m Aan het einde der Week Na lange voorbereiding is deze week de groote vergadering van den Vol ken bond begonnen. Hoewel de'agenda minder spanning te weeg bracht dan 't vorige jaar, toen 'tom 'tz.g. proto col van Genève" ging, was er toch enorme belangstelling. Er zijn 54 na ties officieel vertegenwoordigd en nog slechts enkele staten zijn geen lid van den Bond. Daarvan zullen er 2 ook nog wel voorloopig geen lid worden, n.l. de Vereen. Staten en Rusland. Duitschland hoopt men bij de vol gende vergadering aanwezig te zien, maar dat zal wel afhangen van een meer of minder bevredigende regeling van het garantiepact. De juridische deskundigen hebben htm beraadsla gingen beëindigd en nu moeten de hee- ren ministers de zaak verder afhande len, wat waarschijnlijk in 'teind van deze maand, in Lausanne zal gebeuren. Een belangrijke gaping in dit pact is, dat de Duitsche Oostgrenzen niet bij de garantie inbegrepen zijn. Dit ia voor Tsj echo-Slowakije en vooral voor Polen een kwestie van levensbelang, .want zij hebben heel wat gebied in handen dat zuiver Duitsch is en de Polen hebben niet bepaald hun best gedaan htm Duitsche onderdanen te vreden te. stellen. Maar de Engelsche Regeering wil alleen de Duitsche west grenzen garandeeren. De Franschen zijn hier in een moei lijk parket geraakt; want hun dier bare bondgenooten zullen ze moeten helpen, als 't in het Oosten rumoerig wordt! De Duitsche openbare meening moet niets van 'tpact hebben, trouwens van den Volkenbond, die als een bond van overwinnaars beschouwd wordt ook niet! De tweede staat die voor 't lid maatschap in aanmerking kwam, is Turkije, dat de beslissing wel zal la ten afhangen van 't besluit dat de raad neemt inzake Mosoel. De vorige week wezen we er er op dat dit ook een lastig ding was voor den Volkenbond. Het leek den Raad blijkbaar t beste de zaak weer eens op de lange baan to schuiven, een veel beproefd middel in Genève. Nadat de Turksche en Engelsche gedelegeerden samen een paar uur ge praat hadden, en de Turk een volks stemming voorgesteld had, ('t is de vraag of zij zich aan den uitslag van die volksstemming houden zullen) is er besloten een commissie te benoemen die de bestudeering zal voortzetten. Het curieuse van t geval is, dat een sterke Engelsche partij van 't blijven in Irak niets wil weten. Daardoor zal de Turk ook niet toe schietelijker worden. Men verwacht dan ook een compro mis, waarbij Turkije 't eigenlijke Mo soel krijgt en Engeland 2 districten van dit vilajet. Een succes van de Volkenbondsbe moeiing is het feit, dat weldra de con trole op de Oostenrijksche financiën opgeheven zal kunnen worden. Zitn- merman. de commissaris, heeft ver klaard dat de toestand der Oostenrijk sche financiën geheel gezond is. Na de stabiliseering van de munt is even wel de uitvoer belangrijk achteruit gegaan en dus is t niet onmogelijk dat 'top den duur toch weer mis loopt. Van Deensche zijde is een voorste* ingediend om den Volkenbondsraad uit te noodigen een algemeene ontwa peningsconferentie bijeen te roepen. Men zegt dat Coolidge niet ongenegen Leidsche Penkrassen. Amice, Ge hebt waarschijnlijk ook wel in de dagbladen gelezen, hoe onlangs een paar mensohen terecht stonden, om dat ze geen pogingen hadden aange wend om een verdrinkend kind van den dood te redden. Er was ergens een kind in het wa ter gevallen en de omstanderswaar schijnlijk bevreesd dat ze er zelf bij zouden omkomen lieten het voor hunne oogen verdrinken. Ze deden niets om de arme kleine te redden. Dit werd hun als schuld aangere kend, en de rechter die hen had te von nissen liet niet na, hen op het afkeu renswaardige van hunne houding te En het publiek dat daarbij aanwezig was juichte het toe, datz ij, die niets hadden gedaan om het kind te redden, werden