CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN ADVERTENTIE-PRIJS Ce JAARGANG ZATERDAG 19 SEPTEMBER 1923 NUMMER 1©22 AB ONNEMENTSPRIJS In Leiden en buiten Leiden waar agenten gevestigd zijn Per kwartaal i 2.50 Per week f 0.19 Franco per post per kwartaal i 2.90 BUREAU: Hooigracht 35 Leiden Tel. 1278, Postgiro 58936 Postbox 20 Gewone advertentiën per regel M'/i oent Ingezonden Mededeelingen, dnbbel tarief. Bij contract, belangrijke redactie. Kleine advertentiën bij vooruitbetaling van ten boogate 30 woorden, worden dage lijks geplaatst ad 40 cent Dit nummer hestaai uit TWEE Bladen. EERSTE BLAD. Een ieder op zijn plaats Met blijdschap en voldoening zal door velen, ook al behooren ze niet tot de allernaaste geestverwanten van dit Kabinet, kennis zijn genomen yan d9 besliste uitspraak in de Troonrede dat bet streven in bestuur en wetgo- kving er op gericht zal zijn de Christe lijke grondslagen van ons volksleven te handhaven. Daarom gaat bet bij ons toch in den poJitieken strijd. Dat is toch de hoofd zaak. Dat is de reden waarom de Christelijke partijen zich zelfstandig hebben georganiseerd en dat is ook de reden waarom sommigen die do hand having van die grondslagen bij de be staande partijen niet veilig achtten, af zonderlijke partijen hebben gevormd, die beter in stadt zouden zijn voor de Christelijke bë'ginselen op te komen. En nauwgezet zal door velen nage gaan worden of de daden van het Kabinet met deze woorden wel in overeenstemming zijn. En als men tegenspraak ontdekt dan zal men niet nalaten daarvan gebruik te maken en aan te toonen dat het met de Christelijkheid van dit Kabinet, toch maar zoo zoo gesteld is Aan critiek, scherpe critiek zal het dan niet ontbreken. En in die critiek zullen dan ook deelen de volksverte genwoordigers die dit Kabinet steunen en die misschien het verwijt zullen te hooren krijgen dat ze meer op de prac- tijk dan op het beginsel hebben gelet. Nu is dat opzichzelf niet af te keuren 'tMoet zelfs worden toegejuicht dat er belangstelling is voor wat Regeering en Volksvertegenwoordiging doen of ook niet doen en dat nauwlettend ge waakt wordt, dat van het goede spoor niet wordt afgeweken. Voor één ding willen we hierbij ech ter waarschuwen. Het gevaar bestaat dat we teveel van Regeering en Parlement zouden ver wachten en dat we zouden vergeten, naar ons zelf en onze naaste omgeving te zien. Dat we van anderen zouden ei- schen, wat we zelf niet verlangen te doen. Dat we onze eigen gebreken en tekortkomingen over 't hoofd zouden zien, om alleen op de fouten en gebre ken van anderen te letten. En dat zou in hooge mate onbillijk zijn, niet alleen, maar ook onlogisch. Hier is toch een onlosmakelijk ver band. Regeering en volk staan niet los naast elkaar en de Regeering zal niets kunnen hereiken, wanneer ze, bij de maatregelen die ze neemt geen steun vindt in de volksovertuiging. De Regeering kan door wetgeving en bestuur ongetwijfeld veel invloed ten goede uitoefenen en veel doen om de Christelijke grondslagen van het volksleven te behouden en te verster ken. En hetzelfde geldt ook van de volksvertegenwoordiging. Maar we mogen nimmer uit het oog verliezen dat deze invloed toch altijd slechts beperkt is. En ook niet, dat wetten en besluiten al bitter weinig beteekenis hebben indien ze geen steun vinden in de volksconscientie. 