CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN
6e JAARGANG
DONDERDAG 2 APRIL 1925
NUMMER 1479
COURANT
ABONNEMENTSPRIJS
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaal 2.50
Per week i 0.19
Franco per post per kwartaal i 2.90
BUREAU: Hooigracht 35 Leiden
Tel. 1278, Postgiro 58936, Postbox 20
ADVERTENTIE-PRIJS
Gewone adverteotiën per regel 22Ya cent
Ingezonden Mede deelingen, dubbel tarief.'
Bij contract, belangrijke redactie.
Kleine advertentien bij voornitbetaHng
van ten hoogete 30 woorden, worden dege
lijks geplaatst ad 40 cent.
STADSNIEUWS.
Neerlands Volksleven in den Zomer.
Gisteravond had in de Stadsgehoor
zaal de eerste vertooning plaats van
den film „Neerlands Volksleven in
den Zomer", georganiseerd door de
Qhr. Oranjevereeniging.
Aangezien de voorzitter dezer ver-
eeniging, ds. H. Thomas, wegens on
gesteldheid verhinderd was, opende de
heer C. Th. Breebaart de samen
komst met een kort openingswoord,
waarin hij de aanwezigen welkom
heette en in 't hijzonder den heer van
der Ven, den kunstenaar aan wien wij
de opname van deze film danken,
den heer Dekker, die voor de muzi
kale begeleiding zorg droeg en Mej. v.
de Reyden, die eenige liederen ten ge-
hoore zou brengen.
Nadat spr. was voorgegaan in gebed,
gaf hij het woord aan den heer J. v.
d. V e n tot het toelichten van de film,
die daarna vertoond werd.
De heer v. d. Ven wees er op, dat
op 't platteland en ook wel in de ste
den, nog tal van oude gebruiken, ze
den én gewoonten in eere gebleven
zijn. Het is buitengewoon interessant,
de feestelijkheden en vermaken, die
uit overoude tijden tot ons gekomen
zijn, na te gaan en spr. heeft daartoe
het geheele 'land doorgereisd. Hij is
geweest in het hooge Noorden en in 't
Zuiden, in de Betuwe en de Veluwe
en heeft ai die eigenaardigheden in
een zuivere, waarheidsgetrouwe film
vastgelegd.
Prof. J. Röntgen, directeur van
het Conservatorium voor Muziek te
Amsterdam, heeft bovendien uit de
oude melodieën, die op bepaalde da
gen gezongen werden, een muzikale
illustratie gecomponeerd, die aan deze
film ook muziekhistorische beteekenis
geeft.
De folkloristische film bestaat uit
een voorspel, getiteld „Bloemenvoor-
spel", een viertal afdeelingen.
Ie. Luilakviering en Pinkstergebrui-
ken,
2e. Koningsfeest en Bronkdag,
3e.Midzomerfeesten in Noord-Bra
bant, Gelderland en op Terschelling.
4e. De boerenbruiloft te Asselt hij
Roermond
en ten slotte een naspel „Zomerna-
spel."
Het is een film van buitengewone
wetenschappelijke waarde, die een kijk
geeft op de rijke materie van ons Ned.
volksleven en al de eigenheden daar
van naar voren doet komen, voorzoo
ver deze verband houden met de
komst van den zomer.
Het zijn, in verschillende vormen,
uitingen van de uitbundige vreugde,
die zich van het volk meester maakt
nu de zomer weer in tland is.
Zeer interessant is vooral het tweede
deel van deze film: het feest van de
Schötterie )schuttersfeest), zooals spr.
dat in het dorpje Gronsveld bij Maas
tricht gezien heeft. Hier komen nog
verschillende "oude gebruiken der Ger
manen in aaneengeschakeld verband
voor, terwijl de katholieke kerk zich
daaraan heeft aangepast en achter de
schutters de processie volgt. Hier zien
we het syncretisme, d.w.z. het verwe
ven zijn van oudheidensche gebruiken
met de Christelijk religie.
Welk een diepen kijk geeft ons dit
feest in de psyche van den kattholie-
ken Limburger!
