CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN "^e JAARGANG MAANDAG 11 MEI 1925 NUMMER 1510 NIEUWE LEIDSCHE CODRAN? BUREAUHooigracht 35 - Leiden Tel. 1278, Postgiro 58936, Postbox 20 ABONNEMENTSPRIJS In Leiden en buiten Leiden waar agenten gevestigd zijn Per kwartaal 2,50 Per week 0.19 Franco per post per kwartaal 2.90 V Onbevredigend. Het gebeurde met bet Wetsontwerp inzake den arbeid in broodbakkerijen moet wel een onbewedigenden indruk maken. In de eerste plaats om de zaak waarom bet bier ging. Minister Aalberse stelde voor 'taan- vangsuur voor het kleinbedrijf met dat van het grootbedrijf gelijk te stel len en voorts aan bakkerspatroons toe te staan den noodigen voorarbeid te verlichten. Zijne bedoeling met deze wijziging was niet de Arbeidswet kapot te ma ken en den nacht- en Zondagsarbeid weer in te voeren, maar alleen om in de practijk gebleken gebreken uit den weg te ruimen. Een verstandige tactiek. Alleen door aan werkelijke bezwa ren tegemoet te komen zal het moge lijk zijn in dezen tijd van malaise de Arbeidswet te handhaven. Maar nu werd door het amendement Smeenk-Zijlstra het plan van den Mi nister onmogelijk gemaakt. Inplaats dat het kleinbedrijf gele genheid zou krijgen zich aan het groot bedrijf aan te passen werd het omge keerde voorgesteld, wat tot onoverko melijke moeilijkheden voor 't grootbe drijf moet leidèn. En om het broodetend publiek te ge rieven werd een subamendement aan genomen, waarbij het bestaande vér koopuur werd gehandhaafd. Daarmee was het ontwerp feitelijk van de baan en het lag dan ook voor de hand dat door den Minister, schor sing van de beraadslagingen werd ver zocht, met het gevolg dat de onbevre digende toestand gehandhaafd blijft. Moet deze beslissing worden betreurd om de zaak waarom het hier ging, niet minder is dit het geval orp de w ij z e waarop de beslissing genomen werd. Het sub-amendement-Schapër werd aangenomen met 34 tegen 24 stemmen en het amendement-Smeenk met 29 te gen 28 stemmen. Bij beide stemmingen over een on derwerp voor het bakkersbedrijf van groote beteekenis waren, nog geen 60 van de 99 leden aanwezig. Meer dan 40 leden waren niet op de plaats waar zij op dat oogenblik be hoorden te zijn: in de Kamer. Nu zal niemand kunnen vergen dat altijd alle leden present zijn. Maar het moet wel een hoogst on- aangenamen indruk maken als bij de behandeling van een niet onbelangrijk ontwerp nog geen 60 pet. van de heeren die straks weer wonderen zullen vertellen van hunne .,open oogen" voor de volksbelangen, aanwezig is. Half-analphabeten. Half-analphabeten, dat zijn w ij anti revolutionairen En zoo scheldt ons niet „Het Volk" of de liberale „N. R. Ct." die als het anti's in de buurt weet dadelijk- last krijgt van de gal, maar zoo worden we aangeduid door het liberale en als regel ook hoogstaande „Handels blad." Het gebeurde met het millioen voor de Olympiade deed echter ook hier de gal overloopen en zoo kan #ien in dit liberale orgaan het volgende lezen: „Men kan niet verwachten, dat ook de door Dr. Kuyper politiek georga niseerde half-analphabeten begrip toonen voor cultuurverschijnselen. In hun oog dient ook den duivel vaak wie de wetenschap dient of do kunst. Maar den tot oordeelen bevoegden moet worden bewezen, dat hetgeen door dit wetsontwerp van het Neder- landschb volk gevraagd werd, iets volstrekt eerbiedwaardigs, iets vol komens honorabels was. Het zal niet gemakkelijk vallen 't buitenland na de beslissing van he den te overtuigen, dat het Nederland sche volk in zijn geestelijke meerder heid wordt beleedigd, indien men het stelt op het peil, waarop de bestrij ding van dit wetsontwerp zich heeft gesteld." Deze uitspraak van het -liberale or gaan herinnert aan den tijd toen bet „denkend deel der natie" uit de hoog te op het domme