'Wat de Regeering kan doen blijft altijd een werken aan den buitenkant. Zij kan niet tot het innerlijke leven, tot den wortel doordringen. Zij kan behouden en bewaren en versterken, maar als de volksovertul* ging ln andere richting wordt omge zet, dan zal ze op den duur machte loos staan. Als er een tegenstelling komt tus- schen wetten en zeden, dan zullen de mooiste wetten en de beste besluiten ons niet kunnen helpen. Daarom moet ons streven er aller eerst op gericht zijn om eigen leven in overeenstemming te brengen met Gods Woord, de goede zeden die in overeenstemming zijn met de wet Gods te bevorderen en wair noodig de ze den te veranderen en om te zetten. Op die wijze wordt een basis verkre gen, waarop door Regeering en Volks vertegenwoordiging verder kan worden gebouwd. Wij verlangen beveiliging van het gezin en versterking van den huwe lijksband. En dat is een rechtvaardige wensch. Een Regeering die het tegenoverge stelde doet schiet tekort in haar taak en een Volksvertegenwoordiging die het huwelijks- en het gezinsleven on dermijnt kan door ons niet als verte genwoordigster worden erkend. Maar de eerste en de grootste taak ligt hier toch niet bij Regeering en parlement, maar hij het volk zelf, 'lat zich heeft te richten naar de eischen van Gods Woord en dat de beginselen die daarin gegeven, wordt heeft toe te passen en te propageeren. Precies hetzelfde geldt van de Zon dagsrust, de heiliging van Gods Naam en zooveel andere dingen meer. Een mooie Zondagswet zal weinig baten indien de wet van God geen be slag meer heeft op het leven van het volk. Indien ons volk God den Heere den rug toekeert en zich, inplaats van voor Hem te buigen zijn Naam en Dag ont heiligt, dan kunnen wetten en beslui ten het doorbreken van het kwaad ecnigermate tegenhouden, maar dan zullen ze toch betrekkelij'k weinig in vloed hebben. Als de zeden verslappen en el* zijn verschijnselen die daarop wijzen zoodat er bij ons steeds meer op door kan, als de wereldgelijkvormigheid on der do belijders hand over hand toe neemt, hoe kunnen we dan verwachten dat de Overheid door hare maatregelen het volksleven in goede banen zal we ten te leiden? Op de Overheid rust hier ongetwij feld een zware taak. Zij heeft in eerbied voor Gods wet voor te gaan. Een uitspraak dat handhaving van de Christelijke grondslagen voor haar richtsnoer is, moet meer zijn dan woor den En ons volk heeft het recht en den plicht toe te zien of de daden van straks met deze woorden in overeen stemming zijn. Maar daarmee zijn we niet klaar. Dat is niet onze eenige taak. Wij hebben allen getrouw te zijneen ieder op zijn plaats en op alle belijders rust Je taak om in de eerste plaats zelf mee te werken om de volksover tuiging te bewerken en zoo noodig om te zetten en daardoor de handha ving van de Christelijke grondslagen mogelijk te maken. V Late wijsheid. In „Het Volk" geeft de nieuwe voor zitter van de Soc. Dem Kamerfractie een beschouwing over het deelnemen van Soc. Dem. Kamerleden aan de ope ningsplechtigheid der Staten^Generaal. Hij ontpopt zich daarin als een voor stander van deelneming en komt reeds bij voorbaat op tegen het verwijt dat daarin eenige verandering of verflau wing van beginsel gezien zou moeten worden. Immers zoo betoogt hij, het zijn niet de volksvertegenwoordigers die zich naar de Kopingin begeven, maar het is de Koningin die tot de Volksverte genwoordigers komt, die zich daarbij pleit van een grondwettelijke plicht en die daarmee dan ook de rechten van de Volksvertegenwoordiging erkent. In den grond der zaak draagt deze plechtigheid dus niet een monarchis tisch, maar alsof dit een tegenstel ling wasl een democratisch karak ter. Dat de socialistische kamerleden zich tot nu toe afzijdig hielden ge schiedde dan ook in hoofdzaak om aan oppervlakkige zièlen geen aanstoot te geven. 