CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN [advertentie-prijs 19 JAARGANG DONDERDAG 28 MEI 1925 NUMMER 1524 NIEUWE LEIDSCHE COURANT ABONNEMENTSPRIJS In Leiden en buiten Leiden waar agenten gevestigd zijn Per kwartaali 2.50 Per week i 0.19 Franco per post per kwartaal I 2.90 fijt Hummer bestaat uit 1WEE Blades. EERSTE BLAD. Valsche beschuldigingen. Op een andere plaats in dit nummer vinden onze lezers een ingezonden stuk van den heer v. K. te L. dat ons noopt tot het maken van enkele kantteeke- ningen. En als we daarbij misschien een wei nig scherp zijn, dan is dat niet onze schuld, maar dan is dat te wijten aan den inzender zelf, die het spijt ons dit te moeten constateeren op een zeer onwaardige manier, om geen scherper woord te gebruiken de A.R. partij durft bestrijden. Hoewel het ons bekend was dat men in Staatk. Geref. kringen weinig kies keurig is in de keuze der middelen, als het gaat tegen de A.R. partij, hadden we toch van den heer v. K. iets beters verwacht. Het is ons onverklaarbaar, dat hij die toch ook belijdt dat we tegen nie mand valsch getuigenis mogen geven maar dat we 's naasten eer en goed ge rucht naar vermogen hebben voor te staan en te bevojderen, den droeven moed heeft van enkele voormannen der A.R. partij een zoo door en door valsch getirgen's te geven. Het is meer dan erg. Het is schandelijk. Wat toch is de zaak! De heer v. K. zegt dat het droevig stemt wanneer men mannen als Iden burg een standpunt ziet innemer. lijn recht in strijd met Gods Woord en dat mannen als Idenburg en Rutgers en Minister Heemskerk zich aansluiten bij Prof. Slotemaker de Bruine, dat niet strafbaar is wie de Allerhoogste Majesteit op onze straten zoo godde I009 onteert en beschuldigt. Dat is een ernstige beschuldiging. Maar een onware beschuldiging tevens. Het was toch Min. Heemskerk - - óm met dezen te beginnen die ondanks den hoon waaraan hij zich daardoor blootstelde, zijne medewerking tot het verkrijgen van de goedkeuring op de statuten van „De Dageraad" weigerde En hij deed dat op deze grond-m: „Het (Statuut) stelt Uitdrukkelijk de in God haar oorsprong .vindende nor men terzijde. Het stelt aan de veroen:- ging ten doel de menschelijke persoon lijkheid, los van ieder geloof in God. zich vrij te doen ontwikkelen en haar eigen heer en meester te zijn. Dat is anarchie." Dat is zooals men ziet precies het tegenovergestelde van wat de heer v K. schrijft. En datzelfde geldt ook van wat dé heer v. K. die de Dageraadskwestie en het vraagstuk van het vloekverbod een weinig dooreenhaspelt, omtrent den «■heer Idenburg meedeelt. Door de Regeering waarop men zoo veel aanmerkingen heeft, was in afwij king van een vroeger door Min. van Houten ingenomen standpunt gewei gerd een gemeentelijke verordening waarbij het uiten van openbare gods lasteringen strafbaar werd gesteld, ter vernietiging voor te dragen. Tegen dit optreden, dat door de St. Geref. ook al niet gewaardeerd wordt, 1 blijkbaar, maakte de heer Slotemaker de Bruine bezwaar. Hij wilde de bestrijding van dit gif, zooals hij het noemde, doen geschieden door zedelijke en geestelijke middelen. En toen kwam de heer Idenburg aan het woord, niet'om zich bij den heer S. de B. aan te sluiten, maar om het standpunt van de Regeering te verde digen. i ,.Het gaat hier aldus de heer Iden burg— over godslastering en 't moed- villig honen van God9 Naam in het I penbaar. Dat heeft met gewetensvrijheid en i