Dagblad voor Leiden en Omstreken.
jADV£RTEftTi£-?ft!i9
fiewone advertentiên per regel 22l/2 cent.
ingezonden Mededeelingen, dubbel tarief
]Bij contract, belangrijke reductie.
Kleine advertentiên bij vooruitbeta
ling van ten hoogste 30 woorden, worden
'(dagelijks natst, ad 50 cent.-
5de JAARGANG. DONDERDAG 24 JULI 1924 - «o, 1263
BureauHooigracht 35 Leiden - Tel. Int. 1278 - Postrekening 58936
ABOESSEBSEKTSPFiUS
hl Leldn «i hci'n LrLdet
waar ags.vl»» ge vestlgd zija
Per kwartaalf2Jiö
Per weekf 0.1S
Franco per post per kwartaalf 2.90
V Lessen der practijk.
De ondervinding is nog altijd een goede
leermeesteres.
Het meest overtuigend zijn de lessen der
practijk.
Daarom willen wij de^aandacht vestigen
op wat thans in Frankrijk gebeurt.
De socialisten hebben daar bij de jong
ste verkiezingen een groote overwinning
behaald.
Het gevolg daarvan was dat niet alleen
het Ministerie genoodzaakt werd af te tre
den maar dat ook de Pres'dent zijn plaats
voor een ander moest inruimen.
De radicaal-socialisten zitten nu aan bet
xoer.
En in welke richting wordt nu gestuurd?
Worden nn meer dan vroeger de belangen
vart het proletariaat behartigd? Worden
krachtige maatregelen genomen om socia
le hervormingen tot stand te brengen?
t Wij hebben er niets van gehoord.
1 Maar wel is duidelijk geworden dat een
sclferpe anti-clericale politiek wordt ge
voerd.
Do minderheden worden onderdrukt,
feooals blijkt uit de vo'gende corres
pondentie in een der bladen:
„De inlijving van den Elzas bij Frank
rijk en 't optreden van den radicalen so
cialist Herriot als eersten nr'nister heeft
voor de Christelijke school' en de Protes
tanten in het geannexeerde land droeve
gevolgen; in de voornaamste plaats de
sluiting van alle Chr. confessiöneele scho
len.
Tegen dit fatale besluit (decretum hor-
ribile gelijk ten onzent in 1878) wordt
ernstig opgekomen. Een achttal Elzasser
moeders van te zamen negen-en-negentig
kinderen, die Vrijdag de gouden medal je,
de hulde aan de moeders van groote gezin
nen, ontvingen, hebben gezamenlijk aan
Herriot een telegram gezonden, waarin zij
den minister-president smeeken, af te zien
van zijn plannen tot opheffing der chris
telijk confess'oneele school, wier leerlingen
zij waren en aan welke zij met hart en ziel
gehecht zijn voor het geluk van haar
kroost.
Aan dit bericht wordt nog een ander
toegevoegd, namelijk dat de minister van
marine alle uitingen van gods
dienstzin op de (Fransche) vloot ver
boden heeft. Voortaan is het den marine
autoriteiten verboden, zonder toestemming
van den minister, de marine te doen deel
nemen aan plechtigheden met een religieus
karakter.
De aalmoezeniers, predikanten en rab-
b'jnea mogen voortaan niet meer in de
'hospitalen komen, dan op uitdrukkelijk
verzoek van een zieke en zij mogen zich
bij een dergelijk bezoek in geen geval met
'anderen onderhouden.
Alle d:ensten" gebeden, of welke gods
dienstige verrichtingen ook zijn streng
verboden in de zalen en établissementen
van den staat."
Deze strijd tegen den Godsdienst heeft
in Elzas Lotharingen een geweld:ge on-
ïust verwekt.
Te Straatsburg werd een indrukwekken
de betooging gehouden, waarin geen enkele
anti-Fransche toon werd beluisterd maar
waarin met de meeste kracht tegen het on
verdraagzaam optreden van de regeering
wordt geprotesteerd.
