ab onnementsprijs
iiii nummer bestaat uit TWEE Bladen.
eerste blad.
CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN advertentie-prus
stadsnieuws.
binnenland.
6e JAARGANG
WOENSDAG 12 AUGUSTUS 19251
NUMMER 1589
In Leiden en bniten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaal I 2.50
Per week f 0.19
Franco per post per kwartaal i 2.90
- i-
V De stem des Heeren.
Ontzettend, niet te beschrijven is de
ramp, die een deel van ons land heeft
getroffen.
Geheel onverwacht, zonder eenige
voorbereiding, werd de landelijke rust
wreed gestoord.
Het lachen verkeerde plotseling in
geween.
Het leven maakte plaats voor den
dood.
Gedurende slechts enkele minuten
werd de getroffen landstreek blootge
steld aan de vernielende kracht van
de elementen en het resultaat tart elke
beschrijving
Wat met opoffering van veel tijd en
geld en moeite was opgebouwd, werd
in enkele oogenblikken vernietigd.
Bouwwerken die vast schenen te
staan en die misschien de eeuwen trot
seerden, werden weggevaagd.
Lang gekoesterde idealen werden in
een oogwenk vernietigd.
Wat het eene oogenblik een paradijs
scheen, was enkele minuten later ver
anderd in een ruïne ,te afschrikwek
kender omdat het gieren van de ele
menten en het geraas van de instor
tende gebouwen vermengd werd met
de schrille angstkreten van de doode-
lijk verschrikte bevolking.
De stem des Heeren werd gehoord.
De stem des Heeren, waarvan de
psalmist zong, dat zij is met kracht en
met heerlijkheid, dat zij de cederen
breekt en ze doet huppelen als een
kalf en dat zij de woestijn doet beven.
De stem des Heeren!
Neen, het is niet zooals Clinge Dooren
bosch in een overigens fijn gevoeld
vers in de Te le gr. dichtte::
We jagen naar pret en vermaken,
We denken aan geld en aan goed,
We maken ons durk over „zaken",
We hebben de hebzucht in 't bloed.
We maken ons druk over „zaken",
We dazen van „rood" en van „zwart",
We hebben steeds hoogere wenschen,
We vinden nooit rust in ons hart.
We brommen op wind en op regen,
We vloeken somtijds op de zon,
We pruttelen altijd weer tegen,
We vragen of 'tbeter niet kon?
Maar als daar de stormen gaan spre
ken
Met machtig en dond'rend geweld,
Als boomen gaan barsten on breken
Een bosch in één slag wordt geveld,
Als alles, waarop men vertrouwde,
Te zwak blijkt voor zóó groote macht,
Als alles, wat menschenhand bouwde,
Bezwijkt voor die vrees'lijke kracht,
Als hagel en bliksem en donder
Zich mengen met water en vuur,
Dan buigen wij ons voor het wonder:
Der mooie der wreede Natuur."
Deze beschouwing is en gelukkig!
niet juist.
Want als wij ons moesten buigen
voor het wonder der Natuur, dan zou
dat beteekenen dat wij ons zouden bui
gen voor het harde, wreede, noodlot.
Maar zoo is het niet.
Als daar de stormen gaan spreken,
als hagel en bliksem en donder zich
mengen met water en vuur, dan bui
gen wij ons hoofd omdat we in dat al
les beluisteren de machtige stem des
Heeren.
En wij heffen tegelijkertijd het hoofd
weer op, omdat we het weten, dat de
voorzienigheid Gods gaat over alle
dingen, en omdat we mogen gelooven
dat er niets bij geval gebeurt, maar
dat alle dingen ons als uit Gods Va
derhand toekomen.
De stem des Heerenl
Met kracht, maar ook met majes
teit en heerlijkheid, waardoor de nie
tigheid van het schepsel en de groot
heid van den Schepper wordt uitge
roepen.
Y Gelapte broekies.
De Zuid-Afïikaaneche landbouwers,
die thans ons land bezoeken, hebben
van de welvaart van ons volk een
g' nstigen indruk gekregen.
