Dagblad voor Leiden en Omstreken.
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
flSOHNEllüTSPRliS
kjL In Lelden en bulten Lelden
.v£j?> waar agenten gevestigd zijn
j Per kwartaal f 2-50
f Per week 0.19
(franco per post pef kwartaal f2.90
jWat leert de Geschiedenis.
jri Wij hebben in voorgaande artikelen
(leen poging gewaaigd om de nadoelen van
id'en z.g. vrijen Ihandel in -het. licht te stél
den, nadeden die oolc door overtuigde
f ivrij handelaren worden erkènd.
f-Ontkenning kan hier ook niet haten.
Daarvoor zijn de feiten te sterk spre-
I 3cend.
Ma^r, zoo heeft men gezegd en het
as goed ook aan die zijde van het viaag-
stuk aandacht te schenken de nadee-
Hen aan beschermend© rechten verbon-
den zullen in elk geval veel ernstiger
r rjn.
Zijn dus tegen den vrijen handel meer
of m'nder ernstige bezwaren aan te voe-
j- ren, de bezwaren tegen een beschermend
j' tarief, rijn in elk. geval ran veel ernstl-
i 'ger aard en van veel grooter heleekenis.
T .Wanneer wij een afwijkende meening
i" verkondigen en niettemin voor hescher-,
f mende rechten het pleit voeren, dan doen
wij daarbij in de eerste plaats een hf-
geep op de geschiedenis.
!- 'Hier past ongetwijfeld roorziclitig-
I lie'd.
Immers ook do vrijhandelaar beroept
1 zir-h op de historie.
'v Het is daarom zaak die geschiedenis
'goed te lezen, om .to voorkomen dat ver-
i keerde gevolgtrekkingen worden gemaakt.
r
En wat leert nu do geschiedenis?
In de eerste plaats, zal de vrijhandc-
laar antwoorden, dat Nederland onder en
v door den vrijhandel is groot geworden en
krachtig vooruitgegaan.
Onder de vrijhand©]svlagzoo riep in.
1913 een der- liberale propagandisten uit,
bloeit ons vaderland, onze industrie,
falies.
jfi- Zulk- een uitspraak klinkt mooi, maar
V als bow ij s kan ze daarom toch nog niet
gelden.
k En nu bewijst {dit argument niets, in de
'- eerste plaats omdat wij kiergeen vrijen
..handel kennen en in de tweede plaats
-'-omdat andere elanden eveneens .sterk
vooruitgegaan waren.
tS Deze bewering, zou waarde hebben, in-
'dien Icon worden aangetoond, dat de
vooruitgang hier naar verhouding groo-
V iter was dan in andere landen met hoo-
j- [ge re tarieven.
Dat heeft men echter niet bewezen en
J*" ook niet k u n n e n bewijzen.
Met heeft er op gewezen dat onze vee
stapel sterk vooruit is gegaan."
En dat is volkomen juist.
In Duitschland echter was die vooruit
gang percentsgewijze veel grooter.
Do uitvoer van onze boter en 'kaas is
zeker sterk vermeerderd, maar het zoo
veel1 kleinere Denemarken heeft ons land
in dit opzicht toch ver in de schaduw ge
steld.
De sterk vermeerderde sparing is
.voorts als argument aangevoerd. Maar
men vergat dat de sparing met name in
Duitschland veel 'grooter was dan hier.
Als het dus waar is, dat deze argu
menten hier mogen worden gebruikt en
flat er een causaal verband is tussoken
de sterkte van den veestapel en de ver
meerderde sparing, dan kan de oonclu-
s'e wordeu getrokken dat de vrijhandel
geoordeeld is en dat we verstandig doen
als we trachten- ook hier meer bescher
mende rechten te krijgen.
Nog op een ander argument ten voor-
deeie van den vrijen 'handel willen we
.wijzen.
Men heeft een tegenstelling gemaakt
tusseben den tijd voor en na de verhoo-
ging van invoerrechten in ons land.
Vanaf 1850 tot 1877 zijn die rechten
n.l. verlaagd, in het geheel ongeveer met
11.300.000.