Niet onwaarschijnlijk dat de Regeering
lens'otte met deze ontstemm'ng der bevol
king rekening zal houden en een meer ge
matigde politiek voeren.
Maar daarmede wordt toch haar be
doelen niet veranderd.
Het fe;t blijft, dat de zegepraal van de
Socialisten beteekent de verdrukking van
andersdenkenden en het ontketenen van
don Godsdienststrijd.
Laat deze les uit de practijk niet wor
den vergelen.
STADSNIEUWS.
Praeparatoir Examen.
In de heden gehouden vergadering der
Geref. Kerken in de classis Leiden werden
praeparatoir geëxamineerd de heeren P.
H. van Eyk en P. v. d. Marei, resp. theol.
cand. aan de Vrije Universiteit te Amster
dam en de Theol. School te Kampen
Zij werden door Ds. N. H. Koers van
Noordwijk in de dogmatiek, door Ds A.
M. Boeijinga van Sassenheim in de exege
se van het N. T. (Coloss. 1) en door Ds. E.
H. Broekstra. van Rijnsburg in de exegese
van het O. T. (Ps. 68 1636) onder
vraagd. Met algemeene stemmen werden de
beide heeren beroepbaar verklaard in de
Geref. Kerken.
Beiden wilen gaarne de keiken dienen
in de*prediking des Woords. doch stellen
zich voorloopig niet beroepbaar.
Zwemwedstrijden.
Voor de volkszwemwedstrijden welke
gehouden worden op 26 Juli a.s. in het
Poelmeer" hebben de navolgende heeren
onderstaande prijzen beschikbaar gesteld.
Verguld zilveren medaille aangeboden
door Jhr. Mr. Dr. N. C. de Gijselaar,
Burgemester van Leiden.
Verguld zilveren medaille (wisselprijs)
aangebeden door Prof. Dr. P. Th. L. Kan,
Leiden.
Verguld zilveren medaille aangeboden
door de firma G. J. de Jongli en Co.,
Leiden.
Zilveren medaille aangeboden door den
heer P. C. G. A. Wijkmans. Leiden.
Zilveren medaille aangeboden door de
zwenivereeniging ,,d© Zijl."
Bronzen medaille aangeboden <lj)or den
Directeur van het Leidsch Dagblad.
Een Kunstvoorwerp aangeboden door
de firma H. S. Fles en Zn., Leiden.
„MaaJnemen".
Tem'dden vau het gezellig-drukke ge-
ze'schap dat dit gebeuren telken jare wan
neer het plaats vindt, bijeenbrengt, had
gisteravond in Zomerlus4 hef traditioneel©
maatnemen plaats, voor het vervaardigen
van de historische gewaden en costuums
van het openluchtspel en den-optocht bij
de a.s. 3 Oct -feesten.
Het aantal dee'ncmers dat aan dezen
eersten oproep had gevolg gegeven was
zeer bevredigend, zoodat de commissie, d:e
onder hr'ding van do heeren de Koning,
Ebbin'k, Boot en Mevr. DiebenKonings
de samenstelh'ng regelt, Teeds een groot
deel van haar taak kon afwerken.
„Jerue,". (Middelstegracht),
„Jeruel" Middelstegraeht 3, marcheerde
g'steren met oen tweehonderdtal kinderen
naar de N. Rijn waar de met vlaggen en
vlaggetjes getooide boot van den heei Har-
land gereed lag.
Vandaar werd, eerst onder een wat tries
tige lucht, later bij vriendelijk zonnig
weer, oen uur of drie gevaren tot aan
Heemstede.
Daar werd de opmarsch voortgezet door
de verrukkelijke bossclien van Groenen-
daak De geheele schaar besteeg in ver
schillende groepen de Belvedère en genoot
daar van het wonderschoone panorama.
Proviand werd medegevoerd; melk
mochten ze naar genoegen drinken en
verder waren het krentebollen. bananen en
vele andere versnaperingen, die zich goed
lieten smaken.
