NIEUWE LE1DSCHE COURANT VAN WOENSDAG 3 JUNI 1925 Dag-Agenda. Vrijdag 5 Juni 'sav. 8 uur Pieters kerk. Uitv. „Sursum Corda." Vrijdag 5 Juni, 's av. 7.30 uur in de Stads-Gehoorzaal. Alg. Verg. Genoot schap „Mathesis Scientiarum Geni- trix." D a g ie 1 ij k sLeiden. De Laken hal-Tentoonstelling van Hollandsche en Fransche kunst uit de 2de helft der 19e en het begin der 20ste eeuw. De avond- nacht- en Zondagsdienst iler apotheken wordt van Dinsdag 2 Juni tot en met Zondag 7 Juni waar genomen door de apotheken van de H.H. G. H. Blanken, Hoogewoerd 171, telef. 502 en P. du Croix, Rapenburg '9. telef. 807. Verwey maar afmaakt. Vooral de laatste heeft een grooten invloed gehad op de allerbesten onder de jongeren en eischt ;daarom meer aandacht. Doph al mogen dit interessante boek j gebreken aanklevén, het lezen en bestu- I deeren is het overwaard en het kan ons uitnemende diensten bewijzen om een Igoed beeld te krijgen van de nieuwe Gids-beweging, daar het een knappe po ging is tot verklaring van dit verschijnsel. Bij de aangename bespreking, die volg de, werden nog enkele dingen nader be- zien, andere nog eens onderstreept, ter- j wijl de inleider ons tevens in een citaat I deed-genieten van een prachtig staal van lOntledende critiek, door Coenen toege past op poëzie van Beets en van Helène Swarth. 'tWas een uitnemende, leerzamer avond. De schriftelijk opgestelde, zoowel als de mondelinge behandeling van het onder werp, alsmede de stof zelf, wekten de volle belangstelling en zetten tot studie jaan. Bij monde van den voorzitter, den heer Mulder, mocht de inleider dan ook den welverdienden dank der vergadering ontvangen. j Tegen de volgende keer staat op de agenda: 't Geluk hangt als een druiven- tros" van C. en M. Scharten-Antink, dat D. V. door Mej. Moene in bespreking zal worden gebracht. Burg?rl. Armbestuur en S.D.A.P. Reeds geruim en tijd is er in den '.boezem der S.D.A.P. alhier ontevre denheid over het feit dat de heer M. F. O o s t v e e n als lid van het Burg. /(Armbestuur zitting blijft houden, niet- 'ltegenstaande hij als lid der partij ont slag genómen heeft. De ontslagname van den heer Oostveen uit de partij, is niet een gevolg van veranderd stand punt ten opzichte zijner sociaal-demo cratische levensbeschouwing, maar omdat hij zich met de leiding in de S.D.A.P. niet kan vereenigen. Aangezien de S.D.A.P. den heer Oost veen beschouwt als den mandataris dier partij in het Burg. Armbestuur, is hem te kennen gegeven dat hij als zoodanig behoort te bedanken. De heer Oostveen schijnt dit ook te hebben toegezegd. Zelfs vernamen wij dat z'n opvolger reeds is aangewezen, n.l. de heer J. J. Valentgoed, Be ambte aan de Rijks-Unlversïteits bi bliotheek alhier. Nu evenwel de heer Oostveen blijkbaar nog geen zin heeft om op te staan is in de op 29 Mei j.l gehouden vergadering der S.D.A.P. dc volgende motie aangenomen: De ledenvergadering spreekt haar afkeuring uit over het feit, dat Oost- veen, niettegenstaande zijn daartoe gedane hel'ofte weigert te bedanken als iitd van het Burgerlijk Armbe stuur; erkent Oostveen niet meer als vertegenwoordiger van de socalistische arbeidersbeweging, daar hij als lid der S.D.A.P. hee-ft bedankt; wijst dus alle aansprakelijkheid af voor het optre den van O'ostveen als lid van het Arm bestuur, en spreekt piet nadruk uit, dat het de plicht is van Oostveen om als lid van het Armbestuur te bedan ken. Of dit paardenmiddel helpen zal, moet worden afgewacht; in elk geval Is de heer Oostveen niet door de S. D.A.P., maar door den gemeenteraad als zoodanig gekozen en zal zijn even- ueele opvolger eveneens door dit col lege moeten worden benoemd uit een aanbeveling van B. en W. Met