Aan het einde de? Week
Tot de landen, die den laats ten tijd
meer dan vroeger de aandacht der -wereld
op zich gevestigd hebben, behoort ook
g y p t e.
Dan denken we natuurlijk in de eerste
plaats aan de ontdekking van het Egypti
sche koningsgraf voor eenige jaren, waar
T zooveel reclame mee gehaakt is en die de
lEgyptologie eensklaps een der meest po
pulaire wetenschappen deed worden. De
>naam Toet-ank-amen zweefde op aller lip
pen.
Doch niet alleen het Egypte der oude
VFaran's, ook het moderne vraagt onze be
langstelling.
Trouwens, dat dit laatste een macht is
Nüm mee te rekenen, hebben ook de ontdek
kers van het graf van Toet-ank-amen wel
^ondervonden.
In Egypte begint het nationaal bewust-
<ï'jn te ontwaken, het heeft een eigen ko-
iiiing, een eigen regeering, een eigen par
lement en is nog slechts door een zeer los-
*een band aan Engeland verbonden. En
men is er op uit, dien band steeds losser te
maken, tot hij er op "t l'iatst heelemaal
lïriet meer ie.
Dat Egypte een regeering heeft, die zich
gedragen weet door de sympathie van het
t iTolk, heeft de afgeloopen week wel bewe-
Zen.
Plots als een donderslag bij helderen
hemel kwam uit Kairo bet bericht van
een Te^eeringscrisis.
De premier, Zaghloel Pasja, zou „om ge-
zondheidsredenen" aftreden. Nu, wij weten
■wol, watdeze motdveering bij politici ge-
woo nlijk be teekent. En het Egyptische volk
heeft het ook begrepen.
Groote demonstraties hadden plaats;
door volk en volksvertegenwoordiging bei-
t den werd er op aangedrongen, dat de pre-
mier zijn ontslagaanvrage zou intrekken.
Hetgeen geschiedde. Resultaat van deze
manipulaties was, dat Zaghloel Pasja vas-
ter in het zadel zit dan ooit.
fieze Egyptische nationale beweging
heeft naast aijn goeden ook zijn gevaarlij
ken kant. I
Zij heeft voor eenige dagen gelei'd tot
een mooraanslag op den opperbevelhebber
van het Engelsche leger, den z.g. sirdar.
't Gevolg van dezen moord zou wel eens
kunnen zijn, dat de vrijheid van Egypte
door de Engelsche iregeering aanzienlijk
werd beperkt en dat het weer een groot
deel van zijn betrekkelijke zelfsiandigkeid
verliest. i
In elk geval is door dit incident een ge
vaarlijke toestand geschapen.
De nieuwe Engelsche regeering staat &1-
zoo dadelijk' bij haar optreden weer voor
moeilijkheden.
Een ander vraagstuk waaromtrent de
j Engelsche regeering haar houding heeft
moeten bepalen, is het protocol van
Genève.
Reeds vóór het optreden dezer regeering
was de mogelijkheid uitgesproken, dat de
ze zaak wel niet zulk een voorspoedagen
voortgang zou hebben, ind'en na den val
van de regeering van MacDonald de con
servatieven weer aan 't bewind zouden
komen.
D;e voorspelling is uitgekomen.
De Brtsche regeering heeft aan den
Volkenbond het verzoek gericht, de behan
deling van dit punt af te voeren van de
agenda der eerstvolgende Vo'keribonds-
raadsvergadering, aangazien het eerst mei
Zijn dominions overleg wil plegen.
Onder deze zijn er eenige, die er niet
zulke erge groote voorstanders van zijn,
b.v. Canada en Australië. Ook de Britsche
regcering zelve ziet wel in, dat er aan deze
kwestie moeilijkheden van allerlei aard
vast zitten, o.m. ook fn verband met de
bonding tot Amerika, dat zich nog steeds
van Europa afziidig houdt en zijn handen
riet gaarne in dit wespennest wil steken.
En Engeland zou, wordt 't protocol
aangenomen zooals 't er thans ligt, we!
eens gehoodzaakt kunnen zijn op te tre
den feepn een of anderen staat b.v. in
Zuid-Amerika En dan bestaat er nog zoo-
iefs a.ls een Monroe!eer!
