CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN
Dit nummer bestaat uit TWEE Bladen.
Belangrijkste nieuws in dit Nummer.
39 JAARGANG
WOENSDAG 2 SEPTEMBER 1925
LEIDSCHE COURANT
BUREAU: Hooigracht 35
Leiden
tel. 1278, Postgiro 58936
Postbox 20
ABONNEMENTSPRIJS
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaali 2.50
Per weeki 0.19
Franco per post per kwartaal I 2.90
EERSTE BLAD.
7 Hoe is het bij ons?
In een der zittingen van het tweede
Christelijk Sociaal Congres werd door
Dr. de Visser met instemming herin
nerd aan het woord van den Engel-
schen Christen-socialist Maurice:: De
grondfout !der -Fransche revolutie was,
dat zij een broederschap zocht zonder
geeistelijk hoofd; daarom bêrgde zij
tweespalt instede van eenhéid in ha
ren schoot
De ware blijvende vruchtdragende
gemeenschap behoeft^ een eenheid s-
bron, waaruit zij altijd weder hare
kracht put. En deze is en kan geen
andere zijn dan Christus.
Een stelling die dan aldus word ver-
duide lijkt:
- „Omdat Hij in tegenstelling met 't
humanisme begint uit de diepte van
's menschen wezen uit te bannen de
zelf-adoratie, die aan de gemeenschap
zooveel schade berokkent en daarvoor
in de plaats stelt de Godsverheerlij-
king, waarvan zelfverloochening .de
grondslag is. Hierdoor schept hij de
mogelijkheid tot duurzame en vrucht
bare samenwerking. Want in de scha
duw Van een Godsaltaar staat geen
menschelijk wierookvat, maar komt
eerst het „dienen" tot zijn recht."
Zelf-adoratie of Godsverheerlijking,
dat is inderdaad de groote tegonstei
ling die het leven in al zijne vertak
kingen beheerscht.
Het is die zelfaanbidding, die met
name de maatschappelijke verhoudin
gen in den grond heeft verwoest en
nog verwoest.
Het egoïsme viert hoogtij.
Een ieder zoekt bij voorkeur zichzelf
en niet wat des anderen is.
.Er wordt schier op ieder levenster
rein een verbitterde strijd gevoerd., niet
om het reclit tot toepassing te bren
gen, maar om de macht te verkrijgen.
Het recht van den sterkste geeft den
idoorslag.
j En al gelukt bet door organisatie en
Iwettelijke maatregelen de tegenstellin
gen te verzachten en den strijdlust te
(temperen, duurzame vrede en vrucht
bare samenwerking is alleen mogelijk
lindien de zelf-adoratie wordt uitgeban
nen om plaats te makep voor Godsver
heerlijking.
Als de vraag weer op de lippen komt
JHeere, wat wilt Gij d. wij doen zullen.
Als er een ernstig zoeken komt naat
|de gerechtigheid van het Koningschap
[Gods.
Als het doel van het leven, ook van
het arbeidsleven weer wordt Gods
Naam te heiligen en al ons leven, ge
dachten, woorden en wérken alzoo te
schikken en te richten, dat de heilige
naam van God om onzentwille niet ge
lasterd wordt, maar geëerd en ge
prezen.
In het algemeen bestaat hieromtrent
in Christelijke kringen geen verschil
van meening.
Maar dit behoeft ons toch niet te ver
hinderen onszelf telkens weer te plaat
sen voor de vraag: hoe is het bij ons
in de practijk van het leven?
Zelf-adoratie of Gods verheerlijking?
STADSNIEUWS.
DE STORMRAMP.
Bij den Penningmeester van het
Stormramp-Comité zijn weder de vol
gende giften ingekomen:
Opbrengst dahcing Zomerzorg f 75;
F. B. f2.50, Mej. C. B. f2.50; Ambtena
ren ten Stadhuize f98, Collecte athle-
tiekdag der L.V.B, op 30 Aug. f36.418,
Familie H. f 1.75, Mevr. V. v. K f10,
C. P. V.-f10, Cons. Fabr. de Verwach
ting f25, Prof. W. B. K. £100, M. K.
f5, Prof. Mr. A. S. d. B. f2,50, Prof.
