Dagblad voor Leiden en Omstreken. A3Dë£ïiEffi£ïi?SPRIJS In Leiden tn buiten Lelden waar agenten gevestigd zijn Per kwartaal f L5( Pèr week'.V.VÏ?.'.J 0«tl (Franco per post për kwartaal f 190 4üe JAARGANG. WOENSDAG 12 MAART 1924 - No. 1187 BureauHooigracht 35 - Leiden - Tel. Int. 1278 - Postrekening 58936 Oit nummer bestaat irit twee bieden. Y Gewroet in het duister. "Gelijk men zich berm/nart was aanvan kelijk liet voornemen van de Reigieering, om waar de werkloosheid niet langer als een kwaad van tijdeüijken aard kan wor den beschouwd, de uitgetrokken werk- loozen tonder de toepassing der Armen wet te brengen. In verband met gewichtige bezwaren van practise hen aard werd echter de toepas sing van den voorgenomen maatregel op geschort, teneinde een nader onderzoek in te stellen. 1 Naar „Het Volk" verneemt zouden die bezwaren voornamelijk bestaan in do be palingen van de Armeniwet, waarom een ontwerp tot wijziging van diie wet reeds bij den Baad van State zou zijn aanhan gig gemaakt. Ziehier wat het Soc. Dem. hoofdorgaan daaromtrent verder vertellt: „Het wetsontwerp zou vo'ornamelijik neerkomen op een wijziging van het eer ste lid van art. 1 der armenwet. Hit luidt thans: „Instellingen van weldadig heid in den zin van doze wet zijn die, wélke armenverzorging, in of buiten ge stichten, voortdurend ten doel heb- - ben." De schoone vinding der regeering zou nu hierin bestaan, dat men het woordje ..voortdurend" zou willen laten verval len. Hiermee stelt men zich dan voor, het wettelijk mogelijk te maken om de werkloozenzorg onder armenzorg te doen val'én eu de gemeenten in dien zin te dwingen. Ten einde de recihtsche partijen voor dit verheven oogmerk mee te krijgen, zou men een deel der werkloozenzorg naar de kerkelijke armbesturen willen verwijzen. En ten einde ook de rechtsche arbei dersorganisaties en hun vertegenwoor digers in de Kamer aan het lijntje te krijgen, zou men dan bij de kerkelijke armbesturen op de een of andere wijze de kerkelijke arbeidersorganisaties wil len inschakelen. Zijn wij goed geïnfor meerd, dan zon van regeOringszijde tot dit dlo'el reeds voeling genomen zijn met liet R. K. Vakbureau, maar aou dit, al thans aanvankelijk,, weinig ooren heb ben naar het éven listige als verderfelij ke plannetje. Wij dedlen dit een en ander mede, ten einde dit gewroet uit het duister in 'bet licht te halen. Wij doelen het imede, ten einde er de volle aandacht op te vestigen, dat de regeering haar ellendige voornemens ten aanzien der Werkloozen nog volstrekt niet heeft opgegeven. Wij doelen het mede, ten einde de arbeiders klasse paraat te doen zijn togen de be dreiging van hun mensclielijke waardig heid. Wij hebben dit wel wat brééde citaat bier weergegeven om do dwaasheid van wat „Het Volk" betoogt te duidelijker te doen uitkomen. De Regeeriug, zegt het Wad. zou een deel der werkloozenzorg naar do kerkelijke armbesturen willen verwijzen. Blijkbaar weet de redactie niet, dat de Begeering hier. niets te verwijzen heeft. De diaconiën staan geheel vrij en heb- 7jen zich door de Regeering niets te-laten gelasten. Het Burgerlijk Armbestuur heeft vol gens de wet een aanvullende taak maar als de diaconiën niet aan hare verplichtingen ten opzichte van de hulpbehoevende broe ders en zusters kunnen voldoen, of wanneer zij w e i g e r e n dat te doen, :dan kan geen regeering daaraan iets ver anderen. Bovendien, de wettelijke voorschriften z'jn thans reeds zoodanig, dat dogenten die hij het B. A'. om hulp aankloppen, naar de diaconieën verwezen worden, niet door do Regeering, maar door het Arm bestuur zelf. i Be diaconieën