Ook voor onze eigen regeer in g is dit een
zaak van uiterst gewicht, aangezien ee£
land on die wijze steeds een grooter of
kleiner deel van zijn zelfbeschikkingsrecht
pr'is geeft.
In ons eigen land gaan de zaken overi-
ge ns tam el i ik kalm.
De algemeen© beschouwingen over de
Staatsbegrooting zijn aan de orde
en de debatten kenmerken zfeh niet door
spannende momenten.
Zelfs het laatste optreden van Troelstra,
'die in de afgeloopen week zijn zwanen-
fan? gezonren heeft, bracht weinig emotie.
Het is allies even mat.
In zooverre is de volksvertegenwoordi
ging een trouwe weerspiegeling van het
geen in het volk leeft, want ook in het
volksWen heerscht tengevolge van de ma-
Ja'se een stemming van matheid en neerge-
flrukthóid.
De malaise werkt deprimeerend op
schier alle klassen der samenleving.
UIT H-T GRIJS VERLEDEN.
DE HEILIGE GRENZEN.
Het eigendomsrecht bij de Ouden, zooals
dat door de religie gewaarborgd werd, be
paalde zich niet slechts tot het huis, doch
strekte zich ook uit tot den akker.
En zooals ieder huis door een omheining
moest worden omringd, gold dit evenzoo
van den akker; ook deze moest nauwkeu
rig worden gescheiden van het gebied der
andere families.
I Die afscheiding had plaats, niet door een
.muur van steen, maar door een strook
•grond van enkele voeten breedte, die altijd
[onbebouwd moest blijven en door geen
(ploeg mocht worden aangeraakt.
Dde ruimte was heilig, de Romeinsche
nvet verklaarde haar onaantastbaar, zij be
hoorde aan de religie.
En op bepaalde dagen van de maand en
ging de pater familias,
.de huisvader, zijn akker rond, deze grens
lijn volgend; hij'dreef de offerdieren voor
IN DAMES-EN MÈISJÉSCÖNFECTIR
Haarlemmermr. 114. Lei DEK,
zich uit, zong godsdienstige liederen en
bracht daarna offers.
Door deze plechtigheid geloofde hij
zich van de welwillendheid, van zijn goden
te hebben verzekerd ten opzichte van zijn
huis en zijn akker.
Ook bracht hij, op deze wijze rondom
zijn akker gaande, zijn eigendomsrecht tot
uiting en de weg, dien de offers en de ge
beden hadden gevolgd, was de onschend
bare grens van zijn gebied.
Op deze grenslijn plaatste men, van af
stand. tot afstand, eenige groote steenen of
eenige boomstammen, die men termini
(grenspalen; enkelvoud terminus) noemde.
Men kan zich een oordeel vormen om
trent deze grenzen en de beteekenis, die
de menschen er aan hechtten, wanneer
men bij Siculus Flaccus leest, op welke
wijze zij in den grond geplaatst werden.
„Ziehier aldus deze schrijver hoe
onze voorouders dit deden.
Zij begonnen met een kuiltje te graven,
en, den grenspaal op den rand daarvan
leggend, omkransten zij dien metsüngers
van bloemen.
Dan brachten zij een offer, en het bloed
van het offerdier deden zij in den kuil
stroomen. Zij wierpen er brandende kolen
in (waarschijnlijk aangestoken aan het
heilige vuur van den haard), graan, koe
ken, vruchten, een weinig wijn en honing.
Wanneer dat alles in dén kuil verteerd
was, plaatste men op de asch den steen
of het stuk hout/'.
Men ziet duidelijk uit deze ceremoniën,
dat de bedoeling daarvan was van den
terminus een soort van geheiligden verte
genwoordiger van den godsdienst der huis
goden te maken.
Om hem dit karaktet te doen behouden,
werd ieder jaar de heilige handeling op
hem vernieuwd door plengen en het zeg
gen van gebeden.
De grenspaal, geplaatst in de aarde, be-
teekende alzoo dat die grond voor altijd
aan de familie behoorde, en dat dit eigen
domsrecht door de religie was gewaar
borgd.
Later beschouwden de Romeinen Ter
minus als een afzonderlijken en persoon
lijken god, den god der grenzen, wiens
feest op 23 Februari gevierd werd.