Overvoldaan, ook omdat het weder zoo
gunstig werkte, keerden men na veel ge
zelschapsspellen en stoelen weer terug.
Do bëdioeli'iig van de leiders is, de kinde
ren tijdens de lange vacantie, waarin zij
aan zooveel1 lediggang en de daarmede ge
paard gaande demoralisatie bloot staan,
nog wat prettige en gezonde afwisseling te
brengen. Met blijdschap wc-rden, voor de
armen die er bij waren, een viertal man
teltjes en paren schoeren gebracht.
Mej. N. v. D. uit Rijnsburg kw^m
gistermiddag terwijl zij per rijwiel de
Haarlemmerstraat passeerde te vallen,
doordat een andere juffrouw, ondanks
haar bellen toch nog op het laatste oogen-
blik de straat wilde oversteken.
Zij kwam gedeeltelijk op het trottoir te
recht waarbij z;j zich zoodanig bezeerde,
dat de geneeskundige hulp van den Eer
ste Hulpdienst werd ingeroepen.
Gistermiddag is de 13-jarige loopjon
gen A. H. bijna met zijn rijwiel in het
Steenschuur te water geraakt, door het
verkeerd uitwijken van een ander.
Hij wist nog bijt:jds> van het rijwiel af
te komen, zóodat het karretje nu alleen
te water ging.
Na eenige vergeefsche pogingen van den
jongen om zelf de fiets eruit te halen,
heeft men den eigenaar, den heer Ler
mede in kennis gesteld die'wel zal zorgen
dat het voertuig weerboven water komt.
Tegen half drie g'stermiddag is een
met fruit beladen sleeperswagen, bestuurd
door C. v. W. uit Hazerswoude, op den
hoek BoommarktVrouwensteeg door een
winkelruit gereden.
De voerman zegde toe, de schade, die
f25.-- bedraagt te zullen betalen.
Geslaagd vooi* het M. U. L. 0.-exa
men J. P. Smit alhier.
De dames N. Bolima en M. Holt®
alhier slaagden te Botterdam voor het
examen Nuttige Handwerken.
BIÜNEgBLAÉSD
Hooglecraarsbenoeming aangehouden.
De gemeenteraad van Amsterdam heeft
de benoeming van een hoogleeraar in de
laai en letterkunde der Semietische vol
ken, de Jsraëlietische oudheden en de uit
legging van het Oude Testament, aan de
Universiteit aldaar, na geheime zitting,
voor onbepaalden tijd aangehouden. Voor
gedragen was door B. en W. prof. dr. F.
M. Th. Böhl, thans hoogleeraar te Gro
ningen.
Prof. J. A. van Hamel.
Prof. J. A. van Hamel, directeur van de
rechtskundige afdeëüng van den Volken
bond .te Geneve, is met zijn gezin voor
een kortstondig verblijf hier ie lande aan
gekomen'. Hij vertoeft te Baarn.
Hoüandsche fierheid.
In ,,Nederlandsch Fabrikaat" deelt de
heer P. Cool te Paramaribo de volgende
staaltjes mede:
Een Nederlandsche instrumentenfabriek
zendt aan het hospitaal te Paramaribo
een in het Duiiseh gestelden catalogus.
Een Nederlandsche verffabriek zet alle
aanwijzingen op de kisten in het Engelsch
Een Nederlandsche lampenfabriek zendt
prijsopgaaf in dollars.
Het Rijksmagazijn te Amsterdam en
het Koloniaal etablissement zonden bui-
tenlandsclie goederen geneesmiddelen enz.
Een Nederlandscho zilverfabriek zond
onlangs een aangeteekend pakket onder
't adres: „Paramaribo via Genua."
Nederlandsche fabrikanten kunnen niet
verontwaardigd zijn, dat hun goederen
niet worden gekocht in Nederlandsche ge
bied sdeelen, indien die fabrikanten zich-
zelven steeds als builenlandeis voordoen
en zich niet op de hoogte willen stellen
van de ligging en de handekbelioeften
der eigen koloniën.
