NieüweLeidsclieCoüiant
Tweede Blad]
Woensdag 13 Augustus 1924
Op de Raadsiribune
De besprekingen Maandag gehouden bij
het voorstel tot overplaatsing van hoof
den van scholen en van verder personeel
bij het O. L. onderwijs, maakten den in
druk, dat meerdere leden, voorstanders
van dat onderwijs, het zich ten plicht
rekenden enkele opmerkingen te maken,
hoe dan ook.
Was dat niet het geval geweest, dan
■zou de heer van Hamel, die er vlak naast
greep, zeker niet hebben gesproken over
jde verplaatsing van den heer Hoeks. Dan
zou de heer Wilmans, die meende dat hij
nu in elk geval alle democraten eens-een
keer aan het lijntje had, niet een motie
hebben voorgesteld, die van geen enkele
zijde steun ontving en met op één na al-
gemeene stemmen werd verworpen. Dan
zou mevr. v. Itallie niet op goed geluk
hebben betoogd dat het ontslag van ge
huwde onderwijzeressen bedenkelijk is,
omdat zij, die zelf kinderen hebben, het
best in staat zijn kinderen op te voeden,
terwijl, zooals de wethouder onder groote
hilariteit ingedeelde, geen der voor ontslag
voorgedragen onderwijzeressen kinderen
heeft.
Na deze losse opmerkingen die de on
beduidendheid van de besprekingen vol
doende illustreeren, is er voor ons weinig
aanleiding daarop nog nader in te gaan.
Het punt dat werd aangeroerd, n.l. de
al of niet wenschelijkheid van gehuwde
onderwijzeressen kwam slechts terloops
ter sprake. Het ging, zooals de wethouder
zeer terecht opmerkte, niet over een priu-
cipieele beslissing en we vermoeden dat
het daaraan is toe te schrijven, dat zoo
nvol de Chr. Historische als de A.-R. leden
fcich buiten het debat hielden. De verdedi
ging van deze voorstellen die een tech
nisch karakter droegen, was trouwens bij
iden heer Meijnen in goede handen.
De Soc.-Democratische fractie bleek
ditmaal niet aan alle werkelijkheidsbesef
gespeend, en stelde zich op het, volgens
den heer Knuttel, burgerlijke standpunt,
dat nu eenmaal onderwijzeressen ontsla
gen moeten worden, de gehuwde
krachten dienen voor te gaan.
De opmerking van den heer Knuttel
had overigens een eigenaardig effect.
Dé heer Kooistra gaf op1 den gewichti-
gen toon, waarvan deze gewichtige edel
achtbare het geheim bezit, te kennen, dat
hij voornemens was te stemmen tegen
het voorstel van B. en W., maar dat hij
na; de verwijten van den heer Knuttel zou
voorstemmen, teneinde de eenheid in de
fractie te bewaren. De heer v. d. Heuvel
bleek minder onder den indruk te zijn
gekomen van 's heeren Knuttels" opmer
kingen; hij althans schaarde zich aan de
jijde van de tegenstemmers.
Een interpellatie van den heer v. Stra
len inzake door het B. A. uitgeoefende
pressie op een der vroegere ondersteun
den, óm werk hen eden het normale loon
'te aanvaarden,. gaf tot een breede bespre
king aanleiding.
Een bespreking die overigens weinig
belangrijk was, omdat de heer v. Stralen
weer met „indrukken" werkte en zich hij
Voorbaat door een: „als ik goed hen inge
licht" dekte.
Dat de verkregen inlichtingen niet vol
komen betrouwbaar waren bleek wel uit
het antwoord van den wethouder, die
fcnet de feiten aantoonde, dat het hier be-
itrof een persoon, van wien men het best
tdoet in het openbaar te zwijgen.
