abonnementsprijs
Oil ramer beslaat oii TWEE Bladen.
eerste BLAD.
CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN j advertentie-prijs
stadsnieuws.
Belangrijkste nieuws in dil nunner.
5e JAARGANG
ZATERDAG 14 FEBRUARI 1925
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaalf 2.50
Per week f 0.19
Franco per post pèr kwartaal I 2.90 I
*/Het moet!
De „Vrijzinnig Democraat" gaf dezer
dagen' een voor de vrijzinnigen hoop
volle beschouwing over de komende
verkiezingen.
Met de cijfers werd aangetoond, dat
het heel goed mogelijk is het huidige
bewind ten val te brengen en de kracht
van Minister .Colijn te breken.
„De stand is oppervlakkig beschouwd
zóó', dat Colijn zestig gedweeë vol
gelingen heeft. Men moet echter in
aanmerking nemen, dat rechts drie
zetels verkreeg door een truc, die
straks niet meer kan worden toege
past en één dier drie werd verkregen
met slechts drie honderd stemmen
meerderheid. Onder het huidig kies
stelsel zou rechts 'dus sléchts 57 ze
tels hebben.
Neemt men aan, dat de kiesdeeler
zal liggen om en bij de dertig dui
zend, dan moeten slechts vijf en ze
ventig duizend kiezers op drie mil-
lioen die opkomen omslaan, om
rechts tot 52 zetels terug te dringen.
Bij die 52 is dan nog de zetel van
dominus Kersten. Voorts dient afge
wacht wat de Michaelisten straks
zullen doen, wanneer zij in de R.K.
Staatspartij niet hun zin krijgen. In
elk geval verwacht ik daarvan nog
wel iets. Berusten zij, dan zullen on
getwijfeld vele Katholieke kiezers
link-democratisch stemmen.
Bij een meerderheid van slechts
enkele stemnfen wordt een zoo mi
litant reactionair régime, als dat
van Colijn onmogelijk.
Ik vraag mij niet meer af of het
mogelijk is dat 75 duizend kiezers
omslaan, maar ik zeg: het m o e ti"
Uit déze beschouwingen blijkt hoe in
vrijzinnige kringen de stemming is.
Een krachtige actie zal worden ont
wikkeld en men is al bij voorbaat over
tuigd dat deze actie zal slagen omdat
het moet.
Daaruit volgt dat op ons de verplich
ting rust om met niet minder kracht
en volharding aan het werk te gaan
om de gevaren die land en volk bedrei
gen af te wenden.
Hier valt niet meer te praten: het
moet!
Wanneer niet alle krachten worden
ingespannen, zullen wij het aan ons
zelf te wijten hebben als straks het
werk van minister Colijn ongedaan
wordt gemaakt en in èen krachte
doos en stuurloos parlement, de
revolutionaire groepen de leiding ne
men.
Daarom, aan het werk! Het moet!
Subsidie gewettigd?
Is.bij de Olympische spelen een zoo
groot volksbelang gemoeid, dat daar
voor in dezen tijd van bezuiniging een
bijdrage uit 's lands schatkist? van een
millioen gerechtvaardigd is?
De Regeering heeft blijkens het inge
diende wetsontwerp deze vraag toestem
mend beantwoord.
Overtuigend schijnen ons de aange
voerde argumenten echter niet.
De beoefening der lichamelijke opvoe
ding, zoo heet het in de memorie van
toelichting, zal door deze spelen bevor
derd worden.
Zou het waar zijn?
Wat het vorig jaar omtrent de Olym
pische spelen te Parijs gemeld werd,
geeft wel aanlecling hier een groot
vraagteeken te plaatsen.
Zeker, er waren verheffende momen
ten, maar over 't geheel was het toch
volgens de tot oordeelen bevoegde bla
den een vrij smakelooze en weinig ver
heffende vertooning, die er meer op ge
richt was de hartstochten te prikkelen
dan de lichamelijke oefening te bevor
deren.
