CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN
fie JAARGNAÖ
DONDERDAG 4 JUNI 1925
NUMMER 152^
IEDWE LEI
E COURANT
AB ONNEMENTSPRIJS
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaali 2.50
Per week i 0.19
Franco per post per kwartaal 1 2.90
BUREAU: Hooigracht 35 - Leiden
Tel. 1278, Postgiro 58936, Postbox 20
ADVERTENTIE-PRIJS
Gewone advertentiën per tegel 22'/, cent
Ingezonden Mededeelingen, dubbel tarief.'
Bij contract, belangrijke reductie.
Kleine advertentiën bij vooruitbetaling
van ten hoogste 30 woorden, worden dage*
lijks geplaatst ad 40 cent. j
V A*.ort dag.
Het wordt nu kort dag voor de
verkiezingen.
Wanneer we de Zondagen niet mee
tellen, dan blijven er voor het verkie-
zmgswerk niet meer dan 22 dagen
ot drie volle weken over.
Wat gedaan moet worden, en er
is nog zoo heel veel te doen, moet
dus spoedig gebeuren.
In dit geval bcteekent ieder uitstel,
afstel.
Over enkele weken is het lot be
slist.
Het is dan te laat om verloren
schade alsnog in te halen.
't Is nu de tijd om aan te pakken.
En dat geldt niet alleen voor de
bes'.urén van onze Kiesvereenigingen,
maar het geldt vooralle leden, zonder
een enkele uitzondering.
Een ieder geve zich voor het werk
dat georganiseerd moet geschie
den, maar men werke ook, een ieder
in zijn ot haar omgeving, op eigen
gelegenheid.
Rusteloos moet worden gearbeid
om den kiezers duidelijk te maken,
dat een sterke A.R. Kamerfractie voor
land en volk van de grootste betee-
kenis is.
V Schouten komt!
Door de A.R. Kiesvereeniging te
l Leiden zal in de nog restende weken
een krachtige actie worden ontwik
keld.
Het voorbereidende werk van dien
propaganda-arbeid is zoo goed als
achter den rug.
En straks zullen de propagandisten
vrouwen zoowel als mannen, worden
opgeroepen aan het werk te gaan en
door persoonlijk bezoek de wankel
moedige kiezers te overtuigen.
Voor datwerk is echter noodig
geestdrift en bezieling.
Daarom verheugt het ons, te kun
nen mededeelen, dat de heer J. Schou
ten, lid van de Tweede Kamer en
sinds enkele weken wethouder van
Rotterdam, nog een avond heeft wil
len vrijmaken om nier te komen spre
ken', en de tegenstanders zoo noodig
van antwoord te dienen.
Deze vergadering wordt, daar geen
grootcre zaal beschikbaar was, in de
Graanbc-urs gehouden.
Wie den heer Schouten wil hooren
debatteeren, zal, dus verstandig doen,
zich tijdig van een plaatsje te ver
zekeren.
Want dat het vol zal loopen, Za
terdagavond, staat wel vast.
STADSNIEUWS.
Belangrijke datums
Wij vestigen de aandacht onzer lezers
ap de vo gende belangrijke datums:
6 Juni a.s. spreekt de heer J. Schouten
voor de A.R. Kiesvereeniging in de
„Graanbjurs". Wie zich de vroegere de-
batvèrgadeiingen met dezen spreker h r
innert, zal oo.c nu weer van de" partij wil
len zijn.
Op 'Donderdag ii Juni wordt in „.Pre
diker" em vergadering gehouden, waar-
I in als spr. hopen op te treden Mr. H. A.
Dambrink van Utrecht' en Ds. J. Jonge-
lcen, ChrY Geref. pred. te Hilversum. Waar
door Ds. Kersten en zijn politieke vrien
den geen geleg nheii wor.lt g ge en voor
gedachtenwisseiing, is deze avond meer
speciaal belegd otn de beschuldigingen
aan het adres der A.R. partij te weerleg-
gén. En dan zal er wel gelegenheid zijn
om met de sprekers van gedachten te
wisselen.
Daarna volgt, waarschijnlijk op Maan
dag 15 Juni, een vergadering, waarin Mej.