In antwoord op de begroetingsrede
van Minister de Geer verklaarde de
heer Kleynhans, dat Nederland een
i k land moet zijn; niet alleen Is al
les zoo netjes, maar hij had ook niet
baje veel gelapte broekies gezien,
Wel zagen ze een prachtigen oogst
BUREAU: Hooigracht 35 - Leiden
Tel. 1278, Postgiro 58936, Postbox 20
Gewone advertenties per regel 227a
Ingezonden Mededeelingen, dubbel tarieL
Bij contract, belangrijke reductie.
Kleine adrertentiên bij vooruitbetaling
van ten hoogste 30 woorden, t
lijks geplaatst ad 40
rijp voor den sikkel, veel suikerbieten,
en prachtig vee.
Vermoedelijk is de indruk dien de
Zuid-Afrikaners kregen een al te gun
stige.
De schiju bedriegt zoo vaak.
Wie als armbezoeker of als belasting
autoriteit zich laat leiden door do
meerdere ol mindere properheid van
de gezinnen die hij bezoekt en al
leen rekening houdt met de gelapte
broekies, zal zich als regel vergissen.
Maar toch, als wij eerlijk willen zijn,
dan zullen we het erkennen dat Ne-
derlan'd. in vele opzichten een rijk land
Dat ons volk gezegend werd boven
vele andere volken.
Stoffelijk en geestelijk.
We zijn zoo rijk omdat de tegenstel
lingen op sociaal gebied veel minder
groot zijn dan in vroegere jaren. Zoo
rijk omdat God verschillende takken
van volkswelvaart ongedaent wilde ze
genen. Zoo rijk omdat er zooveel ge
daan kan worden en ook werkelijk ge
daan wordt om velerlei nood te leni
gen. Zoo rijk, omdat ook op maatschap
pelijk gebied niet alleen de macht
den doorslag geeft, maar ook gevraagd
wordt naar het recht.
Wij zijn zoo rijk omdat ook bij de
pas gehouden verkiezingen weer ge
bleken is, dat er nog tienduizenden
zijn die met God en zijn Woord wen
schen te rekenen. Zoo rijk, omdat hier
het kerkelijk leven nog bloeit, omdat
wij hebben onze Christelijke scholen,
onze va korganisaties op Christel ijken
grondslag en zooveel meer.
En nu geldt ook van dit alles, dat
de dingen vaak niet zijn zoo ze schij
nen. Dat er veel klatergoud is.
Wij kunnen ons met de „gelapte
broekies" leelijk vergissen.
Maar dit alles neemt toch niet weg
dat wij reden te over hebben, niet om
te roemen in onzen rijkdom, maar wel
om God te danken voor de vele voor
rechten die Hij ons op zoo velerlei ge
bied wil schenken.
DE RAMP TE BORCULO.
E«n ontzaglijke ramp heeft verschil
lende plaatsen van ons land getroffen.
Groot is de ellende en het lijden
over een deel van de bevolking ge
bracht.
Onberekenbaar is de schade, die
velen lijden.
Bij al deze donkerheid ontbreekt ge
lukkig ook het licht niet geheel.
Van alle zijden worden nu reeds de
helpende handen toegestoken.
Gevoeld wordt, dat als een lid lijdt
alle leden mede lijden.
Van dat mede-lijden zijn reeds tref
fende blijken gegeven en wij vertrou
wen dat ook de bevolking van Leiden
niet achter zal blijven.
Ook hier zullen gevonden worden
warme harten en milde handen.
Naar wij vernemen worden door
den waam. burgemeester den heer
Reimeringer pogingen in het werk ge
steld om te komen tot de vorming
van een plaatselijk comité tot leni
ging van den nood.
Een sympathiek pogen.
Een georganiseerde actie is hier
noodig.
't Is echter niet noodig met het
schenken van zijn bijdragen te wach
ten.
Laat een ieder, reeds nu, onder den
indruk van de ellende in de (geteis
terde streken, onder den indruk ook
van den zegen die ons boven anderen
werd geschonken helpen den stoffelij-
ken nood verminderen, en de financi
eels bezwaren uit den weg te ruimen.
