P ij n
Aan hel einde der Weak
Spannende dagen waren het deze week
voor Engeland en. niet al 1 e e n voor Enge
land.
Do regeeringscrisis die daar verwacht
wordt is toch niet alleen van ibeteekenis
voor het eilandenrijk, maar ook voor
Frankrijk en eveneens voor Duitschland.
Als hekend mag worden verondersteld,
dat de arbeiderspartij in Engeland een
poging doet om i.j Regeering over te ne
men. Een poging, die, dank zij de hulp
van de liberalen, waarschijnlijk wel ge
lukken zal.
Van de Labourpartij nu, wordt ver
wacht, dat zij een nieuwen koers 2al in
slaan, met name wat betreft de buiten-
landsche politiek. Als men de berichten
daaromtrent gelooven mag, dan zou er een
streven zijn om Frankrijk los te laten en
met Duitschland samenwerking te zoeken.
Is het wonder, dat men in Duitschland
met spanning den loop der gebeurtenissen
volgt en dat er ook in Frankrijk en Bel
gië warme belangstelling is voor het lot
van een door de Labourleiding ingediende
motie?
Bedoelde motie luidt als volgt: „Het is
onze plicht eerbiedig onder de aandacht
van Uwe Majesteit te brengen, dat de hui
dige raadgevers van Uwe Majesteit niet
het vertrouwen van dit huis hebben".
"Wordt deze motie aangenomen dan
spreekt het wel vanzelf, dat het lot van
het tegenwoordige Kabinet bezegeld is.
Ditzelfde geldt ook van een motie door
Mr. Troelstra in ónze Tweede Kamer in
gediend en die als volgt luidt:
„Da Kamer, niet bevredigend door de
verklaringen d r Regeering omtrent de
oplossing der crisis, van oordeel, dat de
grondwettelijke practijk in deze niet is
gevolgd, overwegende, dat onverwijld Ka
merontbinding dient plaats te hebben, gaat
over tot de orde van den dag".
Hier is het eveneens de bedoeling het
Kabinet te verjagen.
De uitwerking zal echter vermoedelijk
wel een andere zijn dan in Engeland
Want terwijl daar zoo goed als zeker
het doel zal worden bereikt, staat het hier
naar het ons voorkomt vrijwel vast, dat
de motie van wantrouwen zal worden ver
worpen.
Tot op zekere hoogte is het indienen van
zulk een motie toe te juichen.
Steeds is toch de voorstelling gewekt,
dat het Kabinet door opnieuw aan het
werk te gaan niet constitutioneel zou heb
ben gehandeld.
Wordt nu de motie aangenomen dan
blijkt uit de stukken dat er tusschen Ka
binet en Parlement geen conflict meer
bestaat en dat er dus ook geen reden meer
is op Kamerontbinding aan te dringen.
Voor de Soc.-Democraten, die zich zoo
veel hadden voorgesteld van de crisis en
de gevolgen daarvan, is het verloop van
deze zaak wel zeer teleurstellend.
Opnieuw werd een greep gedaan naar
de macht en ophieuw greep men er naast
Uit baloorigheid werd nu getracht den
boel op stellen te zetten en zal geprobeerd
worden een sfeer van onrust te scheppen,
maar we willen bopen dat ons volk nog
genoeg gezond verstand zal toonen te be
zitten om zich door de roode demagogen
niet als speelbal te laten gebruiken.
Een merkwaardige uitspraak deze-
week door den Fransclien premier in het
parlement gedaan is belangrijk genoeg
om daarop in dit overzicht even de aan
dacht te vestigen.
De zaak is, dat inen in Frankrijk zeer
oilgerust is over de onrustbarende daling
van den franc, die met sprongen achter
uitloopt.
Het is een angstwekkend geval.
Voor de Regeering in de eerste plaats,
maar ook voor de ambtenaren die de
waardo van him loon met ongeveer de
helft zagen verminderd, wat eveneens
geldt van de beleggers die aandeelen in
de staatsschuld kochten.
Wanhopige pogingen worden nu ge
daan om den val tè stuiten.
Diep ingrijpende maatregelen worden
genomen en het was in verband daarme
de, dat Poincaré verklaarde: „De waar
de van het geld van een land
houdt verband met het even
wicht van zijn begrooting".
In Frankrijk heeft met dat aan den
lijve gevoeld.
En op een onaangename wijze.
Zou het hier ook zoover moeten komen?