Het gebruik van termini of heilige gren
zen rondom den akker schijnt algemeen
geweest te zijn in het Indo-Germaansche
ras. Het bestond Teeds in de hooge oud
heid bij de Hindoe's, en de heilige ceremo
nie der begrenzing had bij hen veel over
eenkomst met hetgeen Flaccus voor Italië
beschrijft en wat wij boven citeerden.
Behalve bij de Romeinen vinden wij de
heilige grenzen b;i de Sabijnen, zij be
stonden ook bij de Etrutriërs en de Grieken
hadden ze eveneens.
Was de grenspaal eenmaal op de voor
geschreven wijze geplaatst, dan was er
geen macht ter wereld, die hem kon ver
plaatsen. Hij moest in alle eeuwigheid op
dezelfde plaats blijven.
Daar kon, volgens de Romeinen, zelfs
Jupiter niets aan veranderen.
De terminus bewaakte de grenzen van
den akker en waakte over hem. -
De buurman mocht er niet al te dicht toe
naderen, want dan aldus de Rome'nscbe
dichter 0vidiu9 zou de god, die zich
voelde gestooten door het ploegijzer of het
houweel, uitroepen: „Houd op, dit 's mijn
veld, ziedaar het uwe."
Om zich den akker van een familie toe
te eigenen, moest men de grenspalen ver-
zet'en, maar deze grens was een god!
En op deze heiligschennis stond een
zware straf. De onde Romeinsche wet zei-
de: „Wie met het ploegijzer van ziin ploeg
den* grenspaal heeft aangeraakt, die
mensch en zijn runderen zullen aan de on-
deraardsche goden toegewijd worden."
Dat beteekend<\ dat die man en zijnmn-
deren als zoenoffer moesten geofferd wor
den.
Wij bezitten niet meer den tekst van de
Aüeensche wet met. betrekking tot dit
punt, want daarvan ziin ons slechts drie
woorden bewaard gebleven, die bet eeke
nen: „Overschrijdt de grens niet."
Maar Plato, in zijn boèk over de Wet
ten, schijnt de gedachte van den wetgever
aan te vullen, wanneer hij zegt:
„Onze eerste wet moet dez9 zijn: Dat
niemand rake aan de grens, die zijn akker
afscheidt van dien van den buurman, want
zij moet onbeweeglijk bltijven. Dat niemand
er aan d^nke, den steen te doen wankelen,
die de vrindschap scheidt van de vijand
schap. den steen, dien men onder zware
verplichting gehouden is op zijn plaats te
laten."
Uit al deze geloofsopvattingen, uit al
deze gebru'ken en \rt al deze wetten blijkt
duidelijk, dat he* eigendomsrecht van den
bodem den mensch was verzekerd door de
WAARDEEREND OORDEEL1.
In het nummer der „Democratie" van de
vorige week kwa'an een beoordeeling voor
over den bezuigingsarbeid van het kabinet
en de houding der rechterzijde die gunstig
afsteekt bij de houding gewoonlijk door de
linksche pers aangenomen. De regeering,
zoo wordt gezegd, moet wel zeer diep door
drongen zijn van de onontkoombare nood
zakelijkheid, om het herstel van het bud
getair evenwicht te zoeken langs den weg,
dien rij daartoe bewandelt, en al rijn er
ook onder de kamerleden, die dit beleid in
alles niet kunnen bewonderen, rij meenden
het toch niet tot een botsing te moeten
doen komen.
En dan vervolgt het bl'ad:
Men moet men sta ons de opmerking
toe dit alles in rijn waarde latenl De
overtuiging der Regeering, dat het. alleen
zóó kan, zoo goed als dien aarzelend gege
ven §leun. Een Regeerin.g en een Kamer
meerderheid, die ondanks de nadering van
verkiezingen niet schromen rich bij dui
zenden impopulair te maken, toonen reeds
daardoor, dat het hun ernst as, en dat rij
de verantwoordelijkheid niet schuwen, on
danks het beangstigend-zware ervan.