Desgewenscht zullen wij gaarne gif
ten in ontvangst nemen.
„De Zijl I" naar Gouda.
Te Gouda zal morgenavond 'n vriend
schappelijke waterpolo-wedstrijd wor
den gespeeld tusschen „De Zijl I" van
hier, en de Goudsche Zwemclub III.
Naar wij verder vernemen, zal de
opstelling van de G.Z.C. III vermoede
lijk de volgende zijn:
W. van Essen
Hh. Ardon J. Weijer H. Rabouw
B. Buising P. de Jong W. van Hulzen.
Burgerlijke stand.
Geboren: Willem, z. v. D. Klein en
J. Fasseur; Johannes Bendricus, z. v.
J. H. Smit en E. Jansen; Nicolaas Jo-
hann, z. v. N. Leget en J. S. Etienne;
Neeltje Hermina Maria, d. v. B. van
Houwelingen en J. Baars; Hendrica. d.
v. G. N. de Ru en E. Planje; Antonia
Christina, d. v. C. Spanheim en C. Bal
kenende; Elisabeth Joh.a Maria, d. v.
H. Hene en A. T. Esman; Gijsbertus
Leonardus Jacobus, z. v. J. Kloos en
J. M. Zaalberg; Johanna, d. v. H. v. d.
Doe en A. v. d. Wielen; Clementine
Philomena, d. v. P. E. Plouvier en M.
P. C. Wijtenburg; Theodorus Josephus
Berns. z. v. H. P. M. Bosman en H. M.
J. Haan; Johannes, z. v. J v. der Lin
den en A. D. Vogelenzang; Maria The
odora, d. v. P. Fielanen en A. v. d.
Fluit; Johanna Jaeoba, d. v. L. den
en A. den Oude; Jannetje, d. v. P.
de Wekker en J. M. A. Tiele; Dirk, z.
v. J. P. v. d. Blom en H. v. Strater;
Boudewijn, z. v. B. ten Haken en C.
M. Lasschuijt; Pieter Gijsbertus Mat
thias, z. v. L. J. v. Velzen en W. M. v.
Leeuwen; Maria Elisabeth, d. v. J. J.
Laman en M P. SjaZ'dijn; Lijntje Marg
je, d. v. K. Sterk en H. Kalshoven; Ja
cob Hendrik, z. v. G. J. Blanken en L.
M. Westerbeek; Petronella, d. v. A.
Beij en M. Taverne; Cornells, z. v. C-
Linschooten en J. v. d. Wijngaard; Ma
ria, d. v. C. Linschooten en J. v. d.
Wijngaard; Adriana, d. v. A. Ivettenis
en M. M. Arnoldus; Judith, d. v. D.
L. v. d. Berg en J. Duym; Bruin, z. v.
T. S. W. v. Leeuwen en C. M. Sonne-
véid; Sara, d. v. W. Nieuwenhuys en
K. Blitterswijk; Wilhelmina, d. v. G.
Hendriks en F. H. T. Emans; Johs.
Stephs. Canisius, z. v. J. J. Wessels en
J. H. M. Bomert; A^ie, z. v. A. de Vo
gel en N. v. d. Water; Antje, v. C.
Eekooy en A. Robbers.
Gehuwd: A. H. M. Janssen, jm. en
P. C. M. Westen, jd; H. G. Massaar,
jm. en J. M. Susan, jd; C. J. Klejm, jm.
en M. W. Plantinga, jd; J. Doesburg,
Lanooy, gesch. en H. M. Canters, ge-
sch., P. Selier, wedr. en J. v. d. Lelie,
jd; A. J. v. d. Kwartel, jm. en M. J.
Langezaal, jd; J. v. Egmond, jm. en
M. J. v. d. Zeeuw, jd; A. v. d. Kwaak
jm. en M. H. Schouten, jd; C. v. d
Veer, jm. en G: M. Looving, jd; P. v.
d. Pompe, jm. en J. E. Wassenaar, jd;
J. C. v. d. Berg, jm. en J. E. Wendt, jd;
H. Th. Coppens, jm. en A. M. H. Schim
mei, jd.
