Aan hei einde der Week. De Duitsche Rijkspresident Ebert die verleden week Zaterdagmorgen overleed en in de afgeloopen week onder ontzaglijke belangstelling be- 'graven werd, is in meer dan één op zicht een figuur van representatieve be teekenis. Hij is de eerste president van de Duitsche republiek geweest en aan vaardde zijn ambt i.i die historische dagen vp.ii November 1918. die nie mand die ze bewust meegemaakt heeft ooit zal vergeten. Tronen wankelden en machtige rij ken stortten als een kaartenhuis ineen. En het scheen de groote massa enkelen zagen dieper toe, of met /het Duitsche keizerrijk ook het „mi- -litairisme" en het „kapitalisme" den genadeslag gekregen hadden. De ar beiders- en soldatenraden namen nu de macht in handen, de Internationale zou mogen heerschen op aard. En het was symbool en bekroning Van dezen heerlijken omkeer, dat Frie- drich Ebert, de gewezen zadelmakers gezel, geroepen werd, aan het hoofd te staan der Duitsche republiek. Helaas, hoe zijn sindsdien de te leurstellingen gekomen, die aan al die -sschoone verwachtingen den bodem hebben ingeslagen! Het pad van het jonge Duitschland onder leiding van president Ebert ging niet op rozen. Het had met groote moeilijkheden I te kampen, zoowel buitenlandsche als 'binnenlandsche. Het werd gedwongen, 'den schandelijken vrede van Versailles te teekenen, terwijl het inwendig werd verscheurd door partijstrijd en door de pogingen der Spartacisten, zich van de macht messter te maken. Gevolg van een en ander was, dat de Mark eerst langzaam, daarna in duizeling wekkende vaart naar beneden ging ,en ten slotte vrijwel geheel waardeloos r ivverd. j Ebert heeft wel een moeilijken lijd gehad om te regeleren en het is mede aan zijn vastberadenheid en staats- manswijsheid te danken, dat hst met yzijn land nog niet veel erger is ge steld dan thans het geval is. Hij heeft zich' tijdens zijn president- j'schap geen partijman betoond^ had niet slechts de welvaart van een enkele groep of klasse, doch van het geheele 1 Duitsche volk' op het oog. Vandaar dat enkele uitersten uit gezonderd de deelneming bij zijn overlijden algemeen was. Op waarlijk vorstelijke wijze is hij ter aarde be steld, doch ook kwam in de gehsele plechtigheid uit, dat hij een zoon uit het volk was en steeds gebleven is. -De omgang met vorsten en diploma ten heeft niet gemaakt, dat hij' hun- /ner een werd. Het is wel tragisch', dat dit leven zoo spoedig afgesneden werd. Want Duitschland kan zijn groote zonen niet missen. En de wereld roept om persoonlijk- j heden, die wars van menschengunst, gaan den .weg dien zij den eenig jijuisten achten. Wel zijn de tijden veranderd, sinds VEbert aan het bewind kwam. Het optimisme van toen heeft plaats gemaakt bij velen voor een wanho- pig pessimisme. Men is moedeloos en verwacht eigenlijk niets goeds meer van de wereld. Wie durft er nu nog in ernst hopen bp een maatschappij, waarin niet meer geldt het recht van den sterkste? Men /ziet rondom zich niets dan onrecht. Wie durft nog verwachten een sa menleving, waarin het militairisme en imperialisme zullen plaats gemaakt hebben voor broederschap tussch'en de '/volken Ja, een oogenblik scheen het ver deden jpar, of der menschheid einde- jlijk de oogen zouden opengaan. Het protocol van Genève zou (uitkomst schenken. De Volkenbonds- vergadering gaf blijk van een tref fende eensgezindheid. Leidsche Penkrassen. Amice, In de Maandag te houden Raadsver- gadering komt aan de orde een voor stel van de Democratische fractie om J te besluiten tot den bouw van een ge- meentelijk ziekenhuis. Zooals ge u wellicht zult heinneren jzijn de heer Witmans en zijne