anti-revolutionaire volkske neerzag. Het heeft echter gelegenheid gehad het dwaze van die hooghartige hou ding in te zien. Want die half-analphabeten hebben getoond te kunnen stemmen en te kunnen vechten, met het gevolg dat de invloed van „het denkend deel" be neden nul daalde. En wij roepen opnieuw de lialf-an- alphabeten, boe dom ze dan ook mo gen zijn op, om aan het hooghartige liberalendom een lesje te geven, dat niet zoo dadelijk vergeten wordt. Half-analphabeten! Goed. Maar laten we toonen dat we den naam Col ijn tenminste hebben lee- ren spellen! STADSNIEUWS. Diaconale conferentie. Op Woensdag 27 Mei wordt in het kerkgebouw Oude Vest alhier de prov. diaconale conferentie gehouden der Geref. kerken in Zuid-Holland. Behandeld zullen worden: Een vraag van Delfshaven (inleider de heer Nij- man): Is de Diaconie gehouden tot on dersteuning van volwassen doopleden, die, hoewel zij op duidelijke wijze ge toond hebben en toonen, dat zijA met het Kerkelijk verband gebroken heb ben, door den Kerkeraad nog niet van het doopledenregister zijn afgevoerd? Een vraag van Scheveningen: Behoort het tot de taak der Diaconie, werklooze leden der Gemeente te steu nen, die in hun eigen levensonderhoud trachten te voorzien door een klein handel, (levensmiddelen, brandstoffen enz.) maar daarin niet voldoende sla gen? Een vraag van Maassluis (inleider de heer Donner, van Rotterdam): Welke is de verhouding van den Kerkeraad tot de Diaconie en omge keerd? Heeft eerstgenoemde mede ge let op Art. 25 Dordtsche Kerkenorde, zeggenschap in Diaconale aangelegen heden? Een vraag van Katendrecht '(inlei der de heer van der Lee). Zijn er regelen te stellen, hoe te han delen in gezinnen, waar de man of de vrouw tot een ander of geen Kerkge- nootsthap behoort? „De invloed van de persoonlijkheid op den arbeid van den diaken." Met dit onderwerp hoopt op te treden Dr. S. O. Los, van Den Haag. Nieuw Rangeerterrein. Blijkens een plaats gehad hebbende aanbesteding zal binnenkort worden overgegaan tot den aanleg van een nieuw rangeerterrein dat geprojec teerd is naast de bestaande sporen aan het station H.S.M. tusschen het nieu we ziekenhuis en de Gevangenlaan. Een brug zal het nieuwe rangeerter rein met het bestaande perron vrbin- den. Het reizigersvervoer in Aprjl. Het reizigersvervoer der N.Z.H.T. Mij. leverde over de afgeloopen maand April'op de lijnen van Leiden naar Scheveningen, Katwijk en Noordwijk (incl. H. R.Éndegeest) en van Leiden naar Heemstede resp. f 114.144 (vorig jaar April f80.644) en f29.716 (f12.033) op. Aan goederenvervoer werd op ge noemde lijnen ontvangen in de maand Maart resp. f 1145 (f 1393) en f 1417 (f 1471). Hulp in de hulshouding. Wij vestigen de aandacht op de in dit nummer voorkomende advertentie beireffende de jaarvergadering van de vereeniging „Hulp in de Huishouding" welke vereeniging nu sinds geruimen tijd practisch werkzaam is. De aan vragen om hulp nemen steeds toe, waaruit blijkt dat deze vereeniging in een bepaalde behoefte voorziet en een maatschappelijk nuttig werk verricht. Verkiezing ambtsdragers. Bij de gisteren gehouden verkiezing van ambtsdragers bij de Geref. Kerk werden tot ouderling gekozen: A. Bo gaard?, J. M. de Koning, D. Nieuwen- huis, K. vhn Steen wijk", J. H. Wattez, J. Wolters (allen aftr.) J. Cupido, L. Meyer en J. G. Snel. Tot diakenen werden gekozen de heeren M. Heemskerk, H. C. de Jong, J. Karstens, J. Maas, C. Mulder, J. Wes sel (allen aftr.) en W. Bink. De tram der H.T.M. den Haag-Leiden. De officieele opening van de tram lijn Leiden (Koudenhoek) Den Haag van den Haagsche Tramwegmaatsch. zal waarschijnlijk plaats hebben op Za terdag 16 Mei a.s. Aan deze opening zal echter 'n proef rit met genoodigden en autoriteiten voorafgaan die op Donderdag zal wor den gehouden, en waarbij tevens