abonnementsprijs
CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN
advertentie-prijs
bureau: Hooigracht 35 - Leiden Tel. 1278, Postgiro 58936, Postbox20
.iufomer beslaat uit TWEE Bladen.
eerste blad.
1 stadsnieuws'
binnenland,
buitenland.
Belangrijkste nieuws in dit Nummer
e JAARGANG
DINSDAG 26 MEI 1925
NUMMER 1522'
IEDWE LEIDSCIE CODRANT
,In Leiden en bniten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaal 2.50
Franco per post per kwartaal i 2.90
Gewone «drertentiëa per regel 22V» cnot
Ingezonden Mededeelingen, dubbel lukL
Bij contract, belangrijke redactie.
Kleine advertentién Wj vooruitbetaling
▼an ten hoogste 30 woorden, woeden dage
lijks geplaatst ad 40 cent.
De halve waarheid.
In een blaadje vanwege de S.D. A.P.
onlangs hier ter stede verspreid kan
men het volgende lezen:
„In de jaren van 1914 af heeft het
Nederlandsche militarisme ondrage
lijke offers gevergd en verkregen van
ons volk aan persoonlijke lasten en
aan geld.
Het landleger heeft in die jaren
meer dan 2 milliard, d.i. twee duizend
miilioen gulden gekost. De vloot daar
enboven nog een half milliard. Met
deze gelden zou men zoo goed als
de geheele Nederlandsche staats
schuld kunnen aflossenI"
Dit is echter slechts de halve waar
heid. Vergeten werd te vertellen,
dat de aangevraagde mobilisatiecredie-
ten steeds door de Soc. Democraten
werden goedgekeurd.
Toen de eerste sommen werden aan
gevraagd, verklaarde Mr. Troelstra in
de Kamer dat de nationale gedachte
de nationale geschillen moest over-
heerschen.
En „Het Volk'verdedigde dit optreden
met er op te wijzen, dat voor de be
vrijding der arbeidersklasse het onaf
hankelijk volksbestaan de eenige ge
zonde en duurzame basis is.
Hieruit blijkt dat de critiek in het
verkiezingsblaadje van de S. D. A. P.
allen grond mist.
Zelf heeft men meegeholpen dit geld
j uit te geven en zelf heeft men verklaard
J dat daardoor het belang van de arbeiders-
klasse werd gediend.
3 Oct. Veresniging.
In hoofdzaak ter bespreking van de
feostplaunen voor de as. 3 Octobervie-
ring vergaderde gisteravond de 3 Oct.
I Veieeniging
j De feestende Turk kon ditmaal de
- »ereen. niet in de bekende bovenzaal
j ontvangen en zoodoende zag ons nu
het Nutcgebouw binnen hare mu on
C vergaderd
i De voorzitter, de heer W. v. d. Laan
I heette de aanwezigen hartelijk welkom
j i en gaf daarna het woord aan dén 2mi
secretaris, den heer P. Boot Jr. die de
notulen der voriee vergadering voor
las, en deze ongewijzigd onder applaus
j zag goedgekeurd.
J Medegedeeld wu-d dat in de plaats
1, van den heer Dudok van Heel nam.ms
den praese? :ol!egi van het studenten
corps in het bestuur heeft zitting geno
men de heer A H. Baron v. Harde i-
broek
Verder werd medegedeeld, dat het
besluur het concept van de gewijzig
de statuten lan U.t Dep. van Justitie
9 ter onderzoek had opgezonden. Het De
partement.h -eft geweend dat alleen dn
Decembervergadering de statuten kon
wijzigen, zoodat een bespreking daar-
lil over in deze vergadering geen zin
heeft. Een vraag van den heer Ebbink
waarom het punt: statutenwijziging
niet op de agenda voorkwam, was
hiermede tevens beantwoord.
Besloten werd dan ook, het hierbij
voorloopig ie laten.
In de kascommissie voor dit jaar
werden benoemd de heeren W. Brou
wer. J. v. Muiden en J. Wilmink. Mede
stonden op de voordracht de heeren C.
Th Breebaart, A. BVeebaart en H. J.
P Wassenaar.
Hierna kwam het groote moment: de
bespreking van het feestplan, die door
den voorzitter met een korte uiteen
zetting werd ingeleid.
Het bestuur heeft zooals gewoonlijk
weer verschillende denkbeelden ovev-
wogen. Mede in verband met het open-
'uch'spel bij de Lustrumfeesten van
Ij et Leidsch Studentencorps, dat ook
>nn historisch onderwerp zal behande-
n en. meende het thans eens op ander
dbied te .moeten zoeken,
ei Ove wogen werd achtereenvolgens
et hcuden van een reclame-optocht
0 an een bloemen corso en een in beeld
"oirren van een sprookjes-serie, b.v.