H. S. S. Kuyper zal spreken over de taak
der vrouw bij de komende verkiezingen.
In deze vergadering worden in de eer
ste plaats de vrouwen verwacht, maar
voorzoover er plaats is zullen ook de
mannen worden toegelaten.
En dan volgt eindelijk op Donderdag
18 Juni, een vergadering met de propa
gandisten waar het eigenlijke verkiezings-
werk zal worden geregeld.
Raden van Beroep.
Bij resolutie van den Minister van
Financiën, is, met ingang van 1 Juni
1825, benoemd tot plaatsvervangend
lid van den Raad van 'Beroep voor
de directe belastingen te Leiden de
heer H. van Zonneveld te Sassen-
heim.
Rekening Rijnland.
In de gisteren gehouden openbare ver
gadering van Rijnland werd de rekening
van dat Hoogheemraadschap, 'dienst 1924
behandeld en goedgekeurd.
De ontvangsten bedroegen aan op>
de uitgaven f 536.617,34, batig slot der
halve f 100.367,24.
De ontvangsten bedroegen o.a. op
brengst bundevgeld f 251.596, inkomsten
uit bezittingen f 51.152, buitengewone ont
vangsten f 498.414.
De uitgaven wijzen aan o.a. kosten van
huishoudelijk bestuur f 87.086, van open
bare werken f 282.835, kosten van waar
nemingen en toezicht f 355.918, buiten
ge wojie uitgaven f 66.106,65.
Be goede woning.
Door den Minister van Arbeid is thans
aan B. en W. van Leiden te kennen ge
geven ,dat hét niet zijn goedkeuring' kan
wegdragen, indien ee.i deei van de huur-
veruoo^ing van het ee^ ste bouwblok van
de Goede Woning zou besteed worden
voor huur verlaging van het tweede bouw
b.o.c dier vereeniging.
uaar Lt bestuur der vereeniging zich
bij h_t vernoegen van de huur met f 1
p_r week steens op het standpunt plaats
te, dat de helft dezer verhooging zou
oesteed worden, voot verlaging der huren
van h-t tweede mok, heett net b_smur
than?, nu de,.e regeling door den mi
nister ni-t v. or ut toeg^t-an, oeo.oten de
verhooging van t r wederom terug ie
breiigeir tot f0,50 per weck.
Oi deze vermindering van de verhoog
de huur' niet f0,50 inderdaad zal plaa.s
hè Li ben, kan eerst dad met zekerh-id vast
staan, ^wanneer de^e verniindorrag door
o-u Minuter zar z.j.i goodgo.eeura.
Arbeidsbeurs.
Wij ontvingen het Verslag van de
Arbeidsbeurs dér gemeente Leiden over
het jaar 1924, waaraan wij het volgende
ontleenen
in het Bestuur kwam een wijziging
door het bedanken van het plaatsver
vangend lid werknemer den heer W.
C. v. d. Blije, in wiens plaats op voor
dracht van het Bestuur door den ge
meenteraad benoemd werd de heer J.
G. Valkenburgh.
Op 15 Dec. 1924 trad door het in wer
king treden der verordening betreffen
de den Gemeentelijken Dienst voor
Sociale Zaken het bestuur van de Ge
meentelijke Arbeidsbeurs af. Hem werd
door den gemeenteraad dank betuigd
voor de bewezen diensten.
Met ingang van denzelfden datmj}
werd den Directeur der Arbeidsbeurs,
den heer W. F. Schutter, eervol ontslag
verleend en de heer P. C. G. A. Wijk-
mans door B. en W. tot Directeur van
den nieuwen dienst benoemd.
Een Commissie van Advies voor
Sociale Zaken bestaande uit 15 leden
werd 15 December door haar Voorzit
ter, den heer Wethouder van Finan
ciën geinstalleerd.
Deze Cbmrnissffe heeft zich in Sub
Commissies verdeeld; die voor de Ar
beidsbemiddeling is als volgt samenge
steld:
de heer J. F. X. Sanders, Wethouder
Voorzitter.
N. G. F. van Ginkel.
H. J. Planjer.
W. C. H. van Resteren.
J. A. Mader.
Aan haar werd de heer Mr. J. Draay-
er als secretaris toegevoegd.
