Dagblad voor Leiden en Omstreken. ABONNEMENTSPRIJS In Leiden en bulten Lelden /F waar agenten gevestigd zijn Per kwartaal ...f2.50 SPer week f 0.19 (Franco per post per kwartaal ......f2.90 4tie JAARGANG. - ZATERDAG 19 JANUARI 1924 - No. 1142 BureauHooigracht 35 - Leiden - Tel. Int. 1278 - Posirekenïnq 58036 ADVERTENTIE- PdSJS Gewone advertentiën per regel 22X cenfil' Ingezonden Mededeelingen, dubbel tarief] Bij contract, belangrijke reductie. j: Kleine advertentiën bij vooxuitbeta/ '-zS van ten hoogste 30 woorden, worde» prol ides PY»T>l«?7Ac;f ar] K(J |Dit nummer bestaat uit twee bladen. Zijn wij Anti-revolutionair? Zijn wij waarlijk Anti-revolutionair?^ Ben w o n d e r 1 i j k e vraag zegt mis schien deze of gene. Een -overbodige vraag misschien volgens een ander. Immers uit het feit dat wij deel uit maken van een anti-revolutionaire kies- yereenaging en dat wij ijveren voor de anti-revolutionaire beginselen, blijkt toch afdoende, dat wij die beginselen belijden en tot het anti-revolutionaire leger wen- t sch en le behooren. Zelfs zijn er misschien die juist omdat naar hunne meening de A. R. partij on trouw werd aan haar vaandel, aan die partij den rug toekeerden en in een an dere organisatie waar .die. beginselen zui- verder beleden en. beter beleefd worden een onderkomen zochten. V 'Is dan de vraag: zijn wij wel waarlijk inn l i-r ev o1 u t ion ai r, niet alleen overbodig, maar zelfs een weinig ongepast? Dat zijn toch dingen die vanzelfspre ken en waaromtrent geen twijfel moge lijk is? En toch moet deze vraag worden ge- ^aJd. 1 En telkens weer worden gesteld. Anti-revolutionair zijn, willen zeggen te strijden tegen de revolutie. Niet tegen de revoluliö-p a r t ij e n, maar tegen liet revolutic-b c g i n s e 1. Rovolut-'e beteekent omkeering. God, de almachtige, eischt van d n mensch volstrekte gehoorzaamheid. Hij is de Souverein wiens ordinantiën regel en richtsnoer moeten zijn voor liet leven van den mensch. I iMaar de mensch is in opstand gekomen. Hij heeft gehoor gegeven aan de stem van Safari, die hem met zijn „gij zult als ■God zijn" ton val wist te brengen, i De mensch heeft gepoogd zich vrij te ■maken van God en van de goddelijke ordi nantiën. Zich te emaiicipeeren. De banden die hem aan God bonden moesten worden verbroken en de touwen verscheurd. Dat was de revolutie. En het is daartegen dat de anti-revolu tionair zich keert. Niet vrij te zijn en in opstand to leven 'js zijn ideaal', maar gehoorzaam te zijn aan wat God eischt. Hij stelt zich'tegen hel rcvolutlebe- gïnsel. In het staatkundig leven. Maar ook in de maatschappij. Ook in het gezin. r En ook in het persoonlijk leven Wie. waarlijk anti-revolutionair wil zijn iclie zal zich hebben te stellen tegen het re vol utiebe g:n s'el en diens oprechte- bede 'cal het zijn: ■Uw wil geschiede. In den hemel alzoo ook 'op de aarde. Ook door mij. 1 Zijn wij zóó anti-revolutionair? ,.r Is er in ons persoonlijk leven een op rechte begeerte om ons gevangen te geven onder de gehoorzaamheid aan God en den 'Christus. Is het ons hoogste begeeren God den Hecre fe dienen in "ons leven en Zijnen Naam te verheerlijken? Of is er bij ons een zoeken van e:gen eer en eigen voordeel. Een vol sen van eigen hartstochten en verlangens? Een vragen n.tein de eerste plaats naar wat God van ons eischt maar naar wat Wij zeU wensehen en wat ons in de schat ting van dc menschen kan doen stijgen.