Moeder de Gans.
Het resultaat is geweest dat men al-
'een liet eerste plan heeft vastgehou-
J den Met het oog op een in voor dit
>e 'oei gunstiger conditie verkeerende
1 c laats als Scheveningen waar de deel-
name soms niet eens schitterend is,
lel meende het bestuur een corso te Lei-
II 'ti. althans zooals dat op een 3 Qcto-
berfeest zou behooren te zijn, niet veel
kans van slagen te mogen geven.
Daarbij gingen reeds 2 jaar geleden
uit deze vergadering stemmen op voor
het houden van een reclame-optocht,
en het is wel te verwachten dat vooral
de Leidsche winkeliers indien de om
standigheden het eenigszins toelaten,
zich zullen beijveren om met iets heel
moois voor den dag te komen.
Deze optocht zou dan de hoofdschotel
zijn van de groote middag-feestviering.
Wat het overige betreft dacht men
de gewone volgorde weer te volgen.
Des morgens om zeven uur koraal-
muziek door het Leidsch politie-mu-
ziekkorps op de trappen van het Stad
huis; vervolgens om 8 uur teneinde
voor zoover noodig de menschen wak
ker te maken een reveille door de stad
met eenige muziekkorpsen, gezamen
lijk of op zichzelf.
Daarna de bekende en niet meer te
missen uitvoering van koraalmuziek
tegenover het v. d. Werffpark; en dan
de uitdeeling van haring en witte
brood aan de Waag, wat het bestuur
zich had voorgesteld ditmaal van een
bijzondere attractie vergezeld te moe
ten laten gaan, bestaande in het af
steken van Japansch dagvuurwerk,
vanaf de Hoogstraat en de Kippenbrug
waarvan dan de duizenden die zich in
deze omgeving plegen op te houden,
zouden kunnen genieten.
Eenige attractie wenschte men ook
te leggen in den aard van de te arran-
gecren muziekcorpsen, b.v. de bekende
muziek van Goulmy en Baar uit 's-Her
togenbosch, wier optreden overal be
wondering wpkt. De Brabanders, ko
mende met den trein van 10.50 of half
elf, gaan dan met vliegende vaandels
en slaande trom door de stad via Bree-
straat en Hoogewoerd naar het feest
terrein aan den II. Rijndijk, waar de
opstelling van den optocht plaats za]
vinden.
Men had zich ook wel met het Ur-
ker corps in verbinding gesteld, maar
waar dit niet voor den Zondag terug-
zou kunnen zijn, maakte dit voor deze
keer bezwaar.
Met Volendammer en Zeeuwsche
corpsen en koren, die eventueel in na
tionale kleederdrachten zouden ver
schijnen, wordt nog correspondentie
gevoerd. Tot heden staat het er gun
stig voor.
•Verder wordt ook getracht verbin
ding te krijgen met het zeer gunstig
bekend staande Haagsche politiecorps,
dat nog onlangs bij de huldiging van
de Holland-Indiëvliegers op „Houtrust'
mooie praestaties heeft geleverd.
Op het terrein aan den Hoogen Rijn
dijk vindt dan de opstelling plaats van
den optocht, waar de jury tevens de
wagens beoordeelt en de prijzen toe
kent. De leden der 3 Oct. Ver. zullen
hier tegeu den geringen prijs van 0.25
toegang hebben. Zij kunnen dan alles
rustig bezichtigen.
Te half twee uur rijdt de optocht af,
Het is de bedoeling hem te doen be
staan in een nationale- en plaatselijke
afdeeling. Verwacht wordt IJl., dat de
nationale industrie en handel veel ani
mo zullen toonen, terwijl daarnaast
toch ook de Leidsche winkeliers eens
flink voor den dag moeten kunnen ko
men. De deelname zal tevens mogelijk
gemaakt worden voor Leidsche ver-
eenigingen van allerlei aard.
Aan deze mededeelingen werd nog
toegevoegd dat het bestuur van de le
den geen plannen had ontvangen, zoo
dat ook dit plan eigen werk is.
Het is de bedoeling, voor den win
naar flinke prijzen beschikbaar te stel
len, zooals van f250. f150. 'f100, f75
en f 50, tot een bedrag van f 1500.
Wordt de deelname grooter dan ver
wacht werd, dan zullen ook de prijzen
woi-den vermeerderd.