ijheid van gedachte op zichzelf niets e maken. Niemand wordt in zijn ge- eten verplicht om God in het open- ar te lasteren of te honen. \Tu komt het mij voor, dat bezwaar- I li ontkend zal kunnen worden dat de C .jrheid op dit gebied een taak lean l.w^hen; de Overheid heeft wel degelijk I tta roeping ten opzichte van de goede leden En tot die goede zéden behoort BUREAU: Hooigracht 35 Leiden Gewone advert entiën per regel cent Ingezonden Mededeelingen, dobbel tasJoL i jj Bij contract, belangrijke redactie. Tel. 1278, Postgiro 58936, Postbox 20 Kleine advertentiën bij vooruitbetaling van ten hoogste 30 woorden, lijks geplaatst ad 40 cent. ongetwijfeld niet het lasteren, maar het eeren van Gods Naam." Dat is toch heel wat. anders dan de heer v. K. betoogt. En het moet wel droef stemmen als men ziet hoe van Staatk. Geref. zij de, in het openbaar, In het gezicht van den vijand, deze feiten worden ver draaid, teneinde de A.R. partij en hare voormannen verdacht te kunnen ma ken. De heer v. K. wijst ook op de Hou ding van Mr. Rutgers ten opzichte van dé strafbaarstelling van Godslastering. Welnu, in het bekende rapport om trent deze zaak, mede door Mr. Rut gers onderteekend, komt ook deze con clusie voor: „De openlijke Godslastering voorzoo- ver zij het karakter draagt van een ho nen of smaden van God, behoort in de Neder!andsch Strafwet strafbaar te worden gesteld, omdat een dergelijke ontheiliging van Gods Naam een zoo krasse inbreuk is op de goede zeden die ten opzichte der gedraging jegens den hoogsten Souverein onder eene Christelijke natie behooren te gelden dat de Overheid als zijnde voor haar deel en op hare wijze handhaafster- van Gods wet, haar niet straffeloos mag gedoogen." Het is onverklaarbaar, hoe na deze duidelijke uitspraken, die toch niet in het verborgen zijn geschied, de heer v. K. durft schrijven, dat nu Antirevo lutionaire voormannen in dit opzicht ontrouw zijn geworden aan hun ver leden. Wij willen aannemen, dat de heei v. K. op een dwaalspoor is geleid door de eenzijdige Voorlichting van de „Banier". Maar dan zal hij het wel met ons eens zijn, dat we hier niet te doen hebben met een Banier vanwege de waarheid, maar een Banier die op droeve wijzé bezoedeld is. Wanneer de Staatk. Geref. ijveren voor de verbreiding van hunne begin selen en de versterking van hunne partij, niemand die het hun kwalijk ,al nemen. Maar als zij voortdurend met ver dachtmaking of verzwijging van de feiten de A.R. partij en hare voorman nen in een hatelijk daglicht stellen, dan geeft dit zeker geen -hoogen dunk van haar optreden. Want Wel zegt de he^er V. K. dat het goede niet geheel wordt verzwegen, maar dit verandert niets aan het feit dat de Banier hare lezers, zeer eenzij dig en altijd precies ten nadeele van de A.R. paitij voorlicht. Was dat niet het geval, dan zou ze melding hebben gemaakt van het ver zet der A.R. Kamerleden tegen de Olympiade en dan zou ze ook hebben vermeld dat tóen de heer Scheurer streed tegen het vrouwenkiesrecht in Indië, Ds. Kersten verzuimde hem te steunen. Omdat hij eenige dagen ongesteld was zegt £e heer v. K. Maar Ds. K. wa- toch niet zoo ongesteld of hij kon naar Den Haag komen om de presentielijst te teekenen en daarna, zooals dat bij vele Kamerleden gebruikelijk is, weer te verdwijnen. Niet zonder verbazing hebben wij ge lezen wat de heer v. K. omtrent de verzekeringskwestie opmerkt. Het betalen van pensioenpremie wordt door