Dit nummer beslaat uit TWEE Bladen. EERSTE BLAD. CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN Belangrijkste nieuws in dit Nummer. 6e JAARGANG DINSDAG 1 SEPTENBER 1923 NUMMER 1606 ABONNEMENTSPRIJS In Leiden en buiten Leiden waar agenten gevestigd zijn Per kwartaalI 2.50 Per week I 0.19 Franco pér post per kwartaal I 2.90 De Ziekteverzekering. Zal het getob met de ziekteverzeke ring nu weer opnieuw beginnen of zal het nu eindelijk van woorden tot da- den komen? De Standaard is van oordeel, dat er verschijnselen zijn die op een kentering wijzen en schrijft: „De invoering van de ziektewet Talma is niet weing vertraagd door 't verschil van meening, dat in de be trokken kringen rees omtrent de wen- schelijkheid met de ziekteverzekering een heel andere richting in te slaan, dan waarop eerst werd gedoeld. Ook minister Aalberse had eerst het plan, de wet Talma in te voeren, zij het dan gewijzigd in verband met veranderde omstandigheden en den wensch, om in meerdere mate het reeds bestaande te ontzien en, zich aan te sluiten bij wat het particulier i initiatief reeds gaf. Sedert dien kwam de samenwerking tusschen dr. Posthuma, den vertegen woordiger naar men mocht aanne men van de grootfabrikanten, en een deel der vakbeweging, waardoor een heel ander, -meer bij de groot-in dustrie zich aansluitend, stelsel ,werd aangeprezen. Ook minister Aalberse kwam allengs tot een gewijzigd inzicht, wat bleek uit het ontwerp, dat hij indiende en waarin met de wet-Talma gebroken werd. Wij willen nu de verschillende sys temen niet bespreken. Het is bekend, dat wij bleven pleiten voor een gewij zigde wet-Talma. Hoe meer daarbij gerekend kon worden met hetgeen reeds aanwezig is, des te beter. Het is juist inzake de ziekteverzekerng, dat ons volk bet eerst en bet meest zelf werkzaam was. En de vrucht daarvan zien wij gaarne gehandhaafd. Hoe dit echter ook zij, ten slotte be gon bij velen de wenSch, dat eindelijk de. ziekteverzekering tot stand kwam, te overwegen. Men wenschte zoo spoe dig mogelijk te komen tot een com promis. Het lijkt er nu veel op, dat er bij dr. Posthuma en ook bij het verbond van Nederlandsche fabrikanten een kente ring in de meening is gekomen. Het verbond heeft aan de leden een circulaire verzonden, waarin o.m. wordt aangedrongen op het behoud van datgene, wat op het gebied der ziekteverzekering vrijwillig tot stand kwam. Dr. Posthuma heeft, zooT^ordt bericht, een nieuw plan ontworpen, waarin deze gedachte is belichaamd en men wil nu gegevens verzamelen om invloed te kunnen oefenen op den wetgever. Wij kunnen ons vergissen, maar Tyij krijgen den indruk, dat dit wijst in de richting van de Talma-wet. Als dit het geval is, dan zou de weg tot samenwerking van allen kant weer geopend zijn en daarmee tot de spoedige totstandkoming der ziekte verzekering. Een verzekering die, waar zij zich zou aansluiten bij wat uit het particulier initiatief allerwege op groeide ook allerwege bevrediging zou wekken1, wat ook voor het welslagen eener verzekering van groote beteeke- nis is." Wij kunnen ons óók vergissen, maar we ontveinzen ons toch niet, dat wat de Standaard hier meedeelt nu niet bepaald een aangenamen indruk maakt. Toen eindelijk het oogenblik" gun stig scheen om de wet-Talma in te voeren, begon men het stelsel Posthu- ma-Kupers te propageeren, met het ge volg dat eerst een afwachtende hou ding werd aangenomen en dat ten slotte een wetsontwerp werd ingediend waarin met de wet-Talma gebroken werd. Nu is de toestand