Tweede Blad J
Woensdag 6 Augustus 1924
AUTORITE ITSVERZWAKKING.
t Het is ongetwijfeld een groote voldoe-
iiLng voor Herriot, dat hij zijn compro
mis-voorstel er te Londen doorgehaald
heeft. Voor 't oogenblfk is de positie ge
red, en deswege jnibelt nu alles wat op
eenig positief resultaat der conferentie zijn
'hoop voor de toekomst had gebouwd.
Of nu alle moeilijkheden uit den weg
tzijn geruimd, merkt de Standaard op,
blijft af te wachten. In ieder geival is nog
'maar eert eerste 'étappe afgelegd op den
langen weg, die met doornen en distels aÜs
belzaaid is. En al is nu de triomf oogen-
Wchijnlijk, aan den Franschen premier, uit
niets nog blijkt, dat hij daarmee- ook zijn
positie binnenslands gestevigd heeft. Eer
as hij-zelf druk doenide om zijn toch reeds
'zoo wankelen Zetel te verzwakken door 'n
Ischerp-liaiks-georiënteerde politiek, die
hem steeds meer afhankelijk maakt van
het linksche bloc, welks geheele streven
'vierkant ingaa't legen de pacificatie op
'eigen -erf. 1
i Het begon met een anti-olericalen k'oers
'in den pas herlwonnen Elzas. Op vroegere
beloften werd geen acht geslagen, met den
hartewensch der eigen bevolking werd
'eenvoudig niet 'gerekend. Het Fransche
'radicalisme kon zijn aard niet verlooche
nen. En nu toont het weer zi jn oude revo-
Tutionaire natuur" met de indiening van
lliet wetsontwerp op de amnestie, dat feite
lijk een premie stelt op de plichtsverzaking
'Immers zullen de indertijd in verband met
'de revolutionaire stakingen ontslagen amb
tenaren iiet alleen hersteld r, orden in hun
Vroegere functies, maar ook dezelfde rech
ten genieten alls degenen die hun plicht
|hchben vervuld. Défaitisten, deserteurs,
'vaderlan'dsloozen, apostelen 'van het nieuw-
hialthusianlsme, die allen krijgen zelfis een
'voorsprong op de plichtsgetrouwen, die
'door allerlei omstandigheden hun positie
'zijn kwijtgeraakt.
1 Dat dit aan de berooide schatkist weer
een 60 a 90 miilioen kóst, is mïsschiea
'nog het minst; veel eTger is dat de regce-
ring haar eigen autoriteit ondermijnt en
boren aandraagt op den revolutionairen
knolen. Maar wat kan men ook anders
"verwachten van oen ministerie dat leeft
bij de gratie van socialisten en' commu
nisten! i
1 Geen wonder dat dit zelfs de liberale
Fransche pers te machtig wordt. De Temps
kwam reeds kloek tegen zoo gevaarlijke
•politiek in verzet. Wie 'wind hebben: ge--
'zaaid, moeten echter storm oogsten.
Uiterst-Links deelt nu de lakens uit. Van-
klaar een scherper-toegespitst anti-clerica-
ïiisme eenerzijds en anderzijds dat kniebui-
'gen voor de revolutionaire idéé, die alle
'regeering verlaagt tot de uitvoerster van
!den wil der helft plus één.
5 Herri ot, de half-socialistische Fransche
Tpremier, zou van zijn Britschen collie,ga
ïmog veel kunnen loeren en overnemen, als
ide zweep des drijvers hem anaar met rust
Hiet. Doch hij is leider en moet dus
frolgen.
AANPAKKEN.
f 'Heit zijn merkwaardige teekenen des
Hijds, zegt F r. D a g h 1 a d.
Uit Zuid-Beveland zagen wij in 'de Ma
iden bericht,- dat aldaar op twee dorpen de
Vmd-gereformeerden (medestanders van ds.
Kersten), nu voorshands de nieuwbouw op
Schoolgebied wordt beperkt, besloten heb
ben geheel uit eigen zak, voor eigen reke
ning oen lagere school te houwen en te on
derhouden.
