CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN ADVERTENTIE-PRIJS! 6e JAARGANG DONDERDAG 9 JULI 1925 NUMMER 1560 COURANT ABONNEMENTSPRIJS In Leiden en buiten Leiden waar agenten gevestigd zijn Per kwartaalf 2.50 Per week 0.19 Franco per post per kwartaal i 2.90 BUREAU: Hooigracht 35 - Leiden Tel. 1278, Postgiro 58936, Postbox 20 Gewone advertentiën per regel 22Va cent Ingezonden Mededeelingen, dubbel tarief. Bij contract, belangrijke reductie. Kleine advertentiën bij vooruitbetaling van ten hoogste 30 woorden, woeden dagü» lijks geplaatst ad 40 cent. üit nummer bestaat uit TWEE Bladen. EERSTE BLAD. V Provinciale Staten. De gehouden verkiezingen bevatten voor ons een ernstige waarschuwing in verband met de samenstelling van de Provinciale Staten. Zooals bekend behooren van de 82 Statenleden 16 tot de Antirevolutionai re partij, 12 tot de Christ. Hist. Unie en 16 tot de R.K. Staatspartij. Daarbij komen dan nog 2 Staatk. Gereformeer den en 1 lid van de H.G.S. In totaal aan de rechterzijde dus 47 leden, waar tegenover aan de linkerzijde 35 leden. Nu heeft Zuid-Holland zich de vo rige week niet slecht gehouden. Ons stemmencijfer b.v. was hooger dan bij de ^Statenverkiezingen in 1923, hoewel er relatief eenige achteruitgang viel waar te nemen. Zoo bezien is er dus reden tot te vredenheid. Maar dat wordt anders, wanneer we de cijfers meer van nabij bezien. Dan blijkt toch, dat het aan de drie grootste groepen van de rechterzijde niet is gelukt ,de volstrekte meerder heid van het aantal uitgebrache stem men op hare candidaten te vereenigen. Van de 747145 geldige stemmen wer den uitgebracht op de A.R. candidaten 113269 stemmen, op die van 'de Chr. Hist. Unie 81650 stemmen en op die van de R.K. Staatspartij 137357 stem men. totaal 332276 stemmen. Door de stemmen van de Staatk. Geref., de. H.G.S. en de R.K. Volkspartij hierbij te tellen, komt men tot een to taal van 376538 stemmen, waartegen over dan de linkerzijde staat met in totaal 370607 stemmen. Neemt men deze cijfers als basis, dan blijkt dat de linkerzijde nog wel niet in de meerderheid is, maar dat ze er toch zeer dicht bij komt en dat. als wij opnieuw zij 't da?i slechts een relatief verlies hebben te boeken, de kans niet gering is, dat in 1927 de Sta ten van Z.-Holland o m gaan. En ook als dat niet het geval is, dan zullen toch, tenzij alle rechtsche groe pen tot samenwerking bereid zijn, de mannen van de linkerzijde, met aan het hoofd de Sociaal-Democraten, in staat zijn de leiding te nemen. Wat dit beteekent is duidelijk. Om te beginnen zullen de rechtsche Gedeputeerden, behoudens misschien een enkele uitzondering door linksche Gedeputeerden worden vervangen. - Bij het bestuur van de Provincie zal als gevolg daarvan ook in socialis- tisch-vrijzinnige richting worden ge stuurd. De samenstelling van de Eerste Ka mer zal mede een wijziging ondergaan. De rechtsche meerderheid zal worden verzwakt en misschien zelfs geheel ver dwijnen. Met deze dingen moet ernstig reke ning worden gehouden. Het zal aanbeveling verdienen, da! zoowel door het Provinciaal Comité als door de Statencentrales de vraag onder de oogen wordt gezien wat ge daan kan en moet worden om dit drei gende gevaar af te wenden. STADSNIEUWS^ VERNIEUWING VAN DE JANVOS- SENBRUG. B. en W. nebben den gemeenteraad een voorstel doen toekomen betreffende de vernieuwing en verlegging van de Janvossenbrug en de verbetering van het vaarwater door Leiden. De tegenwoordige Janvossenbrug vormt meer en meer een der grootste hinderpalen voor het scheepvaartver keer; zij kan immers slechts gepasseerd worden door schepen