Overleden: J. Fles, zn. 54 j; H. Mey-
eraan, wedr. 72 j; A. Noest, m. 34 j; S.
Mizee—de Kier, wed. 81 j; G. v. d. Lip
wedr. 82 j; A. Verloop, m. 40 j; M.
Schlagwein, dr. 23 mnd; W. Vuurpijl,
wedr. 81 j; H. M. Wijnbeekvan de
Wijngaard, wed. 46 j.; J. v.è d. Blom,
dr. 2 mnd; P. J. Hueber, wedr. 84 h
Gisteravond half 8 kwam op de
Breestraat Mej. v. H. te vallen door het
breken van de voorvork van haar
fiets. De E.H.D., ter assistentie geroe
pen, bracht haar naar haar woning
aan den Stillen Rijn. Zij bleek geen
letsel bekomen te hebben.
H. M. de Koningin ontvangt de Zuid-
Afrikaners.
Gisteren heeft H. M. de Koningin ten
paleize Het Loo het gezelschap Zuid-
Afrikaansche landbouwers ontvangen
dat thans ons land een bezoek brengt.
De gasten werden door de Vereeni-
ging voor Vreemdelingenverkeer aan
den trein van 12.42 verwelkomd. Ook
zorgde deze voor' het vervoer per auto
bus naar Hotel Bloem ink, waar de
heeren afstapten. Vandaar wandelden
zij naar het Paleis.
Na ontvangst door H. M. de Konin
gin, die zich minzaam met de gasten
onderhield, werd de thee aangeboden.
Zuid-Hollandsche melkveehouders
De bond van melkveehouders in Z.-
Holland hield gisterenmorgen in het
Algemeen Verkooplokaal een druk be
zochte vergadering in verband met de
melkprijzen.
De melkprijs kwam in bespreking.
De voorzitter, de heer A. N. Vaandra
ger, wees erop, dat het het hoofdbe
stuur niet gelukt is, den melkhandel
ervan te overtuigen, dat de verhooging
van den grondprijs gerechtvaardigd is.
De kwestie van vraag en aanbod is
thans in het voordeel der melkveehou-
ders^en ondanks dat, is de vorige week
een voorstel van den bond, tot verhoo
ging van den prijs, afgewezen, 't Hoofd
bestuur zou het wenschelijk en prac-
tisch vinden, dat de vrede in het be
drijf bestendigd bleef en zal daarom
eerst de leden raadplegen. Ten slotte
werd de volgende motie aangenomen:
„De algemeene vergadering enz. over
wegend, dat reeds eenteen tijd prijs en
leveringsvoorwaarden der melk van
het vasteland van Zuid-Holland ach- I
terkomen bij die der eilanden; dat
eerstgenoemde melk is aangewezen op
verwerking tot producten, die het
minst gunstige rendement geven; dat
een grondprijs van 11 cent momenteel
niet in overeenstemming is met boter
en kaasprijzen, terwijl de vraag en
aanbod eveneens een prijsverhooging
wettigen, besluit op advies van 't hoofd
bestuur, de mogelijkheid te scheppen
tot uitschakelen van die contracten
van het «vasteland, die onder auspiciën
van den bond zijn samengesteld, voor
zoover de leden daarvan gebruik wen
schen te maken, terwijl ook alle an
dere overeenkomsten op het vasteland,
die zulks niet bepaaldelijk beletten,
kunnen worden uitgeschakeld, als de
melkhandel niet bereid zal worden ge
vonden, om uiterlijk 15 Augustus den
grondprijs met een cent te verhoogen."
De K.L.M.. en het noodweer.
Men schrijft aan het Ha&gsche Ane-
ta-kantoor:
Men zal zich afvragen hoe bij het
noodweer, dat Maandag in ons land
h«eft gewoed, de Iuchtdieiisten het er
af gebracht hebben.
De dienst van de Koninklijke Lucht
vaartmaatschappij op Parijs is nor
maal heen en weer uitgevoerd. Van de
vliegdiensten der K.L.M. op Londen is
de eerste normaal uitgevoerd, doch 't
tweede vliegtuig, dat 4 uur 's middags
uit'Londen moet vertrekken, is met
het oog op het slechte weer boven
België thuis gebleven, en het vliegtuig,
dat 's middags naar Londen onderweg
was, is op het vliegveld van Oostende
geland.