gestraft. Toen ik dat las, amice, dacht ik on willekeurig aan de vele andere geva ren die in dezen tijd de jeugd bedrei gen. Onze jongens en meisjes loopen niet alleen gevaar te verdrinken of overreden te worden of op een andere wijze om te komen, maar zij worden ook door gevaren van anderen aard bedreigd. Gevaren van moreelen en van geestelijken aard. Er zal denk ik wel niemand zijn die het bestaan van deze gevaren zal wil len ontkennen. Trouwens, dat zou aan de werkelijkheid al bitter weinig ver anderen. Onze jongelui worden op alle manieren bedreigd en het moet on9 eigenlijk verwonderen dat er nog niet meer zijn die zedelijk ondergaan en die geestelijk verdrinken. NIEUWE LÈIDSCHE zal zijn, deze conferentie te steunen en 't initiatief hiertoe aan den Volken bond over te laten. De Fransche verte genwoordiger, Loucheur, dringt aan op 't houden van 'n nieuw economisch wereldcongres. In 1920 is in Brussel een dergelijk congres reeds gehouden en er wordt van een nieuwe poging tot economi sche toenadering veel verwacht. Men denke slechts aan de vele ta- rievenoorlogen h.v. tusschen Spanje eu Noorwegen, en Duitschland en Polen. Er is reeds vaak aangedrongen op een nauwkeurig onderzoek van het soci aal-economisch verband tusschen ver schillende landen en de stichting van een internationale organisatie voor de verdeeling van de grondstoffen. Uit het grijs verleden. DE TEMPEL VAN VESTA. De band, die in de Oudheid de leden eener gemeenschap, hetzij groot of klein, samenbond was een gemeen schappelijke eeredienst. Zooals de leden eener familie rond om het huisaltaar zich vereenigden, was de civitas, de stad-staat, de ver- eeniging van allen, die dezelfde goden als beschermers aanriepen en aan het zelfde altaar de godsdienstige hande lingen verrichtten. Dat altaar van den staat was inge sloten in een gebouw dat de Grieken het prutaneion of stadhuis noemden en de Romeinen den tempel van Vesta. Er was in een stad niets heiligers dan dit altaar, waarop het heilige vuur steeds brandde. En hoewel bij de Grie ken langzamerhand deze groote ver eering verzwakte, dit was bij de Ro meinen nimmer het geval. De eerbied, dien men toedroeg aan de Vestaalsche maagden bewijst de belangrijkheid van haar priesterschap. Wanneer een consul er eene op zijn weg ontmoette, liet hij het symbool zijner macht, de fasces (pijlenbundel met bijl) voor haar zakken. Maar, aan den naderen kant, wan neer eene van haar het heilig vuur deed uitgaan of in haar plicht van maagdelijkheid te kort schoot, wreekte de stad, die op die wijze haar goden vreesde te verliezen, zich op haar door haar levend te begraven. Zeven was het getal der Vestaalsche maagden en zij verhonden zich voor dertig jaar. Zij legden alzoo geen ge lofte van eeuwige zuiverheid af, maar na afloop van him diensttijd konden zij in het gewone leven terugkeeren en huwen. Eens per jaar werd het heilige vuur vernieuwd; dat was op den Nieuwjaars dag, die oudtijds op 1 Maart viel, ge lijk nu nog blijkt uit de maandnamen September, October, November en De cember, die samenhangen met de La tijns che telwoorden septem (zeven), oc- to (acht), novem (negen) en decern (tien), terwijl ze bij ons reap, de negen de, tiende, elfde en twaalfde maand van het jaar zijn. Het gebeurde eens, zoo verhaalt Li- vius (XXVI. 27) dat de tempel van Ves ta dreigde op te gaan in vlammen, doordat een brand de naburige huizen teisterde. Groote ontsteltenis heerschte te Rome, want de burgers 'zagen hun toekomst in gevaar. Toen het gevaar geweken was, gaf de Senaat den consul opdracht, de schuldigen aan den brand op te spo ren, en de consul richtte onmiddellijk zijn beschuldigingen tegen eenige bur- Er is, Gode zij dank, nog een vrij groot percentage dat staande blijft en dat, dank zij den arbeid