Dank zij die vermindering, zoo heeft
men geredeneerd, dank zij die stap
het was een kleintje in de richting ,van
i den vrijhandel is hier te lande de bloei
toegenomen, en viel op elk gebied een
sterke vooruitgang te constateeren, hoe-
wel over het geheel die toestand ver van
schitterend was, en zelfs van een ernstige
crisis kon worden gesproken.
En toen is er iels zeer ernstigs ge
beurd.
Er is oen Minister gekomen geluk*
kig was het een vrijzinnige met een
technische herziening van het ta ief,
die echter tengevolge had, dat de op-
brengst van de invoerrechten met 2
m M bo en verhoogd werd.
Laten we nu de redenoering van de
i vri.jhandclaren een oogenblik vasthou-
den.
Do verlaging met 18 ton, zou bKoei
en wel.vaart tengevolge hebben 'gehad,
jten verb.oog!ng van de opbrengst
4lie JAARGANS. - ZATERDAG 12 JANUARI 1924 - No. 1136
BureauHooigracht 35 - Leiden - Tel. Int. 1278 - Postrekening 58936
AESWgMTEKTIE-PMSJS
Gewone advertentiën per regel 2-2X cenU
Ingezonden Mededeelingen, dubbel tariet
'Bij contract, belangrijke reductie.
Kleine advertentiën bij vooruitbeta
ling van ten hoogste 30 woorden, worde®
Rn C!»rih
met 22 ton moest dus het omgekeerde be
werken en een tijdperk brengen van
■verslapping en achteruitgang.
De practijk leerde echter het tegen
deel.
De algemeen© toestand werd gunsti
ger, de nijverheid ontwikkelde zich
krachtig, de landverhuizing verminderde,
terwijl de belastingen buitengewoon
vloeiden.
En nu zeggen wij niet dat dit een ge
volg was van de venhooging van 'het ta
rief. We zouden dat niet kunnen bewij
zen.
Maar als het billijk is en toelaatbaar
de toestanden voor en m 1877 in verband
te brengen met het tarief, dan vinden we
hier toch zeker geen argument' voor den
zg. vrijen handel.
Men heeft oen beroep gedaan op
Duitschland.
Toen Duitschland m 1879 den weg der
bescherming insloeg, voorspelden de vrij-1
handelaren, o.a. Mr. S. van Houten, dat
Duitschland zou verarmen, (lat het cp de
-onbeschermde markten machteloos zou
staan, dat het nooit een liooge plaats in
de rij der natiën zou kunnen innemen en
dat de Duilsckers den reisstok ter hand
zouden moeten nemen cm elders werk te
zoeken en brood.
Een sombere voorspelling.
Maar een voorspelling waarvan niets
is uitgekomen."
Ondanks zijn beschermend tarief stond
Duitsdh'land bij het uitbreken van den
oorlog met zijne industrie aan de spits
der natiën.
Nu kan worden aangevoerd en zeer te
recht, dat voor een land als Duitschland
andero regelen gelden dan voor een land
als het onze, zoodat een vergelijking
hier niet opgaat.
Wij willen daarom nog wijzen op een
voorbeeld uit ons eigen land.
In Twente worden de weverij en de
spinnerij in dezelfde streek, onder dezelf
de omstandigheden, gedeeltelijk zelf door
dezelfde ondernemers uitgeoefend.
Het -groote verschil is echter dat de
■spinnerij onbeschermd is en de weverij
©enigermate beschermd.
En nu heeft de ervaring doen zien dat
de weverij zich veel sneller cn veel ster
ker'heeft uitgebreid dan cta spinnerij, en
dat in tegenstelling met de onbeschermde
industrie de beschermde industrie naar
heinde en ver uitvoert.
Wij geven deze voorbeelden niet om
daaruit do conclusie te trekken, dat nu
met kracht een sterke verhooging van de
invoerrechten moet worden bepleit.
Het betreft bier een zaak, die tamelijk
ingewikkeld is, en waarbij met tal van
factoren rekening moet worden gehou
den. - i .1
Met klinkende leuzen en groote woor
den en dogmatische bespiegelingen, zoo
als de vrijhandel-aren dat gewoon zijn te
doen, kan hier niet worden gewerkt.