Zoo zouden we de film in alle on-
derdeelen kunnen beschrijven, maar
we willen liever onze lezers opwek
ken: ga zelf kijken.
Hedenavond wordt de film weer ver
toond en we raden ieder aan die maar
eenigszins kan, indien hij gisteravond
niet geweest is, vanavond de film te
gaan zien. Hij zal er ongetwijfeld van
genieten, want het is iets zoo moois
als maar zelden vertoond wordt. En
de liefde tot ons land en volk zal ver
sterkt worden bij wie al die typische
uitingen van ons volksleven leert ken
nen en waardeeren.
L.E.D.A.G.O.H.
Al zou eenerzijds met het oog op
de vele concurrentie van gisteravond
een nog minder groote belangstelling,
dan nu werd getoond ook nog te ver
geven zijn geweest, toch had eigenlijk
voor wat L. E. D. A. G. O. H. haar
gasten bereid had meer appreciatie
mogen blijken in de opkomst. Niet
alscff deze bepaald een mislukking
was, integendeel, we hebben wel veel
minder gezien, maar voor wat de gast-
vrouwe gisteravond beoogde, was een
stampvolle kerk meer gewensckt ge
weest, en die was er niet.
Intusschen, in materieel opzicht mo
ge deze uitvoering dan geen gouden
eieren hebben gelegd, voor het gevoel
van het auditorium dat zijn belang
stelling toonde zal L.E.D.A.G.O.H. door
dit kerkconcert toch hebben gewon
nen, want een goed concert was het
zeker, den eenvoudigen opzet ten
spijt.
Wij willen geen poging doen om te
ontleden wat tot het welslagen het
meest heeft hijgedragen. Behalve dat
zulks buiten de strekking van deze
uitvoering omgaat, zouden we dan mo
gelijk ook geweld doen aan de opvat
ting van het gehopr, dat zijn waar
deering voor een deel regelt naar de
aad van de bijdrage. Wij voor ons heb
ben van het eene zoowel als van het
andere een goeden indruk gekregen.
Wat het koor gaf in eenige fragmenten
uit het onlangs door haar uitgevoerde
„De Schepping' van Haydn, al moest
het effect van de Hollandsche uit
spraak nu ook de aanvulling van de
orkesetbegeleiding missen, mocht voor
al vocaal gehoord worden; zelfs kwam
het koor als zoodanig beter uit; heel
mooi in den reizang op het geschapene
van den vierden dag en in het slot
koor. Een uit het koor samnegesteld
kwartet en duet leverden heel ver
dienstelijk werk. De pianobegeleiding
en het fluitspel van den heer Riedel
stonden ht koor uitnemend bij.
Het nobelst openbaarde zich het
koor echter in een capella-lied:
Oudejaarsavonda van G. B. Meyer Jr.
De melodie werd hier heerlijk weerge
geven, wat vaak den zin van het lied
duidelijk liet spreken.
Den directeur, den heer J. W. Snel
Jr. komt lof toe voor zijn kundige en
bezielende leiding van het koor, maar
ook voor wat hij als orgel-solist praes-
teerde. De Pastorale van Guilmant
kreeg van hem een waardige vertol
king. en zijn Oudejaarsavond-fantasie
bevat veel origineels, dat van een goe
de beheersching van de muzikale stof
getuigt. De mooie kwaliteiten van het
Hooigracht-orgel kwamen bij een en
ander wel duidelijk uit. Het laatst,
maar niet als het mindere mogen
we het fluit-solospel van den heer J.
P. Riedel noemen die zich zijn instru
ment weer geheel meester toonde, en
zijn goeden naam als fluitist eer aan
deed. Ook zijn bijdragen vonden diepe
aandacht.
Nogeens, L.e.d.a.g.o.h. heeft van gis
teravond geen verlies te boeken. Moge
zij nu ook materieel spoedig uit de
zorgen geraken, opdat het élan niet
een te zwaren* proef krijge te door
staan.