fractie genoote Mevr. Dietrichde Rooy in ,1923 gekozen onder de leuze dat op (groote schaal bezuinigd diende te wor- den. De andere partijen, zoo vertelde men aan de goedgeloovige kiezers, I hadden op dit gebied niets gepres- jteerd en van hen was ook niets te ver- j wachten, maar de Democraten, een maal gekozen, zouden zorgen dat daar in verandering kwam. Nu is sindsdien de belasting ver laagd terwijl mede tot afschaffing van de zakelijke Bedrijfsbelasting kon wor- ,den besloten, maar het ongeluk wil, idat dit gedaan is ondanks de met zooveel "fanfares gekozen Democraten. B. en W. daarin gesteund door de reeiitsche raadsfracties hebben ver schillende bezuinigingen ingevoerd, j'maar den steun van de Democraten, idie in de Socialisten hunne vrienden en concurrenten tevens zien, hadden En nu slaat cr weer een verzade ring van <len Volkenbond ge houden te worden, waar Ir ren 'de Brit- sche minister van Buitenlandsche za ken, Chamberlain ;:al vertrek!;. n. ten einde te verklaren, dat cljr protocol voor Engeland en de Brjtsche domini ons onaannemelijk is. En hij zal zelfs geen poging doen om er wat anders voor in de plaats te stellen. Zoo zal dan het protocol van Genève naar den rommel zolder ver'.-, ui zen met al die andere panticreën.' waarvan de menschheid tevergeefs heil verwacht heeft. En we zijn weer een illusie rijker, of armer geworden, al naar ge 't noe men wilt. Uit hel grijs verleden. DE GEVLEUGELDE FAAM. De Athcners.. zco lezen wij in de Handelingen L" - L-ostlen, besteedden hun tijd tot -aders dan om wat nieuws t© zeg -n te hooren. En de Romeinen waren al niet veel anders dan de Grieken, immers de ge schiedschrijver Tacitus noemt hen f nieuwsgierig en babbelachtig. Die nieuwsgierigheid richte zich bij deze oude volken niet in de eerste plaats, zooals bij onze moderne cou rantenlezers en vooral -lezeressen, op moorden en ongelukken, hoe grieze liger hoe mooier, doch had hij de Grieken tot object de philospphie, ter5 wijl de Romeinen, practischer raen- schen, meer belang stelden in de po litiek en wat daarmee samenhing. De debatten in den Senaat on de volksvergaderingen, de processen, die gevoerd werden, de aankondiging der candidaturen, daarvoor interesseerde men zich te Rome. Vandaar dat het publieke leven zich concentreerde om het Forum, het beroemde marktplein en clat zich daar ook de nieuwtjeskramers verzamelden En niet slechts met wat de stad be trof, doch niet minder met de gebeur tenissen in het buitenland wenschte men op de hoogte te blijven. Men wilde weten, hoe het stond-mel de legioenen, die in Spanje en elders streden, men wilde betreffende cle in wendige verhoudingen in de landen, die den staat vijandig gezind waren, of die men wantrouwde, ingelicht wor den en informeerde er b.v. naar. wie in Numidië de overhand had, Jugur- tha of Hiempsal. En het was noodig voor de Romei nen om met succes de oorlogen te voe ren, die zij ondernomen hadden of zich voor te bereiden voor andere, die dreigden, dat zij een overzicht hadden over wat zich op het wereldtooneel voordeed. Het is een feit, dat hoewel er in dien tijd geen telegraaf en telefoon beston den, om van de „draadlooze". nog maar te zwijgen, gebeurtenissen van eenig aanbelang spoedig genoeg ter kennis van het publiek kwamen. De historieschrijvers verhalen ons, dat meermalen de afloop van veldsla gen, waaromtrent men met ongeduld bericht verwachtte, te Rome bekend was nog eer de officieele boodschap pers gearriveerd waren. De wegen, waarlangs dat nieuws dan gekomen was, kon men niet altijd ontdekken, doch op een geheimzinnige wijze ging het als een loopend vuurtje van den een naar