CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN
5e JAARGANG
DONDERDAG 19 FEBRUARI 1925'
NUMMER 144"
ABONNEMENTSPRIJS
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaal 2.50
Per weeki 0.19
Franco per post per kwartaal f 2.90
BUREAUHooigracht 35 - Leiden
Tel 1278, Postgiro 58936, Postbox 20
ADVERTENTIE-PRIJS
Gewone adverientiën per regel 22:/i cent
Ingezonden Mededeelingen, dubbel tarief.
Bij contract, belangrijke reductie.
Kleine advertentiën bij vooruitbetaling
van ten hoogste 30 woorden, worden dage
lijks geplaatst ad 40 cent.
een stapje verder.
Ket voorstel van de Regeering tot
afschaffing van den stemplichtver
dient toejuiching.
Om meer dan eene reden.
Er kan toch geen enkel landsbelang
mee gemoeid zijn om hen die in de
politieke vraagstukken niet het min-
'ste belang blijken te stellen en wien
het volmaakt onverschillig is welke
canüidaten gekozen worden ,toch te
dwingen hun stem uit te brengen.
Zulke stemmen hebben niet de min
ste heteekenis, voorzoover ze althans
niet gebruikt worden om zooals te
Amsterdam gebeurde, een man van de
rapaille-partij op het kpssen te bren
gen.
Bovendien is de onhoudbaarheid
van den stemplicht uit de practijk
voldoende gebleken.
Alleen te Amsterdam bleek bij de
verkiezingen in 1922 het aantal over
treders 57.810 te bedragen, welk aan
tal in 1923 was gestegen tot 76.677.
Het spreekt vanzelf dat vervolging
bij een zoo groot aantal overtredingen
niet mogelijk was.
In kleine gemeenten, waar het aan
tal kiezers gering is en slechts een
klein percentage thuis bleef, bleek
handhaving van de wet wel mogelijk,
maar met het gevolg dat er voor de
plattelands- en de stadsbewoners twee
erlei recht was, Werden de eersten
gestraft, de laatsten gingen bij gelijke
overtreding vrijuit.
't Is daarom en ook omdat er kie
zers blijken te zijn die tegen de ver
vulling van den stemplicht ernstige
bezwaren hebben, dat de regeering
voorstelde den stemplicht af te schaf
fen, althans in dien zin dat de straf
rechtelijke sanctie vervalt.
Wij juichen dit toe.
Alleen behoort naar het ons voor
komt, nóg een stap verder te worden
gegaan. 4
De regeering wil den stemplicht of
wil men, den opkomstplicht handha
ven, omdat afschaffing van dat voor
schrift den onjuisten indruk zou kun
nen wekken,, dat de uitoefening van
het kiesrecht een zaak ware die den
wetgever onverschillig is.i Het geldt
hier aldus de memorie van 'toelich
ting een zedelijken plicht dien
de Overheid erkent en dien zij blijve
voorhouden aan hen wien het kies
recht verleend is.'
Deze z e d e 1 ij k e plicht wordt ook
door alle anti-revolutiinairenzjonder
•onderscheid erkend.
Maar daaruit volgt niet dat de voor
gestelde regeling het aangewezen mid
del zou zijn om dezen plicht aan de
kiezers voor te houden.
Daartoe zijn andere middelen noo-
dig.
Hier heeft de pers en hebben ook
de Kiesvereenigingen een taak.
Wanneer echter de Regeering vöorJ
schriften geeft die zij niet bij machte
is te handhaven en op de overtreding
waarvan dan ook geen straf wordt
bedreigd, dan zal de z e d e 1 ij k e in
vloed daarvan gering zijn, terwijl te
gelijkertijd de wet tot een aanfluiting
wordt gemaakt.
uit eerbied voor ae ernstig bezwaar
den en uit eerbied voor de wet drin
gen wij dan ook op algeheele af
schaffing van den stemplicht aan.
STADSNIEUWS.