veranderd. Mr. Aalberse maakte plaats voor Mi nister Kooien en er is althans 'n kans dat deze nieuwe bewindsman de reeds zoo lang hangende zaak van de ziekte verzekering met kracht zal aanpakken En nu is het toch wel merkwaardig dat juist op dit moment door Dr. Post huma een nieuw plan wordt ontwor pen en dat opnieuw begonnen wordt met., gegevens te verzamelen. Wij beoordeelen dit optreden niet. De kans bestaat dat de heer Ppsthu*- BUREAUHooigracht 35 Leiden Tel. 1278, Postgiro 58936, Postbox 20 ma inderdaad een beter systeem beeft ontdekt. Maar 'de kans bestaat ook, dat even als dat in het verleden is gebleken, ook in de toekomst het betere de vijand van het goede zal blijken te zijn. In elk geval is het telkens weer op werpen van nieuwe plannen en- het telkens weer verzamelen van nieuwe gegevens, d e manier om te voorkomen dat iets bereikt wordt. 'tSchijnt ons daarom gewenscht dat de Regeering een eigen koers gaat volgen en dat zij niet opnieuw de lei ding uit handen gaat geven. STADSNIEUWS. DE STORMRAMP. Bij den Penningmeester van het Stormramp-Comité zijn weder de vol gende giften ingekomen: Saldo boottocht C.J.V. Prediker 12: la f 6.17% J. M. S. Rijswijk (Z.H.) f 10; M. M. A. f10; A. en D. f 1.25; Dames de N. f3.50; afdeeling Gem. Reiniging St. Jakobsgracht f2.35; A. W. F. f25; Bostonclub f25; Prof. C. S. U. f5; W. J. D. Sassenheim f 3, Prof, Mr. D. v. B. f 10; Dr. J. W. C. G. f25. Giften worden nog gaarne ingewacht bij den Penningmeester, den heer F Muys van de Moer, Plantsoen 40, Gi ronummer 57471. Wij ontvingen nog voor den nood in de geteisterde streken van N. N. f5. Leidsche Chr. Oianjevereeniging. Het zou niet in overeenstemming met haajr traditie zijn geweest, wanneer de Leidsche Chr. Oranjevereeniging ook gis teren niet een flinke feestviering had ge organiseerd, al is het dan ook, dat O'.m. wat de leiding aangaat, de vereen, een minder voorspoedigen tijd doormaakt". Dus had zij, ditmaal ter gelegenheid van den verjaardag van H.M. de Konin gin de Leidsche Oranjevrienden opge roepen tot een feestviering in den mooi» en tuin van „Zomerzorg." De opkomst was in één woord verras send. Geen tafeltje alleen, bijna geen stoel onbezet; en dat zegt tegenwoordig in den tuin van Zomerzorg iets. Daarbij had de heer Batenburg ge zorgd voor een waardige ontvangst. Naast de gewone tuinverliohting brand den in lange rijen kleurige, vooral oranje- lampions, een mooi effect makend tus schen het „donker gebladert". Ook de muziekkapel, waarin de vaandels van de L. C. O. V., „Ledagoh", en „Polyhym nia" stonden opgesteld, prijkte in feest verlichting. Ds. Beekenkamp li'et bij den aanvang zingen Ps. 75:1: U alleen, U loven wij, waarna hij voorging in gebed, om ver volgens een pittig openingswoord uit te spreken. Daarin noemde spr. de reden, waarom hij, en niet Ds. Thomas, de „echte" voorzitter van de Oranjevereen. ditmaal hst openingswoord sprak. Ds. Thomas is n.l nog niet geheel hersteld. Moge dit, aldus spr., spoedig het geval zijn en zijn velerlei arbeid weer kunnen hervatten. En waar het morgen de verjaardag is yan Ds. Thomas, weet spr. uit aller naam te spreken, wanneer hij1 hem en zijn ge zin van deze plaats daarmede geluk wenscht en hem een goeden dag toe- wenscht. (instemming). Ook den vice-voorzitter, den heer v. d. Steen, die door 'nliahte ongesteldheid verhinderd was de vergadering te Lei den bij te wonen, wenscht spr. spoedig algeheele beterschap toe. Spr. deelde verder mede, dat B. en W. door ambtsbezigheden waren verhin derd de vergadering bij te wonen, even als die teommandanten der verschillen de alhier gedetacheerde afdeelingen van de land- en zeemacht. Een hartelijk woord van welkom richt te spr. tot de heeren v. d. Laan en De Wilde, resp. voorz. en secr. van de 3 Oct.