CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN advErTENTIE-PRIJS
üit nummer bestaat uit TWEE Bladen.
EERSTE BLAD.
Belangrijkste nieuws in dü Nummer
'6e JAARGANG
SÏNSDAG 16 JÜNM925
"SÖMMER 1639
IEÜWE LEIDSCHE COURANT
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaal I 2.50
Per week .••••..i 0.19
Franco per post per kwartaal I 2.90
BUREAU: Hooigracht 35 - Leiden
Tel. 1278, Postgiro 58936, Postbox 20
Aan het werk, nul
De Standaard constateert met vol
doening de groote geestdrift en de
blijde hartelijkheid waarmede overal
de heer Colijn wordt begroet.
Op één dag waren er b.v. in Veen-
dam een 2500 mannen en vrouwen
saamgestroomd, terwijl bij de hoofd
stad van het gewest een avondverga
dering werd gehouden, waar 5290 man
nen en vrouwen aanwezig waren.
En zoo gaat het overal waar de lei
der van de A.R .partij optreedt.
Wij zijn daar, zegt ons hoofdorgaan,
dankbaar voor. Het geeft goede hoop
op den uitslag.
„Mits natuurlijk het bijwonen dezer
samenkomsten en de kracht, die daar
van uitgaat, vooral getoond wordt in
een ijverig werken van eiken Antire
volutionair, die van deze heerlijke sa
menkomsten genieten mocht. Het hoo-
ren moet kraoht geven tot den arbeid,
een ieder, naar de gave, die hij daar
toe ontving.
Wij mogen wel zeggen, dat onze par
tij zelden een zoo opgewekt leven gat
te aanschouwen, als in dezen verkie-
tingskamp.
Het innerlijke van onze actie moet
aan het uiterlijk beantwoorden.
Nog geen veertien dagen hebben wij
voor den boeg.
Aan den arbeid dus, voor het huis
bezoek, voor het bezorgen der propa
gandageschriften, voor alle werk der
kiesvereeniging. Straks ook voor een
degelijke actie op den dag der stem
ming.
Wij weten den uitslag niet. Wat wij
kunnen is: zorgen, dat wij met een
goede consciëntie dien kunnen af
wachten."
Wat hier wordt opgemerkt is volko
men juist.
Op den arbeid komt het aan.
Ook in Leiden vallen verblijdende
verschijnselen waar te nemen.
Er werden een drietal vergaderingen
gehouden, die uitstekend slaagden-
Gisteren nog weer de vergadering,
waarin Mej. Kuyper voor een groote
schare optrad.
De stemming onder ons Anti-revo
lutionaire volk laat niets te wenschen
over.
Maar waar het nu op aankomt is
d i t of zich een voldoend aantal man
nen en vrouwen aanmeldt voor het
eigenlijke verkiezingswerk.
Of de vergadering die a.s. Donder
dag gehouden wordt en waarin de
tiendaagscbe veldtocht zal worden in
geluid, aan haar doel zal beantwoor
den.
Wij hebben goede hoop, dat dit in
derdaad het geval zal zijn.
Velen meldden zich reeds aan.
Maar er zijn toch ook nog velen, die
tot dusver niets van zich lieten hoo-
ren. Mannen en vrouwen, waarvan wij
weten, dat zij met belangstelling het
verloop van den verkiezingsstrijd vol
gen, dat zij vurig hopen en ook bid
den, dat de Antirevolutionaire partij
-niet geslagen zal worden, maar straks
I opnieuw in staat zal zijn aan 's lands
zaken mee leiding en stuur te geven.
Dezulken wekken wij op, met de
meeste kracht en den meesten ernst
om niet stil te blijven zitten, maar
mee aan te pakken.
A1 s we zooals de Soc. Dem. voor
spellen geslagen worden, laat het
dan niet zijn een gevolg van onze slap
heid en onverschilligheid.
STADSNIEUWS.
Anti-nv. kiesvereeniging.
In de stampvolle Nutszaal trad gis
teravond voor een grootendeels uit
vrouwen bestaand gehoor voor de anti
revolutionaire kiesvereeniging op Mej.