De uitvoering werd door den voor
zitter met gebed geopend en gesloten,
terwijl door de aanwezigen bij den
aanvang Ps. 150: l_en bij het einde het
Avondlied werd gezongen.
Een nieuwe veilingloods.
Door de leden van de Leidsche Tuin
derspatroonsvereeniging is tot B. en
W. het verzoek gericht een nieuwe
loods aan de Houtmarkt te mogen
bouwen. B. en W. hebben dit verzoek
in handen gesteld van den Markt- en
Havendienst, doch in afwachting
daarvan gaven zij reeds toestemming
tot den houw met het oog op het ko
mende drukke seizoen, omdat den 150
tuinders dezer vereeniging niet de ge
legenheid tot veilen mag worden ont
houden.
In den loop der vorige week is met
den bouw der loods begonnen onder
leiding van den aannemer J. P. Straat
hof. De loods heeft een oppervlakte
van 102 M2.
Hoewel de loods nog niet geheel ge
reed is, zal morgen toch reeds de eer
ste veiling worden gehouden.
Deze zaak heeft in sommige kringen
een bevreemdenden indruk gewekt.
Vooreerst toch stelt „Ons Belang"
thans de gemeentelijke loods in huui-
heeft alle tuinders, onverschillig of ze
al of niet lid zijn van deze vereeniging
in de gelegenheid hunne producten te
veilen. Maar bovendien trekt het ook
de aandacht dat terwijl „Ons Belang"
gedurende langen tijd in de open lucht
hare veilingen hield, thans niet eens
het advies van de daarvoor aangege
ven autoriteiten is afgewacht, maar
reeds dadelijk een voorloopige vergun
ning werd verleend tot het bouwen
van een loods die ten doel heeft de
door de gemeente voor een hoogen
prijs verhuurde loods concurrentie
aan te doen.
Handelaren in aardappelen enz.
In de algemeene vergadering van
handelaren in groenten en fruit ge
houden in „Zomerlust" werd besloten
om voortaan hun inkoopen te doen bij
de Tuindersvereeniging „Ons Belang"
dn de gemeenteloods aan de Boom-
markt.
Vijf en dertig handelaren traden toe
als lid, zoodat deze organisatie de
meeste handelaren omvat.
Naar aanleiding van bovenstaand
besluit wordt ons nog gemeld, dat de
onderhandelingen tusschen de Tuin-
dersvereeniging „Ons Belang" aan Ie
Boommarkt en het Bestuur van de
Groenten- Fruit- en Aardappelhande-
larenvereeniging tot die resultaten
hebben geleid, dat voor keur en her
keur voor wicht en kwaliteit de beste
waarborgen zijn, waardoor beide par
tijen ten zeerste bevredigd werden."
Arbeiders en Godsdienst.
Over dit zeer belangrijke onderwerp
spreekt hedenavond in „Patrimonium"
Ds. J. G. W. Goedhard, Ned. Herv.
Pred. alhier. Gaarne wekken wij onze
lezers op deze vergadering bij te wo
nen. Het onderwerp dat behandeld zal
worden is van zeer groote beteekenis
en 'tis actueel bovendien. Moge de
belangstelling die getoond wordt, daar
mee in overeenstemming zijn.
Gemeenteraad.
De Leidsche Gemeenteraad zal a.s
Maandag des nam. te twee uur ver
gaderen. De punten van behandeling
alsmede de adviezen die daaromtrent
door B. en W. aan den Raad zijn aan
geboden, hopen wij morgen te plaatsen
N.V. „De Leidsche Courant."
In de gehouden vergadering van
aandeelhouders der N.V. ,.De Leidsche
Courant" werden balans en winst- en
verliesrekening goedgekeurd en het
dividend bepaald op 8 pet. (vorig jaar
7 pet.
De aftredende commissarissen, de
heeren J. Bots, C. J. L. van der Meer,
L. B. Roozen en J. Stadhouder wer
den herkozen.
Kamer van Koophandel.
De Kamer kwam gistermiddag bijeen
onder voorzitterschap van den heer D.
ten Cate Brouwer.
Met "kennisgeving waren afwezig de
heeren Sanders, Smits en Sprey.