Grooten nadruk wordt gelegd op de
materieele voordeelen die van deze spe
len het gevolg kunnen zijn.
Verwacht wordt een druk vreemde
lingenverkeer en als gevolg daarvan
versterking van de relaties met het bui
tenland.
Scheepvaart, handel en industrie zul
len naar Minister de Visser betoogt, op
deze wijze bevorderd worden.
Wij 2ullen de laatsten zijn om dit te
ontkennen, al mogen, gezien het publiek
dat bü deze spelen kan worden ver
wacht, naar het ons voorkomt, de ver-
BUREAU: Hooigracht 35 - Leiden
Gewone adyertentiën per regel 22l/2 cent
ingezonden Mededeelingen, dubbel tarief.
Bij contract, belangrijke reductie.
V I 4 VI fiv-» Tra *7 3 contract, DexangrijKe reauctxe.
I 6l« I OSlgSTO a OSibOX /L13 Kleine advertentiën bij vooruitbetaling
I van ten hoogste 30 woorden, worden dage-
j lijks geplaatst ad 40 cent.
wachtingen niet te hoog worden gespan
nen.
Maar aangenomen, dat hier voor
scheepvaart, handel en industrie groote
belangen op het spel staan, kan dit dan
een reden zijn om een zoo groot bedrag
uit 's Rijks schatkist beschikbaar te
stellen?
Ligt het dan niet meer op den weg
van de kringen die daarbij zoo groot be
lang hebben, om ook de noodige gelden
bijeen te brengen?
Maar nu zien we juist het merkwaar
dige feit, dat van particuliere zijde bitter
weinig gedaan wordt.
Blijkens de laatste opgaven heeft, ter
wijl de totale kosten op 2 milioen zijn
geraamd, het comité nog geen 10.000
bij elkaar weten te brengen.
Een bewijs, dat er voor deze zaak zoo
bittér weinig belangstelling is.
Onze tuinders verstaan het anders.
Voor de internationale bloementen
toonstelling die straks te Heemstede
wordt gehouden, zijn wel subsidiés ver
kregen, maar nadat eerst door de be
langhebbenden groote sommen waren
beschikbaar gesteld.
Bij de Olympische spelen echter zijn
cle subsidies van Staat en gemeente het
begin en het einde.
En dan komt de vraag op: is het bil
lijk, is het oorbaar, dat in dezen tijd van
bezuiniging, nu allerlei uiterst pijnlijke
maatregelen onvermijdelijk zijn, nu tal
van subsidieaanvragen voor zaken
waarbij groote volksbelangen zijn be
trokken, moeten worden afgewezen, een
zoo groot bedrag, dat misschien straks
door nieuwe bijdragen moet worden ge
volgd, beschikbaar wordt gesteld?
Hierbij komt nog iets anders.
Bij de Olympische spelen gaat het van
het begin tot het einde om de verheer
lijking van den mensch.
We hebben hier den eeredienst van de
menschelijke kracht, die voor de licha-
lijke opvoeding van ons volk bitter wei
nig beteekenis heeft, en die gepaard zal
gaan met een ontheiliging van den dag
des Heeren op groote schaal.
Toen we cle eerste berichten omtrent
het toe te kennn subidie lazen hadden
we de stille hoop, dat daaraan althans
een voorwaarde zou worden verbonden.
Deze voorwaarde, dat de Zondag bij
die feesten finaal zal worden uitgescha
keld.
In de memorie van toelichting is van
zulk een voorwaarde echter geen sprake.
Om al deze redenen kunnen wij niet
anders dan de indiening van dit ont
werp betreuren en de hoop uitspreken,
dat dit subsidie-voorstel door de Staten-
G-eneraal niet zal worden goedgekeurd.
Gemeenteraad
Aan de agenda van de Maandag te
houden Raadsvergadering is nog het
volgende punt toegvoegd:
Voorstel tot verkoop van het per
ceel bouwgrond op het Raamland, Sec
tie M no. 867 ged., aan Prof: Mr. J. C.
van Oven.