De diensten op Kopenhagen en terug
evenals die op Bremen en Hamburg en
terug, zijn geheel normaal uitgevoerd,
en het toestel dat uit Kopenhagen
kwam heeft,- toen het noodweer het
zwaarst boven de streek van Oldenzaal
woedde, zonder bijzondere moeite over
de geteisterde streek kunnen vliegen.
De vliegtuigbestuurder rapporteerde
alleen dat het in de lucht nogal ru
moerig was geweest.
Spoorwegpersoneel.
Het Tweede Kamerlid Vah Braam
beek heeft den minister van water
staat de volgende vragen gesteld::
Is de minister bereid mede te deelen
op grond van welke overwegingen noo
dig worden geacht het groot getal ont
heffingen van de voor het spoorweg
personeel geldende bepalingen betref
fende de dienst- en rusttijden, waarbij
zelfs op groote stations met veel per
soneel voor beambten de dienstruimte
op Zondag tusschen twee rusten van
14 uur tot 16 uur wordt uitgebreid?
Wil de minister er foe medewerken,
dat voortaan het oordeel der vakver-
eenigingen *wordt gevraagd, voordat
deze ontheffingen worden aangévraagd
en verleend?
Onwettige loting.
Bij de loting voor de nationale
militie), Maandagochtend ten raadhui-
ze te Gorinchem, waren 68 lotelingen.
Toen de laatste aan de beurt kwam
om te trekken, was er geen lot meer in
den glazen kom. Later werd bij den
loteling thuis door een ambtenaar ter
secretarie, een lot no. 16, gebracht.
De minister van justitie is met het
geval in kennis gesteld.
De minister van Binnenl. Zaken en
Landbouw.
Mr. Van Haastert schrijft in „de Rl-R.
Boerenstand" in verband met het optre
den van den nieuwen minister van Binnen-
landsche Zaken en Landbouw o.m. het
Belangrijkste nieuws in dit Nummer.
Binnenland.
De orkaan in het Oosten van ona
land.
De Z.H. melkveehouders spreken zich
uit voor verhooging van den melkprijs.
Buitenland.
De besprekingen te Londen hebben
een bevredigend verloop.
Een uitbreiding der bankbedienden
staking te Parijs verwacht.
Tsjitsjerin zou ontslag hebben go-
vraagd als volkscommissaris van Bul-
tenlandsche Zaken.
De oorzaak van den opstand der
Drusen in Syrië.
De tot in d)en treure uitgesproken
en bij de voorbereiding van het nieuwe
ministerie nogmaals met klem herhaalde
wensch van den georganiseerden land
en tuinbouw, is opnieuw afgewezen. Wij
krijgen noch een afzonderlijk Departe
ment vah Landbouw, noch zelfs ae af
scheiding van Binnenlandsche Zaken. De
onnatuurlijke toestand blijft voortduren en
de verdere nadeelen ervan zullen we wel
ondervinden.
We zijn die laatste jaren ruimschoots
gewend geraakt aan ohtgoochelingen, en
teleurstellingen van diverse pluimage.
Maar deze nieuwe teleurstelling treft ons
toch recht in 'thart. De stemming onder
de boeren en tuinders, die toch al niet erg
florissant is, 2al er niet door verbeteren.
En het wantrouwen tegen de Regeering
die men toch al van allerlei sloopings-
plannen ten opzichte van den land- en
tuinbouw verdenkt, zal er des te grooter
door worden. Intusschen zullen we toch
goed doen, even af te wachten of en
zoo ja, hoe het nieuwe Kabinet en
met name de formateur Minister Colijn
gevraagd of ongevraagd zijne beslis
sing in dezen zal motiveeren.