Jaarboekje Ned. Herv. Gem. Vy
Wij ontvingen hedenmorgen Jhet
„Jaarboekje der Ned. Herv. Gem. te
Leiden in de Ringen Noordwijk en
Alphen", een uitgave van de Drukkerij
Jansen, Aalmarkt 3 alhier.
Zooals reeds uit den titel blijkt, is
het terrein, dat het jaarboekje be
strijkt, grooter geworden, doordat ook
de gemeenten van de ringen Noord-
wijk en Alphen er in zijn )opgenomen.
Het bevat een "schat van gegevens,
die natuurlijk in de eerste plaats voor
Hervormden van belang zijn, doch
ook van het breëdere veld der alge
meen-christelijke actie in cyize stad
geeft het een goed overzicht.
Bij het boekje is gevoegd een goed-
gelijkend portret van Ds. Hartwigsen
op mooi kunstdrukpapier.
Tegenover den maandkalender staan
overdenkingen .van Verschillende pre
dikanten, waarvan ons vooral troffen
de eerste, van Ds. Boissevain, over
Gen. 8:22, die van Ds. Punselie over
Ps. 148:#8b en het gedicht „Stadsgaar-
de" van Ds. Riemens.
De laatste schreef ook een interes
sant historisch artikel over „DeHoog-
landsche of St. Pancraskerk", verlucht
door een tweetal foto's.
Verder bevat het jaarboekje de plat
tegronden van de vier kerken met ver
melding van de prijzen der zitplaat
sen, de aanwijzing „dames" of „hee-
ren" enz.
Daarna volgen wenken over de gods
dienstoefeningen, bediening der sacra
menten, catèchisaties, huwelijksinze
gening, enz., alsmede gegevens over de
inrichting der Ned. Herv. Kerk, de
samenstelling van den Kerkeraad, en
der commissies van den Kerkeraad,
van het kiescollege, der colleges van
Collectanten, het verslag van den ker
keraad over «het afgeloopen jaar, de
kerkelijke wijkindeeling, een „alpha-
betische lijst van de namen der Stra
ten, Grachten, Pleinen, Stegen, Hof
jes, Wegen, Lanen, Poorten enz. met
aanwijzing der kerkelijke wijken en
diaken-kwartieren", ds wijkvereeni-
gingen, zondagsscholen en kinderker-
ken, enz. enz. Vervolgens de in
richtingen van onderwijs; de organi
saties voor den Arbeid onder vrouwen
en meisjes, voor de Zending en de
Stadszending; de vakvereenigingen;
Diaconessenarbeid; de Instellingen van
Weldadigheid en Maatschappelijke
hulp; de Hofjes; Drankbestrijding;
zang-, muziek- en gymnastiekvereni
gingen; verschillende „propagandaver-
eenigingen", waaronder ook de poli
tieke vereenigtfngen; ten slotte komt
de YVaalsche Gem. en de „Buitenge
meenten, dat zij nde gemeenten in de
ringen Alphen en Noordwijk.
Van de „Oude Kark" te Katwijk aan
Zee zijn ook een tweetal foto's opge
nomen.
Men ziet, dat in dit jaarboekje veel
en velerlei te vinden is, en om te zor
gen, dat men niet lang behoeft te zoe
ken, dient de uitvoerige inhoudsopgave
aan het eind, zoodat het een „gids"
mag genoemd worden in den vollen zin
des woords.
De uitvoering verdient allen lof en
de prijs (f0.65) is ongetwijfeld billijk.
Federatie van Diaconieën in de Ned.
Hervormde Kerk.
Naar men ons mededeelt zal Woens
dag 4 Maart a.s. in den foyer der
Stadsgehoorzaal neen buitengewone
classicale bijeenkomst worden gehou
den van de Classis Leiden der Ned.
Herv. Kerk.
Als spreker zal daar optreden Prof.
Dr. J. R. Slotemaker de Bruine van
Utrecht, met het onderwerp: „De voor
stellen tot wijzigingen in het Diaco
nale reglement, welke voorloopig door
de Synode zijn aangenomen."