Nu moot men dit goed verstaan.
1 Die splijt- en splits-zucht bedroeft óns.
Waarom niet alle gereformeerde kinde-
Jren, ook van verschillend kerkgenootschap,
dit dezelfde plaats op dezelfde school kun
nen gaan, zien we niet in.
Maar dat bigt tenslotte voor rekening
Van die broeders zelf.
Waar we de aandacht op willen vesti
gen, wat ons verheugt, is dit: Nu dan een
maal die mannen-broeders 'van oordeel
'zijn, dat hun kinders een afzonderlijke
School moeten hebben, nu vragen ze niet
om de krukken der Overheid, maar als 't
dan móét, dan zullen ze 't zonder Over-
'heids-subsidie doen. i
Dat toont gezonde energie.
1 Die we met blijdschap opmerken", ook
lal is 't da't het doel, waarop, zo izich richt,
'ons bedroeft. i-
FEUILLETON
De Sterren hadden gelogen.
Verhaal uit dender tig jarigen oorlog.
86)
„Ik heb mijn meester op alles - genoeg
zaam voorbereid en hein ook voorgesteld,
dat hij wij-s deed, zich, als een groot man,
'lijdelijk te onderwerpen en de verguizing
ten ondankbaarheid, waarmede men hem
bejegent, stilzwijgend te dragen, totdat
'de ure komt, waarop de keizer zijne hulp
Veder zal afsmeeken als een bedelaar.
Hij denkt daarover dan ook volkomen
'eenstemmig met mij.
't Zou overigens nog te bezien staan, of
'de man, die 150.000 man onder zijne be-
Velen heeft, lieden, welke hem als slaven
■Volgen, of deze man zic'li aan 'S keizers
2>esluR zou onderwerpen, indien naet een
^Sioogere macht hem zulks gebood,
v En zoo hij zich tegen den keizer stelde,
i Vc® dan ov*.' gansöh Duitschland!"
•v; „Gij hebt gelijk Zeni; daaroih moet hij
«lat niet doen.
Ik 'zal zorgen, dat de keizer uw meester
tep de meest -eervolle wijze ontslaat en zij-
her gunstig blijft gedenken.
We zullen uw.e voorspellingen bevorde-
ïen> zooveel in ons is, en uw arm vader
land verlossen van al deze hoeren, dio het
Hu een ganscK ander voorbeeld.
Doch dat ligt op dezelfde lijn.
De Regeering bezuinigt óok op het mid
delbaar onderwijs. En zoo vreesde men
to Wageningen, dat men daar geen „litte-
xair-economische" afdeeling aan de H. B.
S. zou kunnen Vormen, omdat men hei
'Joor den minister bepaalde aantal leerlin
gen er niet haalt.
Nu hebben de voorstanders deze Rijks-
Ti. B. S. een vereeniging gevormd, om
©enige duizenden guldens bijeen te 'bren
gen teneinde daarmee particulier de vor
ming van zulk een afdeeling aan deze H.
R. S. tot stand te brengen.
Of 't dóórging, weet ik niet, -jn&ar 't werd
alóvel loeproéfd!
Och, er zit in ons volk nogwel pit.
Als het maar vóór de dingen wordt ge
plaatst!
KERK EBL SCHOOL
CHR. GEREF. KERK.
Beroepen: Te Meppol', J. L. de Vries,
te Rijnsburg.
Bevestiging, Intrede, Afscheid.
Can cl. K. J. C r e ra e r werd Zondag
bevestigd als predikant der Gereformeer
de Kerk van Gels, door Ds. W. Doornbos
van Mid'wotda, die tot tekst had Filippen-
zen 2:21.
De bevestigde hield des middags een
intreeiprieidieatie o'ver Romeinen 1:16.
D s. A. S. S ch aaf sm a te Grijpskerk
(Gron.) hoopt 10 Aug. a.s. afscheid te. no
men van de Geref. Kerk te Grijpskerk en
den 17en Aug. zijn intrede te doen bij de
Geref. Kerk te Lunteren, na bevestigd te
zijn door Ds. L. v. Wijk van Ede.