Dr. L. K. f25, N. N. te Lisse f 2.50.
Giften worden nog gaarne ingewacht
bij den Penningmeester, den heer F
Muys van de Moer, Plantsoen 40, Gi
ronummer 57471.
Dankbetuiging.
In "antwoord op het aan H. M. de
Koningin verzonden telegram van ge-
lukwensch ontving de heer J. v. d
Steen, 2e Voorz. van de Christelijke
Oranjevereeniging het volgende schrij
ven:
De Adjudant van Dienst is ingevol
ge de bevelen van H. M. belast met
iet overbrengen van Hoogstderzelver
oprechten dank aan allen, die op he
den hunne gelukwenschen aan Hare
Majesteit hebben aangeboden.
De Adjuidant voornoemd heeft de
eer- zich jegens u van zijn opdracht te
kwijten.
Het Rijksopvoedingsgesticht.
Zooals reeds gemeld werd* ligt het
in de bedoeling het Rijksopvoedings
gesticht op te heffen.
De directeur, de heer G. van Breda
Kolff gaat met pensioen den dienst ver
laten, de adj. directeuren de heeren
A. J. Oostdam en S> Verlare worden
verplaatst.
Ook van het overige personeel gaan
er ,eenige naar andere gestichten over.
Hoewel reeds de voorbereidende
maatregelen zijn genomen, zal het
nog wel een half jaar duren voor de
gebouwen geheel ontruimd zijn
Gaan deze plannen door, dan zal,
door het heengaan van den heer Oost-
dam, in den Gemeenteraad een vaca
ture ontstaan.
Zilveren Jubilea.
In aansluiting op ons bericht van
gisteren aangaande het jubileum van
mej. S. B. Retèl aan de Chr. school
Pasteurstraat, vernemen wij nog dat
daar gistermiddag tegelijk een ander
jubileum is herdacht, n.l. dat van den
heer J. H. M. Burger, die eveneens
25 jaar aan de school werkzaam is.
Beide jubilarissen werden in een bij
eenkomst van het personeel, de hoof
den en het schoolbestuur, gehuldigd,
waarbij als een stoffelijk bewijs van
waardeering aan beiden een bedrag
onder enveloppe werd ter hand gesteld
V&ariigjarig jubileum.
De Eerste Leidsche Wasch- en Strijk
inrichting van den heer G. Dekens
aan de Rijn- en Schiekade bestaat van
daag 40 jaar, terwijl het tevens 25 jaar
geleden is dat de heer Dekens persoon
lijk de leiding heeft; voordien stond
zijn echtgenoote asfh het hoofd.v
De zaak heeft inzonderheid den laat-
sten tijd een belangrijke uitbreiding-
ondergaan en telt haar klanten tot aan
de grenzen van ons land (zeker wel
een unicum voor een dergelijke onder
neming, daar deze gewoonlijk een
meer plaatselijk karakter dragen).
Ook heeft de 'heer Dekens tal van fi
lialen, oa. te Alphen, Hazerswoude.
Boskoop, Zegwaart en Waddingsveen.
Vandaag hebben geen festiviteiten
plaats gehad in verband met dit jubi
leum, doch wel is eeiiige weken gele
den bij de opening van een nieuw ge
deelte der zaak aan dit feit herinnerd.
We hopen dat de komende 40 jaar
aan deze onderneming evenveel voor
spoed mogen brengen als het nu afge
sloten tijdperk.
„Prediker."
De plaatselijke pers alhier is weer ver
rijkt Nmet een maandblad, dat bovenstaan-
den titel draagt, en dat bedoelt te zijn
het orgaan der Christelijke Jongelïngs-
Vereeniging „Pred. XII: ia" en haar on-
derafdeelingen te Leiden.
Wij ontvingen het eerste no:. van dit
blad, dat er goed verzorgd uitziet.
Dat men de verschijning ervan heeft
aangedurfd, bewijst, dat „Prediker" met
haar tijd wil meegaan en ondanks haar
bijna 65-jarigen. leeftijd nog niet levens
moede is.