Vele buitenlanders zien dit alles veel
beter in. en zenden zelfs in 't Nederlandsch
gestelde aanbiedingen, ook naar West-
Indië.
Het visschen in de binnenwateren.
De Minister van Binnenlandsche Zaken
en Landbouw heeft bepaald, dat., in af
wijking van liet voovgeschrevene in. art,
30 van het Riviervisscherijreglement, art.
16 van het Bijzonder visscherijreglement
III, art. 13 van het Bijzonder visscherij
reglement IV, art. 15 van het Bijzonder
visscherijreglement V en art. 14 van het
Bijzonder visscherijreglement VI (alle
Staatsblad 1922 no. 503), het in genoemde
artikelen bedoelde tijdvak van twee ja
ren, gedurende hetwelk het geoorloofd is
te visschen met vischtuigen met de daarin
genoemde ma as wijdte, wordt verlengd met
twee jaren, met dien verstande, dat de
maaswijdte van 55 -m M., bedoeld in art.
30, letter c, van htefc Riviervisscherij regle
ment. (Staatsblad 1922 no. 503), van 1 Oc
tober 1924 tot en met 30 September 1926
wordt bepaald op GO m.M.
De Zuiderzeewerken.
Minister C'olijn zal heden naar V m-
gen gaan om de werkzaamheden der Zui-
derzee-droogmaking in oogenschoaw te
nemen.
Fonds 1918.
De Afcleeling Zuid-Holland van het
Fonds 1918 tot bestrijding van Tubercu
lose en Kanker was gisteren onder voor
zitterschap van mr. P. J. van Wijngaar
den in vergadering bijeen.
In de vacature van de afgetreden be
stuursleden dr. C. Hemmes en E. G. Gaar-
landb werd voorzien door benoeming
van de lieeren dr. M. A. van Andel, arts
te Gorinehem en P. A. Troost, Burgemees
ter van Waddinxveen.
Tot vice-voorzitter werd aangewezen het
bestuuislid mr. J. Woltman.
Tot leden der Commissie, die de reke
ning en verantwoording van den penning
meester voor het volgend jaar zullen heb
ben na te zien, werden aangewezen de
heeren mr, W. R. Baron van Lynden, di
H. Lap en mevr. M. Verbrcek-Marouier.
De Zilverbons.
De Minister van Financiën brengt ter
algemeene kennis, dat, ingevolge het Ko
ninklijk besluit van 29 April 1924 (St.bld.
no. 215), de ingetrokken zilverbons van
f 2.50 (model 1915), alsmede de ingetrok
ken zilverbons van f 2.50 (model - 1916),
alsnog tc-t en met 31 December 1924 ter
inwisseling kunnen worden aangebeden
ten kantore van bet Agentschap van het
Ministerie van Financiën te Amsterdam
(Heerengracht 344/46.)
Desverlangd kunnen do bons per post
aan. 1) oven staand adres worden gezonden,
met duidelijke opgave van naam en
adres van den afzender. Ter bevordering
van eene spoedige afdoening zullen de
inzenders goed deen, bij de bons te voe
gen een behoorlijk gefrankeerd en aan
hen zelf geadresseerd formulier van een
postwissel, ten beloope van het bedrag
der door hen ingezonden zilverbons.
De Ba.-kdéhac.'e ie Da/en-nr.
De rechtbank te Zutplien heen het fail
lissement uitgesproken van de elfccten- en
kassiersfirma J. Brinkman. De curator,
mr. Roslus, heeft bij het. eerste onderzoek
ten kantore zoo goed a's geen adviezen,
noch in geld noch in fondsen aaaigetrof
fen. De eerste indruk is clan ook. dat alles
verdwenen is. Op het gebouw rust een
hypotheek van f 23.000
Gistermorgen was een verhu'slnrich-
ting uit Den Haag bezig de meubelen uit
het gebouw te halen. De curator heeft deze
verhuizing onm'dde'Iijk laten stopzetten pl
op de meubelen beslag haten leggen. Het is
intusschen nog tv.ijfe'aehilg of zij wel
eigendom van den heer B. zijn.