De begrooting wordt geraamd op
f12000 wat de kosten en f 10.000 wat
de ontvangsten betreft, zoodat met de
contributie-ontvangst meegerekend, de
kans bestaat dat voor het volgend jaar
wanneer de feestviering mogelijk weer
wat breeder zal worden opgezet, een
saldo overblijft.
Een herhaald applaus bewees de in
stemming der vergaderipg met dit
feestplan.
Toegezegd werd verder dat overigens
ook het gewone programma zal wor
den gevolgd. Naast het groote Avond
feest op het Schuttersveld zal in de
Stadszaal (de Schouwburg is reeds be
zet) een feestavond worden georgani
seerd, waarvoor een dergelijk program
ma zal worden gezocht. Blijkbaar was
men het eens met den heer Gevten-
beek, toen deze opmerkte dat het ca
baret van de laatste jaren niet bij allen
in den smaak was gevallen.
.Verschillende wenken uit de verga
dering werden in ernstige overweging
genomen.
Het vuurwerk zal een paar meter
hooger worden geplaatst, om voor
meerderen zichtbaar te zijn (Planjer).
Het vuurwerk zal goed zijn. Met zoo
weinig mogelijk rook, en de hulpmid
delen zullen met het oog op de wind
richting zoo iaat mogelijk worden ge
plaatst (v. d. Lijke).
Met het oog op de restauratie van
Zomerzorg zal dit café dit jaar waar
schijnlijk niet van het feestterrein wor
den afgesloten (Brouwer).
Ten laatste werd het geheele feest
plan onder daverend applaus goedge
keurd.
Bij de rondvraag bracht de heer
Schoor een betalingskwestie met den
heer v. d. Lijke ter sprake. De verga
dering vond' echter dat zij zich moei
lijk met de afrekening, welke 400 leve
ranciers omvat kon inlaten, en liet de
zaak aan het bestuur over.
De heer Ebbink maakte enkele op
merkingen over de leiding, waarvan
hij eenerzijds eischte, dat zij ieder ge
legenheid moest geven zich over be
paalde dingen uit te spreken, ander
zijds, dat zij werkelijk leiding zou blij
ven. Het scheen weieens alsof de ver
gadering leidde.
De voorzitter zei er niet veel over
te zullen zeggen, leder weet dat hij de
feesten van 1924 het bestuur zijn uiter
ste best heeft moeten doen en heeft ge
daan, en dan is het niet aangenaam,
over enkele kleinigheden onvriende
lijkheden in ontvangst te moeten ne
men, terwijl zij die in de eerste plaats
tot oordeelen bevoegd zijn over de
feestviering hun oprechte bewondering
uiting gaven.
Ten slotte hield de penningmeester,
de heer G. de Wilde, een scherpe phi-
lippica tegen een 1500—1700 leden, die
nog steeds na 2 of 3 maal te zijn ge
maand. hun f 1.50 niet hebbm be
taald. Zullen zij het bedragje nu mis
schien uit zich zelf eens bij mij bren
gen, vrceg spr.? Een feit ais dit geeft
nog een ietwat anderen kijk op vele
Leidenaars dan de officieele verslagen
dit jloorgaans doen, zoo besloot de
heer De Wilde.
Hebbe zijn vermaan het juiste ge
volg. De geanimeerde vergadering
werd met een woord van dank voor de
opkomst gesloten.
Leidsch Drankweer Comité.
Gisteravond hield het Leidsch Drank
weer Comité zijn eerste openlucht pro-
pagandabijeenkomst in het Kooige-
deelte. Een talrijke schare was, mede
aangelokt door de vroolijke tonen van
het muziekgezelschap „Nieuw Leven"
saamgestroomd, om aandachtig te luis
teren naar de muziek en naar den spre
ker, den heer Ad. van Duuren uit den
Haag, die in twee korte toespraken
wees op de ernstige gevaren, vooral
voor de jeugd ,van het alcoholgebruik,
om daarna krachtig aan te sporen zich
te scharen achter de „Blauwe Vaan"
en mee te strijden voor waarheid recht
en broederschap. Spreker en muziek
werden met applaus beloond. Propa-
gandalectuur werd mede druk ver
spreid. Deze eerste avond kan als wel
geslaagd worden beschouwd.
Examens L.O.
De Minister van Onderwijs, Kunsten
en Wetenschappen heelt benoemd tot
gecommitteerden bij de eindexamens
van de gemeentelijke en de bijzondere
kweekschool alhier de heeren Dr. E.