D s. J. C. Waardenbnrg hoopt 24
Aug. afscheid ten men van zijn tegen
woordige Gemeente Hansweert, om Zon
dag 31 Augustus a.s. intrede te doen bij
de Ned. Herv. Gemeente te Ziierikzee.
Als bevestiger hoopt Ds. H. Waarden
burg, le Rijperkerk op te treden.
Begrafenis Ds. koomans.
Maandag had onder zeer groote belang
stelling to Hoogeveen. de begrafenis plaats
\an het stoffelijk overschot vail Ds. M.
Koomans, in leven predikant bij de C'hr.
Geref. Gem. aldaar.
Evten voor 12 uur ging Ds. L. de Bruine,
van Zwolle, voor in gebed in het volle
kerkgebouw en las daarna Joh. 11: 115.
Ka-ar aanleiding van dit Schriftgedeelte
epra-k hij woorden van troost tot de treu
renden.
Achtereenvolgens voerden het woord
Ds. J. W. Polman, van Almelo, namens de
classis en als oud-studievriend; Ds. P«
Smit-, van Pekela, als deputaab van do
Part. Synode; Da. J. W. Geels, van Apel
doorn, die 3 jaren studievriend en kamer
genoot van Da. Koomans was; doe. F.
Lenglceek, van de^Thool. School to Apel
doorn; Ds. H. Biesma. van Groningen; een
afgevaardigde van de gemeente Zwolle,
die door Ds. Koomans gediend is; de heer
H. A. Robaard, wethouder enj loco-burge
meester, namens heb Dag. Bestuur der ge
meente Hoo-geveen en namens de Comm.
v. Toezicht en Advies van de Chr. H. B.
S., waarin de overledene zitting had; Ds.
H. Visser, van Leeuwarden, namenis de
classis Leeuwarden en de gemeente vau
Sneek. waar Ds. Koomans gestaan had;
de heer J. Thomas namens de Chr. Zie
kenverzorging; Ds. A. H. Hilbers, van
Enschede en een afgevaardigde van de ge
meente van Komkom, de voorlaatste
standplaats van Ds. Koomans.
Alle predikanten die het woord voerden,
hadden persoonlijke herinneringen aan
den overledene. Er kwam duidelijk uit
welke belangrijke plaats Ds. Koomans in
nam in veler -hart en in het leven' der Chr.
Geref. Kerk.
Ouderlingen en diakenen droegen liet
stoffelijk overschot- grafwaarts.
Aan heb geopende graf sprak enkel ds.
De Bruine van Zwolle een kort woord tot
de Gemeente en dankte allen voor de be
toonde belangstelling.
Alg. Synode Ned. Herv. Kerk.
xvm.
Dr. Niemeijer brengt rapport uit over
een verzoek van het 'hoofdbestuur van den
Bond van Nederlandsche Predikanten om
een commissie to benoemen voor het zoe
ken naar middelen om te voorzien in de
ontoereikende pensioenen. De Bond wijst
er op, dat, al wordt ook het reglement op
het pensioenfonds aangenomen, er toch
gedurende de ee.rste 40 jaar nog blijft te
voorzien iii de nooden van emeriti wedu
wen en weezen," daar eerst dan het regle
ment in volle werking is. Deze commissie
zóu cSn sajhéh'wterKfng1 tamnen zoeten met
den. •-» ri
De commissie van rapport stelt voor, als
het reglement op het pensioenfonds bij
eindstemming is aangenomen, door de Sy-
nocialo Commissie een commissie van vijf
personen te doen benoemen, die dan gaat
voldoen aan de in bet voorstel belichaam
de wenscken.
De heer Wagter brengt rapport uit over
het verzoek van den Kerkeraad van Vianen
om de groote Synode weer aan de orde te
slellen. De conclusie van het rapport is,
dat verzoek af te wijzen, op grond, dat liet
in het vorig jaar* is behandeld, all betreurt
een lid het, dat de groote Synode die toen
door de Synode was aangenomen, bij de
eindstemming door de Provinciale Kerk
besturen is afgewezen.
Deze conclusie wordt aangenomen.
