I God, de Schepper. Dagblad voor Leiden en Omstreken. NIEUWE LEIDSCHE COURANT ASSOSSHEiSEfBTSPIlI.SS In Lelden en buiten Lelden waar agenten gevestigd xijn 'Per kwartaal f2.50 per week f 0.19 (Franco per post per kwartaal f 2.90 4de JAARGANG. - ZATERDAG 26 JANUARI 1924 - No. 1148 Bureau: Hooigracht 35 - Leiden - Tel. Int. 1278 - Postrekesiins 58938 Dit nummer bestaat uit tv bladen. ff „In den beginne scliiep God den hemel Icn de aarde". Een woord vaii ontzaglijke beteekenis. f Met dit eerste Bijbelwoord staat of valt heel de christelijke wereld- en"levensbe- 6ckouwing. Is wat hier in Gen. I gezegd wordt de waarheid, zijn hemel en aarde door God geschapen, clan volgt daaruit ook dat Hij het is die alles bestuurt en onderhoudt en regeert, dat Hij heerscht over alles, en dat geen lovensterrein aan Zijne heer- schappij kan worden onttrokken. En is het omgekeerde waar, is het juist ;wat door de ongeloovige wetenschap wordt geleerd, dat hemel en aarde niet zijn ge schapen door een almachtig God, maar dat alles een product is van natuurlijke i ontwikkeling, dan moet daaruit ook nood- zakelijk volgen dat niet de goddelijke ordinantiën, maar de menschélijke rede de bron is van alle gezag. 1 I- In dit woord ligt al dadelijk de anti these, de groote tegenstelling besloten. Men hoeft indertijd in allen ernst be weerd, dat de antithese door Dr. Kuyper i was uitgevonden. Grooter dwaasheid is zeker zelden ge debiteerd. Neen, de antithese is niet uitgevonden en kan evenmin worden weggenomen. De antithese, de tegenstelling tusschen hen die in een almachtig God gelooven en dien-die den Schepper van liemel en aarde loochenen i s er en zal blijven zoolang er anenschen zijn, en die tegeastelling zal zijne werking doen gevoelen ook in het publieke leven. "Wel kan die scheidslijn voor een wijle uit het oog worden verloren en kan men trachten haar weg te doezelen, maar zij blijft niettemin beslaan. Altijd weer dringt zich op den voor grond de vraag hoe wij staan tegenover liet eerste Bijbelwoord. Loochenen wij de waarheid daarvan, erkennen wij niet een almachtig God als Schepper van hemel en aarde dan volgt daaruit vanzelf dat wij met dien Schep per ook niet kunnen en willen rekenen. Dat wij bij de opvoeding van onze kin deren niet vragen naar Zijnen wil, dat wij ten opzichte van het maatschappelijk vraagstuk met Zijne ordinantiën geen re kening houden. Dan wordt de mensch beschouwd aks een oppermachtig wezen, als zijn eigen wetgever en koning en dan wordt ook bij het bestuur van den Staat naar Gods or dinantiën niet gevraagd. De grond van alle gezagsoefening is dan Weggevallen. Wanneer de mensch niet is van Gcds geslacht en wanneer hij niet erkent ver antwoording schuldig te zijn aan Hem die deze aarde niet alleen schiep maar.ook onderhoudt en regeert, dan is er ook geen redelijke grond, waarom» de eene mensch over den ander gezag zou uitoefenen. Dan hebben z ij gelijk, die, wanneer zij daarvoor kans zien. allo banden verbre ken en na het: geen God, ook onmiddellijk laten volgen-: geen Meester. In zooverre staat de Soc. Democratie 6terk tegenover het liberalisme. Do vrijzinnigheid meent bij het bestuur van den Staat, God te kunnen uitschake len. De godsdienst moge dan misschien nog 'goed zijn voor de binnenkamer, in school, in maatschappij en staat, behoeft daarme de geen rekening te worden gehouden. Hierbij sluit zich 'de theorie van de Sociaal-democra'.ie aan. Ook in dit stolsel as voor een almachtig God geen plaats. 