Voor zoover lean worden nagegaan, is de
safeinrichting ongeschonden.
Tegen den heer Brinkman is een hevel
lot aanhouding uitgevaardigd.
Arbs'dstijd Verplegenden.
Door don Alg. Ned. Chr. Ambtennn\s-
bond is een adres verzonden aan den M-
nister van Arbeid, Nijverheid en Handel,
waarin verzocht wordt om toepass"ng van
de 55-urige werkweek in de krankzinn:gen-
gestichlen. Reeds enkele ma-en was door
dien Bond o.m. aan het Bes.uur vau de
Vereeniging tot Christelijke verzorging
van Krankzinnigen :n Nederland verzocht,
de mogelijkheid te willen overwegen om
geleidelijk tot invoering van een 60-urige
werkweek over te gaan (10-urige arbeids
dag met pemidde'den wekelijksehen rust
dag). Het bestuur weigerde echter daar
op in te gaan, en wenschte zelfs na her
haald verzoek niet mede te deelen. of het
er al of niet toe bereid was, stappen in die
richting te doen.
Gelet op de absolute ongeneigdheid van
het Bestuur om ook maar eenigermaH ver
betering te brengen in do al te lange
werktijden, is er bij den Minister op aan
gedrongen. de totstandkoming van een
wettelijke regeling te willen bevorderen.
In oen bijlage werden de werktijd n
van de verplegenden, werkzaam in do
krankzinnigen-gestichten. irtgaande van
bovengenoemde Vereen1 ging. verme'd,
waaruit blijkt, dat er een gemiddelde
werktijd van 70 uur is.
Kerkdienst in een ranfire.
De Gemeenteraad van Dordrecht h eft
g-steren besloten aan een coir.nr'ss'e uit
den Kerkeraad der Ned. Herv. Gem ento
aldaar de cantiue der voormM v? nwhi-
nistenschco! te verburen tecen f250 per
jaar. om daar'n des Zondags ke kdienst te
houden, eveneens irmt bevoegdheid to! on
derverhuring onder goedkeuring van B en
W.
De Rijk.-ha'aalmeestfrskanloren
Naar het Nb1., v. h. N." verneemt :s
aan het overgroot© deel van het personeel
der rijksbptaaTrceesterskanlo~en on s tg
aangezegd. Het moet in de bedoeling zün
deze kantoren op te hef ren en de werk
zaamheden straks onder te brengen bij
den postcheque- én girod'enst.
He' Eucharistisch Comv.cs.
Deze week woidt te Amsterdam het 'n-
ternatlona'e Evcharbsbsdv? conrrcs ge
houden, waarvoor in R Kath. kringen
over de geheele wereld gioo'.e belangstel
ling bestaat.
D e belangstebing, aangewakkerd door
de act e tegen dit congres gevoerd, komt
ook hier lot uiting.
Onder een onbeschrijflijk enthousiasme
heeft Kard:naal van Rossum die a s afge
vaardigde van den Paus dit congres bij
woont, t? Amsterdam zijn intocht gedaan.
De reis van IJmu den. waar de „Bata
vier"' die den Kardinaal hierheen bracht
binnenliep, naar de hoofdstad, was één
zegetocht Du'zenden hadden z h op 1) o-
len en Jangs het kanaal versa, me d om
dezen kerkvó-f?t te begroeten.
