CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN
ABONNEMENTSPRIJS
ADVERTENTIE-PRIJS
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaal 1 2.50
Per week 0.19
Franco per post per kwartaal i 2.90
Gewone advertentiën per regel 22L/t cent
Ingezonden Mededeelingen, dubbel tarieL
Bij contract, belangrijke redactie.
Kleine advertentiën bij vooruitbetaling
van ten hoogste 30 woorden, worden dage
lijks geplaatst ad 40 cent.
BUREAU: Hooigracht 35 - Leiden Tel. 1278, Postgiro 58936, Postbox20
STADSNIEUWS.
Hongarije.
Ondanks het feit, dat er zooveel ver
gaderingen waren gisteravond wij tel
den er niet minder dan negen was de
kleine Stadszaal tot berstens toe gevuld
en moesten velen teleurgesteld heengaan,
omdat zij zelfs geen staanplaats konden
krijgen, zooveel belangstelling was er voor
de lezing met lichtbeelden over Hongarije,
door Ds. en Mevr. Biberaper te Boedapest.
De heer T. S. Goslinga opende de
vergadering met het laten zingen van Ps.
75:1 en gebed. Daarna heette hij de aan
wezigen welkom, zijn blijdschap uitspre
kende over de groote belangstelling, die
er bestaat voor de Geref. ontwaking in
Hongarije, waarvan de arbeid van Bethes-
da in Boedapest de ziel vormt. Het ver
heugt ons, zegt spr, de leiders van dien
arbeid heden avond in ons midden te
hebben.
Spr. gaf vervolgend het woord aari Ds.
Biberauer, die Duitsch sprak en ver
tolkt werd door den heer A. J. Ane9.
Spr begon, met er zijn blijdschap over
uit te spreken, dat hij op zijn reis door
Holland ook met Leiden kon kennis ma
ken.. Hij had gelezen, hoe vopr korten tijd
hier het jubileum der Universiteit op luis
terrijke wijze gevierd is en herinnerde er
aan, hoe voor 20 jaren Hongarije ook een
jubileum gevierd had, en wel ter eere van
het feit, dat het 1000 jaar een koninkrijk
geweest was. Gelukkig -dat we niet in de
toekomst konden 2ienl
Thans is Hongarije nog slechts ongeveer
een derde van wat het vroeger was; van
de 20 millioen inwoners zijn er thans
niet meer dan een 7 k 8 millioen over.
Daarvan zijn 1 millioen Gereformeer
den, waarvan er 100.000 in Boedepast wo
nen.
De Rcomsch-Katholieke Kerk is in
Hongarije de Staatskerk.
Daar is een tijd geweest, dat de Geref.
beweging in Hongarije machtig was; ware
dit zoo gebleven, dan was dit land wellicht
bewaard gebleven voor de verschrikkingen
van het communisme.
Spr deelde een en ander mede van
de ellende, die er thans nog in Hongarije
heerscht, trots het feit, dat het thans een
leening van 125 millioen gulden heeft om
het er financieel en economisch weer bo
ven cp te helpen.
Een verheugend teeken is, dat er in
Hongarije een ontwaking is van het Geref.
leven: er worden veel bijbels verkocht en
ook boeken, waaronder uit het Hollandsch
vertaalde van Dr. Kuyper en Dr. Bavinck.
Spr dankte ook alle pleegouders, die
Hongaarsche kinderen in hun huis gehad
hejsben; er waren kinderen, die terugko-
mend in hun gezin den Bijbel voor .den
dag haalden en vader en moeder vroegen,
daar geregeld in te lezen, zooals dat in
Holland gewoonte is. Spr deelde daar een
treffend staaltje van mee.
Spr deelde voorts nog een en ander van
Bethesda mee.
Het omvat verschillende terreinen van
arbeid: ziekenverpleging, de twee kinder
huizen, waar 40 kinderen zijn, maatschap
pelijke en Evangelisatiearbeid.'Er zijn Zon
dagsscholen, Geref. Meisjes-, knapen- en
jongelings-vereenigingen, bijeenkomsten
Voor gezinshoofden, zoowel vaders als
moeders, arbeid onder de politie, enz.