van de Kerk en de kerkelijke organen, den arbeid ook van knapen- en jongellngs- en meisjesvereenigingen wordt bewaard niet alleen, maar ook opgebouwd in de kennis die naar de godzaligheid is. Daarnaast echter zijn er ook velen, die dreigen weg te zinken en verloren te gaan. Eenige jaren geleden is hier in Lei den bij een ingesteld onderzoek geble ken dat slechts een betrekkelijk klein percentage van de jongens die de Christelijke scholen bezoeken, zich la ter als ze een vak gaan leeren, bij een Christelijke vakorganisatie aansluiten, De rest vindt een onderkomen in de z.g. neutrale of moderne organisaties met het gevolg vaak dat ze in de S. D.A.P. terecht komen en met alles wat ze in hunne jonge jaren geleerd heb ben breken. Zij zinken weg en worden een wisse prooi van ongeloof en re volutie. Dat dit maar geen fantasie is amice, maar droeve werkelijkheid zult ge wel willen toestemmen, wanneer ge de moeite doet om u heen te zien en u de werkelijkheid voor oogen te stellen. En daarnaast vindt ge 'n groot aantal jongens en meisjes, die thuis nooit of zoo goed als nooit van God en Zijn Woord hoorden en die, naarmate ze ouder worden, steeds dieper wegzinken We zien dat voor onze oogen vaak gebeuren. En terwijl we veroordeelen hen, die een kind lieten verdrinken zonder het uiterste tot redding te on dernemen, denken we niet aan de groo te verantwoordelijkheid die op onze schouders rus; en gevoelen we niet COURANT VAN ZATERDAG gers van Capua, die zich juist te Rome bevonden. Niet, dat hij eenige reden had om hen van brandstichting te verdenken, maar hij redeneerde als volgt: „Een brand heeft onzen haard be dreigd; die brand, die onze grootheid moest doen vallen en aan ons glorie rijk bestaan een einde maken, kan slechts aangestoken zijn door de hand onzer bitterste vijanden. Welnu, wij hebben geen verbitterder vijanden dan de inwoners van Capua, die stad, die thans met Hannibal een verbond heeft gesloten en er naar streeft, in onze plaats de hoofdstad van Italië te wor den. Het zijn dan ook die menschen, die onzen tempel van Vesta hebben wil len verwoesten, onzen eeuwigen haard, het onderpand en den waarborg onzer toekomstige grootheid." De consul geloofde alzoo, hetgeen natuurlijk in verband staat met zijn godsdienstige denkbeelden, dat de vij anden van Rome geen zekerder mid del konden vindeneom de stad te over winnen dan door haar haard te ver woesten. Zoo was het geloof der Ou den. De publieke haard was 't heilig dom der stad. waarvan haar lot af hing. De tempel van Vesta, dien men in den nieuweren tijd als zooveel andere mo numenten „uit het grijs verleden" weer opgegraven heeft, was een rond ge- houw, waarboven een koepeltje oprees. Vanwaar een dergelijke vorm, zoo heeft men zich afgevraagd, en de ge leerden hebben er allerlei diepzinnige redenen voor bedacht. De tempel van Vesta. is rond, zoo zei den 'de oude grammatici, omdat hij het beeld moet zijn van de aarde en omdat men zich de aarde moet voor stellen als een bol, in welks midden het vuur brandt dat alle leven onder houdt. Doch het is waarschijnlijker, dat de tempel van Vesta gebouwd is naar het model der huizen die men bewoonde en dat dit de eenige bouworde is, die mén destijds ('n eeuw of zeven voor onze jaartelling) kende. Nog thans kan men in Italië de ronde hutten der hergherders zien. En de Vestaalsche maagden namen de plaats^ van de dochteren des huizes in. Ook van deze traditie zijn nog over blijfselen in het huidige Italië. Nog heden ten dage mag in Calabrië in een boerenwoning het vuur slechts na den dood van den boer uitgaan. Zelfs in den zomer moet het met min stens één tak worden brandende ge houden door de dochters des huizes, wien het als een ernstig vergrijp wordt aangerekend, indien zij het vuur laten