Ter toelichting merken B. en W. on
der meer het volgende op::
De heer J. W. Reyneveld alhier heeft,
namens den heer Prof. Mr. J. C. van
Oven, thans nog wonende te Groningen
aan ons College den wensch te kenqen
gegeven, een gedeelte grond te koopen
van het Raamland, ten Oosten van het
Zuidelijk einde der Cobetstraat, gele
gen en op de hierbij overgelegde tee-
kening met roode kleur aangegeven,
ter grootte van 480 M2 en uitma
kende een gedeelte van het kadastrale
perceel gemeente Leiden Sectie M no.
867, voor den bouw van een landhuis.
Belanghebbende is bereid voor den
grond een koopprijs van f9 per M2 te
betalen en gaat accoord met de gebrui
kelijke voorwaarden, aan den verkoop
van bouwgrond op het Raamland te
verbinden.
Aangezien de prijs van f9 per M2
voor dit gedeelte van het Raamland
aannemelijk is te achten, geven wij
Uwe Vergadering in overweging, zulks
in overeenstemming met het advies
der Commissie van Beheer voor het
Grondbedrijf, te besluiten aan den heer
Prof. Mr, J." C. van Oven te verkoopen
het perceel bouwgrond op het Raam
land, ten Oosten van het zuidelijk ein
de der Cobetstraat, op de hierbij over
gelegde teekening met roode kleur aan
gegeven ter groptte van i 480 M2 en
deel uitmakende van het kadastrale
perceel gemeente Leiden, Sectie M no.
867, tegen den prijs van f9 per M2.
Prof. Einsiein.
In aansluiting op het bericht dat
prof. Einstein gisteren weer naar Ber
lijn is teruggekeerd, vernemen wij dat
Z.Hooggel. tijdens zijn verblijf alhier
op het Colloquium van prof. Ehrenfest
een lezing heeft gehouden over gasont-
aarding bij lage temperaturen, en te
vens besprekingen heeft gehad met
den lector, Dr. Woltjer en enkele an
deren over astrophy9ische vraagstuk
ken.
„Staalwijk."
Het bekende wijkgebouw van de wijk
„Staalwijk" der Ned. Herv. Gem. aan
de Heerenstraat, zal Maandag 16 Fe
bruari a.s. 10 jaar bestaan, waar het
16 Febr. 1915 onder leiding van Prof.
Dr. H. M. v. Nes werd in gebruik ge
nomen.
In verband met dit feit wijdt de pre
dikant van deze wijk, Ds. J. G. W.
Goedhard in het L. Pred. blad enkele
woorden aan het werk dat in de voor
bijgegane 10 jaren door middel van dit
wijkgebouw mocht worden verricht.
Naast God wordt dank gebracht aan
diQ leden der gemeente, die medear
beidden in het werk der barmhartig
heid, in Zondagschool, kinderkerk en
vereenigingen. en niet het minst aan
Ijet gezin Kuivenhoven, dat het con-
ciergewerk waarnam. Nooit was hun
iets te veel, en wanneer het gebouw
telkens weer gebruikt werd, was hun
dit niet tot een last, maar tot een
vreugde. Ook zij die door geldelijke
bijdragen steunden worden gedankt,
nevens de jongens en meisjes die voor
de verzameling zorgden.
„Voortgaande, zoo besluit de schr.
stellen wij dezen arbeid in de hand
van Hem, die het geringe en zwakke
kan zegenen en gebruiken, die ook
in de toekomst, wanneer Leiden
steeds uitgroeit, ons werk moge
dienstbaar maken aan het heil van
meerdere wijkbewoners en aan Zijn
eere."