Dit respectabel besef, een harden plicht
te vervullen, kan o.i. bij degenen die, als
de Dem. Partij, van meening rijn, dat het
wèl anders kan, alleen een waardigen te
genhanger vinden, indien zij zich on-„po-
litiek" genoeg toonen om aill'e exploitatie
van deze impopulariteit te mijden. Door
zich te bepalen tot het stellen van zakelijke
meening tegenover zakelijke meening; in
zicht tegenover inzicht; ook: financieel
program tegenover financieel program. De
allerzijds toegegeven noodzakelijkheid om
's lands financiën in niet te langen termijn
te redderen, vraagt meer dan vaagheden,
béter dan protesten, hoe begrijpelijk ze ook
zijn, e;scht concrete lijnen, controleerbare
cijfers, plan tegenover plan.
Dit is de eveneens zware verantwoorde
lijkheid, die op elke oppositie rust, welke
zich richt tegen een bewind, dat 'zich ook
zelf web bewust is vele duizenden tegen
zich in 't harnas te jagen.
En het is. meen en we, ook aan dezen
eisch, dat de thans aanstaande algemeene
begrootingsdebatten zullen zijn te toetsen.
Hier wordt aan de oppositie een koste
lijk lesje gegeven, dat zij echter niet op
volgt. Men behoeft maar even na te gaan
op welke wijze men zich tegen het kabi
net en de rechterzijde keert en met hoe
weinig ernst zij den bezuinigingsarbeid
van het ministerie tegemoet treedt.
Maar onder ons volk zijn er sle'lig, ook
onder de vrijzinnige partijen, velen, die
over de dingen denken als de „Democratie"
zoo uitnemend aangeeft.
En die, omdat zij van het plaatsen van
een plan tegenover een plan niets verne
men, maar alavst aannemen, dat de weg,
dien de regeering insloeg, de beste weg
was.
GEMENGD NIEUWS
Overreden.
Gistermiddag is te Leeuwarden de spoor
wegambtenaar F. Julius door den trein
die om 12 uur 4 min. aldaar uit Zwolle
aankomt, overreden en gedood. Het hoofd
werd van de romp gescheiden.
Kolendampvergiftiging.
De onderwijzer M. te Gorinchem en
diens verloofde zijn Woensdagavond bei
den door kolendamp vergiftigd geraakt.
Laatstgenoemde was «spoedig weer hij ken
nis, doch de heer M. verkeerde Donder
dagmiddag nog steeds buiten bewustzijn.
Brand.
Door onbekende oorzaak is gisternacht
de woning van den heer Proost te Doetin-
chem totaal uitgebrand. De bewoners wa
ren allen wegens huwelijk van de dochter
uitstedig. Er werd niets gered. Ook het
aangrenzend pand, bewoond door den heer
Giezen werd gedeeltelijk een prooi der
vlammen. Hier werd de inboedel gered.
Stroom-mïsère in Brabant.
Men schrijft uit industrie-kringen in
Oosterhout aan de „Msbd.": -
Na een paar jaren van voorspoed word.t
Oosterhout in drie weken, voor de tweede
maal zonder stroom gezet en stonden bijna
alle bedrijven gisteren totaal stop. Kunnen
we dezen winter weer een periode ver
wachten die ons aan mobilisatie-jaren
doet terug denken?
Gistermorgen viel de schakelaar juist
vijf minuten na acht uur uiit en er zi]u
nog geen berichten die een mogelijk herstel
waarborgen, We hebben ook in dit opzicht
in de PNEM geen waar voor ons duur
geld!
f 130.009 verdwenen.
Naar bet Huis van Bewaring te Breda
is naar het „D. v. N. B." meldt, overge
bracht de correspondentie te Baarle Nas
sau van een Tilburgsche Bank door wier
verregaande onachtzaamheid en slordig
beheer meer dan f 130.000 moeten verloren
gegaan zijn.
O.m. moeten er door het verstrekken en
innen van vreemd geld groote sommen ver
loren, zijn.
Verstoppelingen.
Het Donderdagavond van Java, via Li
verpool, te IJmuiden aangekomen stoom
schip Billiton, van de maatschappij Ne
derland, had 3 blinde passagiers aan boord
Het waren negers, die te Amsterdam aan
den vreemdelingendienst werden overge
geven.
Onveilig strand.