met 'n maximum breedte van 5.80 M. en met geen groote ren diepgang dan 2.45 NAP. Dat daarbij ook voor het verkeer te land de Janvossenbrug ten eenenmale onvol doende is, behoeft aldüs B. en W. geen nader betoog. Zelfs moe9t zij met het oog op den slechten toestand, waarin zij verkeert, reeds sedert eenige jaren voor alle rij verkeer met voertuigen worden afgesloten. De plannen tot verandering van de Janvossenbrug dateeren reeds van 1906 n welk jaar B. en W. zich tegenover het gemeentebestuur van Katwijk be reid verklaarden een verwijding onder meer van de Janvossenbrug te bevor deren ten behoeve van de verbetering van den waterweg IJmuicWKatwijk aan De plannen tot vaartverbetering en havenaanleg van de gemeente Katwijk zijn evenwel'in verband mat de sinds dien veranderde tijdsomstandigheden niet verwezenlijkt, en zullen waar schijnlijk cok voorloopig niet tot uitvoe ring komen. Echter zal de verbetering van de Janvossenbrug daarop naar de meening van B. en W. niet kunnen wachten. De toestand van deze brug is immers in den loop der jaren zoodanig geworden, dat niet meer in hoofdzaak kan worden volstaan met een vergroo ting van de doorvaartwijdte, ten dienste van het scheepvaartverkeer, ,doch dat algeheele vernieuwing ook in het be lang van het verkeer te land, noodzake lijk is geworden. Alleen bij vervanging van de bestaande, zeer onsoliede, brug door een nieuwe, is een afdoende ver betering te verkrijgen. De constructie en de afmetingen van de nieuwe brug zullen in hoofdzaak overeen kunnen komen met die van de onlangs voltooide Singelbrug; de brug zal dan worden een electrisch bewogen ijzeren ophaalbrug, met een doorvaart wijdte van 8 M., d,i. dezelfde wijdte welke ook de Pauwbrug thans heeft, en een breedte van 7. M., waarvan 5 M. rij vlak met aan weerszijden een trotttoir ter breedte van 1 M. Het verdient aanbeveling, de nieuwe Janvossenbrug niet op dezelfde plaats te bouwen, waar zich thans de oude brug' bevindt, maar tegenover de Vol dersgracht en de Volmolengracht. De VclmolengrachS. Met deze brugverlegging dient dem ping van de Volmolengracht totaan de Langegracht gepaard te gaan. O.a. wordt door demping van de Volmolengracht de beschikking gekregen over 'n straat oppervlakte, die b.v. als marktterrein te zijner tijd goéde diensten zou kunnen bewijzen. De kosten van een nieuwe brug ter zelfder plaatse als waar zich thans de Janvossenbrug bevindt, worden op plm. f60.000 begroot, terwijl met het leggen van de brug tegenover de Volmolen gracht naar raming in totaal f70.000 a f75.000 gemoeid zal zijn. De algeheele demping van genoemde gracht vordert een uitgave van, globaal geraamd, f26 000, zoodat uitvoering van het ge- heeïe we.rk ongeveer f96.000 a fiiO.OOO zal kosten. Echter mag met reden worden ver wacht, dat het Provinciaal Bestuur we gens de vergrooting van de doorvaart wijdte der Janvossenbrug tot 8 M. be reid zal zijn in de kosten daarvan een bijdrage te verleenen, welke, gelet op de in andere dergelijke gevallen toege kende subsidies, vermoedelijk ongeveer f 10 000 zal beloopen. Terstond na aan neming van dit voorstel door den raad, zullen B. en W. zich te dezer zake tot Gedeputeerde Staten der provincie wen den. Het gemeentebestuur van Katwijk heeft zich, behoudens goedkeuring van den gemeenteraad, bereid verklaard, in de kosten van de vernieuwing der Jan vossenbrug en van verbreeding van de doorvaartwijdte tot 8 M., bij te dragen 19 pet., tot een maximum van f7500, evenwel onder voorwaarde dat Leiden zich verplicht geen nieuwe bruggen over het te verbeteren vaarwater te leg gen, zonder goedkeuring van