hem niet principieel ver oordeeld, maar wel 't incasseeren van de uitkeering. Ons zijn echter gevallen bekend, dat men van Staatk. Geref. zij de wel bezwaar maakt tegen premiebe taling, maar dat men de uitkeeringen zonder eenig bezwaar in ontvangst neemt. Wat overigens deze kwestie betreft, daaromtrent is duidelijk een kentering merkbaar. Wij zijn nu al zoover, dat een pensioen geheel op verzekering ge baseerd officieel, onlangs nog door den heer Kattenberg wordt goedge praat. Dat iö voor ons thans echter niet de hoofdzaak, maar wel de valsche be schuldigingen waarvan de Staatkun dig Geref. zich bedienen, om de A.R. partij te bestrijden. Het is mogelijk en zelfs waarschijn lijk dat men roet zulk een strijdwijze succes heeft. Maar dan gelieve men te bedenkt n dat succes ^utrekt niet hetzelfde is als zöfletu STADSNIEUWS. Provinciale Diaconale Conferentie In de middagvergadering, die zeer dxuld bezocht was, hield allereerst Dr. S. O. Los van Den Haag een rede, over „De invloed van de persoonlijkheid op den ar beid van den diaken"; 't geen spr. deed aan de hand van de volgende stellingen: 1. De persoonlijke vereischten voor het diakenambt worden onderscheiden van die voor het huiselijk, kerkelijk en maat schappelijk: leven van den ambtsdrager. Ze zijn drieërlei, n.l. die betrefffende ka rakter, aanleg en vaardigheid. 2. De karaktereigenschappen van den diaken worden in de H. Schrift breed op gesomd, in tegenstelling met de ondeug den, die zich openbaarden bij het werk der barmhartigheid in de hei den wereld. Deze eigenschappen verschillen naar het milieu waarin de diaken optreedt. Ze gel den vooral bij de approbatie van geko zenen, die niet dan met algem. goedvinden van de Kerk in het ambt mogen gezet worden. 3. De aanleg tot het diaconaal werk wordt in de H. Schrift opgevat als cha risma (genadegave). Ze openbaart zich in geloof, in hoogachting van het ambt, lust tot onderzoek van Gods Woord, betreffen de het werk der barmhartigheid en mede lijden met hen, die waarlijk arm zijn. Ze vordert, dat voor de verkiezing aparte bidstonden gehouden worden, waarin deze gaven worden voorgesteld aan en afge smeekt door de gemeente. 4. De vaardigheden voor het diaconaat Eenige psychologische kennis voor de on derscheiding, paeoagogische kennis voo: de voorkoming van armoede, sociale ken nis voor het handnaven van het recht der armen, regeertalent voor de leiding van de armen,, gevoel van barmhartigneid voor het inleven in den toestand der armen, administratief talent voor hét bek. r en de correspondentie. Oc'c r ge vens::;: e.ni ge algemcene kennis \an hetgeen voorvalt op het terrein der barmhartigheid. Spr. begon met eenige eischen, waar aan de oiaicen moet voldoen, in het licht te stellen. De Heiliger Schrift, aldus spr., is ons ten voorbeeld bij het vaststellen van be paalde eischen, cue aan den bedienaar van 11 ambt moeteil worden gesteld. Deutero- nomium bevat tal van eischen, geldend voor regeerders en priesters. Johannes de nooper spreekt van eischen, waaraan een soldaat moet volooen. Van den diaken wordt vooral geëischt een goede naam, zooals in het Nieuwe testament blijkt. Verder eenig geestelijk, overwicht, bespiaaktneid, en vooral door zettingsvermogen. De diaken moet met zijn tijd weten te woekeren. Hij mag ook de personen, met wis hij in aanraking komt, niet naar den mond praten. Hij moet zich kunnen be- neerschen ook bij #het gebruik van aam geboden