Of wat te denken van een man, die in-
fplaats van zelf er op uit te gaan zijn
naar de verklaring van den heer van
Stralen - uiterst zwakke wederhelft naar
het B. A. zendt om hulp en steun te ver
krijgen en- die, als men werk voor hem
gevonden heeft, altijd een reden weet te
(vinden om daaraan te ontkomen?
Harde noten werden in dit verband ge
kraakt over de fabriek „Ouderzorg", waar
van het heette dat geparasiteerd wordt
Op den nood en de ellende van een deel
«er arbeiders. Waar het hier echter niet-
gecontroleexde mededeelingen betrof, zou
het niet verstandig zijn, daaraan zonder
anecr zekere conclusies te verbinden.
FEUlK.LgYOM
Oe Sterren hadden gelogen.
[Verhaal uit den dertigjarigen oorlog.
„En de liefelijkheid des Heeren, onzes
|iods, zij over ons, en bevestig Gij het werk
gnzer handen over ons! Ja, het werk on-
ier handen, bevestig dat!"
Daar stonden ze dan op het strand, de
Makkere zonen van het Noorden, gereed
'Sm zich in te schepen, en de koning stond
j&an hunne spitse.
In eene treffende aanspraak nam hij af
scheid van den rijksraad, van zijne gade
®.n zijn kind, zoo voor zich a'.3 in naam
•fijner soldaten mede voor hunne betrek
kingen.
Daarna knielden zij neder en de ziel,
vervuld met vreugde en weemoed tegelijk,
ï?oot zich als een liefelijk reukwerk uit
vfoor den Heere der heirscharen.
In Hem gerust, had hij gewacht en ge
duld geoefend; itn Hem gerust, zich nu ten
strijde gegord, en, wat de uitslag wezen
mocht, van zijne roeping bewust, zou hij
het doel bereiken, ware het dan ook ten
koste van zijn eigen bloed.
Hij wenkte met de hand.
De trompetten zetten in en, hoewel menig
door tranen beneveld werd en menige
Is wat hieromtrent werd medegedeeld
inderdaad juist, dan zou het zeker over
weging verdienen, geen pressie om daar
te gaan arbeiden uit te oefenen.
De interpellatie, die, daar geen conclu
sie werd gesteld in den vorm van een
motie, als een nachtkaars uitging, was
reeds oenige oogenblikken gesloten,
toen de heer Dubboldeman nog met
een motie kwam aandragen, waarin werd
uitgesproken dat het B. A. niet als bureau
voor loondruk behoort te fungeeren. Deze
motiö zal nu in een volgendo vergadering
worden behandeld.
Bij de rondvraag werd van verschillen
de kanten de aandacht gevestigd op het
nieuwe gebouw van de huitensocieteit,
aan de Steenstraat, dat, naar B. en W.
indertijd verklaarden, een sieraad voor
de stad zou worden.
Er is veel van gezegd, maar naar het
ons voorkomt niet teveel. En wij verkla
ren niet te begrijpen hoe het mogelijk is
geweest dat voor het plaatsen van een
dergelijk gebouwtje, toestemming is ver
leend. Laten we liopen, dat de nieuw te
benoemen directeur van bouw- en woning
toezicht een andere en betere opvatting
heeft van zijne taak.
Nadat nog verschillende weinig belang
rijke zaken waren besproken, werd de
vergadering, ditmaal ,op een behoorlijken
tijcTr gefloten.
KERK EM SCHOOL
NED. HERV. KERK.
Aangenomen. Naar Voorhout: F. G.
H. Nicolaï, cand. te Utrecht..
Beroepen. Te Hemelum: J. H. G.
Stap te Nes c.a. (Fr.)
Bedankt.'Voor Zuid-Beijerland: A.
Luteijn Azn., te Muiden; voor Zandvoort:
J. J. Stam te Amsterdam over het IJ;
voor Kats (Z.): F. G. H. Nicolaï. cand. to
Utrecht.
GEEEF. KERKEN.