In verband met de tentoonstelling van
Dr H. P. Berlage's Indische Reisschetsen
zal de conservator de lieer T. B. Roorda
op Maandag 23 Februari a.s. des avonds
te acht uur in de collegezaal van het
gebouw Hoogewoerd ic8, de eerste van
een tweetal voordrachten met lichtbeelden
houden, getiteld: ,,Indië als kunstwerk,
Reisimpressies".
De tweede voordracht zal dan plaats
hebben den aden Maart a.s. op dezelfde
plaats en hetzelfde uur.
Voor belangstellenden zal de heer Roor
da cj> Zaterdag 21 Februari en Zater
dag 28 Februari, telkens des namiddags
te 2 uur een toelichting geven tot de
te 2 uur een toelichting geven van de
tentoongestelde teekeningen in de ten
toonstellingszaal van het gebouw Rapen
burg 67.
Het aantal vergunningen.
Bij den Raad dezer gemeente is het
volgende adres ingekomen:
Geven met verschuldigden eerbied to
kennen Eilders J. J. en Zunderman H.,
respectievelijk voorzitter en secretaris van
het Leidsch Drankweer-Comité, dat ge
vormd wordt door afgevaardigden van de
volgende Leidsche Drankbestrijdersverce-
nigingen.
a. Aid. Leiden van de Ned: Vcreeniging
tot afschaffing van Alcoholhoudende
Dranken.
b.,Loge „Leiden Vooruit" v. d. Orde der
Goede Tempelieren.
c. Door Wilskracht Sterk.
d. Afd. Leiden v. d. Nat. Chr. Geheel -
enthoudersvereeniging.
e. Afd. Leiden v. d. Jongelieden Chr.
Geheelontho\»dersbond.
f. Leidsche Studentengeheelonthouders-
vereeniging.
g. Afd. Leiden v. d. Vereeniging voor
Geheelonthouders van Spoor- en Tram*
wegpersoneel.
h. Afd. Leiden v. d. Ned. Bond van
Abstinent Studeerenden.
i. Afd. Leiden v. d. Jongelieden Ge-
heelonthoudersbond.
j. Afd. Leiden v. d. Chr. Kweekelingen
Geheelcnthoudersbond.
dat rij kennis genomen hebben van het
adres van de Nationale Commissi; tegen
Alcoholisme (N. C. A.) bij Uw geacht
College irigediend;
dat na de verwerping van het wetsont
werp vopr Plaatselijke Keuze de drank
bestrijders van dit middel vooralsnog geen
gebruik kunnen maken
dat dus de beschikbare middelen met
des te meer kracht moeten -worden aan
gewend om het drankgebruik, dat ook
in Lexlen nog aanzienlijk is, te doen
verminderen om hierdoor het levensge
luk en het welzijn van de ingezetenen
voer deze gemeente te bevorderen.
Redenen, waarom zij beleefd de vrijheid
nemen, namens bovengenoemde organi
saties
ie. Adhaesie t: betuigen am he: adres
van de Nat onale Commissie tegen het
Alcoholisme.
2e. Te verzoeken:
b. het wettelijk maximum aantal ver
gunningen aanmerkelijk' te verlagen, daar
de mogelijkheid bestaat, dat in de eerst
volgende viif jaren het aantal vergunnin
gen en eden het nu vastgestelde maxi- 1
mum 7ou kunnen dalen. J
Hetwelk doende,
Met de meeste hoogachting, V
Namens het Leidsch Comité,
J- J. EILDERS, Voorzitter.
H. ZUNDERMAN, Secretaris.
De adressen van geluk'wensch' aan
de Rijks-Universiteit alhier van dé Uni
versiteit van Groningen, Utrecht, van de
C-em. Universiteit te Amsterdam en van
de Rechtshoogeschool te .Weltevreden zijn»
nadat ze in de Senaatskamer der Aca
demie tentoongesteld waren, alsnu ove?
gebracht naar de tentoonstelling in de
Lakenhal.
BINNENLAND.
VERLICHTING VAN BELASTING
DRUK.