Het eerste no. bevat o.m'. een meditatie-
van Ds. J. W. Groot Enzerink' over Jer.
13:16a, een artikeltje van Q. over den
verjaardag der Koningin, een artikel ,,Het
eigene", van den heer H. Retel te Rijs
wijk1, oud-lid der vereeniging, een Jeugd
rubriek voor de jongens van 1216 jaar,
verschillende mededeelingen betreffende
Ihet 3jeven der vereeniging en hare af-
«deelingen, enz.
Zooals men ziet, een veelsoortige in
houd, en wij spreken den wensdh uit, dat
dit maandblad moge beantwoorden aan
het doel, waarmee het is ppgezet en dat
het voor de groote schare van jongeren
en ouderen, die zicli in Prediker thuisge
voelen, moge worden het middel dat' hen
allen nauwer aaneensluit, opbouwt en. ver
sterkt in den moeilijken strijd des levens
en ook! dienstig zij om anderen in hun
kring te trekken.
Burgerlijke stand.
Geboren: Albert Pieter, z. v. K. v. d.
Vliet en M. Kalshoven; Ernest, z, v. F.
W. Snapper en J. van Stralen; Barth.s
Johannes, z. v. J. v. d. Weijden en C.
M. de Vos; Catharina Veronica, d. v.
L. F. v. Steenbergen en M. M. Vinke-
stein; Jacobus Johannes, z. v. G. Jan
sen en W. Verver; Matthijs, z. v. M.
v. d. Berg en C. W. v. Weeren; Willem
Johannes, z. v. J. B. v. d. Wijngaard
en G. Ruis; Lijntje, d. v. G. v. d. Vos
en A.- Feijnenbuik; Joh.a Marg. Wilh.
d. v. A. Groenevelt en M. C. Schouten;
Jacobus Pieter, z. v. P. H. Zandvliet
en J. Haverkamp; Willem, z. v. W. F.
Moene en A. G. v. d. Veen; Willem Fre-
derik. z. v. J. J. Mulder en J. 'staffeleu;
Johannes Bernardus, z. v. J. B. Rekel-
hoff en J. Smits; Isaac Enoeh, z. v.
N. Keijzer en L. Ie Febre; Helena An-
tonetta, d. v. D. Tegelaar en C. J. Was
serman; Johanna, d .v. L, van As en
C. de la Rie; Arida, d. v. H. de Graaf
en C. van Wijk; Johanna, d. v. J. van
Tongeren en P. C. Roelandse; Maria
Hendrika, d. v. P. de Graaf en E. Beij;
Maria Sophia, d. v. J. Taffijn en M. S.
Bolstier; Maria Johanna, d. v. J. C. Pet
en J. van Loon; Cornelis Johannes, z.
v. A. Laterveer en M. Blansjaar; Hen
drik Lucas, z. v. J. Boter en C. H.
Scharloo; Geertruida Helena, d. v. A.
Planje en S. J. Wiekhart; Cornelis Arie
z. v. N. M. de Bie en K. Verkaik; Guur-
tje Joh.a Sophia, d. v. P. A. Weijers
en M. J. v. d. Berg; Johanna Jacoba,
d v. A. Lepelaar en A den Oude; Chris
tina, d. v. W. A v. d. Tang en J. M.
Zirkzee; Hendrik Bernard, z. v. M. H.
Fonteine en J. E. Staffeleu; Willem
Adrianus, z. v. W. A. Kreffer en C. C-
Hooymans. Cornelis, z. v. E. J. de'
Bruijn en T. Ambagtsheer. Johanna
Petronella, d. v. J. van Eyk en D.
Bruines, Gerardus Jacobus, z. v. G. v
Woerkom en C. Ouwerkerk. Gerrit, z.
v. A. Blankenspoor en J. Staadthof.
Marijtje, d. v. P. P. H. Speel en M.
Wassink. Jacobus, z. v. H. Schouten
en W. S. F. van Weeren. Ratna Hai-
mawati, d. v. R. N. Poerbatjaraka en
Dati. Jacobus Johannes, z. v. J. Chris
pijn en M. Jansen, Elisabeth, d. v. J.