Bij de keuze van Jhr. De Geer is blijk
baar het antwoord op de vraag of de
nieuwe titularis de noodige waarborgen
bezit, om een goed Minister van Bin-
nenlandsche Zaken te zijn, beslissend is
jeweest. Of hij iets van land- en tuin
bouw afweet of zelfs er iets voor voelt
is blijkbaar van geen belang geacht.
Beschouwt Colijn hoewel zelf een „bra
ve boerenzoon" dén land- en tuin
bouw dan als een „quantité négHgeable".
Men zou 't bijna moeten veronderstel
len.
Want als er qoit een prachtige ge
legenheid heeft bestaan, om gesteld,
dat de afscheiding van „Landbouw" van
,Binnenlandsche Zaken" werkelijk op on
overkomelijke bezwaren is gestuit aan j
't hoofd van het Departement van Binnen-
landsche Zaken en Landbouw een man,
deskundig in de zaken van land- en tuin
bouw, te plaatsen dan was die gelegen
heid er nu. Immers het premierschap be
rust in de komende periode bij den Mi
nister van Financiën. Het hoofd van het
Departement van B. Z. en L. behoeft
dus niet allereerst een politiek figuur te
zijn, maar kan zich in hoofdzaak aan zijn
Departements-zaken geven.
En wat is er nu, uit een oogpunt
van nationale economie, belangrijker: dut-
gemeestersbenoemingen, armen- en krank
zinnigenzorg enz. (alle ten slotte vrij een
voudige beheerszaken) of de veel omvat
tende en voor 's lands welvaart van be
slissende beteekenis zijnde Staatszorg voor
den land- en tuinbouw? Vooral nu we
klaarblijkelijk een tijdperk ingaan van ac
tieve welvaartspolitiek, waarin ook de
land- en tuinbouw een zeer voorname rol
te spelen krijgt.
Minister De Geer zal 'tons niet ten
kwade duiden, als we vooralsnog geen
al te hooge verwachtingen koesteren van
zijn beleid als Minister van (B. Z. en)
Landbouw. Al achten we ons allerminst
geroepen om hem adviezen te geven, mo
gen we toch wel de hoop uitspreken,
dat hij van zijn ambtsvoorganger, jhr.
Ruys de Beerenbrouck, zal willen leeren
hoe hij ervan kan maken wat ervan te
maken is*.
Met name hopen we, dat Minister De
Geer in het voetspoor van zijn ambtsvoor
ganger in den bretfde overleg met den
georganiseerden land- en tuinbouw zal
plegen en dit overleg steeds verder zal
uitbouwen. Dit is een zaak van car dm aal
b lang en hier komen we vanzelf op de
kwestie van het Directeur-Generaalschap
van den Landbouw.
Moge Minister De Geer als een zijner
eerste regeeringsdaden stellen: het ple
gen van overleg met de land- en tuia-
bouworganisaties over het al dan niet
handhaven van de functie van Directeur-
Generaal van den Landbouw.
Dan kan tegelijk ter sprake komen
de vraag, die wij reeds eerder ontwier
pen: zou de funGtie van Directeur-Gene
raal van den Landbouw wellicht kunnen
worden Opgeheven door het technisch
deel ervan in handen van den georgani
seerden land- en tuinbouw te leggen
Het was maar een vraag, die wij stel
den en in overweging gaven aan de orga
nisaties.
Onze collega van het Weekblad van
den Noordbrab. Christel. Boerenbond, de
heer Wintermans, heeft de vraag al vast
in ontkennenden zin beantwoord. Ook hij
voelt voor een breed overleg met de or
ganisaties, maar acht een Directeur-Gene
raal van den Landbouw ook dan onmis
baar. Hij zegt o.m.: „een speciaal Land
bouw-Minister of een Directeur-Generaal
kunnen aanzien en eenheid geven aan
Landbouw" op het Binnenhof. Daarover
is de heele landbouwwereld het altijd
eens geweest".
Dat een speciale Landbouw-Minister dit
kan hierover bestaat tusschen ons geen
verschil van meening.
Of een Directeur-Generaal dit kan, is
bij ons aan grooten twijfel onderhevig,
.nu de D.-G. door de opheffing van de
functie van administrateur van de afd.
Landbouw ook administratief ambtenaar