De bedoeling van deze bijeenkomst
is, meer bekendheid te geven aan de
ze voorstellen en het voor en tegen te
overwegen. Op'de a.s. classicale ver
gaderingen komen deze voorstellen
weer aan de orde en moet er over ge
stemd worden. Nu hebben in die ver
gaderingen geen diakenen zitting al
leen predikanten en ouderlingen.
Om nu, te voorkomen, dat de mee
ning der diakenen en der leden der
gemeente niet gehoord zou worden,
worden allerwege ciassikale bijeen
komsten gehouden, waar ieder belang
stellend lid der gemeente kan 'komen,
en de voorstellen besproken worden.
Waar het hier gaat om de plaats
en de'positie der diaconie, in de kerk.
is het van het hoogste belang dat van
deze gelegenheid éen.ruim gebruik
gemaakt wordt om op de hoogte te
konten. De voorstellen zelf behelzen
het instellen van diaconale raden,
classicalen, provincialen en algemenen
raad, en verder het wijzigen van het
verband tusschen grootere diaconieën
en kerkeraden.
De Leidsche malversaties.
Het Gerechtshof te 's-Gravenhage
heeft arrest gewezen in de zaak van
den gewezen rijksbouwmeester Vrij
man,^ die veertien dagen geleden in
hcog'er beroep terecht stond van het
vonnis der Haagsche rechtbank, waar
bij hij ter zake van. de bekende mal
versaties, gepleegd aan het voormalig
bureau van den Rijksbouwmeester
vcor de Onderwijsgebouwen, wegens
oplichting en valschheid in geschrifte
tot S&2 jaar met aftrek der preven
tieve hechtenis werd veroordeeld.
Het Hof veroordeelde gisteren Vrij
man tot zes maanden gevangenisstraf
met aftrek van de voorloopige hechte
nis, welke, zooals men weet, langer
dan een half jaar heeft geduurd. Men
zal zich herinneren, dat bij de be
handeling van deze zaak voor het ge
rechtshof de procureur-generaal' die
aanvankelijk bij zijn requisitcr beves
tiging van het vonnis der Haagsche
rechtbank had gevorderd, bij zijn re
pliek na het pleidooi vati den ver
dediger, Mr. J. v. Kuyk, nader aan
het Hof voorstelde beklaagde te ver-
oordeelen tot een straf, gelijkstaande
aan de ondergane preventieve hech
tenis. Zooals reeds gemeld, is Vrijman
kort naüat hij voor het Hof had te
rechtgestaan, uit voor-arrest ontslagen.
Leidsch studentencorps.
Bij enkele candidaatstelling is geko
zen tot quaestor collegiï van het
Leidsch Studentencorps de heer P.
M. Baerdt van Swinia.
Gereformeerde Oudervereeniging.
De Gereformeerde' Oudervereeniging
hielcl gisteravond in het Nutsgebouw
haar eerste jaarvergadering, onder lei
ding van den voorzitter Ds. ,W- Bouw
man, die bij den aanvang liet zingen
Psalm 11953, om daarna voor te gaan
in gebed.
In zijn openingswoord stond ZEerw.
na de ouders en de ouderen te hebben
welkom geheeten, stil bij de beteekenis
van het feit, dat we" thans voor het eerst
mogen terugzien op een jaar van prac-
tischen arbeid.
Hoewel die in zekeren zin langs de
oudervereeniging heen ging, wat de di
recte leiding der Jeugdverenigingen
betreft, hoopt spr. foch, dat de ouderen
van dat werk zullen hebben kennis ge
nomen.
De gelegenheid was er ruimschoots.
In de naaste toekomst, aldus spr., moet
het zoo worden, dat hetgeen de ouders
op de Jaarvergadering omtrent den toe
stand der verschillende verenigingen,
clie van hen uitgaan, vernemen, niet
nieuw meer voor hen is.