Het leven in Hongarije is zoo geheel
anders dan in Holland.
Als men de poort van Bethesda uit
treedt, staat men ineens midden in de
wereld en merkt men weinig van God
en Gods macht.
De ziekén die in Bethesda komen, voe
len zoo duidelijk het verschil tusschen de
wereld en het tehuis, dat zij in Bethesda
gevonden hebben.
Ook studenten, ambtenaren, 2ak'enmen-
sch'en, zelfs vroegere communisten komen
naar Bethesda en zoeken daar iets vopr
hun geestelijk leven.
Vele ziekenhuizen in Boedapest zijn
reeds gesloten, en men was van meening,
dat ook Bethesda het niet zal kunnen
houden. Er is zelfs reeds gevraagd, of
men het kon koopen, of anders huren,
maar men heeft daar niet op willen ingaan.
Zal het eenige Geref. Ziekenhuis dan
gesloten worden en moet dan alle arbeid
ineens wegvallen?
Doch God heeft ons zoplang geholpen
en heeft ook nu weer uitkomst gegeven.
De beide dames Kuyper zijn uit Holland
gekomen en er heeft zich een cpmité ge
vormd tot steun.
We stpnden voor de vraag: sluiten of
vergrooten, dit laatste, omdat tot dusver
alleen arme patiënten verpleegd werden
en nu ook betalend emoesten worden op
genomen.
Een leening van 200 millioen (papieren)
kronen werd gesloten en tot vergrooten
besloten.
Op uitnoodiging van het Comité is spr.
naar Holland gekomen. Vooral werd spr
hier door de rust getroffen; dat ligt in
het volkskarakter, maar toch is hier ook
de invloed van het Geref. geloof te zien.
Spr hééft hier ook veel muziek gehoord,
doch de schoonste muziek is het Evan
gelie.
Holland kan gelukkig zijn, dat het zulle
een goed georganiseerd kerkelijk leven
heeft. Het trof spr ogk, hoe goed de
Gereformeerden elkaar hier kennen, als
of het een groot gezin is.
Wij moeten voortgaan in het geloof,
zoo eindigde spr., en eenmaal zal de tijti
komen, dat Hongarije weer bloeien zal.
Moge er veel gebeds voor dit volk! zijn,
dan zal God ons rijkelijk zegenen.
Na de lezing van Ds. Biberauer werd
een prachtige serie lichtbeelden vertoond
over Boedapest en in 'tbijzondpr over
Bethesda, idie op prettige1 en onderhou
dende wijze werden toegelicht door mevr.
Biberauer, die daarbij gelegenheid had.
meerdere herinneringen betreffende den
arbeid van Bethesda mede te deelen
Spr eindigde met een hartelijke uitno
diging aan "de aanwezigen, spoedig haar
schpone land eens met een bezoek te
vereeren.
Het was een mooie avond en hoe zeer
hpt gesprokene en geziene in den smaak
viel, bewees opk wel het hartelijk applaus
dat er op volgde.
L.E.D.A.G.O.H.
De Christelijke Zangvereeniging
van dezen naam toont een onvermoeid
streven naar een hoogere plaats in de
rij harer zusteren.
„De Schepping1', het bekende werk
van Haydn was gisteravond het voor
werp van de jaarlijkschè uitvoering,
welke LEDAGOH pleegt te geven; een
feit dat in breederen kring belangstel
ling vond en een nieuwen stap betee-
kent pp den door L. ingeslagen weg.
Welnu, voor wat haar eigen aandeel
in de uitvoering van het stuk betreft,
kan de vereeniging daar met voldoe
ning op terugzien het koor, dat met
de begeleiding onder leiding stond
van den heer J. W. Snel Jr., heeft ge
geven wat ervan werd verwacht.
De medewerking van het orkest, in
dit geval het Leidsch Symphonie-or-
kest, viel te roemen. De begeleiding
was correct, en toonde zich ook in de
soli rijk aan goede krachten.
Van de solisten kan eveneens veel
goeds gezegd worden, vooral wanneer
wij in aanmerking nemen een minder
gunstige omstandigheid die zich in
betrekking tot het contact tusschen
zetting en uitspraak deed gevoelen.
