CHRISTELIJK DAGBLADvoor LEIDEN EN OMSTREKEN
5e JAARGANG
DTNSGAGTS AUGUSTU5 1925
NUMMER T5Ö4
DSCHE COURANT
AB ONNEMENTSPRIJS
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaali 2.50
Per week 0.19
Franco per post per kwartaal i 2.90
Lte gruwel der verwoesting.
Het is niet noodig een poging te
Joen, een indruk te geven van de ont
zettende ramp die een gedeelte van
ons land heeft getroffen.
Wie de berichten en beschouwingen
in de dagbladen heeft gevolgd, weet,
dat in de geteisterde streken de bevol
king op schrikkelijke wijze werd ge
troffen.
En de ooggetuigen zijn hierin een
stemmig. dat de werkelijkheid veel er
ger is dan de berichtgevers het heb
ben voorgesteld, dat de foto's en be
schrijvingen slechts een flauw beeld
geven van de ontzaglijke werkelijkheid
De ramp die deze nijvere bevolking
trof i s nu eenmaal niet te beschrijven.
Groot is de nood.
En wanneer niet spoedig en afdoende
wordt geholpen, dan zal straks de el
lende nog veel pijnlijker worden ge
voeld dan nu reeds het geval is.
Hier moet geholpen worden.
En spoedig.
On9 volk heeft hier een plicht der
solidariteit.
En niet minder een plicht der dank
baarheid.
Gewone giften zijn hier niet voldoende
Met een aalmoes mogen onze getrof
fen medeburgers niet worden afge
scheept.
Hier moet geofferd worden.
Dat werd reeds gedaan.
Treffende blijken van medeleven en
mede-1 ij de n werden openbaar.
Laat ook deze, in vele opzichten rijk
bevoorrechte omgeving niet achterblij
ven.
Tot nu toe bleek van belangstelling
en meeleven in dezen omtrek nog be
trekkelijk weinig.
Particuliere giften komen slechts
sporadisch binnen.
Een reden temeer om te vernachten
dat de collecten die dezer dagen te
Leiden en de omliggende dorpen wor
den gehouden tenvolle aan het doel
zullen beantwoorden.
Draagt elkanders lasten!
En vervult alzoo de wet van Chris
tus!
BUREAU: Hooigracht 35 Leiden
Tel. 1278, Postgiro 58936, Postbox 20
STADSNIEUWS.
DE RAMP TE BORCULO.
Stadgenooten,
Het stormweer van Maandag 10 Au
gustus j.l. heeft gelijk u bekend is, een
deel van ons land hevig geteisterd.
In het oosten en zuiden van ons
land, de z.g. Achterhoek, en met name
Borculo en omgeving, is groote scha Ie
aangericht.
Enkele personen hebben bij dezen
itorm het leven verloren, velen zijn
gewond, huis en huisraad werd ver
nield; kerken, scholen, veldgewassen
m natuurschoon, niets bleef gespaard.
Dat de nood hoog, zeer hoog is zul
len wij wel niet behoeven te zeggen en
evenmin dat spoedige hulp dringend
noodig is.
De ondergeteekenden hebben zich
daarom tot een Comité vereenigd om
te trachten gelden in te zamelen tot
leniging van den nood.
Zij doen thans een beroep op uwe of
fervaardigheid en vertrouwen dat gij,
begaan met het lot van zoovelen, "die
van huis en huisraad beroofd werden,
en van hen, die bovendien door dezen
ramp werkloos zijn geworden, door het
schenken van milde gaven het Comité
in de gelegenheid zult stellen een flin
ke som aan het Nationaal Comité af
te dragen.
Daartoe zal op Vrijdag 21 Augustus
a.s. des voormiddags te 10 uur een
schaalcollecte worden gehouden, waar
aan verschillende dames en heeï*en
hunne gewaardeerde medewerking
hebben verleend.
Bedenk wel: de nood is groot en
spoedige hulp een dringende eisch.
Het Comité:
Jhr. Mr N. C. DE GIJSELAAR, Bur
gemeester, Eere-Voorzitter.
Aug. L REIMERINGÈR, weth., waarn
Burgemeester, Voorzitter.
