NTEUWE LEIDSCHE COURAINT VAN DNSDAG 1 SEPTEMBER 1925
Uit het Sociale Leven.
HET CONFLICT IN DE METAAL
NIJVERHEID.
Een der Rotterdamschei berichtge
vers van het Hdbl. meldt:
In de vergadering van leden van
den Alg. Ned. Metaalbe/werkersWnd
•belioorende tot het personeel van de
scheepswerf „Pe nieuwe Waterweg"
is met 413 stemmen voor, 166 tegen
en 13 blanco, het voorstel van het
hoofdbestuur, dat in overweging gaf
het werk te hervatten op de vroeger
reeds gemelde voorwaarden, aange
nomen.
In een later gehouden vergadering
van leden van den Alg. Bond wer-
kende bij de Rotte rdamsche Droogdok
maatschappij is bij; acclamatie eenzelf
de besluit genomen.
Wij vernemen, dat heden, Dinsdag,
het werk bij den Nieuwen Waterweg
wordt hervat. Op deze werf zal niet
onmiddellijk het geheel'e personeel te
iwerk gesteld kunnen worden. Deze
scheepswerf had in hoofdzaak repara
ties onder handen. Na het uitbreken
van de staking is het werk naar het
buitenland gegaan en tijdens het .con
flict heeft de directie geen nieuwe re
paratieorders kunnen aannemen, om
dat bij inschrijvingen voor scheepsrei-
paratie de duur van het karwei een
factor is, die veel gewicht in de schaal
Jegt. Hoeveel van de 1200 arbeiders
die in staking gegaan zijn, heden weer
kunnen beginnen is nog niet bekend.
(Van de zijde van den Metaalbond is
laan de arbeidersorganisaties meege
deeld, dat de directie van de Rot
terdamsche Droogdokmaatschappij toe
zeeging heeft gedaan zooveel moge
lijk arbeiders, die bij den Nieuwen
[(Waterweg geen werk kunnen beko
men, te zullen ahnnemen. Bij de Rot
terdamsche Droogdokmaatschappij
wordt het werk Woensdag hervat. Alle
stakers kunnen daar onmiddellijk aan
den arbeid gaan.
Uit de drukkerswereld.
Negentien leden vani de Federatie
der Werkgevers-organisatiën in het
Boekdrukkersbédrijf hebben zicb af
zonderlijk vereenigd met bet doel, de
bindende bepalingen op het minimam
(tarief af te schaffen. Zij hebben uit-
noodigingen rondgezonden voor een
vergadering op Donderdag 3 Septem
ber te Utrecht, ten einde gemeenschap
pelijke belangen te bespreken en een
gedragslijn vast te stellen. Aan voor
standers van het bindend tarief zal
op deze vergadering geen toegang ver
leend Worden.
In een opzettelijk voor dit doel ver
spreid blad wondt geweldig tegen het
prijzen-tarief geageerd.
„Deze bepalingen, schrijft de een,
hebben van ons, drukkers, door de
harde noodzakelijkheid, menschen ge
maakt met twee gezichten, leugenaars
en veraders, waarvoor velen den neus
optrekken.
Het ergste vind ik dan ook de schee-
ve toestanden die tusschen ons, druk
kers, bestaan. We kunnen allen wel
zeggen: hoort wel naar m'n woorden,
maar ziet niet naar m'n daden, (let
ook eens op de districtsvergaderingcn)
En hij voegt er aan toe: „Waar wij
nu door „den Bond" worden geterro
riseerd op een niet langer te dulden
wijze daar waar er zulke leelijke din
gen om ons heen gebeuren, die beslist
worden gesmoord ten bate van dien
bond' om toch dit stervende beest maar
zoo lang "mogelijk te laten leven, om
fde ingenomen posities (beusch geen si
necure) te behouden, daar is het nu
toch eindelijk plicht van degenen, die
dit voelen en weten, hieraan een einde
te maken en elkander niet langer te
(bedriegen opdat we elkander weer als
eerlijke drukkers en kooplieden in Üe
oogen kunnen kijken."