-vereeniging als vertegenwoordigers van deze organisatie, alsmede tot de ver- eenigingen, die dezen avond muzikale medewerking zouden verleenen, het mu ziekkorps „Polyhymnia" directeur de heer M. Kpiuprie en de Zangvereeniging „L. E. D. A. G. O. H.", directeur de heer J. Wu Snel, waarbij is-pr. „Polyhymnia" nog gelukwenschte met den lauwer, dien zij op een Onlangs gehouden concours1 had verworven. Mogen we, aldus spr., een prettigen avond hebben. Geve God ons een dank baar hart voor de zegeningen, die wij nog genreten in de regeering van onze geliefde Koningin, Geve Hij ons een dank bare en waardigé feestviering, waaraan de aangename herinnering ons nog langen tijd kan bijblijven. Hierop zette „Polyhymnia" h.t Wil helmuslied iu, waarmede de gei. e me nigte krachtig instemde. Het muziekkorps speelde ver e op verdienstelijke wijze een paar m.i.sJien, die het publiek een hartelijk applaus ont lokten. Na „Polyhymnia" was het de zang vereniging „Ledagoh", die \anu t de ka pel ba'ar sahoone klanken liet hooren. Die benaming is hier niet misplaatst. „Le dagoh" was bij' de uitvoering van haar programma reeds in de eerste nummers het clublied van de vereeniging, en „den Hoogen God alleen zij eer„Zon dagmorgen, hoewel, wat de titel Jretreft wat verdwaald, deed den directeur, den heer J. iW. Snel, eereffn als componist. Na deze muzikale en recht feestelijke inleiding trad Ds. G. H. Beekenkamp op met een feestrede, waarvan „Oranjes liefdadigheid" bet onderwerp was. De wensch van H. M. de Koningin om van dezen feestdag een liefdadigheidsdag te maken, aldus spr., doet ditmaal onze feestrede staan in het teeken .van de lief dadigheid. Op treffende wijze heeft opk thans onze geliefde Koningin ons weer een voor beeld gegeven van barmhartigheid, ge dachtig aan het Schriftwoord: en vergeet de barmhartigheid en de mededeelzaam heid niet. De beoefening van de charitas, de deugd als een der eerste Christelijke deug den heeft in de geschiedenis van ofis volk een breede plaats ingenomen. Spr. zal thans geen theologische verhandeling of meditatie geven over het stuk der barm hartigheid, doch slechts de Oranje figu ren schetsen die op dit gebied hebben uitgeblonken. Dit begon reeds bij den Vader des Va derlands. De pelikaan op het praalgraf te Delft, die zijn jongen Voedt met zijn bloed, symboliseert wel zeer juist de bi- teekenis van Willem van Oranje's streven. Leidend motief vo.or dat leven van op offering is geweest de barmhartigheid jégens een verdrukt en gekweld volk. Is er wel grooter staatsman geweest onder de onzen. Een meer zorgend va der, die in het uur .van zijn sterven nog bad vopr zijn ,,arm volck". Terecht zegt dan ook Prof. Blok in zijn standaardwerK, dat hij tegenover een gewetenloos tegen stander de liefdadigheid heeft betracht. En Dr. Kuyper zegt in zijn A. R. Staat kunde: welk een hooge vlucht zou ons land niet hebben1 genomen, waarneer, da delijk na de losmaking van Spanje de Kroon was opgedragen aan .Willem van Oranje. Een koningskroon, wie was die meer waard Dan Stadhouder Willem II. Hoeveel mocht van hem, krachtens zijn eerste op treden worden verwacht, en hoe jammer, dat ons land hem reeds pp 24-jarigen leeftijd moest missen. Willem HI. Handhaver des gelopfs. Ver dedigex! van