We blijven het toch een principieele
fout vinden, dit werk van Haydn te
doen spreken in de Nederlandsche taa,
vooral met het oog op het verband
tussehen zetting en oorspronkelijke
zinswending in hun waarde voor de
klankvorming.
Van den zanger werd nu aan bezie
ling in voorjdracht meer gevraagd
dan Oorspronkelijk het geval was, en
het zal mogelijk de wijze zijn waarop
aan dezen eisch voldaan is, waarover
hét oordeel uiteenloopt.
Hendrik Koning, die de bas-
soIq vervulde en als zoodanig respect,
den Aartsengel Raphael en Adam ver
tolkte, was o.i. vooral na het eerste
gedeelte, het meest gelukkig. De Lei-
denaars die hem nog kennen van een
vorige gelegenheid, zullen zich bij ver
nieuwing voldaan hebben gevoeld, niet
het minst door zijn bekroond streven
om recht te laten wedervaren aan den
inhoud. In de aria na de vierde reci
tatief van het tweede gedeelte: Nu
staat in vollen*luister.was hij be
paald goed.
Mej. Fiep Kruyt bood haar ge
waardeerde medewerking als Sopraan
soliste. Ook zij gaf in het begin den
indruk van te staan onder zekere de
pressie; 't was soms als gold rfteer wat
de melodie bood dan wel wat de in
houd vroeg. Het best toonde haar wel
de fijne beurtzang in het derde ge
deelte, waar zij, na in het voorgaande
den engel Gabriël te hebben vertolkt,
de plaats van Eva innam.
Van Ger. Ie Cointre, tenor-so
list hadden we wat meer soepelheid
mogen verwachten. Zijn taak scheen
hem soms al te spoedig te brengen op
de grens van de beheersching; wat
echter de zuiverheid niet aantastte,
terwijl ook en speciaal in d. beurtzang
van het slot de nitspraak mocht vol
doen. Ook zijn uitbeelding van het
eerste menschenpaar in het tweede ge
deelte was gelukkig.
De aangekondigde Alt-soliste, Mej.
de Graaf werd vervangen door Mej.
M. Zwikker uit Leiden. Haar optreden
bepaalde zich tot den slotzang, waarin
zij uiteraard niet speciaal kon uitko
men.
Zooals gezegd was de orkestbegelei
ding heel goed. Zeldzaam was de fuga
begeleiding van de sopraan-soliste in
een aria op de Schepping* der dieren
in het 2e gedeelte.
Het zangkoor zelf gaf zich uitne
mend, en zonder de beheersching te
veronachtzamen. Schoon was de slui
ting in het terzet van de tweede phase.
Het geheel mag ogetwijfeld een suc
ces heeten voor de uitvoerende ver
eeniging, zoo goed asl voor haar me
dewerkenden ten dezen. Zij heeft gis
teravond iets gepresteerd, dat een
nog grootere belangstelling verdien
de dan ervoor werd getoond want
er waren nog te veel plaatsen over
wat, en dit houde men mede in het
oog gok op de uitvoerenden van
invloed kan zijn.
De uitvoering werd met gebed aan
gevangen en beëindigd.
Ned. Christel. Landarbeidersbond.
De afd. Leiden van bovengenoemden
Bond hield gisteravond haar Jaarverga
dering in de bovenzaal van Patrimoni
um. De vergadering, welke zeer druk
bezocht was, werd om even 8 uur door
den voorzitter, den heer H. v. Bostelen
geopend.
Gezongen werd Ps. 68 10, waarna de
voorzitter in gebed voorging, en Ne-
hemia 4 voorlas.
Hierna sprak de voorzitter een
openingswoord, waarin hij een overzicht
gaf van dé gebeurtenissen van het laat
ste jaar.
Hieruit blijkt, dat een opgewekt or
ganisatieleven geconstateerd mocht wor
den, terwijl1 het ledental in hét afgeloo-
pen jaar van 26 tot 41 steeg.
Nu volgde een finantieel overzichtvan
den penningmeester, den heer M. Corpel
waaruit blijkt, dat per 1 Januari 1925
een batig saldo van ruim ƒ.34 in de
afd.kas aanwezig was.
