CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN advertentie-PRIJ
Belangrijkste nieuws in dit Kumn
Se JAARGAWB'
■VRIJDAG 13 MAART 1325
NUMMER 14®
NIEUWE LEIDSC
ABONNEMENTSPRIJS
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaal i 2.50
Per week .......f 0.19
Franco per post per kwartaal i 2.90
Dit iiüiiiüier bestaat uit ME Bladen.
EERSTE BLAD. -
V De Zomertijd.
Aan den strijd om den Zomertijd is
dan nu een einde geokmen.
Met vrij groote meerderheid werd
het door de Regeering ingediende voor
stel tot afschaffing van dezen uit de
crisisdagen afkomstigen maatregel
door de Tweede Kamer aangenomen.
Overijld is men hierbij niet te werk
gegaan.
Er is gewikt' en gewogen en het voor
en het tegen is van alle kanten be
keken.
De zoogenaamde zomertijd had on
getwijfeld enkele voordeelen.
Hij gaf een niet onbelangrijke licht-
besparing, terwijl dank zij de vrij dwa
ze gewoonte van velen om van den
nacht den dag te maken, meer van
hit zonlicht genoten werd.
Maar daartegenover stonden ook ern
stige nadeelen, die vooral op het plat
teland werden gevoeld en daar groot
ongerief veroorzaakten.
Dit werd tenslotte vrij algemeen er
kend en daarom besloot' de Regeering
den knoop door te hakketv/eri de af
schaffing voor te stellen;, aam -welk
voorstel do Tweede Kamer hare goed
keuring h&rhtte.
En er is reden om te veronderstel
len dat de Eerste Kamer dit voorbeeld
zal volgen.
Voor het platteland is dit besluit,
dat van practischen zin getuigt, een
felicitatie waard.
V Vergissingen.
De Sociaal-Democraten zijn sterk in
het maken van vergissingen de laat
ste jaren.
Met name de heer Schaper, begint
op dit gebied een zekere vermaard
heid te krijgen.
Zooals.aan alle.terzake kundigen be
kend is zijn de militaire uitgaven voor
Oorlog en Marine samen, geraamd op
i 98.517.22.
Dit was echter voor den heer Scha
per geen beletsel cm eerst in open
bare vergaderingen en daarna in ech
rede door hem als fractieleider in de
Tweede Kamer te verklaren, dat voor
de militaire departementen een be
drag van 150 millioen was uitgetrok
ken.
Dit was# geen verspreking zonder meer
neen, zijn geheele betoog was op deze
foutieve voorstelling gebouwd. En
eerst toen hij van alle kanten op deze
fout opmerkzaam was gemaakt, kwam
de heer Schaper er toe zijn fout te er
kennen.
Hij had, zoo verklaarde hij, in der
haast de cijfers van Waterstaat voor
Oorlog genomen.
En hij voegde er ter verontschuldi
ging aan toe, dat zulk een vergissing
zelfs een weesmeisje kan overkomen.
De heer Schaper heeft gelijk.
Een weesmeisje zou zulk een fout
kunnen maken.
Maar bij een fractieleider is ze niet
wel verdedigbaar.
Neg in een ander opzicht had de
Socialistische spreker gelijk.
Er zijn, zoo zeide hij, minder on
schuldige vergissingen voorgekomen.
Inderdaad.
Want dezelfde politicus schreef in
„Het Volk1' dat volgens de voor
gestelde weeldebelasting van elke kop
koffie, thee enz. minstens 10 cent be
lasting betaald zou moeten worden.
Later moest hij echter tcegevén dat
niet een belasting van 10 cent, maar
van 10 pet. bedoeld werd, wat niet be
paald' hetzelfde is.
Alweer, een voor een weesmeisje
vergeeflijke vergissing, maar die toch
bij een leider van een zoo groote partij
niet moest voorkomen.
Maar we zijn nog niet aan het eind
In hetzelfde artikel waarin deze ver
gissing werd toegegeven, werd er de
aandacht op gevestigd, dat Minister
Colijn belasting hief van koffi e,
thee, hier enz.
Zelfs een \veesmeisje weet echter,
dat dit niet juist is, en dat de verhoo
ging alleen betrekking heeft o£> thee en
bier.
Zoo volgt de eene vergissing de an
dere.