Aan de orde komt het rapport van den
heer To Winkel over het ont-^rp-Regle-
ment op het vormen van bijgemeenten in
gediend door de hoeren G. H. Wagenaar,
W. A. Hoek, B. Kleinwassink, dr. C. J.
Niemeijer. dr. M. C. van Mourik Broek
man, predikanten te Rotterdam. Amster
dam, Leeuwarden, Bols ward en Breda, het
welk bedoelt de pacificatie te bevorderen
tusschen do in de Nederlandsche Hervorm
de Kerk voorkomende geestelijk-kerkelijke
stroomingen in den geest als indertijd
door de Hervormde Broederschap werd
voorgesteld.
Van verschillen de zijden wcrrl dit voor
stiel bestreden. Het krachtigst ia zijne be
strijding was Dr. Schokking (Den Haag)
die van oordeel was, dat de 'oplcssinj der
moeilijkheden op een verkeerde wijze
wordt gezocht.
Leer- en heli jdeni sgeschiTlen zijn er en
die worden niet opgelost door het maskee-
ren daarvan. Wij kunnen niet meegaan
met dr. Niemeijer en de zijnen, omdat
eerst dó heli jdóni sepia est ie moet zijn opge
lost. Tegenover Rome en het ongeloof
helpt geen stabiliseeren van den bestaan-
den toestand. Hij acht het ook ongeoor
loofd, dat een Classicaal Bestuur geen
onderzoek mag doen naar den geloofs
grond der bij-gemeente.
De conclusie van de meerder lie'cl om
het reglement niet aan te nemen wordt in
stemming gebracht. Voor deze conclusie
adviseeren prof. Van Nes, prof. Brouwer
en de secretaris. Voor stemmen de heeren:
Zoet, Barbas, Veenman, Schokking, Sneep,
Landsman, Bongers, Van der Veen, Van
Zwet, Wagter en d-e President; er tegen:
Van Reek, Eilerts de Haan, Niemeijer,
Tammens, Voerman, Deelcman, Picard en
Pijssens.
Een reglement op de hnurtgemeenten, in
gediend door ds. Bruining. werd met al
gemeen© stemmen verworpen.
Dc rechten der vrijzinnigen.
In heb ,,Wkbl. voor Vrijz. Herv." maakt
do hoofdredacteur V(an) I(terson) een
paar opmerkingen over het verzet, speciaal
van de eonfesaioueelen tegen het Eucha
ristisch congres, waaraan wij het volgende
on bloemen.:
„In „De Geref. Kerk" schrijft de Amsfcr-
darosche predikant dr. P. J. Krorasigfc, dat
de Roonusche. machtsaanw^s is in cle liatid
gewerkt door Kuyper's antithese-leer, dio
onnatuurlijke bandon legde (met Rome) em
natuurlijke banden verbrak (met Protes
tanten). Van dit laatste schrijft- hij dan:
„Daardoor tocli werd het verschil tusschem
de belijdende Protestanten eu hen, die van
de orthodoxe belijdenis minder of meer af
weken, bij allerlei gelegenheden zóó sterk
benadrukt, dat de gemeenscha ppel ij lco
band, die uit de ééne, Protestant-sclie h i a-
torie en traditie opkwam, niet meer
werd gevoeld." -
Maar wat hebben de confessioneclcn,
wat heeft de Amsterdamsche kerkeraad
anders gedaan, als de antithese-kloof ver
wijden', door de uitsluiting der vrijzinni
gen?
In hetzelfde blad schrijft de Amsterdam
sche predikant H. Bakker, dat dc room-
scbem handelen naar het woord: ,.Wij be
ginnen verdraagzaamheid voor ons op te
eischen in naam van uwe beginselen, om
ze straks u te onthouden in naam van onze
beginselen."
Hij voegter aan toe: „Ziet, zulk e^n
toekomst tegen to gaan, is nu juist- niet
vroolijk."
Welnu. ds. Bakker behoeft zulk oen toe
komst niet tegen, te gaan, hij leeft or
midden in. Alleen is hij d.w.z. zijn
partij nu niet de verdrukte, maar de
verdrukker.
