abonnementsprijs
CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN
Lü fiiiüner iiesfeai sit MEE Bladen.
"eerste blad.
^stadsnieuws.
binnenland"
buitenland.
advertentie-prijs
Belangrijkste nieuws in dit Nummer
5» TA AROANG
L WOENSDAG 18 FEBRUARI 1925
Summer 1442
NIEOWE LEIDSCHE COURANT
In Leiden en buiten Leiden
waar agenjen gevestigd zijn
Per kv/ariaal i 2.50
Per weekI 0.19
Franco per post per kwartaal f 2.90
BUREAUHooigracht 35 - Leiden
Tel. 1278, Postgiro 58936, Postbox 20
J We hebben een goede Drankwet
Bij de behandeling van het wetsont
werp tot invoering van Plaatselijke
Keuze, werd door de tegenstanders be
toogd, dat plaatselijke keuze overbo
dig moet worden geacht, omdat we
een goede Drankwet bezitten.
Dit laatste is juist.
De veel gesmade Drankwet kan in
den strijd tegen het alcoholisme toch
van groote beteekenis zijn; mits van
hare bepalingen een goed gebruik ge
maakt wordt.
Daartoe bestaat nu weer de gelegen
heid.
De bestaande drankwet geeft n.l. de
gelegenheid om eens in de vijf jaren
het maximum aantal vergunningen
voor den aankoop van sterken drank
te verminderen.
Een verzoek daartoe 'dient uit te
jaan van den gemeenteraad en te wor
den gericht aan H. M. de Koningin,
aan Wie de beslissing staat.
Langs dezen we<? is den
raden- een kostelijk middel geboden,
om zonder schade en zeer geleidelijk
het aantal vergunningslokalen in te
peTken.
In bestaande rechten wordt niet ge
treden, maar komt door overlijden of
anderszins een verleende vergunning
open en gaat zij h^t maximum te bo
ven, dan wordt in de opengevallen
plaats niet voorzien.
Nu aan aHe gemeentebesturen van
wege eenige drankbestrijdersorgani
saties een adres werd gericht, om van
de hun door de Drankwet geboden be
voegdheid in 1925 gebruik te maken,
komt deze zaak overal aan de orde.
Wij hebben volgens de tegenstanders
van plaatselijke keuze een goede drank
wet.
Maar dan moet ook worden gezorgd
en wij vertrouwen dat onze A. R.
raadsleden daartoe overal zullen mee
werken dan van hare bepalingen
een goed gebruik wordt gemaakt.
Jubileum Albert Vogel.
Het is een verblijdend teeken te kun
nen constateeren dat een kunstenaar
als Albert Vogel in ons land zoo po
pulair is.
Het geeft goede hoop dat ons volk
weer oog zal krijgen voor de rijke
schoonheid zijner eigen taal.
"Want dat is Vogel's groote verdien
ste. Hij doet ze leven voor ons de
taal van onze dichters en prozaïsten.
En'klinkend uit zijn mond rijen zich
Vondels verheven verzen aaneen in
grootsche gedragenheid, rollen gul
rond de klanken van Iluyghens'
„Scheepspraet" en krijgt Multatuli's
toespraak tot de hoofden van Lebak
in haar Telle contrasten een indrukwek
kende sclroonheid. Vogel, die bij z'n op
komst terstond door hartelijk applaus
werd begroet, beeft zijn publiek als
altijd geboeid en onder den indruk van
zijn geweldig talent gebracht.
Een schitterend slot ^an zijn welge
kozen programma vormde de „Forum-
scène'' uit Shakespeare's „Julius Cae
sar."
De jubilaris werd toegesproken door
Prof. Dr. D. C. Hesseling.