uitgaan. BINNENLAND. Directeur-generaal van den landbouw. De directeur-generaal van den land bouw aidus het adres, dient, als hoofd van alle ambtenaren, die op ©enigerlei wijze bij den voorlichtingsdienst werk zaam zijn, voor dien geheeleïi dienst en voor al de overige belangrijke re- geeringsmaatregelen, die verder onder de directie van den landbouw ressor teeren, de hoofdlijnen aan te gevenj- Bij gemis van dit hoofd bestaat al- lerwege gevaar, dat de verschillende diensten onsamenhangend naast en zelfs wellicht tegen elkaar zullen wer ken. Bovendien is een technisch hoofd dat een weldoordachte eenheid weet ,te brengen in de advielzen der desbëh hoe schuldig we staan, wanneer wij niets doen om de bedreigde jeugd te redden. 'tls daarom amice, dat ik zoo van harte toejuich het pogen van „Patri monium" om althans iets ^e doen voor het opgroeiend geslacht. De plannen zijn nog niet in bijzonderheden vastge steld, maar ik heb wel vernomen dat het in de bedoeling ligt eerst te pro- beeren contact te krijgen met de jon gelui die men op het oog heeft, om daarna meer in 't bijzonder na te gaan. wat in 't belang van die jongens en meisjes kan worden gedaan. 't Verheugt me dat er iets in deze richting zal worden gedaan en ik hoop van harte dat dit werk de waardeering zal vinden die 'tverdient en dat God de Heere daarover zijnen zegen zal ge bieden. Terwijl ik dit schrijf amice, is de L.A.W.E.T. of wilt ge de Leidsche al gemeene winkel-etalage-tentoonstel ling alweer in vollen gang. Opzichzelf genomen kan ik niet anders dan dit streven van harte toejuichen. Onze middenstanders beleven een kwaklen tijd, ze hebben met moeilijkheden van allerlei aard te worstelen en ik zie met genoegen dat ze den moed niet opge ven, maar dat ze blijven worstelen, om zoo mogelijk straks weer boven te komen. Daartoe kan een L.A.W.E.T. onge twijfeld goede diensten bewijzen. Het publiek .ziet weer een9 wat de Leid sche winkelstand beteekent, hoe hij in staat is aan alle eischen te voldoen en door het zien van dat alles wordt de kooplust geprikkeld en de band tus schen consumenten en producenten of distribuanten versterkt. 12 SEPTEMBER 1925 treffende hoofdambtenaren, aan het departement onmisbaar. Het Kon. Ned. Landbouw Comité dringt daarom met de grootst moge lijke klem aan op handhaving van dein. directeur generaal van den landbouw en spreekt als zijn overtuiging uit, dat de economische en technische aard van het betrokken ambt eischt, dat de van het hoofd der directie uitgaan de adviezen den minister rechtstreeks bereiken. Uit de partij gestooten. De Zaandamsche afdeeling van de soc, de in. arbeid er spart ij heeft gister avond vier leden van het lidmaatschap vei vallen verklaard, op grond, dat zij niet hebben deelgenomen aan de sta king aan de Noritfabriek. Tot hen be hoort ook het gemeenteraadslid De Ruyter. Deze gaat bij het partijbestuur in beroep en zal, indien hij ook daar in het ongelijk wordt gesteld, als lid van den gemeenteraad ontslag nemen. De door burgemeester Ter Laan aan gelboden bemiddeling tot oplossing' van bet conflict is van werkgeverszijde van de band gewezen Bevordering bij het leger. Aan het Departement van Oorlog zijn plannen in overweging om de be vordering van de officieren en onder officieren periodiek te doen plaats hebben. De rangindeeling zou dan los gemaakt worden van de vredesorga nisatie. Daardoor zal het mogelijk zijn om de oorlogsencadreering beter tc verzorgen en aan het beroepskader een behoorlijke loopbaan te verzekeren. Veel kosten zal dit niet veroorzaken, aangezien de salarissen toch reeds in hoofdzaak naar de anciënniteit gere geld zijn. Bovendien zal het alleen hij een der gelijk stelsel mogelijk zijn om het ver lofskader bijtijds in hoogere rangen te brengen. Het ontwerp