In dien „nu juist niet vroolijk(en)" toe
stand leven de vrijzinnige Hervormden in
de gemeente Amsterdam en in vele andere
gemeenten van ons vaderland!
En waar mem aldus vele scharen van de
Hervormde Kerlc vervreemdt en buiten
staanders afstoot door dezelfde methoden
'die toen in anderen afkeurt, claar doet het
toch wel heel vreemd aan. dat men zich
nu zoo vooraart plaatst bij fyet- verzet- tegen
die anderen."
Hospiiaal-Kerkschip „De Hoop".
Het hospitaal-kerkschip Dc Hoop is gis
teren van IJmuiden vertrokken voor den
tweeden kruistocht onder de haringvis-
sobers op de Noordlzee. Als geneesheer is
weer meegegaan dr. F. G. van Asperen,
uit O verveen, als geestelijk verzorger is
mee Ds. G. O. Schellenberg, Ned. HerV.
pred, in De Gocksdorp op Texel.
53
"Na 80 jaar van strijd.
De afdeeling van den Geref. Bond in
de Ned. Herv. Kerk te Pernis heeft daar
voor haar bijeenkomsten een zaal inge
richt- met 200 a 250 zitplaatsen.
In dit zelfde lokaal werden 80 jaren ge
leden de vergaderingen gehouden van de
eerste afgescheidenen daar ter plaatse.
Het programma der Kweekscholen.
Do „Christelijke Kweekschool" maakt
melding van liet volgend antwoord van
het departement van onderwijs op het
door de Vereeniging van Onderwijzend
Personeel aan Prot. Chr. Kweekscholen
verzonden adres naar aanleiding van de.
Koninklijke besluiten inzake de opleiding:
Hoewel de parallelklassen, bedoeld in
Slaatshl. 440 art. 13 derde lid (dc Mulo-
leerlingen, emz.) geen parallelklassen zijn
iii- den eigenlijken zin des woorcls, mogen
ze toch niet. worden ingericht, tenzij vol
daan is aan het bonaa-lde in art. G (het
aantal leerlingen meet meer dan 30 bedra
gen.)
Het programma voor de akte van be
kwaamheid in de vrije en orde-oefeningen
der gymnastiek, bedeeld in art. 87 der web
van 17 -Augustus 1878, wijkt niet onbe
langrijk af van de eischen voor het vak
..lichamelijke oefening," als zijn nee ego.
leg<l in programma A, gehecht aan liet
Koninklijk besluit, van September 1923
•Staatsbl. 433.) Daarom mogen de leerlin
gen, die eventueel in het bezit mochten
zijn van een akte voor vak i (oude wet),
niet vrijgesteld, worden van liet examen
in lichamelijke oefening, al zal voor zulke
leerlingen dit examen wel een meer aan
vullend karakter kunnen dragen.
In art. IS (Scaatsbl. 440) wordt bepaald,
dat meisjeskweekscholeh de vrijheid heb
ben, wiskunde al of niet cp heb'program
ma te plaatsen. Staat het echter op 't- pro
gramma, dan moeten alle meisjes 't onder
wijs in wiskunde volgen. Gemengde kweek
scholen daarentegen zijn verplicht- wiskun
de in haar programma op te nemen, doch
aan vrouwelijke leerlingen kan vrijstel
ling worden gegeven. Daar er staat „vrou
welijke leerlingen", zal deze vrijstelling
niet en bloe voor alle meisjes kunnen wor
den verleend, maar zal zij slechts bij wijzo
van uitzondering worden gegeven, waarbij
elk geval op zichzelf is te beschouwen.
Niet meegetelde diensttijd.
De Minister van Onderwijs heeft in
lichtingen verstrekt cp het adres van liet
hoofdbestuur der Unie van Christelijke
Onderwijzers en Onderwijzeressen in Ne
derland, te VGravcnhage, omtrent het
niet medetellen bij de berekening van'de
jaarwedde van een ouderwijzer van dienst
tijd als onderwijzer aan de Hollandseh-
Protestantsche school in het Vluchtoord te
Nunspeet.