Spr. gewaagde van Leiden's groote
verplichtingen tegenover Vogel, die
ons zoo dikwijls in de gelegenheid stel
de van zijn voordrachtkunst te kun
nen genieten en die bovendien op zijl}
goed bezochte colleges aan de Univer
siteit door zijn verklarend woord naast
zijn voorbeeld een leemte aanvult in
onze ontwikkeling: de beoefening der
welsprekendheid.
Spr. hoopte dat de jubilaris met bei
de werkzaamheden n,og lange jaren
zou doorgaan, jaren zoo lang als het
repertoire dat Vogel zich in zijn ijze
ren geheugen wist vast te leggen.
Ten slotte bood Spr. namens het co
mité een krans aan en als souvenir
een ets van een der schilderachtige
hoekjes onzer stad.
Achtereenvolgens werden nu onder
applaus van hét publiek kransen aan
geboden namens het Leidsch Stud,
corps, de Vereen, van Vrouw. Stud.,
de Indologen Vereen, en den Bond van
Leidsche studenten, waarna kapitein
J. C. PI. P. Boertee namens Vogel's
vroegere kameraden van het 4e Reg.
Infanterie hem toesprak en, na zijn
geheele loopbaan kortelijks te hebben
nagegaan, hem dankt voor alles wat
hij als vaderlandsch officier en recita-
tor had gedaan voor de manschappen
tijdens de mobilisatie.
De heer Vogel richtte ten slotte eeni
ge woorden van dank voor de vele
blijken van hartelijke waardeering.
Er was ook gisteravond m den Foyer
der Stadszaal veel te genieten.
Jubilea.
Morgen, 19 Februari, zal het 25 jaar
geleden zijn, dat de heer S. Th. Buys,
thans hoofdadministratief ambtenaar
ten kantore v$.n den heer Gemeente-
entvanger, in gemeentedienst trad.
Heden herdenkt de heer W. de
Water den dag, dat hij gedurende een
kwart eeuw is-werkzaam geweest bij
de firma Dirkse, Fruithandel, Mare
alhier.
De le helft dezer jarenreeks was hij
in dienst bij den heer P. J. Dirkse, de
2e helft bij den heer D. DiBkse.
De jubilaris, die voorheen met de
verzending belast was, is de laatste
jareh bij da firma geregeld werkzaam
in de Pindasbranderij.
Het zal dè Wat dezen dag, van de
zijde van zijn patroon en van' het per
soneel zeker nietaan bewijzen van
sympathie en vriendschap ontbreken.
Burgerlijke stand.
Geboren: Maria, d. van A. van de
Logt en M. Cornet; Rosalia Wilh.a
Joh.a d. van J. H. A. Manders en J.
Vermeulen; Geertr.a Cornelia Joanna,
d. van J. I-I. A. Manders en J. Vermeu
len; Abraham, z. van J. Laterveer en
M. J. van Weeren, Cornelia Johanna,
d. van J. H. Klohi en W. S. Uiterdijk;
Gerarda Francisca, d- van F. de Haas
en J. H. Bierman; Christina,, d. van
D. van Straten en H, C. Vijlbrief; Ge-
rardus Wilhelmus, z. van W. G. Jonk
man en PI. M. Teegelaar* Pieternel la
Margaretha, d. van P. van Helden en
G. Charité; Willebrojrdus Joseph, zn.
van B. A. J. Dij&mans en W. E. Der-
signi; Carl Johannes, z. van J. van
Booma en L. PI. Uljeé; Wilhelmus Jo
hannes, z. van L .Mekel en L. Ruijter;
Jan, z. van G. Klomp en C. Betgen;
Elisabeth Wilhelmina, d. van J. van
Oosten en J. M. Pet; Jacoba Johanna,
d. van H. Boeff en J. C. Flanderhijn;
Anthctnius Wilh.s Barth.s z. van C.