De wetsontwerpen ingediend.
Ingediend zijn wetsontwerpen tot
wijziging van de Inkomstenbelasting
1914, Verdedigingsbelasting II en van
de Successie-wet.
Het eerste wetsontwerp beoogt ver
lichting aan te brengen van den druk
der belastingen door verhooging van
den kinderaftrek. Bovendien beoogt het
voorstel, de gehuwden voortaan min
der in de belasting te doen bijdragen
dan de overige belastingplichtigen
door aan eerstgenoemden een aftrek
van f200 op hun belastbaar inkomen
toe te staan.
Het tweede ontwerp beoogt, het ta
rief der Verdedigingsbelasting II met
ongeveer 50 pet. te verlagen.
Het hoofddoel van de wijziging der
successiewet is eveneens verlaging van
het tarief der rechten. De minister is
van oordeel, dat de verhooging dezer
rechten door de wet van 10 Juni 1921
ingevoerd, tot de helft moet worden
teruggebracht. Uit het onderstaande
staatje blijken die verhooging en de
thans voorgestelde verlagingen.
Verhooging: 1. Rechte lijn 2 pet. voor
taan: 1 pet., 2. Hveede graad 3 pet.
en 13 pet. 3. Opgaande lijn. resp. 10
pet. en 5 pet. 4. Broeders en zusters,
resp. 10 pet. en*5 pet. 5. Kinderen van
broeders en zusters, resp. 15 pet. en 7'
pet. 6. Alle andere gevallen, resp. 29
pet. en 10 pet'.
Volgens raming zal de opbrengst dei-
successierechten door deze verlaging
der percentages ongeveer f 10 millioen
minder worden.
DE KAPITAAL VLUCHT.
In 1923-24 79 millioen.
In de memorie van antwoord aan
de Eerste Kamer in zake „Financiën"
lezen we o.m.: Of de kapitaalvlucht uit
ons land tot staan is gekomen, weet
de minister niet.
Wel kan hij medédeeïen, dat in het
belastingjaar 1923/192T 582 aangeslage-
nen in de vermogensbelasting, met een
gezamenlijk vermogen van 79 millioen,
naar het buitenland zijn vertrokken
Nagedachtenis generaal Van Eeutz.
Zooals men zich herinneren zal heeft
zich in ons land een comité gevormd
teneinde de nagedachtenis van *den on
langs overleden generaal J. B. van
Heutsz te huldigen.
„De Ned." verneemt thans dat alleen
te 's-Gravenhage tot dit doel een be
drag van f27.000 is samengebracht.
Nederland en België.
Naar aan de „Msb." uit Brussel wordt
geseind, heeft de Belgische regeering
de delegatie, die te 's-Gravenhage over
het Schelde regime en aanverwante
vraagstukken confereeren zal, aange
vuld met de heeren Bouckerat, direc
teur-generaal, en Melotte, inspecteur-
generaal van het Departement van Ma
rine. Genoemde heeren vertrekken Vrij
dag naar Den Haag.
Stenkuis ongesteld.
Naar wij in „Het Volk" lezen, moet
de voorzitter van het N.V.V.' de heer
Stenhuis, op last van zijn geneesheer
rust nemen.
Da nieuwe politieke partij.
In aansluiting met hetgeen medege
deeld is over de plannen tot oprich
ting van een nieuwe politieke organi
satie verneemt de „Tel." dat tot de op
richters zouden behooren het huidige
Anti-Revolutionaire Tweede Kamer-
Mars' pogingen tot vorming van een
Pruisisch kabinet op den grondslag der
volksgemeenschap mislukt.
De Briische regeering zal voorloopig
niet tot den bouw van nieuwe oorlogs
schepen overgaan.
Mgr. Dr. Seipel is overwerkt en moet
daarom van zijn bezoek aan Nederland
afzien.
Binnenland
Wetsontwerpen zijn ingediend inzake
vermindering van belastingdruk.