belang stelling wachten we een en ander af. VIERDAAGSCHE RADIO-CURSUS TE EINDHOVEN De snelle groei en perfectioneering ,an de Radio mag zonder twijfel een u gel ijk feit in de cultuurgeschiedenis er twintigste eeuw zijn, het is alleen .eugelijk feit in de cultuurgeschiedenis eze techniek en de populariseering an deze wetenschap onder de massa r geen gelijke tred mede heeft kunnen :ouden. Zoo zullen wij heden ten dage consta eren, een groot ruim radio technisch ••beidsveld, waarmede zich tallpozen iet enthousiasme occupeeren, terwijl ch feitelijk de kennis die daarvoor oodzakelijk is over het algemeen maar geringe mate aapwezig is. Is er een ander wetenschappelijk on rwerp waarover in zoovele tijdschrif populaire verhandelingen verschij- n? Jliermede wordt uveliswaar het derwerp voor de massa in uitvoerige schouwingen uiteengezet, maar hier or is tevens bewezen, dat het onder s zich niet heeft kunnen aansluiten v den snellen bloei van de radio tech niek en juist toch de radio uitzending zou zoo in het allermeest gebaat zijn bij een dergelijk ruim verspreide ken nis van de technische mogelijkheden. Wat is er toch veel meer aan goede muziek uit den aether te puren, wan neer alle amateurs een dergelijke uitge breide kennis hadden van de techniek in deze. Naast tijdschriftartikelen, volksuniver siteiten en oriënteerende lezingen, moe ten vooral de radiohandelaren het me dium zijn dat de kennis van de radio tchniek onder het steeds grooter wor uenu aantal radio amateurs moet ver spreiden. He-xaas, is ook de kennis van alle radiohandelaren niet steeds zoo uitge breid, dat zij op alle vragen die de amïteurs stellen, voldoende antwoord kunnen genven. Het bekende spreek woord: „één gek kan meer vragen dan tien wijzen beantwoorden kunnen", is ook h.er, zonder iets van het begrips vermogen der radio-amateurs te zeggen van toepassing. De N.V. Pnilip's Gloeilampenfabrie ken, steeds een speurend oog houdend op die branches van de techniek waar mede zij zich occupeert, heeft ingezien, dat voor een goede pousseering van den radio omroep in het algemeen, het nood zakelijk is de handelaren die kennis bij te brengen. Te dien einde heeft zij een drietal vierdaagsche radiocursussen georgani seerd, waarbij een groot aantal radio- handelaren en vertegenwoordigers van. de pers in de gelegenheid gesteld wer den, onr de radio techniek van meet af aan in haar theoretische onderwerpen te bestudeeren, en dit aan te vullen met praktische proeven. De voornaamste docent in deze was de radio-technicus, de heer Swierstra, een oud leeraar aan de Marine monteur school, die bij uitstek geschikt is tot het geven van min of meer wetenschappe lijke maar toch populaire verhandelin gen, en die een zeker flair bezit, om zonder omzeiling van de moeilijkheden, deze toch zoo aan te pakken, dat naast het principe, wat er van kenn.s moet zijn, ze toch niet het dor weten schappelijk cachet krijgt en dat den man uit de praktijk, zooals den radiohande laar, zoo spoedig afschrikt. In deze vierdaagsche excursie was voor het groote aantal gasten, dat in het rustige maar nijvere Brabantsche stadje Eindhoven ondergebracht was, liet aangename niet door het nuttige verdrongen. De leergangen werden afgewisseld met bezichtigingen van het groote im posante bedrijf dat in een goede dertig jaar daar ontstaan is. Het geheele wor dingsproces van de lamp, de welen schap in een notedop, werd daar ge toond. Allereerst werd een bezoek gebracht aan de groote glasfabriek, waar een 15 tal ovens de grondstoffen smelten, dia materiaal leveren, voor de 300.000 gla zen ballonetjes die per dag gebla.iea ■worden. Wij zagen het trekken van de 250.000 Meter staaf en buisglas, die