesteld.
Daarom nog enkele opmerkingen
over eenige bijzondere verdiensten van
deze Gids. een duidelijke foto van het
Koninkl. muziekkorps Eugène Goulmy
en Baar, een der hooge gasten van dit
feest, met den beroemden tamboer-
maitre: men late zich dien welgedanen
mijnheer toch tijdig aan zich voorstel
len. Dan een nauwkeurige omschrij
ving van alle routes, w.o. die van de
4 muziekkorpsen}, welke vanuit het
Plantsoen de stad intrekken ter. re
veille, en *n evenzeer nauwkeurige om
schrijving van het Japansche dagvuur
werk vanuit de Aalmarkt, zonder wel
ke men er zeker veel minder van ge
nieten zal, en dan de vermelding van
de prijzen welke voor den reclame
optocht beschikbaar zijn gesteld.
ADVERTENTIE-PRIJS
Gewone advertentiën per regel 22l/t cent
Ingezonden Mededeelingen, dobbel tariet
Bij contract, belangrijke redactie.
Kleine advertentiën bij vooruitbetaling
van ten hoogste 30 woorden, worden dage-
lijka geplaatst ad 40 cent
Binnenland.
De feestgids van de 3 October vieiing
verschenen.
Malversaties bfj de Robaver.
De leiding van de AJl. partij
Buitenland.
Heden wordt de Volkenbondsverga
dering gesloten.
De Dnitsche bondsstaten hebben het
besluit der rijksregering aan de pacts
conferentie deel te nemen goedgekeurd
Natuurlijk heeft de feestwijzer be
langrijker mededeelingen onder z'n in
houd, maar dit zijn er eenige die ver
band houden met het bijzonder ka
rakter van deze feestviering, en die
daarom even moeilijk, kunnen worden
gemist.
Het programma is weer netjes afge
werkt; heeft een stevigen omslag, en
kost als gewoonlijk een kwartje.
Dierenbescherming.
Wij ontvingen het boekje met Jaar
verslagen 1924 van de afd. Leiden en
Omstreken van de „Ned. Ver. tot Be
scherming van Dieren" en de Vereen.
„Het Leidsche Dierenasyl", ons toege
zonden door de ijverige secretaresse
Mevr. J. C. van PoelgeestBrand te
Leiderdorp.
Uit de jaarverslagen zelve zullen wij
niets overnemen, omdat wij dit reeds
gedaan hebben in verband met de
voor eenige maanden gehouden alge-
meene vergadering.
Deze jaarverslagen zijn thans nog
aangevuld met de vermelding van
„wat in 1925 alweer is bereikt" en
waaraan wij het volgende ontleenen:
In Januari kon de stal voor de
woonwagenpaardjes officieel worden
geopend. Het was een ietwat gewaag
de onderneming om in dien tijd van
het jaar naar een terrein van ligging
en gesteldheid als het woonwagenpark
een excursie uit te schrijven, maar
het bezoek; slaagde: tevreden paard-
jes, vriendelijk gestemde wagenbewo
ners, een actieve foto- en dagbladpers
en blij-voldane dierenvrienden, het
was alles pais en vree.
Begin April hielden wij in samen
werking met de Vereeniging van Huis
vrouwen in het Volkshuis «en ten
toonstelling, waar voor dieren
bescherming Freule des Tombe met
haar interessante verzameling de ge-
heele galerij in beslag nam. Het school
bezoek was goed geregeld, zoodat klas-
segewjjze meer dan duizend kinderen
alles zagen en de pakkende toelichting
van freule des Tombe aanhoorden.
Ook het bezoek van het verdere pu
bliek liep geregeld door. Groot succes
dus!
Ditzelfde kan gezegd worden van de
polikliniek voor on- en minver
mogenden en wij loven het in den
Dierenarts Holsheimer, dat hij dé ri
sico's. die er ook hier toch weer aan
verbondenzijn, er op heeft gewaagd,
zoodat thans op Dinsdag- en Vrijdag
avond van 79 uur, Heerengracht 110.
ieder met zijn huisdier geholpen wordt
ook al kan hij niefs of weinig betalen.
Het zijn vaste, lage tarieven, geba
seerd op het inkomen der bezoekers,
waarnaar berekend wordt.
De opening van deze polikliniek was
aan een ons goed gezind echtpaar aan
leiding een naar de hoogst eischen in
gerichte brancard met fiets voor het
vervoer van zieke en gewonde dieren
cadeau te doen Uit dit groote geschenk
spreekt wel een hartelijke gezindheid
voor dierenbescherming.
Ook in het a s y 1 heerscht dit jaaï
weer groote bedrijvigheid en waar de
gemiddelde gezondheidstoestand zeer
bevredigend is. Kómt deze instelling
ongetwijfeld voor zwerver zoowel als
voor pensiondier tot haar volle recht,
Het aantal tot eind Augustus ver
pleegde dieren loopt om de vier hon
derd.
Zoolang het mooie zomerweer tot
reizen of uitgaan lokt, is er aan het
asyl door de pensiondieren een voort
durend komen en gaan en is er druk
te van vroeg tot laat, niet alleen voor
het gesalarieerde echtpaar, dat met
ijver als asylbewaarders zijn taak ver
richt, maar ook voor hen, die het veft-
dere werk doeiften de leiding hebben.
Betreffende de najaarsactie
wordt ten slotte meegedeeld, dat bet