A. Keuchenius, voorz. Mr. G. A. van
Poeljé en Mr. H. W. J. M. de Jong. al
len te 's-Gravenhage. Als plaatsverv.
gecommitteerden werden benoemd
Mevr. C. van Kampen—Zernicke alhier
en de heer W. Jager Braining te 's-Gra
venhage.
In de Stedelijke Werkinrichting
werden de vorige week opgenomen 178
personen, waarvan 173 volwassenen en
5 kinderen.
Bij Kon. besluit van 13 Mei is
aan L. Zitman, steendrukker bij de
firma P. J. Mulder, te Leiden, toege
kend de aan de Orde van Oranje-Nas-
sau verbonden eere-medaille in brons.
De 22-jarige loopknecht C. H. r. d.
L. is vanmorgen terwijl hij per rijwiel
het Rapenburg passeerde, ter hoogte
van de Doelensteeg aangereden door
een aulo, toen hij van links naar
rechts wilde oversteken, terwijl de
autobestuurder H. T. uit Wassenaar
.ieeds rechts wilde nasMsrsn.
De wielrijder kwam ernstig te val
len en brak het rechterbeen. De Eerste
Hulpdienst waa spoedig ter plaatse,
die hem naar het ët Elisabethsge-
sticht overbracht.
De auto bleek door het krachtige
remmen defect te zijn geraakt.
Intrekking wijziging Bakkerswet
Naar de Haagsche redacteur van do
Maasb. verneemt, zal binnenkort bet
bij de Tweede Kamer aanhangige
wetsontwerp tot wijziging van de be
palingen der Arbeidswet betreffende
den arbeid in broodbakkerijen door de
regeering worden teruggenomen.
Min. Heemskerk met vacantie.
Naar het Corr. Bur. verneemt, zal
minister Heemskerk de geheele vol
gende maand met verlof Den Haag ver
laten:
Invoerrecht vleesch.
De minister van Financiën brengt
ter kennis van belanghebbenden, dat
de commissie van deskundigen voor
bet invoerrecht van versch en gekoeld
vleesch in hare vergadering van 23
dezer de in de wet van 19 Mei 1922 be
doelde prijscourant heeft vastgesteld
als volgt.
Rund- en kalfsvleescb, versch of ge
koeld 100 K.g. f 100; paarden- en ander
vleesch, versch of gekoeld 100 K.g. f55.
Gedurende de maand Juni 1925 za!
mitsdien bet invoerrecht voor de hier
boven bedoelde vleescbsoorten bedra
gen 10 pet. van de biervoor vermelde
waarden.
Fornografic-bestrijd^ng.
Ingediend is een wetsontwerp tot
goedkeuring van het verdrag ter be
teugeling en de bestrijding van den
handel in ontuchtige uitgaven van 12
September 1923.
De Memorie van Toelichting zegt o.
m. dat de regeling, die bij de wet van
30 Maart 1912 werd goedgekeurd zich
bepaalde tot het vaststellen der ver
plichtingen om een autoriteit aan te
stellen; welke als centraal inlichtings
orgaan op dit gebied zou optreden.
Omtrent de bestrijding zelve, althans
de strafrechtelijke, is in die regeling
niets te vinden.
In de vergadering van den Volken
bond in September 1922 werd het
vraagstuk aan nieuwe internationale
bespreking onderworpen.
Het resultaat der besprekingen was,
dat een internationaal verdrag werd
vastgesteld, dat ook door Nederland
werd geteekend. Het doel, dat men
zich algemeen heeft gesteld is. twee
erlei:
Eenerzijds wenscht men strafbaar
stelling van bepaalde handelingen op
dit gebied door de wetgeving in de ver
schillende landen, anderzijds beoogt
men een zekeren vorm van internatio
nale samenwerking inzake bestraffing.
Wat de vraag betreft in hoeverre ver
zwaring van de straf -gewenscht is,
wanneer het aanbieden geschiedt aan
minderjarigen, wordt opgemerkt, dat
bet verdrag geen verplichting daartoe
bevat.
DE KABINETSCRISIS IN BELQIë.
Nog steeds geen oplossing.
De kabinetscrisis in België is nog
steeds niet opgelost.
De liberale kabinetsformateur Max
Heeft in den loop van den namid
dag nog met verschillende extra-par
lementaire personaliteiten geconfe-
neerd.
Hij ontving verder het bezoek van
den socialistenleider Vandervelde die
hem zeide, dat de algemeene raad der
socialistische partij Woepsdagachtend
den toestand zal bespreken, (joch dat
het reeds nu zoo goed als zeker is,
dat de socialisten tegenstander zijn
van een extra-parlementaire regée-
ripgscombinatie.