Van het Hoofdbestuur was de heer
Oudekerk aanwezig, die in een welspre
kend betoog nog eens het doel van de
Ghr. Vakbeweging uiteen zette.
De muziekclub „Onderling genoegen"
verleende zeer tot genoegen van de ver
gadering haar medewerking.
In de pauze werd een tombola zonder
nieten gehouden, waarvoor zeer veel
animo bestond. De opbrengt der, tom
bola, kwam ten goede aan het fonds
„Draagt elkanders lasten" tot bestrijding
van de T. B. C., welk fonds een onder-
afdeeling van het C. N. V. is.
Om deze te doen slagen was er mede
gewerkt door de volgende firma's: Al-
bert Hein, De Gruyter, Anton Hunnink,
Miss Branche sigarettenfabriek, Bat-
schari sigarettenfabriek. Klaverblad,
zeepfabriek, Wybert-tablettefabriek,
Gjst- en spiritusfabriek te Delft, firma
Calvé te Delft, firma Niemeyer, Talens'
inktfabriek, en door de firma v. Nelle.
Alles bij elkaar genomen was het voor
'de afd. Leiden een goede avond.
Te ruim 11 uur stoot de voorzitter de
vergadering, nadat nog gezongen was
Gezang 1801, ging de voorzitter in
dankzegging voor.
N.S.C.Vi
Op uitnoodiging van 'de Nederl.
Chr. Studentenvereen. zal Dinsdag
avond mej. Bidgram, secretaresse van
de Wereldfederatie van Chr. Studen-
tenvereenigingen, in het klein audito
rium der Leidsche .Universiteit een
lezing houden over het onderwerp:
LWat is Christus voor ons'?
Het noodlottige schot.
De Rechtbank' te 's-Gravenhage
heeft gisteren voorwaardelijk veroor
deeld tot één jaai* met drie jaar proef
tijd, wegens het veroorzaken van den
dood door schuld, den medisch stu
dent B. A. P.
Zooals men zich zal herinneren, had
deze veertien dagen geleden voor de
rechtbank aldaar terecht gestaan, ter
zak'e van het feit, dat hij 12 'No
vember wonnende bij zekeren De 1V1
alhier, met een geladen buks de trap
in zijn .woning opliep, dat op een of
ander oogenblik de buks was afge
gaan, tengevolge waarvan He pension
houdster zoodanig door een schot in
den hals .werd getroffen* dat zij kort
daarna is overleden.
N.V v.h. Hoogenstraaten en Co.
ïn de gister gehouden vergadering
van de N.V. Verduurzaamde Levens
middelen v.h. W. Hoogenstraten en Co.
te Leiden en Alkmaar kwam in de eer
ste plaats aan de orde het rapport van
de in de vorige vergadering benoemde
commissie uit aandeelhouders, de hee*
ren Mr. A. J. Fokker, P. A. de Gooyer
en Dr. B. Th. Hoist Weber. Het rapport
uitgébracht bij monde van eerstgenoem
de, ter voldoening van de ter Algemeene
Vergadering van 20 Augustus 1924 aan
de commissie gegeven opdracht, den
toestand van de Venootschap, alsmede
'de oorzaken, waarom de bepalingen van
de artikelen 8, 10 en 11 van de statuten
niet worden nageleefd, te onderzoeken,
hieromtrent verslag uit te brengen en
zoodanige voorstellen te doen, als zij in
het belang der Vennootschap zal raad
zaam achten, behandelt achtereenvol
gens in eenige algemeene beschouwing
gen:
Oorzaken van de verliezen,
Beschouwing der redenen waarom
het bestuur niet met voorsteden is ge
komen ter voorziening in de Directie,
Rendabiliteit,
Statutenwijziging.
De Commissie stelt in haar rapport
vast, dat de naar haar oordeel te lage
prijs waarmede de Directie destijds voor
de fabrieksgebouwen te Leiden heeft ge
noegen genomen, in verband met den
duren bouw te Alkmaar, waarvan de
kosten door het oploopen van de prijzen
van materialen en de verhooging van de
loonen, de aanvankelijke raming verre
hebben overtroffen, oorzaak zijn van
den minder gunstigen toestand van df
Vennootschap en gaat zij dieper in op.
oorzaken van een en ander.