Weeldeverteringsbelas- ting. Eeai commissie uit den Middenstand- raad had gisterochtend een bespreking met den Minister van Financiën over het aanhangige z.g. wetsontwerp Weel de-V erteringsb elasting. De commissie heeft hare bezwaren tegen het ontwerp gebracht en deze heeft daarop toegezegd die bezwaren nog eens in overweging te zullen ne men en een nadere onderhandeling over die bezwaren in uitzicht gesteld. iHet Kon. Ned. Landbouw Comité heeft aan den minister van binnen- landsche zaken en landbouw een adres gericht waarin de onmisbaarheid van een directeur-generaal van den land bouw betoogd wordt. - DE GRAANOOGST IN RUSLAND. De boeren weigeren te leveren. Volgens de jongste officieele gege vens" wordt de totale graanoogst in de Unie v. Sovjetrepublieken geraamd, op 68.300.000 ton, waarvan tien millioen ton een surplus zouden vormen, en volgens de So-vj et-autoriteit en spoedig op de markt zullen komen. Tot nu toe schijnt evenwel de kans op een spoedigen afzet van den oogst nog vrij ver af. Uit alle deelen van de streken, waar graan wordt verbouwd, komen berichten over de schaarschte van de aanvoeren van nieuw graan, welke op de markt gebracht worden en over den onbevredigend en vooruit gang, die met de inkoop-campagne ge maakt wordt. Tot op zekere hoogte is dit te wijten Erg jammer vind ik het dat het be stuur van de L.A.W.E.T. gemeend heeft, aan deze tentoonstelling allerlei zaken te moeten verbinden^ die met do zaak zelf in geen enkel verband staan en die het moeilijk maken om met een instelling als de L.A.W.E.T. op den duur te blijven sympathise eren. Er worden in de nevenzalen tooneel- uitvoeringen gegeven en er worden dansavonden georganiseerd, met het gevolg dat voor velen niet de tentoon stelling, maar de vermaken die er mee gepaard gaan, de hoofdzaak worden. Ik begrijp waarlijk niet amice, waar om dat'alles noodig is, en waarom de genen die tegen deze dingen principl- eele bezwaren hebben op deze wijze voor het hoofd moeten worden gestoo ten En ik begrijp dat te minder omdat toch ook onze Christelijke middon- stand9vereeniging officieel in het L A- W-E.T. comité vertegenwoordigd is. Waarom niet kort en goed als eisch gesteld, dat dergelijke dingen achter wege blijven? Ik heb zooeven gewezen op de geva ren die onze jeugd bedreigen Dat blijkt ook hier alweer. Wie kan er nu iets op tegen hebben dat onze jongelui een bezoek brengen aan zulk een ten toonstelling? Maar 't gevaarlijke is dat ze daar in een sfeer komen waar ze niet thuis hooren, dat ze met cabaret en danszaal in aanraking komen en dat ze gelokt worden op paden die ze behooren te vermijden. Aan de deelnemers van de L.A.W.ET en onze winkeliers in het algemeen wensch ik alle goeds, ik hoop dat ze in de komende dagen goede zaken zul len maken, maar ik hoop ook dat het de laatste maal zal zijn dat men de aan natuurlijke oorzaken, daar het oogsten zeer is vertraagd door krach tige regens, die bovendien een nadee- ligen invloed óp de kwaliteit van het graan hebben gehad. De prijzen, die eerst een duidelijk dalende tendenz vertoonden, beginnen dan ook thans weer te stijgen, vooral voor tarwe. Volgens de „Economicheskaia Zhisn' raken de koren- meelvoorraden in Mos kou en Leningrad op, terwijl de nieu we zendingen in Augustus slechts %70 pet. bedragen van de geraamde hoe veelheid. In de Oekraïne en andere districten brengen de hoeren hun graan dan ook niet op de markt. De regee ring intusschen doet alle mogelijke pogingen om koren voor export te koopen en volgens de Sovjetbladen hebben dan ook verscheiden ladingen Leningrad en de havens van de Zwar te Zee verlaten. De verschillende organisaties, welke graan inkoopen, de regeering, de ban ken en coöperaties wedijveren om het hardst en hun methodes zijn van dien aard. dat zij