Een ontelbare menigte had z oh te Am
sterdam langs de straten npg.stc-'d cm
den Kardinaal met z:;n gevo'g te z en
voorbijtrekken, 't Was een s'oet van n et
minder dan 36 rijtwg n. Het ga'ariRuig
waar'n de Kardinaal, die u'.thnnlie werd
toegejuicht had plaats genomen, werd
door vier paaiden getrokken
Nadat g'steren versch'l' n'e kc-'c jko
p'echt gheden hadden plaat- gehad en
een nud'ënlie was ge hou 'vi waarV'j de-
Kardinaal o.a. namens het Am- erdams be
gemeentebestuur door den wenrn. burge
meester w ethouder Wibrut v - be cot,
had 's avonds te 6 uur in <1? Wi I I - r lus-
kerk de kerkelijke opening van het con
gres plaats.
's Avonds te 8 uur werd in bel S.° n,
de openingsver adc-ring gehouden, waar
bij door verschi.lende kerkelijke I oog-
waardighc'dsirk'eedors, en ook door Kar
dinaal van Rossum het woord werd ge
voerd.
Ann z'jnc rede waar'n de I è'-ick' u's v.u
dit Congres werd ui' onjevel en v erin
de R. K leer van het H Avondmis v. rd
verdedigd, onileenen wij het volgen "e:
„Wie kan het geloo.cn, dat Je s dat
FÊUILLëTOft
De Sterren hadden qelogen.
Verbaal uit den dertigjarigen oorlog.
„En terecht, Arnim! Zouden zij dan wa
pen, dat ik meer zou vermogen, meer zou
willen dan zij allen en voor hen zou blij-
,vcn kruipen in het stof? Wat Zijne keizer
lijke Majesteit betreft, ik houd mij over
tuigd, dat zij mij geene toestemming "ge-
jven zou, indien zij zich op andere wijze
zou kunnen redden. Dat maakt nRj sterk
.tegenover hen allen. Gij hebt mij toch
geen minder voorstel te doen!"
4 „Ondanks al hun tegenstand heeft de
leeizor besloten de vorsten te trolseeren en
li toe te staan 50.000 soldaten te werven,
toen ik* mededeelde, dat. gij kans zaagt,
20.000 man van het noodige te voorzien,
tfoch dat alle vorsten en steden liever voor
een leger van 50.000 man het noodige zou
den opbrengen, dan het zich ten vijand te
maken."
VEn &oe<3making der kosten zal de
keizer mij Mecklenburg inruimen?"
1 "0°k dat, uwe hoogheidl Slechts wenscht
Zijne Majesteit, dat deze zaak tot zoo lang
iieheim gehouden word, wijl de keizer na
iet gelukkig eindigen van den krijg stou-
er tegenover de rijksvorsten zal kunnen
optreden, die het hem zeker euvel zullen
dulden, dat hij den Hertog van Mecklen
burg te uwen gevalle van zijn goed be
rooft."
„Morgen trekken mijne wervers door
Boheme, Arnim! Meld dat aan Zijne Ma
jesteit en, wat u aangaat, do tijd is nog
niet gekomen, om den graaf van Arnim
zijner waardig te loonen.
Doch zoodra de hertog van Friedland
zijne benijders onder den voet zal getre
den hebben, zal het zijn eerste plicht zijn,
zijne schuld aan den graaf te vereffe
nen
„Ik reken op uwe goed'e trouw, hoog
heid!"
„Gij blijft heden en morgen mijn gast,
graaf! Ik rekende hierop."
De graaf van Arnim boog ter toestem
ming en werd door den lakei naar de voor
hem gereed gehouden vertrekken geleid.
En de Friedlander hield woord.
Den volgenden dag werd de werftrommel
door ganse li Boheme,. Frankenland en
Zwaben geroerd.
Van alle zijden stroomden jongelieden en
mannen in de kracht huns levens toe en
schaarden zich onder de vanen van Wal-
lensteln, om roem en buit te behalen on
der den man, die, mits zijne soldaten ge
hoorzaamheid aan zijne bevelen en moed
kenden, hun' al het overige gaarne ver
gunde.
Ve'en werden daarenboven door den
nood gedrongen.
Tengevolge van de zware tijden, welke
men doorleefde, stonden handel en ver
lener stil, de .nijverheid vond geen afne
mer, spade en ploeg gaven geen loon voor
harden arbeid op den, verwoesten en plat
getreden akker.