TwcetaL Te Lutjegast:1 G. H. de
Jonge te Vrijhoeve-Capelle; en J. H. Beu-
mee te. Sleeuwijk.
Beroepen. Te Oldeboorn: K. Sietsma
cand. te 's-Gravenhage; te Ülrum: H. v.
d. Zanden te Wapenveld; te Oostwolde:
H. M. Ploeger, cand. te Amsterdam; te
H. I. Ambacht: S. de Vries te Ambt-Vol-
Lenhove (B.)te 's-GravelandJ. Hoek-
8 tra te Dalfsen.
CHR. GEREF. KERK.
Tweetal. Te Broek op Langendijk:
P. de Smit te Nieuwe Pekcla en J. Hovius
cand. te Kornhorn.
Bevestiging, Intrede, Afscheid.
Na des morgens bevestigd te zijn door
zijn schoonvader Ds. H. C. Briët van
Utrecht, met. een predikatie over 2 Tim.
4: 5, deed Zondag j.l. do heer H. B. Spij
kerboer, gekomen van Utrecht, zijn in
trede bij de Ned. Horv. gem. te Wirdum
(Fr.)
De beer L. ten Kato deed Zondag
11a bevestiging door Prof. Greijdanus zijn
intrede bij de Geref. Kerk te Lioessens.
De heer C. Keur deed Zondag zijn
intrede bij de Geref. Kerk te_ Heinkens-
zand, na bevestiging door Ds. D. Hoek to
Enkhuizen.
Na des morgens bevestigd te zijn
door Prof. - Dr. H. Bonman van Kampen,
deed de heer D. J. Velsink Zondag
zijn intrede bij de Geref. Kerk van Arum.
Zondag 10 Aug. werd' te Wedde in
hel cvangelisatielokaal de heer J. de Ja
ger, tob zijn werk als evangelist aldaar
ingeleid door Ds. E. Syperda. Ned. Herv.
prdikant te Tjamsweer.
Zondag j.l. nam Ds. A. S. Schaafsina-,
pred. bij de Geref. Kerk van Grjjpskerk
(Gr.) wegens vertrek naar Lunteren, af
scheid van zijn gemeente met een predi
katie over 1 Cor. 16; 2224.
Alg. Synode Ned. Herv. Kerk.
XXIV.
De vice-president brengt rapport' uit
over de registers van den secretaris. Daar
uit blijkt, dat er gedurende de zitting zijn
ingekomen 106 stukken en uitgegaan 509.
De secretaris ontvangt bij monde van den
president den dank voor zijn arbeid.
Door het comité van den Militairen
Bond is een verzoek inge-zqnden om op
den! 31sben Augustus eene collecte uit te
schrijven, opdat daardoor meer steun kan
worden gegeven aan de Militaire Tehui
zen. Met het oog op de vele collecten kan
hierop niet worden ingegaan.
Diligentverklaring wordt verleend aan
de commissie voor kerkelijke zending, die
liet" vorig jaar benoemd is cm met ,,Het
6tem beefde, daar .klonk langs den oever
uit duizenden monden het triomflied der
Hervorming:
Een vaste Burcht is onze God,
Een toevlucht voor de Zijnen!
Al drukt het leed, al dreiigt het lot,
'Hij doet Zijn hulp verschijnen!
De vijand, rukt vast aan
Met opgestoken vaan.
Hij draagt zijn rusting nog
Van gruwel en hedrog,
Maar zal als kaf verdwijnen!
Zóó zingt niet de overmoed, die zich
beroemt, terwijl hij zich nog ten strijde
gordt.
Zóó alleen pealmt het geloof, als het met
God de donkere toekomst tegengaat! Met
het zegelied der Kerke Gods op de lippen,
schepen zij zich in.
Beeds zagen? wij hen landen.
