CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN
JAARGANG
«ATERDAG13 JUNI 1925
WOWSER f537
EUWE LEIDSCHE COURANT
ABONNEMENTSPRIJS
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaal 2.50
Per week 0.19
Franco per post per kwartaal i 2.90
BUREAUHooigracht 35 - Leiden
TeL 1278, Postgiro 58936, Postbox 20
ADVERTENTIE-PRIJS
Gewone «dvextentiëa per mjfel 23% cent
Ingezonden Mededeelingon, dobbel tnki
Bij contract, bebmgr^ke rednoHe.
KMne adrertentiên bij vooctdtbetaBng
van ten hoogst* 30 woorden, serlie ilegi
Hjks geplaatst ad 40 oanL
Cit nammer bestaat uit IWEE Bladen
EERSTE BLAD.
Waar het om gaat.
Zal bij de stemusworsteling die nu
wèer ontbrand is en waarbij ook op de
Antirevolutionaire mannen en vrou
wen een beroep wordt gedaan, met
volle geestdrift worden gewerkt, dan
is het voor alles noodig, dat het on/s
duidelijk voor oogen staat waarom het
ook bij deze verkiezingen in den grond
der zaak gaat.
En dan sta op den voorgrond dat
het niet gaat om persoonlijke of
groepsbelangen.
Zeker, er zijn er wel die dergelijke
belangen maken tot inzet van den
strijd, maar de historie heeft telkens
weer geleerd, dat daardoor de strijd
werd ontadeld en dat het niet moge
lijk bleek ook maar eenigen invloed
ten goede uit te oefenen.
De Plattelanders, die in onderlingen
persoonlijken strijd hunne kracht ver
teren en die het in het .Pariernem niet
verder wisten te brengen dan de be
langen der plattelandbewoners te scha
den, staan daar als een waarschuwend
voorbeeld.
En het gaat bij de verkiezingen ook
niet om personen, hoe voortreffelijk
die, dan ook mogen zijn.
Wij danken er God voor, dat hij aan
onze Antirevolutionaire partij in Mi
nister Colijn een man heeft geschon
ken van veel meer dan nationale be-
teekenis, een man die aan land en
volk onschatbare diensten heeft mo
gen bewijzen en voor wien het ons een
eere en een voorrecht is straks in het
vuur te gaan, maar daaruit volgt nog
niet dat onzestrijd gaat en zou moe
ten gaan om personen.
Want dan zag het er treurig uit.
Er iis toch niemand, hij mag dan nog
zoo bekwaam en nog zoo geniaal zijn,
of hij heeft zijne fouten en gebreken
en ook van hem geldt dat zijn arbeid
gebrekkig is en met zonde bevlekt.
Bovendien, voortreffelijke, rijk be
gaafde mannen, die instede van eigen
belang en eigen eer te zoeken hunne
gaven en krachten ten algemeenen
nutte wenschen aan te wenden, vindt
men bij schier alle partijen of groepen
zoodat wie alleen op personen ziet,
voor zichzelf geen politieke gedrags
lijn zal kunnen uitstippelen en geen
basis heeft waarop kan worden voort
gebouwd.
Neen, niet om belangen, van hoe
veel beteekenis die ook mogen zijn en
niet om personen, hoe verdienstelijk
ze ook mogen wezen, gaat het in den
staatkundigen strijd, maar het gaat
en moet gaan om beginselen.
Wie alleen op belangen of personen
let, zal nooit kracht vinden om vol te
houden en door te zetten. Hij zal te^
kens worden teleurgesteld en in arren
mdede de wapenen wegwerpen om
zich in rustige rust terug te trekken.
Maar dat wordt anders als men zich
bewuist wordt, dat het gaat om groote
om alles beheerschende beginselen, om
deze vraag of, zooals Dr. Kuyper het
formuleerde, de Koning der Koningen
zijn eere zal hebben en naar Zijn wil
alle volk zal worden geregeerd.