Het aanhouden van groote voorraden
bij het sluiten van een seizoen en den
aanvang van een nieuwe campagne was
een ernstige fout, die zich door conjunc:
tuur verliezen gewroken heeft.
Waar de verliezen van de laatste ja
ren in hoofdzaak zijn toe te schrijven
aan den duren bouw en het aanhouden
van de te groote voorraden, de uit dezen
hoofde geledèn verliezen bzwaarlijk zijn
in te verdienen, kan. men dus niet ont
komen aan eene vermindering van het
kapitaal en dienvolgens afstempeling
van de aandeelen op 50 pCt. De nieuw
te construeeren balans kan dan worden
opgebouwd op de basis van een meer
gemotieveerde bedrijfswaarde.
Het zal de taak van de nieuwe Direc
tie zijn te toonen, dat het bedrijf op de
basis van de nieuwe positie behoorlijk
rendabel is. De mogelijkheid, dat de
Directie hierin zal slagen, acht de com
missie in geenen deele uitgesloten, te
minder waar zij met groote voldoening
mocht vaststellen, dat de goede naam,
waarin zich het product van de aloude
firma Hoogenstraaten steeds h«<jft mo
gen verheugen ongerept is gehandhaafd.
In verband daarmede wordt aangedron
gen op centraliseering van de Directie
en Administratie te Alkmaar, waar de
fabriek thans gevestigd is.
De Commissie vereenigt zich met het
voorstel van Commissarissen om hef
kapitaal met 50 pCt. te verminderen. Zij
mocht tot overeenstemming komen met
'de houders van de actions de jouisance,
FEUILLETON.
In 's levens branding
(Uit het Engelsch)),
43) r-
,,'Heel best, juffrouw Gresham; ik
heb dit onderhoud niet gezocht."
„Maar ik kwam tot u in een geest
van vriendelijkheid, en u beleedigt
mij."
„Dat is het laatste, wat ik zou wil
len doen", zeide hij kalm. „U hebt mij
aangesproken met het doel uw spijt
te betuigen, dat u mij bij zekere gele
genheid niet rechtvaardig hebt behan
deld. Ik dank u voor die confessie,
maar zij is van weinig waarde, indien
u mij terzelfder tijd beschuldigt, dat
ik mijn verleden met ongenoemde
slechtheid en mijn heden met laag
heid en leugens bezoedeld heb."
Zij sloeg haar oogen neder en bloos
de, want zij voelde de juistheid zijner
woorden.
„Toch verwijt ik u niets", ging hij
voort. „Het is gemakkelijker voor u,
te gelooven, dat ik een leugenaar en
een schurk ben, dan te gelooven, lat
de heer David Sutcliffe dit is. Het was
dwaas van mij, te denken, dat ik u
van uw noodlot zou kunnen redden."
„Ik heb den heer Sutcliffe mijn ge-
heele leven gekend", zeide zij, met
waardigheid. Zijn karakter is ons
allen bekend, en niets, wat u zoudt
kunnen zeggen, zou mijn vertrouwen
in hem aan 't wankelen brengen, en
het smart mij, dat iemand, djie tot
zulke edele en heldhaftige daden in
staat is, zich tot zulke dÜngen ver
laagt."
„En het smart mij, dat iemand, die
waard wordt geacht de echtgenoot te
zijn van juffrouw Gresham, een onbe
kend man, die alleen op de wereld
staat, belastert."
„Dit is niets dan tijd verspillen",
antwoordde zij. „Ik had gehoopt, dat
ons onderhoud anders geëindigd zou
zijn."
Hij ging naar de deur en hield die
voor haar open.
Zij aarzelde een oogenblik, alsof zij
nog iets had willen zeggen, toen sloeg
zij langzaam haar oogen neer en ging
dralend door de geopende deur.
„De dag zal komen, waarop u de
waarheid zult weten", zeide hij, ter
wijl zij hem voorbijging, „maar ik
vrees dat het dan te laat zal zijn."
Zij antwoordde niet, zij zag hem
zelfs niet aan. Hij wachtte tot de bui
tendeur achter haar gesloten was, toen
viel hij in een stoel en haalde met
moeite adem.