'Alles, ook de geestelijke verschijrsolen, wordt uit stoffelijke oorzaken verklaard. Het maatschappelijk leven wordt niet be- 'heerscht door den godsdienst, neon, do godsdienst is een product van do stoffelij ke omstandigheden. Zoo komt men er toe om met Bebel te verklaren: niet God schiep den mensch naar Zijn beeld, maar de mensch schiep zich een God naar zijn beeld en zijn gelijkenis. 1- Er worden in onze dagen wanhopige pogingen aangewend om do christelijke arbeiders in te lijven bij het roodo leger. De schoonste voorspiegelingen worden ge daan, om hen te verstrikken en hen te be wegen zich to scharen onder de roods ba nier. Ook voor Christenen, inzonderheid Voor belijders van den Christus, zoo heet 'het dan is daar een plaats, en niet zoo Weinigen hebben zich reeds door de Schoonschijnende redcnecringen laten pu'sleiden. En toch is het voor ieder dio om zich ®iet duidelijk, dat er voor den Christen geen plaats is in het Soc. Democrati sche leger. Dat wordt duidelijk zoodra wij letten op de socialistische levenspraclijk, op de levensuitingen en op het levensbeginsel. Men kan heel lang en mooi redeneeren, maar op de pertinente vraag: erkent de Soc. Democratie, dat hemel cn aarde door den almachtigen God zijn geschapen, moet het antwoord ontkennend luiden. Alle verdere redcncering is dan overbodig. Want immers, wanneer wij wèl de waarheid van dit goddelijk woord van heeler harte belijden dan laat dat woord ons ook nooit meer los. Dan moeten wij daarmede rekenen in ons gezinsleven en bij de opvoeding van onze kinderen in huis en school. Ons maatschappelijk leven wordt dan door dat woord beheerscht. Patroons noch arbeiders kunnen er dan aan ontkomen om de goddelijke ordinantiën te erken nen en toe te passen. En ook in het politieke leven, hij de vraag hoe ons land moet worden gere geerd, kunnen wij dan dien God niet uit schakelen. Daarom is het zoo noodig dat wij ons telkens weer stellen voor deze cardinale, allesbeheerschendo vraag: gelooven wij waarlijk in den Schepper van hemel en aarde, erkennen wij Hem ten volle als on zen God en Koning? Indien ja, dan zullen wij ook gevoelen ouzo groote verantwoordelijkheid. Onze verantwoordelijkheid ten opzichte van de regeering des lands, onze verantwoorde lijkheid ten opzichte van de groote maat schappelijke vragen, hetzij dan als-pa troon of arbeider. Maar tevens, wordt het dan ook licht om ons heen. Schijnt nu in het sociale leven vaak al les even donker en duister te zijn, is er in het politieke leven veel dat ons den moed dreigt te benemen, wij kunnen niet temin vol vertrouwen onzen weg gaan. Immers wij weten het dan: diezelfde God die hemel en aarde schiep, is het ook die ten slotte hot roer in handen houdt Zijn raad zal bestaan. Hij zal al Zijn welbehagen doen. V Vrouwenbelangen Het vrouwenkiesrecht is mede verdedigd met het argument dat vrouwelijke afge vaardigden veel beter dan de mannen de belangen van het vrouwelijk deel der be volking zou kunnen behartigen. In do Kamer bleek dat echter niet, deze week. Het ging over de „afvloeiing" wat een nare uitdrukking tochl van ambte naren. Er moeien nu eenmaal vele ambtenaren worden ontslagen. De regering rekent daarbij met do om standigheden. Met het dienstbelang, dat spreekt van zelf, maar ook met de belangen van de ambtenaren en hunne gezinnen, waarom zij het dubbele salaris voor het enkele wil doen wijken en de gehuwde vrouw, die geen kostwinstcr is, mee wil doen voor- .gaaii. Heel verslandig is dat. Maar de dames Groeneweg en Wester- veld die zich als „de" vertegenwoordig sters van de vrouwen beschouwen waren niettemin slecht te spreken. Pijntjes werden ze echter door Minister Heemskerk op baar nummer gezet. Als