Katwijk, terwijl de bijdrage eventueel eerst op- eischbaar -zal zijn, wanneer tot uitvoe ring van het plan tot aanleg van een berghaven en tot verbetering van den waterweg IJmuidon—Katwijk aan Zee zal worden overgegaan. B. en W. van Le'den meenen echter, dat het raadzaam is, 'op de door Katwijk •nader voorgestelde regeling niet in te gaan en zoodoende „baas in eigen huis" te blijven. Met de demping zal moeten worden gewacht tot na de vernieuwing van de koelwaterleiding der Centrale, omdat tij dens de vernieuwing, welke ongeveer vier maanden zal vorderen, de Centrale tijdelijk het Eerïoodigde koelwater via de Volmolengracht uit den Ouden Sin gel moet betrekken. Verder wordt medegedeeld, dat bij verlegging van de Janvossenbrug wel licht de vischmarkt op de Voldersgrach* verplaatst zal moeten worden. Zoo noo- dig zullen B. en W. te zfljner tijd bij den raad een voorstel aanhanging ma ken, inzake de wijzigingen welke in ver band met de veranderde situatie in de desbetreffende verordening behooren te worden aangebracht. Verbetering vaarwater. B. en W. maken van deze gelegenheid gebruik, om den Taad met hun mee ning in kennis te sttellen omtrent het eenigen tijd geleden ingekomen adres van de Kamer van Koophandel en Fa brieken voor Rijnland, inzake den toe- van de wateren en kmaeea. tn deze gemeente, voorzoover de belangen van de scheepvaart daarbij betrokkeji zijn. Inderdaad is ook van de zijde van B. en W. meer dan eens geconstateerd, dat de diepte van het vaarwater, voor de groote scheepvaart bestemd, in deze ge meente op sommige plaatsen ontoerei kend is, en het ligt dan oak in hun be doeling, blijvende binnen zekere finan- cieele grenzen, het vaarwater op die plaatsen, waar zulks het meeist noodig is, te laten uitdiepen. In het algemeen verdient het daarbij aanbeveling het uit diepen te dom beginnen bij het Rijn- Schiekanaal en vandaar in westelijke richting voort te zetten; alle diepgaande vaartuigen toch komen uit dit kanaal en moesten denzelfden weg weer terug. Tiet allereerst komt dan voor uitdieping in aanmerking de Nieuwe Rijn, vanaf het Rijn-Schie|Uanaal tot de Singelbrug In de ,as van dit vaarwater komen diep ten voor van slechts 1.80 M. zoodat zelfs vaartuigen met geringen diepgang el- kaar i.iet kunnen passeeren. Vooral aan de zijde van het Utrechtsche Jaagpad is het water zeer ondiep; de schepen moe ten daar ver van den wal blijven en be lemmeren aldus de doorvaart. Evenwel wordt de uitdieping langs den Zuidelijken oever van het Utrecht sche Jaagpad bemoeilijkt door de aldaar aanwezige houten beschoeiing, die groo tendeels vergaan is en als hooge grond- keering geen dienst kan doen. Een uit dieping tot 3.40 M. N.A.P. moet der halve noodwendig gepaard gaan met algeheele- vernieuwing van deze be schoeiing. Liet men deze vernieuwing achterwege, dan zou het 4 a.5 M. breede jaagpad, waarover een vrij druk ver keer plaats vindtt, naar alle waarschijn lijkheid spoedig bezwijken. De boordvoorziening zal zich moeten uitstrekken over 600 M. aan de Zuid zijde en 80 M. aan den Noordkant van den Nieuwen Rijn. De Noordelijke wal grenst n.l. over 80 M. aan gemeentelijk terrein. Overigens zullen de eigenaren der aangrenzende oevers voor een vol doend sterke schéeiing of walmuur moeten zorg dragen; waar deze ont breekt, zal het diep werk zich niet tot valk onder den wal KünntïT uitstrekken De uitvoering van dit, ook naar de meening van B. en W. noodzakelijke werk, zal een vrij aanzienlijke uitgave van de gemeentekas vorderen. De kos ten van de uitdieping worden n.l. ge rekend op f18.000; die van de vernieu wing van de beschoeiing op f 