Wij vestigen alleen op deze dingen de
aandacht om te laten uitkomen dat wo
ons door het geroep voor vrijen handel
niet al te sterk moeten l-aten beïnvloeden
en dat in elk" geval zeer ernstige overwe
ging idi-enfc de vraag of het niet noodig
dis, dat onze tarieven worden verhoogd en
verschillende takken van industrie be
schermd.
Ietwat dwaas.
Ietwat dwaas is de wijze waarop de be
sturen van de S. D. A. P. en het roodo
N. V. V. tekeer gaan.
Men tracht weer -op de oude beproef
de manier de massa in beweging to
brengen,
Ter voorbereiding van een pro testmee
ting straks waarschijnlijk gevolgd door
een „landelijke actie" is -een manifest
verspreid, waarin men de .menschen in
den waan tracht te brengen dat van de
zijde van een absolutistische regeering
voor land en volk de grootste gevaren
dreigen.
Nadat men eerst do voorstelling heeft,
gewekt, dat we nn regelrecht naar het
fascisme stevenen, wordt gewezen op de
heilige plicht tot protest en verweer.
Tot protest tegen den kaakslag, hun
toegediend.
Tot verweer tegen dezen koers naar
staatsrechtelijke verhoudingen-, die
sinds 1848 voor de erkenning van het
volk, als bron van gezag in den staat,
hébben plaats gemaakt
"Tot verdediging der democratie, na
langen strijd in onze Grondwet vast
gelegd.
Tot bescherming onzer bedreigde so
ciale wetgeving, van het volks onder-
wijs,. van de arbeidersklasse.
Tot voortzetting van den strijd tegen
militairisme en reactie.
Tot handhaving onzer grondwettelij
ke rechten en vrijheden.
Wie de feilen met een michteren blik
beschouwd, komt er vanzelf toe, om over
dit schreeuwerige manifest do schouders
op te halen.
't Is ietwat dwaas.
Althans bezien van het standpunt van
den nuchleren burger.
Maar dat is niet toevallig.
Met nuchtere menschen, die de dingen
zien zooals zc z:jn, kan de S. D. A. P.
nu eenmaal .niet werken.
Zonder opwinding en prikkeling van de
hartstochten komt men er niet.
Vandaar dit wonderlijke gedaas.
Gevaarlijk is dit geschreeuw niet.
Het wordt het alleen, wanneer alls en
kele maanden geleden mannen uit het
rechtsclie kamp daardoor het hoofd kwijt
raken.
Verwacht mag echter worden dat de
langdurige crisis op deze onevenwichtige
elementen een kalmeerenden invloed zal
hebben uitgeoefend.
V Altijd Colijn.
Een merkwaardig verschijnsel is dat.
Toen -de Vlootwet aan de orde kwam.
richtte de woede van -do revolutionaire
groepen zich niet tegen de ontwerpers
van de wet, maar tegenGolijn.
Niet tegen het Kabinet, maar tegen den
Minister van Financiën, die pas aan
boord was gestapt en aan de voorberei
ding part nog deel had.
Men liet het geheel© Kabinet met rust,
maar alleen voor Colijn klonk .het verhef
fende refrein: hangt hem op!
En nu, na de beëindiging van de crisis
is li-et niet anders.
Van de negen Excelenties spreekt er
geen.
Maar over Colijn schreeuwt heel de
revoluttt-ohaire bent.
Golijn is de boeman.
Gdlijn, zoo brult het Volk, neemt de
tengels -weer in handen.
Golijn heeft het weer gedaan.
Koe dit te verklaren?
-Het antwoord schijnt ons eenvoudig.
Colijn heeft onmiddellijk met groole
duidelijkheid aangegeven waar de schoen
wrong.
Hij heeft geen oogenblik als kok willen
fumgeePen, maar hij "is onmiddellijk op
getreden an de rol van dokter, dio uit
hoofde van zijn beroep wei-eens genood
zaakt is lilt tere pillen te slikken te geven
Cohjn pakt do zaak aan.
Hij wil met kracht bezuinigon en liet
financieel evenwicht herstellen.
Hij kan dat niet doen zonder pijn
lijke plekken aan te roeren.
En van die gelegenheid maken de Soc.
Dem. gebruik.