gaan voorop. Eu eerst wanneer blijkt, dat zij niet, of niet voldoende kunnen helpen, dan komt hot B. A. aan 'de beurt, „Het Voilk" is er dus in alle o-paichten naast. Nog dwazer is wat het Soc. Dem. -orgaan •beweert omtrent de plannen van de Regee ring om hij de kerkelijke armbesturen op d'e een of andere wijze de „kerkelijke" ar beidersorganisaties in te schakelen. Vooreerst bestaan er behalve dan bij de R. K. geen kerkelijke arbeidersorganisa-» ties. Al de christelijke vakvereenigingen zon der onderscheid dragen -een gemengd ka- rak ter. Hervormden, Gereformeerden, Christe lijk- en Oud-Gereformeerden, Luther- sclien enz. werken hier gelukkig! broederlijk samen. Alleen daarom zou het dus al onmoge lijk zijn de vakorganisaties in de kerke- jnjkö „armbesturen" in lo schakelen. Haar het is ook onmogelijk omdat hot iior een terrein betreft, w'aar de Regeer ring niets te zeggen heeft en waar z'j ook niets heeft in te schakelen. De Kerken zijn, ook omtrent de wijze waarop zij hunne armen verzorgen, geluk kig nog vrij. Het ideaal van de Soc. Democraten mag zijn de kerken door den Staat te laten löverheerschen, alle vrijheid ook op kerke lijk gebied te verstikken en do Overheid jn staat te stellen de kerken de keel dicht te knijpen, op dit oogenblik is er nég vrij heid, ook bij 'de diaconieën. Dat weet de Volk-redactie natuurlijk Ook zeer igoed. Aan eeu vergissing tengevolge van on kunde. valt hier - zelfs bij een redactie waar men op de meest belangrijke momen ten gewoon is zich te vergissen niet te denken. Wij hebben hiér weer te doen met een weerzinwekkende poging om opnieuw ons Volk te mislle-iden, en met een staaltje van wat dcor het blad ajs gewroet in het duist© r wordt aangeduid. Wij doelen het mede. teneinde gois volk tegen deze ellendige lewgencampagne te waarschuwen. V Colijn - de Visser. Ccilijn moet hangen! Dat is het verheven ideaal van cTe revolutionaire partijen. Colijn :s de boeman, waarmee dag aian dag wordt gewerkt. Daarom kan er door Minister Colijn •niéts gedaan worden of het is v e r k e e r d gedaan en daarom kan er geen enkele minder gewenschte maatregel worden ge nomen, of zij wordt geschreven cp reke ning van Colijn. Colijn heeft het gedaan ook als hij het niet gedaan heeft en doarJcods omdat hij het niet gedaan heeft. Op de Haagsche meeting, z.g. tegen de verslechtering van het onderwijs, maar inderdaad bedoeld om de mensohen •zenuwachtig en onrustig te maken, viel hetzelfde streven op to merken. Eerst werd van de bezuinigingsplannen een door en cloor valscho voorstelling ge* geven. Het doél van de Régeering is niet natuurlijk niet! om ons volk voor ellen de te vrijwaren, nïet het landsbelang staat hij haar op den voorgrond, maar haar 'streven is alleen hét arbe:derskiud en in het kind de arbeidersbeweging to tréffen en de socialisatie onmogelijk te maken. Daarom en daarom alleen zoo stelt men het voor wordt cp Onderwijs be zuinigd. En de schuld daarvan ligt niet bij Mi nister de Visser, maar bij Minister Co lijn. die regeert en dicteert. Minister de Visser zoo verleide Os- sendorp weet wat noodig is in alle la gen der maatschappij. Hij is nog zoo kwaad niet, maar het on geluk wil, dat hij een willoos werktuig is in de handen van Colijn. Daarom, niet tegen de Visser gaal het protest, maar tegen Colijn. Het is n:et kwaad bedacht maar het on geluk wil', dat Dr. de Visser deze redenee ring die niet voor het eerst gehoord wordt, dn de meest krasse termen heeft weerspro ken. ..Iedere minister, zoo verklaarde hij, heeft op het oogenblik den p 1 i o h t om Ie bezuinigen. Anders moet hij hier niet