Vervolgens besprak de voorz. de ern
stige verschijnselen die er thans op het
terrein van de jeugdbeweging worden
waargenomen, om mede met het oog op
daarop te besluiten met de ernsVige op
wekking, om toch met woord en /daad
de jeugdverenigingen op Geref. Grond
slag te steunen. Tegenover den toe-
nemenden invloed van ongeloof en re
volutie zullen wij onze actie moeten
stellen: op elk terrein centra van chris-
telijken invloed hebben ie stichten.
Het programma van den avond ver
meldde voorts jaarverslagen van ouder
vereeniging en jeugdverenigingen, af
gewisseld door litteraire bijdragen, en
piano en vioolmuziek, zoodat de verga
dering een heel prettig, verloop had.
De heer S. Bulthuis bracht als secre
taris het jaarverslag uit van de Ouder
vereeniging, waarbij zelfs tot den, voor
haar althans, prae-historischen tijd
werd teruggegaan. Het bestuur van de
oudervereeniging bestaat thans uit de
heeren Ds. W. Bouwman, S. Bulthuis,
Jac. de Graaff en C. Versluis.
Namens de Jongelingsvereen. „Timo-
theus" bracht de heer C. Wassenaar, na
mens de Knapenvereeniging ..Mijn zoon
geef Mij uw hart", de heer H. L. Boter
verslag uit, waartusschen de heer Jacq.
de Graaff een aardig stukje proza ten
beste gaf, en mej. Hendricks en de heer
Bouhuis zHi op' hun Vespëctievelijk ta
lentvol bespeelde instrumenten lieten
hooren.
Mej. C. Schot vanger, clie cle pas opge
richte Jongemeisjesvereenigingen Tirza
en Talitha» vertegenwoordigde, verbond
aan het verslag van wat in de korte
periode van 't. bestaan cler vereenigingen
plaats vond, een verdienstelijke schets
van een vergadering der M. V., die blijk
baar veel belangstelling vond.
Na de pau=\ tijdens welke een kopje
koffie werd gepresenteerd, hield de heer
Abr. v. Weeren Jr., voorzitter/ van de
K. V. een causerie over het werk van
den jeugdleider, onder den titel „Mijn
ervaringen als jeugdleider"
De inleider slaagde er uitnemend in.
door zijn prettige teekening een beeld
te geven van het leven in de knapen- ei:
jongelingsvereenigingen, en oogstte der
dank der aanwezigen.
Namens clen kerkeraad, die vertegen
woordigd was door de heeren Blom-
mendaal en v. d. Meer, sprak laatstge
noemde de vergadering toe, waarbij
uiting werd gegeven aan de groote dank
baarheid waartoe het vele, dat voor dt
jeugd mag worden gedaan, stemt.
Namens cle M. V. „V.-O.K." sprak mej.
Porrepaal terwijl de J. V. Bavinck dooi
vr. de Graaff, en cle J. V. Obadja cloor
vr. Berger was vertegenwoordigd.
De heer v. Weeren Jr. bracht neg
even de lachspieren in beweging door
cle voordracht van een geestig stukje
proza, waarna Ds. Bouwr^an (het was
toen ruim elf uur geworden) aan z^jn
slotwoord begon.
Hartelijk dankte spr. de medewerkers
voor hedenavond, o.w. in 't bijzonder
mej. Hendrichs en den heer Bouhuis,
wie spr. een denkbeeldig bouquet aan
bood, onder luicle instemming van cle
vergadering natuurlijk.
Terecht moet spr. constateeren. dat
deze eerste jaarvergadering zeer goed
geslaagd was, waaraan nog .werd toe
gevoegd de wensch, dat in het komen
de tijdperk de ouders veelvulcliger ge
bruik zullen maken van cle gelegenheid
om door persoonlijk bezoek het werli
der vereemging te leeren kennen, wat
onget wij fled cle liefde ervoor nog - zal
versterken.
De heer Blommendaal ging aan het
eincl der -vergadering op verzoek voor
in dankgebed.*
Ambtsjubileum S. Th. Euijs.