Of zal ons volk bereid zijn Minister
Colijn in zijne herstelpogingen to volgen?
STATEM-GEMERAAL
TWEEDE KAMER.
Vergadering van gisteren.
De Kabinetscrisis.
De lieer Dre'sselhuys (V.-B.) is
weinig tevreden met de redevoeringen van
rechts. Alleen de heer Nolens heeft er
kend, dat do schuld ligt bij de rechter
zijde. Waarbij nu precies de schuld ligt,
is niet gezegd: de dader ligt op het recht-
scho kerkhof. De vergelijking met 1907
ging z.i. niet op. De opdracht was toen
om een Kabinet uit de rechterzijde te
.vormen.
Waarom zegt men niet openhartig wie
'de schuldige is. Waarom is niet geant
woord op de beschuldiging van „De Ne
derlander"? Heigeen minister Ruys lieeft
gezegd over dit punt zij hot terloops
was geen ontkenning. Do hoeren van
rechts hebben gekibbeld over do verdee
ling. van den koek en zij hebben dien ten
slotte in de modder geworpen, opdat nie
mand dien meer zou lusten.
Het is een bederf van het parlementaire
stelsel wat in do afgeloopen maanden is
gebeurd en het is een bederf, dat er een
geheim accoord in 1922 is gesloten. Spr.
.wenscht dit donkere stuk te zien. Zoolang
men liet achter houdt, blijft het vermoe
den bestaan, dat men er niet mee voor den
#|ïag durft te komen. Die blaam laadt hij
"W> zich. die «eheimai«ïiüc fWxL
Wat de heer Schokking heeft betoogd
omtrent het bespan der coalitie, bestrijdt
spr. ten scherp^. Juist op liet stuk der
defensie bestaat in die coalitie niet de
minste eenstemmigheid. Van de eenheid in
de coalitie is geen stuk meer over.
De heer Duys (S.-D.) interrumpeert
herhaaldelijk.
De Voorzitter: Ik kan den lieer
Duyys meedeelen, dat de heer Dresselhuijs
niet om een souffleur heeft gevraagd (Ge
lach).
Do lieer Dreselhuijs (V.-B.) zdfc
uiteen wat hij onder een nationaal Kabi
net verstaat, nl. een Kabinet, dat een groot
nationaal doel heeft. Het Kabinet-Gort v.
d. Linden had tot doel ons land buiten den
oorlog te houden. Thans is ons land fi
nancieel in nood en een nationaal Kabi
net zou het zijn, dat trachtte dien nood
te lenigen.
Spr. vraagt den lieer Schokking of bij
bereid was geweest met partijen van links
een Kabinet te vormen, gelijk de heer van
Boetzelaer van Dubbeldam in Deventer
verklaarde wel te willen.
De beer Scbokking (C.-H). zegt, dat
de lieer Van Boetzelaer ontkent dit gezegd
te hebben.
De heer Troelstra (S.-D.) is even
min voldaan over de redevoeringen giste
ren gehouden. Hij laakt vooral de Katho
lieke democratische leden, die aan een
beslissing zijn ontkomen. Het zal moeten
blijken of do Katholieke kiezers hun hou
ding goedkeuren.
Bestaat er thans een accoord omtrent
de Vlootwet? Misschien kan de heer No-
lens spr. daarover eens inlichten.
Als zoodanig accoord bestond, zou dat
een heel slecht begin zijn voor het Kabi
net.
De rechterzijde heeft eigenlijk liet we-
deroptreden van het Kabinet afgekeurd,
althans abnormaal geacht. Van beantwoor
ding van spr.'s vragen is bij den Minis
ter niets gekomen. De Regeering aan
vaardt geen verantwoordelijkheid voor 't
verloop der crisis, hetgeen het gemakke
lijkst standpunt is. Echter is spr. van
meening, dat constitutioneel het Kabinet
wel verantwoordelijk is, omdat liet de
Kroon vertegenwoordigt.
Ten slotte verdedigt hij wederom de
noodzakelijkheid van Kamerontbinding.
Spr. stelt daarvoor een motie voor, lui
dende:
M o t i e-T r o e 1 jrt r a.
De Kamer,
niet bevredigd door de verklaringen der
Regeering omtrent de oplossing der crisis,
van oordeel, dat do grondwettelijko
practijk in dezen niet is gevolgd;
overwegende, dat onverwijld Kameront
binding dient plaats te hebben,
gaat over tot de orde vau den dag.