zitten. Dat zal dan ook, zoolang ik hier sta., mijn plicht zijn; een plicht, dien ik vervullen moet, omdat, wanneer ik hem verzaak, er andere n a d e 1 i g e financieele gevolgen voor ons Nederlandsche volk zou den komen, die oneindig er ger zijn dan de bezuiniging, die op versehilliend gebied, ook op on derwijsgebied, wordt voorgesteld." Dat is duidelijke en rondborstige taal die den Minister van Onderwijs eert. Hij verschuilt zich niét achter Colijn maar hij wenscht zélf de verantwoorde lijkheid te dragen voor wat zijn plicht als Minister hem voorschrijft en wat in het belang van het Nederlandsche volk nood zakelijk is. STADSNIEUWS. 40-jarig jubileum. Op 26 Maart a.s. zal het veertig jaar geleden zijn dat de heer Th. Brandt, bij de N.V. Scheepsbouw-Mij. v.'h. Gebr. Boot alhier in dienst trad. Het probleem van Job. Met dit onderwerp zal morgenavond in de Geref. Kerk aan de Hooigracht optre den Dr. F. van Gheel Gi'ldemeester, Ned. iHerv. Predikant te 's-Gravenhage. Het is in dit seizoen de laatste wlnler- lezing. Wij vertrouwen echter, gezien het (onderwerp en den spreker die het zal be handelen, dat het wat dc belangstelling .betreft niet de minste zal zijn. Gelde ook hier: lest, bestl De herleving van de GesohWifenfe der Geneeskunde. Met eene openbare les over bovenge noemd onderwerp aanvaardde liede.rma- midda'g Dr, J. G. de Lint, arts te Gér- kum, in het Groot-auditorium van het Academiegebouw zijne werkzaamheden als privaat-docent in de Geneeskunde aan d'e Rijksuniversiteit alliiér. „:j,, Chr. Kantoorbedienden. De afd. Leiden en Omstreken van de Ned. Ver. van Chr. Kantoor- en Handels bedienden hield gisteravond een feestelij ke propaganda-ja ar vergadering in den Foyor van de Stadsgehoorzaal. Voor wie langzamerhand gewoon is geraakt aan de malaise, die er de laatste jaren in 't vergaderingbezoek heerscht niet 't minst in de vakbeweging, wa-s 't 'n verheugende aanblik, die volle zaal te zien, die zulk een feestelijk aandien had. 't Was met recht, zooals de voorzitter, dc heer H. van Cit- tert, zich in zijn openingswoord uitdrukte, een oase, een Ëlim in de woestijn van 't vereenigingsleven. Wanneer we ech ter liet welvoorziene programma in oogen- schouw nemen, verwondert 't ons niet, dat er zooveel belangstelling waswant in derdaad, als dit-niet trok, trekt er niets. Er was voor ieder wat wils: muziek, zang, declamatie, een causerie, en last not least een tombola zonder nieten ten bate van het Ondersteuningsfonds der ver- eeniging. Spreker, of liever causeur, op dezen avond was de heer W. P. Droog, van Vlaardingen. Aanknoopend aan het beken de woord van Garlyle: „Arbeiden en niet vertwijfelen", wees spr. op den zegen van den arbeid. Onze tegenstanders, met name Troelstra en Kautsky, achten den arbeid voor het dagelijksch brood een vernede ring, vrije mannen onwaardig. Paid Lafar- guo verkondigde zelfs „het recht op lui heid", tot op de meest, godslasterlijke wijze. Hiertegenover is 't onze plicht, den arbeid hoog te houden en getrouwelijk te arbeiden,- om Gods wil. Do heer W. Brouwer Azn. van Vlaardin gen, gaf eenige voordrachten Ifcen beste, o.a. „De wedstrijd in het reciteeren", een van humor tin tele nd stukje. Het Leidsche muzickensemble „Bobelte" liet ons van haar schoone muziek genie ten, terwijl de heer J. W. Snel Jr., lid der afdeeling, ons vergas'.Ie op een paar stuk jes xylophoonmuziek, die zeer ia den smaak vielen. Vermelden we ten slotte nog den zang van Moj. A. v. d. Beiden, begeleid op de piano door Mej. J. Boekkooi, en het zal ieder wel duidelijk zijn, dat ;t een avond is geweest van velerlei genietingen