- En hoe slaat hot in hot maatschappe lijk leven? Komt ook daar het anti-revolutionaire beginsel tot uiting? Er is in breed© kringen een vragen niet naar wat God wil op sociaal terrein, maar naar wat het eigen belang bevordert, Vooral op dit terrein vindt hot revolu- tiebeginssl vele aanhangers. V 'Bij de patroons. Maar ook bij de arbeiders. Er is geen buigen voor het recht Gods. Geen vragen maar wat God wil dat wij iiloen zullen, maar alleen een berekenen v van de machtsverhoudingen. Wie de macht heeft, wordt geacht of tclil zelf, ook het recht aan zijne zijde te «nebben. te En de gevolgen daarvan zien we in de -droeve misstanden op maatschappelijk ge- tbied. Onchristelijke verhoudingen, te lage loo- ^inen. bandeloosheid, gebrek aan arbeids- ilust en verantwoordelijkheidsbesef, go- jimis aan ware arbeidsvreugde, armoede, {tellende, wanhoop vaak. Is dat in anti-revolutionaire kringen anders? Is er bij de patroons een vragen in de eerste plaats naar wat God van ons eischt en naar Zijne geboden? Onderscheiden onze arbeiders zich in het dagelijksche leveil als menschen met meer verantwoordelijkheidsbesef, met grootére trouw, met meer liefde voor de taak door God hen opgelegd? Of is het zoo, zoowel bij werkgevers als werknemers, dat de anti-ï evolutionaire vlag vaak een in den grend revolutionaire lading dekt en dat er is een schrijnende tegenstelling tusschen woorden en daden, tusschrn leer cm leven? Het revolutiebeginsel leert dat de mensch zelf zal zeggen hoe het wezen moet. Dat bij zelf heer en meester is. En het anti-revolutionaire beginsel plaatst ons voor den ei soli van de Godde lijke wet en leert ons vragen: Heere, wat wilt Gij dat we doen zullen. Zijn we wel waarlijk anti-revolutio nair? We zouden zoo door kunnen gaan en de vragen opstapelen zonder tal En dan zal telkens blijken dat er is ontzaglijk tekort. Niet bij anderen, maar bij ons zelf. Dat we schuldig staan. Dat we veelmeer dan we gewoonlijk be vroeden door den revolutiegeest worden •geleid en dat het revolutiebeginset woont in -ons aller hart. Als we dat ontdekt liehben zijn we op den goeden weg. Want dan zullen we leeren daartegen te strijden. Dan zal er kernen een vragen naar het goddelijk gebod, een hartelijk begeeren cm te gaan den anti-revolutionairen weg. Wij klagen vaak over onze zwakheid. Over gebrek aan meeleven. Over gebreken in onze organisaties. Over den weinigen invloed d.ie toch eigenlijk nog door het acti-revohitionaire volksdeel wordt uitgeoefend Maar de fout daarbij is, dat we teveel peuteren aan den omtrek. Dat. we niet afsteken naar de diepte. Dat we niet verstaan, dat we als partij alleen dan. een macht ir. het land zuilen vormen als het antï-revolutiona're begin sel in ons vleesch en bloed is geworden. 'Als we leven uit de anti-revolutionaire beginselen. Als er bij ons is, op ieder levensterrein, een zonder voorbehoud buigen voor Gcds Woord en wet. Zijn we wel waarlijk anti-revolutio nair? 1 V Een bezuinigingsplan. Enkele dagen na het uitbreken van de Kabinetscrisis, toen Mr. Troelstra zich weer aan vergissingen te buiten ging door te droomen van een onder zijne leiding staande democratische concentratie, heeft de S. D.'A. P. een bezuiniginsplan afge kondigd. De coalitie was dood, zoo meende men, Tröelstra was triumphator en elk oogen- blik zou op de Soc.