H. S. S. Kuyper.
De voorzitter der kiesvereeniging, de
heer R. Zuidema, opende de verga
dering, liet zingen Ps. 89:7, ging voor
in gebed, las Esther 4 en wees in zijn
openingswoord op het doel dezer ver
gadering, die speciaal voor de vrou
wen belegd is omdat het landsbelang
eischt. dat ook de vrouwen haar plicht
doen bfj de as. verkiezingen. Daarom
heeft het bestuur der'kiesvereeniging
Mej H S. S. Kuyper uitgenood!?;', he
denavond te spreken over de beteeke-
nis van de verkiezingen voor de vrouw
en de teak der vrouw bil de a s, ver
Gewone advertentiëa per regel 23% oaot
Ingezonden Mededwelbijen, dubbel InM
Bij contract, belangrijke zedootte.
Kletne adrertentiSn bij voonritbetaflng
ven ten hoogete 30 woorden, i
lijk. geplaatst ed 40 cent
kiezingen. Spr. gaf vervolgens 't woord
aan de spreekster.
Mej. H. S. S. Kuyper begon met
op te merken dat onze partij e,-u dub
belen naam heeft: anti-revolutionair
en christelijk-historbch Dat komt,
omdat God ons de tweeledige taak
heeft gegeven van houwen en bewaren
De naam „christelijk-historisch" -.iet
op 't bouwen, het ontwikkelen volgens
de christelijke lijn, door Gods hand in
onze historie geteekend, terwijl „anti
revolutionair" beteekent het bewaren,
het beschermen tegen de machten van
ongeloof en revolutie.
Meer dan in vroeger tijd is thans
ook de anti-revolutionaire v r o u w po
litiek bewust geworden, efl, dit vindt
zijn oorzaak in het optreden der re
volutionaire vrouw alsmede in het be
zit van het stembiljet.
De revolutionaire vrouw treedt in
onzen tijd op de nfsest schaamtelooze
wijze op en haar stem wordt tot in
's lands hoogste vergaderzalen gehoord
Zij bekommert zich in 't bijzonder om
het lot der vrouw in het gezin en
daar tuiten. Huwelijk en gezin acht
zij ais Bebel rampen voor de
vrouw, die hoe eer hoe liever van de
wereld moeten verdwijnen; het zijn
slechts uitvindingen van de kapitalis
ten om de arbeidersklasse er onder te
houden. De vreeselijke consequentie
van dit standpunt vinden we in de
„vrij", men kan juister zeggen de vo
gelvrij verklaarde vrouw in Rusland.
Ook de leuze van den Vrijheids
bond „Gelijkstelling van man en
vrouw" druisoht vierkant in tegen de
eischen, door God aan het vrouwenle
ven verbonden in gezin en moeder
schap.
Welk een storm is er ook in het re
volutionaire kamp niet opgegaan, toen
onlangs door de Regeering de bezuini
gingsmaatregel werd genomen, de ge
huwde vrouw, voor zoover zij geen
kostwinster is, te ontslaan.
Alle linksche partijen willen het
vrouwenleven op een revolutionaire
leest schoeien .gelijk blijkt uit haar
instemming met 't program der „Ned.
Ver. van Staatsburgeressen."
Spr. ging vervolgens in een bijzon
der punt den aanval der revolutionaire
vrouwenbeweging op het christelijk
vrouwenleven na en wel met betrek
king tot de Moederschapszorg.
De revolutionairen willen van geen
verschil tusschen de gehuwde en de
ongehuwde mifcder, tusschen het ech
te en onechte kind weten Iedere vrouw
die een kind krijgt, heeft als lid dei-
gemeenschap recht op moederschaps
zorg, ja indien zij haar kind zelve
voedt, recht op salaris, op moedertoon.
Dergelijke beginselen zijn inzonder
heid in een tijd van losbandigheid en
onzedelijkheid als gewoonlijk op groo
te oorlogen volgt, gevaarlijk.