vo;»t de vervaardiging van ruim een half millioen lampen daags noodig is Wij kregen een blik in het zonnigs Philips dorp, waar het meerendeel der arbeiders in aardige roodgedaukte huizekens ondergebracht is en dat ?en sprekend contrast is bij de dorre fa briekssteden met hun monotone rijen van grauwe huizen, zooals wij die zoo vele aantreffen in de nabijheid van .grootindustrieën. Wij zagen de vernuftige ^meltma- chines, en de nog fijnzinniger uitge dachte spiraliseermachines, waar de gloeidraad voor de electrische lamp, die een „dikte" heeft van 1/3 van een menschenhaar, 'tot spiraal opgewonden wordt. Ik heb zooeven beweerd, dat de radiolamp de wetenschap in een noten dop is en dat niet overdreven is, bewees het groote natuurkundig laborac mum van de Philips Fabrieken, waar een staf van de meest bekende wetenschaps mannen dag' aan dag nog bezig is om de radiolamp te verfijnen en te perfec- tioneeren. Dat laboratorim, een der best geoutilleerde, beslaat een oppervlakte van 4200 M2., en is van de meest ver fijnde instrumenten voorzien. De vierde dag van de excursie ward steeds besloten met een autotocht door Brabant in lentetooi, naar het zoo schil derachtig tusschen bosschen en vennen gelegen Oisterwijk, waar de deelnemers, zich konden laten koesteren door de stralende lentzon en konden genieten van de heerlijke frissche boschlucht, al vorens zij zich wederom aan hunne drukke zenuwinspannende werkzaam heden moesten terugbegeven. Deze vierdaagsche excursie heeft ons niet alleen een grondige kennis van de radioi-techniek bijgebracht, maar heeft ons bovendien met ontzag vervuld,, voor dat groote, machtige bedrijf, dat op onzen eigen vaderlandschen bodem groeit en bloeit. BINNENLAND. DE DROOGMAKING VAN DE ZUIDERZEE Een nieuwe kostenberekening. Ingediend zijn wetsontwerpen tot wijziging van de wet van 14 Juni 1918 tot afsluiting en droogmaking van de Zuiderzee en van de wet 20 December 1918 tót instelling van een fonds ten behoeve van de afsluiting en droogmaking der Zuiderzee. Blijkens de Memorie van Toelicih- ting wordt met deze wetsontwerpen uitvoering gegeven aan het op 21 No vember j.l. door den minister van Fnanciën in de Tweede Kamer aan gekondigde voornemen. Met deze wetsontwerpen wordt in hoofdzaak beoogd: a. Krachtig ter hand te nemen de uitvoering van de werken, noodig tot het maken van den afsluitdijk en van de droogmaking van de N.W. polder. b. De kosten, verbonden aan het ma ken van den afsluitdijk, niet te doen drukken op de rekening der droogma- kingswerken, doch deze voor de helft te kwijten uit de gewone middelen, en voor de andere helft uit'buitengewone middelen, te vinden uit leeningen. De vraag, of de toestand van des lands financiën reeds thans gedoogt, dat de uitvoering der Zuiderzeewer ken. in plaats van in gematigd tempo,- zooals thans, met kracht worde aan gevat, moet naar de meening van de regeering in bevestigenden zin wor den beantwoord. De salarisregeling van de Ambtenaren Onlangs is door minister Golijn mee gedeeld, dat er wellicht aanleiding zou zijn, om eventueele „plooien" in de sa larisregeling voor de ambtenaren, glad te strijken. In verband hiermede meldt nu de Telegr., dat door den minister v.an fi nanciën aan de verschillende deparüe inentshoofden een aanschrijving is ge zonden, waarin wordt medegedeeld, dat binnen het kader van het thans gel dende bezoldigingsbesluit tegemoet zal worden gekomen aan onvoldoende be vonden regelingen ten aanzien van de salarissen van de verschillende rangen van ambtenaren en beambten en dat te dier zake aanwijzingen aan het mi nisterie kunnen worden gezonden, zoo dat eventueel daarmee rekening kan worden gehouden. Christelijk