op kunstgebied. Er heerschtó een prettige stemming en 't was al over één, toen we huiswaarts gingen. De vergadering werd gesloten door den heer H. J. Vermeulen, vrijgestelde deT ver- eeniging, die een kort slotwoord sprak. Een collecte voor de uitgesloten textiel arbeiders bracht f 40.25* op. Inbraak. In den afgéloopeii nacht is ingebroken in de tegelfabriek „Amptora", aan den. Hooge-Morschweg. Eenige bleedings tukken worden vermist. Gisteravond omstreeks half acht is aan de Groenhazengractyt iemand die wat te diep in 't glaasje had gekeken, te water gesprongen. Voorbijgangers maakten een eind aan de Maartsche izwemdeononstratie en brachten den man naar het politiebureau, •waar hij van droge kleed-en werd voorzen. De man had geen letsel bekomen. -Gisteren is hier in bewaring gesteld 'do 19-jarige Oostenrijker H. M., die zich waarschijnlijk heef<t schuldig gemaakt aan oplichting. Op het Kort Galgowater ontstond gistermiddag een thevigo twist 'tusschen do gebroeders K. en hun zwager v. O., waar bij wederzijds flinke klappen werden uït- gedeéld. i v. O. wea-d door een messteek zoodanig aan het hoofd gewond, dat hij onder /ge neeskundige behandeling moest worden 'gesteld. Na in de Apotheek vaai den lieer P. op het Rapenburg te zijn verbonden, werd hij door den Eerste Hulpdienst naar het Acad. Ziekenhuis overgebracht ter verdere •behandeling. Een voorbijganger maakte er gisteren op de Mare zekeren H. opmerkzaam op, dat hij zich schuldig maakte aan dieren mishandeling, omdat hij zijn trekhond aam 't afranselen was. K., hierover in woe de ontstoken, gaf den opmerker een stomp op den neus, die zich deswege met een •Mactht tot de politie wendde. Proces-verbaal ^zal wel volgen. Uil de Oude Rijn, waar zij gemeerd lag, wordt do luxe roeiboot „Snip" ver mist, toebelvooreiide aan den lieer R. De boot is van binnen in eikenhout uit- igevoerd, grijs-wit geschilderd, cn heeft een groene kiel. BINNENLAND Prins Hendrik in Spanje. Prins Hendrik, dié bij zijn aankomst te Madrid door do Koninklijke familie aan. het station was ontvangen, bezocht gis terochtend de stadsmusea, waarna hij ,'s middags een bezoek bracht aan hot Es- corial. Des avonds is te zijner eer© een •diner gegeven, Waaraan zeventig gasten .aanzaten. Koningin Victoria heeft haar reis naar Algeciras uitgesteld, tot de prins vertrok ken zal zijn. De Nederlandsche gezant zal nog ter ;cero van den Prins een diner geven, ge volgd door hal, waarvoor vele leden van de N-ederlandsche kolonie vertegenwoor- ,digd zijn. J.l. Vrijdag en Zaterdag heeft Prins Hendrik verschillende historische beziens waardigheden in de provincie Barcelona bezichtigd. Ds. van der Voort van Zijp Heden herdenkt Ds.. G. v. tl. Voort van ■Zijp. lid van de Tweede Kamer der Si'a- ten-Generaal den dag, waarop hij voor 25 jaar bij de Ned. Herv. Gem. te Vurei> en Dalem het predikambt aónivaarde. Na 4 jaar vertrok de jubilaris naar Doesburg, waar hij eveneeris 4 jaar slo.nd. Daarna kwam hij voor het district Tietjerkeradeel, \vaar hij iMr. Troelstra sloeg, ypor de A. R. Partij in de. Twede Kamer. Zondag be diende de jubilaris in zijn eerste 'gemeente het Woord, waar aanleiding van Joh. 12:7. Na de predikatie sprak de pasfo'r-loci. Ds. R. C. J. W. Hoek,, hem hartelijk toe, waarna im de pastorie een feestelijk sa menzijn werd gehouden. Burgemees lier de Brui ju overhandigde namen-s vele vrien den den jubilaris ceu prachtig schilderstuk I Landstorm en eefeningsduur, I De duur vain de eerst? oefening van de dienstplichtigen, die bij den vrij willigen landstorm aan het examen vor reserve- sergeant vastgesteld