En nu zou dit zoc erg niet zijn, in
dien deze „vergissingen" niet gebruikt
werden om de „bewuste" kiezers op
BUREAUHooigracht 35 - Leiden
Tel. 1278, Postgiro 58936, Postbox 20
een dwaalspoor te brengen en de hetze
tegen Colijn te verscherpen.
V Nog een vergissing.
Het zich „vergissen "schijnt aanste
kelijk te werken in de S.D.A.P.
Daarvan weet de heer Stenhuis mee
te praten.
Deze maakte een blunder die voor
die van den heer Schaper niet onder
deed.
Zooals reeds werd opgemerkt bedra
gen de niet-militaire uitgaven voor
Oorlog en Marine samen f98 millioen.
In dat bedrag is echter inbegrepen
een bedrag van f21.5 voor pensioenen
en wachtgelden, een bedrag dat, stel
dat tot afschaffing van leger en vloot
kon worden overgegaan natuurlijk
met vele millioenen zou stijgen.
Wij laten dat echter buiten beschou
wing en komen dan tot een bedrag
van 9821 millioen is: f77 millioen.
Dit verhinderde echter den heer
Stenhuis niet om te verklaren dat hij
eens heel bescheiden zou zijn en te
vreden zou wezen als voorloopig 100
millioen van de militaire begrootin
gen werd geschrapt.
Op een bedrag van 77 millioen, voor
loopig 100 millioen schrappen, is*ze
ker geen onaardige positie.
Intusschen wordt het duidelijk, dat
de heer Vliegen op het Congres moest
klagen dat al de mooie leuzen die
men had aangeheven niet den min
sten indruk hadden gemaakt en dat
integendeel steeds meerderen voorliet
lidmaatschap var de S.D.A.P. bedank
ten.
Men kan tenslotte zelfs den „bewus-
ten" kiezers niet alles wijsmaken.
STADSNIEUWS.
Het Gezag.
.In de Oosterkerk hield gisteravond
Ds. W. Th. Buis se vain, Ned. H.
predikant alhier, een apologetische
lezing over bovenstaand onderwerp.
Nadat Spr. er op gewezen had, dat
het stellen van het probleem minstens
even belangrijk is als het zoeken naar
de oplossing, en dat reeds bij het stel
len der vraag de gees-ten uiteen gaan
ging spr. achtereenvolgens na: voor
welk probleem het Christendom van
den aanvang af gesteld werd, onder
welke invloeden de oplossing gezocht
werd, de beteekenis der Reformatie in
verband hiermee en ten slotte, in wel
ke richtmg het Christendom naar de
oplossing van dit probleem in de toe
komst zoeken moet.
Spr. sloot aan bij de vorige apolo
getische lezing, gehouden door Prof.
Slotemaker de Brpine over „Dienst
knecht of kind". Reeds in de Nieuw-
Tostamentische geschriften zien we,
hoe naast het Evangelie van het kind
schap een ander beginsel om ruimte
vraagt; dat van de pacdagogie en der
oi'ganisatie, waaraan verbonden is de
tucht cn de bedreiging. Het anathema
der kerk is aan Paulus ontleend.
Al heel spoedig won de organisatie
het van liet kindschap. Een van de
voornaamste oorzaken daarvan is do
erkenning van het Oude Testament
als Heilige Schrift. De Pinksterge
meente is niet onmiddellijk uit het
Joodsche Tempelverband uitgetreden
om zich zelfstandig als gemeente van
Christus te organiseeren. Zij heeft hot
niet aangedurfd, met het Oude Testa
ment te breken.
In Paulus' dagen werd de strijd opa
'het Oude Testament gestreden, diie
zich om een drietal punten concen
treerde: het Joödsche particularisme,
de besnijdenis en de Sabbath. Die
strijd leidde niet tot een breuk met
het Oude Testament, want Maroion,
die de tegenstelling tusschen Oud cn
Nieuw Testament op de spits dreef,
werd door de Kerk als een ketter ver
oordeeld.
Het voornaamste resultaat van den
strijd om het Oude Testament, was,
dat de volks- en de verbondsgedachte
van Oud-Israël door de Gemeente op
zichzelf werd ovorgedragen én tcoge-
past, zoodat historisch de doop in de
plaats van de besnijdenis gekomen is.
Daar komt nog bij, dat hot Christen
dom optrad in de Romeinsch-Hcllcen-
sche wereld; het was zendingsgcmcen
te en trad1 apologetisch op. Het leerde
alzoo aan de wereld (vergelijk hier
mee de eerste vraag van den Rocm-
schen Catchismus), wat men moet
doen om zalig te worden: gelcoven,
wat de Kerk gelooft; doen, wat de
Kerk voorschrijft en gebruik maken
van de genademiddelen der Kerk, de
sacramenten.