Op die vraag geeft alles wat uit het
revolutiebeginsel leeft een beslist ont
kennend antwoord.
Men wil, zoo het dan heet, van geen
vermenging van Godsdienst en Staat
kunde weten. Men heeft geen bezwaar
tegen religie en 't hebben van 'n religi
euze overtuiging, maar van een staat
kunde die zich richt naar het Woord
van God, heeft men een hartgrondigen
afkeer. Met God almachtig en met
Zijn heiligen wil heeft het staatsbe
leid niets uitstaande. Godsdienst is pri
vaatzaak. Wie God wil dienen, moet
dat zelf weten, maar op het staatkun
dig erf moet van dien God gezwegen
worden.
Dat is het eene, het revolutionaire
beginsel.
En daartegenover staat het antire
volutionaire beginsel, de antirevoluti-
naire belijdenis, die ook in het staat
kundige leven wenscht te buigen voor
'en geopenbaarden wil van God.
Het beginsel dat Godsdienst niet pri-
latzaak is, die tot het persoonlijke
f het huiselijke of het kerkelijk leven
lean worden beperkt, maar dat God
dienen, wil zeggen fcich op alle levens
terrein, geen enkel uitgezonderd, voor
God te buigen en te vragen naar zijne
ordinantiën.
Gods Woord leert ons toch, dat de
Almachtige God, die hemel en aarde
in het aanzijn riep en die alles onder
houdt en bestuurt de volstrekt souve-
reine is, aan Wien alle9 zich heeft te
onderwerpen.
Hij is het die alle leven schonk en
alle leven beheerscht en Wien ook alle
leven heeft te gehoorzamen.
Zijn wet is de hoog9te. Zijn wil moet
worden gehoorzaamd.
Hier ligt de groote tegenstelling die
heel het leven heeft beheerscht.
Waarom werden de discipelen ver
volgd en gegeèseld? Omdat ze in hun
private leven God wenschten te die
nen? Neen, hierom werden zij tot den
dood vervolgd, omdat zij niet konden
nalaten te spreken van Jezus Christus
die was opgestaan uit de dooden, op
gevaren ten hemel en Wien gegeven
was alle macht in hemel en op aarde.
Als de eerste Christenen hun God in
stilte hadden willen dienen, zonder
van hun Heere en Koning te ge
tuigen, ze zouden geduld zijn, maar
omdat ze heel het leven voor dien Ko
ning opeischten, werden ze alis staats
gevaarlijke misdadigers gemarteld en
uitgeroeid.
Het gaat ook bij deze verkiezingen
om de vraag wie Koning zal zijn, God
of de mensch, of we zelf zullen uit
maken wat goed is en kwaad of dat
we ons zullen onderwerpen aan Gods
Woord en wet.
Daardoor komt de strijd op een hoog
plan.
Daardoor krijgt ze zoo rijke betee
kenis.
En daardoor wordt het voor wie bij
Gods Woord leeft ook onmoge 1 ijk
zich aan dien strijd te onttrekken.
Want dan vragen ze niet naar de
belangen in de eerste plaats, al zijn
die van groote beteekenis en dan zien
ze niet uitsluitend op personen, maar
dan wordt het stemmen en ook het
werk dat voor de stembus gedaan
moet worden, een dienen van God
V De Tiendaagsche veldtocht
De Antirevolutionaire Kiesvereerii-
ging te Leiden zit met stil.
De vorige weet werd een vergade
ring gehouden waarin de heer Schou
ten optrad en die zichtbare vruchten
afwierp.
En de vergadering die 'Donderdag
gehouden werd, met 'de hieeren 'Mr.
Lambrink en Ds. Jongéleen als spre
kers, heeft eveneens uitnemende re-
siÜtaten gehad.
't Was een vergadering 'die geheel
aan het doel heeft beantwoord.