J. de Kier en M J. Planjc.
De heer L. Bienen lieeft gisteren
zijn 25-jarige werkzaamheid herdacht
als directeur der studenten sociëteit
Minerva. Het jubileum zal in verband
met de vacanties eerst October worden
gevierd.
Vanuit het dakraam van een woning
in de Kousenmakers teeg is gistermiddag
een 4-jarig meisje, J. P., terwijl het een.
vlieger wilde gaan halen, die op het dak!
was terechtgekomen, uit een dakraam
naar omlaag gevallen.
Plet meisje viel van een hoogte van
3V2 k 14 M. op de straat, doch bekwam
wonderlijk' genoeg slechts een kleine wond
aan het gelaat.
Gistermiddag Kregen een tweetal
bezoekers van het café de Kroon op
den hoek van de Beestenmarkt en de
Oude Singel, die ter gelegenheid van
de gro'ote paardenmarkt hier vertoefden,
hooggaande rfuzie met den caféhouder
den heer v. O.
De een O. Sp., uit Amsterdam, mis
handelde den caféhouder vrij ernstig, ter
wijl de andere paardenk'ooper M. B., uit
Haarlem zich verdienstelijk maakte door
een groote spiegelruit stuk te slaan en
de deur in te trappen.
De beide ruziemakers werden door de
politie naar het bureau gebracht en aan
een verhoor «piderworpen, na afloop waar
van B. werd vrijgelaten. De Amsterdam
mer zal echter vandaag ter .beschikking
van de Justitie worden gesteld, daar hij
v'obfr een ander feit nog 10 dagen hech
tenis moet ondergaan.
De caféhouder bleek zoodanig toegeta
k'eld, dat hij' zich onder geneeskundige
behandeling moést stellen. In hét café
was voor ongeveer f 70.sohajde aan
gericht.
Op de Haarlemmerstraat ter ho'ogte -
van de Haïtebrugskèrk', geraakte gister
middag een zwaar met hout beladen hand
wagen met de wielen bekneld in denVvis
sel van de tramrails.
Met geen mogelijkheid kon men den
wagen er uit krijgen: zelfs de enorme
krachten van een ijlings gerequireetde
dommekracht bleken tekort te schieten.
Eerst toen de wagen van zijn lading was
ontdaan, en de dommekracht nogmaals
aangezet werd, gelukte het de wielen weer
los te krijgen.
Intusschen had het tramverkeer een
goed half uur vertraging gekregen.
Gisteravond om even over half
twaalf is op den hoek Pelikaanstraat-
Haarlemmerstraat de auto van den heer
J. W. H., directeur van een plaatselijk
dagblad alhier, met een tamelijke vaart
op een anderen luxe auto gereden,, die
uit de Pelikaanstraat kwam, en bestuurd
werd door den heer P., directeur van
een autogarage.
Van den eersten a,uto werden ^en tree
plank', - een spatbord en een koplantaarn
vernield, terwijl van den anderen auto
eveneens een treeplank en een spatbord
werden beschadigd. Persoonlijk'letsel werd
niet aangericht.
De bestuurders van de aiutpj'al verklaar
den beiden signalen te hebben gegeven.
I11 verband,met het bericht, dat wij
onlangs opnamen aangaande een diefstal
van andijyieplanten, vernemen wij, dat
deze aanklacht is ingetrokken.
BINNENLAND.
Minister Colijn.
Naar wij: vernemen, is minister Colijn
van zijn verlof, dat hij in Zwitserland
heeft doorgebracht, in de residentie
teruggekeerd.
De hooge posttarieven.
Op 1 October, zegt het Hdbl., zal
eindelijk de eerste bres worden ge
schoten in onge tot ongeoorloofde,
hoogte opgedreven posttarieven. Het
is nog maar een klein gaatje, dat ei-
gemaakt wordt in de hinderlijke be
lemmering, die vooral ons zakenleven
ondervindt van deze tarieven. De bui-
tenlandsche briefkaart wordt in ver
houding topandere poststukken weinig
gebruikt, maar het feit, dat een begin
wordt gemaakt, stemt hoopvol.