Als later onder Constantijn de Groo
te het Christendom Staatsgodsdienst
wordt, en het onder de horden van de
Noordelijke landen een orde tracht
te grondvesten, krijgt het beginsel der
paedagogie een ongeproportioneerde
versterking. In de practijk van Karei
de Groote e.d. kwam het Oud-Testa-
mentisch idaeal Weer naar voren der
veroveringsoorlogen van Israël in Ka
naan en der theoèratie onder David.
Het is de beteekenis der Reformatie
geweest, dat het beginsel van het kind
schap door haar weer van onder het
stof der paedagogie werd vandaan ge
haald, hetgeen vooral uitkwam in ec-n
drietal punten: de rechtvaardiging
door het geloof, de persoonlijke heils-
verzekèrdheid en de afkondiging der
vrijheid van den Christenmensch.
Wel is het probleem kindschap of
paedagogie ook door de Reformatie
niet opgelost, maar toch heeft in het
probleem 'n accentverschuiving plaats
gevondenen zich voor de volgende
tijden bestendigd. Rome vraagt: hoe
vorm ik het Evangelie naar de pae
dagogie? De Reforihatie vraagt: hoe
vorm ik de paedagogie naar het Evan
gelie?
Ongetwijfeld kan Rome het Protes
tantisme verwijten, dat het hinkt aan
de heup der paedagogie (men denke
aan zijn gebrekkige organisatie), doch
daar staat tegenover, dat Rome zeer
onpaulinisch hinkt aan de heup der
vrijheid.
Godsdiensthistorisch is het de be
teekenis van het Pausdom, dat het de
katholiciteit der kerk gered heeft, <~n
men behoeft geen geloovige it; :msche
te zijn om hierin de voorzienige lei
ding Gods te zien.
Doch wanneer het- getij verloopt,
moeten de bakens verzet. En men kan,
na Trente, niet zeggen, dat de ont
wikkeling van het pausdom een be
nadering is van het ideaal der katho
liciteit, terwijl het met zooveel heersch
zucht en liefdeloosheid is opgetreden
en geleid heeft tot een vermenging
van geestelijk en -wereldlijk gezag.
Ten slotte gaf spr. nog wenken be
treffende de richting, waarin de op
lossing van het probleem te zoeken
is, voorzoover dat lh deze hedeeüng
mogelijk is.
Vooreerst moet men blijven inzien,
dat de Heilige Schrift geen wetten
geeft, dcch normen.
Voorts is er tweeërlei gezag: dat van
Rome en dat van het Protestantisme,
welk laatste bedoelt het object tot
eigen gedachten te brengen, ook al is
dit een gevaarlijk standpunt. Het gaat
er oni zich over te geven aan den
Geest, die in alle waarheid leidt.
Ook hij de Protestanten zijner ve
len, die een noodzakelijke voorwaarde
voor de zaligheid achten het aanne
men van c-en aantal geloofswaarheden,
een Duitsch rijmpje zegt (vrij vertaald)
er is geen dominee, zoo onbenullig, of
er steekt een pausje in.
Met er op te wijzen hoe, goed verstaan
het reformatorisch Protestantisme een
remedie biedt tegen drieërlei kwaal
van onzen tijd: het individualisme,
het spiritualisme en de revolutionaire
gedachte, eindigde spr.
Het was jammer om de schoone
lezing, dat het kerkgebouw, dat goed
verwarmd was, slechts matig bezet
was, waartoe het weer ook wel zal
hebben meegewerkt.
MeubiloeriaBstentocreïening.
Het bestuur van de Woningbouwver
eeniging „de Eendracht" besloot, naar
men ons meldt, in zijn in aanbouw
zijnd complex Lagen Rijndijk een meu
bileeringstentoonstelling te organisee
ren. Zij beoogt daarmede de a.s. be
woners en ander belangstellenden te
doen zien, op welke wijze een arbei
derswoning behoort te worden inge
richt en een gezellig interieur met
niet te hooge installatiekosten, is te
verkrijgen.
Vele arbeiderswoningen worden
©enerzijds met meubilair overladen,
waardoor van gemak en gezelligheid
geen sprake is, anderzijds gevuld met
meubelen, welke door hunne afmetin
gen en materiaal in de woning niet
passen.