Kortom, weldra was het begeerde aantal
troepen gevonden en de keizer zou zeker
wanhopig geworden zijn, indien hij de sol
daten had moeten onderhouden, welke de
hertog nog hoven de 50.000 iji zijne gele
deren opnam.
vStraks stond hij met zijn bont leger, 't
welk uit Walen, Kroaten, Bohemers, Oos
tenrijkers en vele vertegenwoordigers van
andere Duitscho volksstammen bestond,
aan de oevers der Elbe, waarheen de graaf
van Mansfeld opgetrokken was.
Meermalen sloeg hij den rusteloozen
Mansfeld, totdat deze zich eensklaps door
Silezië naar Hongarije begaf.
Hoewel tegen zijn zin, was Wallenstein
genoodzaakt hem te volgen.
Mansfeld had gehoopt bij Bethlen-Gabor
steun en een welkome ontvangst te vinden,
doch deze sloot na korstondigen krijg
vrede met den keizer, en Mansfeld, geen
uitweg ziende, dankte zijn leger af.
Hij begaf zich naar Engeland, om den
steun van .Jakobus voor den verdreven
kou.'ng in te roepen.
Doch de stoute vrijbuiter was aan het
einde zijner dagen gekomen.
Zijne vermoeiende dagmarschen haal
den hem eene noodlottige krankheid op
den hals.
Toen hij den dood voelde naderen, liet
hij zich in zijne vol'e wapenrusting klee-
den en gespte den degen aan, welken hij
steeds met eere had gevoerd.
Daarna sloeg hij de armen om den La's
zijner beide meest vertrouwde vrienden en
wachtte staande den vijand af. tegen w ens
slagen ook de dappere Mansfeld niet op
gewassen was.
Nog leeft hij in de volksliederen der
Protestantscbe Duitschers. Christiaan van
Brunswijk was hem reeds voorgegaan in
den dood, nog eer hij Elisabeths hand
schoen van zijn boed liad kunnen afne
men.
Als een stormwind rukte Wallenste'n,
nadat Bethlen-Gabor vrede gesloten en
Mansfeld zijne troepen afgedankt had,
door Boheme en Moravië en liet ander
maal zijne wervers uitgaan, om zijn le
ger, dat door ziekte en honger zeer ge
dund was, weer op .de vorige sterkte te
brengen.
Nadat hem dit gelukt was, trok hii door
Silezië naar Mecklenburg en vereen!g!o
hii zich met Tilly.
Deze had in'usschen reeds met gcr>d ge
volg tegen den Deenschcn koning gestre
den. Ghrst'aan IV had z ch m?t hulp
der Duitsche vorsten gevleid, do 'i wr
reeds bij den aanvang te'eu "est M
Daarenboven werd -hij gevaarlijk z oi^
ten .evo'ge van een va1 van ziin paard l»j
het onderzoeken van wallen fen-r ves
ting. Toen hij zich weder ten s'v jle ken
begeven, had Tilly hem cera geduchte ï.o-
derlaag b'j Lutter toegebracht.
En thans stonden T l y en Wallenstein
gezamen'ijk tegenover hem.
Geen wonder voorwaar, dat d'4 D ensrhe
koir'ng a'weer teruggedreven werd en t e
beide ve'dhee en de eene overw nn ng na
de andere behaalden.
En teen straks T 11 v zich mar het Za
den wendde, vervolgde Wal'enf'cin z mi
zegevierenden tocht en veroverde S'ceswijk,
en Jut'and, zoodat don Dtenscben k'-mng
we'haast niets overbleef dan z jne eilan-
den.
Ofschoon nu de Fri d ander van derv
keizer den titel van „genera «1 der Oost-,
en Noordzee" gekregen had. h'cr kon hi;
zijn vijand, brj gebrek aan ce' v'r n.ct
vol; en.
I
l)