Het is niet de eerste maal dat ge
poogd wordt aan de bindende bepalin
gen vde Federatie een einde te ma
ken. evenwel zonder resultaat.
Prijzen, kosten van levensonderhoud.
Het Centraal Bureau voor de Sta
tistiek heeft dezer dagen de eerste af
levering van den nieuwen jaargang
van het periodiek „Prijzen, kosten van
levensonderhoud" gepubliceerd.
I De werkelijke prijzen van den groot
handel betreffen ditmaal de maand
Juli 1925. Die prijzen hebben betrek
king 'op een groot aantal voedings-
en genotmiddelen, chemische produc-
i ten, meststoffen, weefstoffen, kleeding
metalen, steensoorten, hout en leder
(;en andere artikelen. Voorts vindt men
de noteeringen van aardappelen en
groenten op eenige der voornaamste
Veilingen.
Onder de opgaven betreffende de
werkelijke prijzen in den kleinhandel'
trekken vooral die van vier brood-
isoorten in alle gemeenten met meër
"dan 10.000 inwoners de aandachteven
zoo de prijzen van melk, boter en
kaas in zestig plaatsen. Belangrijk is
Voorts hetoverzicht met de uitvoe
rige toelichtende noten van de prijzen
van licht-, kook- en muntgas en van
electriciteit vóór particulier verbruik
in alle gemeenten met meer dan 100PO
[inwoners.
Wat de kosten van het levenson-
jlderhoud betreft, vinden wij in deze
aflevering de uitkomsten van de laat-
1 ste desbetreffende onderzoekingen dër
gemeentelijke statistische bureaux van
Amsterdam en Den Haag terug.
Een der tabellen is gewijd aan de
prijzen van een dertigtal artikelen in
de voornaamste vreemde landen, ter
wijl de belangrijkste indexcijfers be
treffende binnen- en buitenland ook
'door grafische voorstellingen inbeeld"
gebracht zijh.
VACANTIEREISJE
Ze hadden, vertelt „Ons Schild" er
jarenlang over gesproken. Elk 'jaar
weer als ide vacantie in zicht kwam,
dan begon, eerst mijnbeer heel schuch
ter te zinspelen op het mooie van een
buitenlandsclie reis en daarna beaam
de mevrouw, dat het toch wel aardig
zoii zijn zooiets eens te ondernemen.
Zij konden zooiets wel ondernemen,
want mijnheer sprak Duitsch en
Fransch als zijn moedertaal en al ken
de mevrouw niet^ dan haar eigen
stadstaaltje," mijnheer zou in 'de moei
lijkheden voorzien. Maar van al de
plannen kwam niets, want al leverde
de taal geen moeilijkheden, de porte-
monnaie hield ze binnen de landsgren
zen en men vergenoegde zich met een
dagje naar IJmuiden of naar Artis.
De kinderen werden grooter. Mies je,
de oudste, was al enkele jaren winkel
juffrouw, en Henk, de eenige zoon,
was al 2 jaar op de H.B.S. Het buiten-
landsche reizen begon meer en meer
in trek te komen en het moest dan nu
maar eens gebeuren dat de familie 'n
reis naar Zwitserland zou ondernemen
Toen alles vastgesteld was, genoot
men reeds vooruit. Tegen vrienden en
kennissen werd alles haarfijn verteld
èn mevrouw legde er 'nadruk op, dat
zij geheel op zichzelf zouden reizen.
Mijnheer kende immers Fransch en
waar bet maar even mogelijk was,
verzekerde Henk, dat hij. met alle taal
moeilijkheden den draak stak Hij ken
de ook Fransch.