Het bestuur is zoo gelukkig do me
dewerking te hebben verkregen van
meubel3r<v"*ectcn van raam, die in
andere plaatsen reeds hunne sporen
verdiend hebben, en vertrouwt dat van
-deze tentoonstelling een opvoedende
kracht zal uitgaan, nieuwe vormen
ingang zullen vinden, waardoor de ge
zelligheid van de woning zal worden
verhoogd, zonder dat noodig zal zijn,
dat meer geld voor de inrichting zal
behoeven worden uitgegeven als in de
meeste gevallen geschiedt.
En niet alleen voor de meubelen
zelf is dit noodig, ook voor de stoffee
ring, voor wandversiering en keuken
inrichting is, zooals reeds herhaalde
lijk bleek, voorlichting, vooral van
nieuw te vormen gezinnen, noodza
kelijk.
De tentoonstelling zal worden ge
houden in 5 woningen van plan 6 aan
de Javastraat en geopend worden vop
Zaterdagmiddag 11 April a.s.
Het bestuur hoopt spoedig een uit
gewerkt plan te kunnen publiceeren
met bekendmaking van de exposanten
en verdere bijzonderheden.
Hoogheemraadschap van Rijnland.
Het Hoogheemraadschap van Rijn
land kwam deze week in vereenigde
vergadering bijeen.
Na goedkeuring der notulen werd
mededeeling gedaan van den toestand
van het bemalingsfonds op 1 Jan.
1925; het bleek, na eerst in 1924 f34000
te zijn geweest, nu gestegen te zijn tot
circa f40.000.
Mededeeling werd gedaan van een
procesverbaal van kasopneming; er
was aanwezig een bedrag van f 183.398
tegen f 275.000 op den 27sten Nov. '24.
Vastgesteld werden de lijsten der
stemgerechtigde Ingelanden van Rijn
land over 1925.
Aangenomen werden de voorstellen
vap. Dijkgraaf en Hoogheemraden tot
verbetering der waterinlating en uit-
maling te Gouda. Deze plannen, welke
met de të maken werken tot verbete
ring van de Gouwe door de provincie
worden uitgevoerd, zijn begroot op
f 550.000.
Tegen dit voorstel werden door ver
schillende leden bezwaren gemaakt.
Dh. Stoop wees op de boezemverzou-
ting. Dh. Duynisveld wilde alleen de
waterinlating aan den IJesl, maar
geen nieuw electrisch gemaal van 2
millioen kub. M. aldaar en meende in
het sterke gebouw te Gouda zelf dit
gemaal te plaatsen, wat beduidend
minder zou kosten aan stichting en
onderhoud. Dh. Los wees op het onder
houd der nieuwe kade van het inwa-
teringskanaal. Aan de werken hier
van wordt door de Provincie f274.000
bijgedragen.
Goedgekeurd werd verkoop van per
ceel Schoten A No. 351 a f3 per M2;
idem verhuring perceelen Katwijk-
sche landen voor f 11.775, gerekend
tegen f 565 per H.A.
Een gewijzigde huurovereenkomst
van de Katwijksche Kalkzandsteenfa-
briek. betreffende onderpand, werd
aangenomen, evenals het aangaan
van een overeenkomst tot het afzan-
den der Katwijksche landen.
Subsidie werd verleend aan de Ge
meente Schoten tot een bedrag van
f 150 tot het onderhoud van den weg
van Spaarndam naar Santpoort.
Aan den brugwachter der Rijnzater-
woudsche brug werd een pensioen toe
gekend van f 315 per jaar.
Aan het slot der vergadering vroeg
Dh. Speelman naar den toestand van
de gewesten Nieuwkoop en Noorden.
Dh Duynisveld kreeg inlichtingen over
den overweg te Veur der electrische
spoorbaan en een peilsein aan de hoof
den van het gemaal van deh Geer-
polder.
De Leiösche Winkelstand.
Zoover de herinnering van de jon
gere geslachten gaat, is in No. 51 van
de Haarlemmerstraat gevestigd de be
kende orgel- en pianozaak van de fa.
H. Men s, die zich gedurende den tijd
van haar bestaan hier in de stad zoo
wel als in de omgeving een uitsteken
den naam heeft verworven.