-Dem. een beroep worden gedaan om een Kabinet te helpen vormen. Nu, dat wilde men wel. Hoe eerder hoe liever. Langs revolutionairen weg bleek het in 1918 niet te gaan, welnu, dan moest het maar langs den legalen weg. En om te loonen, dat men op alle ge beurlijkheden voorbereid was, werd in ©en officieel mauifest aan het volk kond gedaan, dat reeds een regeeringsplan was samengesteld. Een program dat. naar het heette, bij zondere beteekènis had, omdat liet door niemand, minder dan den heea* Wibaut, den toekomsligen minister van Financiën, was opgesteld. Over dit program is de laatste dagen een pennestrijd gevoerd cn wij* meenen m 't belang der zaak goed te doen. onzen lezers daarvan oen en ander mee le doelen. V Geen bezuiniging. Het meest belangrijke van dit „bezui nigingsplan" is zeker wel,-dat het geen bezuiniging zal brengen. Naast enkele dingen waarop bezuinigd zou kunnen worden, werden toch tal van sociale maatregelen genoemd, die ontzag lijke uitgaven zouden vorderen. Wij noemen slechts de volgende punten: verbeterde werkloozenzorg, invoering van een wet op de ziekteverzekering en do ziekenverzorging, hervatting van het ver- leenen der rijksvoorschotten voor woning bouw, afschrijving van crisisvoorschotten om te komen 1ot verlaging van de huren der woningen, hulp aan land en tuinbouw. Men behoeft van deze dingen weinig ver stand fe hebben om te begrijpen, dat er vele tientallen millioenen mee gemoeid zijii, eii dat zo alleen tengevolge kunnen hebben, dat liet tekort op do Staatsbe- grooting met sprongen omhoog zal gaan. De heer Wibaut kon dit niet ontken nen-. Eli daarom kwam hij dezer dagen met de mededeeling. dat zijn plan bedoeld is niet voor het bede n, maar. voor de toekomst. Waar het tekort echter de 100 inillioen gulden verre overtreft, hebben we be hoefte niet aan toekomst-fantasieën, maar aan plannen, die o n m i d d e 11 ij k voor verwezenlijking vatbaar zijn. En daarom alleen reeds is het plan- Wibaut voor wie werkelijk willen bezui nigen niet bruikbaar. V Ondernemerswinsten. In plaats van bezuiniging zal het plan van de S. D. A. P. v e r h o o g i n g van de uitgaven brengen. Dat heeft de opsteller begrepen. En daarom werden reeds dadelijk nieu we belastingen aangekondigd. De Staat zou n.l. ecu-deel vnn de onder nemerswinsten willen annexe eren. Of deze bron werkelijk de balen zou geven, die de Soc.-Dem. daarvan verwach ten, mag zeker met recht worden betwij feld. In dezen tijd van malaise zijn er grooto groepen van bedrijven, die slechts met moeite liet hoofd lioven water houden. Waar van het maken van winst geen sprake is. Do kans bestaat dan ook. dat we zou den krijgen een herhaling van do O. W.- belasting. In elk geval zou op deze wijze liet be drijfsleven worden gedrukt. -Vast staat, dat daardoor do loonen nogal meer zouden dalen. Vermeerdering van de werkloosheid zou het onvermijdelijk gevolg zijn. V Niet afdoende De Soc.-Democraten willen tocli ook be zuinigen. Als eerste bezuinigjngs-object wordt daarbij gewezen op leger en vloot, waarbij naar het heet op geen tien miUioen zal worden gezien. Nu zijn echter alle deskundigen het hierover eens, dat bij radicale afschaffing van leger en vloot, aanvankelijk zeker niet meer dan 50 millioen bezuinigd zou kunnen worden. Daarbij komt dan nog, dat do S. D. A. P., zoo zij do regeering overnam, i n elk g e v a 1 op andere partijen zou moe ten steunen. Het eerst komen in aanmerking dn Vrijz.-Democraten, die er echter niet aan denken do landsverdediging af te schaffen. Vervolgens do R.