In den trein ging alles goed. Passen
enz. waren aardig in orde. Stiekum
had papa in „Help uzelf op reis met
Fransch" de douanetermen geleerd en
het liep alles goed af, hij behoefde
slechts „oui" of ,non" te zeggen. Me
vrouw glom daarbij al. Aan het laat
ste station strubbelde het even. Me
vrouw wilde een rijtuig nemen en mijn
heer wilde maar gaan loopen naar het
liotel. Eerlijk gezegd wist hij niet hoe
zich tegen ëen koetsier uit te drukken
en in 'de drukte van het planncn-r
ken hadden zij vergeten een hotel te
bespreken. Mevrouw gaf toe en suk
kelde de straat op. Gedienstige pak
jesdragers werden afgewezen, 't Werd
een zeulen en'sjokken .door de stad cn
het begon al aardig donker te worden.
Mevrouw werd zeurig en Miesje liet
zich ongepaste uitdrukkingen ontglip
pen. Eindelijk onder pressié van het
lieele gezin vermande papa zicb om,
natuurlijk in het Fransch, aan een
voorbijganger naar een hotel te vra-r
gen. De man, een volbloed Franscli-
Zwitser, begreep er niets van, papa
vroeg nog eens en weer eens, zoon-
Henk vroeg ook, voorbijgangers ble
ven staan, papa gesticuleerde, Henk
gesticuleerde, de onbekende mijnheer
gesticuleerde, alles was beweging,
maar niemand begreep er iets van. De
omstanders grinnikten, dachten aan
een geval van huisuitzettrng wegens
huurschuld of zooiets.
Eindelijk zuchtte mevrouw, een
beetje bits en plat Amsterdamsch „dat
spreekt Fransch en Duitsch en kan
met zijn beiden nog geen hotel vinden.
Waarop dadelijk een Amsterdamsche
kellner hen terecht hielp.
Voor bet verdere van de reis regelde
mevrouw de zaken.
GEMENGD NIEUWS.
De Engelsche adelstand.
Nergens is de adelstand zoo inge
wikkeld als in het overigens zoo vrij
zinnig denkende Engeland.
Tot 'den ïageren adel behooren de
baronets, welke titel nog wel1 voor geld
is te verkrijgen. Jacobus I riep dezen
in het leven en liet zich dien met
1000 pond sterling betalen, wat een
ongehoorde som was voor dien tijd.
LWje np tegenwoordig een begeerig
oog werpt op dien titel, moet minstens
het tienvoudige hebben uitgegeven,
voor weldadige doeleinden en een
krachtigen steun hebben bij de een of
andere politieke partij. Want ofschoon
de verheffingen in den adelstand tot
het initiatief der kroon heieten te be
hooren, heeft toch de eerste minister
een krachtig woordje mee te spreken.
Gevaarlijk spel. Te Made
is in een speeltuin een elfjarig jon
getje van een schommel gevallen en
met schedelbreuk opgenomen.
Een strenge winter? Men
schrijft aan de „N. R. Crt.":Een be
kende bijenhouder te Veendam, die
van jongsaf veel studie heeft gemaakt
van zijn nijvere bevolking, weet nu
reeds met vrij groote zekerheid te ver
tellen, dat we een kouden winter te
gemoet gaan.
Zijn bijen, <35e op de Drentsche heide
bezig zijn honing te vergaren, .hebben
ook nog tijd den binnenwand van de
kotf met een vrij dikke slijmerige laag^
te bedekken. Dit doen ze hii weet'
'dat tyj ervaring uitsluitend als de
winter streng wordt.
In den nazomer van 1924 dacht de
nijvere bevolking er niet aan zoo iets
te doen.
Zoodra de tijd van het honing-win-
nen voorbij] is, zoo verwacht :deiz|e| bijlen
vriend, zullen de bijlen, ook al' weer
met het oog op de te verwachten
koude, de vlieggaten met een scherm
bedekken met een toegang van onder'
uit de korf. De vlieggaten' zijn dan
vooraf gedeeltelijk door de diertjes
'dicht gemetseld. De wind kan dan
niet rechtstreeks de korf binnentre
den
Straatconcert. Aan de ge
luiden, die het Londeinscho s'craatcon-
,cert vormen (geraas van mo.toreav ge
toeter, geblaas en gehuil van bussen
en auto's) zal een nieuw geluid toe
gevoegd worden:
Er wordt althans overwogen om op
de hoeken van straten, waar het ver
keer erg druk is, automatische sirenen
te plaatsen.