den commissaris voor den Binnenlandschen Handel, Sheimann, genoopt hebben een rondschrijven te zenden aan de volkscommissarissen voor Justitie en Aiheidscontrole, even als aan den secretaris van de commu nistische partij, waarin hij hun vraagt streng toezicht uit te oefenen en boe ten op te leggen voor fraudes, begaan door de regeeringsagenten in de cen tra waar graan wordt gekocht. Deze agenten, zoö wordt gezegd, trachten -niet alleen door tusschenper- sonen de hoeren te nopen hun graan te verkoopen aan him organisaties, maar zij graven zelfs slooten en wer pen barricades op ten einde te belet ten, dat bet graan naar hun concur renten wordt vervoerd. Bovendien wordt in bijna alle regee- ringscentra een weldoordacht systeem toegepast, bestaande in het betalen van te weinig gewicht en het op andere manier afzetten der boeren. Dergelijke manipulaties, aldus Sheimann, zijn niet geschikt om het vertrouwen van de boeren te versterken en zullen aan de inkoopcampagne van het rijk groo te nadeelen toebrengen. Een andere reden voor den onwil der hoeren om hun graan te verhan delen kan gelegen zijn in de groote schaarschte aan gefabriceerde goe deren. e De crisis in de opstapeling en aan voer van textielgoederen, landbouw werktuigen, metalen en ledergoederen is acuut In talrijke artikelen dringt de Sovjetpers aan op een^trenge dis tributie van gefabriceerde goederen on der de bevolking van de graanprodu- ceerende streken, terwijl de stedelin gen worden aangemaand, hun eigen behoeften in te krimpen ten bate van hun bóeren-kameraden. De „Pravda" merkt op, dat wat thans ten opzichte van de textielgoederen gebeurt, in geen geval handel kan worden genoemd, maar zuiver rantsoeneering is. Ten einde aan deze schaarschte te gemoet te komen, heeft de regeering een bijzondere commissie naar het bui tenland gezonden om textielgoederen te koopen. De eerste zending is bij de douanen aangekomen waar zij is vast gehouden ten gevolge van een „inter departementaal' geschil" tusschen het Textiel-syndicaat en het regeeringsde- partement van Handel. Intusschen weigeren de boeren hun graan te verkoopen, totdat zij er ze ker van zijn, dat zij in ruil voor hun graan de goederen kunnen krijgen, waaraan zij behoefte hebben. LA.W.E.T. door de vermaken die er aan verbonden zijn, voor velen tot een ergernis maakf De aanhoudende regenbuien van de laatste dagen herinneren ons dat de zomertijd weer zoo goed als voorbij Is en dat bet najaar weer is aangebroken. Dit blijkt ook uit de ontwerp-begroo- ting voor het volgend jaar die dezer dagen door B. en W. aan den Raad is aangeboden en waaruit in ons blad reeds enkele bijzonderheden werden medegedeeld. De. hoofdzaak voor mij en vele an dere lezers is zeker wel, dat er geen kans is op verdere verlaging van de schrikbarend hooge belastingen. Het percentage is niet onbelangrijk (met een vierde) verminderd de laatste ja ren, maar dit neemt toch niet weg dat reikhalzend naar verdere verlaging wordt uitgezien. Dat dit niet mogelijk blijkt te zijn is voor velen zeker een teleurstelling, ook al wordt tegelijker tijd met, dankbaarheid erkend dat door het bedachtzaam optreden van B. en W. en de meerderheid van den Raad de lasten niet zijn verzwaard, zooals van de uiterste linkerzijde meer dan eens is gepoogd. Nog een paar dagen en de Staton- Generaal vangt haar werkzaamheden weder aan en de politieke winkel wordt weer geopend. Moge God onze voormannen in het Kabinet en id de Volksvertegenwoor diging sterken en bekwamen voor hun moeilijke taak e.u worde 't ook ons ge geven om een ieder op de plaats waar God hem of haar" heeft gesteld, ook ten opzichte van h»t staatkundigele ven, getrouw te worden bevonden. irflTlTTAO

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1925 | | pagina 6