57.800, welk laatste bedrag berekend is naar den maatstaf van f35 per strekkenden «meter. In totaal vereischt de verbetering (Jus een uitgave van rond f75.800. Het verdient zoowel uit technisch, als uit een economisch oogpunt, aanbeve ling, de uitdieping en de boordvoorzie ning in eens en in zoo kort mogelijken tijd b.v. in twee jaren 1925 en 1925) uit te voeren. Niet noodig is echer, dat ook de kosten uitsluitend op de begrooting van die beide jaren drukken; met het oog op de duurzaamheid, zoo van de uit dieping als van de nieuwe beschoeiing, komt het ons alleszins gemotiveerd voor, die kosten over tien jaren, te be ginnen met 1925, te verdeelèn. Behalve de uitdieping van den Nieu wen Rijn, zal, zooals gezegd, ook de ge leidelijke verwijdering van de hinder lijkste ondiepten in de overige vaarwate ren ter hand genomen moeten worden. Daartoe dient elk jaar een bepaald be drag van bijv. f2000 in -de begrooting worden opgenomen. Voor 1925 is onder volgnummer 199 der begrooting voor dit doel bereids een som van f2800 uit getrokken, terwijl de ontwierp-begroo- ting voor 1926 hiervoor vermoedelijk 'h post van f 2000 zal bevatten. Om deze voortgezette uitdieping ech ter zoo doelmatig mogelijk te doen zijn,, is het noodig, dat een stelselmatig en volledig onderzoek wordt ingesteld en een reeks van peilingen in de voornaam ste vaarwateren wordt verricht en in teekening gebracht. Hiermede is reeds een aanvang gemaakt, doch uit den aard deT zaak vordert een dergelijk werk veel tijd, vooral wanneer het moet geschieden met de beschikbare krach ten. Het schijnt nl. B. en W. niet ge- wenscht, voor deze werkzaamheden •nieuw personeel in dienst te nemen. Rosumeerende geven B. en W. in overweging: a. tep behoeve van de ver nieuwing van de Gedempte Volders- gracht en de Volmolengracht, zoomede ten behoeve van de demping van de Volmolengracht, een bedrag van, in ronde som, f 100.000 te hunner beschik- ging te stellen; b. een bedrag van f75.800 te hunner beschikking te stellen, te vinden uit lee niPg fd uit de gewone middelen af te lo'ssen in 10 jaren, telkens voor een jaar 1925 ten behoeve van de uitdieping tiende gedeelte, te beginnen met het van dep. Nieuwen Rijn tusschen Rijn— Schiekanaal en de Singelbrug, en de daarmee gepaard gaande vernieuwing van de walbeschoaiing; op den post voor „Onvoorziene Uitgaven", dienst 1925, waarvan f7580 moet worden afge schreven, is nog f239,332 beschikbaar. c. te besluiten, dat op deze begrootin gen voor de eerstvolgende jaren telkens een bedrag van plm. f2000 zal worden uitgetrokken voor het uitvoeren van die/pwerk in het vaarwater binnen deze gemeente ter plaatse, waar zulks naar het oordeel van ons college noodig is; d. het adres van Tie Kamer van Koop handel en Fabrieken voor Rijnland hier mede als afgedaan te beschouwen. GEREFORM. ZONDAGSSCHOOLVER- EENIGING „JACHIN." (Vervolg). Tot secundi werden gekozen de heeren Ds. H. J. Heida te Vlaardingen en De Vries te Leerdam. Ds. J. P. Tazelaar "hield daarna een rede over de uitgave: „De Boekbeoor deeling" aan de hand van de volgende stellingen De instelling van de beoordeeling der jaarlijks verschijnende Zondagschoolboek jes is een glanspunt in de geschiedenis en den arbeid van „Jachin". „Jachihs" boekbeoordeeling, zeer klein van opzet, is gestadig in groei toegeno men en staat thans na veertig jaren in vollen bloei. Zij houdt rechtstreeks verband met de overtuiging, dat het lezen, óók reeds voor het kind, eén geestesarbeid is van vér reikenden invoeld q,p de vorming van karakter en persoonlijkheid; en met het groote doel der evangeliseerende Zon dagschool, n.l. de