ik, zoo redeneerde hij, de gehuwde ambtenares in dienst houd en de ambte naar, hoofd van liet gezin, ontsla, dan heb ik -ook met een vrouw te doen. De vrouw Van dien ambtenaar, moeder van een ge zin. Een stille vrouw, maar die stille it ou wen, die 'in huis haar host doen, dat zijn ook vrouwen. En als ik dus mijn regel volg,, dan denk ik vooral aan die stille vrouwen." Do Minister had gelijk. Die stille vrouwen met weinig preten ties en die op de straten haar stem niet laten hooren, zijn óók vrouwen. Haro beleeken's is vooral niet minder, dan van de dames die' aan het kantoor of bet bureau de voorkeur geven. En de invloed die van haar uitgaat, kan van nooit te schatlen beteekenis zijn. Hoog de vrouwenI De stille, eenvoudig© huismoeders! Leven en leer De feminist'sche dames waren niet wei nig ontstemd op Minister Heemskerk. Zeker, zij ontkennen niet do beteekenis van de millioenen vrouwen, die haar taak in de eerste plaats zien in haar gezin, maar de dames die de opvoeding van haar kinderen als er kinderen zijn aan betaalde krachten overlaten, om zichzelf •meer levensgenot te verschaffen staan toch, eigenlijk heel wat hooger. Met haar belangen moet in do eerste plaats worden gerekend. Een Christelijk standpunt is dat niet. Maar daaruit volgt-niet, dat er niet vele Christenen cn Christinnen zouden zijn, die in de practijk net eender rodeneeren. Komt het niet herhaaldelijk voor dat een meisje, helder van hoofd en rap van hand „te goed" wordt geacht voor de huis houd''ng? Is het niet vaak zóo, dat jonge meisjes die studeoren of die op een kantoor een plaatsje vinden, toch feitelijk als meerder- waardig worden beschouwd? Komt het ook in onze kringen niet voor, dat men voor de „werkschort" den neus ophaalt en dat handen dio de sporen van arbeid en water vertoonen, toch eigenlijk niet gezien mogen worden? Dekt hij ons, ook in dit opzicht, bet leven wel alt:jd de leer? STADSNIEUWS. Pessimisme cn optimisme Do tweede lezing uitgaande van het Clir. Comité voor wintel-lezingen mocht zich slechts in matige belangstelling ver heugen. Dit was zeer zoker te betreuren, daar het in den hoofde genoemde onder werp door Ds. P. G. Salomons van Amers foort behandeld de volle aandacht waardig was. Nadat gezongen was Ps. 111:2 koos spr. als z:jn tekstwoord 2 Petrus 3:13. Pessimisme en optimisme, zoo ving spr. aan, zijn in zekeren zin vruchten van de rcactio op den geest van den tijd waarin zij als stelsel werden uitgedacht. In de hrave-Hepdrikken-tijd kwam het modernisme op met zijn leuzen: Kennis is Macht en: Open scholen en sluit do ge vangenissen. Voor den mensch, zoo ze:de men, besta-an geen geheimen meer. De mensch kent al les, hij kan alles en hij is alles. Bittere ontnuchtering, toen eerlijke gees ten al spoedig moesten erkennen, dat de eenvoudigste wetenschappelijke stelling nog vaak berust op hypothese. In pessimisme sloeg men hij de erken ning daarvan over en leerde: Kennis is •onmacht. De scholen waren ge.ipend,' hij tientallen, maar er moesten ook gevangenissen bij gebouwd worden. *De erfel-' jke belasting bij den misdaad kwam aan het licht en waar om men eerst had gelachen dit moest men nu erkennen: er bestaat erfsmet. De wereldoorlog vernietigde da laatste illusie's dat dé wereldmensch door evolu tie naar den 'top der volmaaktheid zou stij gen. Het beest in den mensch ontwaakte. De Anti-christelijke beschouwing moest wel erkennen; De mensch is van nature geneigd tot alle kwaad. Toen kwam men tot de belijdenis der wanhoop. De wereld is, zoo zeide men, d'ep ellen dig en beklagenswaardig. Let wel: niet diep zondig. De