ab onnementsprijs
CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN
advertentie-prijs
uii nummer bestaat uil TWEE Bladen.
EERSTE BLAD.
Belangrijkste nieuws in dit Nummer.
6e JAARGANG!
VRIJDAG 31 JULI 1925
NÜMMfen
1579
Ü9DRANT
In Leiden en btuten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaal f 2.50
Per week i 0.19
Franco per post per kwartaal i 2.90
BUREAUHooigracht 35 Leiden
Tel. 1278, Postgiro 58936, Postbox 20
Gewone advertentiën per ragel oen*
Ingezonden Mededeelingen, dobbel lailelhj
Bij contract, belangrijke redactie,
kleine advertentiën bij voormtbetaHag
van ten hoogste 30 woorden,
lijks geplaatst ad 40 cent.
Onwijs gedoe.
De strijd tusschen de leiders van de
S.D.A.P. en die van het N.V.V. is nu
'in vollen gang.
Het heeft reeds lang gerommeld,
maar toen de verkiezingen in zicht
kwamen, besloot men, heel verstandig,
'de verschillen te laten rusten, tot de
stemming achter den rug zou zijn.
Maar nu breekt het onweer dan ook
van alle kanten los.
De heer Stenhuis kwam met zijn vol
gens den heer Vliegen „onwijze gedach
ten" omtrent de stichting van een ar
beiderspartij, die de S.DA.P. vrijwel
overbodig zou maken en het bestuur
van het N.V.V. besloot op eigen gele-'
genheid, tot het houden van een de
monstratief congres, waar niet alleen
onderwerpen van socialen en economi-
schen, maar ook van politieken aard
zullen worden behandeld.
De rollen zijn finaal omgekeerd. Werd
vroeger het N.V.V. niet ten onrechte
als een bijwagen van de S.D.A.P. aan
geduid, thans zijn het de mannen van
het Vakverbond die de leiding nemen
en die dan nog wel goedvinden dat
de politieke leiders in een vqlgrijtuig
plaats nemen.
Scherp wordt dit bedrijf dat voor de
S.D.A.P. noodlottige gevolgen kan heb
ben, door de roode leiders veroordeeld
en duidelijk laten zij uitkomen dat zij
van „het bazige optreden" van Sten
huis, die zich voortdurend bemoeit met
dingen die hem niet aangaan, b.v. de
verkiezingen en de candidaatstellingen
reeds lang genoeg hebben.
Wij kunnen deze „paleis-revolutie"
waaromtrent we straks nog wel meer
zullen hooren, voorshands laten rusten.
De zaak interesseert ons in zooverre,
dat nu reeds eerder dan wij het ver
wacht hadden, duidelijk blijkt, dat de
S.D.A.P. maait wat zij gezaaid heeft.
In 1918 werd ter onzaliger ure een
greep naar de macht gedaan.
En sindsdien waren de klachten over
liet parlementaire stelsel én over den
I an 7". 3 men gang van zaken en de drei-
gemfii'eb. 1 i^er de stem
men behoorde te tellen, maar te we
gen, niet van de lucht.
Welnu, laat men zich dan niet ver
wonderen als er onder de eigen volge
lingen, die met wijlen Napoleon wanen
dat zij toch eigenlijk den veldheersstaf
in den ransel dragen, zijn, die ongedul
dig uitzien naar het oogénblik dat
nieuwe wegen worden ingeslagen.
Er is intusscken in dit twistgeschrijf
één punt dat onze bijzondere aandacht
verdient.
„Een van de onderwerpen aldus
„Het Volk" die op de congresagen
da staan is: Militairisme en Ontwa
pening. Daarover is een gemeen
schappelijke commissie uit S.D.A P.
en N.V.V. aan het werk. Die com
missie is in September klaar, haar
rapport is nog niet verschenen. Toch
zal het congres dat punt gaan behan
delen langs de commissie heen. Is
dat organisatorisch handelen?"