Maandag a.s. volgt nog een ver
gadering meer speciaal voor de vrou
wen hoewel ook de mannen van
harte welkom zijn waarin Mej. H.
S. S. Kuyper zal optreden.
En dan begint Donderdag a.s. de
tiendaagsche veldtocht.
De voorarbeid is dan verricht en
het eigenlijke verkiezingswerk kan
berinnen.
Tl,en tiendaagsche veldtocht!
Ot ze slagen zal
Dit zal vooral afhangen van de
vraag of zich een voldoend aantal
vrijwilligers, die enkele avonden aan
den strijd der beginselen willen op
offeren, zal aanmelden.
En dat zal 'weer afhangen van 'de
vraag oï de ernst van den toestand,
wordt beseft, of onze mannen en vrou-
v?èh doordrongen zijn van 'de groote
beteekenis van de komende verkiezin
gen, van de groote T>elang|en die hier-
bij op het spel staan.
ïlet zal afhangen van de vraag of
wij "Bereid zijn ook in dezen arbeid
God den Heere, die ons land en
volk zoo rijk wilde zegenen, te dienen.
Wij hebben redenen om aanvanke
lijk goede verwachtingen te koesteren.
Een flink aantal vrijwilligers heeft
zich reeds aangemeld.
Maar hun aantal is nog jang niet
voldoende.
Daarom: niemand die ook maar
éven kan, verzuime de vergadering
op a.s. Donderdag bij te wonen.
De ouderen moeten nu niet zeggen
dat dit nu een werk is voor de jonge
ren.
De ouderen zijn óók noodig.
En de jongeren moeten niet nieenerr
dat de ouderen het moeten doen.
De jongeren, met hun jeugdig vuur
en heerlijk enthousiasme zijn even
eens onmisSaar.
De vrouwen moeten het niet op 'de
mannen laten aankomen en de man
nen niet op de vrouwen, maar allen
moeten meewerken om de kiezers te
overtuigen "dat rij straks hebben te
stemmen op no. '1 van lijst '2.7,
op den heer H. COLIJN.
V Mej. H. S. S. Kuyper.
IMej. H. S. S. Kuyper, een der
dochters van wijlen Dr. A. Kuyper,
hoopt a.s. Maandag, te Leiden jh de
(Nutszaal ©p te treden.
:Voor velen is dat een buitenkansje.
Zij hebben de boeken en schiets>en
en artikelen van "Mej. Kuyper gelezen
en nu hebbfen zij de gelegenheid om
haar ook te hooren, en wel over de
taak van de vrouwen bij 'de kennende
verkiezingen.
Deze vergadering is in hoofdzaak
belegd voor de vrouwen.
Zij worden in de eerste plaats ver
wacht.
Maar voor zoover er plaats is, zijn
ook de mannen welkom.
Als 't noodig moest worden geacht,
zouden we lezeressen en lezers op
trekken 'deze vergadering bij te wonen
Maar 't is naar onze overtuiging
liiet noodig.
Daarom alleen deze "Bloote herin
nering.
V Niet rustig.
In de kringen van den Vrijheids
bond is men blijkbaar niet rustig op
den afloop van de verkiezingen.
Men had 't anders zoo mooi aan-
Toen de heer Colijn bezig was de
fimancieele kastanjes uit het vuur te
halen, en toen het duidelijk werd, dat
hij ze er uit zou halen ook, deed men
niet anders dan hem bemoeilijken.
Minister Colijn vond altijd den heer
Dresselhuys tegenover zich.
Dit had, naar men hoopte, tweeër
lei voordeel.
Met de financiën zou het naar men
ook noodig oordeelde, in orde
komen, maar tie kiezers 'die door de
te nemen maatregelen getroffen moch
ten worden, zouden geen reden heb
ben, den .Vrijheidsbond er op aan te
zien.
Colijn zou het zwarte schaap zijn
en de liberalen zouden er van profi-
teeren.