geneugten, zooals in Timotheus tegen het gebruik van te veel wijn bij lief demaaltijden wordt gewaarschuwd. In on zen tijd zou men dit kunnen toepassen op de koffie. De diaken moet naast volkomen eerlijk, ook bekwaam zijn om zijn invloed op anderen uit te oefenen. Hij moet kunnen regeeren, eerst in zijn huis.'Om te dienen moet men iets Koninklijks hebben ontvan gen. Deze eigenschappen zouden zijn samen te vatten: in wijsheid van het verstand, in vastheid van den wil, en in bekwaamheid om anderen te regeeren. Maar de diaken moet ook gevoelseigeu- schappen bezitten. Hij moet blijmoedig geven; zonder zichzelf op den voorgrond te stellen en zonder hard te zijn. In een prachtig stuk, dat Augustinus heeft geschreven over het catechiseeren gaat deze ook uit van den tekst, dat God den blijmoedigen gever liefheeft. Want ook de leeraar is een gever. De diaken die lusteloos en zonder warmte arbeidt, bederftzijn heele werk zegt spr. De diaken moet als ambtsdrager ook opkomen voor de rechten van den arme, wanneer deze worden miskend, ook in de Gemeente van Christus, gelijk! Jaco bus heeft gezegd. De diakenen moeten de verkeerde ele menten ,die eertijds de „vlekken in de liefde maaltijden vormden", op hun tijd Weten te ontmaskeren en overgeven aan de opzieners. Vervolgens gaf spr. een belangwekkend overzicht van de ontwikkeling en geschie denis van het Diakenambt. In de 4de eeuw verloor het diaken ambt zijn zelfstandigheid, die het niet herkreeg voor de Reformatie. Reeds- in de i6dq> eeuw werden de ei schen, te "stellen aan den diaken, eeniger- mate bepaald door maatregelen, welke toen noodig waren om de zelfstandig heid van het ambt te verdedigen, soms tegenover het optreden der publieke arm-' ,-erzorgers. Onze vaderen spraken voorts an „speuren", waarin de diaken bedre- en moet zijn, alsook! '„gezet", niet licha melijk, maar in het aanzien der gemeente, bij wie hij goedeh opgang (achting) moet hebben uit hoofde van zijn ervaring. Verder haalde spr. verschillende uitin gen aan van Dr. Kuyper, Prof. Bouwman n :\ir. A. J. L. v. Sceck- Calkoen, om de ercischten van den diaken toe te lich ten. De diaken moet, waar noodig, ook ar moede voorkomen. In den loop der historie zijn 28 ver eischten aan het licht gekomen, waaraan de diaken moet voldoen. Deze zouden zijn te rubriceeren onder karakter, gaven (prac tijk!) en vaardigheid (theorie). Bij de keuze der diakenen moet worden gelet op het milieu, waarin de candidaat- diaken zijn opvoeding heeft ontvangen. Iemand kan een zeer goed diaken zijn en toch op een bepaalde plaats niet tot zijn lfccht kunnen komen. Dp diaken moet goe de getuigenis hebben, zelfs van degenen die buiten zijn. Hoe zal hij anders de hei ligheid van het ambt hooghouden? Tenslotte besprak spr. enkele bezwaren. In sommige gevallen kan ontheffing moe ten worden verleend wegens gemis aan tijd, maar nooit mag bij den betrokkene! het ambt minder laag worden geacht, dan andere functies. Men moet ook diakenen kwee ken. De mannen- van de kiesvereenigingen en „Patrimonium" geven ds vereenigin- gen van jongelingen voorlichting over het karakter van hun werk. Waarom zouden dat ook de diakenen niet doen Onbekend maakt onbemind, en onder de jongelin gen kunnen uitnemende krachten zijn. In het slot van zijn betoog drong spr. aan op het bestudeeren van bronnen en gegevens ovpr alles, wat op armenzorg en sociale wetgeving betrekking geeft. Bij de bespreking vali zijn referaat