hebben voldaan, in den rang van sergeant zijn aangesteld cn na hun in'lij.viiig hij hét zelfde wapen, als Waarvoor zij dien rang hebben verwor ven, in opleiding jzijtn genomen tot officier, bedraagt 4 Vu maand. De hier,bedoelde dienstplichtigen woe den ingelijfd in het tijdvak 2125 Juli a.s. H. M. s.s. „Heemskerck". Bljikenis bij bet departement van Mar.i- <ne ontvangen bericht is het pantsevschip ...Heemskerck" ondear b'evel van kapitein Ier zee J. A. C. Kremer, met wélk schip Prins Hendrik de terugreis naar Neder land dezer dagen zal aanvaarden, 10 .Maart van Barce'cria naar Passages ver trokken. De accijns op bier én thee. Op het wetsontwerp tot verhooging van den accijns op bier en van liet invoer recht op bier cn op thee heeft het Tweede- Kamerlid Oud. een amendement inge diend, dat strekt, deze wet te doen verval en met ingang ran I Tan. 1926. De PoJttarieven. Blijkens de Mem. v. Antwoord belreffen- do de P. T. T. begrooting kan voorlloopig van verlaging der Posttarioven geen ,sprake zijn. Ten einde thans op grond van de» ver anderde omstandigheden een systemati sche hervorming van de organisatie vau bet Hoofdbestuur te •ontwerpen, heeft do direeteur-igeoieraril eene commissi© inge steld, aan welke is opgedragen een onder zoek in te stéllen naar do organisatie en (de werkwijze van liét Hoofdbestuur, en zoo noodig voorstellen te doen tot reorganisaj ,tie, om zoo mogelijk lot bezuiniging, en daardoor tot tariefsverlaging te geraken. Leve het „Schoenenwetje." Als gevolg van de' gunstige working van liet Rchoenenwetjo is bet aantal werkloo zen in de schoenindustrie te 's-Hertogcn- bosch, gedaald tot 33. (Ter plaatse zijn een 1000-tal personen bij deze industrie betrokken.) In een rondschrijven van de leden wijst de Bond van .Schoenmakerspatroons en Schoer.lenwinkeliers er op, dat deze ver hooging niet van langien duur zal zijn, waarom zij het inkoopen op groot e schaal ten sterkste afraadt. Dit advies grondt zich voornamelijk op de houding der regeering, die waarschijn lijk door middel van de Schoenienrwet iedere abnormale stijging zal trachten te verhinderen. Landdag Bijzondere Vrijwillige Landstorm Do Gewestelijke Landstorm-Commissiën „Stelling van Amsterdam" en Kennemer- land vergaderden Zaterdag 3 dezer in ho tel Krasnapolsky te Amsterdam met een honderdtal afgevaardigden van plaatselij ke afdeelingen, ter bespreking van de plan nen lot het houden van ecnen grooton Landdag in Noord-Holland in de maand Mei 1924. Tot het te vormen Eere-Ooniité traden bereids Loo Z.Ek. dc Minister van Binnen- ADtfERTENTiE-PHIJI Gewone advertentiën per regel 22Jf een ^Ipgezonden Mededeelingen, dubbel tarie Bij contract., belangrijke reductie. jTKIefni advertentiën bij vooraitbet< tog van ten hoogste 30 woorden, worde dagolijts geplaatst ad 30 cent. Aan het Zoeklicht Leiden 12 Maart 1924. I De vrijzinnigen raakten wat op den achtergrond de laatste jaren. 1 Zo werden onder den voet geloopen. En naarmate ze ouder werden en miii-, der inv'loed kregen, schenen ze ook, voorat omdat ze in 'de achterhoede van de meer rumoerige S. D. A. P. marcheerden, wai meer gematigd ie worden. f Dat echter de oude Adam nog niet g<n süorven is en Tat de haat tegen de „fi:jw inen" niet minder groot is dan voorheen, blijkt uit het volgende venijnig©1 stukje dat ik uit de deftig© liberale N. R. Crt. knipte: „Voor onze historische gedenkleekenen jWordt eer te weinig dam te veel gedaan. Er zijn altijd genoeg afgevaardigden in de Kamer, die op dit oogenblik liever geen ;cent dan eenige !tonnen gouds voor mo numentenzorg zouden uitgeven. Zon-» dagstrtfinen en