De heer Van Ravésteijn (C.-Fr)
repliceert en dient een zeer uitvoerige mo
tie in, waarin de Kamer uitspreekt dat de
oplossing der crisis ^niet overeenkomstig
de grondwet is en dat het Kabinet niet
het vertrouwen van de volksvertegenwoor
diging verdient.
De heer Marchant (V.-D.) herinnert
aan het gebeurde in 1881 toen door de
Regeering n.l. mededeelingen zijn gegeven
over het verloop der crisis, hoewel dit ook
buiten do Regeering was omgegaan. (Door
het rumoer is deze spreker niet te volgen.
Hij verzocht den heer Schaper niet te
praten, waarop deze zegt, dat de Vrijz.-
Dem. altijd zijn partijgenooten hinderen
door praten en zij doen dat opzettelijk).
De heer Marchant verzocht den heer Scha
per dan niet kwaad met kwaad tevergel-
den. Spr. meent, dat men zich niet van de
moeilijkheden afmaakt met tn verwijzen
naar antecedenten.
De heer Sc hok king (C.-H.) wenscht
enkele opmerkingen te beantwoorden. Hij
zet nogmaals uiteen, dat de grondslag der
coalitie blijft, al gelukt het soms niet voor
reëele onderwerpen samenwerking te ver
krijgen.
Mededeeling omtrent het gansche ver
loop van de crisis is niet mogelijk. Spr.
vraagt' ook niet welke adviezen de gevraag
de adviseurs van Links hebben gegeven
aan de Koningin. Voor publicatie van het
accoord van 1922 heeft spr. geen vrees,
maar hij acht publicatie een slecht ante
cedent.
De heer Rutgers (A.-R.) herhaalt
zijn opvatting en verdedigt nogmaals zijn
weigering om nadere mededeelingen te doen
De heer W ij n k o o p (C.P.) verdedigt
nog eens de motie-van Ravesleyn.
Do Minister van Binnenlandsche Zaken
de heer Ruys de Beerenbrouck,
zegt over geruchten en kranten-artikelen
niet te kunnen spreken en de Regeering
kan daarover niet ter verantwoording
worden geroepen. Het gerucht, dat er een
ontwerp-Vlootwet bestaat, is absoluut on
juist en eenig accoord te dier zake be
staat niet.
Spr. beroept zich voor de opdracht-ge
ving aan de Rechterzijde op een geval
van 1873, toen ook het Kabinet bleef, na
verschillende mislukte pogingen tot vor
ming wan een nieuw Kabinet. De Minister
President heeft toen ook geen mededeelin
gen gedaan over het verloop der crisis.
De motie-Troelstra acht spr. zeer onge
rijmd. Do Kamer, zou uitspreken, dat zij
zelf ontbonden wenscht te worden. Dal is
wel zeer zonderling. Er is op dit oogen-
blik geen conflict tusschen Regeering en
do Kamer, want do uitspraak derv Kamer
wordt g rarbiedigd.
Dó molie-v. Ravesteyn wijst sp£. even
eens af.
De moties komen Dinsdag in stemming
De vergadering wordt verdaagd tot
Dinsdag 1 uur.
CORRUPTIE IN SPANJE.
ïn September van liet vorige jaar heeft
Prins de Rivera, met do hulp van zijne
mede-generaals etn onder goedkeuring
van den Koning het Kabinet benevens het
Parlement weggejaagd en een directorium
ingesteld.
Constitutioneel was di.t niief.
Maar n o o d i g schijnt het wel geweest
in Uw rug, lendenen of spieren. Pijn door
rheumatiek, jicht, podagra, ischias, stram
heid, stijven nek en rheumatische zenuw-
Eijnen. Probeer eens Akker's Klooster-
alsem. Hij maakt uw spieren lenig, geneest
alle ongemakken en lijden, die door boven
genoemde ziekten ontstaan. Neem heden
eens een proef. Morgen zijt gij verbaasd
en tevreden over de uitwerking er van.
te zijn, als men gelooven mag wat een
dagblad-correspondent dezer dagen mee
deelde.
Spanje, Zoo schrijft hij, was een para
dijs voor al wat wist te konkelen. Den
staat bestelen was een der meest gelief
koosde praktijken geworden van ieder die
er kans toe zag.
En diegenen dip het niet deden, hetzij
krachtens beginsel of bij gebrek aan gele
genheid, waren aan het bederf in het
staatsbestel zoo gewend, dat ze met cyni
sche lijdelijkheid toekeken.