F. G. ROSIER, Referendaris ter Ge
meente Secretarie, Secretaris.
F. MUYS VAN DE MOER, Commis
sionnair in effecten, Penningmeester
Dr. J. C. M. TIMMERMANS, Voorzit
ter v. d. afdeeling Leiden van het
Roode Kruis.
Prof. Mr. A. J. Blok, C. L. van Buu-
ren, H. Buurman, H. YV. Cahen, H. J
Cahen, P. L. Dessens, Mr. D. A van
Eek, F. Eikerbout, A. W. Frentzen, F
G. H. Gérlings, N. C. F. van Ginkel,
J. A. van Hamel, G. C. D. van Harden-
broek, Ds C. Hartwigsen, J. W. Henny.
Mr. J. Klein, C. Korteweg, Ds. H. J
Kouwenhoven, W. van der Laan, Dr.
W. J. Lente, E. Levie. H. C. Louwer-
se, Ds. J. Ph Makkink, J. B. Meynen,
A. Mulder, Ds. E. L. Nauta, J. H. Nij-
huis, H M. Pierrot, Mr. P. A. Pijnac-
ker Hordijk, L Questroo Jr., W. de
Reus, J. F. X. Sanders, A. J Schone-
veld, H. Simonis, Jhr. A. J. B. Six, M
A. A. Steyns, J. J. van Strajen, Mr. Dr.
C. E. van Stryen, Mr. M. B, Vos, J. H
van Waveren, Th. B. J. Wilmer, R.
Zuidema.
Keuringsdienst van Waren.
Verschenen is het verslag van de werk
zaamheden van den Keuringsdienst van
waren voor het district Leiden over 1924.
Aan het verslag, een boekje van plm.
60 bladzijden, met zeer uitvoerige staten,
is het volgende ontleend
In de wij ie van werken van den. Keu
ringsdienst werd geen verandering ge
bracht. Zooveel doenlijk werd getracht
om zonder gerechtelijke vervolgingen de
gestelde eischen en voorschriften door
te voeren, en alleen dan, wanneer her
haalde waarschuwingen zonder gevolg ble
ven, werd tot het opmaken van proces
verbaal overgegaan.
Een uitzondering werd gemaakt voor
de vervalschingen van volle melk met
water, daar verondersteld mag worden,
dat, na de herhaalde veroordeelingen,
die voor dergelijke feiten hebbben plaats
•gehad, en de groote publiciteit, die, ook
door de groote bladen, aan dergelijke
vonnissen wordt gegeven, ieder, die met
melk handelt, op goede gronden kan ge
dacht worden te weten, dat het toevoegen
van water aan melk ongeoorloofd en
strafbaar is.
Daartegenover staat, dat bij het aan
treffen van met water (of door afrooming)
vervalschte melkmonsters steeds werd na
gespoord door wien de knoeierij was ge
pleegd en dat geen proces-verbaal werd
opgemaakt, als niet het bewijs was gele
verd of althans de overtuiging was ver
kregen, dat de overtreder van de keu-
ringsverordening ook werkelijk de dader
van de geconstateerde vervalsching was.
De directeur acht het niet onwaar
schijnlijk, dat deze gedragslijn van niet
geringen invloed is op de grootte van de
straffen, die door de verschillende kan
tonrechters in het district worden opge
legd, In het algemeen zijn deze in 1924
van dien ^tard geweest, dat op goede
gronden kan worden aangenomen, dat
zij inderdaad preventief werken.
Naar aanleiding van de onderzoekin
gen op het laboratorium, wordt omtrent
d)e Violle melk opgemerkt, dat de con
trole op de samenstelling der melk geen
bijzondere bezwaren opleverde, hoewel deze
uit den der zaak steeds veel van de
werkkracht van den keuringsdienst blijft
vorderen.
Mede, omdat tyj elke geconstateerde
overtreding steeds wordt getracht den
oorsprong van het kwaad op te sporen en
dus regelmatig monsters .moeten worden
genomen op het moment van aflevering
van m^lk door de melkveehouders aan
de slijters en, niet zelden, ook stal- of
weidemonsters ter nadere bevestiging van
de gevonden uitkomsten. Vooral bij deze
controle bewees de dienstauto goede dien
sten, daar het steeds mogelijk bleek om,
zonder dat de controleerende ambtena
ren elders behoefden te overnachten, op
tijd en ^onverwachts ter plaa'.se te zijn.