bet remise emplacement met de dienstwo ningen onder Waalsdorp alsmede de constructie van de brug over den Rijn bij de Haagsche Schouw zullen worden bezichtigd. Weg verbetering in de omgeving. Met de verbetering ((algeheelen ver bouw) van den weg Wassenaar—Kat wijk is men, naar „De Kampioen" mee deelt, thans begonnen en wel vanaf de grens van Wassenaar, zoodat men van Wassenaar thans niet anders naar Kat wijk kan komen 'dan via Haagsche SchouwValkenburg, of anders via Rijnsburg. Het gedeelte Kat'wijkbinnenNoord- wijk is nog te berijden, n.aar komt toch ook dezen zomer aan de beurt tot aan' de Noordwijksche grens; het geheel moet in Sept.Oct. worden opgeleverd Het gedeelte op het Noordwijker grondgebied, f aan de grens van Noordwijkerhout, komt in 1926 aan de beurt en moet in dien zomer gereed komen. Van het stuk grens Noordwijk tot aan het dorp Noordwijkerhout, lang 2730 Meter, heeft de aanbesteding dezer dagen plaats gehad,, maar isi/ nog geen toewijzing bekend; hiermede wordt ten spoedigste aangevangen, zoodat* het dezen zomer nog gereid komt, naar we vernemen 1 Sept. In 1926 wordt het vak van Noordwij kerhout af tot aan de Bloemendaalsche grens behandeld. De parallelwegen die het verkeer kunnen opnemen, zullen duidelijk wor den aangegeven door borden, welke de gemeenten plaatsen. De weg KatwijkNoordwijk krijgt 5 meter rijvlak; die van Noordwijk naar het dorp Noordwijkerhout wordt over het grootste gedeelte meer dan 8 meter 'en anders 7 meter breed, waarvan 5 m.' rijvlak en de rest voet- en fietspad. Alles wordt bitumenweg, ook de stuk ken die het volgend jaar worden bij' gewerkt, zoodat vanaf den Haag tot aan de Bloemendaalsche grenjs (een eerste klasse geheel verkrijgt. Leidsche Kunstkring. Zaterdag werd hier ter stede in een .goed bezochte bijeenkomst besloten tot oprichting van een „Leidsche Kunst kring voor allen." Het voorloopig bestuur is samenge steld als volgt: Mr. N. J. van den Worm, Prins Hendriklaan 8, Oegst- geest, voorzitter; Mej. E. M. Valk, Da Costastraat 36, secretaresse; H. van der Heide Ezn. NieuWstraat 2 a, penning meester; Mej. C. M. Oudshoorn, Hoef- straat 14; Mej. Lien Sibbes, Vree wijk straat 22; A. C. A. Harmsen, Haarlem merweg 72; P. van der Hoeven, Bilder- dijkstraat 14. Dezer dagen zullen nadere bijzonder heden bij circulaire aan de inwoners van Leiden bekend gemaakt worden. Bij voorbaat kan reeds worden me degedeeld, dat het in de bedoeling ligt, uitsluitend kunstenaars van den eer sten rang tegen zeer lagen toegangs prijs voor het Leidsche publiek te doen optreden. Mooie order. Aan de N.V. Hollandsche Constnictie- werkplaatsen alhier werd opgedragen, het leveren en monteeren van de ijzerconstruc ties voor de twee grootste gieterijgebou wen in Nederland met een totaal ge wicht van circa 750.000 KLG. voor reke ning van de Maatschappij voor Scheeps- en Werk'tuifsf-b'ouv* „Fijenoord" te Rot terdam en de N. V. As9elberg's Ijzer- industrie en Handelsmaatschappij te Ber gen op Zoom. Burgerlijke stand. Ondertrouwd: J. Sinteur, jm. 24 j. en C. J. H. Kromwijk, jd. 25 j; L. Gin jaar, jm. 26 j. en C. v Vliet, jd. 27 j; J. W. M. Hartegerink, jm. 32 j. en M. Huter, jd. 27 j; J. J. v Putten, jm. 23 j. en E. Pelt, jd. 22 j; J. P. L. Fasseur, jm. 2^ j. en E. du Prie, jd. 21 j; N. de Jong, jm. 28 j. en A. M. H. C. Klinken berg, jd. 25 j; C. Kleer, jm. 24 j. en M. ADVERtENTIE-PRIJS Gewone advertentiën per regel 22l/i «ent Ingezonden Mededeelingen, dubbel tarief. Bij contract, belangrijke redactie. Kleine advertentiën bij voormtbeteHug van ten hoogste 30 woorden, worden doge* lijks geplaatst ad 40 cent. M. v d Mark, jd. 21 j; A. Verhoog, 24 j. en C. de Bolster, jd. 23 j; H. J. var Veggel, jm .22 j. en C. Plezier, jd. 21 j; H. C. C. M. Vorst, jm. 27 j. en G. J. M. Hoeks, jd. 28 j; A. C. Sloos, wedr. 