Zoo heeft de politieke corruptie jaren
lang Spanje's kracht ondermijnd. Heel de
machinerie van 't parlementair bewind be
stond slechts op papier, maar in de prak
tijk werden de verkiezingen door de poli
tieke kopstukken geheel in de lijnen ge
leid, d:e hun het wensche.lijkst voorkwa
men.
De minister van Binnenlandsche Zaken
bezat in dit knoeisysteem een bijzondere
macht. Tn ieder kiesdistrict had hij zijn
plaatselijke partij-„boss". die over alle
instructies en fondsen beschikte om de
stemlrïjettsn te verval sell en; met behulp
der politic wist hij steeds tegen den tijd
der verkiezingen lastige tegenstanders
achter s'ot en grendel te zetten, zoo dat
vrijwel altijd de verkiezing van den re-
geeringseandidaat verzekerd was.
Erii stel' ministers, dat elkaar op dezp
punten maar al te goed verstond, vond
het dikwijls al gauw voordeeliger, af te
treden en van uensiceu te gaan genieten.
Daarop kreeg Spanje dan een. men we col
lectie politieke ..samenzweerders" aan
het hoofd. Aangezien een oogenblik van
ministerschap recht gaf op levenslang
pens:oen, kwam het heel vaak voor. dat
kab'netien slechts vier en twintig uur
aanhieven.
Deze corruptie in de hoogste bewinds
kringen was alleen mogelijk, doordat ook
aan kleine strebers vol%lige vrijhenl
werd gelaten om hun- weg langs den poli-
tïeken ladder te -zoeken.
Iedere Suaanscbe .regeering. beschikte
over een lange Ij ist van gesalarieerde
handlangers, ambtenaren geheeten, d'e
niet alleen geen werk deden, maar zelfs
r.oo't op het minitgrie verse lumen
So mm'ge van liei^fwoorwbii in vidians op
het land en ontvingen li mi jna ande1 ijksche
salarissen door middel! van agenten te
Madrid. Zoo een salaris was wel niet
hoog, maar ieder d er keepen liad zoo cèn
vijftien haantjes aan do band, hetgeen ren
niet cnaaidig- maaqdelijksch provenu
yormtlo
Die lijsten va a „doodvreters" wa^en of
ficieel erkend, en iedere meuwo Soaan-
scho minster schreef er eenvoudig de
namen van z.i in vriendies hij. Zoo was
de kok van één der premiers een gesa^-
lariecrd staatsbeambte! Het vijfjarig
dochtertje van een ander staatsman stond
op do lijst der lpoiitrekkenden als „ty
piste" Journalisten, die voor de dé
partementen van he,stuur veel. helapestel
ling aan den dog legden, kregen ook een
plaatsje op de 'lijst .derge.sal'ar'oordc-TL
Een van die, hun vak onwaardige hee-
ren, stond ou de -lijst van liet ministerie
van Oorlog ingeschreven als „twee muil
ezels": de kosten van onderhoud van twee
zulke heesten vormden nJ. zijn maandloon'.
Eén keer is het voorgekomen, dat in de
kamer van een mimster liet eloef.risch
licht kanot was; .Excellentie stuurde om
den electricieh. en teen deze kwam. bleek
het een bekend Kamerlid le zijn, d:e
glimlachend biechtte, op de „lijst" a's de-
partenicnls-electrieien te staan ingeschre
ven. Do minister bleef in het donker zit
ten
Winkels, door het. gouvernement geëx
ploiteerd, dienden s1 echts om de beurs der
ambtenaren te spekken. Armen en vreem
delingen betaalden bun belasting, maar de
rijken kregen royaal de gelegenheid, zich
aan hun schuld te onttrekken.
Iedere verandering in zu'k een régime
kon slechts een verbetering zijn. In zoover
moest de dictatuur wel slagen.
INGEZONDEN
(Buiten verantwoordelijkheid der Redactie)
Het Marktgeld te Leiden.
Reeds heel wat is er gesproken en ge
schreven over de "Zaterdagsciio markt. En
geen wonder, want wat hier te Leiden met
de markt geschiedt, is in géén andere ge
meente van ons land voorgekomen.
Allereerst het marktgeld. Wij laten hier
de verschillende marktgeldheffingen vol
gen uit andere plaatsen:
Amsterdam
5 cent per Meter.