vortd de spreker nog gelegenheid op enkele punten terug te komen, zoo als, dat de diaken „niet arm" moet zijn, en blijk hebben gegeven, in eigen huis wel te kunnen regeeren, in welk geval onge- huwden niet in aanmerking zouden ko men. Den spreker werd hartelijk dank ge zegd voor zijn schoone rede. Om des tijds wille werd besloten de be spreking van de vraag van Maassluis, betreffende de verhouding tusschen kerke- raad en diaconie van de agenda af te voeren. De heer Donner, die deze bespreking zou inleiden, verklaaide zich bereid zijn inleiding aan de redactie van het Cor respondentieblad af te staan. In behandeling kwam tenslotte de waag van Katendrecht; Zijn er regelen te stellen, hoe te han delen in gezinnen, waar dc man of de vrouw tot een ander of geen Kerkgenoot schap behoort welke vraag werd toe gelicht door den heer, v. d. Lee uit Ka tendrecht. Bij de bespreking bepleitten emige bloe ders een regeling, waarbij, indien een dubbele bedeeiing door gemis aan mede werking van. het betreffende kerkelijk of maatschappelijk lichaam, de richting van het gezinshoofd tot maatstaf wordt geno men. Geconcludeerd werd tenslotte, dat in deze kwestie veel wordt bepaald, door bijzondere omstandigheden, voornamelijk door de verhouding, waarin de doopleden van het betreffende gc-zin staan tot de kerk. Ten aanzien van de verhouding tot maatschappelijke lichamen werd er de nadruk op gelegd, dat de overheid eigen lijk geen barmhartigheid oefent, maar dat deze wordt gevonden op particulier terrein. Dr Bouwman van Leicie achtte in de conclusie geen voldoende onderscheiding aanwezig. Vooral moet onderscheid wor den gemaakt tusschen hen, die tot een ander, en hen, die tot heel geen kerk verband behooren. Verder moet men zich houden aan den regel, dat de ongeloo- vige man door de geloovige vrouw en omgekeerd wordt geheiligd. Zoo weinig mogelijk moet aan de over heid worden overgelaten. De overheid oefent geen barmhartigheid. Zij draagt het zwaard. Met erkentelijkheid nam de vergadering van deze opmerking nota, waarna de be spreking werd beëindigd. Besloten werd, het bepalen van plaats en tijd voor de volgende conferentie over; te laten, aan het comité. Dr. Los sprak tenslotte nog een warm woord van aanbeveling voor de vereen, tot oprichting van middenstandsrusthui zen voor ouden van dagen, tot het lid maatschap waarvan spr. de diaconieën op wekte, waarin hij werd gevolgd door Ds. Bouwman, eveneens bestuurslid der ver- eeniging, die de noodzakelijkheid van der gelijke inrichtingen betoogde. De voorzitter dankte de scheidende Comitéleden voor wat zij in het belang der conferentie hadden gedaan, de predi kanten Ds. Kouwenhoven en Ds. Bouw man voor hun aanwezigheid en de Leid- sche Diaconie voor haar ontvangst, Dr. Los eindigde met dankzegging. Afscheidscollege Prof. Blok. Bij het afscheid van Prof. Blok werd deze toegesproken door den rector-mag- nificus Prof. Mr. A. J. Blok; daarna sprak namens de faculteit der letteren en wijsbegeerte de secretaris dezer fa culteit, Próf,, Dr. A. W. B y v a n ck, den scheidenden prof. Blok toe. Nadat Prof. Dr. H. Brug mans namens een commissie van oud-leer lingen en vrienden gesproken had, richtte Dr. G. J. H 0 0 g e \v e r f f, dir. van het Nederl. Historisch Instituut te Belangrijkste nieuws in dit Nununer Binnenland Het afscheid van Prof. Dr. P. J. Blok De gewijzigde Pensioenwet door de Eerste Kamer aangenomen. Het ontwerp tot wijziging