-K. democratische ele menten, die evenwel op het .behoud van de gei- en vloot prijs stellen. Waaruit volgt, dat de bezuiniging op leger cn vloot betrekkelijk gering zou zijn en volstrekt niet afdoende. V Andere bronnen. De waarheid van deze opmerking moest door den heer Wibaut worden toegegeven. Daarom wees hij er op, dat hij ook nog andere bronnen op het oog heeft. Aan inkrimping van de salarissen en wijziging van de arbeidsvoorwaarden, zoo werd betoogd, zal niet te "ontkomen zijn. Inkrimping van de salarissen. Anders natuurlijk dan de heer Golijn het wil. Maar toch inkrimping. Vermindering van de werkgelegenheid en verlaging van de loonen in het parti culiere bedrijf cn inkrimping van de sa larissen van het overheidspersoneel, zie daar de plannen van de S. D. A. P. Dat klinkt al heel anders dan het aan vankelijk werd voorgesteld. En nu zat de heer Wibaut nog slechts op zijn studeerkamer. Hoe-zal het dan wel gaan als hij, even als thans de heer Golijn, voor de harde werkelijkheid wordt geplaatst? V Onbesuisd. Deze laatste vraag mag met recht wor den gesteld. Immers, toen de heer Wibaut in verband met het dwaze en onbruikbare van zijn bezuinigingsplan op de vingers word ge- 'likt verklaard© hij zich niet in staat te zijn een weloverwogen plan te kunnen ge ven. Dan zou hij eerst op het Ministerie aan don Kneuterdijk moeten plaats nemen en alle moodige gegevens ter beschikking moeten hebben. Het bezuinigingsplan is dus goed be schouwd niets anders dan een slag in de lucht. Of liever, er is geen bezuinigingsplan. Men heeft alleen enkele frazen en leu zen gepubliceerd, maar een behoorlijk plan ontbreekt. De plannen van Minister Colijn werden van Soc. Dom. zijde onbesuisd ge noemd. Is echter voor het optreden van. de roo tle leiders zoowel wat betreft hunne cri- liok op Colijn als het aangeboden regoe- ringsprogram, wel een andere qualificatie mogelijk? STADSINEUWS. Geheelonthouding. In een der zalen van gebouw Prediker, -werd gisteravond een samenkomst gehou den van de plaatselijke afdeeling van den N. G. G. O. B., waarin als spreker optrad D s. S. HflrnanHes, nit Valkenburg. De vergadering stond onder leiding van den voorzitter, den heer Jan de Nie, die d© vergadering na het zingen van eenigo verzen uit Gezang 39 opende met gebed en vervolgens voorlas Rom 13:8einde en Rom. 14 van vers 4 af. In zijn openings woord wees de voorz. erop. dal de drank- sttijd tegenwoordig in oen'heel ander sta dium is gekomen dan in spr.'s jeugd het geval was. In verschillende kringen wordt meer on meer mot de geheelonthouding ge rekend, in tegenstelling met vroeger, toen men het weigeren van een glaasje als eeriv •onbeleefdheid opvatte. Aan de hand van verschillende persoon- lijko ervaringen, weerlegde spr. de door do publiek opinio meest gebruikte gezeg den om zijn afzijdigheid tegenover de ge heelonthouding te rechtvaardigen, om ten s'otte den wensch uit le spreken dat ver sterking van de act e het resultaat mocht zijn van dezen avond. De spreker, tot zijn onderwerp komend, begon met le wijzen op de groole verande ringen die gedurende en na de oorlogsja ren op geestelijk cn maatschappelijk ter rein hebben plaats gegrepen. Veel leed wordt thans geleden als ge volg van de "ontwrichting der verhoudin gen. Met dankbaarbetel kan spr. wijzen op de vel© nuttige instellingen dte er hun -werk van maken, om gevallenen niet alleen gees telijk, maar ook maatschappelijk weer op pe te brengen. Naast do roclasscerings inrichtingen enz. f<? er ook (le groot© strijd tegen de drankzonde. en haar vreeselijke gevolgen. Spr. bracht verschillende persoonlijke herinneringen naar voren, met betrekking tot sommige verkeerd© gewoonten, die vroeger in zijn omgeving bestonden, en nu/ dank zij liet onvermoeide streven van do geheelonthouding, zijn afgeschaft. Evenwel, ons vaderland gebruikt nog steeds onevenredig veel ..nattigheid", en daarom zou het niet meer dan redelijk zijn. wanneer et nu eens een „droge" pe riode