De gecentraliseerde dienst werd na
15 Dec. ondergebracht in het gebouw
der Arbeidsbeurs.
Het personeel bestond op 31 De
cember uit: 1 Directeur, tevens belast
met den Dienst voor Soc. Zaken, 1
Klerk 2e klasse, 4 Schrijvers, waar
onder een vrouwelijke.
Het personeel is derhalve uitgebreid
met een vrouwelijke beambte belast
met de Afdeeling Vrouwen.
De uren waarop de Arbeidsbeurs ge
opend was, bleven onveranderd.
Het aantal werkzoekenden vermin
derde in verband met de langzame op
leving in verschillende bedrijven.
Het aantal aanbiedingen van werk
zoekenden bedroeg 5214 mannen en
120 vrouwen tegen 6515 mannen en 212
vrouwen in 1923, dus ruim 2 pet.
minder.
Het aantal aanvragen om manne
lijke werkkrachten bedroeg 1301 en
om vrouwelijke 163, in 1923 was dit
aantal respectievelijk 1554 en 137, in
totaal dus' 15 pet. minder.
Het aantal plaatsingen bedroeg 904
mannen gn 44 vrouwen, tegen 1325
mannen én 49 vrouwen in 1923, zoodat
het aantal plaatsingen met 45 pet.
verminderde, wat mede zijn oorzaak
heeft in het in werking stellen van
electr. transporteurs bij de Lichtfa
brieken alhier, welke thans door 36
personen bediend worden,, terwijl er
het vorige jaar in de maanden Mei
September 364 kolenlossers werden ge
plaatst.
Aan het jaarverslag zijn verschillen
de staatjes toegevoegd, die gespeciali
seerde overzichten van de aanbiedin
gen der werknemers en aanvragen der
werkgevers bevatten.
Nad. Chr. Radiovereeniging.
Gisteravond heeft de Ned. Chr Ra-
diovereen. door den Hilversumschen
zender een bijzonder mooi program
ma ten gehoore gebracht.
'De muzikale medewerking was dit
maal in handen van den heer Gelder
blom (piano), en de dames Mej. Aleid
Goëtitsch en Mej. Tine Mulder (solo
zang), die zich zeer verdienstelijk van
hun taak kweten.
Het middelpunt vormde een rede
van den heer P. v. Nes Czn. van Bo
degraven, inspecteur van het L. 0. en
redacteur van het, Gereformeerd Jon
gelingsblad. In een mooi gestylee^d
en warm gesteld betoog bepaalde deze
spreker, die zeer goed verstaanbaar
was, zijn onzichtbaar auditorium bij
de beteekenis van bet idealisme en
het ideaal der jeugd.
Vooral in dezen tijd, aldus 9pr. moet
het dubbel gewaardeerd worden wan
neer de jeugd een geestelijk idealisme
openbaart. Het ideaal is een gave van
God. Een onmisbare gave. In den tijd
dat de jonge mensch tot zelfstandig
persoon wordt gevormd, wordt dik
wijls zijn geloof op zoo zware proef
gesteld doordat hij teleurgesteld wordt
in personen en zaken waartegen hij
voorheen hoog opzag. En dan is het
ideaal een kostelijke gave, die hem
voor moedeloosheid bewaart. Reeds is
bij. in gedachten bezig een nieuw ide
aal tot werkelijkheid te maken. Nu
nog wordt hij door de omstandighe
den genoodzaakt mede te gaan, maar-
straks, als hij de leiding neemt, zal
het beter worden.
Het is een fout dat de ouderen dat
idealisme veelal beschouwen als ver
keerd.
Het is volkomen schriftuurlijk, dat
God onze jonge menschen wil gebrui
ken om nieuwe gedachten uit te wer
ken en door hun idealisme nieuwe
krachten in het leven te dragen
Spr. waarschuwde tegen een aemis
aan waardeering voor het geestelijk
ideaal dei* jeugd. Het moet zelfs ook
ons, ouderen, doordringen, wan- al-
ieen het ideaal doet ons geestelijk
jong en frisch blijven.