De kapitaalvlucht.
lid Van der Voort van Zijp, dr. Gerret-
son, zoon van het Tweede Kamerlid,
de heer Torley Duwel en Prof. Eyge-
man te Rotterdam.
Het paleis aan den Kneuterdijk.
Zooals men weet, heeft de Koningin
eenige jaren geleden het paleis aan den
Kneuterdijk beschikbaar gesteld tot
ambtswoning van den Minister van
Buitenlandsche Zaken en zulks voor
pen bepaalden termijn, welke binnen
kort ten einde loopt.
Naar wij vernemen zal het niet in
de bedoeling liggen, dien termijn te
verlengen.
Salarisregeling Gemeentepersoneel.
B. en W. van Rotterdam stellen den
Raad voor, om met ingang van 1 April
a.s. over te gaan tot verhaal van pen
sioenbijdragen op het gemeenteperso
neel, tot het bij de wet geoorloofde ma
ximum 83 pet. t.w. 55 pet. van den pen
sioengrondslag voor weduwen en wee-
zenpensioen, 3 pet. van den vollen pen
sioengrondslag voor eigen pensioen.
De verkregen besparing per jaar is
begroot op f 1.900.000. Voor 1925 is de
besparing dus f 1.425.000. Nadat deze
zaak beslist is, willen B. en W. onver
wijld een algemeene herziening der
loonen en salarissen van het gemeen
tepersoneel doen voorbereiden, op den
grondslag van goede regelingen bij par
ticuliere werkgevers. Het ligt in het
voornemen, deze herziening eventueel
op 1 Jan. 1926 in werking te doen
treden.
'~3d schoenen werden duurder.
In een te Tilburg gehouden vergade
ring, bijeengeroepen door dén Ned. R.K.
Bond van Schoenfabrikanten, welke ook
werd bijgewoond door- leden van den
Neutralen en den Tilburgschen Bond
van Schoenfabrikanten zijn breedvoerig
besprekingen gewijd aan de verhooging
der schoenprijzen in verband met de
enorme stijging der grondstoffen, n.l.
30 tot 40 pCt. voor zool- en overleer en
15 tot 20 pCt. voor fournituren en an
dere leersoorten. Besloten werd met in
gang van 21 dezer een prijsverhooging
van alle schoeisel in te voeren van ten
minste tien procent.
Uitbetaling van lijkspeimoenen.
Bij het Departement \^m Financiën ia
een veranderde wijze van pensioenbeta
ling in veorbereiding.
In verband hiermede wordt allen ge-
pensionneer den (met uitzondering van
de gepensinneerde weduwen en weezen,
van de gepensionneerde gemeente-amb
tenaren, van de Indische gepensionneer-
den en van hen, wier pensioen op hun
postrekening wordt overgeschreven, in
hun eigen belang verzocht, aan het De
partement van Financiën, afd. Pensioe
nen en Eerediensten, spoedig schrifte
lijk mede te deelen in welke gemeente
zij metterwoon zijn gevestigd met ver
melding van straat en huisnummer, het
nummer der pensioenakte en de betrek
king waarin zij zijn gepensionneerd.
Het leger in November 1918.
Aan het Xed. Correspondentiebureau
wordt van bevoegde militaire zijde het
volgende gesenreven:
De heer Marchant heeft oplangs in
een vergadering van de vrijzinnig de
mocratische afdeeling te 's-Gravenhage
gezegd, dat „revolutionaire onlusten
zich kunnen uiten in plaatselijke rel
letjes, welke door politie en mare
chaussee onderdrukt kunnen "worden,
of in een waarlijk ernstige beweging
over het geheele land, in welk geval
een leger evenmin iets zou kunnen
doen. November 1918 heeft dit bewe
zen. Het leger was in plaats van een
bescherming een gevaar voor de Re
geering en de revolutie is onderdrukt
niet door de mobilisatie van het leger,
maar door demobilisatie."