J. van de Voort en M. Gordijn; Petrus
Johannes, z. van A. de Goede en A.
van Velzen; Elias Abraham Thomas,
z. van P. Vermond en L. A. Vogelen
zang; Cornelis, z van C. Ponsen en
E. Keyser; Clara Wilhelmina, d. van
T. G. Schlagwein on J. E. v. de Zeeuw;
Catharina Johanna, d. van C. v. Leeu
wen en H. Lacourt; Cornelis, z. van
A. Berger en A. den Os; Abraham Ge-
rardus, z. v. B. H. van den Heuvel en
A. C. Weybrands.
Overleden: A. L. van Kuye, 4 weken;
W. K. Lange, m. 52 j., C. van Arden
nen, m. 60 j., J. Fakkel, wed. Verver,
80 j., E. J. Losde Vries, vr. 70 j., G.
ten Haaken, zn. 10 mnd., E. S. van
Oerle wed. Pieck, wed. 62 j., F. Dom
peling, 84 j., A. W. Noqrdwijn, 53 j.,
J. van de VlietVerbij ,vr. 54 j., A. van
de Poll, m. 53 j., C. Reynèveld, z. 5 j.,
G. van de Geest, m. 78 j., A. Schaft^
wedr. 83 j.
Het lichten van muntmeters is een
kwaad ,dat nog steeds in onze stad
voorkomt. Zoo is door van de K. bij
de politie aangifte gedaan, dat jgij hem
de inhoud van den muntgasmeter ont
vreemd is ten bedrage van f 7.
Te Amsterdam is aangehouden
en naar hier overgebracht K. G., een
van de veiMachten van de inbraak in
het Rijksopvoedingsgesticht.
Gistermiddag had op het Rapen
burg een aanrijding plaats, die geluk-
nig geen ernstige gevolgen had. Een
met een hit bespannen tweewielige wa
gen reed tegen een fiets aan, die daar
ergens rustig tegen een hek stond.
Deze vreemde ontmoeting werkte
klaarblijkelijk op de zenuwen van het
dier, want het nam ijlings de vlucht.
Het dier werd evenwel spoedig tot
bedaren gebracht.
De fiets werd licht beschadigd.
Troelstra's opvolger.
De heer J. W. Albarda schrijft aan „Het
Volk".
Herhaaldelijk ben ik in de lar..A? maan
den in dagbladen en tijdschriften aan
geduid als de man. die Troelstra zal op
volgen als politiek leider. Mijn benoeming
tot lid van het Partijbestuur, door ons
congres van Amsterdam, heeft opnieuw
aanleiding gegeven tot beschouwingen, die
zich met mij als „Troelstra's opvolger"
bezig houden.
Het schijnt noodig er aan te herin
neren, dat de benoeming van een nieuwen
voorzitter van onze kamerfraktie nog niet
aan de orde is geweest, veel minder dus
nog is geschied. Troelstra heeft het voor
zitterschap der fraktie nog niet neergelegd
Zoolang dat niet het geval is -- en er
is in onze fraktie niemand, die hem daar
toe zou willen bewegen is de tijd voor
de aanwijzing van zijn opvolger nog niet
gekomen. Alles wat de bladen daaromtrent
schreven en schrijven, is dus voorbarig
en ongegrond.
Dat ik, nu Troelstra het partijbestuur
verlaten heeft, tot lid van dat kollege
gekozen ben, beteekent volstrekt niet, dat
ik door het congres als „Trpelstra's op
volger" zou zijn aangewezen. Ook in de
jaren 1917 en 1924 werd ik tot lid van
het P. B. verkozen. In 1917 bedankte ik
enkele maanden later wegens mijn be
noeming tot wethouder van 's Gravenhage.
In 1924 kon ik in het P. B. niet zitting
nemen, omdat dan het aantal Kalff^r-
'leden-partijbestuurders grooter zou zijn
geworden dan onze Statuten toelaten. Dit
maal werd, in verband met Trpelstra's af
treden, dat maximum niet overschreden.
Maar evenmin als in 1917 en in 1924
beteekent ditmaal mijn verkiezing de aap-
wijzing van. „Troelstra's opvolger".