De Minister merkt op, dab de z.g. com
missie-O tt-o. ofschoon daartoe niet be
voegd, met terzijdestcling der wettelijke
voorschriften-, de school in het vluchtoord
Nunspeet heeft opgericht.
De eerbied voor de wet, tot welker ua-
leving hij allereerst geroepen is, is voor
dien Minister de drijfveer geweest cm op
hot verzoek afwijzend te- beschikken, ver
mits hij van oordeel blijft-, dat- achteraf
geen rechtsgevolgen, kunnen worden toe
gekend aan wat in fraud am legis is tot-
stand gebracht.
Brieven uit Sassenheim.
XIII
Amice.
We leven tegenwoordig in oen tijd van
„sport." Ik ben er van overtuigd, dat ik jc
hiermee niets nieuws vertel, do verschil
lende kranten houden ons met deze be
weging A-rij goed op dc hoogte, en! vooral
in de groote steden vindt de snort" vele
beoefenaars en bewonderaars.
Wij plattelanders komen ook in derge
lijke dingen meestal wat achteraan. Maar
't is werkelijk met eenigen trots dat ik jc
schrijven kan, dat dit voor Sassenheim
niet opgaat. I
Want niet alleen wordt hier de sport
voocsitóide, hem geheel belangeloos raden
'zou.
Do sluwe pater wist den keizer al meer
Til zijne strikken te vangen.
Hij verklaarde, dat de vorsten zich met
Tiet volste recht verzetten tegen den
Ticersclizuclilige, die niet te bevredigen
zou zijn, dan -wanneer hij den keizer van
zijn troon zou gedrongen en zelf diens
'plaats zou ingenomen liëbben.
Zoo de keizer hem handhaafde, zonden
'de vorsten zich ver eenigen en al hunne
onderdanen' legen den keizer en zijn gun
steling in de wapenen brengen.
Dan zou Duitschland aan nog grootcr
Tampen blootgesteld zijn en de gezamen-
lijko vorsten zouden toch zegevieren.
Hij wees den keizer er op, 'dat deze, zoo
hij immers wilde, dat de rijksvorsten zijn
zoon tot zijn opvolger zouden kiezen, ze
■niet tegen zich verbitteren moest.
Immers, zoo de keizer hun niet ter wille
was, zouden ze hun stem bij de keuze van
een Roomsch-koning aan den jeugdigen
Ferdinand onthouden.
Dit laatste gaf den doorslag, en, toon
Ferdinand meende, dat hij voorzeker on
dankbaar tegenover Wal'lenstein handólen
'zou, indien hij lliem ontsloeg, •verklaarde
pater Jozef, dart hij den hertog van Fried-
'land te groot rekende om zich daarover
le beklagen.
Het stond Ferdinand immers volkomen
beoefend* maar onze christelijke jongehS
hebben zelfs hot voorrecht dat zo zich kun>
)*en ontwikkelen in een chriatelijko ver?
ceniging. We zijn zoowel een Chr. Gvmï'
mastiek als een Chr. Voetbalclub rijk. Ki{'
deze vereenigingen verheugen, zich in cenl
vrij groote belangstelling. Gelukkig gaW
onze Christenmcnschen steeds meer govo&v
len dat bij een gezonden geest ook past/'
1 een gezond lichaam.
Ook ons gemeentebestuur gaf blijken
van zijn warme belangstelling.
In de afgeloopen wintermaanden, werd!
oen mooi sportterrein in gereedheid gee
bracht en toen dit eenigen tijd geleden in
gebruik kon worden genomen werden door
onzen Burgemeester enkele sympathieke i
woorden gesproken, die de sportliefhebbers
alle goeds deden verwachten.
Maar nu blijkt ook in deze aangelegen
heid al weer dat alle dingen niet altijd
zoo mooi zijn als ze er uit zien.
Want naar mij dezer dagen werd mede
gedeeld zijn de voorwaarden waarop de
vereenigingen van het gemeentelijk sport
terrein gebruik kunnen maken zóó, dat
zelfs het bestaan der vereenigingen hier
door zou worden bereikt.