De verschillende christelijke kabi
netten hebben voor moederschapszorg
in den goeden zin meerdere wettelijke
bepalingen gemaakt; het arbeidsver-
bod voor en na de bevalling, de ver
plichting dat de arbeidster in oi bij
haar werkplaats gelegenheid moet
hebben haar kind te zoogen, terwij! in
de ziektewet Talma zwangerschap en
bevalling met ziekte gelijk gesteld wor
den, zoodat de arbeidster vergoeding
krijgt voor het loon, dat zij derft door
het noodzakelijk verlof.
Maar nooit zal een christelijke re
geering ertoe kunnen meewerken, dat
de gehuwde en ongehuwde moeder
worden gelijkgesteld, nooit zal zij de
volksvoortplanting binnen den band
van hef gezin en op den voet van on
tucht even goed kunnen achten.
Zoo zien we overal de groote anti
these van revolutie en evangelie, van
vrijheidsboom en kruis.
Ook de vrouw heeft haar roeping in
dien strijd. Laat zij niet zeggen, dat
het vrouwenkiesrecht van revolutio
nairen huize is, want dit geldt van
ons geheele kiesstelsel.
Immers de anti-revolutionaire partij
is voor het huismanskiesrecht, d.w.z.
het kiesrecht voor de gezinshoofden
en degenen, die als zoodanig gerekend
worden, waaronder uit den aard der
zaak ook vele vrouwen (weduwen, hoof
den van scholen enz.)
Er is evenwel geen enkel land, dat
geheel volgens de anti-revolutionaire
beginselen bestuurd wordt.
Daarbij eischt de nood der tijden,
dat mannen en vrouwen alles doen
wat in hun vermogen is om het drei
gend gevaar van ons vaderland af te
wenden. Wie niet stemt of niet helpt,
heult met den vijand,
De krijgsdienst is een beroep, dat
zeker niemand als voor de vrouw ge
schikt zal beschouwen. Toch heeft God
vrouwen als Debora en Jeanne d' Are
beschikt om het leger aan te voeren
en ter overwinning te leiden.
Spr. eindigde met een herinnering
aan Esther. Zij moest over haar be
zwaren heengaan, zij moest tot den
koning gaan, zij moest haar volk red
den, zoo voerreedt Mordechai haar.
„Wie weet", zoo vermaant hij haar,
„of gij niet om zulk een tijd als deze
is tot dit koningschap geraakt zijt?"
Dan ziet Esther in, dat Mordechai ge
lijk heeft; zij zet hare bezwaren op zij,
op hoop tegen hoop gaat zij tot den
koning en zij is het middel geweest
tot redding van haar volk.
Laten onze anti-revolutionaire vrou
wen Esthers voorbeeld ter harte ne
men. Wie weet, of zij niet juist in zulk
een tijd als de onze is tot het stem
recht geraakt zijn om ons volk te red
den van den ondergang.
Het is zulk een verheffende, zulk' 'n
ontroerende strijd, omdat het In den
diepsten grond gaat om de veiligstel
ling van de handhaving van Gods or
dinantiën: het gaat om de eere Gods.
Op de rede van Mej. Kuyper, die met
groote aandacht gevolgd werd, volgde
een warm applaus.
Nadat de voorzitter de spreekster ge
dankt had en was gezongen Ps. 146:3,
sloorhij de vergadering met dankzeg
ging.
Ter navolging.
Door den voorzitter der A. R. Kiesver
eeniging werd gisteren een gift van
f2.50 ontvangen voor d6 verkiezingskas.
In hoogu beroep.
Ged. Staten van itiuid tloxiand hebben
gisteren behandeld een beroep van twee
hjjzonabre schoolbesturen te Leiden,
tegen het bestuit van den raad dier. ge
meente d.d. 26 Januar., tot vaststelling
van de bijdragen in de kosten van het
bijzonder vervolgonderwijs over, 1923.
De gemeenteraad had de bijdrage
voor het bijzonder vervolgonderwijs
vastgesteld op i 13,44 per. leerling en
was daarbij uitgegaan van art. 102 der
l.o. wet, dat bepaait, dat de bedoelde bij
drage wordt vastgesteld over hetgeen
„over het afgeloopen jaar" per leerling
is besteed voor het openhaar vervolg
onderwijs. Wijl de bijdrage over 1923
gevraagd werd had de raad als maatstaf
genomen het jaar 1922
De schoolbesturen meenden dat in dit
geval onder „het afgeloopen jaar" moest
worden verstaan 1923 en dan zou de bij
drage naar hun meening hooger zijn in
verband met het feit, dat de Rijkssub
sidie voor salarissen van het personeel
in dat jaar was komen te vervallen.