kerstening van die kin deren onzes volks, welke opgroeien zon der God en zonder Bijbel. Daarom is het een dringende eisch, dat de strekking der boekjes, die aan deze kinderen worden uitgereikt, harmoniee ren met wat op de Zondagschool wordt onderwezen, zoowel door vertelling als door het lied. Ernstige keur over de leotuur is mits dien strikt noodzakelijk, ten einde den schadelijken invloed van verkeerde boe ken te weren; 't ooft wordt reeds in't begin van zijn grpei door het verdervend insect aangetast. Het gebruik' der Boekbeoordeeling mag zich niet beperken tot het bloot bepalen van de keuze der hiit te deelen boekjes, maar hebbe vooral ook tot resultaat de juiste, principieele belijning van het in zicht in wat Christelijke, met name ook Gereformeerde kinderlectuur is. Wijl de lectuur in het centrum der he- dendaagsche belangstelling staat, beharti ge „Jachin" bij den voortduur dezen tak van dienst met volle toewijding. Goede lectuur legt, onder des Heeren zegen, voor de jeugd een wissel, die de richting van heel het leven beheerscht. De discussie op het referaat van Ds. Tazelaar werd uitgesteld tot de middag vergadering, waarna in behandeling kwam een voorstel van de afdeeling Hengelo, elk jaar voor alle leden van den Bond een exemplaar van hetjaarverslag met de referaten en handelingen beschikbaar tets tellen. Het voorstel werd aangenomen, nadat van bestuurswege de voorwaarde was ge steld, dat het aantal verlangde exempla ren eenigen tijd voor de verschijning zou opgegeven en vooruit betaald worden. De vergadering werd hierna geschorst tot half drie. f Gedurende de pauze vereenigde men zich aan een gemeenschappzlijken koffie tafel, na afloop waarvan door een aan tal deelnemers in een zevental auto's een tochtje werd gemaakt naar Wassenaar. De prachtige ^weersgesteldheid maakte het mogelijk, de middag vergade ring op het terras van den Burcht te houden, waar tegen het uur van aanvang een aanzienlijke schare zich vereenigd had Nadat aangevangen was met het ge meenschappelijk zingen van Psalm 25:2, genoot de vergadering een verrassing van de zijde der Leidsche Zondagsscholen, wier leerlingen onder leiding van den heer C. de Ru heel verdienstelijk eenige liederen ten gehoore brachten. Aan de discussie over het referaat van Ds. Tazelaar, die nu eerst plaats vond, werd deelgenomen door Ds. H. J. Heida van Vlaardingen, die in stede v. e. boek beoordeeling in boekvorm, een verschij ning en verspreiding daarvan in een ge woon blaadje bepleitte, in het belang van een zoo groot mogelijke publiciteit. De heer De Graaf uit Amsterdam vroeg meer belangstelling voor de Chr. Vakbeweging bij het beoordeelen van lec tuur. De heer D e Vries uit Leerdam waar schuwde tegen het uitgeven vhn boek jes met Bijbelsche tafereelen, wanneer deze, op den keper beschouwd, niets meer ggeven dan de lezing van het oorspron kelijke gedeelte in den Bijbel zelf. De heer Zwiers uit Zuid Laren be- pleitte 'propaganda voor de boekbecor- Belangrijkste nieuws in dit Mummer. Binnenland B. en W. van Leiden stellen voor d{ Janvossenbrug te vernieuwen en te verplaatsen en de Volmolengracht te dempen. Ds. H. J. Baarslag f Buitenland. Verschillende plaasen in het Roer gebied zullen deze week door de Fran- schen ontruimd worden. De Fransche Kamer heeft de oon- ventie van Washington inzake den 8* urendag geratificeerd. deeling van Jachin onder de onderwijzer* van Lagere scholen. De heer De Koning uit Zeist gaf ii* overweging, om reeds eerder gegeven, boekbecordeelingen nog eens te herhalen. De verschillende naar voren gebrach-. te gedachten werden door