De huldiging do? Xndië-vliegers.
J.l. Zaterdag had in een der zalen
van „Riche" te 's-Gravenhage,- een ver
gadering plaats van het Regelingsco
mité voor défilé en demonstratie op
„Iioutrust."
Het voorloopig programma luidt:
a. Aankomst van de vliegers op
„Houtrust."
b. Défilé van alle takken van sport,
waarna opstelling met banieren voor
op in wijden kring om de plaats, waai
de feitelijke huldiging zal plaats heb
ben.
c. Aankomst deelnemers aan de
sterritestafette met aan te bieden oor
konden.
d. Uitreiking van- de geschenken aan
liet driemanschap en aan den heer
Fokker.
e. loslaten van ongeveer 3QQ0 post
duiven.
f. aankomst boven het terrein van
een eskader (ongeveer 20) vliegtuigen
uit Soesterberg.
g. Afmarsch van de defilé-deelne-
mers.
h. aankomst boven het terrein van
watervliegtuigen van Schiphol.
i. Demonstraties van verschillende
takken van sport.
De voorzitter deelde mede, dat aan
alle deelnemende vereenigingen als
herinnering een speciaal door de firma
Begeer vervaardigde medaille zal wor
den uitgereikt.
De Hooge-Raadsvacatnre.
De Koningin heeft gisteren kwart
vóór twaalf ter Koninklijke paleize
met het gebruikelijke ceremoineel ont
vangen de commissie uit de Tweede
Kamer, aangewezen om H. M. de voor
dracht aan te bieden, door de Kamer
opgemaakt voor de benoeming van
een lid van den Hoogen Raad.
De commissie bestond uit de leden
De Monté Verloren, ir. Bongaerts, mej.
Westerman, Tilanus, Ebels, ir. Fruy-
tier en mr. Gerritsen.
De heer Duys, die mede tot lid der
commissie was aangewezen, heeft zich
wegens ongesteldheid laten veront
schuldigen.
Tuber cnlosebestrij ding.
Prof. H. Moellgaard uit Kopenha
gen, ide uitvinder van Sanocrysine, het
nieuwe geneesmiddel tegen tubercu
lose, komt de volgende maand in ons
land eenige lezingen voor de genees
kundige wereld houden over dit mid
del.
Eerste Kamer.
De leden van de Eerste Kamer zijn
ter vergadering bijeengeroepen tegen
Dinsdag 2b Februari, des avonds te
half 9 uur.
Afwezige Kamerleden.
Het lid van de Tweede Kamer, de
heer Duys, heeft bericht gezonden, de
vergaderingen der Kamer vooreerst,
wegens onegsteldheid, niet te kunnen
bijwonen.
Evenzoo de heer Sncèck Henkemans
wegens ongesteldheid, de eerste dagen.
H. van Kol.
Het oud-lid van de Eerste Kamer, de
heer H. van Kol, heeft thans in het Ge
meenteziekenhuis alhier een operatie
ondergaan, welke uitstekend verloo-
pen is. De patiënt zal echter nog eeni
ge dagen in het ziekenhuis moeten blij
ven voor volledig herstel.
De Christ. Amsterdammer.
Men meldt uit Amsterdam aan de
N. R. Crt.:
In een gisteravond gehouden verga
dering van bet comité van obligatie
houders van voormalig christelijk
dagblad „de Amsterdammer" is mede
gedeeld, dat de voorbereiding der ci
viele procedure tegen de gewezen com
missarissen en commissarissen van
De Amsterdammer thans zoover gevor
derd is, dat vermoedelijk half Maart
de dagvaarding tegen den gewezen
president-commissaris, den heer D.
Wijnbeek, zal worden uitgebracht.
Voorts is medegedeeld, dat het co
mité in openbare vergaderingen lezin
gen zal doen houden, waarin de poli
tieke, kerkelijke en financieele zijde
van de débacle van De Amsterdammer
zal worden behandeld.