den ander. ïlet woord, dat naar de uitdrukking van Homerus, vleugelen heeft, droeg het over geweldige afstanden, zonder dat men precies kan nagaan, vanwaar het kwam en welke wegen het geno men had. De Ouden hadden zich ter verkla ring hiervan de Faam gedacht als een godin met honderd oogen en honderd monden. „Des daags" zegt Virgilius, „bevindt zij zich op dè daken der huizén, om alles te zien; des nachts doorloopt zij zij daarbij niet. Maar nu is men dan ook begonnen zijn leven te beteren, en vandaar dat nu een voorstel is ingediend om een gemeentelijk ziekenhuis te Lou wen, m.a.w. de toch al zwaar druk kende belastingen nog aanzienlijk te verhoogen. Want daarop komt een be sluit tot stichting en exploitatie van een eigen gemeentelijk ziekenhuis toch practisch neer. De voorstellers hebben bet zich ge makkelijk gemaakt door de financieele zijde van de zaak eenvoudig buiten beschouwing te laten en van de kos ten te zwijgen, vermoedelijk omdat ze begrepen zullen hebben dat ze door met de cijfers voor den dag te komen de kansen van hun voorstel be denkelijk zouden verzwakken en op de zuinige kiezers die op hen hun hoop gevestigd hadden eeli zeer eigenaardi- gen indruk zouden maken. De mogelijkheid bestaat ook, cfat ze over deze zijde van dit vraagstuk niet eens hebbfen nagedacht en dat ;;e maar op goed geluk een voorstel heb ben ingediend in de overtuiging dat de meerderheid van den Raad wel zco verstandig zou zijn de Gemeente voor dezen strop te bewaren. Het spreekt vanzelf amice, dat B. en ZATERDAG 7 MAART 1925 den hemel om alles te vertellen even dienstvaardig om het onware rond te vcnlcn als om li?t ware te verbreiden." i De Romeinsche dichter mag dit laat sle er wel aan toevoegen,- want het beeld, dat de geschiedenis van de nieuwtjeskramers te Rome ophangt, is niet onverdeeld gunstig. De ramp zaligste geruchten werden door hen verspreid, b.v. betreffende den dood van menschen, die zich in blakende gezondheid bevonden en de nederlaag van legers, die nog niet gestreden hadden. Het waren dan ook over 'talgemfeen menschen met een somber humeur, wien niets naar den zin ging en die van alles het ergste vreesden. Zij waren steeds van oordeel, dat do zaken slecht bestuurd werden en dat de generaals hun beroep niet verston den, ja zij veroorloofden zich zelfs, dezen laatsten het plan voor den veld tocht voor te stellen. Livius laat Aemilius Paulus 'zeggen, wanneer hij op liet punt staat naar Macedonië te vertrekken: „Er zijn op de markt menschen, die ons willen leeren waar v/ij onze tenten moeten opslaan, van welke plaatsen wij ons meester moeten maken, langs welken weg wij het best in het vijandelijke land kunnen doordringen, hoe men zal kunen fourageeren, wanneer wij het best in actie zullen komen of dat het beter zal zijn ons aan het gevecht te onttrekken. En niet slechts dat zij ons raad geven, wat wij doen moeten, maar wanneer wij hun raad niet op volgen, maken zij zich boos." En om hun nieuwsgierigheid te vol doen, stelt hij hun spottend voor, hen met zich mede te nemen; hij biedt aan de reis voor hen te betalen, hun een paard te bezorgen en ze vooraan te plaRtsen om hun 't genoegen te schen ken den slag van zeer nabij gade te slaan. Tijdens het Keizerrijk werd tegen de ontevredenen op wel ietwat hardhan diger wijze opgetreden dan slechts met het wapen van den spot. Op het Forum surveilleerden in dien tijd soldaten in burger, die zich bij de groepjes pratenden voegden, hen prik kelend zich uit te spreken, terwijl zij zeiven begonnen kwaad te vertellou van den keizer en zijn bewind. Was men dan zoo onvoorzichtig zich in een dergelijken geest uit te