Ze trachten het zoover to brengen dat
de massa den politieken d-oklor niet zal
zien als geneesheer, maar als wreedaard,
die pijn doet uit lust. tot plagen.
Eai dan kan men zelf de roll van kok
vervullen, -die den patient met een pracht
kookboek, waarin a&erled Hl eerlijke ge-
reohton worden aangegeven in goede
stemming tradht te brengen.
Vandaar de hetze tegen Golijn.
V De diepste oorzaak.
De eigenlijke oorzaak van do Colijn*
lietze zit echter dieper.
Men heeft zich in dezen staatsman
vergist.
Jarenlang had men gevlast op het ver
scheiden van Dr. Kuyper.
Als Dr. Kuyper maar eerst van 't po
litieke tooneel verdwenen was, dan zou
voor alles wat l'inks stond een betere tijd
aanbreken.
Aanvankelijk werd diens opvolger dan
ook met zekere welwillendheid begroet.
Golijn was Kuyper niet.
Kuyper, nu ja, dat was een drijver, een
man die altijd de 'beginselen op den .voor
grond stelde.
Maar Golijn was een zakenman.. Met
hem viel te praten.
Hij zou z;oo verwachtte mén „-gema
tigder" zijn.
Dat viel echter tégen.
In talent en werkkracht zoo verklaarde
Golijn, mag ik voor Dr. Kuyper moeten
onderdoen, maar niet in liefde voor en
trouw aan de Anti-Revolutionaire begin
selen.
Zoo sprak Golijn.
En zoo handelde hij.
Vandaar do geweldige haat tegen dezen
•Staatsman.
Hij wordt gehoond en gesmaad en te
gengewerkt als drager van het A. R. vaan
del. 1 1
Daarom is z ij n smaad onze smaad.
Daarom mag verwacht worden, dat alle
Anti-Revolutionairen zich mot geestdrift
zullen scharen om hunnen leider.
STADSNIEUWS.
Ditmaal was het Ds. Joh. Janssen,
die den dienst leidde en die na te zijn
.voorgegaan in gebed liet zingen den
mooien Bidpsaüm:
„Leer mij, o HeGr, den weg, door U
Week der gebeden
Als de overvolle Oosterkerk van gister
avond een afschaduwing van was, zou
men kunnen zeggen, dat de belangstelling
voor den arbeid onder de jeugd en meer
in 't bijzonder voor het zaad der gemeen
te groeiende ia.
„Dan zal ik die teneinde toe bewaren,
„Geef mij venstand, met Godd'lijk licht
bestraald.
Daarna Werd gelezen 1 Samuel 3 en
Ps.' 90, uit welke bei-de schriftgedeelte de
voorganger zijn tekst koos n„l. 1 Sam.
3:1a en Ps. 90:16.
Do menseh is, ving spr. aan, geboren
om te dienen Pronkjuweel der schepping
was hij onder koning. Die eigenschap
der dienstbaarheid, hoe cok verduisterd
door de zonde is een ongeboren mensehe-
Üjke trek.
Het was een lichte last, die God in 'de
dienstbaarheid oplegde, maar toch te
zwaar voor de menschelijke hoogmoed.
De groot© revolutie, in het Paradijs be
gonnen, deed xèeds spoedig vergeten de
bed© van Samuel: Spreek Heere, want
Uw knecht hoort!
In onzen tijd is de wereld vol vrijheids-
kreten en van do zijde van het ongeloof
werpt men zich vooral op de jeugd dé
hop© der toekomst.
De dure roeping der geloóvigen sta
daar tegenover om het jeugdwerk in
's Heeren Naam ter hand te nemen.
Als het teeken der dienstbaarheid niet
aanlokkelijk schijnt, 'hebben wij het ook
de jeügdigen voor te houden: God of Be
lial en een dsrdo is 'er niet.
Et is zulk een onderscheid in dienen:
het moeten dienen -of het willen dienst
baar zijn, dienen voor loon t>f dienen uit
liefde.
Denken wij er wel' genoeg aan, dat het
laatste een genade God's is?
De jongeren, vooral ook hen hebben wij
niet .voor te houden een Jezus dor-phan-
tasie maar oen Christus der Schriften.
Eerst moet ook het jeugdig© hart inge
plant zijn in Christus en dan moeten wij
ihem ook voortdurend dienen.