Ook werd door dit vervoermiddel den
keurmeesters zeer veel - vermoeienis en
ongemak bespaard.
Het totaal aantal monsters volle melk,
dat oip het laboratorium werd onder
zocht bedroeg 7082*"
Omtrent de onderzoekingen van de
volle melk wordt gemeld, dat in totaal
7082 monsters werden onderzocht, waar
van 117 ondeugdelijk va-n samenstelling
en wel acht en veertig door de
aanwezigheid van toegevoegd water, ter
wijl 69 monsters door een te laag gehalte
aan vet resp. een te gering percentage
vet in de droge stof evenmin op den
naam van deugdelijke volle melk aan
spraak konden maken.
Het zou echter onjuist zijn, indien men
de ondeugdelijkheid van laatstbedoelde
monsters steeds aan kwaadwilligheid zou
toeschrijven. Veeleer is deze in vele ge
vallen te wijten aanhet melkvee zelf, dat
van nature, óf als. gevolg van ondoel
matige voeding melk van onvoldoende
samenstelling levert. Vooral in het voor
jaar worden dergelijke melken veelvuldig
aangetroffen.
De maatregelen, die naar aanleiding
van de bevindingen omtrent de deugde
lijkheid van samenstelling der monsters
opgedaan, werden genomen, bestonden
vooreerst hierin, dat 17 maal proces-ver
baal werd opgemaakt, waarop telkens ver
oordeeling volgde.
Minder bevredigend dan de uitkomsten
op de controle van de samenstelling der
melk waren die van het toezicht op de
deugdelijkheid van den toestand der melk,
voorzoover betreft de aanwezigheid van
onreinheden.
Niet minder dan 92 monsters toch moes
ten als „zeer vuil" worden genoteerd, ter
wijl bij 160 andere monsters de hoeveel
heid aanwezig vuil grooter was dan in
/.onder bijzondere voorzorgen doch op
vakkundige wijze gewonnen en béTiandel-
de consumptiemelk behoort voor te ko
men. Door aanwezigheid van vuil ver
keerde dus 4.3 pet de monsters in on
deugdelijken óes tand.
Waar dit percentage het vorige jaar
I 3.6 bedroeg, is dus over dit verslagjaar
geen sprake van vooruitgang als in het
vorig verslagjaar kon worden geconsta
teerd.
Het schijnt dus, dat de methoden, die
tot dusverre werden toegpast om dit euvel
te bestrijden, en die te Leiden doeltref
fend waren gebleken, n.l. waarschuwen
en slechts bij uitzondering proces-ver
baal opmaken, ten platten lande niet vol
doende zijn. Het zal noodig zijn in den
vervolge krachtiger maatregelen toe te
passen en meer dan tot dusverre straf
vervolgingen voor het verkoopen, enz. van
vuile melk uit te lokken.
Een voor de verbetering van de rein
heid der melk zeer ongunstige omstan
digheid is -deze, dat er zuivelfabrieken in
en nabij het district zijn, die zich niet
alleen om de reinheid der melk in het
minst niet bekommeren, maar zelfs het
feit, dat zij op het voorkomen van vuil
in de melk geen aanmerking maken, be
zigen als lokmiddel om de boeren tot
melklevering aan hun fabriek over te
halen.
Mr. J. Schokking.
Bij Kon. besluit van 13 Augustus is
aan mr. J. Schokking, op zijn verzoek,
eervol ontslag verleend uit de door
hem bekleed e functies van lid van het
algemeen college van toezicht, bijstand
en advies voor het rijkstucht- en op
voedingswezen en van voorzitter van
den voogdijraad te Leiden.
Kamer van Koophandel en Fabrieken.
De Kamer van Koophandel en Fa
brieken voor Rijnland te Leiden zai
morgenmiddag half 3 vergaderen in de
bovenzaal der sociëteit „Amicitia
Agenda. 1. Opening. 2 Notulen, 3.