middenstanders. De Vereen.ging van den Christelijken Handeldrijvend'en en Industrieelen Mid denstand in Nederland houdt haar jaarvergadering op 16, 17 en 18 Juni as. in Restaurant „Royal" te Arnhem. Op verzoek van de afdeeling Den Haag zal Mr. R. van Maare inleiden „Wijziging der FailLssementswet", ter wijl de afdeeling Groningen door een harer leden zal doen inleiden „Is wij ziging wènschelijk van de heffing der Inkomstenbelasting?" De heer L. Attema, directeur van het Centraal Bureau, zal spreken over „On ze houding tegenover de Ziekte- en On gevallenwet." Woensdagmiddag wordt een open bare vergadering belegd in de Tuinzaal van het Musis Sacrum, waarin als sprekers zullen optreden de heeren H. Colijn, onderwerp: Middenstand en ka pitaalvorming" en Mr. P. S. Gerbrandy onderwerp:„(Maatschappij en idealen". Bond voor Staatspensionneering. Vanwege het Hoofdbestuur van den Bbnd voor Staatspensicnneering, wordt er ter voorkoming van misver- 'stand de aandacht op gevestigd, dat het z.g. Verbond voor Premievrij- Staatspensioen, dat in alle kieskrin gen candidaten stelde niet moet wor den verward met den Bond voor Staatspensionneering, die geen eigen candidaten voor de Tweede Kamerver kiezingen stelt. Reizen voor het Rijk. Bij" Kon. Besl. is bepaald, dat de vergoeding wegens het gebruik van eigen automobiel bedoeld in art. 11 eerste lid, onder 3o., van v het Reis besluit 1916, met ingang van 1 Juli nader wordt4 bepaald op 13 cents per afgelegden kilometer. Het weer in Mei. Aan het voorloopig overzicht van het weer in de maand Mei (med^deeling van het Ned. Met. Inst. te De Bildt) wordt het volgende ontleend: De temperatuur was gemiddeld over de geheele maand bijna 2, in de tweede decade zelfs ruim 4 gr. C. boven nor maal. De maandsom van den neerslag be droeg ongeveer 7580 m.M. tegen 48 normaal. De Bildt had 230 uren met zonneschijn tegen 204 normaal en 7 da gen met lichten nachtvorst. BUITENLAND. HET GARANTIEVERDRAG. Engelands standpunt door Parijs aanvaard. Het Fransche ministerie van Bui- tenlandsche' Zaken heeft het nieuwe schema voor het antwoord aan Duitschland gereed betreffende het voorgestelde garantiepact in zake den Rijnoever. De tekst volgt de lijnen van het .Britsche memorandum zeesi* nauw. Het eenige verschil wordt veroorzaakt door de karakteristieke verschillen in ■de taal. Het antwoord zal worden medege deeld aan de Britsche regeering en 'de goedkeuring- zal worden gevraagd van den Fransclien kabinetsraad, wel ke zich waarschijnlijk a.s. Donderdag daarover zal uitspreken. Briand's besluit om de Britsche le zing van het Pact te aanvaarden werd vergemakkelijkt door het feit, dat hier geen groote oppositie daartegen is ge opperd. De belangrijkste schrijvers van nationalistische zijde zijn thans bereid het Pact te aanvaarden als het maximum dat Frankrijk ooit kan ho pen van Engelnad te verkrijgen. De Fransche regeering heeft te Londen duidelijk gemaakt, dat haar aanvaarding van de Britsche opvat ting in zajee het Pact gebaseerd is op de verzekeringen, van de Britsche regeering ontvangen. Het Pact kan in geen enkele om standigheid geïnterpreteerd worden, als zou daardoor Frankrijk worden verhinderd zijn eereplichten, voort spruitende uit de verdragen van we- derkeerigen bijstand, voordien geslo ten met Polen en Tsjechoslowakije, na te komen. Met deze verdragen zal Duitschland op de hoogte worden gesteld, zoodra het het Pact geteekend heeft. Aan den anderen kant meent de Fransche regeering, dat de Engelsche garantie voor neutralisatie van het Rijnland niet zal kunnen worden inge roepen in geval van militaire ope raties, welke op Fransch grondgebied worden uitgevoerd ten gevolge van Franschen bijstand aan Polen of Tsje choslowakije. Frankrijk meent echte^ dat de mo gelijkheid van interventie niet als ern stig behoeft te worden beschouwd. 