Het strand te Scheveningen zal wegens
het schieten met mitrailleurs a..s Donder
dag onveilig rijn tot Wassenaarsche Slag
van 9 uur v.m. tot halféén n.m. Vrijdag is
het strand onveilig tot Katwijk wegens
het schieten met geschut van 10 uur v.m.
tot halftwee n.m.
De aandacht wordt erop gevestigd dat
het strand slechts dan weer voor het pu
bliek toegankelijk is, wanneer de vlaggen,
waardoor de onveiligheid van het strand
wordt aangeduid, zijn ingehaald.
INGEZONDEN
(Buiten vercant w oordedijkheid der Bediactdo)
Aan de Nederlandsche Christenen
De week van gebed, toewijding en offer
is genaderd.
Maakt gij u reeds op tot gebed en toe
wijding en zijt gij bereid tot het offer?
Als wij u maar kunnen doordringen van
de aanspraak die het Zendingswerk op u
heeft.
Onze zendelingen, die toch hun moeilijk
werk namens u verrichten hebben recht
op uw gebed.
Is de nood der Zending misschien mede
hierdoor dat we niet hebben een geloof
als een mosterdzaad en dus ook geen vu
rig gebed?
En uw toewijding? Onze- zendelin
gen eischen niets, maar wij mogen voor
hen eischen uwe toewijding Zij hebben
zich gegeven met hun gansclie leven om in
Uwen naam uit te gaan en het Evange
lie aan de volken in de duisternis te bren
gen. Zij wijden alle krachten aan dien ar
beid. Zij doen uw en ons werk. Zij slaan
in de voorste loopgraven. Weten zij zich
door uw toewijding gedragen?
Het zendingswerk heeft recht op uw of
fer. Want menschen hebben u en ons het
zendingswerk niet opgelegd maar Jezus
Christus deed het. En in Zijn bevelen ligt
steeds een zegen.
Als ge u dus onttrekt aan het offer is
het geestelijke seha-de aan uw eigen ziel.
Want God schenkt vele zegeningen aan
Indië en Nederland beide door den zen-
dingsarbeid.
Als ge Christus' offeT kent voor u, dan..
Wij willen samen bidden, nietwaar
en de week van 2330 November brenge
een rijken gebedszegen voor de Zending.
Wij willen allen brengen een offer,
een vrucht van het offer van onzen Hei
land.
Wij rekenen op u, -zooals Christenen op
elkaar mogen rekenen.
Ds. JOH RAUWS.
Ds. B J C. RIJNDERS.
Dr. J M. J. SCHEPPER.
Leiden, 19 November 1924.
'Geachte Burgers van Leiden.
Ui„-*.e geregelde bezoekers van hét
Militair Tehuis op den Morschweg is eene
Commissie benoemd, die bet doel heeft
den a.s. St. Nicolaasavónd in gezelügen
kring in genoemd Tehuis te vieren. Onder
deze bezoekers bevinden zich infanteristen
veld-artilleristen, mariné^kustwaehters enz.
allen jongemannen, die gewoon zijn dezen
avond altijd in den huiselijken kring te
vieren en die nu door den militairen
dienst verplicht zijn in Leiden te blijven.
Nu wensehen ondergeteekemden gaarne
dezen avond voor onze militairen tot een
aardigen avond te maken en zijn zoo vrij
zich tot u te wenden -met. een beleefd ver
zoek. Om de waarde van den St. Nicolaas-
avond te verhoogen zouden wij gaarne
aan onze militairen een kleinigheid willen
uitreiken, doch de financiën daarvoor ont
breken ons ten eenenmale. Nu vragen wij
u, geaehte burgers, beleefd ons daarin te
willen helpen, door ons. zoo mogelijk, iets
ter beschikking te stellen ter uitreiking
aan onze jongemannen-, om zoodoende de
zen St. Ni col a-a sa vond voor ons tot éen
onvergetelijken te maken Zoowel giften
in natura als in geld zullen ons zeer wel
kom zijn; klein of groot, het zal worden
gewaardeerd door een groot aantal jonge
mannen, die van den gezelligen huiselijken
kring verstoken zijn en nu met beschei
denheid een beroep doen op de welwil
lendheid der Leidenaars.
U bij voorbaat beleefd dankend, verblij
ven wij, met dé meeste hoogachting
De Commissie,
W. JOOSTEN. Huisvader
L. LAAN. Véld-artillerie.
G KANNE, Veld-artillerie.