De notulen werden, na door den secre
taris, Mr. P. G. Knibbe gelezen te zijn,
ongewijzigd goedgekeurd.
Ingekomen stukken.
De voorzitter deelt mede, dat betreffen
de het treinverkeer bereikt is, dat in den
zomerdienst zal worden ingelascht trein
202 op LeidenAmsterdam, zoodat een
meer geregelde verbinding is verkregen.
Voorts is verzocht om een trein in te
leggen op het traject LeidenUtrecht,
waar er thans tusschen 8.23 en 12.uur
geen trein naar Utrecht vertrekt, en te
vens, om den trein die 10.19 uur in
Utrecht is, aansluiting te geven op den snel
trein avn Groningen, die thans op het
zelfde moment uit Utrecht vertrekt
Met betrekking, tot de arrondissements
rechtspraak stelt het bureau der kamer
voor, een adres te richten aan den Mi
nister van Justitie, met verzoek om de
grens uit te breiden voor de civiele zaken
waarvoor men bij den kantonrechter te
recht kan, teneinde een snellere uitspraak
te verkrijgen.
Goedgekeurd.
In antwoord op een ander adres van de
Kamer is bericht ontvangen, dat te Kat
wijk de postbestelling van 4 uur n.m„
waar dikwijls de buitenlandsche post met
meekomt, niet zal worden opgeheven.
Ten aanzien van de actie voor vaarwater
verbetering RotterdamAmsterdam, deelt
de voorzitter mede, dat blijkens sommige
maatregelen van den minister de ge-
wenschte verbetering zeer aanstaande is
evenals de verbetering van d.e sluis te
Gouda. De voorzitter brengt van deze
plaats gaarne dank daarvoor aan den Mi
nister en aan het bestuur van Rijnland.
De kamer heeft zich doen vertegenwoor
digen bij de opening van de bloementen
toonstellingen te Rijnsburg en ta Heem
stede.
De pogingen tot bemiddeling in het ge
schil tusschen de groentenveiling en „Ons
Belang" en de L. T. P. V. hebben helaar
geen resultaat gehad.
Tot voorzitter van de commissie van
vervoer, post en telegrafie is benoemd
Jhr Roëll, tot voorzitter van de comm.
van het Handelsregister de heer v. d,
Steen.
Met goedvinden der vergadering wordt
hier de agenda zoodanig gewijzigd, dat
eerst behandeld wordt punt 10, n.l. het
verzenden van een door een speciale com
missie voorbereid adres, bedoelende wij
ziging van het wetsontwerp voor de hef
fing van weeldebelasting.
Namens de commissie ad hoe rappor
teert de heer Heringa.
Na enkele bezwaren tegen het ontwerp
te hebben uiteengezet, maakt spr de op
merking, dat de commissie gemeend heeft
niet te moeten spreken over de politieke
zijde van het adres, over het al of niet
nuttige er van, enz., als behoorend tot
de taak der Tweede Kamer. Haar op
merkingen betreffen daarom alleen de wij
ze .van inning en de artikelen en bedragen
welke onder de belasting vallen. De be
doeling is slechts den vollen nadruk te
laten vallen op het element weelde,
waar dit voldoende voor een practische
toepassing is te omschrijven.
Den heer de Gooyer verwondert het,
dat ook safeloketten in het concept wor
den genoemd.
De. commissie heeft daarvoor geen ver
klaring kunnen vinden. Misschien wil de
Minister graag weten, wie zoo'n loket
heeft.
Besloten wordt in het adres ook op te
nemen een verzoek, om de huurcontrac
ten van safeloketten niet onder de belas
ting te laten vallen.
De heer v. d. Zanden bespreekt in
dit verband de belasting op luxe schoen
werk, waarvoor echter moeilijk een om
schrijving is te vinden.
Geconcludeerd werd ten slotte, dat de
kamer zich over alle finesses niet kan
uitspreken, en zich dient te beperken
tot een adres, dat in algemeenen toon is
gesteld. Besloten wordt een adres te ver
zenden, waarin gezegd wordt, dat de moei
lijkheden aan de administratie en con
trole dezer belasting verbonden van dien
aard worden geacht, dat het wetsontwerp
in zijn huidigen - vorm der Kamer onaan
nemelijk voorkomt.