Het bewijst immers, dat het einde
lijk tot onze postautoriteiten is door
gedrongen, dat zij de diensten aan het
publiek gedaan, met veel te hoogen
prijs laten betalen.
Het wordt tijd.
Maar het is wel heel eigenaardig
dat de post nu begint met elem tariett
'dat in het bekende adres door het
comité tot verlaging der posttarieven
slechts zeer terloops werd vermeld.
Het maakt den indruk, alsof men de
op maar al te goede gronden berus
tende ontevredenheid ever onzen post
dienst op dit terrein heeft willen tem
peren, zonder werkelijk iets van be-
teekenis te 'doen.
•Veel meer dan het porto van brief
kaarten naar het buitenland drukt ons
het tarief voor de verzending van
drukwerk naar het buitenland, dat tal
van firma's deed besluiten hun druk
werk ten dezen in het buitenland te
laten vervaardigen en vandaar te la
ten verzenden. Daaraan heeft men be
lemmeringen m. den weg gelegd, in
plaats van de oorzaak weg te neimen
van het kwaad.
Veel meer dan het porto der biÜ-
tenlandsche briefkaarteö. drukt dat der
stadsbriefkaarten en stads-brieven, dat
voor de brieven naar het. buitenland,
dat nJb'. ook betaald moet worden voor
de briefwisseling met Nederlands'ch-
Indië, als men niet den langzametn
zeeiweg kiest, en het tarief voor de
verzending van drukwerk naar buiten-
Europeesche deielen van het Rijk is
al evenzoo Welhaast prohibitief. Al-
thans kan men uit menig vréémd land
voor lager tarieven naar NederlandscK
Indië drukwerk verzenden dan uit hét
moederland.
Wanneer de diiéfcteur-generaal zich
voorstelt «de algeméene ontevreden
heid o.ver onze véél te hooge post
tarieven te kunnéh t emperen door een
dergelijke onbeduidende concessie, dan
vergist hij zich.
Veeleer zal men in het feit, dat
eindelijk een bresje in deze verkeers-
b'emoeilijking is geschoten, zich aan
gespoord gevoelen, om vol te houden
in den strijd voor een post- en tele-
graaftarief, dat de moeilijkheden in
het zakenleven verlicht tot indi
rect voordeel 'voor de schatkist in
plaats van die zonder dwngeindel nood
zaak te verzwaren.
Koninginnedag in Indië.
Bij het openbaar gehoor, dat de Gou
verneur-Generaal van Ned.-Indië, ter
gelegenheid van den verjaardag van
de Koningin verleende, heeft de voor
zitter van deïj Volksraad bij den eco-
nomischen en staatkundigen terug
blik over het afgeloopen jaar twee be
langrijke feiten in 't maatschappelijk
leven aangestipt: in de eerste plaats
de aankomst van de Nederlandsche
vliegers in Ned-Indië en in de tweede
plaats de opening van de rechtshooge-
school.
Hij wees er op, dat Indië ,een bijzon
dere gelegenheid heeft aan de Konin
gin hulde te betuigen en aanhankelijk
heid te bewijzen doormiddel van een
huldeblijk uit Indië ter gelegenheid
van haar zilveren huwelijksfeest.
Ten slotte verzocht hij 'den land
voogd de gelukwenschen van den
Volksraad aan H.M. over te brengen.
Voorts bracht hij de cycloonramp in
herinnering. Bij de natuurramp in oos
telijk Nederland toonden alle bevol
kingsgroepen zich bereid bij te dragon
wat een gelukkig verschijnsel is, daar
het een bewijs van saamhoorigkeid
tusschen Nederland en Indië is. Het
leed van Nederland is het leed van In
dië; Indië gevoelt met Nederland me
de, zooal» Nederland heeft medogs-
ADVERTENTIE-PRIJS
Gewone advertentiën per regel 227>
Ingezonden Mededeelingen, dubbel tarieL
Bij contract, belangrijke reductie.