Rotterdam
10
Ulrecbt
5
Deventer
io
'Alkmaar
20
'Almelo
10
Baarn
15 5» 1
Zwolle
5 1
Meppel
6 1
Groningen
12
Delft circa
15
In vele van deze plaaTsen ia bet bij
abonnement nog lager. En dan komt de
gemeente Leiden met een prijs van f0.50
(zegge vijftig cent) per Meter, bij abon
nement 30 cent. Daarbij komt nog, dat,
wanneer de marktkoopman ziek is, of bet
weder te slecht p-m te stallen, hij toch
zijn abonnement door betaalt. In de mees
te door ons genoemde plaatsen betaalt de
z.g. standwerker hetzelfde als een andere
marktkramer; ook hierin maakt Leiden
een verschil. De z.g. standwerker betaalt
hier te Leiden f 2 (zegge twee gulden) per
Meter en per dag; bij abonnement 80
cent per M. en per dag. Wij vragen dan
ook: Waarom moet het marktgeld te Lei
den zóóveel hooger zijn dan in andere
plaatsen? Is de Leidsche markt soms be
ter dan in andere plaatsen? Dat weet elk
een toch anders! Ook het argument, dat
de gemeente geld noodig heeft, helpt niet.
Immers, indien het marktgeld verlaagd
wordt, zullen er weer kooplieden terug
komen, die thans voor de hooge kosten
zijn weggebleven, zoodat financieel de ge
meentekas er niet minder op kan worden.
Thans is het een feit dat de markt
vervalt, de markt die leven en vertier
brengt, de markt die vreemdelingen trekt,
de markt die ook ten voordeele van den
algemeenen winkelstand is. Men lette
slechts op de woorden van den heer In-
genoog directeur der Middenstandsver-
eeniging, die op een vergadering van de
Dordrechtsche Winkeliersverceniging ver
klaarde: „Heeren, slacht niet de kip, die
gouden eieren legt". In Haarlem dreigde
de markt te verloopen door verplaatsing,
waarop B. en W. nu willen terugkonden
in Leiden verloopt zij wegens, voor den
koopman, te hooge kosten. Wat B. en W.
van Haarlem doen, verzuimen B. en W.
van Leiden. Welnu, leden van den Raad,
op U rust thans de taak, te zorften, dat
de markt te Leiden b 1 ij f t, en de markt
koopman niet ten onder gaat. Moogt gij
a.s. Maandag bezield zijn met de gedachte
to werken, in het belang der gemeente
Leiden.
De Federatie van Marktkoop-
lieden-Vereenigingen in Ne
derland
M. DE GOEIJE, Voorz.
II. ZOUTENDIJK, Sccr.
LEIDSCHE FENKRASSEN
Amice.
Ik wil ditmaal mijn briefje beginnen
met een onderwerp waarmee ik de vorige
week ben. geëindigd. Ik heb toen de aan
dacht gevestigd op een te houden vergade
ring van de A. R. propagandaclub en tot
bijwoning daarvan opgewekt.
Nu is er geen enkele reden om te den
ken dat mijn briefje daarop eenigen in
vloed hoeft gehad, maar feit is, dat de ver-
gaderng zeer goed bezocht was niet alleen,
maar dat er ook een opgewekte stemming
was. De aanwezigen bleken overtuigd dat
een krachtige propaganda van onze A. R.
beginselen een zaak van groote he toeken is
is en dat het zeer noodzakelijk is dat
daaraan en aan de versterking van onze
organisatie volle aandacht wordt geschon
ken.
Om te beginnen zal uvu "etracht worden
het tekort waaronder de K. V. nog steeds
zucht, weg te werk» n. Een gemahketi'jkc
en aangename taak is dat niet. Het' is al
tijd onprettig alp men bij menschen van
wie men weet dat van hen al zooveel ge
vraagd wordt, om f'naiicieele bijdragen
moet. aankloppen. Maar het is nu eenmaal
noodzakelijk. De gehouden verkiezingen
voor de Stalen en den Gemeenteraad heb
ben aan de kas van de Kiesvereeniging zoo
hooge eischer. gesteld, dat het met moge
lijk bleek bet financieel evenwicht te be
waren, en een tekort ontstond, dat men
Tiu zal trachten te dekken.