De wijze van inning, zooals deze om
schreven is in artikel 81b en volgende van
het Wetsontwerp, lijkt de kamer zoo be
zwaarlijk, dat zij Uwe Excellentie ter
overweging voorstelt de aanvulling Ze
gelwet 1917 aldus te wijzigen,
primo, dat een omzetbelasting, verschul
digd voor de artikelen, in het huidige
ontwerp aan belasting onderworpen, in
gevoerd worde, of
secundo, in overeenstemming met het
principe der oude patentbelasting door
een soort vergunningsrecht te heffen naar
verhouding van den omzét, tegenover den
druk der belastingen het voorrecht der be
perking en dus een soort bescherming
gesteld worde.
Ook deze tweede wijze van heffing zou
naar de meening der kamer economischer
zijn, dan die in het ontwerp neergelegd.
In verband met de belasting van verte
ringen in hotels, enz. wil de kamer spe
ciaal -wijzen op de belangen van handel
en industrie, die in het geding komen,
doordat handelsreizigers verplicht zijn uit
gaven te doen, die in vele gevallen geen
weelde-uitgaven zijn. Deze zullen alle, in
dien het ontwerp, zooals het daar ligt,
wet zal zijn geworden, met 10 pet ver
hoogd worden.
Verder wordt o.m. gevraagd de grens
der uitgaven, waarvoor geen belasting is
verschuldigd, belangrijk te verhoogen.
De kamer wijdde hierna een bespreking
De Loods van Zwaankreek.
Een verhaal uit het verre Westen.
9)
Zij waren allen zoo zeker van hun
goed recht. Hoe wist hij, dat zij onge
lijk hadden? Voor het eerst van zijn
leven kwam hij in aanraking met
praktisch ongeloof. Ongeloof in een
hoek deerde hem niet, daar kon hij
met woorden tegen te velde trekken.
Maar hier deed het zich voor levend,
vroolijk, aantrekkelijk, ja meesleepend
want deze lieden in hun losse klee-
dij en met huil veerkrachtigen tred
hadden vat op zijn verbeelding. Zijn
gansche ziel was in beroering, en het
duurde niet lang, of hij verliet de
kampplaats en verdween in de rich
ting van den hollen weg.
Intusschen werd het spel voortgezet
onder luid gejoel en de uitslag was,
dat de Clubgenooten de overwinning
behaalden, hetgeen zij voornamelijk te
danken hadden aan hun vleugelman
nen, Hi en Bill.
Het overwinningsfeest was in vollen
gang, of zcoals Hi het uitdrukte, le
jongens kregen hun buik vol, toen de
Loods binnenstapte. Zijn gelaat sprak
nog van innerlijke onrust, zijn mond
was pijnlijk saamgetrokken. De heele
vergadering zweeg op eenmaal, zoodra
hij in hun midden verscheen en recht
toe liep op het buffet. Hij bleef een
oogenblik aarzelend staan en liet zijn
oogen gaan over al die gloeiende, ver
hitte gezichten, welke hem spotachtig
en uitdagend aanzagen. Hij begreep
die blikken en onmiddellijk wist hij
wat hem te doen 9tond. Hij wendde
zich tot Latour en vraagde met luide
stem: „Is dit de kamer, die gij mij
'beloofd, hebt,"
De tokohouder trok de schouders op
en antwoordde: „Er is geen andere.
De jonkman dacht een oogenblik na,
doch slechts een enkel. Toen nam hij
een kerkboek van den stapel die naast
hem op de toonbank lag, en zei met
een vriendelijken glimlach om de
lippen: „Mijne heeren, de heer Latour
heeft mij dit vertrek toegezegd voor
een godsdienstoefening. 'tZal mij zeer
verheugen als gij allen wilt meedoen"
en zich tot Bill keerende bood hij hem
het boek aan. Deze nam het, met een
gezicht alsof hij niet recht wist wat
hem gebeurde. De anderen volgden
zijn vogrbeeld. behalve Bruce, die op
ruwen toon zei: „Bedankt, ik begeer
er geen te hebben."