Ba sneltrein naar Berlijn.
Men meldt aan de „N.R.Ct." dat bij
de directie van de Nederlandsche Sp.-
wegen het voornemen bestaat, met in
gang van 5 Juni in de treinen D 171
en D 172 van Amsterdam, Rotterdam
en Den Haag via Oldenzaal naar Ber
lijn ook 3e-klas-rijtuigen in te lasschen
waardoor het overstappen in den snel
trein te Oldenzaal voor 3e-klas-reizi-
gers niet meer noodig zal zijn.
Uit de Sieanmdasirie.
De heer Van IJsselsteyn heeft giste
ren, naar „Het Centrum" mededeelt,
de samenwerkende organisaties in de
steenindustrie uitgenoodigd om hem
vandaag aan het Departement van Ar
beid inlichting te vertrekken omtrent
het dreigend conflict in de steenin
dustrie.
HET NIEUWE PRUISISCHE
KABINET.
De Pruisische minister-president
Marx deelde gistermorgen mede, dat
hij de verkiezing tot die functie aan
nam.
Het kabinet bestaat uit de volgende
ministers:
Minister-president: dr. Marx (ctr.1
Binnenl. ZakenSevering (s.-d
Financiën: dr. Nöcker-Aschof
(dem.)
Handel: dr. Schreiber (dem.)
Landbouw: dr. Steiger (centr.)
Eeredienst: dr. Becker.
Justitie: A. M. Zehnhoff (centr.)
VolkswelvaartHirtsiefer (ctrN
De afgetreden minister-president
Braun neemt hedenvoormiddag af
scheid.
Vanmiddag zal Marx voor den Prui-
sischen Landdag zijn regeeringsver-
'klaring afleggen.
Nadat Marx zijn kabinet aan den
Landdag zal hebben voorgesteld en
zijn regeeringsverklaring zal hebben
voorgelezen hetgeen c.a. 20 minu
ten in beslag zal nemen zal onmid
dellijk de discussie over de regeerings
verklaring een aanvang nemen, welke
Donderdag en Vrijdag zal worden
voortgezet.
Vrijdag zal de stemming over de re
geeringsverklaring worden gehouden.
De sjah van Perzië.
Het parlement van Perzië heeft de
tot nu toe aan den Sjah toekomende
bevoegheden opgedragen aan den mi
nister-president. v
De Sjah, die te San Remo vertoeft,
heeft evenwel den minister-president
getelegrafeerd, dat hij niet voorne
mens is, gevolg te geven aan den
eisch afstand te doen.
Wolven in den Kaukasus.
Heel het Kaukasusgebied ligt onder
de sneeuw en de wilde dieren verla
ten het gebergte en de bosschen, ten
einde in de dorpen hun voedsel te
zoeken.
Te Kutais, een stad van meer dan
5Q0C0 inwoners, verscheen een groote
bende wolven op het marktplein. Men
moest een formeel gevecht met de
uitgehongerde beesten aangaan, ten
einde hen te •verjagen.
Te Batoem hebben zich soortgelijke
tooneelen afgespeeld. Wolven hebben
zich daar op voorbijgangers geworpen
en verscheidene slachtoffers gemaakt.
In de omstreken dier s'.ad werden
roede garden door beren aangevallen.
Ook te Tiflis vertoonden zich de
gevreesde gasten en een corps com-
Gewone adverfentiën per regel 22l/2 cent
Ingezonden Mededeelingen, dubbel tarief,'
Bij contract, belangrijke redactie.
Kleine adverientiën bij vooruitbetaling
van ten hoogste 30 woorden, worden dage
lijks geplaatst ad 40 cent.
Binnenland
De burgemeester van Oegsigeest ju
bileert.
De leiding van de S.D.A.P.
De Holland-Indië vliegers.