'tls wel eigenaardig dat dit geluid eerst nu wordt vernomen. Meer dan een kwart eeuw heeft men althans officieel deze plechtig heid geschuwd en bij Jan de Kiezer den indruk gewekt, alsof het hier niets anders gold dan een „vertooning' waaraan geen sociaal-democraat die zichzelf en zijn beginsel respecteerde, kon deelnemen. Nu echter werden plotseling de bord jes omgehangen en komt men tot de ontdekking, dat men feitelijk ondemo cratisch heeft gehandeld door zich op den achtergrond te houden. Ze komt wel wat laat deze wijsheid. Intusschen, het lag voor de hand, dat het hiertoe moest komen. Een partij wier voormannen bij offi- cieele plechtigheden met de vorstelijke personen aanzitten en met hen het „Wilhelmus" staande aanhooren en die hunkeren naar het oogenblik dat ze achter de Ministertafels kunnen plaats nemen, zal zich ook over dergelijke gevoeligheden dienen heen te zetten. V Geen overleg. Het verloop van de presidentsverkie zing voor de Tweede Kamer kan moei lijk bevredigend worden genoemd. De beschuldiging van „De Nederlan der" dat hier een „kunstig, gewrochte samenwerking" van R. Katholieken, Antirevolutionairen en Sociaal-Demo craten was tot stand gebracht, is na tuurlijk onjuist. De stemmencijfers wijzen dit afdoen de uit. Was dat het geval geweest, dan zou niet Dr. de Visser bij eerste stemming met groote meerderheid tot tweeden candidaat zijn aangewezen. De zaak opzichzelf is niet van zoo groote beteekenis. Dr de Visser zou ongetwijfeld een uitnemend Kamerpresident zijn ge weest Maar ditzelfde geldt ook daarom trent bestaat geen verschil van mee ning van Mr. Ruys de Beerenbrouck. Wat hier aanleiding tot ontstemming geeft -is dit, dat de rechtsche partijen het bij deze toch niet onbelangrijke be noeming niet noodig hebben geacht ook maar eenig overleg te plegen. De Christelijk-Historischen hadden gaarne Dr. de Visser gekozen gezien, maar zij achtten het niet noodig daar voor steun te zoeken bij de andere rechtsche groepen. En hetzelfde geldt ook van de R. Katholieken. Met het gevolg dat. nog voor de eigen lijke werkzaamheden zijn begonnen, reeds ontstemming werd gewekt en de verhoudingen reeds eenigermate zijn gespannen. Wij hopen, dat de fout die Woensdag gemaakt werd, niet zal worden her haald. Ons kiezersvolk heeft met ontzag lijke inspanning het zoover weten te brengen dat een rechtsche meerderheid "verkregen werd. Maar nu mag het ook verwachten, dat de resultaten die daarvan het ge volg kunnen zijn, niet roekeloos in de waagschaal worden gesteld en dat bij belangrijke kwesties althans overleg wordt gepleegd. STADSNIEUWS. Mathesis Scientiarum Gene fris. De vereeniging van oud-leden van dit Genootschap, hield Donderdag avond haar jaarlijksche algemeeme vergadering. Tot bestuursleden werden herbe noemd met vrijwel algemeen© stem men) de hoeren O. S. Knotnerus, H. I. Planejr en D. van Lith en tot leden' der kascomïnissie voor het volgend jaar aangewezen de heer en H. Kors- wagen, H. J. M. Rosdorff en Hl 'Ossevoort. In verband met de a.s. herdenking van het 140-jarig bestaan van het M. S. G., werd door het bestuur voor gesteld een bedrag van f'150 te stor ten in het in 1910 door de oud-leer lingen gestichte fonds, uit de rente) waarvan jaarlijks het uitschrijven van, leenige prijsvragen wordt bekostigd. Na eenige discussie werd besloten, om indien de stand der geldmid delen zulks toeliet, dit bedrag te ver- hoogen tot f200 en dan f 100 daarvan! af te zonderen voor de versterking van het fonds zelve. Dit jaar zullen vier prijsvragen wor den uitgeschreven, betrekking hebben! de op handteekenen, boetseeren, bouw! kunae en electro-techniek, waarbij 4 eerste prijzen zullen worden uitge loofd bestaande in f 100 en een groote! zilveren medaille en 4 tweede prijzênj ad f50 en een kleine zilverenmie^ daille. Met betrekking tot de feestviering op a.s. Donderdag in de Stadsgehoor zaal werd tot een trouwe opko|mls|ti opgewekt en medegedeeld dat nog enkele' kaarten verkrijgbaar zijn. Gids voor studeerenden. LWij ontvingen de „Gids voor Stu deerenden aan de Kijks-Universiteit te Leiden, ciysus 1925/26, uitgege ven vanwege het Leidsch .Universi- tteits-Fcnds" en verschenen bij 'demi uitgever S. C. van Doesburgh talhier. Dit bevat in een kort bestek tal! van zaken, die voor hen, die aam de Leidsche Academie studeeren of; lans, ziin- voornemens zijn te studeeren, van