Dit is ook een genade God's.
Niet maar eenmaal, doch als
levensprogram hebben wij te bidden:
Spreek Heer, want uw knecht hoort.
Laat uwe heerlijkheid aan uwe knecht
en uwe kinderen gezien worden!
Waar christus gezien wordt, daar wordt
ook Zijn heerlijkheid aan Zijne knechten
gezien-, zij het op aarde ook verborgen.
Deze bede voor de jeugd, voor het zaad
des Yerbonds is niet alleen noodig, maar
ook waarachtig.
Omdat- de toekomst niet voor de we
reld is.
't Godgeheiligd zaad zal 't gezegend
aardrijk erven. Aan ons kroost hebben
wij liet bebloede vaandel der belijdenis
over te geven.
Maar dan moet. er een lust zijn om den
Heeve te 'dienen,.
Onze kinderen, Ministers in den juisten
zin des woords, Koninklijke dienaars
ook in tegenspoed, opdat gezongen kan
worden
„Veel wederwaardigheden, veel rampen
zijn der Vromen lot
Maar uit die allen redt lien God."
Roepen wij dan, besloot spr. met klem,
door gebed en -door jeugdarbeid,,Gij dan
zijb ook bereid, om indien iemand dient,
die -dien© als uit. kracht, die God verleent,
opdat. God geprezen worde.
Nadat in gebed was voorgegaan', werd
de slotzang van Pa. 90 gezongen. 1
Een Christelijk Lyceum?
Door de heeren T. S. Gos-linga, Dr. G.
A. de Bruyne, Mr. P. E. Briët, Ds. G. H.
Beekenkampp en Ds. H. Thomas, is hij
het Bestuur der Vereeniging voor Chris
telijk Middelbaar Onderwijs het volgende
voorstel ingezonden:
Do Algemeene Vergadering van de
Vereeniging voor Christelijk Middel
baar Onderwijs verzoekt het Bestuur
ernstig -te willen overwegen de mogelijk
lieid om onze Ghr. H.B.S. om te zetten
dn een Ghr. Lyceum en het resultaat
zijner overwegingen in een uiterlijk in
de maand Mei te houden Algemeene
Vergadering mede te deelen.
Toelichting: Dezelfde argumen
ten die pleiten voor Christelijk Middel
baar, pleiten in niet geringer mate
voor Christelijk voorbereidend booger
onderwijs.
"Waar evenwel de oprichting van
nieuwe bijzondere scholen voor ldjzon
der middelbaar of voorbereidend boo
ger onderwijs in de eerstkomende ja
ren niet op medewerkihg der regeering
kan rekenen en ook overigens de op
richting van een Christelijk gymna
sium niet zonder groote bezwaren kan
geschieden, daar komt het ondergetee-
kenden voor, dat evenals zulks in an
dere plaatsen van middelbare grootte
geschied is (Haarlem, Hilversum, Zut-
phen, Almelo, Harderwijk) de oplos
sing van de vraag hoe in de behoefte
aan Christelijk voorbereidend hooger
onderwijs alhier moet worden voor
zien, (e vinden is in de omzetting on
zer Chr. H.B.vS. in eten Lyceum "op don-
zelfden grondslag'.
De Algemeene Vergadering, waarin dit
voorstel vermoedelijk zal worden behan-
Aan het Zoeklicht
Leiden 12 Januari 1924.
Hoe komt dat toch?
Hoe komt dat toch, zoo vraagt men, dat
de Soc. Dem. ons volk met propaganda
ted uur kunnen overstroomen cn dat ze
overal hun propagandisten hebben?
Het antwoord schijnt me nogal eenvou
dig.
Ik heb bier voor me een veranlwoor-:
ding van wat door d© afdeélingen, fedora*
ties en gewesten voor do partijkas van
de S. D. A. P. werd bijgedragen.
En dan kom ik tot een totaal vas
f 125.121.26.
In één© week.
Nu weet ik wel dat een vergelijking
lii-er nïet opgaat.
Dat door de S. D. A. P. voor school en
kerk en armen en zending enz. geen cent
wordt geofferd.
Dat voor de roodo broeders naast d©
vakorganisatie, de partij alles is.