wereldbeschouwing van Budha werd op Westerscho bodem overgeplant en een deel der moderne literatuur is doortrok ken van do ze1 fmoord-verdediging en zelfmoord-verheerlijking. De grondstelling werd: Alles wat beslaat is slechts waard te vergaan en alteen de begeerte om den wil' tot leven te dooden is goed. Van den feestroes der volmaking keerde men zich tot do koele meren van den dood. Wat houdt de mensch over aTs hij God iw'jt raakt do dood. en niet anders. Is de Bijbel dan zónder eenig pessimis me? Geenszins, zij is er van doortrokken, doch hier geen pessimisme der wanhoop rnaitr een opt:mistisch pessimisme. Loven is lijden ook wij erkennen het, maar toch: welk een verschil. Zoekt Budha de oorzaak van de name- looze ellende in God, de Bijbel vindt dien in de wereld zelve, gevloekt en afgevallen als ze is- van God. Temidden van de wereldsmart verrijst de heuvel van Golgotha het kruis der verzoening. Bij het kruis worden tranen geplengt. maar het zijn vreugde tranen. Het Westerscho Budhisme ziet achter dit leven slechts het eeuwige niets nacht, nacht, nevel. De Christen weet, dat achter dit moeite- volle loven een eeuwige dag volgt. Heihg optimisme, balsem bij do lijdens- pijn. Neen, het lijden dezer wereld wordt niet weggedoezeld maar dieper gevoeld, doch de doffe berusting in het noodlot is er vreemd aan. De levensraadselen die den woreldling tot vertwijfeling brengen worden door den Christen niet opgelos', maar hij legt ze neer aan den voet van het kruis en wan hoopt niet. omdat hij verzekerd is, dat allo lijden dient om den mensch God's te volmaken. Ook bij den Christen is vaak nog'veel onheilig pessimismf. De poel „Mistrouwen" wordt nooit ge heel gedempt. Maar dit on heilig pessimisme is er niet krachtens maar ondanks zijn levensbe schouwing. Daar staat legenovor, dat hij alles mis sende veelal kan juichen als hij God maar overhoudt. Do wereldcatastrcphe komt zeker. De oude wereld wordt als een versleten tapijt opgerold. Alles is ten doodo opgeschreven Christen cn wereldling erkennen het beide. En toch weer: welk een verschil! Bij de laatste is het de uiteindelijk» vernietiging, het laatste stadium van de mislukking. Do eerste echter ziet er in de voltrek king van de troostvolle belofte: wij ver wachten nieuwe hemelen en een nieuwe aarde, in dewelke gerechtigheid woont. In dm ondergang van deze aarde zien wo slecnts de geboorteweeën van de nieu we schepping, een tusschenschakel om tot den oorsprong terug tc keeren: het was zeer goed! Als wachters op den morgen kunnen wij liet uitz'ngon: „Hoe zalig is het volk, dat naar Uw klanken hoort, Zij wand'len, Heer, in 't licht van 't G'odd Tijk aanschijn voort. Zij zuilen in Uw naain zich al den dag verblijden Dat 's heilig optimisme, maar er meet ook zijn heilig pessimisme. Omdat do praktijk vaak zoo anders i.^ dan hot systeem, omdat de werking der zonde nog zoo verbijsterend groot is. Het Christendom onzer dagen belijdt nog wel, doch waar is het beleven? Het verstands-christendom past zich «aan bij de wereld; het trekt een onheilig huis v.an geneugten op mot een Christelijk ver nisje. Die revolutiebouw zal instorten, moet vergaan. Indien do Christen het pessimisme der zelfkennis toont noemt inc-n hem een dom per belijdt hij het optimisme der Chris tuskennis, dan is hij een mystieke dweper, een methodist. Ware cr slechts meer van dat gerefor meerde methodismc, dan zou het Christen zijn zich toonen in kracht, niet in woor den. Met een opwekking cm meer te heieven het posimisme der zc'fkeünis en het op timisme der Godskennis, besloot spr. zijp rede, die met groote aandacht wae aange hoord. „Blue Band". Er was lot voor eenige jaren we wa ren het bijna vergeten altijd nog zeko- ren moed toe noodig, de Hollandsche huis vrouw. met een woord van aanbeveling te wijzen op oen pakje, andcre-dan-„boercn" holer, en haar aldus te wijzen op de mo gelijkheid om meer boter te gebruiken, zonder meer kosten. 