Rijdt een auto of wagen over een
bepaald punt heen, dan wordt auto
matisch een sirene 'in werking gesteld,
die moet waarschuwen dat het voer
tuig nadert.
Men hjoopf té Londen, dat heit er
niet van zal komen, en dat méln hét-
eerst eens met lichtseinen zal_ probée-
ren, zooals in Amerika.
Een vrachtunderground.
De Londensche bladen bespreken het
plan betreffende een nieuw systeem
van undergroundspoorwegen, dat in
hoofdzaak zal gebruikt worden voor",
het vrachtvervoer en de voornaamste
stations en markten met elkaar zal ver
binden.
Hiervan stelt men zich een merk
bare ontlasting van het verkeer op de
straten voor, daar op deze wijze de
langzaam rijdende en derhalve een be
lemmering voor het verkeer opleve
rende vrachtwagens van de straat zul
len verdwijnen.
De ontworpen lijnen zullen tezamen
69 mijl lang zijh. De kosten worden .op
32 millioen pond sterling getaxeerd
en men verwacht, dat de bouw aan
50.000 werkloozen gedurende drie ja
ren arbeid zal verschaffen.
G o e d k o. O' p e japonnetjes'.
Uit Australië komt het goiede voor
beeld, dat ons wil aantoonen, dat men
heusch niet schatrijk behoeft te zijn,
om smaakvol gekleed te gaan.
Een groote maatschappij te Sydney
die in 't geheel een goede honderd
meisjes secretaressen, typistes' en
kantoorbedienden in dienst heeft,
schreef voor haar een wedstrijd uit
in het maken van goedkoope japon
nen.
Twee en zestig 'dames deden mee
en de prijs werd verdeeld tusschen
vijftien, die erin slaagden ieder een
dat in Hollandsch' geld omgezet, min-
aardig zomertoiletje te vervaardigen
'der dan drie gulden kostte: Dit was
de prijs van het duurste van dé vijf
tien, het goedkoopste kostte slechts
'45 cent.
Voor alle vijftien jurken samen was
uitgegeven de somma van f25.25.
Ongewoon treinincident.
Op de spoorlijn LiverpoolHarwich
deed zich' Zaterdagavond één onge
woon incident voor, waardoor de con
tinentale boottrein, die loopt op de
boot Harwich naar Hoek van (Hol
land, drie uur vertraging ondervond.
De trein had Brentwood bétreikt en
werd door onveilig signaal opgehou
den. Toén het signaal op veilig werd
'gesteld en de machinist de reis wilde
hervatten, bleek het noodzakelijk om
eerst eenige meters achteruit te rijden.
Bij het uitvoeren van de'zé manoeu
vre raakten de acHteirste wielen van
den wagon, die onmiddellijk ach'tér
den tender was gekoppeld, van de
rails.
Een en ander veroorzaakte 'de groot
ste moeilijkheden en groote vertraging
in hjet verkeer, daar men gedurende
(geruimen tij'd over één enkele lijn rij
den moest.
Weliswaar bleek het mogelijk om
den voortrein, die op de boot Har
wichAntwerpen loopt, met weinig
vertraging door te laten, maar dé
Hoek van Holland-trein ondervond,
zooals gemeld, drie uur vörtraging.
Het gevolg was, dat gistermorgén
vroeg te Hoek van Holland zoowél
de Nederlandsche boottrein als de
trein voor Berlijn eveneens met aan
zienlijke vertraging té kampen had
den.
Ongel tik of misdaad? De
jury, die een onderzoek heeft inge
steld naar den dood van het knaapje
dat onder de auto van George Elli-
otli, den vermaarden middenvoor van
Middlesbrough, bijife 20 KJVL is mee
gesleept en verbrijzeld, heeft een uit
spraak van „dood door ongeval" ge
veld.