laicn, dan werden de- namen genoteerd en was er veel kans, dat men zijn bedil zucht met den dood moest bekoopen. BINNENLAND. Prov. Staten vani Zeeland. De heer G. F. Lindeijer te Vlissingen heeft zijn benoeming tot lid der Eerste Kamer aanvaard en in verband daar mede bedankt als lid der Provinciale Staten van Zeeland Geref, Ver. voor Drankbestrijding. De Geref. Vereeniging voor Drankbe strijding schreef in de maand Februari jl. niet mindêr dan 100 nieuwe leden in. Het bedraagt nu 4705. Schapenschurft. De heer Van de Bilt, lid van de Tw- Kamer, heeft aan den minister van binnenlandsche zaken en landbouw de volgende vragen gesteld: Is het,den minister bekend, dat in een deel van. ons land schapenschurft lieerscht en dat in Noord- en Zuid-Hol land in Mei en Juni gewoonlijk groote aantallen inlandsche lammeren wor den ingevoerd? Welke maatregelen denkt de minis ter te nemen om den aankoop en in voer te kunnen laten doorgaan, zonder gevaar voor besmetting? De Zomertijd. Door de drié Centrale Landbouwor ganisaties, den R. K. Ned. Boeren- en Tuindersbond, den Christelijken Boe- W. aan deze zijde van de zaak -wel aandacht hebben» geschonken, en zij geven daarbij enkele cijfers, die voor de voorstellers nu niet bepaald aan moedigend zijn. „Het is ons, zoo merken B. en W. in hun prae-advies op, uit den Sard der zaak niet mogelijk u thans de bouwkosten van een ziekenhuis voor b.v. 200 bedden op te geven, doch we! kunnen wij u mededeelen, dat de kost prijs per verpleegdag in de Haagsche ziekenhuizen in 1921 bedroeg f 8.81, in 1922 f 8.46 en in 1923 f 8.74. In het Academisch Ziekenhuis al hier bedroeg het nadeelig saldo in '21 f 7.18 per yerpleegdag, in 1922 f 6.31 en in 1923, tengevolge van de heffing van verpleeggeld en de verbooging van de bijdrage onzer gemeente, f 5.01. En als men nu bedenkt dat hieronder niet begrepen zijii de kosten van watervoor ziening en die van onderhoud der ge bouwen, dan kan men veilig aanne men, dat de kostprijs van Leiden dien van den Haag vrijwel zal naderen." Uit deze cijfers blijkt wel, amice, dat een eventueel te bouwen ziekenhuis voor de gemeente een duur zaakje zou worden, dat den belastingdruk in niet geringe mate zal beïnvloeden. ren- en Tuindersbond en het Konink lijk Nederlandscli Landbouw-Comité is een schrijven gezonden aan den mi nister van Binnenlandsche Zaken en Landbouw, waarin zij haar, dank uiten aan den minister voor de indiening' van het wetsontwerp tot intrekking van de wet van 23 Maart 1918 tot tijde lijke afwijking van de wet van 23 Juli 1908 tot invoering van een wettelijken tijd. Adressanten vertrouwen dat het den minister zal gelukken de beide Ka mers der Staten-Generaal te overtui gen van de noodzakelijkheid, om de hem genomen beslissing te bekrachti gen. De prijzencimtrólecommissie. De heer Staalman, lid van de Twee de Kamer, heeft aan don minister van arbeid, handel en nijverheid de volgen de vragen gesteld: Is het juist, dat tusschen den minis ter van arbeid, handel en nijverheid en vertegenwoordigers der Sociaal-Demo cratische Arbeiders-Partij en het Ne- derlandsch Vakverbond besprekingen zijn gevoerd betreffende het instellen van de prijzen van allerlei levensmid delen? Zoo ja, Wil de minister dan hierom trent nadere mededeelingen doen? Die electïiciteit ook. Van een harer lezers, directeur van een plattelands-electriciteitsbedrijf ont ving „Sterkstroom" een lijstje met adressen, zooals die van tijd tot tijd op aan hem gerichte brieven worden vermeld. Waar deze adressen een aar- digen kijk geven op, het feit, dat de electrificatie dieper en grondiger tot alle lagen der bevolking is doorge drongen