Echter, hoe goed gerecommandeerd
liet de firma de steeds voortschrijden
de ontwikkeling van den tijd geens
zins langs zich heen gaan, allerminst
in zooverre zij nieuwe eischen stelde
aan verhandelde fabrikaten en toege
paste techniek, maar ook Wat betreft
het comfort en de doelmatigheid van
het pand, waarin het centrum van
haar werk is gelegen.
Daarvan gaf zij dezer dagen het be-
Gewone advertentiën per regel 22Va cc
Ingezonden Mededeelingen, dubbel tari
Bij contract, belangrijke reductie.
Kleine advertentiën bij vooruitbetaling
van ten hoogste 30 woorden, worden da^
lijks geplaatst ad 40 cent.
Binnenland
Het wetsontwerp tot wijziging v
de L.O.-wet door de Tweede Eame:
aangenomen.
De heer J. van der Molen (A.R.)
wenscht niet opnieuw een candidi
tuur voor de Tweede Kamer te az
vaarden.
De begroetingen van Binnenlaat
sche Zaken en Oorlog worden door
Eerste Kamer goedgekeurd.
De Intermatioaiale bloemententoo
stelling te Heemstede geopend.
Buitenland.
Chamberlain heeit in de vergadc
ring van den Volkenbondsraad ve
klaard, dat Groot-Brittannië het p:
tocol van Genève niet kan aacava:
den.
Briand heeft geantwoord, dat dc
Fransche regeering vasthoudt aan I
protocol.
Soen Yat-Sen zou nu werkelijk
overleden zijn.
De burgerlijke partijen in Duitse.'
land zijn niet tot overeenstemming
gekomen inzake gemeenschappelijke
caudidaatstelling voor het presiden.
schap.
wijs in de algeheele verbouwing va
het zooeven genoe\mde winkelpand
dat van een doorsnee-expositieruimt
met een voor dezen tijd zelfs ietwa
ouderwetsch uiterlijk is herschapen i
een eerste klas magazijn, waarin wc
het beste is vastgelegd wat de mc
derne winkel-architectuur in stijl c;
afwerking biedt.
Reeds de imposante voorgevel en d
•royale, stijlvolle entree spreken «var
de groote verandering welke hier heef.
plaats gegrepen. En evenmin valt d:
oude zaak te herkennen in het ruime
deftige interieur, waar een keur var.
de beste en sierlijkste instrumenten
orgels, piano's en vleugels een dank
bare expositie vinden.
De gladde vloer toont, evenals de ega
le, slechts door enkele welgeplaatste
muurpijlers onderbroken wanden een
fraaie bewerking mot een soort kunst
graniet waarvan de samenstelling voor
wat den vloer betreft zich uitnemend
voor een gemakkelijke verplaatsing
leent, en de kleur, en dit geldt voor
beide, prachtig harmonieert bij het
•tentoongestelde, en het geheele inwen
dige een fijn cachet geeft.
Door de werkplaats iets naar achter
te verleggen, kwam tusschen deze en
het magazijn een flinke- ruimte vrij,
die in afwijking een heel gelukkige
o.i. van het oorspronkelijke voor
nemen werd bestemd als kantoor.
Het is echter meer geworden dan
dat, want een comfortabele spreekka
mer behoeft geen hooger eischen te
stellen dan waaraan hier is voldaan.
De inrichting is, wat meubilair en aan
kleeding betreft, in één woord keurig.
Rustig kan hier de muziekliefhebber
zijn keus met den verkooper bespre
ken, niets is er, dat zich tegen zijn!
kunstgevoel zal verzetten.
Van de magnifieke collectie harmo- j
niums, waarin de firma Mens specia-
liteite is, noemen we ter illustratie j
even de „Lindholm" en „Hörügel" die
het muzikaal gevoel van den hoorder
streelen door hun edelen klank en ook
in andere opzichten heerlijke eigen
schappen toonen en het nieuwe maga
zijn is alleszins geschikt om daaraan
mede te werken want en dit is ook
'n belangrijke factor de expositie
zaal blijkt 'n heel goede acoustiek
bezitten.
Het verwonderde ons niet, dat de
opdrachtgeefster .voldaan was over de
uitvoering, die ook wat de architec
tuur betreft, voornamelijk berustte bij
den heer B. Huurman, die in hot tim
merwerk werd bijgestaan door de fa.
J. Splinte^, terwijl de heer S. Hoope
het schilderwerk en de heer v. d. Wil-
lik de electrische verlichting verzorg
de.