'tWas heel mooi bedacht.
En toch niet mooi genoeg.
Want 't blijkt steeds duidelijker, dat
er heel wat liberale kiezers rijn, die
van zuffc een dubbelhartige pdlitiek
niets moeten hebben en die hun ver
trouwen in den .Vrijheidsbond opaeg
gen.
De bom is verkeerd gesprongesu
De heer Dresselhuys tracht zich nu
te rechtvaardigen en schrijft in rijn
partijorgaan:
„De .Vrijheidsbond heeft bij monde
van den voorzitter rijner Kamerfractie
zoowel nu als ten vorige jare ver
klaard, noch nu, noch in de komende
parlementaire periode te willen zijn
eene oppositiepartij quand-méme, doch
bereid te zijn, medewerking te geven
aan iédere regieering, wélke "de op
lossing der groote vraagstukken Al
beproeven in nationalen zin".
Goed bedoeld, djefe verklaring.
Alleen, ze klopt nijejt met de f ei-
ten, die precies 'fiet tegenovergestelde
uitwijzen.
Want 'feit is, en daaraan kunnen
geen honderd vjérklarin^ien van Mr.
Dresselhuys ook maar iets v|ejranAe-
ren, dat de libérale Kamerleden de
laatste jaren als het ging ovJqT waar
lijk nationale problemen, toeval
lig altijd in de oppositie waren.
Als het van de liberalje|Q had afge
hangen dan had Minister Coijjn niets
tot stand gebracht.
En 't "is dan ook geen wonder d»t
de leiders van dén Vrijheidsbond ridh
ver van rustig gevoelen-
STADSNIEUWS.
Democratische Partij.
Gisteravond is in „Zomerzorg" een
zeer matig bezochts vergadering gehou
den van de Democratische Partij, waar
als spreker optrad Prof. Mr. J. E.
Heeres.
Prof. Heeres begon met te herinneren
hoe in 1922 aan de verkiezingen werd
deelgenomen door 48 partijen en gros
pen, van welke het aan 10 gelukte in de
Kamer vertegenwoordigd te worden.
Van de overige 38 partijen zijn meer
dere inmiddels verdwenen, gebleven is
o.m. d« "imocratische partij. Bij da
vorige verkiezingen telde deze partij
200 leden en werden op haar candidaten
niet minder dan 9000 stemman uitge
bracht.
De Demooratisehe Partij, oorspronke
lijk ontstaan uit de elementen uit de
liberale Unie die niet met den .Vrijheids
bond meegingen, is inmiddels geiu
seerd met de Alg. Ned. Vrouwenorgani
satie, die bij de vorige verkiezingen
6000 stemmjen haalde. De Democrat-
tische partij is thans niet meer, zooals
in f922 een kleine partij; zij mag zich
in steeds toenemende sympathie verheu
gen en telt in alle provincies aan
hangers: de jongste afdeeling der partij
is Aardenburg.
Het oprichten van nieuwe partijen
waartegen door de gevestigde partijen
zoo getoornd wordt, vindt zijn oorzaak
in ontevredenheid met de bestaande
partijverhoudingen.
Spr. gaat de verschillende partijen na.
De S.D.A.P. is geen eenheid, men vindt
er Marxisten en reformisten, welke
laatsten hetzelfde willen als de demo
cratie in de Democratische partij, den
Vrijz. Dem. bond, de Chr. Soc. partij
van v. d. Laar enz.
In den Vrijz. Dem. bond, die den ont
wapeningseisch sterk naar voren schuift
bij haar verkiezingsactie, zijn ook leden
die zich daarmee niet kunnen vereeni
gen, alzoo ook hier geen eenheid.
Sprekende over de plattelanders
partij, teekent spreker protest aan tegen
Henri ter Hall die zich niet ontzien
heeft, in een vergadering van den Vrij
heidsbond hier ter stede zijn medelid
Braat een varken te noemen, hetgeen
toch in strijd is met alle parlementaire
zeden.