Nadat het programma verder was
afgewerkt, gaf de heer van Nes op
verzoek van den leider nog een be
langwekkend overzicht van het werk
van den Ned. Bond v. J. V. op G.G. en
een uiteenzetting van het doel van de
zen Bond.
Mej. Mulder gaf nog enkele op prijs
gestelde toegiftjes: een lied van Schu
bert, en „Ik bad op eenen berg alleen"
terwijl Mej. Goettsch als extra-num
mer zong „Als de ziele luistert" van
Cath. v. Rennes, en een lied op muziek
van G. F. Handel.
Vervolgens werd het vooriloopig pro
gramma voor de maand Juni bekend
gemaakt, dat er vrij belangrijk uit
ziet. V001* 10 Juni is een gedeelte van
den avond afgestaan aan Men Bond
v. Chr. Oranjeverenigingen, waarbij
de bondsvoorzitter, Ds. I. Voorsteegh
te Katwijk a. Zee het woord zal voe
ren, naast Ds. Westenburg uit Bever
wijk, terwijl een Beverwijksche ver
eeniging haar muzikale medewerking
zal verleenen.
Op 17 Juni zal Dr. S. O. Los van den
Haag, oud Hoogleraar te Stellen-
bosch (Z.A.) een rede houden over
Zuid-Afrika.
24 Juni is gereserveerd voor de
Haagsche afdeeling van de Ned. Chr.
Radiover., voor wie Ds. D. A. van den
Bosch als spreker zal optreden, ter
wijl er kans is dat ook Dr. K. Dijk zal
spreken. De muziek wordt dan ver
zorgd door een gemengd dubbelkwar-
tet uit Veenendaal.
Op 8 Juli houdt de bekende histo
ricus Joh. Been een geschiedkundige
rede met als onderwerp een fragment
uit het heldentijdperk. Dr. L. D. Poot
te Amsterdam heeft toegezegd 'n rede
te zullen houden over Athanasius, den
held van Nicea, zulks in verband met
DENKT OM DE KLOK
Het begin van den Zomertijd.
Wij brengen onzen lezers in herinne
rfing, dat de zomertijd ingaat In den
nacht van Donderdag op Vrijdag.
De klokken worden dan een uur voor-
uitgezet.
Teneinde zich ongewenschte verras!
singen te besparen, houde men met}
deze verandering hedenavond reke-!
ning. Men denke eraan, vóór het naar
bed gaan, de klókken, wekkers, horhj
loges enz. een uur vooruit te zetten.
de herdenking van de kerkvergadering,
te Nicea.
Burgerlijke stand.
Geboren: Neeltje Agatha, d. v. Wï
F. Kriek en J. Ramp; Augusfinus Fran
ciscus, z. v. A. H. Biegelaar en W
A. N. Manschot; Angenieta Hendrica,
d. v. J. G. Tielanen en M. M. v. d.
Kwartel; Johannes Martinus, z. v. A.'
N. Ballego en A. Frissel; Koosje, d. v.
W. Sack en W. Lammens; Herman
Pieter, z. v. J. de Bruin en L. v. Zwie-
ten; Hendrik Willem, z. v. A. Tiele-
man en C. H. C. A. Fransen; Walter
Ckristiaan, z. v. W. D. v. Kampen en
H. E. Trek; Wilh.a Beraardina Maria,
d v. B. J. Laken en J. A. Verhij; Eme-
rentina Agatha, d. v. A. Stigter en E.
E. Jansen; Hendrik, z. v. T. v. Leer-
sum en J. E. van As; Jan Houterman,
z. v. J. A Haart en N. Bakker; Willem,
z v. W. Paes en T. M. Kriek; Wilhel-
mina Jacoba, d. v. J. J. Langere© en
A. C. Oosterveer; Johan Ferd. Lodew.
Alex.r z. v. J. W. T. A. v. d. Berg en
A. H. Manse; Henriette, d. v. D. Par-
mentier en E. Roorda; Louiza, d. v. T.