het land tegen Fransch-Room sche aanslagen. Den scepter voerend over personen en volken. En moest hij niet juist optreden in'het rampjaar 1(372,'na „in de leerschool van verdriet en verne dering", zooals Grrpen het noemt, te zijn V gevormd Iemand heeft zri.'s gezegd, dat met hem de grootheid van ü.u.i.e is ten grave ge daald. Met het oog op de.i tjd, dien. we thans beleven, moeien wij zeggen, dat daarin geen absolute v/a ".r.i'rid is gelegen. Op dezen dag zou spr. twee namen willen noemen, d'.e in' he: bijzonder be- teekenis voor ons land hebben gehad; den naam van Koning Wile.u 111 e.i Koningin Wilhelmina. Vader en Doch'.u Laartus-chen, met haar edel karakter en .haruilia. tig gemoed, Koningin Em.na. Een'bekwaam geschiedschrijver heeft van Koning Willem III gezegd: door zijn spontane hartelijkheid wist hij den weg te vinden tot het hart des volks. Ze ker is nooit een vorst meer populair ge weest. Barmhartigheid heeft hij gekend en beoefend. En daarom zal zijn naam onder ons met dankbaarheid worden ge noemd. En Koningin Wilhelmina. Heeft zij de eigenschap der barmhartig heid verkregen als een erfenis liarer va deren of als- een genadegave van God? Zeker ook het laatste. En daarom is het ook bij haar geworden een leven vol van toewijding, opoffering, tro ,\v en liefde. "Zij was het, die indertijd den mis n- tien cresident der Transvaalsche rli k Paul Krugeh veilige overtocht c 1 i-on plaats aan haar tafel bood. Zij1 was hét, die ii 1914, in de d :!::ro dagen der mobilisatje de e:rs.o r,na deringen presideerde van het 1'~n.iaal Steuncomité. De destijds ge-mobiliseerden zullen 2ich haar nog herinneren als de inspect rice van de eenzame wachtposten, als de verzorgster van de achtergebleve nen. Nog leeft bij ons de herinnering aan Haar „Kerstgroet" uit die dagen, een stuk, waaruit geloofsverzekerdheid sprak sprak en berusting onder het kruis, dat zij met Haar volk kreeg te dragen. En warén het later w 'cr de watersnood op Marken of de vetnk a iden in Drente, die een deel van ons volk in leed brachten, dan was het weer Koningin Wilhelmina, die door haar persoonlijke deelneming overal troost en bemoediging gaf. „Zoo'11 liefde en zoo'n eenvoud toch, en dat san zöo'n mensch", aldus een Zeeuwsche visscher, bij het bezoek van de Koningin aan Arnemuiden bij de ramp van v.rieden jaar. En dat is nu onze Kcui c~:i -voo.beeld san zelfopoffering, en, '...ar haa reigen woorden, van gevoelen, dat Oranje nooit genoeg voor Nederland kan doen. Altijd mobiel. Altijd vooraan, waar raad geschaft, waar troost en hulp moet wor den gebracht, steeds in dienst van de hulpbehoevende lijdende menschheid. Naast haar groote gaven van recht schapenheid, van bedachtzaamheid, en wijsheid in het staatsbestuur eeren en hebben wij Haar lief als een liefdadige vorstin. En dat doende, zullen wij pok naai: het zelfde model willen leven. Nederland heeft op dit stuk een schoo- nen en ver bekenden naam hoog te hou den, mede door de barmhartigheid, nog in de laatste jaren bewezen aan, de duizenden buitenlandsche kinderen, die hier een gastvrij tehuis en een goede verzorging vonden. Zullen wij dien naam hooghouden vraagt spr. Ja. Maar laten wij het dan doen uit het rechte beginsel. ,Ons rijk wetende in den Heere, en daarom mild dadig jegens onze medemenschen. Gelukkig zijn er veel verblijdende teeke nen. Straks zal onze Koningin een troon rede uitspreken, gebouwd naar het recht en zulks op advies van onze groote voor mannen in het Chr. Staatkundig leven van ons