't Geen tot op zekere hoogte niet al te zeer mocht verwonderen. Wat toch is een van de voornaamste factoren voor het gereedmaken van een smakelijke boterham, van een broos Lak se1 of oen malsch braadstukje? En zoolang onder het groote publiek slechts een enkele het juisfo wist van de bereiding der al naar gelang van de groole of minder groolo waafdeering be- naamde Melange of „kunstbuller", viel het niet gemakkelijk moeder-de-vrouw voor dit zuivelproduct in tc nemen. Dat is nu anders geworden. Eerst al door de omstandigheden, die ibegeerig naar een pakje deden grijpen, en de huismoeders met het gebruik ver trouwd maakten, later de steeds verbeter de fabricatie, die een steeds stabieler afzet gebied begon te vinden. In zeer bijzondere mate evenwel werd de aandacht in beslag genomen door den massaten aanval, do „Blue Band'-fabri- kante op het gansche boler-debiet, cn met veel succes ondernam. Geen wonder ook, wanneer men 's avonds geen courant kan opnemen, zon der to worden getroffen door een pakken de illnstrie, die de voortreffelijke eigen schappen van ..Blue Band" in het licht stel; geen wonder ook, wanneer nien graag of niet graag, in de meest originoele zin van het woord „mondeling" met Blue Band in contact wordt gebracht, en zelfs de laat ste twijfel moet wel op den achtergrond geraken bij het kennisnemen van de wij- zo waarop „BHe Band" wordt bereid. Dit laatste was gisteravond het geval, waar in de groole Stadszaal een met licht beelden geiïlusiroerde lezing werd gehou den over do „Blue Band" bereiding. Het was wol een overweldigend bewijs voor do plaats die „Blue Band" reeds in de publieke belangstelling inneemt, die propvolle Stadszaal, was zelfs op de gale rijen geen plaatsje onbezet was, en de duwende,, dringende massa voor den in gang. dio gedeeltelijk moest worden, teleur gesteld. Op het podium, waar selfö do palmen nie' ontbraken, had zich een strijkje ge nesteld, dat er reeds voor den aanvang de stemming in bracht. Onder de aanwezigen waren om. do leerlingen van de vakschool der Zita-ver- ecniging. van de vakschool aan de Hee- rongracht en van de beide H. B. S.ten, nevens bestuursleden van de Leidsehe Coüp. Keuken, en van do pl. afd. var de Ned. Ver. v. Huisvrouwen. ADVERTENTIE-PttfJS Gewone advertentiën per regel 22!i cent Ingezonden Mededeelingen^ dubbel t&riet Dij contract, belangrijko reductie. Kleine advertentiën bij vooruitbela- "*:T® ~r,van tea k°0£Tsto 30 woorden, worde* .1., trpnHafsfc ad 50 cent. Aan het Zoeklicht Leiden 26 Januari 192* Dat is óók een kwaad onder de zon. Het .generaliseoren. Het «alles cn allen over een kam scheren. Daaraan maakte Mr. Treub zich schul dig toen hij dezer dagen betoogde dat do arbeiders maar eens moeten loeren dat het verkeerd is, zoo weinig mogelijk te leveren voor het loon dat men ontvangt en dat de Regeering maar eens*moet inzien dat avbeidsschuwhoid en lyilieid niet stel sel ma t-g aangewakkerd moeten worden. Ik geef toe er is luiheid er is arbeid s- schuwheid, er zijn onder do arbo'ders klaploopers. Maar het is gruwelijk onrechtvaardig in dit verhand te spreken van „de arbei ders". Aan de andere zijdo moet men ook op passen. Want lang niet alle werkloozen zijn slachtoffers van de crisis cn van de ma laise. Er