'Men gelooft over het algemeen, dat de betrekkingen tusschen Duitsch land en Polen in de toekomst beter zullen worden. Dat men blijft aandringen op het treffen van voorzieningen voor een mogelijk conflict is slechts een gevolg van het verlangen, de nationale eer te verzekeren met het oog op Frank- rrijks verplichtingen jegens de staten aan Duitschlands oostgrenzen. DE BELGISCHE CRISIS De beslissing bij de socialisten. Waarschijnlijk zal de „Moniteur Of- ficiel" deze week nog niet de samen stelling publiceeren van het nieuwe Belgische ministerie. Voor Poullet definitief de opdracht tot' vorming van een kabinet aan vaardt, moet hij wachten tot het con gres van de socialistische partij, dat Zaterdag en Zondag a.s. vergadert, een besluit heeft genomen nopens de door do socialistische parlementariërs te volgen gedragslijn. Hot algemeen bestuur der partij, dat bijeenkwam, heeft het aan het congres overgelaten een .beslissing te nemen. In het algemeen bestuur zijn de meeningen zeer verdeeld naar ge lang de gedelegeerdèn Vlamingen of Walen zijn. De kwestie van de toewijzing van het voorzitterschap van den minister raad aan een Katholiek heeft bezwa ren doen rijzen. Daar tegenover werd evenwel opgemerkt, dat bij een Katho liek-Socialistische combinatie het pro gramma de hoofdzaak is. Sommige Walen zouden liever zien. dat een finksch cartel werd gevormd Zij zijn van oordeel dat Poullet te zeer flamingant is. - Enkele gedelegeerden bepleiten Ka merontbinding en een beroep op het land. Daar ten slotte het algemeen be stuur der socialistische partij niet tot een besluit kon komen, heeft m«n be paald dat het congres de houding der partij moet vaststellen. Na de zitting van het partijbestuur heeft Vancfevelde Poullet bezocht en hem medegedeeld, dat zijn program levendige critiek heeft ondervonden. Het socialistisch partijbestuur heeft gistermiddag nogmaals vergaderd en besloot de onderhandelingen met Poul let tot Zaterdag voort te zetten. Maar men begint aan het succes van deze onderhandelingen te twijfelen. HET COMMUNISTENPROCES IN BOELGARIJE Tegen 63 personen de doodstraf geëischt. In het groote proces tegen de com munistische samenzweerders hebben zich 2c!4 personen voor den krijgs raad van Schumen te verantwoorden De auditeur-militair eischte tege. 63 personen de doódstraf. De krijgsraad heeft nog geen uit spraak gedaan. STORM IN ZWEDEN. Verscheidene zeilbooten omgeslagen. Terwijl overigens het weer over het algemeen goed was, stak op den eer sten Pinksterdag in den middag in Midden-Zweden plotseling een (Orkaan achtige storm op, hier en daar verge zeld van hagelbuien. Te Norköping sloegen talrijke zeil booten om, .waarbij 20 personen ver dronken. Bovendien verloren drie personsen bij auto-ongelukken het leven. Vrijstelling van militairen dienst in Zweden. Het Zweedsche parlement heeft een wetsontwerp aangenomen, vólgens het welk niet alleen uit religieuze, maar ook uit ethische overwegingen vrij stelling kan worden verkregen van den militairen dienst. Radio-Programma. Wat eir vanavond te hooren is. 6.30 NSF. (Hilversum, 1050 M.) Concept Drkest onder leiding van F. Lupgens. 5.35 (FL Parijs, Eiffeltoren, 2650 AL Causerie, daarna concert. 5.50 (Munchen, 485 M.). Concert. 6.2LO en 5XX. Muziek. 6.20 2LO (Londen, 365 M.) en 5XX (Chelmsf.ord, 1600 M.). Tijdsein van Big Ben, weerbericht, nieuws. 6.50 (Hamburg, 395 M.). Concert. 8.05 SFR (Radio- Paris, 1780 M.) Concert. 8.10 NSF. Chr. Radio-omroep. Zie pro gramma hieronder. 8.50 (Munster, 410 M.V Concert. 