Kleine advertentiën^bij vooruitbetaling
van ten hoogste 30 woorden, worden dage
lijks geplaatst ad 40 cent.
Binnenland.
Prof. Mr. Wl Zevenbergen overleden
Minister Colijn in de Residentie texvg.
Buitenland.
De Fransche bankbedlenden hebben
det groote meerderheid besloten de
staking voort te zetten.
Dr. Wirth heeft verklaard, in het
Centrum een nieuwe democratische fee
weging in het leven te willen roepen.
De Engelsche Zeeliedenbond beschul
digt de Communisten van het veroor
zaken der staking.
voeld ter gelegenheid van de ramp in
het Wonosobosche.
Gelukkig zijn er ook verblijdende
feiten hier ondervonden; de groote oor:
logsmoeilijkheden behooren tot het
verleden; het belangrijkste deel is oeer
wonnen.
Indië verloor in de malaise-tijd nooil
den moed, stelde vertrouwen in de
toekomst, hetgeen gerechtvaardigd ge
bleken is.
Er bestond soms wel een meenings-
verscbil aangaande de genomen maat
regelen; verschil aangaande de geno
men maatregelen;*sommigen wensch-
ten een vlugger tempo ter verwezen
lijking hunner /idealen, hetgeen sym
pathiek was en aanzette tot een snel
leren gang in de richting van vooruit
gang en ontwikkeling van lan^ en
volk, hoewel rekening moest gehouden
worden met allerlei en velerlei belan
gen, hetgeen weer het tempo ver
traagd heeft.
Onder de regeering van de Koningin
is veel verbeterd. De regeering is
overtuigd, dat het de wil is van H. M.
te doen wat mogelijk is ten behoeve
van de ontwikkeling van Indië én ter
bevordering van de beste en gelukkig
ste levensvoorwaarden der bevolking.
Spr. wees er op, dat een Engelsche
geschiedschrijver oordeelde, dat geen
Europeesche dynastie zooveel deed
ten behoeve van de beschaving en de
gewetensvrijheid als het Hollandsche
vorstenhuis. Hij wenschte H. M. vele
jaren van opperbestuur over Indië toe
en dat prinses Juliana moge opgroeien
naar het voorbeeld harer moeder.
Kaascontrfilestations.
Het bestuur van het Kaascointróle-
station Zuid-Holland voor volvette
kaas heqft aan den wd. directeur- ge
neraal van den landbouw bericht, be
zwaar te hebben tegen de instelling
van een centrale commissie voor de
kaascontrölestations. Mocht een der
gelijke 'commissie tot stand komen
dan behoudt genoemd bestuur zich
geheel het recht voor van een nader<
beslissing of het zich wel dan nid
hij deze contrólecommissie zal aan
sluiten.
Ken. Ned. Met ex or. Instituut.
Het Kon. Ned. Meteor. Instituut in
De Bildt publiceert het volgende voor-
loopige overzicht van het weer in
gustus
Gemiddeld over de geheel© maand
week de temperatuur weinig van de
normaal af; van den 8 tot 10 kwamen
maxima boven 25 graden voor. In de
derde dekade waren de dagelijksche
schommelingen gering.
I)e hoeveelheid neerslag, gemiddeld
over het geheel e land, bedroeg 59
millimeter tegen 80 normale mand-
som.
De Bilt had slechts 121 uren mei
zonneschijn tegeil 175 uren normaal.
Chr. Overheidspersoneel.
Het hoofdbestuur van den Ned. Chr.
Bond van personeel in publieken
dienst heeft besloten geen deel te ne
men aan het deze maand te L'uzern
te houden congres van het Interna
tionaal Chr. Vakverbond, daar deze
uitgave niet wel te verdedigen zou
rijn in verband met andere bezuini
gingen en omdat dit congres onge
veer samenvalt met de Chr. Sociale
Conferentie te Lunteren, waarheen d.1
bond zijn voorzitter en penningmecs
ter heeft afgevaardigd.
Opkomst herhalingsoefeningen.
Ten aanzien van het uur van op
komst onder .de wapenen bij de
herhalingsoefeningen heeft de minis
ter van oorlog bepaald, dat de dienst