Het bloed vloog den zendeling naar
't gelaat, hij week een stap achteruit,
alsof men hem een slag had toege
bracht, maar de Prins, die vlak bij
Bruce zat, strekte bedaard zijn hand
Uit en zei met een hoffelijke buiging:
„Ik wel, als u zoo goed wilt zijn.1
„Heel graag", zei de Loods eenvou
dig, en gaf er hem een. De mannen
namen plaats op de banken langs den
muur of leunden tegen het buffet, en
de meesten zetten hun hoed af. Juist
kwam Muizert binnen met zijn vrouw.
Dat gaf den Prins aanleiding om op
te staan, en nu gingen alle hoeden af.
De zendeling had plaats genomen
vlak voor het buffet en gaf als voor
zang: Wie heeft lust den Heer te vree
zen?
De stilte, die op het voorlezen volg
de, werd eensklaps onderbroken door
paardengetrappel. Een donkerbruine
pony schoot voobij het raam en een
paar seconden later verscheen de
Voortrekker in de deur. Hij wilde bin
nenkomen, maar 't ongewone schouw
spel van een rij mannen, plechtig neer
gezeten met een kerkboek in 4e hand,
deed liem als vastgenageld op den
drempel blijven staan. In de uiterste
verbazing staarde hij Van den een
naar den ander, maai' geen geluid
kwam over zijn lippen. Daar kreeg de
zendeling het te kwaad en lachte hard
op om het dwaze gezicht van den
man. Verdwenen was het weinigje
ernst, dat onwillekeurig in de harten
der aanwezigen was binnengeslopen.
De tegenstelling tusschen zijn harte
lijke vroolijkheid en de zichtbare er
gernis van den man in de open deur
werd hun te machtig, zoodat de een
voor en de ander na losbarstte in een
uitbundig gelach.
De Voortrekker bleef onbewogen,
ging met groote stappen naar het
buffet en knikte tegen Latour, die
hem een glas inschonk, dat hij in Óen
teug ledigde.
„Kom hier, ouwe jongen, speel mee!'
riep Bill, en reikte hem zijn boek over.
Maar de zendeling was hem voor,
bood den Voortrekker met innemende
vriendelijkheid een ander aan, en
schoof hem een stoel toe.
Ik zal die godsdienstoefening nooit
vergeten. Van kerkelijk 9tandpunt be
schouwd was zij volstrekt niet wat zij
wezen moest, maar ik geloof toch, dat
de Loods in zeker opzicht, om met Hi
te spreken, zijn spel aardig spelde, cn
het er nogal goed afbracht. Bij den
voorzang zong behalve de zendeling
alleen vrouw Muizert, die een hooge
sopraan bezat, terwijl drie of vier man
nen er zachtjeseen tweede stem bij
floten. Het volgende lied ging beter,
en daarop las de zendeling een hoofd
stuk voor uit den bijbel, het verhaal
van de spijziging der vijf duizend.
Toen hij den bijbel dichtdeed zei Bill,
die met groote aandacht had geluis
terd: „Zeg heerschap, wacht eens
even
„Wat blieft u?" vroeg de zendeling
onthutst.
„Wel man, je trekt aan het draadje
en dan dansen de poppen, nietwaar?"
„Ik begrijp niet wat gij. bedoelt",
antwoordde de ander zacht.
„Hoeveel menschen waren daar bij
mekaar?" vraagde Bill met een wijs-
geerig gezicht.
„Vijf duizend."
„En wat werd er geschaft?"
„Vijf brooden en twee visschen",
viel Bruce in.
„Zoo, dat gaat me te hoog. Neen
hoor", met een knipoogje tegen den
zendeling, „dat is niet natuurlijk.
„Net zoo. baasie" riep Bruce spot
tend. Is verbazend onnatuurlijk."
(Wordt vervolgd .1