land, onder wie er ook zijki, als minister Colijn, die vopr land en volk betrekking, naam en eer hebben op- eofferd. Laten wij, ziende op de daden der groo te Oranje's en volgende onze groote man nen'het Christelijk beginsel van de barm hartigheid steeds meer in de practijk! "zoe ken te brengen, gedreven door de begin selen uit Gods Woord, arbeidende voor de eer en den Naam des JHeeren en tot welzijn van ons vaderland. De mooie rede werd met een geest driftig applaus beantwoord. Hierna was het wojord aan Ledagoh. Het was zonder uitzondering heel goed wat het koor in zijn tweede optreden ten ehoo-re bracht. „Lente" en „Vaandel lied" vielen wel het meest in de stem ming van dezen avond, en maakten, dank zij de bezielde weergave een mooi effect. Het gulle applaus,, schoon niet overdre ven, viel dan opk wel te verklaren. Een zeer op prijs gestelde .Joegift was de herhaling van hét Koninginnelied, daarmede de vereen, ten vorige jare bij het bezoek van H. M. de Koningin reeds eer inlegde. Tot slot liet zich „Polyhymnia" nog hooren in een viertal geslaagde muziek nummers, die zeer in den smaak vielen. De heer C. Th. Breebaart dankte onder luiden bijval DsA Beekenkamp na mens de vergadering vopr zijn sohoone feestrede en zijn krachtige leiding. Nfet begeleiding van het muziekkorps werd nu gezongen het Avondlied: ,,'k Wil U, oi God, mijn dank betalen", waarr na Ds. Beekenkamp voorging in dank gebed en de uitstekend geslaagde feest viering sloot. De L. C. O. V. mag met voldoening op dezen avond terugzien. Joh.s Kok. Een populair man in onze stad, speciaal in de kringen der Ned. Herv. Gemeente, viert vandaag den dag, waarop hij voor 40 jaar begon met zijn geestelijken arbeid. Op 1 September 1885, bet was nog in den tijd van wijlen Ds. S. H. J. de Wolff werd dé beer Joh.s Kok aange steld als Evangelist voor rekening toen nog van de Chr. Wijkvereeniging Levendaal. Gedurende ruim 23 jaren heeft Kok in die kwaliteit gearbeid, totdat in December 1908 de beer Rabe, godsdienstonderwijzer vanwege de Ned. Herv. Gemeente, vertrok. In diens plaats werd toen de beer Kok benoemd tot godsdienstonderwijzer, vanwege de Ned. Herv. Gemeente. Zooals gezegd mag de beer Éokzich verheugen in een groote populairiteit, in den besten zin van bet woord. Zijn medeleven in bet wel en wee van tal rijke gezinnen en familiën, bet zien opgroeien van verscheidene geslach ten, wier geestelijke belangen hem steeds bezig hielden ea zijn tegenwoor digheid overal waar die gevraag werd of gewenscht kon zijn om raad en trocst te brengen hebben hem in breeden kring een plaats van vertrou wen en sympathie verworven. 1 Iemand die veel np d- n voorgrond treedt, is hij niet. Maar wat hij zegt, vindt altijd een aandachtig oor omdat men gevoelt dat bet echt en oorspron kelijk is wat bij in godsdienstonder wijs en particulieren omgang anderen mededeelt. Zware stormen zijn er over het hoofd van den bejaarden jubilaris gegi en vooral het groote leed dat hem eens trof in het binnen enkele dagen verliezen van een tweetal flinke zoons die bet reeds ver hadden gebracht, welke slag hem zeer heeft getroffen heeft in zijn talrijke wUndschapsbe ADVERTENTIE-PRIJS Gewone advertentiën per regel 221/» cent Ingezonden Mede deelingen, dobbel tarief. Bij contract, belangrijke reductie. Kleine advertentiën bij vooruitbetaling van teu Hoogste 30 woorden, worden dage lijks geplaatst ad 40 cent. Binnenland. Het conflict in de metaalindustrie bijgelegd. Buitenland. Heden de eerste formeele zitting der juridische conferentie. Da zeeliedenstaking in het Britsche rijk breidt zich nog steeds uit. trekkingen wederkeerig veel deelne ming en medeleven doen openbaar worden.