P. A HUISMAN, Infanterie.
J TABAK. Marine-Kustwacht-.
LEIDSCHE PENKRASSEM
Amice.
Op de vraag of we leven in een tijcl van
inzinking dan wel van bloei, wordt zeer
zeer verschillend geantwoord. Sommigen
meenen dat we een tijdperk van bloei door
maken als nooit tevoren. Zij z'en van voor
bijgegane tijden alleen de donkere kanten
en van den tegenwoordi.gen tijd alleen de
lichtkanten. Anderen daarentegen zoeken
bij voorkeur een plaats aan den klaagmuur
en zijn van oordeel dat er niet de minste
reden is om te roemen.
Wie belang stelt in deze dingen en
wie doet dat eigenlijk niet zou ik wil
len aanraden eens kennis te nemen van de
mooie brochure „Inzinking of bloei?" door
Dr. K Dijk, die onlangs bij den uitgever
Kok te Kampen is verschenen.
In deze brochure vindt men eenigszins
uitgebreid, wat door Dr. Dijk over dit on
derwerp op den theologischen schooldag
te Kampen werd gesproken. Het gaat hier
dus in hoofdzaak over het leven van en in
ds Gereformeerde Kerken. Maar daarover
toch niet alleen. Hier worden allerlei op
merkingen gemaakt, waarmee wij op e 1 k
gebied winst kunnen doen, en ik zou dan
ook alle lezers willen aanraden, deze br©-;
chure aan te schaffen en ze ernstig te le-*^
zen en te bestudeeren.
De schrijver vestigt allereerst de aan-!
dacht op de lichtzijden in het kerkelijk le-j
ven; hij wijst op de grove ondankbaarheid.'
die er in ligt dit niet te willen erkennen
en waarschuwt dan om toch vooral zuiver'
te vergelijken. "ft
Ge hoort tegenwoordig, zoo zegt hij, en.
dit geldt immers ook van hel politieke Ie-/"
ven dat wij leven in den tijd der epigo
nen. Onze groote mannen, zoo beweert
men, zijn heengegaan en we moeter, hel
nu doen met menschen van de middel-?'
maat. h
Maar dan wijst hij er op, dat zulk een
oordeel niet vriendelijk is voor degenen-,
in wier handen thans de leiding van zaken
berust en met wie we toch wel voor den(
dag kunnen komen, maar ook dat uit hetJi
heengaan va.n de -gjroote heldenfiguren!
niet, volgt., dat nu ook ons gansche go-'
slacht verslapt is, h
Eliza re'kte zeker niet tot de hoogle van
Elia, maar hij heeft in Israël wonderrijk©
krachten gedaan. De Heere maakt allo
ding schoon op zijn tijd. Hij geeft in bij
zondere tijden, bijzondere personen; na do
voortrekkers komen er andere mannen en
wee ons, wanneer wij blijven staren op
het machtige dat we bezaten en ons oog
sluiten voor het goede en het sterke dat
we thans hebben.
De medaille heeft echter een keerz'jde
en het is ook daarop dat. Dr. Dijk de aan
dacht vestigt,
Er is inderdaad het gevaar voor veruit-'*
wendiging bij de verklaring van welk feit
o.m. het vo'gende wordt opgemerkt:
„Toen ons volk zijn eerste worsteling''
«streed, en midden in dé hitte van den gees
telijken kamp stond, was onze Christelijke,
enze Calvinistische actie meer één eri'
kwam en bruiste al'es op uit de bron van
het krachtige geestelijk leven. De strijd
over heel de linie was' een zuivere begin
selstrijd. Politieke en sociale worsteling
waren niet anders dan het pleit voor Gods
recht en Gods souvereihiteit.
Op het. terrein van het onderwijs ging
het in den vollen z>'n om de eer des Heeren
en het soli Deo gloria/was geen klinkend»
leuze, maar een. neen het hez:e!end Ie-
vensprincine. En heel de actie rustte eigen-*
lijk in één hand. Kuyper gaf overal lei
ding en stuur. Hij heeft over heel d's
breedte en lengte van het leven de banier
ontrold, en het was, op welk terrein ook,
een geweldige, door het geloof gedragen en
bezielde storm'oop tegen den geest des on
hoofs en de revolut:e.