Ingekomen stukken, 4. Mededeelingeu.
5. Verslag Actie Boden en Schippers.
6. Makelaarsbenoemingen.
7. Industrie-film, 8. Verlaging tele
foontarief bij dringende gesprek
ken, 9. Voorstel van liet Bureau der
Kamer om lid te worden van de Ver
eeniging tot Vaartverbetering van den
Ouden Rijn; 10, Rekening en verant
woording 1924; 11. Ambtshalve ophef
fing van eenige ingeschreven handels
zaken, 12. Rondvraag, 13. Huishoude
lijke vergadering.
De a.s. 3-Octoberfeesten.
Hoewel er sedert eenigen tijd niet
veel omtrent de a.s. feestviering op 3
October is vernomen, hebben we ons
dezer dagen kunnen* overtuigen, dat
het Bestuur der 3 October-Vereeniging
niet stil heeft gezeten.
Zoo juist zijn verschenen een twee
tal reclame-platen, één van de hand
van onzen stadgenoot, den heer B.
Planjer, en één, ontworpen door een
Bestuurslid der Vereeniglng.
De plaat van den heer Planjer ls op
moderne wijze in sprekende kleurm
uitgevoerd en is wel bij uitstek ge
schikt om de aandacht op de a.s. 3-
Octoberfeesten, en vooral ook op den
reclame-optocht te vestigen.
D3 andere plaat symboliseert Lei-
dens zegepraal in de afbeelding van
den beroemden huspotpot en bevat in
de vier hoeken de spreuk: „Leiden ont-
zét, Holland gered."
Beide platen zullen in een oplaag
van 400 stuks over geheel ons land ver
spreid worden en alzoo de belangstel
ling in ruime mate opwekken.
ADVERTENTIE-PRIJS
Gewone advertentiën per regel 221/, cent
Ingezonden Mededeelingen, dubbel tarief.
Bij contract, belangrijke reductie.
Kleine advertentiën - bij vooruitbetaling
van ten hoogste 30 woorden, worden dage
lijks geplaatst ad 40 cent.y
AAN HET ZOEKLICHT.
Leiden, 18 Augustus 1925.
Hulde aan Leiderdorp.
Er is daar evenals in andere plaat
sen een comité gevormd om gelden te
verzamelen voor de door de storm
ramp getroffen streken.
Het eigenaardige is echter dat de
te houden collecte niet alleen door het
comité wordt georganiseerd, maar dat
de leden van het comité, de burgemees
ter voorop, zelf het dorp doorgaan
om de giften in te zamelen.
Een goed idee.
Waardoor naar ik vertrouw de of
fervaardigheid zal worden geprikkeld
en waarvan de bewoners van de ge
troffen plaatsen de resultaten zullen
genieten.
Of ben ik te vroeg geweest met m'n
hulde aan Leiderdorp?
De uitkomst zal het leeren Woens
dag en Donderdag.
OBSERVATOR.
Aan belangstelling in den Optocht
heeft het tot nu toe niet ontbroken.
De deelname is buiten verwachting, de
groote firma's hebben toezeggingen ge
daan en voorzoover enkele groepen en
voorstellingen reeds bekend zijn bij het
Bestuur, geven deze duidelijk het be?ld
en, de zekerheid, dat op 3 October te
Leiden weder een Optocht zal gaan als
nog nimmer in ons land vertoond.
Zeer waarschijnlijk zal deze optocht
in de lengte alle voorgangers slaan, 't
bomt wel daardoor, omdat meerdere
f'rma's plaats hebben gevraagd voor
2, 3 en zelfs 4 wagens. Ook zullen er
verschiiVnde groepen te voet meegaan.
Eigenaardig is wel, dat tot nu toe
geen enkele Groot-Fabrikant zich heeft
aangemeld. Jaren terug waren het
juist de wagens van onze Leidsche
Groot-Industrie, die den Optocht zoo
deden uitblinken. Komt, Leidsche Tn-
dustrieelen, steunt met uw deelname
ook deze feestviering!
Ook heeft nog geen enkele Vereeni-'
ging zich aangemeld; wel zijn aanvra
gen gedaan, doch definitieve opgaven 1
bleven tct nu toe uit.