Ellioth moet zich echter tegen een
borgstelling van 1000 pond sterling
nog ter beschikking van de politie
blijven stellen, aangezien een, nader
onderzoek moet plaats hebben naar
dit inderdaad vreemde feit, dat noch
de vier inzittenden, noch iemand an
ders op den zeer drukken weg van
Stockton naar Middlesbrough het
oogenblik van de aanrijding gezien
hebben^
Het is niet uitgesloten, dat het kind
vermoord is en daarna onder de auto
gewrongen om elk spoor van dié mis
daad te doen verdwijnen. .Van deze
mogelijke misdaad worden echter El
lioth noch een zijner medepassagiers
verdacht.
Het Duitsche vlieg vér keer.
De vliegtuigen van de verschillende
Duitsche ondernemingen hebben sinds
1 Januari ruim 65.000 reizigers ver
voerd.
De vliegtuigen van dé Junker-maat-
sohappij hebben in deze maand bé-
halve een groot aantal reizigers o-m.
nog vervoerd schilderijen, glaswerk,
paddestoelen, fruit, hoeden, kleeren,
machines, kunstbloemen en drie kin
derwagens.
Sovjetve rtegén ivoordigers
verdronken. Twéé Sovjet verte
genwoordigers zijn gedurende een
storm op een meer nabij New York
verdronken.
De béide verdronkenen zijn de lei
der der afdeeling' voor den handel
•ïnet 'Amerika, Sjurgin, en de voor
zitter van de Moskousche textieltrust
Sjliansky.
Cycloon. Een hevige cycloon
heeft een groot gedeelte van het Ba
naat geteisterd.
Boomgaarden, boe,rderije|n en tal
rijke gebouwen zijn verwoest. De te
legraaf- en telefoonverbindingen zijn
verbroken.
Twee personen zijn gedood, zestig
gewond. De schade is zeier aanzien-
lijk.
Treinbotsing bij Bazel.
'De sneltrein van Bazel naar Straats
burg is Vrijdagavond óm elf uur met
een goederentrein in botsing gekomen.
De sneltrein kwam juist uit den tunnel
bij Bazel te voorschijn en reed met
matige snelheid. De schok was niet
hevig, de locomotief van dep sneltrein
dérailleerde, het voorstuk van den post
wagen werd ingedrukt.
Ernstige verwondingen kwamen bij]
de reizigers niét voor. Een goederen
wagen is vernield, vijf andere werden
beschadigd.
.Vliegtuigenbotsing. Uit
Chicago wordt geseind, dat 2 Ameri-
kaansche vliegtuigen op 500 voet bo
ven het vliegterrein van Mayw'ood met
elkaar in botsing zijn gekomen. Beide
machines stortten omlaag.
Eén der vliegtuigen vloog inbrand
'de twee inzittenden kwamen in de
vlammen om.
De andere machine, kon veilig lap
den.
Brutale rooverfiverval.
New Yorksche bladen maken melding
van een brutaal stukje in het,kleine
stadje Heyworth (Illinois) door ban
dieten bedreven.
Een 12-tal tot de tanden gewapende
roovers drong op klaarlichten dag het
stadje binnen, voerde eenige aanzien
lijke burgers als gijzelaars mee en
plunderden onder de oogen der ver
schrikte bewoners, dié geen tegenstand
waagden te bieden, het plaatsje volkoh
men uit
Even snel als zij gekomen wareA,
verdwenen de bandieten met medene
ming van groote geldsommen en tal
rijke kostbaarheden.
Een achtervolging''der b'öioswichtén
bleef vruchteloos.
Men vermoedt, dat de roovers zich
in een geheimen schuilhoek hebben
teruggetrokken.
B; er gong el uk. Bij een uit
stapje in h^t 'Appenzeller land vielen
een jonge man uit St. Gallen en een
dame op een glibberig pad van een
.hoogte van 13 meter in een bergbeek.