Heden herdacht de heer Buys, hoofd-
administratief ambtenaar ten kantore
van den Gemeente-ontvanger, het feit
dat hij vóór 25 jaren in gemeentedienst
tjrad.
Het was al zeer vroeg op het kan
toor des Ontvangers te bemerken, dat
een bijzondere plechtigheid zou plaat:'
hebben.
Om halftien ontboden, werd de jubi
laris op hartelijke wijze toegesproken
door den Gemeente-ontvanger, die in
zeer waardeerendé bewoordingen ge
waagde van. des heeren Buys' onver
droten ijver, groote plichtsbetrachting
en onkreukbare eerlijkheid.
Memoreerende, dat de jubilaris in
die 25 jaren achtereenvolgens alle ran
gen in zijn ambt heeft doorloopen, kon
spr. niet nalaten, op geestige wijze den
heer Buys te schetsen als een schrik
beeld voor velen, toen hij als deur
waarder der gemeentebelastingen inge
volge art. 261 der Gemeentewet zijn
e.xploiten ginfc beteekenen. \\;ie hem
echter kennen, weten evenwel,' dat hi.
niet de gevreesde was, docli een ambte
naar, die soepelheid betrachtte en dc
billijkheid niet uit het oog verloor.
Ook als huisvader, aldus spr. is de
heer Buys een schitterend voorbeeld
geweest en als ernstig religieusmensch
getrouw -aan zijn persoonlijke overtui
ging, bleef hij niet ten achter.
Daarom was het spr. een vreugde
op dit oogenblik namens alle ambte
•naren hem met zijn zilveren ambts
jubileum te mogen gelukwenschen.
FEUILLETON.
Bn 's levens branding
(Uit het Engelsch)).
42)
„Neem u mij niet kwalijk", zeide hij
kortaf. „Maar als u gelooft, dat u mij
onrechtvaardig heeft behandeld, is er
geen vernedering in, mij di\t te zeg
gen. Maar ik vergeet, dat u dit niet
verklaard heeft."
„U heeft er mij de gelegenheid niet
toe gegeven", zeide zij met vuur.
Hij beet zich op de lippen en zweeg.
;Hij voelde, dat hij zich zeer onheusch
gedroeg* en de slechtste zijde Tan zijn
karakter toonde. En toch was hij ge
noodzaakt zich voortdurend te bedwin-
gen om de woorden terug te houden,
die hem naar de lippen drongen, eip
clen hartstocht meester te bl-ven, die
dreigde hem alle zelfbeheersching te
*doen verliezen.
y Ieder woord, dat hij tot dusver ge
sproken had, was als een steek ge
weest in zijn eigen hari. De groote
smeekende oogen van Floss, die hem
aanzagen, deden hem wenschen, dat
hij nooit geboren ware. Hij geloofde
een algemfeene inbeelding van min
naars dat een man nooit een vrouw
had liefgehad, zooals hij- Floss Gres
ham liefhad. Ook kon hij zich geen
hopeloozer toestand indenken, dan de
zijne.
Floss was meer dan een weinig ont
stemd, en toch kon zij niet nalaten
hem t.e bewonderen.- In zijn gestreng
heid en cynisme was een waardigheid,
die tot haar sprak op een wijze, die
zij niet volkomen kon begrijpen. Zij
bewonderde ook zijn fieren oogopslag,
zijn volkomen zelfbeheersching, en zijn
blijkbaar voelen, dat hij geheel haars
gelijke was. Zijn gedrag was altijd dat
van een gentleman, dit was een onloo
chenbaar feit. Indien hij was, of ooit
.geweest was, de man, die David hem
beweerde te zijn, hoe kwam het dan,
dat hij dit nooit door woord of blik
verried?
Het stilzwijgen, dat thans ontstond,
dreigde benauwend te zullen worden.
Douglas vestigde zijn oogen ftp den
groncl, en wachtte tot zij zou voort
gaan.
„Ik wou u nu ik bedoel."'
Toen aarzelde zij weder.