Dat is toch wel een heel merkwaar
dige uitspraak. De zaak van militai-
risme en ontwapening is thans in zulk
eeü stadium, dat volgens „Het Volk"
een in September te houden congres
daarover niet mag handelen, omdat
de noodige voorstudie nog niet is af-
geloopen.
Maarmaanden en maanden ge-
leden werden wel de roode partijgan
gers opgeroepen om voor deze zaken
te demonstreeren.
En bij de jongste verkiezingen
waren het vooral deze punten waar
over van de eenvoudige kiezers een
uitspraak werd gevraagd.
Een congres, waar toch als regel de
meest tot oordeelen bevoegden aanwe
zig zijn, wordt niet capabel geacht, om
bepaalde punten te beoordeelen Maar
tegelijkertijd wordt over onderwerpen
lie men zelf nog in studie heeft, aan
fl« kiezers een uitspraak gevraagd.
En zoo leert het thans ontstane con
flict althans dit, dat door de S.D.A.P
op 'n alleronverantwoordelijkste wijze,
met belangrijke en diepingrijpende
vraagstukken wordt omgesprongen.
Hier past de kwalificatie door den
heer Vliegen in een ander verband ge-
Ivzigd, n.l. dat het is een „onwiis ge-
G. A. DE BRUYNE,
Arts te Leiderdorp.
1900 - 1 Augustus - 1925
Morgen, 1 Augustus, is het féést te
Leiderdorp!
Het zal vijfentwintig jaar geleden
zijn, dat dokter de Bruyne< als ge
neesheer zich vestigde in deze ge
meente en het bekende doktershuis
van wijleh Dr. van Rhijn in de Dorps
straat betrok.
Dat feit zal op feestelijke wijze wor
den herdacht; en niet alleen zal Lei
derdorp in feeststemming zijn, wij hou
den ons overtuigd dat er „in heel
het omliggende land" bij de Vele vrien
den en vereerders van dokter de Bruy-
ne, blijdschap en verheugenis zal zijn
over het feit, dat God hem gedu
rende vijfentwintig jaren onafgebroken
voor zijn zwaren, doch heerlijken ar
beid bekwaamde. Want, wie en wat
de jubilaris in dit vierde eener eeuw
voor zijn ontzaglijk vele patiënten en
hunne betrekkingen is geweest, kun
nen alleen zij beoordeelen, die het
voorrecht hadden hem in zijn voor-
beeldigem ijver, in zijn trouw en toe
wijding tot zijn patiënten, dagelijks te
mogen gadeslaan.
Man van zeldzame werkkracht, van
buitengewone accuratesse, gesierd met
bijzondere gaven van verstand en hart,
heeft hij in de voorbije vijfentwintig
jaren, als dokter in dezen kring, een
reputatie gekregen als weinigen.
Immers hoe is het anders te ver
klaren, dat in den loop der jaren
de praktijk van dokter de Bruyne,
zulk een ontzaglijken omvang verkre
gen heeft? Ver over de grenzen van
zijn standplaats strekt zich zijn ar
beidsveld uit. We noemen slechts de
duizenden patiënten welke dokter de
Bruyne in Leiden heeft, waaronder het
stadsgedeelte dat buiten de Zijlpoort
ligt, een ongekend groot contingent
vormt.
Voorts de Rijnstreek tot de ge
meente Koudekerk, de gemeenten Zoe-
terwoude en Hazerswoude (Rijndijk/
en de gemeente Hoogmade en omge
ving. Heel dat breede terrein heeft
hij dagelijks te doorkruisen en hulp
te verleenen, waar deze wordt be
geerd.
In de eerste jaren van zijn praktijk
toen de petroleumlamp nog in 's dok
ters spreekkamer en apotheek dienst
moest doen, toen de watervoorziening
een onontbeerlijk artikel voor den
medicus nog uitsluitend door de
pomp plaats had, toen de telefoon
voor een Leiderdorper niet verkrijg
baar was dan tegen betaling vaneen
exhorbitant hoog bedrag, was het rij
wiel 's dokters eenige vervoermiddel.