Het verdient waardeering amice, dat een
"aantal mannen en vrouwen, zich geheel
vrijwillig voor dezen arheid geven, waar-
deerimr die naar ik hoop en vertrouw ook'
za! blijken uit de wüze waarop ze overal
ontvangen worden. Ik kan m° best be
grijpen, dat er menschen ziin die weieens
zuchten onder de herhaalde aanvragen,
maar ik eeloof toch met dat er velen zul
len zijn die z:ch wiHen onttrekken.
Vooreerst al, omdat ze overtuigd zullen
zijn van de n o o d z a k e 1 ij k h e i d van
den politieker! arheid.
Ja, er zijn wel menschen, ook wel in
enzo kringen, die beweren dat ze niet. aan
politiek doen. maar .dat is een redeneer! ng
d'o geen steek houdt. Dat blijkt al neel
gauw wanneer ge. dergelijke menschen
vraagt, waarom ze niet aan politiek
doen. Dan krijgt ge al heel gauw een' zon-
denregister te hooren van onze plaatselijke
en a.lgeffleene leiders, en wordt u voorge
houden een lijst van fouten die door onze
mannen gemaakt werden van zaken die ze
niet of niet goed deden enz. enz.
Allerlei redenen.worden dan opgesomd
waarom men z.g. niet aan politiek doet.
maar al spoedig blijkt, dan dat men wel
aan politiek doet, maar dat het is een
politiek op eigen houtje, een politiek waar
van als regel de vijanden van Cod en den
Christus profileeren.
Ik doe niet aan politiek! zegt de een, en
ga au et stemmen. En het resultaat is, dat
op die wijze de tegenstanders ongedach-
teh en cnverwachten steun ontvangen.
Ik doe niet aan politiek zegt een ander
en lees daarom geen Christelijk dag- of
weekblad. En het resultaat van die politiek
is dat men de positie van de z.g.. neutrale
of van de vrijzinnige óf socialistische pers
verstrekt.
Ik doe niet aan politiële, aldus een derde,
en daarom weiger ik lidi van een Kiesver-
eeniging te worden. En alweer is liet re
sultaat, dat de vijand Tedeai heeft om te
juichen omd'at op die wijze de kracht van.
de Christelijke partijen, zoo gemakkelijk
gebroken wordt.
Ik zal de laatste zijn amice, om te be
weren dat er door de Christelijke partijen,
dat er ook door do A. R. nar tij eui do A.
R. pers geen fouten worden gemaakt. Na-
tuurlijk gebeurt dat.
Maar omdat er aan bet kerkelijk leven
weleems iets hapert, keert men aan dé
Kerk nog niet den rug toe; omdat het
Christelijk onderwijs moet worden gegeven
door zondige menschen, die evenals allo
menschen hunne gebreken hebben, stuurt,
men zijn.kinderen niet naar de openbare'
school.
En die regel behoort nu ook voor de po-?
'litiek to geilden. Wie daarbij alleen op
menschen ziet en op menschelijke handen
lingen, ja, die zal meer dan eens reden"
hebben om zich ontstemd te toonen, maar
wie aandacht schenkt aan den eisch van
het beginsel, die zal do zaken uit een an*
der en hooger oogpunt beschouwen en niet
den moed hebben om zich van de politieke
actie terug te trekken.
Er is nog een andere reden waarom ik
voor onze propagandisten op een harte
lijke ontvangst reken. Het is deze, dat wij
'als regel zoo bedroefd weinig voor de poli
tieke zaken offeren of liever dat wo er bij
kans nooit voor offeren. Er zullen evenals
bij alle dingen ook hier wel uitzonderingen,
zijn. maar daal zijn het toch bok weer -uit
zonderingen die den regel bevestigen.
Tal van menschen niet een zeer behoor-»
lijk inkomen denken er niet aan meer dan
twee centen per week voor da politieke or
ganisatie uit te geven. Er zijn betrekkelijk
slechts weinigen die een dubbeltje of een
kwartje per week voor dit doel beschik
baar stellen.
Het noodzakelijk gevolg daarvan is, dat
onze Kiesvereenigingen meestal in zeer
armoedige omstandigheden verkeeren en
dat zij willen ze aan hare zeer bcschei-*
den verplichtingen voldoen wel genood
zaakt zijn, nu e:i dan een extra-bijdrage
to vragen.
Wie nadenkt zaL dit toegeven en zal
ook inplaafs van de propagandisten,
miinder vriendelijk te ontvangen hun
arbeid waarcléeren en ze door. m;!de bij
dragen in staat stellen liun opzichzelf
minder aangenaam werk met opgewekt
heid te verrichten.