De Vrijheidsbond heeft in haar ur
gentieprogram opgenomen „premievrij
staatspensioen", doch verschillende
toonaangevende leden dier psrlij zijn
tegenstanders daarvan.
Van de anti-rev. partij merkt spr. op,
dat de heer Smeenk in éénzelfde partij
zit met menschen, die zoo conservatief
zij'n als de mummie van Toetankamen.
Trouwens bij alle rechtsche en linksche
partijen zittlen conservatieve en demo
cratische elementen in één partijver
band, bijeengehouden door het dogma
van den godsdienst, den klassenstrijd of
de vrijzinnigheid.
Spr. komt vervolgens op de reeht-
ische regeering, die zeven jaar aan het
bewind is geweest; wat beeft zij ons
gebracht?
Dit ministerie heeft de wisseling
aan Koloniën door de ziekte van Mi
nister Idenburg niet meegerekendver
sleten 2 ministers van Marine, 2 van
Oorlog, 2 van Financiën, 1 van Wa
terstaat en 1 van Landbouw en tenge
volge daarvan heeft het veel van zijn
regeerkracht ingeboet. Natuurlijk zal
dit ministerie in zijn huidige samen
stelling niet terugkomen, al gelooft spr.
wel aan de vrij groote zekerheid eener
rechtsche overwinning.
Rechtsch of linksch is spr. lood om
oud ijzer, het gaat om de kwestie: :de-
mocratisch of conservatief. Een kabi
net dat do politiek van het ministe-
rie-Ruys de Beerenbrouck zou voort
zetten, druischt op bijna ieder gebied
in tegen hetgeen de democraten Willen
Met zeer veel lol spreekt spr. over
den gewezen Min, v. Financiën de Geer
en citeert in verband hiermee met in
stemming het artikel van den heer
Snoeck Henkemans in de „Tel." vooral
de zinsnede, dat de heer de Geer beter
zou kunnen leiden als toekomstig pre-
mier) dan volgan (Inzake de Vloot
wet).
Een der groote fouten in het finan
cieel beleid acht spr. de wet op de ge
lijkstelling, die een goed beginsel be
vat, doch 'waaraan een uitvoering is
gegeven in anti-nationalen zin, op een
wijze waar door spr. nooit aan gedacht
is en waardoor deze wet voor de over
wonnenen, een vrede van Versailles is
geworden. Biet gaat niet alleen om het
ontzien van gemoedsbezwaren, maar
door deze wet wordt allerlei dorpsau
toriteitjes de gelegenheid gegeven
schooltjes op te richten, hetgeen aan
het land millioenen kost.
Als spr. terloops over de Olympiade
spreekt toomt hij er heftig tegen, dat
de regeering door Ds. Kersten e.a.
werd bestookt met bijbelteksten om te
betoogen, dat in Nederland in 1925
geen geld mag gegeven worden voor
een onschuldig sportvermaak en ook
Minister de Viseer kwam met den Bij-
hel op het tooneel!
Spr. vindt den oorlog, ook den ver
dedigingsoorlog, immoreel en is daar
om voor nationale ontwapening. Spr.
kan zich evenwel ook het standpunt
ïijner tegenstanders Indenken en ras-
Belangrijkste nieuws in dit Hummel
Binnenland
De Koningin tn Zwitserland.
Buitenland.
De Dultsche regeering heelt den
hoofdinhoud van haar voorrteüen In
zake het waarborgenpaot gepubliceerd
Poullet heeft de regeeiingsopdraoM
tot kabinetsformatie aan den Belgi
schen koning teruggegeven.
pecteert dit, temeer daar hij het leü
vroeger ook gedeeld heeft en in de
Kamer voor de oorlogsbegrooting stem
de. De gedachte van een Internatio
nale politiemacht is niet langer een'
herschenschim, getuigen de besprekin
gen te Genève.