Eerst later veroorloofde de dokter zich
de weelde, paard en rijtuig aan te
schaffen.
Dat was een verbetering, want nu
was er althans bij ongunstig weer en
vooral des nachts eenige beschutting.
Of het altijd vlug genoeg naar 's dok
ters zin ging, valt te betwijfelen; de
ingewijden weten wel, dat als het
spande en zijn hulp noodig was, de
dokter ook bij nacht en ontij z'n paard
op stal liet, z'n rijwiel greep en zich
naar zijn patiënten spoedde.
En het grooto geheim in dokter
de Bruyne's persoonlijkheid is wel dit,
dat geen enkele zijner patiënten ooit
eenige vermoeidheid of matheid, zoo
zwaar en omvangrijk kon zijn arbeid
niet zijn, bij hem waarnam. De opge
wekte toon die hem altijd eigen is,
de vlugheid en beslistiv^id van han
delen, met welke hij, optreedt, dei nauw
keurigheid en accuratesse in zijn ar
beid, hebben hem het onbeperkte ver
trouwen doen winnen van allen die
met hem als geneesheer in aanraking
kwamen.
Dokter de Bruyn, zooals zijn pa-
tienten hem met weglating van de
stomme e het liefste noemen, werd
den 2en October 1372 te Krabbendijk
in Zeeland geboren.
Zijn vader, die predikant bij de Ghr.
Geref. Kerk te Krabbendijke was, werd
op betrekkelijk jeugdigen leeftijd door
den dood weggenomen. Dit was oor
zaak, dat de jongste zoon onze
jubilaris naar Enkhuizen vertrok
en daar werd opgevoed.
Na volbracht eindexamen aan de 3-
jarige H.B. S. te Enkhuizen was de
jonge de Bruyne aanvankelijk werk
zaam op een kantoor te Enkhuizem.
Er openbaarde zich echter bij' hem
groote lust tot studie in de medicijnen.
God leidde zijn weg in deze richting.
Zijn wensch werd vervuld. In 1390
vertrok hij naar Doetinchem waar hij
zich bekwaamde voor toelating tot de
Hoogeschool.
Reeds in 1393 legde hij met goed
gevolg eindexamen af en werd in het
zelfde jaar ingeschreven als student
in de medicijnen aan de Amsterdam»
sche Universiteit.
In 1900 slaagde hij voor het Arts
examen, waarop den lsten Augustus
zijn vestiging als dokter te Leiderdorp
in de oude praktijk van wijlen Dr.
van Rhijn volgde.
Ziehier het korte levensbericht vap
den man, die morgen de welverdiende
hulde zal ontvangen van duizenden
vrienden en dankbare patiënten, voor
wat hij in droeve en zorgvolle dagen
voor zoovelen is geweest.
Ongetwijfeld zullen de gedachten
van den jubilaris zich op „zijn vier
dag" vermenigvuldigen, bij het over
denken van den afgelegden weg.
„Ik zal u niet begeven en Ik zal
u niet verlaten"; dat woord is in het
leven van den dokter in rijke ver
vulling gegaan, ook toen donkere wol
ken zich over zijn huis samentrok
ken en er vreeze was, dat zijn trouwe
gade hem door den dood zou wor
den ontnomen.
De Heere heeft dat genadiglijk ver
hoed en op den dag van morgen mag
onze dokter daar staan naast zijn
gade en te midden zijner kinderen en
familie, in ongebroken kracht, nog
toegerust met volle energie tot zijn
omvangrijke taak.
Welk een verschil met voor vijfen
twintig jaren!
Toen een onbekende jonge dokter,
nog ongerijpt voor de realiteit van
het leven, thans een allerwege bekend
en geëerd medicus, geliefd door dui
zenden.