9.20 2LO en 5XX. Tijdsein van Green- vich, weerbericht, nieuws. Nederl. Christ. Railio-vereenlgmg Hedenavond te ongeveer acht uur zal door middel van den zender der NSF te Hilversum, golflengte 1050 M., het volgende programma worden uitge zonden. 1Inleiding. 2. Nel .Cor Piu, van G. Paissiello, te zingen door Mej. Aleid GoetLsch. 3. Per la Gloria, van Bonocini, te zingen door Mej. Alcid Goettsch.-. 4. Die Lotus Blume, van Rob Schu mann, te zingen d. .Mej. Tine Mulder. 5. Immanuel, van Eduard Rössler, te zingen door Mej. Tine Alulder. 6. Rede van den Wel Ed. Gestr. heer P. v. Nes Czn te Bodegraven. Insp. v. li. L.O. en Red. v. h. Geref. Jon gelingsblad, over het onderwerp: „Het idealisme der Jeugd". 7. Agnus Dei, van W. A. Mozart, te zingen door Mej. Aleid Goettsch. S. Panis Angelic us. van C. Franck, te zingen door Mej. Aleid Goettsch. 9. Hemelhuis, van Em. HiiLbroeck, te zingen door Mej. Tine Alulder. 10. Widmung, van Rob- Schumann, te zingen* door Mej. Tine Mulder. na^Komt o Sonne, van C. v. Rennes, te zingen door Mej. Aleid Goettsch. 11b. Mij spreekt de blom een tale, van Cath. van Rennes, te zingen door Mej. Aliecl Goettsch. 12. Sluimerlied, van A. Averkamp, te zingen door Mej. Aleid Goettsch. 13. Jezus, lieel van Eugene Hildach, te zingen door Mej. Tine Alulder. Degenen, die van deze bepaling ge bruik willen maken, moeten arbeids dienst verrichten, die 90 dagen, resp. 120 dagen langer duurt dan de gebrui kelijke militaire diensttijd. KORTE BERICHTEN. De Prins van Wales is gistei in Natal aangekomen en heeft in den loop van (Jen dag drie plaatsen, die herinneringen aan den Boerenoorlog wekken, bezocht, 11.I. Ladysmith, Spi onkop en Colenso. De onderhandelingen tusschen de Deensclie werkgevers en arbeiders zijn zonder dat eenig resultaat is be reikt, afgebroken.' Onder de gearresteerden bij het revolutionaire complot te Lissabon, bevindt zich de Hongaarsche commu nist Bela Kun. Hij zal gedeporteerd worden. Aan de conferentie inzake den wapenhandel te Genève zal een uit spraak worden gevraagd betreffende een verbod van den chemischen en bacteriologischen oorlog. De internationale arbeidsconfe- rentie heeft de conventie intake de gelijkstelling van buitenlandsche er inheemsche arbeiders ongewijzigd 'de finitief goedgekeurd. De Noorsche regeering zal twee watervliegtuigen naar Spitsbergen zen den om behulpzaam te zijn bij' het op sporen van de expeditie Amundsen. De onrust te Sjanghai duurt voort. De regeering te Peking eischt de vrijlating der gevangenen. De vreemde gezantscharmen besluiten een landingsdivisie van 2000 man er heen te zenden. AT^er dan 2000 personen in de stad WaggaWagga in Australië, zijn dakloos geworden door de hevige overstroomingen. Er zijn zeve'i perso nen omgekomen. Alle negen beklaagden wegens 'den moord on den S.irdar te Kaïrc ziin s-hii'Vf bevond*>n. KERK EN SCHOOLT NED. HER\'. KERK. Bedankt: Voor Bellingwolde, G. Se- venster te Hoorn (Terschelling). GEREF. KERKEN. Tweetal: Te Oudega (Smal), H. Th. van Munster te Echten en U. Buwalda, te O. en N. Bildtzijl. Aangfenomen: Naar Reeuwijk Sluipwijk. J. C. Houtzagers, cand. te De Bildt. Bedankt: Voor Tienhoven, West maas en Woubrugge, J. C. Houtzagers, cand. te De Bildt. CHR. GEREF. KERK. Bedankt: Voor Harderwijk, P. de Smit te Nieuwe Pekela. GEMENGD NIEUWS. Een familiedramcL Gisteravond heeft er in het perceel de Constant Rebecque plein 21 in Den Haag, bewoond door het gezin C. U. P. v. B., een drama plaats gehad. Daar vielen herhaalde1 ijk huiselijke onaangenaamheden voorl waaraan het feit, dat v. B. dikwijls mis bruik maakte van sterken drank, niet vreemd was. Gistermiddag was er ook

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1925 | | pagina 2