53 j. en M. v d Bos, wed. 47 j. In de Stedelijke Werkinrichting zijn opgenomen in de afgeloopen week 208 volwassen personen en 6 kinderen. Totaal 214 personen. BINNENLAND. Verkiezing Tweede Kamer. Het centraal stembureau voor de verkiezing van leden van de Tweede Kamer houdt Vrijdag 15 Mei om 5 uur in het stadhuis te 's-Gravenhage een openbare vergadering ter voorziening in de vacature, ontstaan door het over lijden van het Tweede Kamerlid F. H. de Monté verLoren. Verjaardagen Koninklijk gezin. Zooals men weet, beeft indertijd ide Ministerraad besloten, dat alleen op den verjaardag van de Koningin de Departementen van Algemeen Bestuur den gebeelen dag gesloten zouden blij ven, doch op de verjaardagen der ove rige leden.van het Koninklijk Huis aan bet personeel dier Departementen geen vrijaf zou worden gegeven. Thans wordt gemeld dat laatstbe doelde bepaling door den Ministerraad is gewijzigd in dien zin, dat voortaan op de verjaardagen van de Koningin- Moeder, den Prins en Prinses Juliana na 1 uur 's middags vrijaf zal worden gegeven, voor zoover de dienstbelangen dit zullen toelaten. De Middenstandspartij. De afdeeling Utrecht van de Mid denstands-Unie heeft Vrijdagavond de volgende beginselverklaring aangeno men: De Nederlandsche Middenstandspar tij, gevormd door in den lande bestaan de middenstandsgroepen, wenselit in dë overheidslichamen voor de rechten van den middenstand op te komen. Zij eiscbt, dat de overheid de vrijheid van den zelfstandigen ondernemer volledig erkent en niet noodeloos ingrijpt in zijn bedrijfsleven van handel en in dustrie. Zij wenscht te verkrijgen op heffing van arbeidsbelemmerende be palingen en verlichting van den zwa- ren geldelijken druk, waaronder de middenstand thans gedrukt gaat. Haar vertegenwoordigers passen deze begin selen zoowel voor Nederland als voor de koloniën naar Kun beste inzicht toe. De staat eu de belastingbetaler. Mr. J. de Vrieze deelt in het „W. v. h. R." mee, dat hij op 30 April van den Raad van Beheer voor de Directe Be lastingen II te Rotterdam een schrij ven ontving, waaruit blijkt, dat de Raad dermate met werk is overladen, dat hij eerst thans toe is aan de be handeling van die beroepschriften, die in Aug. 1923 bij hem werden ingediend. En al dien tijd zit de belastingbeta ler op ^vellicht ten onrechte betaald belastinggeld te wachten. De Olympische Spelen. Op vragen van het Tweede Kamerlid Boon, inzake de Olympische spelen, FEUILLETON. De Loods van Zwaankreek. Een verhaal uit het verre Westen. 40) - „Wel verdraaid, Bill, dat heb je •verbazend aardig getrakteerd. Jij ver staat de kunst van praten. Wat hadden zo daar op te antwoorden?" „Nou", zei Bill heel langzaam, „zij geloofden mij niet." „Niet? Wat duivekaterl En wat deedt je toen, Bill?" „Ik zei dadelijk: Willen we wed den?" Luide toejuichingen van alle kanten Toen zij wat bedaard waren vroeg een: „Namen ze het aan?" „Of zei De schoolmeester heeft het opgeschreven." Nu las ik het schema voor van de aangegane weddenschap. Wederom barstte een luid gejuich los, als harte- telijke instemming met de manier, waarop Bill stand had gehouden, en zich niet uit het veld had laten slaan door dien zooeven lang niet malsch ge- karakteriseerden „troep." Langzamer hand Éegonnen zij echter het gewicht te hegrijpen yan de verantwoordelijk heid, die op hen rustte. Een van hen vraagde: „Wat ben je nu verder van plan, Bill?" „Ja, zie je??, zei Bill met een spot tend lachje, „daar heb je dien pinto om mee te beginnen." „Loop naar de maan met je pinto!" riep de jongste Hill. „Zeg, jongens, moet dat kleine ding haar éenigen pony verliezen, om Jiaar vriend den Loods uit de klem te helpen? 