De jongeman wks onmiddellijk dood
de dame bekwam zware inwendige
kWétsuren.
Tram op een trein. Te Ham
burg is een stadstram op eep trein
geloopen wegens een te vroeg veilig
zetten van een signaal
Verscheidene reizigers werden ge-
Vond, van wie er drie in het zieken
huis 'werden opgenomen. Twee van-
hen konden spoedig weer vertrekken.
Verscheidene wagens zijn ontspoord,
zoodat het verkeer op deze lijnen is
gestremd.
ONTDEKKING OP SPITSBERGEN.
Mr. Dr. J. C. Overvoorde, voorzitter
van de afdeeling A der Rijkscommis
sie voor Monumentenzorg, heeft tij
dens zijn reis met het s.s. „Tjerimai"
van dén Rotterdamschen Lloyd in Au
gustus op Spitsbergen een belangrijke
ontdekking gedaan. Het Haagsch. Ane-
takantoor verneemt daaromtrent bet
volgende:
Dr. J. C. Overvoorde bezocht met ms
vrouw Overvoorde, den administra
teur van de „Tjerimai" en zes passa
giers van het schip eerst Smeerenburg
en daarna Doodemanseiland. Op dit
eiland werden eenige open graven met
deelen van een geraamte aangetroffen,
zeevogels hadden hier hun nesten ge
bouwd. Bij verdere nasporingen wer
den nog meer graven, deels intact,
deels open, gevonden. Van enkele dood
kisten van vurenhout waren de zij
planken en de deksels nog gaaf. Hét
geheele eiland bleek ten slotte ééne
groote graftombe. De verspreid liggen
de beenderen werden in een graf ver
zameld, waarna dit met steenen (de,
eenig mogejijke bedekking op dit ei
land) werd toegedekt.
In Gravespoint, dat daarna werd be
zocht, vond men een regelmatig aan
gelegd kerkhof met p.l.m 180 graven,
waartusschen voetpaden. De meeste
graven waren geheel intact: een paar
verspreid liggende plankjes metop
schriften in de Hollandsche taal warm
den gevonden. Eenige daarvan werden
medegenomen en afgegeven aan het
Museum te Rotterdam, w.or een yan
Pieter Calf, van Landsmeer, oud 19
jaar, terwijl op enkele de heer Over
voorde voorloopig in verband met on
derzoek en plannen beslag legde.
De zee bleek deze begraafplaats te
ondermijnen, enkele graven waren
naar beneden gestort. In de onmiddel
lijke, nabijheid van een kist trof men
o.a. een baadje en een muts aan, welke
overeenkomen met de matrozenklee-
ding uit het laatst van de 18e eeuw.
Ook dit werd afgegeven aan het Mu
seum te Rotterdam.
Op de terugreis werd met dq „Tjeri
mai naar de Magdalena-baai gevaren
waar op een landtong 'n begraafplaats
was. Volgens overlevering zouden hier
de graven zich bevinden van hen, die
gesneuveld waren bij een gevecht tus
schen Nederlanldsche en Engelsche
walvischvaarders.
Wegens tijdgebrek kon van een be
zoek aan land om de juistheid van de
ze berichten na te gaan niets kom »n.
Naar aan het Haagsche Aneta-kan-
toor ter oore kwam, zullen pogingen
in het werk gesteld worden, om van
de Regeering te verkrijgen, dat al deze
overblijfselen worden bijeengebracht
onder een gedenkteeken.
Dr. Overvoorde schrijft in verband
hiermede nog aan de N. R. Crt.:
Het vroeger aanwezig zijn der gra-
vén op het_eiland was mij uit de lite
ratuur bekend, doch tegenover de ver
melding hiervan in vrij recente wer
ken stond de mij bij herhaling' gege
ven verklaring'van een der bij het be
zoek van de Friesland in 1906 aanwe
zige personen, dat er niets moer te
vinden was, en de bevestiging hiervan
door den Noorschen ijs'oods. Het was
dus in de eerste plaats van belang om
uit te maken, of de graven er nog wa
ren, en in welken toestand die ver
keerden.