bes Nadat eerst de samenstelling van het 'college van curatoren, hert be stuur van den Senaat en der facul teiten, de voorwaarden van inschrij1- ving enz., zijn medegedeeld, volgt eèni overzicht van de colleges en de te behandelen onderwerpen, en ten slotte de tabellen van de colleges voor a.s. candidaten in verschillende faculteiten' Het is een handig boekske, dat ieder student in zijn. bezit moet heb ben teneinde het telkens te kunnen raadplegen. De prijs bedraagt slechts f0.45. De colleges ln het Sanskrit. Prof. B. Faddegom. te Amsterdam' die tijdens het verblijf van prof. Vo gel in Britsch-Indië diens colleges inj het Sanskrit zal geven, zal daarmjedie Donderdag 1 October aanvangen. Classlcale Diaconale Conferentie. Op Woensdag 23 Sept. a.s., des avonds te half zes, wordt in de Kerkeraadskamer •der Geref. Kerk aan de Hooigracht een Classicale diaconale Conferentie gehou den. Op de agenda komen a.m. de volgende punten voor aBeslissing inzake T.B.C.-verpleging in de vorige Classicale Conferentie be sproken. (Plaatselijk of Classicaal). b. De Diaconie souverein in eigen kring Inleider: broeder H. C. de Jong, Leiden. Ds. H. Thomas. In de „Leidsche Kerkbode" wordt me degedeeld, dat Ds. H. Thomas, pred. bij de Geref. Kerk alhier, op medisch advies gedurende vier weken alleen nog maar één keer per Zondag in de bediening des Woords zal voorgaan. Van anderen arbeid moet hij zich voorloopig nog onthouden. Bekroning. Op de groote nationale keuring en tuinbouwtentoonstelling van de Kon. Ned. Maatschappij van Tuinbouw en Plantkunde verwierf de'inzending der fa. J. G. Ballego en Zoon alhier, be staande in Dahlia's (Emma-Groot) en bonte planten een gouden medaille plus den eereprijs, een gouden medaille van de Ned. Kunstzijdefabriek, en een getuigschrift van verdienste. Leidsche C.J.M.V. kampen. Naar wij vernemen, zijn de Leidsch,e C.J.M.V. kampen dit jaar weer bijzon der goed geslaagd. De Vereeniging hau de beschikking gekregen over n prach tig duinterrein aan den Ruigenhoek bij Noordwijkerhout en gedurende de zomermaanden zijn daar een honderd tal jongens en leiders in vroolijk kam pement bijeen geweest. De organisatie der kampen wordt elk jaar beter pn het materiaal was weer aanzienlijk uitgebreid, zoodat de dagen met sport eti spel en groote duintochten als het ware omvlogen Zoo werkte alles ook het meerendeels schitterende wear mee om de Leidsche jongens een fijn kamp te bereiden en zoo het doel een band te leggen tusschen de jongens onderling en hun de kampsfeer te doen gevoelen en daardoor hun een steun te geven in het gewone dagelijksche leven nader te komen. Dit is ook de bedoeling van het win terwerk der Vereeniging, dat in Octo ber weer zal aanvangen en dit jaar op uitgebreider schaal. Zoo zullen de jon gens elkaar geregeld blijven zien en telkens opnieuw de kampvreugde bele ven, die hen dezen zomer het kamp zoo heerlijk maakte. „De Faam." Inderdaad, een goede naam is beter dan goede olie maar het is wèl zoo goed. wanneer men beide bezit. „De Faam' met baar meer dan be kende kleedingmagazijnen op de Vischmarkt schijnt ook van die ge dachte uit te gaan, nu zij zich op het nieuwe seizoen voorbereidt. Wie vanavond nog een wandeling door de stad maakt, verzuime niet op zijn (haar) route lcmgs de Vischmarkt even de waarlijk schitterende rFaam"- étalages in oogenschouw te nemen. Zoowel uit een oogpunt van stijl en oorspronkelijkheid als wat het geëx poseerde zelf betreft, zijn ze een speci ale bezichtiging waard. Jubileum Johs. Kok. Gisteren heeft de heer Johs. Kok) godsdienstonderwijzer vanwege del iNed. Herv. Gemeente alhier, onder zeer veel belangstelling zijn 40-jarig] jubileum herdacht, waarover wij voor en op 1 September, j.l., den dag van! zijn benoeming,reds een en ander 'mededeelden. De viering van het jubileum is eigenlijk Donderdagmiddag