Daardoor zouden de netto-kosten voor
1922 lager zijn dan voor 1923.
Ged. Staten stelden bij hun onderzoek
de vraag aan het gemeentebestuur van
Leiden, wat de financieele uitkomst zou
zijn, indien de schoolbesturen in het
gelijk zouden worden gesteld. Men is
toen tot de eigenaardige ontdekking ge
komen, dat in het laatste geval de bij
drage ongeveer 4 gulden minder zou
zijn en zou bedragen 1937 per burling.
Dit was hieruit te verklaren dat heigeen
over 1923 verantwoord was ab rijksbij
drage, niet de subsidie is over het ka
lenderjaar 1923, maar over den cursus
1922—1923.
Rapporteur in deze zaak was mr.
Rutgers.
De beslissing van Ged. Staten volgt
later.
Leger des Helle.
Zooals uit een advertentie in dit num
mer blijkt, zijn een paar belangrijke
[evenementen in de üjdaagseije tent-
campagne van het Leger des Hails in
't zicht.
In een groote samenkomst, te houden
op Woensdagavond a.s. zal als spreker
optreden Ds. Joh. Rauws, Zendings-u
director te Oegstgeest. Nadat Donderdag
avond majoor Rawie dan weer persoon
lijk een grq^fen dienst zal hebben ge
leid, vindt Vrijdagavond een groote
heilssamenkomst plaats, in welke het
woord zal worden gevoerd door Ds. Her
manides van Valkenburg.
Beide sprekers, en nog meer 'de zaak
die zij dienen verdienen een warme
belangstelling.
Hoogs onderscheidingen.
De Koning van Noorwegen heeft neer
de N. R. Ct. meldt, Prof. Dr. H. Kamer-
lingh Onnes benoemd tot commandeur
eerste klasse in de orde van St. Olaf
van Noorwegen, en Prof. Dr. W. H. Kee-
som tot ridder eerste klasse in dezelfde
orde.
Het blad meent te weten dat deze
hoogs ondsruhsidlngen zijn toegeksnd
wegens de groote verdiensten welke
beide hoogleeraren hebben gehad bij
het onderzoek van den Noorschen hoog
leeraar prof. Vegard, bij diens onderzoo
kingen naar den aard van bet Noorder
licht, verricht in het Cryogeen-Labora-
torium alhier.
De wethouder van onderwijs, de
heer Meijnen, is morgen verhinderd
spreekuur te houden.
Onder de gedelegeerden die Neder
land vertegenwoordigen op de vergade
ring ter voorbereiding van het in Augus
tus te Brussel te houden Archeologisch,
Historisch en Musicologisch Congres,
bevinden zich o.m. Dr. K. Schneider,
Prof. Mr. A. S. de Blecourt, en Prof. Mr.
E. M. Meijers, van de Leidschg Univer
siteit.
Den 7en Juli zal het 56 jaren ge
leden zijn dat de zaak in Aardewerk
en Galanteriën en speelkoederen ge
opend werd door I. G. van der Mark
Azn. te Noordwijk-binnen. Inmiddels
is deze zaak overgedaan aan K. Wie-
linga Ezn. ruim 14 jaren geleden, en
gevestigd Haarlemmerstraat 256 en fi
liaal Lange Mare 42.
In den tijd van haar bestaan is deze
zaak alhier wel een van de bekendste
op haar gebied geworden.
Gistermiddag om 3 uur had op
den Nieuwen Rijn een aanrijding plaats
De heer N. Kw. passeerde met zijn
auto een terzijde staanden vrachtwagen
en wilde daarna weer rechte van den
weg gaan rijden. Bij het uitwijken naar
rechts echter kwam zijn voertuig in
aanraking met een handwagen, die ach
ter den vrachtwagen stond en welken
hij 'dus niet tijdig had kunnen opmer
ken.