Het hiervan door 'Aneta gegeven
overzicht is in hoofdzaak juist en geeft
mij voorloopig geen aanleiding om
hierop thans nader in te gaan. De ver
dere resultaten van het voorloopig on
derzoek zijn niet zonder helang, al is
het eerste telegram ook zeer overdré
ven. Dit telegram is echter zonder
mijn goedkeuring verzonden, zoodat
ik hierover alle verantwoordelijkheid
moet afwijzen, 'ik hoop op het onder
werp zelf nader terug te komen, zoo
dra ik gelegenheid heb gehad om in
zage te nemen van de voornaamste li
teratuur.
KERKKLOKKEN.
Het gebruik van kerkklokken dagtee- -
kent reeds vanuit de 7de of 8ste eeuw.
Haar voornaamste bestemming was geen
andere, daln het begin der godsdienst
oefening aan te k'olndigera. Niet lang na
haar instelling ontstond ook de gewoon
te de klokken te doopen, welk' gebruik
evenwel door Karei den Groote, bij ver
ordening in 789 is verboden geworden,
en door paus Johannes XIII (965972)
weder schijnt te zijii ingevoerd.
Klokken van gipjote afmeting werden
vervaardigd, nadat men nevens kerkge
bouwen hooge torens begon te bouwen
en deze aan het gebruik' van klokken
dienstbaar te maken.
Tot de oudste en merkwaardigste to
rens behooren ö.a. die, welke naast d)e
in 'de 11'de eeuw gebouwde Domkerk te
Pisa zich' bevindt, en welks spits 12 voet
Overhelt. Deze toren is geheel ,u!t mar
mer, in ronden vórm opgetrokken en van
7 gangen voorzien. Dan heeft men 'de
Munstertoren te Straatsburg, gebouwd tus
schen 1277 en 1365, welks .spits 142 M,
hoog is en, langs 725 trappen wordt bé-
reikt; de Domtoren te Utrecht in 1321
gebouwd en aan welks bouw 60 jaren
is gearbeid; de Stephanustoren te ,Wee-
nen; de St. Marcustoren te .Venetië, die
geen opgang van binnen heeft, maar. bui
tenom' beklommen moet worden.
GrojOite en beroemde, klokken zijn inzon
derheid die 'der St. Iwanskerk te Moskou,
welke 7000 K.G'. zWaar is; ,die van de
Munsterkerk te Straatsburg, welke 10.000
K.G.; van de Elisabethskerk te Breslau,
die 11.000 "K.G. en die van de Hofkerk
te Berlijn, welk'e 14.000 K.G. weegt. De
klok van- de Stephanuskerk te .Weenen,
in 1711 uit Turksch geschut gegoten, is
18.000 K.G. zwaar; 12 man' zijn noOdig
om den klepel in beweging te brengen.
Midden in de stad Moskou, binnen het
terrein van het vroegere paleis ,van den
Gzaar, ligt in een gracht de bekende klok
welke in het begin der 18de eeuw; gegoten
is. Zij bestaat uit een helderwit mengsel
van metaal, waaronder naar men ver
moedt veel zilver en goud zich moet
bevinden. Nimmer werd zij in, een toren
opgehangen of diende zij tot kerkelijk
gebruik. Haar gewicht wordt geschat- pp
215.000 K.G. Onder de Russen is deze
klok een voorwerp van bijzonderen eer
bied.
In de Roomsche kerk is de klokken
doop in gebruik. Deze geschiedt door den
bisschop, door besprenging met zout wa-,
ter en zalving met gewijde oliën. Het
gewone doopformulier wordt daarbij Uit
gesproken, de klok ontvangt- den eeni
of anderen naam, terwijl gezongen wordt
het kerklied ..Miserere" en Psalm 28.