zijn er die vinden dat het zoo wel gced gaat en die het „trekken" een mooi beroep vinden. Ouderscheiding is her noodig. Zoowel' in 't algemeen belang als in dat van de werkloozen, onder wie er veten zijn die onnoemelijk lijden en die lichame lijk en geestelijk dreigen onder te gaan. Er is, naar 't mij voorkomt, niets dat hier meer kwaad doet zoowel bij de booor- deeling als bij de. steunvcrleening, dan generalisatie. OBSERVATOR. De spreker, de hoer P. Deys, deed zijn betoog voorafgaan van cenige opmertcn- gen over de belangrijkheid van de marga rine-industrie in het algemeen als econo mische fac'or voor ons land. Ia de Margari ne - f ah r ica tie loch, staat Nederland aan de spits. Bedroeg de productie in 1910 17.000.000 K G. p] jaar, >n 1918 was dit leeds gestegen tot 104.000.000. cn thans wordt dftgel'jkvs 500 000 K.G. bereid. Waar, door den enprmen afzet dien het product hui ten onze grenzen vindt, net buitenband zoo veel be1 ang stelt in de Ne- derlandscbo fabricatie, deed Het spr. goed. ook in de Nederiandsche steden zooveel belangstelling te ontmoeten. A.an de hand van verschillende, op het doek vermelde analysen, toonde spr. dui delijk aan. welke beslanddcelen de boter liaar voedingswaarde geven en dus ook in de margarine aanwezig moeten zijn om het prod-uct in voedingswaarde te doen gel'jk st«aan met andere boter. De verschillende, we'ges'aagde b'cht- beolden toonden achtereenvolgens hoe de voor de bereiding van „Blue Band" gebe zigde grondstoffen, bijna u;tsTuitend dier lijke vettenten melk, eerst afzonderlijk, en daarna gecombineerd de behandeling on dergaan die ze ten s'otto tot de geurig frtesche hole'* mfh. Waar {r> d? normale voMc melk de voe dingswaarde weile in boter wordt omge zet, "evormd wordt door het percentage dierlijke vetten (3 pet.), z'jn -het ook d:e vetten welke bij de bereiding van „B7u© Band" hot product do meeste waarde ge ven. 1 Do lichtbeelden gaven de enorme boe- veelheden Hollandsch en Amerikaansch' vet te z:.-en die erin worden verwerkt. Hot inwendige \an de fabriek der N.V. r. d. Bergh's mar.garinef.abrieken te Rot terdam. waar „B'ue Band" wordt vervaar digd, gaf een hoogen indruk van de wijze waarop de verschillende ingred'ënten voor de eindbewerking worden geschikt ge maakt. Vooral de beelden welke de hygiënische wijze van verpakl.cn in beeld brachten, wekten in het bijzonder de belangstelling op; geen wonder ook, want machinale ver pakking wa9 voor do meeste nog een on begrepen mogelijkheid. In de pauze, terwijl het strijkje onder de leiding van den hoer Noordanus zich nog eens liet hooien word alle aanwezte gen een kop kiffie verstrekt, wat naluur-> - lijk zeer werd gewaardeerd, al sprak an-* derzijds die waardeering niet uit het ge drang wat eenige jongemensohen zicli veroorloofden. De lezing als zoodanig zal do „Blue Band'-fahrikante ongetwijfeld veel succed hebben gébracht, speciaal^ voor hen dio omtrent de wijze van bereiding en de voe-* dingswaard© van hot product nog mochten hebben getwijfeld. Het icdaal der firma: Alle Leidsehe hutS' pot op 3 Oct. met ..BlHie Band" bereid, is er zekor veel door benaderd. Naar ons werd medegedeeld zal voor hen die gisteravond moesten worden tc-» leurgesleld, nog een tweede lezing werden gehouden. Tweed» Apolofielischo Samenkomst. Wanneer de belangstelling voor tweede Apologetische Samenkomst cy<\n groot is ah» aar <lo eerste ten dooi el, dan belooft <1© Pieterskerk a.s. D.nadsfte avond wederom stampvol te worden. Do spreker dte 'noopt op te treden, zal

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1924 | | pagina 1