Nauwelijks waren de verschansingen op
geworpen, of namens den koning werd hij
trommelslag heleend gemaakt, dat ieder, die
het wagen zou een huis te verwoesten of
te verbranden, een inwoner te berooven of
te beleedigen, met den dood zou worden
gestraft.
Voorwaar, zulk een bevelhebber was
Europa sinds lang ontwend!
Daarna staken do Zweden naar Wol)in
over, om van daa* o\^r de. brug, die Wol-
lin met dePommersche kust verbond,
Duitschlands vasLand biniqm. te. trekken.
Centraal Comité voor kerkelijke zending''
in verbinding te treden en overleg te ple
gen of verband tusschen kerk en zending
gewenscht is.
Kennis wordt genomen van een schrij
ven van de Zentralstelle omtrent eene lee
ning op langen termijn. Besloten wordt
dit schrijven in handen te stellen van de
commissie voor de buitenlandsche kerken.
Met belangstelling wordt, kennis genomen
van de notulen der vergadering van bui
tenlandsche kerken. De commissie zou
gaarne zien dat er nog eens aangedrongen
werd op het houden van een collecte, daar
het Protestantisme in Centraal- en Oost-
Europa met ondergang wordt bedreigd,
wanneer niet van alle kanten hulp gebo
den wordt. Tal van aanvragen om hulp
waren bij de commissie ingekomen. Bij het
verzenden van gelden zal men gebruik ma
ken van de hulp der „Zentralstelle." Be
sloten wordt niet aan het verzoek tot liet
houden eener collecte te voldoen, omdat
reeds zoovele collecten worden gehouden.
Prof. Yan Nes spreekt een woord^
van dank tot den president voor zijne lei
ding en voor do welwillendheid waarmede
de praeadviseurs werden ontvangen, waar
mede do vice-presidenrt zich vereenigt uit
naam der geheele Synode.
Mr. Tij s s ens, die als Jid moet aftre
den spreekt een afscheidswoord en wil
danken voor de groote welwillendheid en
vriendelijkheid, die hij altijd heeft onder
vonden van den president en de leden.
Daarop brengt de president een
woord van dank aan alle leden voor hun
werk en dankt in 't bijzonder den secreta
ris en den vice-president voor hun steun.
Na resumptie der notulen wordt, de ver
gadering door den president met gebed
gesloten.
Diaconale Conferentie.
De Diaconale Conferentie vanwege de
Federatie van Diaconieën in de Ned. Her
vormde Kerk wordt van Dinsdag 28 tot
Ynjdag 29 Augustus a.s. te Lunteren ge
houden.
Op Dinsdagmiddag spreekt dr. J. Lam-
merts van Bueren van Zetten, het ope
ningswoord. Des avonds spreekt ds. F. M.
Muller, van Kerkdriel, over: „De geeste
lijke en zedelijke zijde van het diaconale
werk."
Op Woensdag zijn aan de orde: „De
voorstellen der Synodale Diaconale Com
missie", door da. C. J. van Paassen, van
Haarlem; ,,üe Diaconie en de Pers", door
den heer P. van der Kamp, van Amster
dam; en „Diaconie en werkloosheid", door
den heer Ant. Folmer, van Den Haag.
Op Donderdag zijn aan de orde: ,,De
kosten van de geneeskundige armenzorg
inzonderheid te platten lande", door ds. J.
Luuring, van Hazcrswoudc„De diaken
als gezinsvoogd", door den- heer H. J. van
Achterberg, van Utrecht; en „De platte-
landsdiaken", door ds. D. Boer, van Den
Haag.
Op Vrijdag houdt Ds. C. J. van Paassen
van Haarlem, een toespraak over Johan
nes 15: 5.
J. Schakel, t
Op 57-jarigen leeftijd 13 ghiteren te Doe-
tinchem overleden de heer J. Schakel,
leeraar aan de Groen van Prinsterer-
kweekschool en directeur van het jongens
internaat dier stichting.