dan het onderwijs, laten wij de merkwaardigste hieronder volgen. Aan den Dierekteur van de ellektraa. Aan het Eletriekse Burow. Aan den heer Directeur van het ellex- triesiteitgebouw. Gem. Electrilchetijds Werken. Het Gemeentelijk Eelectro-Burauw. Aan het Gemeene Èlitriekbedrijf. Aan het ilitiets bedrijf. Aan 't Gemeene Lectra bedrijf. Voor het Gemeentehuis voor Electri- citeit van Aan den Heer Driteur van het Eli- tiersbedrijf. Het Hooft Berouw Elektrisseteit. Mijnheer De Diereteur der Gemeente Electrabedrijf. het burou van het Electra. Eleksijn Bedrijf. Aan het bureau van het Electkris. Het Elektrazijn. Het gemeentelijg Elektiteit bedrijf van Den Heer Eliktriecein. Den Heeren van de ejectra. Gemeentlijk Elektriceteitsbewerking. De Eelitrieke Centrale. Aan het Electrice burou. Het Burauw van Het eletriksbedrijf. De Eletra Ligtvarpik. Den Heer van Eliktra, van het Elik- tric bedrijf. Aan den Dirikteur van het Electrici- tijd. Aan den Heer Gemeente Elitricie Di- criteur van Aan Het gemeent ellektriektijt gebou. Gem. Elixtrisch bedrijf. De Directeur der "gemeente Eletrice beweging te Aan den Heer van het Berau van liet G.A.B. Het Electra Burou. Het Electrischiteit Bedrijf. Het Electra berauw. CHRISTENVERVOLGINGEN IN CHINA. De Christenen in China zullen het hard te verantwoorden krijgen. Heele scharen Chineesche atheïsten, toege-* wijde aanhangers van Moskbu, oud leerlingen van de Sovjet-universiteit van het Verre Oosten te Tasjkent, zijn thans in China doende, den bescha- Nu zou over dit bezwaar heen te stappen zijn, indien hier inderdaad een groot tekort aan ziekenhuisruimte bestond, maar daaromtrent is hier nog heel weinig gebleken. Er zijn wel eens oogenblikken dat het moeilijk gaat aan alle aanvragen te voldoen, maar als regel kunnen alle patiënten voor wie dat noodig geacht wordt een plaats krijgen. Alleen, naar de voorstellers ineonen, geen goede plaats. Want er zijn nu eenmaal heel wat menschen, die tegen opname in het Academisch Ziekenhuis bezwaar hebben en voor dezulken schiet er niet anders over dat ze een onderkomen zien te zoeken in het Dia- conessenhuis of het Elizabethsgeslicht En dat is naar de voorstellers meenen voor sommigen een beletsel, omdat ze aan een neutrale inrichting de voor keur geven. Ik geloof niet, amice, dat dit bezwaar als ernstig kan worden aangemerkt. Ik heb althans nog nooit geboord dat de patiënten in een van deze inrich tingen op eenigerlei wijze gehinderd werden en dat wordt trouwens door de voorstellers ook niet betoogd. Nu geef ik toe, dat er menschen kunnen zijn die 't in een ziekenhuis venden invloed van de blanke miss.o narissen te ondermijnen. Op geld behoeven zij niet te zien, deze in politieke kruiperijen voiLmve propagandisten. De sovjot-amoassa.i3 te Peking, zoo wordt aan de. „cni- cago Trioune" gemeld, zorgt .oor een ruime financiering, waaruoor aito scholen en universiteiten van Lniua overschiliig oi: die door een ivn- gensch/ Amerikaansch, Dtutsen, or J i'rnnsch kerkgenootschap zijn o;. ..,e- gericht, communistische cluós kunnen worden opgericht. Deze propaganua *s gelijkelijk tegen de Erotestamsche en tegen c.e Katholieke kerk gericht. De Cxiiheésche communistische par tij, ook al weer met geld van Moskou, heeft in Peking een groote drukkerij opgericht, vanwaar het land met dui zenden vlugschriften wordt over stroomd. Speciaal de Chineesche uit gave van de „Besbosjnik" (de godde- looze), een atheïstisch tijdschrift, w ordt in groote oplaag onder de leerlingen der .Chineesche scholen gelezen. De Moskousche bladen wijden thans lange artikelen aan deze actie tot uit roeiing van het zendingswerk in China. De „Izwestija" bijv. publiceert een langen brief van Tretikof, die op het oogenblik verbonden is aan de ambassade te Peking als afgevaaidig- de van de Derde Internationale. „De anti-Christelijke beweging in China aldus het relaas van dezen kameraad is dienstbaar gemaakt aan de nationalistische, welke zich de verdrijving van alle kapitalistische on dernemers ten doel heeft gesteld. De Chineezen zijn tot het inzicht gekomen dat de Christelijke kerk in China in de eene hand den bijbel in de andere een geweer houdt. Geleidelijk komen de studenten tot de overtuiging dat de zendelingen maar één bedoeling hebben: de Chineezen te maken tot een volk' van slaven." Flierna vertelt de schrijver eenige successen der bolsjewistische campag ne, hoe in Nanking allé godsdienstige werken in de boekerij zijn vernietigd, hoe gedurende de kerstvacantie de communisten en de atheïstische stu denten in Canton carnavals en anti religieuze bijeenkomsten hielden, die uitliepen in relletjes, waarbij de Chris telijke studenten mishandeld werden. Met onmiskenbaar genoegen verhaalt hij, hoe in Tsjang Tsjan de studenten een massa-vergadering belegden, en eischten, de bijbelstudie als verplicht vak' te schrappen. En dergelijke too- neelen worden uit alle deelen des lands gemeld. De correspondent van de „Chicago Tribune" te Riga wijst er op, dat er in dezen brief met geen woord van wordt gerept, dat de Sovjet-legatie aan sprakelijk is voor bovengemelde feiten. Andere publicaties zijn op dit punt evenwel openhartiger. Zij erkennen al dan niet met zooveel woorden, dat dc propaganda in China, geheel over eenkomstig de taktiek van Moskou, weinig communistische leerc tel linden tracht te verbreiden, zich hoofdzakel k" j ten doel stelt, het doordringen van het blanke ras tegen te werken doorj te verkondigen, dat het de westerkn-1 gen zijn. die het land van zijn rijk:- j dommen hebben beroofd en de bevol king geknecht. De Chineezen moeten de vreemde indringers er uit zetten en Rusland is daarbij' hun trouwste j vriend en bondgenoot, dit is de hoofd-1 strekking van de Moskousche propa ganda. e Volkscommissaris Karachan, de Soy j jet-vertegenwoordiger te Peking laat door zijn uitlatingen op dit punt niet I veel twijfel dienaangaande. Het mislukken van de opiumconie- rentie is weer een wapen te meer in de handen der Sovjets, die Engeland ook' beschuldigen den opiumh mdel te begunstigen, ten einde China te ma ken tot een weerlooze natie van aan opium verslaafde zwakkelingen. waar een christelijke sfeer wordt ge vonden moeilijk kunnen harden en dus verpleging in een neutrale inrich ting zeer op prijs zouden stellen. Maar dit behoeft nog geen reden te zijn om de Gemeente daarvoor aan te spreken. Niets belet tcoh zulke men schen om te doen wat van christelijke zijde gedaan werd en zelf den bouw van een ziekenhuis ter hand te nemen. Aan de noodige financiën zal het aan die zijde wel niet ontbreken en men kan dan alles precies inrichten zoo- als men dat zelf verkiest. Als ik dan ook aan den heer Wit mans en zijne partijgenoote een ad vies zou mogen geven, dan zou het dit zijn: trek a.s. Maandag uw voor stel tot het bouwen van een gemeente ziekenhuis in, en neem het initiatief tot de stichting van een neutrale zié- keninrichting. Ik denk niet amice, dat dit advies zal worden gevolgd, want het is veel gemakkelijker met schoonschijnend? voorstellen te komen waarvan de re kening aan de belastingbetalers kan worden gepresenteerd, dan zichzelf dc- moeite en de zorgen aan een eigen in richting verbonden op den hals te balen. VERITAS.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1925 | | pagina 6