Natuurlijk spreekt van zelf dat de sport
beoefenaars niet voor niets van dit terrein
gebruik kunnen maken en dit wordt door
de vrienden ook volstrekt niet verwacht.
Maar teen men mij dezer dagen eens
even. inzage gaf van de gestelde voor-'
waarden, moest ik toegeven, dat het
toch wel wat al te bar was. I
Dc bedragen der eigenlijke huur schijnen
mij niet geheel onbillijk. Een vereeniging
met niet meer dan 40 werkende leden zal
jaarlijks moeten betalen: f 40.voor één
speeldag per week; f 70.voor 2 speel
dagen per wek en f 90.voo^ drie speel
dagen per week..
Indien de vereeniging mee? dan 40 wer
kende leden .lelt worden deze bedragen'
met 50 pCt. verhoogd.
Zooals ik reeds opmerkte lijken deze be-
dragen mij niet geschikt. Men moet er
toch ook rekening mede houden dat een
gymnastiek vereeniging maar ongeveer ge
durende het halve jaar van het terrein ge
bruik kan maken, zoodat zij 's winteTs ook
nog haar onkosten heeft te makenvoor
zaal huur.
Maar den ontwerper van deze verorde
ning kan de lof niet worden onthouden
dat hij getracht heeft er voor de geineeiUo
uit te halen, wat er in zit.
"Want behalve do hierboven genoemde
bedragen moeten de vereenigingen nog
eens betalen:
1. do helft, van hot bedrag dat van dona
teurs wordt ontvangen;
2. de helft van de opbrengst der to ver-
koopen „dagkaarten."
Jo moet weten-, amice, dat ik volgen»
deze verordening niet oen» een avond mag
gaan kijken naar de vereeniging, waarvan
ik donateur ben. Dan moet- ik eerst een
dagkaart" koopen. En ook hiervan strijkt
„moeder gemeente" weer SOpCt. op.
Wat nu de gemeente te maken heeft met
do bijdragen die een bepaalde vereeniging
van haar donateurs ontvangt, kan ik hcc-
lemaal niet snappen.
En dat zo deze monschon, van wier bij
dragen ze reeds de helft heeft afgedragen,
nu nog niet eens als er geoefend wordt- vrij
op het terrein mag toelaten, maar dan
weer eens moet laten betalen, lijkt mij
heb toppunt van alle onbillijkheid.
Dat het gemeentebestuur zich ook wit
bemoeien met interne aangelegenheden: i
der vereeniging, zooals het uitreiken van
lidmaats chaps-bewijzen enz. laat ik nu neg
maar rusten.
De hierboven genoemde bepalingen zijn
op zichzelf al "zóó onbillijk en onmogelijk
dat 't- mij niet verwonderdo teen ik hoorde
dat de beide, vereenigingien besloten had-
don van het vriendelijk aanbod van ons
gemeente-bestuur geen gebruik te maken.
Men: kon bij particulieren geschikter klaar
komen.
Ik vraag mij echter af, amice, of de Raa«l
bedoeld heeft- dat deze zaken zoo zouden
worden behandeld. Van verschillend© kaa-
ten is er toch in den Raad op gewezen, dat
men de lichamelijke oefening zooveel moge
lijk wentsclue te bevorderen. En dat bij
verhuren niet de gedachte voor moes! zit
ten om zooveel mogelijk voor de gemeente
tc plukken. Ik zou zoo zeggen deze ver
ordening ademt een heel anderen geest.
En de ziak loopt- nu ten slotte nog i it
op een finsntieele strop voor de gemeente,
daar een paar geedo huurders, die 'n r.r.r-
dig gedeelte van de jaarlijkschc onkesl n
op zouden kunnen brengen, een ander
derdak' gevonden hebben, zoodat, deze be
dragen aan de gemeentekas voorbijgaan.
SASSEMEtt.
'vrij, straks, a's zjn zoon tot Roomse li-
'koning gekozen was en do. nood aan <V n
'man kwam, 'den veldheer weder -in al zijn©
'eer te herstellen.