Dr. G. H. Fabius. t
Gisteravond is bij het baden in de zwem
inrichting te Bussum plotseling overleden
dr. G. H. Fabius, directeur der Gooischc
H. B. S.
Eenigo jongens hadden gemerkt dat in
heb volle zwembad een der zwemmers te
lang onder bleef. Zit waarschuwden den
badmeester, die enkele oogenblikken later
dr. Fabius naar boven baalde. Ijlings ont
boden geneesheeren pasten gedurende drie
kwartier kunstmatige ademhaling toe. Een
der zoons was bij het ongeval aanwezig.
Dr. G. H. Fabius, 15 Juni 1877 geboren,
is sinds de oprichting, ongeveer twaalf en
oen half jaar, der Gooische H. B. S., te
Bussum, directeur dezer door particulieren
gegrondveste inrichting. Tevoren was hij
tw^e jaren verbonden aan de H. B. S. te
Dordrecht, waar hij wiskunde doceerde.
Votum en Slotzegen.
De classis Axel van Gereformeerde Ker
ken besloot de Kerken, in heb ressort te
adviseeren ook bij de leesdiensten met het
votum aan te vangen en met den slotze
gen te eindigen. Zulks is overeenkomstig
heb door Prof. Aalder3 in het „Ouderlin
genblad" gegeven advies.
Tegen den Raad van Beheer.
Met 176 tegen 56 stemmen heeft de Ned.
Herv.' Gemeente te Steggerda ca. beslo
ten, den aanslag van den Raad van Be-
iheer niet te voldoen.
Gunstiger oogenblik bad de Zweedsche
koning niet kunnentreffen. Wallenstein
•was ontslagen.
Tilly stond inet 'het leger der Ligue ver
van daar en de keizerlijke veldheer Tor-
quato Conti wasteen man van weinig
tafenten, die door "verregaande wreedheid
de harten -der Duilscliers van zich afkee-
rig gemaakt had.
Terstond richtte de koning zich tot het
Duitsche volk in een krachtig manifest en
verzekerde het plechtig, dat hij noch als
vijand van het Duitsche rijk, noch in zijn
eigenbelang de wapenen aangegord had,
doch gekomen was, om de rechten der vor
sten van Mecklenburg en de vrijheid zijner
geloofsgenooten te verdedigen.
Toen nu de boeren, die aan de rooverijen
en knevelarijen van Wallensteins sol'daten
gewoon waren, zagen, dat de Zweden nie
mand eenig letsel deden, ja, dat zij betaal
den, wat zij noodig hadden, begroette men
den Zweedschen koning als een xeddenden
engel, door God gezonden.
En indien hijzelf niet geweten had, door
God geroepen te zijn, hoo zou hij den
hopeloozen Strijd durven bestaan?
Wat zou hij- toch met zijn handvol
Zweden tegen geoefende legers, Öie wel in
krijgstucht ver beneden hel zijne stonden,
maar toch het in sterkte driemaal over
troffen?
Men spotte dan ook met den „Sneeuw-*
DE ZIEKTEVERZEKERINGS-MISèRE.
In de „Socialistische Gids" oppert Mr.
M. J. A. Moltzer het denkbeeld tot instel
ling cener pacificatie-commissie voor het
netelige vraagstuk der ziekteverzekering,
dat m^t het nieuwe voor-ontwerp van
minister Aalberse nog steeds niet tot een
oplossing schijn gebracht te zijn:
Er moet dus een andere weg worden in
geslagen. Welnu, blijkt niet telkens ook
op het gebied der socialo verzekering, dat
belanghebbenden door onderling overleg
tot een gezamenlijk standpunt komen?