Hoe heeft de regeering de begroeting
sluitend gemaakt en bet tekort V. 100
millioen gedekt, vraagt epr. ten slotte.
Door verhooging der belastingen, die
door de kleine beurzen wel degelijk
gevoeld wordt en verlaging der amb
tenaarssalarissen. Sis', wraakt de in
trekking van het beruchte art. 4flj al
erkent hij, dat de regeering de lor-
meele bevoegdheid bezit een eenmaal
genomen besluit in te trekken. Spr. te
van meening, dat bij overleg de amble-
naarsorganisaties met die intrekking
wel accoord waren gegaan.
Spr. eindigde met een opwekking
tot den strijd voor de democratie.
Voor debat gaf zich allereerst op
Mevr. Eerdmans, dje vroeg of spr.
die historicus is, b e w ij z e n heeft
voor de meening. dat Nederland bij
eenzijdige natonaie ontwapening niet
het slagveld wordt om buitenlandsche
geschillen uit te vechten.
Spr. kan dit evenmin bewijzen als
Mevr. Eerdmans kan bewijzen, dat bet
Ned. leger in staat zou zijn een even-
tueelen vijand buiten de grenzen te
houden, doch bij de huidige mentali
teit der volken acht spr. het onmoge
lijk, dat Nederland zou aangevallen
•worden. En nóg geruster is spr. wat
het doortrekken van vreemde troepen
betreft.
De heer Post Uiterweer bracht
het tractaat met België en de bezwa
ren daartegen ter sprake, vooral in
verband met de nadeelen, die er voor
Rotterdam uit voortvloeien, alsmede
over het bemoeilijken der kleine par
tijen door de Kieswet.
Nadat spr. ook dezen debater beant
woord had, sloot de voorzitter met een
woord van dank aan den spreker de
vergadering.
Verkiezing ouderlingen.
In de Dinsdag gehouden vergadering
van het Kiescollege der Ned. Herv. kerk
werden tot ouderlingen gekozen de hee:
ren: G. van Dis, G. van Wijk, F. Eiker-
bout en Pb. de Leeuw. Tot I Mak enen
Dr. P. M. de Planque. D. Sthrter en W.
J. Batist Jr.
Mooie glit.
Ds. G. H. Beekenkamp deelt in bel
„Leidsch Predikbeurtenblad" mode, dat
hém een gift werd ter hand gesteld groot
f iooo, als volgt te verdeelen: f 5O0 voor
het Kinderhuis „Voordorp"f 250 voor
de diaconie: f250 voor de Keric.
Straatcollecte.
Onder verwijzing naar de In dit no.
voorkomende advertentie herinneren
we onze lezers aan de Maandag as.te
houden «traatcollecte langs de hulzen
door het R.K. Hulavestings-Comité.
Ging het vroeger vooral om de huls
vesting van allerlei buitenlandsche
kinderen, thans nu de toestanden ln
het buitenland wat verbeterd zijn, stel'
het comité zich ten doe zwakke Leid-
sche kinderen eenige weken naar bul
ten uit te zenden, teneinde ln de vrij'
natuur nieuwe kracht on gezoj
op te doen.
Men geve mild voor dit sympathieke
doel
Gistermiddag werd A. B terwijl
hij ln het Noordeinde fietsiejjjk eer
tweede rijwiel met zich meevoerde
aangereden door een auto, bsstunrd
door mej. L. uit Waasenaar.
De fietsen werden omvergereden en
beiden tamelijk erg beschadigd.
B. kwam er zelf zonder letsel af.
De chauffeuse verklaarde zich be
reid om da aangerichte, schade te ver
goeden.
.Vanmorgen Is brand mar het
politiebureau opgebracht, dis verbal I-
seerd wae wegens wielrijdan op de
.zrajjKfr en .daadifl sm> iWdtnlUsode