Ik slap hiermee van deze zaak af,
amice, in de stellige overtuiging, dat het
doel 't wólk de propagandisten zich stel
den, gemakkelijk zal worden bereikt.
Een ander punt waarop ik nog even uwo
aandacht wilde vestigen, betreft het handt-?
werk-enderwijs op de openbare scholen.
Zooals ge u allicht nog zii't herinneren
heeft de Gemeenteraad het vorig jaar be
sloten het onderwijs in de nuttige hand
werken zooveel mogelijk op te dragen
aan de k'asse-ondenvijzeressen.
Aanvankelijk werd er met name van
Soc. Demoeratischen kant tegen deze her
vorming ernstig bezwaar gemaakt, omdat
daardoor zooals het heette de belangen
van het onderwijs werden geschaad.
De vakonderwijzeressen. zoo werd be
toogd, zijn speciaal voor, dit doel opge
leid, ze hebben daardoor getoond b'jzon-
dere, belangstelling voor dit onderwijs te
hebben en zullen d't onderwijs dus veel
beter c-n met veel meevrucht, hunner»
geven, dan klasse-onderwijzeressen die
dit vak alleen hebben beoefend omdat het
nu eenmaal op het examen-program voor
komt. Toegegeven moest worden dat door
de voorgestelde wijz:ging een gi'oot be
drag kon worden bezuinigd het werd
geraamd op pl.rn. f20.000 maar dat
kon voor de Soc. Democratische raadsle
den geen reden zijn om z'eh er mee te
vereenigen.
Het voorstel werd tenslotte zonder hun
ne medewerking a ar genomen.
En wat schrijft nu de Leidsche corrcs»
pondent van „Het Volk":
„Het nieuwe jaar begint voor de open
bare lagere scholen met iets nieuws.
Om te bezuinigen is het onderwijs in
de nuttige handwerken zooveel mogelijk
opgedragen aan de klasss-onderwjzeres-
sen. Aanvankelijk zu'len die wol wat
vreemd tegenover dit nieuwe vak staan.
Maar waar hun bevoegdhe:d dezelfde is
a'ls die der vak-onderwijzeressen en zij
op deze de paedagogische schol'ng voor
hebben, verwachten wij van deze verwis
seling geen achteruitgang althans geen
blij ver, den ach teru't gang van het on
derwijs in dit vak."
Vender wordt er dan nog op gewezen,
dat dank zij liet invoeren van dezen
maatregel, de kleintjes van do eerste leer
jaren, enkele uren minder in de sehoor-
banken zitten, wat mede ais ceu groote
verbetering wordt aangemerkt.
Een maatregel waartegen de See De
mocratische raadsleden zich unarvtm en
tot driemaal toe verzet hebben. wo~dt door
hun partij-orgaan dus geprezen a.'s te zijn
in liet belang van het onderwijs.
Dat klinkt vreemd amice 'en 'k kan me
ben~*-;-rn dat do ondexwijs-snecialife't
van de roode fractie, toen liij dit las een
vreemde kriebeling heeft gevoeld, 't Is
niet prettig als men zoo door z:jn eigen
vrienden te kijk wordt" geste'd.
Het verschil in optreden t-iorahen da
Leidsche raadsleden en den Volk-corres
pondent, schijnt mij over'gens net ge
heel onverklaarbaar.
't Was meen ik de heer Meynm, d:e
een der S. D.-leden toevoegde: liet ver
schil tusschen ons ligt hierin dat gij al
leen denkt aan de belangen van enkele
ambtenaren (vakonderwijzeressen) terwijL
ik let op de belangen van liet onderwijs.
Ik geloof dat hier de spijker op don kop
werd gesragen.
In hun ijver om de belangen van enkele
ambtenaren te dienen, hebben do Socialis
tische raadsleden dei belangen van het on-\
derwijs eenvoudig over het hoofd gezien.
Het is dezelfde tactiek die ook in do
ïaudspoliliek maar al teveel wordt ge-i
volgd, een tactiek die er op berekend is,
de toejuiching van een deel der kiezers
uit te lokken, maar waardoor de alge-
meene landsbelangen al heel slecht worden
gediend.
Vooral in deze dagen van spanmg is
liet noodig hieraan aandacht te schen
ken en te trachten de s c h ij n ran .het
wezen te onderscheiden. VERITAb.