Zouden Posthuma-Kupers, wier namen
niet meer zonder verbindingsleeken voor
komen, zoover van elkaar zijn afgegroeid,
dat niet wederom een gezamenlijke actie
met hun hulp ware in het leven te roe
pen? En is niet uit het jongstversclienen
Rapport duidelijk gebleken, dat door on
afgebroken gedachleuverwisseling tusschen
geharnaste tegenstanders als Kupers en
Lindner op den duur overeenstemming is
de bereiken? Kan men niet komen tot de
samenstelling van een commissie, die
het geheele vraagstuk onder de oogen ziet
met de ernstige bedoeling een pacificatie
tot stand te brengen? In deze commissie
zouden de voornaamste werkgevers- en
werknemersorganisaties alsmede de poli-,
tieke partijen moeten zijn vertegenwoor
digd, waarbij de leiding aan een man van
grooten.tact in denk L.v. aan dr. Nolens
zou moeten worden toevertrouwd. De
commissie zou in de eerste plaats de
vraag moeten behandelen of het op het
oogenblik wenscbeiijk is aan den eisck
vast te houden, dat een Ziektewet, wordt
ingevoerd en zoo ja, welke, en in de twee
de plaats de algeheele herziening.der so
ciale verzekering tot een onderwerp van
studie maken. Over beide punten, over
het eerste met bekwamen spoed, zou den
Minister van advies moeten worden ge
diend. Noch Commissie XI uit den Hoo-
gen Raad van Arbeid, noch dit college
zelf kan dit werk verrichten, omdat niet
alle groepen, wier medewerking vereischt
is, daarin ztjn vertegenwoordigd, en om
dat slechts op aanvrage der Regeering ad
vies gegeven wordt, waaruit tevens te ver
klaren valt, dat de tot nu verschenen ad
viezen meer de weergave van de verschil
lende standpunten inhielden dan dat zij
adviezen in den eigenlijken zin van het
woord waren. De vertegenwoordigers van
Partij en Vakverbond zouden hij de be
sprekingen moeten uitgaan van hetgeen
in het Rapport is neergólegd; ik neem al
thans aan, dat heider leden zich met de
houding van 'de besturen zullen vereeni
gen.
IN DE SLAGSCHADUW VAN DEN
ANTICHRIST.
Onlangs verscheen van de hand van.
oen. Deensch journalist, Kirkcby, een lij
vig boekdeel, waarin uit persoonlijke waar
neming de toestand in sovjet-Rusland
wordt beschreven.
Do schrijver zelf sympathiseert met de
revolutie, zocdat zijn mededeelingen niet
te sterk zullen gekleurd zijn en evenmin
bedoelen het bolsjewisme verdacht te ma
ken.
Wat do schrijver in een zijner hoofd
stukken: Bezboschnik" (do Goddelooze)
vertelt, ishuiveringwekkend en doet ons
als 't ware de wegbereiding zien van den
Antichrist.
.Bezboschnik" of de „Goddelooze" is de
titel van een halfmaandelijksch tijdschrift,
met een oplaag van 60.000 exemplaren. Tal
van vooraanstaande communisten behoo-
ren tot de redactie of den staf van mede
werkers: ook Fransche en Engelsche com
munisten. Het afschuwelijke blad beeft in
bijna alle landen abonné's. Vermoed wordt
echter, dat de exemplaren door de politie
in beslag worden genomen.
Voor caricaturenwordt ook gezorgd.
Kirkeby geeft een beschrijving van een
dezer voorstellingen. De caricaturist van
„Bezbcsóhnik", aldus Kirkeby, „ziet den
God der christenen als een gemoedclijken
grijsaard, met den bril op het voorhoofd
geschoven; Jezus als een blccken, over
werkten candidaat in de theologie, met
een lorgnet op, en den Heiligen Geest, als
een vette kropduif."
Eén der bijdragen in liet tijdschrift, in
gezonden door een arbeider, draagt tot
opschrift: „Strijd tusschen de heilige va
ders onderling" en fantaseert een twist
tusschen den Heiligen Geest, den aarts
engel Gabriel en den timmerman Jozef,
over de vraag, wie de vader van Jezu3 is.