J. M. v. Hal en E. Chaudron; Bartha,
d. v. C. Dirkse en B. KleinKranenburg
Christina Hendrika, d. v. M. Brinks
en C. G. Dukker; Bern.a Christa Jo
hanna Theresia, d. v. J. J. M. Mevers
en E. C. J. van Baal; Adrdana Clazina,
d. v. C. Paauw en' C. A. Henselaar;
Henriette, d. v. W. J. Laman en H,
Parmentier; Geertruida, d. v. F. de
Zwijger en A. Slóos; Agnes Maria, d.
v. H. A. Humme en M. H. Rozeboom;
Johannes Jacobus, z. v. W. Devilee en
C. J. v. d. Ven; Maria, d. v. A. Las-
schuijt en M. Weei's; Johan, z. v., P.
H. J. Schlagwein en G. W. Allaart;
Gerardus Joannes Canisius, z. v. G.
J. Bots en C. P. Hulsbosch.
Overleden: M. Sloosv. d. Bos, vr.
47 j; J. v. AbswoudeLoovestein, vr.
78 j; C. KrampelmanSweris, wed.
69 j; B. Wouda, wed. Marks 68 j; Th.
M. Pijpers, zn. 1 mnd; G. M. v. Bem-
mel, m. 69 j; L. C. v. d. Voetv. d.
Vps,, vr. 25 j; D. A. de Jong, 60 j;
M. J. Wijnbeek, wedr. 76 j; A. van de
Vlist—v. d. Hoest, wed. 62 j.
De tramdienst heeft gistermiddag
een kwartier vertraging gehad door
dat van den woonwagen eener Am-
sterdamsche familie op de Breestraat
ter hoogte van de Papengracht, een
as was gebroken.
Nadat de wagen, waarvan het ach
terste gedeelte op de straat was ko
men te liggen, met behulp van een
straatmakers wagen op de Papen-
FEUILLETON.
GEBLEVEN.
3)
t'Was haar te veel! 'tGing als een
vlijmende priem door haar ziel! 0 God,
hoe is 't toch mogelijk? Zes kin
deren ende vader, 'n beste vader,
een broodwinner weg? Zoo'n smart
zou ze niet overkomen, nooit. Wat,
had ie haar nog beloofd, toen ie met
'n kus afscheid nam en in z'n nieuwe
kees jak aan boord stapte: „Nou, Mien,
als we over 'n maandje vól terug ben-
nef een nieuwe wintermantel hoor!"
En lacliend had ze hem toegewoven,
tot z'n schip de haven uitsllerde I11
breeden zwaai achter de sleepboot, de
Maas op. Wat had ie nog lang
sxaan schreeuwen: Dgég Mienl Daag
kinderen! En terwijl had hij, in de
eene hand 't touw van de roerpen, met
«le andere hand z'n hoed gezwaaid
•Voor de bedstee viel ze neer, in hij
gend zenuwschokken. De gebedswoor
den, die ze uitroepen wilde, smoorden
laar in de keel....
Ze had het vanmiddag nog nagele
zen als zocht ze medicijn voor haar
wondgeslagen zielHij Is een Va
der der weezen, een Rechter der we
duwen en haar wanhoop dreef af
bij 't zachte licht der Bijbelwoorden,
dat troostend scheen, terwijl ze, bid
dend, smeekte om steun, want haar
ziel dreigde te bezwijken, als ze het
vreeselijke inpeinsdq, dat haar leven
reeds overduisterde
Ze stond op éven opschrikkend
nog ze hoorde druk geloop het
stierf weg haar straat vèr voorbij.
,0 God", kermde 't in haar „sterk
me toch, als Ge me zoo tegen moet
komen.
„Een bal op! Een bal op!" galmde
het 's morgens in de vroegte al. En
vrouw Van Galen, wakker geworsteld
uit benauwende, beklemmende nacht
merrie, huiverend nog van haar woes-
ten droom, hoorde als uit 'n verre we
reld, waar zij voor goed uit. wegge
slagen was, den blijden roep: „Een bal
op- Een bal op!" Uit dien roep zong
baar tot voor korten tijd de hoop toe,
de blije verwachting, de trots van het
schippersvrouw zijn, dat iets had van
majesteitsglans onder de stuurmans-
en matrozen-vrouwen. Wèg! wèg! wèg!
was de deun van smart, 'dien ze nu
hoorde door de morgenstilte in dat:
Een bal op! Nooit, nooit meer zou ze
staan op den hoek van de straat, stra
lend van inn.ig„genot> als al die iou-
gens kwamen aangerend van den to
ren, bezweet staand, in druk gewoel
en gegons van stemmen om haar heen:
„Vrouw, je man komt! je man komt!"