„De Heere heeft genade en eerê
gegeven".
Dokter de Bruyne, moge dat woord
op den dag van morgen de danktoon
uws harten zijn en van allen die gij
tot een zegen geweest zijt.
Aanvaardt op uw zilveren Ambts-
feest de betuiging onzer oprechte hul
de en verleene de Hemelsche medi
cijnmeester u nog in lengte van jaren
kracht en bekwaamheid om tot Zijn
eer werkzaam te zijn aan het heil der
lijdende menschheid.
STADSNIEUWS.
Leidsche Burgerwacht.
A.s. Zaterdagmiddag des nam. van .6.30
tot 8 uur, zal geschoten worden om den
Pijnacker-Hordijkbeker.
Hieraan zal worden deelgenomen door:
Afd. A door C. P. Kok, Ph. v. d. Drift
en G. v. Staveren.
Afd. Veteranen: J. v. Leeuwen, v. Ber
gen Henegouwen en H. v. d. Velden,
terwijl de drie beste schutters van de
afd. B a.s. Zaterdag voor 7 uur op de
schietbanen te Katwijk zullen worden aan
gewezen.
Onderl. Omslag vereeniging.
Gisteren hield hier ter stede da Onder
linge Omslag Vereeniging voor Bouw- en
aanverwante vakken, gevestigd te Rotter
dam, haar jaarvergadering.
Het bestuur deelde mede, dat op 1 Jan.
1925 waren-1 aangesloten 33-911 teden met
een verzekerd jaarloon van f 18.000.000
De administratie, gevoerd door de Eer
ste Rotterdamsche, werd goedgekeurd.
Aan de leden zal 25 pet van het gestor
te voorschot terug (vord n bet:a!d.
In principe werd go agWreurd een be-
stuursvao' s' A nm over te gaa' tot he'.
oprichten van een Be drijf s vereeniging in
verband met het ingediende ontwerp Ziek
te- en Ongevallenwet 1925. Het bestuur
werd gemachtigd stappen te doen welke
noodig zijn. om geheel klaar te-komen om
het risico van genoemde wet te dragen,
wanneer straks het ontwerp tot wèt zal
zijn geworden.
Tot commissarissen van deze Bedrijf s-
vereeniging werden voortoopig aangewe
zen de leden van het dagelijksch bestuur
der vereeniging, de heeren W. de Koning
G.Hzn, te Velp, J. Koppen te Alkmaar en
FF. Blok te Sneek.
Na rondvraag werd de vergadering ge
sloten.
De heer C. Kuypers alhier werd
benoemd tot lid van het hoofdbestuur van
den N^Ierlandschen Bakkersbond.
De heer H. Sasburg alhier is ge
slaagd voor het hoofdacts-examen.
Voor het examen Nuttige Handwer
ken zijn te Rotterdam geslaagd de dames
G. F. Eggink, C. Eikerbout, E. A. Glau-
ner, A. H. M. Trel, A. S. Wïttenrood
en G. Hennemann, allen alhier. -
Schaken.
Zomerwedstrijd
Leidsch Schaakgenootschap.
je groep: C. H. Hins wint van W'. H.
v. d. Nat Jr., G. Bosscha maakt remise
met W. Demmendal.
2de groep: M. M. Segaar, afgebroken
partij met „W. de Bruin, W. de Bruin
wint van Kapt. G. Kuyper.
3de groep: A. ,W. Jongepier speelt re
mise met M. Bloem.
4de groep: M. J. Die ben verliest van
Ph. S. de Laat de Kanter, F. Niewold
wint van De Laat de Kanter.
Hier volgt een partijtje in de eerste
groep gespeeld:
D4 opening.