Wat deze fantasie behelst, is van dien
aard, dat de tolk, die Kirkeby voorlas,
blozend weigerde, heb stuk tot het einde
te vervolgen.
f Op de scholen hangen illustraties uit
de „Bezboschnik", me: onderschriften nis:
..Het geloof aan God :s onveroenag' - a r
met dc wetenschap"; ..De aardschc gcd-.n
hebben voor ons afgedaan, wij willen nu
met de hcmclsche goien een begin ma
ken."
an de grenzenloczc domheid en dc 011.
gelooflijke bekrompenheid van vele bolsje
wistische godsdienstbestrijders levert een
oude heksachtige vrouw een staaltje.
Het rampzalige schepsel is redactrice
van de „Bezboschnik", maar heeft ver-
moedelijk nooit iets anders gelezen dan
atheïstische persprcducten. De oude de
creteert eenvoudig: „Christus heeft nooit
beslaan; men bezit niet het geringste his
torische document over hem. Voor do be-
oefenaren der wetenschap ïs hij een onbe
kende. Hij is een beeld, een fantoom, door
do bourgeoisie geschapen cm den arbeider
in slaap te wiegen en toegevend te stem
men."
Te Moskou werd onlangs in een thcaccr
opgevoerd „de bruiloft te Kana in Gab-
lea."
..Een geschminkte jongeman zegt Kir
keby, met een pruik op, die Jezus moet
uitbeelden, belooft als de wijnvaten ledig
zijn, meer te zullen bezorgen. Spiritusstcl,
theeketel en gummislang werden op heb
looneel gebracht. Hij demonstreert, tot
groote vreugde der heilige apostelen, de
eerste huisstokerij, en wijst onder heb zin
gen van passende liedjes op de scherpo
vervolging van de Russische apcstclcn
door heb sowjetbestuur. Hot blijkt, dat
het mirakel den bcruchten Russischen
brandewijn Scmagonka" bereidt. Ten
slotte krijgen alle bruiloftsgasten, met
Jezus vooraan, het delirium."
Uit doze dingen blijkt het satanische
karakter der revolutie, waartegen zich
echter het ingeboren Godsbesef verzet. Do
vensters van het redacticburcau van do
„Bezboschnik" moeten 's nachts geblin
deerd worden en de godslasterlijke oplocji
ten, waarbij de spotbladen van het demo
nisch blad vergroot worden meegedragen,
heeft men moeten staken uit vrees voor de
volkswoede. Er is een manier van propa-
geeron tegen den godsdienst, die zelfs de
domme Russen door haar grofheid niet
beïnvloedt, zooals de bolsjewiki het willen
en bedoelen.
Veel gevaarlijker zijn de fijnere vormen
van zoogenaamde anti-religieuze voorlich-
ting, zoowel op do scholen ah openbar;
lezingen.
Evenals dc soc. dem. die op denzelfdeii
wortel stoelen van het revolutionaire cn-
geloofsonkruid, verheimelijken do commu
nistische voormannen hun eigenlijke be
doelingen voor de groote massa. Toch
komt steeds het wezenlijke karakter van
het brute ongeloof naar voren.
Zoo moet Trotsky voor een arbeiders
club te Moskou een rede gehouden hebben
waarin hij zich uitsprak voor oen zoo
scherp mogelijke bestrijding van den gods
dienst.
Trotsky beriep zich daarbij op een ge
zegde van Marx, den vader van de soc.
democratie, da-k critiek op den godsdienst
de grondvoorwaarde is voor alle andere
soort critick en betoogde, dab godsdienst
„pseudo-wereldkennis" is, welke een be
lemmeringoplevert voor dougdelijken so
cialen arbeid, daar hij de inenschen ,,zwak
tegenover de natuur" maakt en *hun be
langstelling voor socialo kwesties vermin
dert. Daarom behoort de godsdienst to
worden bestreden en die strijd belooft het
meeste succes wanneer, tengevolgo van
een nieuwe oriënteering op sociaal gebied,
de godsdienstige begripsleer het sterkst
in tegenspraak geraakt met de concrete
•behoeften van do volksklasse. Onder zulke
omstandigheden zou een enkele handig
uitgevoerde beweging met een ines vol
doende zijn, om den godsdienst den dood
steek toe te brengen.