Waar blijven nu de sport-vereeui-
gingen? Ook zij behoeven tegenwoor
dig toch rec'ame? Waarom deze schoo-
ne gelegenheid niet aangegrepen, om
voor eigen Vereeniging een aanschou
welijke reclame te maken?
Wij vernamen terloops ook nog, dat
de bekende luchtvaarder van Pottum
plannen koestert om op 3 October des
middags op te stijgen en dan de noo-
dige reclame uit te strooien.
Indien dit plan doorgang vindt, be
looft het wel aantrekkelijk te worden.
We hoorden ook, dat meerdere firma's
die in den Optocht uitkomen, verschil
lende reclame artikelen zullen rond-
deeien, wie weet, welke verrassingen
dus nog te vachten 9taan. O.i. belooft
de feestviering wel weder ééne te wor
den, -die het zal doen en waarvoor zeer
groote belangstelling zal blijken te bo-i
staan.
Er resten nog een goede zes weken
FEUILLETON.
Het geheim van Colde Feil.
18)
Ik riep uit, dat mijn hart ziek was
en dat ik naar huis terug wilde, dat
ik ellendig en ongelukkig was en dat
mijn hart verlangde naar het oude le-
Tracht van mij te houden, kind",
zei hij, „het vooruitzicht is droevig
genoeg, als wij altijd zoo naast elkaar
moeten voortleven. Ik wilde je niet on
gelukkig maken, werkelijk, dat wilde
ik niet."
Hierna deed ik mijn best. Ik begon
in te zien, dat ik verkeerd had gedaan
met toe te geven aan mijn instinctie-
ven afkeer van mijn man. Toen ik een
maal mijn jawoord had gegeven, had
ik moeten trachten hem lief te hebben.
Ik wilde mijzelf doordringen van zijn
goede eigenschappen en ik weet, dat
ik er in geslaagd zou zijn een gevoel
van genegenheid voor hem bij mijzelf
op te wekken, als ik maar niet met
hem getrouwd was geweest. Dit maak
te het voor mij dubbel moeilijk. Maar
sedert dit laatste gesprek, besefte ik,
dat het mijn plicht was zoo goed voor
hem te zijn als ik kon. Ik slaagde er
niet in, mijn natuurlijken afkeer van
hem te overwinnen, maar ik deed mijn
best, die zooveel mogelijk te verbergen
en zoo vriendelijk voor hem te zijn, als
ik kon.
Wij brachten eenige maanden in Ita
lië door, en toen bracht hij mij naar
zijn huis, naar Colde Feil. Het leven
werd voor mij daar dragelijker. Ik had
niet meer dat verterende gevoel van
heimwee, nu ik weer in mijn eigen
Schotsche omgeving was. Het huis
Colde Fell whs prachtig en schitterend
gemeubileerd en gelegen in een van
de mooiste streken van Schotland. Wij
gingen dikwijls uit mijn man had
een hooge positie wij verkeerden in
de beste kringen, doch dit alles was
niet in staat ons nader bij elkaar te
brengen. Toen wij op Colde Feil waren
aangekomen, vroeg ik hem om mij
naar huis te laten gaan, om mijn va
der op te zoeken; hij lachte mij uit.
„Jij hebt je zin gehad in alles Hester'
zei hij, „nu zalik mijn zin hebben
Je hebt je vader duizendmaal meer
lief dan mij. Je zult niet gaan met
mijn toestemming
Ik ging dus zondeF'zijn toestemming
en hij volgde mij. Wij hadden thuis
een ernstig scène en sindsdien was de
breuk tusschen ons nog grooter.
Mijn vader en tante Flora brachten
ons tot een soort verzoening en w*j
keerden terug naar Colde Feil. Ik heb
mijn vader hooit weer gezien. Eenige
maanden Later werd hij dood in zijn
bed gevonden, en tante Flora over-<
leefde hem niet lang, zoodat mijn le
vensoffer tevergeefs was geweest.