„Zoo eindigt mijn dwaze droom",
^ide hij tot zichzelf. „Zij zal nooit
meer tot mij spreken, wat er ook ge-
bure. Welnu het zij zoo. Ik ben een
dwaas geweest, dat ik ooit aan haar
heb gedacht."
Een paar dagen later bevond hij
zich op het kantoor van „De Opmer
ker" en moest zijne bekwaamheid too
nen in het schrijven van het plaatse
lijk nieuws. Eindelijk, zoo meende hij.
had hij zijn bestemming bereikt, en hij
zette zich aan zijn werk met al den
ijver van een enthousiast. Hij was al
tijd op uitkijk naar nieuws, en maakte
soms verre tochten te voet, om de eer
ste te zijn, die een belangrijk stuk
„copie" machtig werd. Hij kwam Floss
Grseham telkens op straat tegen, maar
zij gingen elkander als vreemden voor
bij was, des te beter dit voor hém
te kennen, die haar in haar gezicht
gezegd, en met nadruk verzekerd had.
dat haar aanstaande echtgenoot een
leugenaar en dat liegen' de minste zij
ner euveldaden was. Hij gaf haar ech
ter nooit de. gelegenheid hem zonder
groeten voor bij te gaan. Als hij haar
aan zag komen, stak hfi altijd de
straat over of ging een zijstraat in. In
haar hart dankte zij hem voor zijn
welwillendheid, want zij had zulk een
edelmoedige natuur, dat zij haar groot
sten vijand geen verdriet zou-willen doen
Een van de nieuwtjes ,die hem on
der meer ter oore kwamen, was, dat
Floss in het begin van Maart zou trou
wen; dit wilde zeggen uiterlijk over
twee weken. Het bericht ontroerde
hem eerst, maar hij overlegde bij zich
zelf, dat hoe eerder het huwelijk voor
bij was, des te beter dit voor hem zou
zijn zou. Sinds zijn vertrek van New-
lands had hij zich, als iemand, die op
het punt is, te verdrinken, steeds aan
iederen stroohalm van hoop vastge
grepen. Er kon toch nog iets gebeu
ren, dat David Sutcliffe's ware karak
ter aan het licht zou brengen. Het een
of ander toeval kon toch tusschenbeide
komen om de opoffering te verhinde
ren. Het een of ander woord, door hem
gesproken, zou toch tot onderzoekin
gen aanleiding kunnen geven, en zoo
vrucht dragen.
Maar hij had thans alle hoop op
gegeven of, hij dacht ten minste,
dat hij dit gedaan had; noch het nood
lot, noch de Voorzienigheid schenen
geneigd tusschenbeide te willen ko
men. Al de toebereidselen voor het
huwelijk waren in vollen gang, en als
het voorbij was, zou hij het ergste
weten en liet onvermijdelijke zoo goed
mogelijk dragen.
Hij zeide tot zichzelf, dat hij zijn
liefde te boven zou komen, als hij wist
dat zij de vrouw was van een ander;
maar zoolang de knoop niet was ge
legd, wilde de Hoop, de bedriegster,
niet ophouden hem te kwellen.
Hij was niets verder over David Sut
cliffe te weten gekomen, en hij hield
zijn mond nog, over hetgeen hij wist.
De menschen te Deeping beschouwden
hem als een wezen van eenigszins ne
gatieve hoedanigheid. Indien hij geen
buitengewone ondeugden bezat, zoo
bezat hij ook geen op den voorgrond
tredende deugden. Hij was de zoon
van een fabriekseigenaar, en vond,
dat dit hem liet recht gaf eenigszins
uit de hoogte op anderen neer te zien.
Er waren menschen, die verbaasd
waren, dat Floss Gresham, de erfdoch
ter, erin toestemde hem te trouwen.
Maar dit werd gedeeltelijk verklaard
door het feit, dat dit dc wensch was
van Floss' vader; hij en David's vader
waren groote vrienden geweest. Daar
enboven, hij had van David als jongen
gehouden en gemeend, dat hij zou op
groeien tot een eerlijk en degelijk man.
'AVordt vervolgd).