En- dan had ze in gulle blijdschap
maar gegeven die 'n vierduitestuk,
die een'Stuivertje, en de ander en,, gre-
tig-grissend naar haar zilveren knipje,
elk een cent. En dan die blije gang
naar 't havenhoofd, nadat ze alles in
de huiskamer nog eens was langs ge
weest. met den stofdoek en Piet wat
had laten halen voor 's avonds, als de
familie kwam verwelkomen. Te mid
den van de andere vrouwen stond ze
dan op 't havenhoofd, turend met vu
rig, in gehouden verlangen over de
breed-uit liggende rivier tot ginds bij
de bocht van Rozenburg, waar de
Maas heeiikromde naar zee .0, 'n ge-
liikshuiver doortintelde haar, als dan
het schip tot voor de haven zeilde, de
wimpels trotscli uitwaaiend boven het
blanke zeildoek, dat bolde in strakke
spanning. VL. 36 stond met grootte
witte letters en cijfers onder den wit
en blauw geschilderden rand. Kees,i
even baar toewuiven en haar oogen
waren niet van hem af meer tot ie
goed en wel met z'n schip aan wal
lei.Hij had al z'11 aandacht bij het
roer om 't schip vaiiixt in de haven te
doen laveeren!
Gewoonlijk praaide dan één van-het
kantoor der reederij bij 't instevenen
de „Trio." „Wèlkom, schipper Kees!
Alles wel?"
„Alles wel!" klonk dan forsch over
't water die haar zoo vertrouwelijk
klinkende stem, alsof die alleen haar
gold, te midden van zoovele nieuws
gierig-wachtenden. „Hoe sta je er bij?"
riepde praaier weer. En bijna altijd
had haar Kees kunnen roemen in het
roepen van een flink aantal lasten. En
de meneer van 't kantoor kwam dan
in de blijde opgewondenheid van een
zakenman, die weer „boft", haar ook
en de andere vrouwen feliciteereu. Al9
"n wèldoende weelde glansde over
haar de roem van den „gelukkigen"
schipper, die altijd 'n goede besom
ming maakte
Door de neergelaten gordijnen drong
't schemerig morgenlicht 't kamertje
binnen, waar 'tnacliteduister hoon-
sloop voor 'tbleeke glimmen van don
dag. Anders gewoon vroeger er uit te
gaan, staarde met moede, branderige
oogen vrouw Van Galen 't groeiend
schijnsel in, opziende tegen weer-"n-
langen-langen dag van al maar al
léén zijn met het groote leed. De schrij
nende gelukshwinneringen wilde zp
vasthouden, er aan voortspinnen in
jachtend denken, hoe 't ook pijnde,
maar ook flitste 't nu en dan. héél ©ven
daar doorbeen, als 'n waarschuwend
sein, het verleden toch los te laten.
'tWas, als een zwak trachten opwor-
stelen tegen dat lokkend verleden:
haar geloof, dat kwijndedat nog
niet eenswillend was in volkomen
overgegevenheid. Ze zou maai* Willen
blijven liggen, doodóp als ze zich voel
de, don ganschen langen dag om nooit
weer op te staan, willoos voor ©en le
ven zonder 't geluk, dat ze in haat
droom 0, als ze daaraan dacht
had zien ondergaan in de diepe, diepe
zee. O, ze had haar Kees gezien, aan
'troer staand in z'n geolied pak, de
zuidwester diep in 't voorhoofd ge
drukt, sturend z'n schip als 'n held
door de kokende zeeën, die het beuk
ten, meedoogenloos. Ze had heem
zien staan, de oogen, de Izachtblauwe
oogen, als één 9meeking tot haar om
hulp. Ze had hem willen opnemen, uit
de omkolking der golven, djie hem
sloegen, sloegen tot hij 't opgeven
moest. Ze had begrepen, maar, in
wilde gillen, geworsteld tevergeefs. 3e
kón, kón niet bij hem komen, ze was
zoo vèr weg, aan 't havenhoofd.