En de keizer, die klein genoeg wa om
To tneenen. da.t oen man als de Frïo.llau-
'der met zich zou laten spelen naar s kei
zers willekeur, gaf toe en bes'oot zjn gun
's teling le ontslaan.
Nog dien zelfden dag zocht pater Jozef
'den sterrenwichelaar op en deelde kern
mede, dab dc keizer aan het verlangen I r
rijksvorsten had toegegeven en twee van
Walionstoins vrienden, den graai van <w-
V'enberg en den vrijheer van Qucstonberg,
opgedragen 'had, den hertog van I ried-
Tand dit besluit op cle meest zachte en ver-
'ecrende wijze te doen kennen.
De pator oordeelde het noodig. dal "Zeni
'den hertog dezo tijding bracht, voor de
'heide heeren het keizerlijk besluit aan
Wallenslein zouden mededeelen.
„Ik wenöbh mijn meester geluk,'" zei do
Zeni; ,vde dag zal komen, waarop keizer
'Ferdinand zeven kcurvorstenhoeden zal
'willen geven, om don steun van den man
to herkrijgen, d:cn hij thans van zich
stoot.
Doch voor mijn meester was het aldus
,,ep"'1 ij
Wordt vervolgd.) ij
'armo volk in ellende houden, omdat do
-naijver hen.verteert.
Mijn meester loont zioli alleen tot dit
gevaarlijk spel, omdat ook hij -de onbe
perkte mach't van. hert Oostenrijksche huis
niet wenschelijk, ja, noodlottig oordeelt
Voor den vrede van Europa en wijl deze
'tijdelijke vernedering alleen den man kan
Verheffen, die den keizer straks alls zijn
meerdere de wet voorschrijven zal."
Twee dagen daarna leefde de naam van
'pater Jozef op de lippen van al de vor
sten <?n edellieden, die in Regensburg ver
gaderd waren.
Welsprekend en schoon had 'hij dien.
morgen bij de mis voor den keizer en de
'vorstela gesproken en nog dienzeifden dag
wonschte de keizer hem hij zich to zien.
De keizer verzocht hem zich aan den
Idienst van zijn huls te verbinden, zoolang
do Rijksdag duren zou, en. we behoeven
onze lezers niet te verzekeren, dat cle pater
'zich gaarne de gunst des keizers liet wel
gevallen.
Daar hij tevens de woordvoeder was van
'het gezantschap, 't welk de kardinaal de
Richelieu naar Regensburg gezonden had
om vredesonderhandelingen met den kei-
'zer aan te knoopen, zoo begon Ferdinand
hem alllengs meer vertrouwen te schenken
in staatkundige aangelegenheden en pater
Jozef was verstandig genoeg, niet verder
'in het vertrouwen des keizers ie dringen,
'dan deze wel wenschte.
•De Rijksdag had zijne zittingen aange
vangen.
Met ware ontroering had do fceizger be
merkt, dat niet slechts de cone of andere
'partij, doch dat alle vorsten, zonder on
derscheid op WaUenstetes ontslag aan
drongen, en waarlijk, hartroerend waxen
'de tafereejen, welke zij ophingen van al de
ellende en al den jammer, die hij over
hunne landen bracht.
En loch nog was Ferdinand niet ge
neigd den mail op te offeren, zonder wien
'hij in voortdurende afhankelijkheid van
'zijne vorsten verkeerde.
Well is waar, ook hij was ontzet over den
toestand des rijks, gelijk hem die ge
schetst werd; doch hij begreep, dat, als
.Wallenstein ontslagen werd. Maximiliaan
van Beieren diens plaats in zou nemen, en
hij wist, dat Beieren de oude vijand van
het keizerlijk huis was.
Daarenboven, <zou de man, wien' hij zoo-
Veel macht, had moeten verleenen, zich
"niet tegen hem verzetten en zou hij goed
schiks de rust kiezen, waartoe hij hem
"zou veroordeelen?
In zijne besluiteloosheid vroeg de keizer
alras pater Jozef om raad.
Hij meende dezen beter te kunnen ver
trouwen dan de verklaringen zijner vor
sten, -wijl de monnik, gelijk de keizer zich