Buitenland.
Het nieuwe Pruisische kabinet.
De sjah van PGrzië weigert afstand
te doen.
munistische vrijwilligers moest gefor
meerd worden om de indringers te
verdrijven.
Lawines in Italië.
Te Valtellina (Noord-Italië) is door
een lawine een aantal arbeiders-ba
rakken onder de sneeuw bedolven.
Vier personen werden gedood ter
wijl zeven zwaar gekneusd onder de
sneeuw vandaan werden gehaald.
Ook uit andere gedeelten van di
Alpen worden lawines gemeld.
De durute in Engeland.
Het ministerie van Arbeid deelt me
de dat op 31 Januari de gemiddelde
prijzen in den détail-handel voor de
eerste levensbehoeften, waaronder
voedsel, huur, kleeding, brandstoffen,
licht enz., ongeveer 79% hooger wa
ren dan in Juli 1914. Op 1 Januari
1925 waren deze prijzen 80% en op
1 Februari 1924 79% hooger.
Prime's campagno tegen hei Sspara-
tisme.
De Catalaansche commissarissen
van politie hebben van Primo de Ri
vera het bevek ontvangen, alle perso
nen te vervolgen, die separatistische
ideeën aanhangen.
Separatisten, die weigeren, het s-pa
ratisme af te zweren', zullen met zware
geldboete gestraft worden.
Practisehe bel.
De Italiaansche kamer-president
heeft een electrische alarmschei be
steld, die van den presidentszetel af
in werking is en wier geluid zelfs de
grootste herrie van links en rechts
tnet gemak overstemmen kan.
De bel zal einde dezer 'maand in
de zittingszaal geïnstalleerd worden.
Een onbewoond dorp.
Een heel dorp, dat maandenlang
volkomen zonderinwoners is, is ze
ker geen veelvuldig voorkomend iets.'
Zulk een dorp is het Noord-Zweedsce
dorp Pitkajarvi aan de Zweedsch-
Finsche grens. Sinds einde November
is het volslagen onbewoond, "zoodat
de laatste arbeiders, die daar tijdens
de herfstmaanden werkzaam waren,
hun woonplaats wegens gebrek aan
arbeid elders .moesten kiezen.
Het dorp. dat slechts uit eenige
'groote boerenhoeven en bijbehcoren-
de arbeiderswoningen beslaat, is elk
jaar tijdens de wintermaanden bijna
onbewoond.
Psychologen in dienst van do politie.
Eenige studenten in de psychologie
aan de Columbia-Universiteit en an
dere wetenschappelijke centra in
Noord-Amerika hebben hun diensten
aan de politie aangeboden. Zij willen
de psychologische factoren bestu-
deeren, welke moordenaars tot hun
misdaad drijven, en naar resultaten
van dit-onderzoek de politie advisee-
ren.
Het hobbelpaard van den President.
President Coolidge heeft zich om
gezondheidsredenen een paard aan ge
schaft. D.w.z. een mechanisch pja^d
gelijk dat in inrichtingen vcor he 1-
gymnastiek en Zander-instituten ge
bruikt wordt om al te corpulente of
al te veel aan een zittend leven ge
wende, een dagje ouder wordende,
patiënten een goede lichaamsbewe
ging te verschaffen.
Maar de Amerikaansche bladen
hebben voor hun spotpaginas natuur
lijk op dat hobbelpaard beslag gelegd
en de president heeft over zijn eques-
rrische toeren binnenshuis nog al wat
moeten hooren.
Dat nu echter ook al in het con-
gres over het paard van president
Coolidge grappen worden verkocht,
gaat velen toch wel wat al te ver.
Het was de democratische ai ge-
vaardigde van Kentucky, dc heer in-
son, die zijn geestigheden niet or
der zich kon houden en die na lang
durig èn levendig debat over de vrua
of men dat belachelijk maken van den
president zou toestaan of niet, ver