- Een belangstelling die nog niet vergaan is, en die vandaag, nu zooveel blijder omstandigheden gods dienstonderwijzer en vrienden-leerlin gen weer bijeen brengen, ook terdege aan het licht zal komen. Drukkprij „Futura." Betreffende den verkoop van de drukkerij „Futura" alhier meldt thans Het Volk" nader, dat tegen 34 Sep tember a.s. is aangekondigd een vei ling ten overstaan der makelaarsfir ma Tbeod. Bom van de gezamenlijke papier v oorrad en der drukkerijen Ber ger (Den Bosch) en Futura (Leiden). Den 9en September wordt verder al- bier de ganscbe drukkerij der Druk kerij N.V. „Futura" wegens algeheele reorganisatie verkocht. Wij vernemen voorts nog dat met, uitzondering van twee personen, die naar Utrecht worden overgeplaatst, het gebeele personeel wordt ontslagen. Kinderfeest. In de Stadsgehoorzaal had gister- middag t kinderfeest plaats. De kinderen kwamen, nadat ze met muziek voorop de stad doorgetrokken waren, met bruischend enthousiasme zaal binnen. Ze werden met t Wilhelmus door de Orkestvereeniging „Per Aspera ad As- tra" ontvangen, waardoor al dadelijk de noödige feestelijke stemming er beersebte. Daarna betrad de beer W. Koop9 t podium, die alle aanwezigen hartelijk welkom heette, in 1t, bijzonder den beer Baak, inspecteur L. O. en den heer Goslinga van de Schoolcommissie. De kinderen wenschte hij een heer lijke feestmiddag toe, iets waaraan zij zelf veel konden toedoen. Hij verzocht alle aanwezigen een „Leve de Konin gin" uit te brengen .Na een daverend applaus werd aan de afwerking van het programma begonnen. In de groo te zaal en in den Foyer werd beurte lings t zelfde opgevoerd. De poppen- kastvertooning maakte de kinderen opgewonden van vroolijkheid met z'n 4 muzikantjes, nadat eerst leerlingen van de Paul Krugerschool, de school nabij t Schuttersveld ën de Leerschool oen rhythmische gymnastiekuitvoering hadden gegeven, ondef leiding van den heer Koopmans. Voor de volwas senen was dit zeker 't aardigste pro grammanummer. De muziek erbij was uitnemend gekozen. Afwisselend werd er gespeeld enge- zongen en in de pauze werden de kin deren op versnaperingen onthaald. In den Foyer was 't 't A.C.S. strijk je dat voor de noodige muziek, zorgde. Hier begon men met een goochelaar en trad na.de pauze de poppenkast op. De commissie die op uitnoodiging van Burgem. en Wethouders voor de organisatie gezorgd had, kan met vol doening op hun uitnemend werk terug zien. De regeling van dezen feestmid dag leek ons uitnemend en een woord van hulde mag dan ook niet achter wege blijven. Aan 't einde van den feestmiddag was ook de Burgeemees» ter, vergezeld van 'tgehesle Dagelijk- sche Bestuur aanwezig. De heer Koops dankte na afloop voor de medewerking van de vele da mes en heeren. Rijksopvoedingsgesticht Leiden. In verband met den verjaardag van H. M. de Koningin hadden gisteren in het Rijks Opvoedingsgesticht eenige feestelijkheden plaats. Direct na de re veille was er een feestelijke stemming onder de verpleegden in afwachting van wat hun den komenden dag zou geboden worden-. De Geetichtsoouranl „De Schaar", had door oen ertra uit gave reeds het programma van den dag hekend gemaakt. Om 8.15 uur v.m. werd reeds afge marcheerd naar het sportterrein aan! den Riinsburgerw€^2, waar .de athtau

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1925 | | pagina 1