'tls een kraan, die Loods, dat weten we alle maal." „Ja, ja, dat kan je zonder bril wel zien!.. Wij zullen dat zaakje wel op knappen-.. Laat zij d'r pinto maar houden 1".. riepen verscheidene stem men. „En dan", vervolgde Bill, „heb je den Loods zelf. Hij wil er een maand lang zijn traktement aan geven, 'tls niet veel natuurlijk, zeventig in de maand, en hard werk.... Eigenlijk zou hij be9t twee maanden kunnen laten staan." Dit voorstel werd echter ver wegge worpen. „Zeventig in de maand, en voor alles zelf moeten opkomen, neen, daar kon je niets van overleg gen, vooral als je ook nog wat aan de studie wilt doen." BUI vervolgde op peinzenden toon, alsof hij hardop dacht: „Wacht eens, zijn moeder leeft nog. Zij zal wel niet veel kunnen missen van 'theetje dat zij beeft, maar licht, dat zij hem ook bijspringt." Dat was te veel voor de mannen. Ze riepen schande over Bill en zijn plan nen en hoopten, dat hem dat nog eens thuis gebracht zou worden. „Ik geef jullie alle maal gelijk", ver klaarde Bill. „Ik had me er warm over gemaakt, en ben toen misschien wat hard van stapel geloopen met die wed denschap." „Nee, nee dat ben je niet! Top! Wij zullen je niet in den steek laten! Wij zijn hier zoo om en bij met z'n derti gen." „Ik wil graag zeventig, of negentig gulden geven, als 'tnoodig is", zei de Prins, die alles gehoord had, „als bij drage aan den bouw van een kerk. 'tls een uitstekend plan, en ik vind, dat de dominee moet geholpen worden. Hij verdient het." „Ik geef ook zeventig!" riep de jong ste Hill, en toen volgden al de anderen met vijf en twintig, dertig, vijftig gul den, totdat ik binnen een half uur achthonderd veertig gulden op mijn lijst had, terwijl Ashley nog voor den d&i; moest komen, dien ik minstens op honderd schatte. 'tWas een heerlijke triomf voor den slimmen Bill. „Jongens", zei hij, „jullie wordt alle maal bedankt. Wat zal dat zieke meisje opkijken! Ik durf er wat om verwed den dat zij verbazend in haar nopjes zal zijn." Al de aanwezigen waren hoogst te vreden over Bill, ën misschien nog meer over zichzelf. Bills beschrijving van de jonge zieke en haar aandoen lijk treurig lot had hen in 'thart ge grepen. Voor mannen van hun slag was het een weeldeartikel gehoor te geven aan edelmoedige opwellingen. De meesten van hen hadden zelden gelegenheid om hun liefde en belang stelling te toonen aan iemand, die het waard was, en nu de gelegenheid zich aanbood, drong alles wat goed in hen was naar voren, om zich te uiten. HOOFDSTUK XVII. Hoe de pinto verkoeht werd. Het 9treelend gevoel van deugdzaam beid, dat op hun edelmoedige handel wijze volgde, bracht de mannen in de rechte stemming om van dezen avond te genieten. Zij waren juist begonnen met zich weder in groepjes rondom het vuur te scharen, en hadden de kaartsn voor 4on dag gehaaid* toen Hl tt» schuur kwam binnenrijden en naast hem een vreemdeling, op Gwens mooi- en gevlekten pony. Hi was klaarblijkelijk halfdronken, en toen hij van zijn paard sprong, groette hij het gezelschap met een luch tige handbeweging, en vraagde of ze allemaal wel waren. Bill keek Hi onderzoekend aan, ging naar den pinto, nam hem bij den teu gel, en leidde hem binnen den kring, met de woorden: „Kijk, jongens, dat is nu die pinto van mij waarover ik jul lie gesproken heb. Heb ik iets teveel gezegd?" „Laat los, sinjeur!" riep de vreem deling, „dit paard is van mij. als ten minste contant geld iets beteekent in dit land." „Dit land is best in orde", zei Bill op een toon, die niet veel goeds voorspel de, „maar met-dezen pinto is 'tiet? anders, zou ik denken." ,,'t Paard is van mij, zeg ik; en wat meer is, ik ben van plan hem te hou den", tzei de vreemdeling met luide stem. De andere mannen kwamen er bij staan met een harde uitdrukking op 't gelaat, 't Was in deze streek gevaar- lijk kunsten uit te halen met^n^^ard.^

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1925 | | pagina 1