koepokinen ting, vlootdominees en staats- 1't e r ij interesseeren nu eenmaal bei gros der •afgevaardigden veel meer dan kunst of wat daarmede verband houdt. In het bijzonder do anti-revolutionairen zijn te dien aanzien de benepenheid •zelve; het geld, dat kwistig wegg<n worpen word hij de se eltar i s ci'a-i n- halige toepassing van de Lager-» Onderwijswet, wordt door hen halstarrig geweigerd als a©sthetische belangen in hel spel rijn." Ik heb een paar uitdrukkingen onder-» streept. Men moet ze miaar proeven, zou de Hoih ten Pomp zeggen. OBSERVATOR land ache Zaken, de Commissaris van da Koningin in Noord-Holland, de Burge meester van Amsterdam, de Voorzitter van de Nationale Landstorm-Commissie cn de Inspecteur van/ den Vrij willigen Land storm. In het Comité van Uitvoering ii uucn zitting de heer en Mr. H. Verkoutcreri lo Amsterdam, Lxd van de Eerste Kamer der St.-Gen., Mr. A. Slob te Hoofddorp, bur gemeester van Haarlemmermeer als voor zitter, K. L. Schell te Bussum, Res.-Kapi- tein bij het korps Luchtdeel-Artillerie, als te secretaris, O. Eldermans te Haarlem, le luitenant der Infanterie als 2e secretaris. Vliegtuigen voor Indië Naar het Hdbl. verneemt is de besioi ling van f 700.000 op vliegtuigen teu be hoeve van de Indische Militaire Lucht vaart-Afdeeling, waarvoor een commis.de uit Indië naar Europa was overgekomen, geplaatst bij de N.V. Nederlandsche Vlieg» tuigenfabriek te Amsterdam. In opdracht! werd gegeven het bouwen van 15 verken ners van het type Fokker C. IV, uitgcrusï met een Napier ,.Lion"-motor van 450 p.k, en van drie verkenners van hetzelfde typ< zonder motor. j Bij do N.V. Nationale Vliegtuig Indu strie t© Den Haag werd bij wijze van proef de levering opgedragen van oen verkenner van het type Koolhoven F.K. 31, uitgerust met een 400 paards Bristol „Jupiter".» motor. Ned. Indische Bestu^rsconferentie. In een conferentie ten paleize behandel-* de de landvoogd met de residenten van Java en Madoera den staat dea* politic middelen. De conclusie luidde, dat verder® bezuiniging op de bestuurs- en veldpolitie onmogelijk is. Voorts werd besproken dé verhouding tusschen het béstuur en dB ■inspectie der algemeene politie en hert ixw stituut van geweestelijko leiders der veld* politie. Ten slotte was hét tegengaan vau| 'het bordeelwezen en van den vrouwenhaar del ©en punt van beraadslaging. Bevoegdheden van artsen en apothcBers. Een wetsontwerp Is ingediend tot aarw vulling Van de wet, houdende regeJi^g) der voorwaarden tolt verkrijging der l>e-» voégdheid van arts, landarts, apotheker1, vroedvrouw en apothekersbediende. 1 Het is geb'leken blijkens do memorie van toelichting, d!at art. XVII van do hui-*, dige wet niet voor ale belanghebbend cm voldoende gelegenheid biedt om hun stu-* •die to voltooien. Zij, di© na in werking treden van de wet-L:mburg in plaats van het prop. examen in do geneeskunde en het candidaatsexamen afgelegd hebben hot leersto en het tweedo natuurkundig exa-« pien en niet in de gelegenheid waren vóór 1 Januari 1924 het theoretisch geneeskuu-* dig examen met goed gevolg af te leggen, kunnen volgens do thans v'geerende lxv palingen geen aansluitend examen doen. Ten eiaide hierin to voorzien, beoogt het wetsontwerp de gelegenheid te openen voor belanghebbenden om tot 1 Jan. 1926 taf to leggen het doctoraal examen iu dc genees-» kunde volgons het ni'euwe academisch stau (tuut Uit den gl dentijd. Zaterdag herdacht het te Scherp:n:sse bestaa nde Cloven ieïvvgi 1 d e don dag, dat het vóór 350 jaar bij ordonnantio van X

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1924 | | pagina 1