Wit: C. H. Hins, zwart: W. H. v. d. Nat Jr
I. d4 d5 2. Pf3 05 3. C4 eó 4. Pc3 Pfö|5- L
95 cd4: 6. Pd4: Le7. Beter is es, en daar
na cLj. met betere kansen, es Pbdy 8. Tci
a6 4. a3 dc4: 10. LC4: l>5 Hier moest
zwart rokeeren, thans offert wit een stuk
voor 2 pionnen en houdt den aanval,
II. Leb: feó: 12. Pebaanval op de Konin
gin en op pion 97. Db6 13. Pd5: Pd5:14
Lb7, wit kan thans geen Pc7, bl. geven,
wegens DC7 en Ld5: 15. Pg7bl. KdS
op Kf8 volgt Dd7: daarna op Lg5: Pe6:
en Dg7 mat. 16. Df7, dreigt mat op eyof
wint der Koningin door Peó bl. ook na
Lg5: Peó bl. Deó: Deó: blijft de zwarte
stelling hopeloos. Lcó 17. De7Kc8 18.
Deó Kb7 19. Pf5 zwart geeft op.
Of men, voor brand beducht zijnde,
al wenschen moet dat het maarniet
zal gaan regenen? Het volgend gebeuren
zou het bijna aannemelijk maken.
Hedennacht, een paar minuten voor
twaalf was het, werd een begin van brand
gealarmeerd, als waargenomen in perceel
31 aan de Langegracht, waar 't pakhuis
is gevestigd van bouwonderneming der
fa. Joh. de Best.
Nadat men ziah tot het pakhuis toe
gang had verschaft, bleek dat een partij
van 500 K.G. ongebluschte kalk aan het
smeulen was geraakt doordatde regen
ontijdig als blusscher was opgetreden.
De zaak was, dat een regenton die ach
ter het pakhuis stond, op een gegeven
oogénblik het neerstroomend vocht niet
meer kon bevatten, en 't overtollige regen
water zich een weg had gebaand onder
de deur door naar binnen.
Alzoo, het verhaal van den blusscher
die bijna bvand gemaakt had.
Gelukkig is het tot branden niet ge
komen. Slechts was er 'n gedeelte vK de
voorraad materialen in waarde achteruit
gegaan, w.o. ook een partijtje gips. Het
voorradige was niet verzekerd.
Gisteravond om half acht reed de
bloemenhandelaar Jac. de M. uit Rijns-
butg met paard en brik over den Morsch
weg, toen ter hoogte van het Militair
Hospitaal,-, het paard uit het gareel ge
raakte, en op hol sloeg.
De M. wist zich floor tijdig van den
bok te springen aan verder lijfsgevaar
te onttrekken, doch een knaap die naast
hem zat, de 9-jarige R. def\V., kon niet
van de wagen komen en giog met deze
mede toen even verder het voertuig in
de terzijde van den weg gelegen sloot
geraakte. Door de M., die er dadelijk bij
was, werd de knaap op den wal gebracht.
Hij had in 't geheel geen leisel bekomen.
Inmiddels was het paard door voor
bijgangers tot staan gebracht.
Van den wagen, die door personeel van
den expediteur de C. uit de sloot werd
gehaald, bleek alleen het lemoen te zijn
'beschadigd, zoodat het geheele ongeval
goed afliep.
Waarschijnlijk doordat hij op een
ietwat onvoorzichtige manier achterom een
voor hem rijdenden wagen heenreed, werd
gistermorgen in de Korevearstraat de heer
Toh. v. D. teen hij uit de Raamsteeg
kwam, met zijn rijwiel aangeredendoor
een vrachtauto idLe van de Breestraat
kwam. Het .ongeval had gelukkig geen
schade of letsel tot gevolg, maar de om.
standigheden waaronder het plaats vond
in aanmerking genomen, had dit heel
gemakkelijk wel het geval kunnen zijn.
Terwfjl'hij per rijwi 1 van de-Pieters
kerkgracht naar de Lokhorststraat ging, is
gistermiddag de 68-jarige heer H. Th.
S. S aangereden door R. A., een H.B.S.er
Binnenland.