aanbrak. Aan de hand van verschillende gegevens gaf spr. een bestel van het drankgebruik in. ons land. Momenteel wordt nog jaar lijks voor X 50 per persoon aan sterkon drank „ingenomen". In schrille kleuren teekent spr. den dronkaard, als oen beekl van ellende, wil loos werktuig van het kwaad, dat op den geregelden gebruiker steeds aan invloed wint. Tal van permanente misdadigers wouden niet zoover z'jn gekomen, wanneer niet drankmisbruik daartoe aanlaiding had gegeven. Tegenover den ontzet tonden ernst van deze feiten treft ons altijd de luchthartig heid, waarmede het groot© publiek de ge volgen van den drank gadeslaan. Het lijkt soms wek a-sof do dronkaard een soort var* privilege bezit. Behalve de „directe" uitgaven die het drankmisbruik eischt van do slachtoffers zelve, moet. ook gerekend worden met de indirecte, zooals ten behoeve van den rech terlijken en politioncel'en dienst, hot werk der geheelonthoudersvereenigingen, enz. Uitvoerig staat spr. stil bij den vxeese- •lijken invloed van den drank op het na- ges1 f.cht voor den gebruiker. De huiselijke en maatschappelijke ellen de, uit dagelijks voorkomende gevallen be kend, wordt door den spr. ontleed. De inwendige zonde is ook h:er aan het uiterlijk le bekennen. Do dronkenschap laat niet na, haar stempel op het uiterlijk en de zintuigen van het slachtoffer te zetten. Vooral d© teerste doelen van het men- schelijk lichaam worden door den'drank aangetast, en in hun functioneering be lemmerd. Te verwonderen is het niet, dat de alco holist, hoewel opgegroeid in een Christe lijk nv'lieu de Chr. levensbeschouwing overboord zet. Intussohen is dit o.a. hier om zoo erg. dat de bewuste persoon niet licht tot belijdenis van schuld komt. Als voorbeeld noemt spr. o.a. hof vree- selijk geval dat zich ten vorige jare in Den Haag voordeed, waar een geheel gezin aan drankmisbruik ten offer viel!. Dit is een van de gevallen die nog ruchtbaar worden, doch. hoeveel zijn er niet, waarvan ?:n het algemeen geen kennis wordt gedra gen. In (le pauze werd gezongen Ps. 146: 3 en 4. In 'het tweede gedeelte van zijn betoog wees spr. er op hoe men tegenwoordig, in tegenstelling met vroeger toen de dronk aard sleehls voor korten tijd uit. zijn ver keerde omgeving werd verwijderd een an der wijze van werken volgt, n.l. om hem to midden van zijn werk en vnn de ver leiding het drankgebruik zelfstandig te doen afwennen, bijgestaan door bestrijders van den alcohol, die hem geleidelijk door den strijd heen helpen. jj De laatste methode is door de practijk aangewezen als die welke de meeste prac- -tische resultaten geeft. Spr. memoreert de nuttige werking van de consultatiebureau* die in verschillende plaatsen sirn gesticht, en waarran ook Leiden er een telt. Waar opr. zélf aan dit bureau is ver-» bonden, was hij in de gelegenheid uitvoe< lig de werkwijze van een dergeb'Jk hu-' reau te verklaren, waarbij tal van fntet ressante gegevens werden aangehaald. Verschillende van de stoere werkers dié dit bureau Ier zijde staan, bracht sor voorzoover aanwezig hulde voor hun toe-j wijding. Door het contact dat het onderhoud! met verschillende gerechteliike-, genees-3 kundige- en maatsehapuebj k e insfelRn-» gen, lreeft het bureau de beschikking over alle gewenschle gegevens, dm bot in staat •stellen de in behandeling" zijnde pers©-» nc-ii voortdurend in het oog te houden. Het laat zich denken dat ook hierbij lal van treffend© voorbeelden werden ge-' Ti'oemd. De practijk heeft naar spr. moe- deelde geleerd, dat de dronkaard dikwijls alle gevoel voor de Godsdienst heeft ver loren, zoodat dit niet het eerste punt is. waarop aanraking met den onderhavige moet worden gezocht. Wat de statistiek betreft, doelde sor, mede dat in Leiden in het jaar 367 proces.