van de L. O. wet door de Eerste Kamer aange nomen. De begrootlng van 1926 sluit meteen geraamd tekort van 1520 milltoen. Buitenland. Men verwacht, dat Dultschland eind September aan de Fransche eischen in zake zijn ontwapening zal hebben vel- daan. De Fransche Kamerdebatten over Marokko. Chamberlain beeft In het Lagerhuis verklaard, dat England niet het initia tiei zal nemen om de Engelsch-Hnssi- sche betrekkingen te verbeteren. Een conferentie ie Londen in verband met de ratificatie der conventie van Washington betreffende den aohturen- dag. Rome, dus voor dit afscheidscollege speciaal was overgekomen, het woofa tot prof. Blok. Hij zeide dat het hem een groot voor recht was, prof. Blok bij deze plechtig heid en op deze plaats te mogen toe spreken uit naam van hen, die verbon den zijn aan een instelling, waarvan zij weten dat zij prof. Blok bijzonder, na aan het hart ligt. Dat voorrecht wordt des te grooter, vervolgde spr., juist door de omstandig heid, dat gij heden afscheid neemt van het ambt, dat gij zoo vele jaren met groote toewijding hebt vervuld. De wettelijke leeftijdsgrens dwingt u heen te gean doch gelukkig niét van onze instelling het Nederlandsch His torisch Instituut te Rome een instelling welke uwe schepping js en waarvoor ge gedurende meer dan 20 jaar zooveel hebt gedaan. Nu gij het ambt van hoogleeraar hebt neergelegd, zal de band welke u met het Instituut te Rome verbindt, zeker niet verslappen, integen deel slechts des te hechter worden, c-er nog dan een ander beschouw ik daarom dit afscheidscollege niet als een vaarwel, maar als een huldiging bij uit Stek. Doch ook als huldiging heeft deze plechtigheid haar 1 element van wee moed. Mocht u wegens dien weemoed een woord van bemoediging, van op wekking van noode hebben, dan breng ik u dit van over de Alpen: een woord van Sereniteit. Alleen dit 'eene woord, maar het omvat naar mijn meening alles: een woord van sereniteit uit het land van lauweren en palmen, doch met het oog op dezen dag uit het land der altijd groene eiken. Ook op deze toespraak volgde harte lijke toejuichingen, waarna prof. Kern kamp, voorzitter van het Historisch Genootschap te Utrecht, prof. Blok toe sprak. Namienp het genootschap bracht hij dank aan prof. Blok voor zijn groote verdiensten ten opzichte van de geschie denis van ons vaderland. Hij voegde daarbij een woord van groofen dank voor het belangrijke aandeel., dat Hij in het werk van het genootschap heeft ge had. Bovendien is het genootschap, al dus spr., aan u verplicht aangezien gij er meer dan 25 jaren leiding aan hebt gegeven. Uw medebestuurders wen- schen U toe dat gij nog lange jaren van. uw otium zult kunnen genieten. A'an dignitas zal het u zeker niet ontbreken, ook al zet ge geen letter meer op hel papier. Moge een deel van uw belang- stelling voor ons genootachap blijven. (Applaus). Mr. P. J. de Kanter, voorzitter veof het hoofdbestuur van het ATgemeetf Nederlandsch Verbond, prees prol Blok dat hij het nationale leven van ons volk heeft willen leiden en wetSmf. Prof. Blok i9 een man met zeldzaam warme liefde voor zijn land en zijn volk, waarvoor HIJ heeft gezegd te wfl- len leven en sterven. Tévens heeft hij gezegd, dat hij se trotgc-h op was. Nederlander te stjn. Uitingen als deze zijn noodzakelijk tni onzen tijd. Daarom i^het de plicht van ons het volksbewustzijn aan te kwee-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1925 | | pagina 1