Oe heer Colijn heeft H. M. de Ko
ningin medegedeeld, dat hij de op
dracht tot kabinetsvorming aanvaardt
De samenstelling van het nlenw
Kabinet gepubliceerd.
Het Departement van Onderwijs, BL
en W, blijft als a iron der lijk departs
ment bestaan.
Het conflict bij de Rotterdamsche
Droogdokmaatschappij heeft rloh uit
gebreid tot het geheele
Buitenland.
De staking in het Britsebe
drijf niet te vermijden?
Het treinongeluk MJ Tours
Briand ral in Augustus naar Don-
den gaan ter conferentie met Cham
berlain over alle Fransch-Enoelsehoj
problemen.
uit Alphen, als gevolg waarvan de oucfif
heer kwam te vallen, en behalve een ge
scheurde pantalon ook nog een knie wonde j
opliep. De andere wielrijder verklaarde
geen signaal te hebben gehoord, en duf'
aan het ongeval geen schuld te hebben. v
Een knaap van 11 jaar, W. B., wo
nende aan de 4de Biimenvestgracht, mocht
gistermiddag meerijden met een van de
zandwagens, die in dienst rijn bij de weg.
verbreeding aan den Rijnsburgerweg.
Helaas bekwam het ritje den jonge*
heel slecht, want hij had het ongeluk on-
derweg van den wagen te vallen, em mé(
zijn rechtervoet onder een wiel te geraken,
waarbij een paar teenen ernstig werden
gekneusd.
Na in de kliniek van Prof. v. d. Hoe
ven voorloopig te zijn verbonden, werd
hij voor verder onderzoek naar het Acad.
ziekenhuis gebracht.
BINNENLAND.
DE POLITIEKE TOESTAND.
Minister Colijn aanvaardt de opdracht
tot Kabinetsformatie.
Naar wij vernemen heeft de minister
van Financiën, de heer Colijn, gisteren
te Soestdijk aan H. M. de Koningin
medegedeeld, dat hij de opdracm., uem
door H. M. verleend, tot vorming van
een nieuw Kabinet, aanvaardt.
Het departement van Onderwijs.
Naar wij met zekerheid vernemen is
het gerucht, dat het departement van
Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen
zijn zelfstandig bestaan in het nieuw
te vormen kabinet zou verliezen en
zou worden ondergebracht bij eender
overige departementen van algemeen
bestuur, niet juist.
Huldeblijk minister De Visser.
In verband met het aanstaand ai*<
treden van Minister de Visser over*
handigde de secretaris-generaal mr.
Feith hem gistermiddag, als aanden
ken aan de jaren van zijn minister»
schap, een photografische opname van
den minister te midden van de hoofd»
ambtenaren van het departement. Ten
vens verzocht hij hem rijn door den
heer H. Luns te schilderen portret
te willen aanvaarden.
De minister bedankte de aanwezi
gen hartelijk en verklaarde voor deze
blijken van waardeering bijzonder er
kentelijk te rijn.
Een afscheid.
Gisteren hebben de ambtenaren van
het departement van binnenlandsche
zaken en landbouw, meer speciaal die
van landbouw, afscheid genomen van
den heer P. van Hoek, die, zooals men
weet, aftreedt als directeur-generaal
van den landbouw, doch als adviseur
van landbouwzaken zal optreden.
Eet-meer-brood-campagne.
In de vergadering van den Neder-
lardschen Bakkersbond werd door den
heer B. Knol te Rotterdam een en an
der medegedeeld omtrent de „eet-meer-
brood-campagne
Spr. wees er op dat het brood ver
bruik in de laatste jaren procentsge-
wijze is gedaald. Propaganda voor t be
nemend gebruik van 't brood Is geoor
loofd, omdat biord is het beste, goed
koopste en smakelijkste voedsel en ge-
wensclit in het belang der volksgezond
heid. Deze propaganda behoort door-'ie
bakkers collectief te geschieden. In