reeds be gonnen en wel onder de verpleeg den van het Gereformeerd Mmnehms Belangrijkste nieuws iH dit nummer. Binnenland. Dreigend conflict in de metaalin dustrie? De lie er Ruys de Bosrenbronck aan vaardt het voorzitterschap van de Tweede Kamer. Prof. Dr. L. Bonman wordt benoemd als opvolger van Prof. Wlnklex te Utrecht Buitenland Scherpe critiek van den Italiaan- schen gedelegeerde ter volkenbonde vergadering op het Nederlandsche voorstel. De ontwapeningscommissie heelt een commissie van onderzoek naar de voorste)).?. Ingesteld. in de Kaarsemakerstraat, waarvan do heer Kok geestelijk verzorger is. Hartelijk was ae huldiging welke den jubilaris hier werd bereid. Na namens het college van regen ten en de diakenen der Ned. Herv. ;Gem. te zijn toegesproken, waarbij) hem. een fraai bloemstuk en een be drag onder enveloppe werd aangebo den, bood de jubilaris de verpleeg den in de feestelijk ingerichte eet zaal een maaltijd aan Namens_ de verpleegden werd hier de heer Kok toegesproken door deni heer Ph. v. d. Burgh, die hem na-< "mens allen als een stoffelijk bewijs» van waardeering en liefde een wan delstok met zilveren knop aanbood. Nadat hierop den jubilaris de ze genbede uit Ps. 134 was toegezongen, sprak deze de aanwezigen toe naar aanleiding van een woord uit de H. Schrift. Na den maaltijd werd den heer Kok Ps. 1214 toegezongen. De dag van gisteren bracht een stroom van belangstelling en bewijzem van waardeering in allerlei vorm. Uit alle kringen, waarmede de heer Kok bij de uitoefening van zijn ambt in aanraking komt, en dat zijn er heel wat, kwamen in allerlei vorm gelukwenschen^ en betuigingen van! waardeering en aanhankelijkheid bin nen. Om half drie gistermiddag vond) de huldiging plaats vanwege den ker- keraad en de commissie voor het godsdienstonderwijs, waarbij eerstge noemd college werd vertegenwoordigd door het Moderamen, bestaande uit Dr. J. S. O. Locher en Ds. M. j. Punselie, terwijl de commissie van G. O. bestaande uit de predikanten Ds. Beekenkamp, Ds. Goedhard, Ds. Groot Enzerink en den heer A. J. de Lange in haar geheel aanwezig was. Namens het moderamen van den Ned. Herv. Kerkeraad sprak Ds. Ml P Punselie den jubilaris hartelijk toe, hetgeen spr. vergezeld deed gaan van de aanbieding van een prachtig boem- stuk en een boekwerk: Gods Woord, en der Eeuwen getuigenis'van prof. Noordtzij. Ds. G. H. Beekenkamp voerde het woord namens de Comm. v. Gods dienstonderwijs en bood den jubilaris lem enveloppe met inhoud, en zijïii, echtgenoote een fraai bloemstuk aan. Het werd op de nu volgende re ceptie zeer druk. Speciaal van de zijde der vereeni-. gingen en personen die in de „Le vendaal"-wijk arbeiden, evenals vroe ger de jubilaris, werd veel belang stelling getoond. De banden daar in dertijd gelegd, bleken toch nog altijd 't meest te trekken. Het treffende hierbij was, dat de bewijzen vanwaar- deering het kenmerk van echte, stille» dankbaarheid droegen, met dat van 'n beleefdheidsvorm; bloemstukken en1 brieven werden soms bezorgd waar van de afzenders niet bekend waren doch enkel een veelzeggend opschrift of inhoud hielden, waaruit echte dank sprak. De oud-leden vereen, van de Chr. J. V. „Dient den Heer'', waarvan de jubilaris eere-voorzitter ie, zond een deputatie namens welke de heer J. G. van Dijk de gevoelens van hoog achting en liefde, die er in dezen kring jegens den heer Kok wonden gevonden, overbracht en een fijn op gemaakte fruitmand met opschrift aanbood. Tevens bracht de heer v. Dijk de gielukwenschen over van de "Vereen, tot bevordering vap den ZendingeaaaV in deze omgeving. Treffend was ook de belangstelling van het personeel en de leerliöê - der openbare lagere scholen, waar heer Kok geregeld godsdèeidfbndér wijs geeft. De onderwijzers en ojxkaewyt&Xb

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1925 | | pagina 1