* sen-verbaal opgemaakt werden oocronoaakf wegens dronkenschap. Oo zichzelf lijkt dit nte't veel, maar de politie ziet soms nogal eens wat door de vingers. In e1k eeval is •spr. van meaning, dat do Leidsch© Raad op zijn minst genomen, een eerlike proef had moeten nemen met de toepassing van hei tapverbod. Vooral bij de aanwezige jonge menschen drong spr. aan op aansluiting bij de ver. „De hoop der toekomst", d>© Vor ter plaatse nog slechts 3 leden telt. Dit li'kt nog niet veel op hoop. maar zoover moet he' toch komen, zei spr. Een verge!*'ik in g metdr heldendaden in Vroegere tijden verricht, ook hier ter plaatse, brengt spr. tot de vraag of men zich dan tegenwoordig heel poen offers meer will getroost©". Wij kunnen allen, zoo be;doot spr., iels doen voor d-1 verbrei- d'"ng van Gods Koninkrijk, oa. door zteh aan te sluiten bii de G. O., ter wille van .de zwakheid der broederen, voo'* w'e wij, ziaar liet woord der Schrift, zelfs ons le ven hebben te stellen. De vergadering werd door Ds. H. mei dankgebed ges1 aten, nadat de voorzitter den spreker had. dank gebracht voor z'ic boetende, en met aandacht gevolgde rede. en lot de vergadering nog een ernstig vooid van opwekking gericht. Ouderavond. Vrijdagavond werd de Ouderavond ge houden van cl© Lusthnflaanschool. Het Gymnastieklokaal was daarvoor gezellig ingericht en tegen 3 uur liep het flinh vol belangsteltenden in 't onderwijs ain clezc school. Na opeivng met geïnd las de heer G o s- linga een gedeelte uit den B:jhd voor en knoopte daaraan vast enk©1? crr.s! gedachten over den zegen van Christel') <k onderwijs en voor d© opvoeding der jeupd. De heer Van Venetië kietel vervol gens een referaat over het Volk "petition nement. Het deed goed nog 'eens le hooren van strijd en moeite, maar ook an gebed en geloof onzer vaderen ?n don 80-jarigcn s'.rijd voor de vrije school. In d© pauze ging m n eens kijken naar 't. werk der leerling, n in de JeslokaVn Het was, oen geze'lig heér-en-weer-geloo'v een vragen en oen praten. Er werf krirte* gemaakt met hel uersoneel der schqol en de werkwijz^ in dc school te zien in de uitgestalde resultaten. Vooral de dr-rrr.-- onderwijzeressen hadden het druk. want de belangsfeTliaig in het handwerkende r wijs was .groot. Toen 't beliefte ging. moest men v:t <•- naar de Gymnastiekzaal. Het woord werd gegeven aan den boei Bak oma. di© sprak over: Een Chr. school, maar Vooral oen Christelijk gezin. „Niet alleen de school moot hot drui, maar het gezin :s grooter factor in t cn- voed'ngswerk naar den Bijbel", was de kort1 inhoud. te Was bij elven, toen gesloten wo 1 Een goede avond! Dat was d1 indruk. Tol slot volgde nog ten zeer hartelijk kort woord van dank van een dor aanwe zige ouders. Ned. Chr. Vrouwenbond Onder vrij groote belangstelling w rit gisteravond een cursus-vergadering ge-- houden van de afd. Leiden, waarin op trad mej. Frida Katz met het ondcr .vrp „Hoe worden wij geregeerd". Na gezang en het lezen van een schrsfL gedeeite heelt© de pres telen te, mevr. SchokkinigMet eterkamp de aanwezigen en inzonderheid de spreekster hartelijk volkom en gaf do laatst© daarna het woord. In een keurig gedocumenteerd referaat behandelde spr. achtereenvolgens: Onze regeerin gsvonnhet regeeringastelsel, do macht der Koningin, de werkzaam-dea^

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1924 | | pagina 1