Ik was zeventien toen ik trouwde en
word nu spoedig een-en-twintig, zoo
dat ik meer dan drie jaar op Colde
Feil woonde. Het eerste jaar was mijn
man vriendelijk en goed voor mij, toen
begon het hem allemaal te vervel m en
begon hij mij evenzeer te haten, als hij
mij vroeger had liefgehad.''
HOOFDSTUK X.
Het plotselinge einde.
„Had ik tot dusver slechts een soort
van passieve ellende gekend", zei me
vrouw Blair, „nu begon pas de groot
ste ellende. Ik geloof niet, dat er twee
menschen ooit zoo ongelukkig teza
men leefden als wij, we hadden geen
openlijke, heftige ruzies en voor ande
ren hielden wij den schijn op; vnaar
als wij alleen waren, spraken wij zel
den met elkaar, eigenlijk zagen wij
elkaar bijna nooit, alleen als wij uit
gingen. Ik dacht dikwijls bij mezelf,
wat een treurig leven het was, hoe ge
lukkig wij beiden onder verschillende
omstandigheden hadden kunnen zijn,
en hoe diep ongelukkig wij nu bei
den waren.
Zoo verliep de tijd en onze verhou-
ling werd niet beter en niet slechter.
Ik ging veel uit en werd veel bewon
derd. Mijn man was nooit jaloersch
op mij! wij hadden op dit punt nooit
een onaangenaam woord, nij had het
volmaakste vertrouwen in mij. Verle
den jaar stierf er ©en verre bloedver
want van mijn man en liet hem een
belangrijke som gelds na; hiervan ga
ven wij groot© diners en partijen en
Colde Fell was hekend als een van de
meest gastvrije landhuizen in den om
trek. Er gebeurd© niets bijzonders, tot
aan den tragi9chen dood van mijn man
Wij waren veel uit geweest, één week
waren wij eiken dag uit dineeren. Die
week was mijn man vriendelijker dan
gewoonlijk; hij had een paar prach
tig© toiletten voor mij gekocht en had
pleizier in d© bewondering, die zij wek
ten. D© week daarna hadden we een
heftig© woordenwisseling en ik beken,
dat in mijn drift en boosheid ik
wenschte, dat hij dood was, maar ik
wenschte mijzelf ook dood. Dat geef
ik toe.
„Het zal waarschijnlijk tegen u wor
den aangevoerd", zei mijnheer Ross.
„Het kan wel zijn", antwoordde zij.
Ik kan het niet helpen. Natuurlijk was
het slecht om zoo iets te zeggen, maar
ik bedoelde er niets mee. Het waren
niets dan ijdel© woorden, ik bedoelde
ze niet als een dreigement. Ik zou niet
één haar van het hoofd van mijn man
hebben willen krenken. Ik heb u ver
teld, dat wij twistten over dat dinee
tje, maar ik verzeker u, dat het een
vriendelijke ingeving was, die mij dien
kop koffie deed brengen en ik had ge
dacht, dat als de gasten weg zouden
zijn, ik naar hem toe zou gaan. Dien
avond voelde ik iets als medelijden
met hem, tot op dat vreeselijk oogen-
blik, dat hij met zijn vinger naar mij
wees en die ontzettende beschuldiging
uitsprak. Ik hoorde de eerste drukte
en verwarring tengevolge van de plot
selinge ziekte van mijn man niet. Ik
wist er niets van, tot Lucie Earnshaw
het mij kwam zeggen en toen snelde
ik naar de kamer van mijn man. Zoo
ver ik mij mijn eigen gewaarwordin
gen herinner, was mijn hart vervuld
van schrik en medelijden met hem.
Ik trad snel zijn kamer binnen en het
oogenblik dat zijn oogen op mij vie
len, riep hij uit: „Jij hebt het gedaan!"
„Misschien", voegde zij er treurig bij,
„dacht hij, dat ik 'het had gedaan,
maar hij had mij beter moeten ken
nen."
Zij zweeg en vestigde haar oogen op
het nadenkend gelaat voor haar.
,En dat", zei mijnheer Ross, „is de
ware geschiedenis van uw leven
zij bevat niets anders?"
„Neen'„ antwoordde zij» >4^ beb u
elk oDderdeel verteld."
[Wordt vervolgd).