Hij zag haar weder vragend aan, er;
glimlachte, eeh van die zeldzame glim
lachen, die zijn weemoedig en toch zóo
krachtig gelaat, eon buitengewone
schoonheid verleenden.
„Ik wil zeggen", zeide zij in wan
hoop, „dat ik wou, dat ik dien dag niet
tot u gesproken had, zooals ik deed.
Het was niet vriendelijk van mij, en
ik heb er sedert voortdurend gewe
tenswroegingen over gehad. Ik weet
niets, van hetgeen u waart, eer u naav
Deeping kwaamt, en ik hoop, dat de
dingen, die over u gezegd werden, on
waar zijn. Maar u heeft u hier zeer edel
gedragen behalve behalve in één
opzicht.
„En dat is?" vroeg hij.
„U heeft den man belasterd, die mijn
echtgenoot zal worden."
„Douglas kromp ineen bij het hoo
ren van het woord „echtgenoot." De
gedachte, dat zij eenig man, maar
vooral dat zij zulk een verachtelijk
wezen als dien David Sutcliffe trou
wen zou, was als een dolksteek door
zijn hart.
„In welk opzicht heb ik hem belas
terd?" vroeg hij, terwijl hij haar vast
in de oogen zag'.
„Ik weet niet, wat u gezegd heeft",
antwoordde zij, "„zij willen het mij
niet vertellen. Maar oom verzekerde
mij, dat u slechte, schandelijke din
gen over hem gezegd hadt."
Hij glimlachte bitter. „Ik vermoed
dat uw oom er niet over geklaagd
heeft, dat hij slechte, schandelijke
dingen over mij heeft gezegd?"
„Neen, dat is zoq", antwoordde zij,
diep blozende. „Oom zegt, dat hetgeen
hij'over u verteld heeft, algemeen be
kend was."
„En weet u, wat hij van mij verteld
heeft?"
„Neei\, dat weet ik niet."
„Wilt u beproeven het te weten te
komen? En wilt u aan uw oom en aan
dezen mijnheer David Sutcliffe zeg
gen, dat ik hen tart, zij mogen onder
zoeken zooyeel zij willen en ik zal
hun dit zoo gemakkelijk mogelijk* ma
ken één enkele schandelijke daad
in mijn leven aan 1e wijzen? De He
mel weet, dat ik geen heilige ben ge
weest, maar ik ben ten minste een
fatsoenlijk man, en ik heb mijn eigen
goeden naam en mijns vaders naam
hooger geacht, dan eenige andere be
zitting."
„Als dat zoo is, dan is het des te
treuriger, dat u zulke dingen als u
deedt, over mijnheer Sutclifef hebt
verteld."
„Het was, zonder twijfel zeer dwaas
van mij", zeide hij spottend. „Hij loog
over mij, op de laagste wijze, en uit
zucht naar wraak, besloot ik de waar
heid omtrent hem te vertellen. 'tZou
beter geweest zijn, als ik mijn mond
had gehouden; de waarheid vindt
niet overal ingang'.'
,.0, zwijg!" zeide zij, met oogen, die
vuur schoten. „Hoe durft u zeggen,
dat de heer Sutcliffe loog, of dat de
slechte dingen, die u over hem ver
teld heeft, waar zijn?"
„Maar, dis men mij beschuldigt,
vroeger slecht te hebben geleefd en
thans te liegen, dan heb ik toch stel
lig wel het recht, mij te veredidigen.
Het is mijn schuld niet, doch mijn
ongeluk, dat mijn woorden tot bevoor
oordeelde ooren komen."
„Maar u zeidöt, dat de heer' Sut
cliffe loog."
„En ik herhaal- het, hij heeft gelo
gen, op een lage, gemeenc, verachte
lijke manier, en helaas! liegen is de
minste zijner ondeugden."
„Hoe durft u mij dit alles zeggen!"
En haar gelaat was vuurrood. „Ik wil
zulke woorden niet aanhooren."
(\Vordt vervolgd).