Van den handwagen werden de wie
len onbruikbaar. Persoonlij# letsel
kwam bij het ongeval niet voor.
Gebeurt het nog al eens, dat een
op zichzelf ernstig ongeval wondergoed
afloopt het omgekeerde, n.l. dat uit een
zeer geringe aanleiding ernstig letsel
voortvloeit, is ook wel eens het geval.
Dit laatste ondervond gistermiddag de
harbier K. A. H., toen hij een bezoek
bracht aan een pakhuis van den heer
v. W., in de Bakkerssteeg, met het
doel om flesschen te koopen.
Een jongen, die hem vergezelde, was
behulpzaam bij het uitzoeken van ge
schikte modellen; en terwijl deze weer
eens een vondst in de hoogte hield, brak
van de flesch de hals af, waarna het
zwaarste gedeelte zoo ongelukkig op
den voet van H. terecht kwam, dat de
glasscherven door het leder heen in zijn
voet tarecht kwamen, en dit lichaams
deel ernstig verwondden.
Eerst nadat de Eerste Hulpdienst de
wond had behandeld, kon H. zich weer
verder begeven.
Schaken.
Zomerwedstrijd
Leidsch Schaakgenootschap,
ie groep: W. H. V. d. Nat Jr. verliest
de afgebroken partij van W. Demmendaal
bij den Sosten zet.
2de gToep: W. de Bruin wint van A.
Th. Cahen, M. M. Segaar wint van H.
N. Franoois.
3de groep: M. Bloem verliest van J.
D. Hijpe; A. ,W, Jongepier ver hes: vazi
D. de Jong.
4de groep( (waarin ook nog medespeelt
de heer Th. A. M. Couwenberg) D. Beuth
verliest de afgebroken partij van G. Schop
pen, F. Nieuwdld wint van M. J. Dieben;
Ph. S. de Laat de Kanter remise met
Th. A. M. Couwenberg.
Gespeelde partij in de derde groep:
iWit: A. ,W. Jongepier.
Zwart: D, de Jong.
Tweepaardspei in de nahand.
1. e4 es. 2. P13 Pq6. 3. Lc4 Pfé. 4.
Pgfi dj. 5. edsPd5:? 6. Pfyri Dd7,? 7..
Ph8: bó. 8. Df3 Pfól 9. d3 Lby. 10. 0-0
0-0-0! M. Dgt Pdjl 12. Pea Lb4. 13.
Pf7?.Lc3: 14. Dgy:Tg8! 15. Dg8: Pg8:
16. Pe. Pesf 17. Khi Le;: (wit kon nu
de partij wel opgeven). 18. f3 Dd8. 19.
03 Dh4. 20. I-Cot K&6. 21. Lty L'c8.
22. f4 Dh3:ll (neen* wit de Koningin,
dan volgt mat n twee zetten). 23. fes:
DI14. 24. Lf4 Ptj: aj.- ga Ebfcfj 36. Kgi
Piyj-f mat.
Uit het Sociale Leven.
Christelijk Nationaal Vakverbond.
.Gistermiddag is^te Utrecht de 12e
aljjjemeene vergadering van het Chr.
Nattotnaal VakyeAood begonnen.
1 De vpprzitwby.de heer K. 'Kruithof,
van Lfeeeht, wees in zijn openings
rede op (Toe taSè "moei lijkheden waar
mede het 'CiNrV^en.zjjjt organisaties
in de afgeloopen';twee jaren te kam
pen heeft gehad, goeddeels als 'gevolg
van de economische depressie, zich
oa. uitende in daüog van bet ledgf
Binnenland
Mej. H. S. 8. Kuyper te Laddan.
Jhr. da deer contra den beer Booaofc
Hanke mans over de Kabinetsformatie.
Buitenland.
De nota inzake het veiltgheidepaot
wordt vandaag te Berlijn overhandigd
en zal Donderdag gepubliceerd worden
In België verwacht men een drlepar-
tijdlge democratische regeering met
den katholiek Poullet als premier.