Ook Poullet moet zich van Katho
liek standpunt uit tegen de door Max
ontworpen combinatie hebben uitge
sproken. Het bureau van de Katholieke
rechterzijde zal vandaag haar houding
ten opzichte van Max definitief vast
stellen.
Mochten deze pogingen mislukken,
wat wel zoo goed als zeker is, dan
komt het tweede deel van Max' plan-;
nen aan de orde, het kabinet uit de
drie groots partijen gezamenlijk.
Willen de katholieken en socialis
ten daarvan niet weten {de moeeliik-
Binnenland
De plannen van de 3-Ootobsrvleslng
te Leiden.
Intrekking van de wijziging Bak
kerswet.
De Regeering dient een wetsontwerp
in tot bestrijding van den handel in
ontuchitge uitgaven.
De raad van Katwijk besluit het
verm. cijfer van den H.O. te handha*
ven op 2.
Buitenland.
De Kabinetscrisis in België.
Hevige onweders in het buitenland.
beid bestaat ook, dat een van beiden
niet wil en er dan b.v. een liberaal-
socialistisch kabinet tot stand komt)
dan bestaat nog de mogelijkheid van
een kabinet van de socialisten met
de democratische katholieken (mits
een formule gevonden worde, dat het
katholieke blok in stand blijft en aan
de combinatie zijn steun kan verlee-
nen) en anders een nieuwe ontbin
ding.
Over acht dagen zal de crisis twee
maanden geduurd hebben, doch zon
der voortijdige Kamerontbinding zou
den de algemeene verkiezingen eerst
thans gehouden zijn
De Prins van Wales in den Oranje-
Vrijstaat.
Na een langen en geslaagden tocht
door de Kaapprovincie, waar overal
geestdriftige ontvangsten op touw ge
zet zijn, heeft de prins van Wales
zijn reis door den Oranje-Vrijstaat be
gonnen met een" bezoek aan Jagers
fontein.
Hij heeft er de Jagersfontein-mijn
bezichtigd en 's avonds met Havenga,
den Z.A. minister van financiën, een
indrukwekkenden vereenigden dienst
bijgewoond in het stampvolle ge
bouw van de Hollandsch gereformeer
de kerk. waar de Hollandsche predi
kant preekte en de Anglikaansche en
W'esleya'ansche predikanten assisteer
den.
y De dienst werd geopend met het
geestdriftig zingen van ,,God save
the King", iets wat in een Holland
sche kerk zonder weerga is.
Spaansch schrikbewind in Marokko.
De correspondente van de Daily
Express te Tandzjer, lady Drummond
Hay, m^Jdt, d?^t in de neutrale zone
aldaar de Spaansche soldateska. met
totestemming der Spaansche officie
ren een waar schrikbewind uitoefent
waarvan vrouwen, grijsaards en kin
deren het slachtoffer worden en dat
reeds aan velen het levert heeft ge
kost.
'De gezanten van Frankrijk en En
geland hebben bij de Spaansche re-
geering erpp aangedrongen, dat aan
dezen toestand een einde zal komen.
De Britsche gezant te Madrid had
leen langdurig onderhoud met Primo
de Rivera, alvorens deze naar Ma
rokko vertrok, waar hij een maand
dienkt te blijven.
De Roode Halve Map heeft uit
particuliere middelen, met den steun
van een Indischen vorst en in afwach
ting van hulp uit Egypte, een hulp
dienst voor de noodlijdenden georga
niseerd aan wie brood en meel wordt
verstrekt.-
Fascistische aanslagen.
Het fascistische schrikbewind, dat
zich na den moord op Matteotti ge-
ruimen tijd kalm gehouden heeft, be
gint ach weer te roeren.
De aanslagen op een paar fascisten
te Boara en Adira, door hun partij
genoot en daar dadelijk en dubbel en
dwars op de onschuldige bevolking
gewroken, zijn ook voor de aanhan
gers van Mussolini in andere plaat
sen aanleiding geweest tot daden van
geweld. Te Rovigo en omstreken hc&
'ben zij een nacht lang huisgehouden
ten winkels, koffiehuizen, volkstehui
zen, kantoren van sooabsriscfae ad
vocaten ens. verwoest.
Er zijn troepen naar de bchokklwi
streek gezonden, loodat de wandader)
klaarblijkelijk ook de c«ntmb WNS-
hedd te ver zijn gegaan.
Ook te Brescia en Pados #1 «Ja
fascisten te keer gegaan. Öaor bah
ben katholieke cfeibs hst memten «rt
soeldezv -