Trotsky wees er op, dat het dan ook"
hieraan is te danken, dat in de steden,
waar „welbewuste"; in do revolutie ge
schoolde arbeiders den boventoon voeren,
de anti-religieuze propaganda zulle eeni
succes heeft gehad. Anders staat het ten!
plattelande, waar men met. minder zelf
bewuste en meer phlegmatische naturen,
te maken heeft."Daar moeten dus andote,
doch daarom niet minder krachtige me
thoden gevolgd worden.
Er blijkt weer uit, hoo diep de .klove is
tusschen t Evangelie en de revolutie. V. at
we hier mededeelden, doet weer in nllo
schrilheid de waarheid van dc antithese
zien. In het ongelukkigo Rusland, waar do
godsdienst door dc machthebbers opium
voor het volk wordt genoemd, komt zo vel
höel duidelijk uit.
ikoTiing", die van den top zijner bergen ge
daald "was, om den machtigen heerscher
van half Europa den handschoen toe te
werpen.
Men lachte met den eenvoud van den
vromen held, die zijn leger bij liet krieken
van den dag ten gebede verzamelde en
zijne klaroenen op psalmen en door hem
zelf vervaardigde geestelijke liederen stem
men deed.
Hij liet zich helachen; immers hij was
er zeker van, dat juist deze moed van den
eenvoud bergen verzet.
Van zijne zwakheid bewust, steunde hij
op den sterken arm zijns Gocfs en tegen
over de erkentenis, dat zijne kansen naar
menschelijke berekening hopeloos stonden,
had hij niets te stellen dan „het vast ver
trouwen op den Potentaat aller poten
taten, die nimmer beschaamt, wie- het van
Hom alleen wachten".,
En het Duitsche landvolk knielde om
zijne troepen in het rond en "zong met hen
mede:
„God is met u en gij met God:
„Dies zult gij overwinnen!"
VI.
DOOR BLOED EN TRANEN
„En wat hoor ik van Andrea, wilt Ni
ons andermaal verlaten?" zeido Carl
zekeren dag tot Frans.
„Ja, waarde, ik kan aan den drang mijns
harten niet langer weerstand bieden. Ik
moet dien Zweedschen koning z.en, ik moet
onder en met hem strijden voor ous volk
en ons land."
„Ge hebt gelijk Frans! j
Ook ik zou gaarne vertrokken, indien ik
maar niet vreesde, dat Maagdenburg thans
aan de beurt ligt, om door dc keizerlijken
andermaal belegerd te worden.
Nu dit bij mij als vaststaat, bindt m ja
plicht mij hier."
„Ik geloof het met u en het treft mij,
dat uw oude vader, toen ik hem mijn be
sluit mededeelde, aangaande u niets zeido.
Gij weet, hoe hij vroeger, als hij oyer
zijne hope op den Zweedschen koning
sprak, steeds den wensch te kennen gaf,
dat ook gij u onder hem zoudt scharen."
..Ook thans heeft vader er op aange
drongen, zelfs gisteren nog, toen wij over
uw voornemen spraken.
„Wat ons betreft," zeido hij, „maak u
over ons niet ongerust! Wij zijn in de
hand onzes Gods!"
Doch ik antwoordde, dat ik het nvju.
plicht beschouwde, te wachten, t do
'ad buiten gevaar zou zijn."
..Tk geloof, dat go wel doet. Ca
?T mij. is hot anders gelopen.
11 ver