Ds. Tazelaar in zijn beantwoording uitvoerig bespro ken. Spr. verklaarde de boekbeoordeeling^ liever niet te willen gebruiken om de ouders te bewerken. Het herbalen van beoordeelingen van eerder verschenen uit gaven kan conflict geven met de uitge- vers. Ook zou spr. het keuringsmotief 1 niet gaarne zien bepaald door de eischen die de aanraking met Chr. gezinnen stelt. Wie meent, dat Jachin onder hen vooral heeft tè arbeiden, is een eindje achter. Het gaat tegenwoordig terecht in de eerste plaats om de niet-christelijke ge? zinnen. Spr. ziet de oplossing voorshands ge legen in het aanleggen van een vaste keuringslijst. Nadat de voorzitter Ds. Tazelaar danlc j gebracht had, nam Dr. W. G. H a r-1 renstein, uit Amsterdam het woord, om te spreken over: „Onze Zondagschol J len en de concurrentiejacht der moderne I jeugdvereenigingen' Hoewel Wij op het gebied van de jeugd-, bearbeiding de ongeloovige richtingen ver vooruit zijn, aldus spr., zijn wij tegenwoor dig toch niet meer alleen, en hebben wij niet meer alleen de leiding. De drie Pa- trimoniurn-Zondagcholcn iu Amsterdam, die eenmaal 1100 kinderen te.den, moes ten er niet minder dan 800 aan mochrnQ jeugdvereenigingen afstaan. In het bijzonder besprak spr. de Alge- meene (Socialistische) Jeugdcentrale; de Communistische jeugdbeweging en het speeltuinwerk. Uitvoerig beschreef spr. de methode van de Socialistische jeugdbeweging, die het er op aanleg f, de jeugd godsdienst loos groot te brengen. Door kampwerkl waaraan door jongens en meisjes geza- menlijk wordt deelgenomen, sport, en, vooral door goed op peil staande lec-i ,tuur wordt tegenwoordig op de jeugd van moderne zijde veel en blij venden invloed| uitgeoefend. Toch kan op den bodem van den klas senstrijd moeüijk het door de moderne leiders gestrooide zaad van fierheid en adeldom van karakter opschieten. Spr. noemde en besprak: verschillende uitgaven der moderne jeugdbeweging, die doen verwachten, dat de socialistische lectuur op den duur een vaste plaats zal gaan innemen, en de romans en andere prikkellectuur de deur uit zal dringen. Ook door voordrachten, lezingen, schou burgvoorstellingen, wandelingen, zang- en dansavonden wordt veel aantrekkings kracht op de jeugd losgelaten, waarvan de gevolgen niet zullen uitblijven. Men zoekt naar een vrije, ongedwongen 1 verhouding tusschen jongens en meisjes, kampeert samen, danst blootvoeds, en streeft naar een ver doorg;evoerde coë- ducatie. 1 De A.J.C. heeft idealen en levensdurf,! maar zij bloeien niet op uit het bekeerde hart. Zij tracht het te stellen zonder .God, en zonder Christus, alzoo een gevaar vor- j mend voor den Zondaggschoolarbeid. Het door den Amsterdainschen arbeider Klaren in het leven gercaepen speeltuin werk besprekend, concludeerde spr., dat ook dit een geducht concurreerentte macht, vormt. Op het oogenblik zijn er in Amsterdam behalve de zandspeeltuinen voor de kleu ters, 23 speeltuinverujnigüagen. 20 ver-, eenigingen staan klaar, om, zoodra mo gelijk speeltuinen te openen. Bij deze vereenigingen zijn 25.000 vol wassenen aangesloten, di.e jaarlijks 2 ton aan contributie opbrengen. Ook worden onschoolsche bijeenkomsten georganiseerd gedurende de vacantie en den winter. Het aantal kinderen wat zoo bereikt wordt is zeer groot. In dei Oostcr-.peeltuin In de Oosterspeeltuin te Amsterdam worden deze samen k om s'jeki bezocht door 36.66S kinderen. Dit al x?5. getuigt van veel opoffering van tijd en geld, door menschen. die den harden strijd van hst leven kennen. Jammer, dat in dit werk zorgvuldig al-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1925 | | pagina 1