Dat weet ik óók -wel en daar houd ik
rekening mee.
Maar dan blijft toch het feit, dat wij
Antirevolutionairen o-ver 't geheel een be
droefd weinig je voor de partij offeren.
Of liever dat we hcdemaal niiet o f f e-
r e n.
Met het gevolg, dat er in tegenstelling
met de S. D. A. P. d-oor onze partij ook
zoo weinig kan worden gedaan.
OBSERVATOR.
dekl, zal, naar wij vernemen, op Donder
dag 24 Januari a.s. worden gehouden.
A.-R. Prcpagandaclub.
Door het bestuur van de A.-R. Proya-
gandaclub is aan leden en belangstellen
den een circulaire gericht, waaraan wij
het volgende ontleenen:
„Zooals U bekend zal zijn is de Prop.
club „Dr. A. Kuyper", volgens besluit der
laatst gehouden ledenvergadering, zoodanig
gereorganiseerd, dat deze club niet meer
alleen bedoelt to zijn een studieclub, maar
van nu af aan, naast bestudeeriug en be
spreking onzer beginselen, ook al dat prac-
tische weak hoopt ten uitvoer te brengen
wat in bet belang van beginsel of partij
noodzakelijk zal worden geacht.
Dit praclische werk, n.l. bij verkiezin
gen, zal worden verricht in overleg met
het bestuur der A.-R. Kiesvereeniging,
met welk bestuur een aceoord van samen
werking zal worden aangegaan.
Besloten werd maandelijks te vergade
ren en verschillende werkzaamheden)
welk© tot nog toe of achterwege moesten
blijven of bij verkiezingen in zeer korten
tijd moesten worden verricht, voortaan
regelmatig en over het gelieele jaar ver
deeld te verrichten.
Do bedoeling is dit werk zoo to verdeo-
len en to organiseeren dat van de leden
der club, behalve d© avond van vergade
ren, hoogstens 2 avonden per maand voor
het werk der club zullen worden ge
vraagd. Hierbij niet inbegrepen d© maan
den waarin verkiezingen vallen voor Ka-*
mer, Staten of Gemeenteraad.
U begrijpt dat wij, wanneer wij op bo
venbedoeld© wijze iets van be teekenis
willen tot stand brengen, de medewerking
behoeven van allen die onze beginselen
belijden en liefhebben.
Daar wij dit oo-k van U weten, doen!
wij bij deze ook op Uwe medewl
werking een krachtig beroeps,
Mede wijzend© naar bijgaande circus'
lair© van het bestuur der Kiesvereeniging
verzoeken wij U als lid der Propaganda-f
Club toe te treden en U bereid te verkla<
ren te doen wat na onderling overleg, zal
worden besloten.
Wij vragen dus van TT ©en offer, nierf
van geld maar van tijd. Wij twijfeleiï
niet of met eenigen goeden wil zult U diti
offer kunnen brengen. Indien U hiertoe,
ook berid is dan verzoeken wij U onz©
eerstvolgende vergadering te komen bijj'
wonen, waar een en ander nader zaï
worden besproken.
Deze vergadering is uitgeschreven te*
gen Maandag 14 Januari ft.s./
's avonds 8 uur precies, in bet Nutsge-^
bouw, zaal 10.
De noodzakelijkheid om het gevraagde
offer voor hot welwezen van ons parlijlot,
ven hier ter stedo te brengen, behoeft toc-h^
voot TJ met geen enkel woord meer to-
worden aangetoond? j
Secretaris van de club is do hoer J.j
Mulder, Nieuws teeg, alhier.
„Jeruël". -j
Ons worjlt verzocht het volgende to
plaatsen: d
Het is thans vier weken geleden da*
„Jeruël" Middelstegracht 3 haar gebou*
openstelde voor do allerarmst© kir m
ren die volgens het getuigenis, o.a. ook
van do onderwijzers, des morgens zonder,^
to hebben gegeten op school kwamen. Ge*
durend© deze vier weken ontvingen zij^
boterhammen en warme melk. De hoe
veelheid varieert van dri© tot rijf
hammen en óén of twee bekers zoete in.dk!
en er wordt door de dames, die zich - u-j
wittig beschikbaar stellen nauwkeurig!