Te Kanton zijn 700 Joenaneezen ver
moord.
tal der aangesloten organisaties, welk
verschijnsel trouwens ook bij de r.-k.
en soc.-dem. vakorganisaties vielwaajr
te nemen. Acht der bij het 6.
IN. .V. aangsloten organisaties gin
gen gedurende (het eerste kwartaal va»
dit jaar evenwel weder in ledental
vooruit. De morgenstond van de ver
nieuwde ledenstijging van het C.N.V.
was 1 April 1.L aangebroken; met 3ji
leden was het totaal ledencijfer om
hoog gegaan. Op dien datum trad de
60 leden tellende Christelijke Ver
een: ging van verzekeringsagenten tj»
Wat het ontwerp-Ziektewet betreft,
wees spr. erop, dat als [gevolg van het
in ons land bestaande altijd-weercin|
overweging-nemen-systeem, minister
'Aalberse met een sterke rechtsche
meerderheid in de Tweede Karna,
achter zich, zeven jaren heeft latest
voorbijgaan, zonder dat een wettelijke
ziekteverzekering tot stand werd ge
bracht. Na gewezen te hebbest op
den strijd, die de christelijke vakblti
weging, zoowel op sociaal als op po
litiek terrein te wachten staat, nchtto
spr. onder luiden bijval een geluk
wens ch tot den heer H(Verveld, eere
voorzitter van den Chr. Textielarbei-
dersbond .Unitas, die voor eeuige we
ken mocht herdenken, dai hij 25 jaar
vrijgestelde dezer organisatie was.
Vertegenwoordigd waren 18 organi
saties met 50.286 leden. Niet -verte
genwoordigd waned 3 organisatie» met
435 leden.
Onder de aanwezige:: bevonden zich
de hoeren mr. J. A. Ide Wilde, namens
de a.-r. kamerfractie; prof. dr. J. R.
Slotemaker de Bruine, lid van Ide
Eerste Kamer; mr. H. H. Stenekier
voor de Chr. Werkgeversvereeiiging);
P. van Vliet Jr. en JO A. Grond|p
voor Patrimonium; P.. J. Serraren»
nemens het Intern. Chr. Vakverbond;
H. Camps namens..-At Duitsche Chï.
(Vakverbond; en J. H. Haas voor het
Schweiz. Verband evangelischer Aibe»
ter und Angestellter.
Allereerst brachten daarna de beo-
ren Camps en Haas de buitenlandsche
gasten, de groeten hunner organisatie»
over.
De heer Serrarens sprak namen» bet
Jntem. Chr. Vakverbond. Hij stipte
[daarbij even aan het feit, dat op de
internationale arbeidsconferentie de so
cialistische vakbeweging baar madit
gebruikt heeft om de minderheid, de
Christelijke vakbeweging, uit den raad
van beheer te weren. Als het prin
cipe der evenredige vertegenwooerdi.
ging waarmede men van socialistische
zijde nogal eens schermt, was toe
gepast, had de Christelijke vakbewe
ging een lid en een pliaatsivervangBr
moeten krijgen.
Mr. de Wilde zeide; dat het werk
van het C.N.V. de anti-rev. Kameal-
fractie zeer ter harte gaat. Met het
ClN.V. staat ^pr. qp het standpunt
dat alleen door toepassing der Chr.
beginselen de arbeiders op hooger
niveau kunnen worden gebracht. Er
is echter een verschillende taak en
ook een verschillende verantwoorde
lijkheid. De fractie had verschillen
de maatregelen te nemen om "infle-
tietoestanden te voorkomen. Hij hoopt
dat de slagboom nu gevallen zal zjjal
en in den komenden tijd ook weer
sociale arbeid verricht zal kunnen
worden. Op een goede verstandhou
ding met het C.N.V. wondt daaAi;
prijs gestekt ^applaus).
Verder spraken nog de beesen Ste-
nieker en Van Vliet, zoo even ge
noemd, terwijl de heer Verveld dankte
voor d'e gesproken woorden naar a.ir
leiding van zijn jubileum.
De voorzitter dankte daarna de vei
«Jullende gaste* u?or hm steende
iBkewopgtett