Maar ook hierin is verandering geko-*
men. Wij zijn uit. de oppositie in de re-
geering^ overgegaan. We hebben practieefi"-
moeten zeggen hoe het moest en de'
practijk heeft gevraagd en geëischt de
realisecring van onze princip-'eele goede-*
ren. Toen kwam vanzelf een keer. Onze
strijd heeft zich meer verbijzonderd. De
verschillende levensterreinen zijn van
elkaar geweken en men is. wat uoodzake-'
lijk was; de verschillende vragen méér
lechn'sch gaan bezien.
Technische quaesties hébben de hoef-
den en harten in be.riag genomen en het
organ'sche. dat de kracht vormt van een
echt-principieelen kamp, moest ter tieéle
wijken voor het mechanische, dat vaak de
practijk met al haar concessies en compro
mis kenmerkt
Verder wordt gewezen on de aanraking
met de cultuur. Het is onder ons zóó ge
worden, dat velen midden èn in de ma-?
terieele en in de ideëe'e cultuur een voor
name plaats innemen en ze'*s in meer dan
één opzicht den toon aangeven. Het \s ook
zóo geworden, dat met name on het ter
rein van de kunst paden ziin betreden, die
vroeger werdon vermeden, en deuren zijn
opene-eslooten. aan wier óntshrting niet
gedacht is. Het Calvinisme heeft immers
beteekenis voor alTe terreinen des levns!
We -moeien God overal dienen!
Maar deze cultuurwaa,xd°erin2 heeft
er toe gele'd dal soirm;npp» rrt ..hoover©^
culümriagen" ric'1 oan v^rid veroor'o-
ven, die ons gewone gevoformeerdp volk
pijn doet. en menige jonee zie] in zoo.!
nauw contact met de wereld is gekomen,
dat zi'i van haar besmetting niet is vrili
gebléven.
Op al deze dingpn worflt door Dr Di,iki
de aandacht gevestigd En -dan komt hij tot^
de m.i. zeer juiste conclusie dat de fraagVj
steking: inzinking of bloei, niet zuiver is.
Want wie alleen over inzinking zou jam-'
meren vergeet. Gods weldaden en wi©
siecït'S' over bloe' jubelt, z'et onze gebre-
ken voorbii. Beide zijn er. Het haVehvjaïfl
over 's Heercn ontferming, wordt ge«
kruist door de Vacht over onze zonden.
De zelfbeschuldiging: ik e'lend:g mensch en
de Toémtaal: ik ben verzekerd, liggen vlak -
hij elkaar.
De ruimte waarover ik mag beschikken
amice laaf n:et toe, verdere aanhalingen
te doen. Ik hoop echter dat het mij gO-;-'
lukt is. voor deze brochure belangstelling
te wekken. Zij zal ïvet zon-tor vrucht en
nie* zonder ze^en worden gelezen.
Eigenlijk moest ik hier eindigen, maar
op een zaak wil ik toch nog even de aan
dacht vestigen, n.l. cTe act:e van onze A R.
propagandaclub, die zooa's ge zult weten
bezig is met de vorming van een verk:e-
zinsskas voor onze Kiesvereeniging. De
bedoeling is om op een gemakkelijke wijze,
gemakkelijk., wel te verstaan voor de leden
der A R. Kicsvereen'ging een behoor
lijk bedrag bijeen te brengen. Voor de lie
den van de club geeft het heel wat werk.
Er zal gelegenbc.i'd zijn cm maand e-
lijks een bedrag te storten, zoodat een
ieder, zonder nu bepaald diep in de beurs
te tasten, kan bijdragen.
Een deel van de circulaires is reeds ver
zonden. Indien ge er Pen ontvangen liebt,
amice, verzuim dan n'et het* bijgevoegde,
inteekenbiljet in te vuRen. Go kunt daar-,
door het ver van gemakkelijke werk onzer
propagandisten in niet geringe mate be
vorderen en onze A. R. zaak dienen.
De strijd zal zwaar zijn straks. Maar als
een ieder naar de mate zijrer krachten
meerwovkt. dan is er geen reden altijd
onder beding van 's T-Ioeren zegen den
moed te verliezen. f'
VERITAS, j
