Dagblad voor Leiden en Omstreken. J ABONNEMENTSPRIJS In Leiden en buiten Leiden waar agenten gevestigd zijn Per kwartaal f2.50 Per week f 0.19 (Franco per post per kwartaal f 2.90 4tie JAARGANG. MAANDAG 24 DECEMBER 1923 - No. 1122 Bureau: Hooiqracht 35 - Leiden - Tel. Int. 1278 - Postrekenïno 58936 ADV£KT£NTIE-PUIJS Gewone advertentiën per regel 22X cent» Ingezonden Mededeelingen, dubbel tarieb Bij contract, belangrijke reductie. Kleine advertentiën bij vooruitbeta ling van ten boogste 30 woorden. worde# Dit nummer bestaat uit twee bladen. De „Nieuwe Leidsche Courant" zal Dinsdag 25 en Woensdag 26 December niet verschijnen. Geen plaats in de herberg Bethlehem nadert weer; de zachte gloed van ons heerlijk Kerstfeest gloort van verre; weer zal de Christenheid haar Scheppdngslied, de menschhejd, die gelooft, den zang der engelen zingen! En rtoch neen; het is niet meer de veile, wegsleepende, overstelpende vreugd van .voorheen. De Christenheid stemt nog kaar lof psalm wel aan, maar het koor dèr zan geren, hoe slonk het, tot onkenbaarwor- dcns toe! Nog trilt n wel het engelenlied in dé ooren, maar de menigte des aard- schen heirlegers blijft van verre staan. De kinderkens zelfs, eens zoo gul met hun lied, om van Jezus te zingen, ze zijn wijzer geworden, zoo het heet, en zwijgen hij gansche groepen. ..Daar zijn geen engelen!" roept de na neef der Sadduceesche vaderen. „Die star is nooit gezien!", weet dat jongske met liét nog onopengesneden handhoek u te vertellen. „Te Nazareth, niet te Bethle hem geboren!" mompelt een derde uit zijn nieuwmodisch vraagboek. „Jozef zijn vader!" voegt er een voerde nog half blo zend bij!En daarbuiten zijn dé oogen, die dat kinder-ongeloof toelonken Daar staan, daar lachen ze, de volwassen mannen, de moeder geworden vrouwen, ■tlie Lukas één en twee maar kortweg overslaan, of liever nog den heel en Bijbel dicht laten. Het wordt als op de markt te Jeruza lem. Men kan wel roepen: „Z'oigt!" maar ze zingen niet meer, ze zwijgen! Is het niet, of dat verstommen dier dui zenden het eigen loflied doffer stemt? Daar ligt het heerlijk Europa, van Cod ^Almachtig drie- en driewerf gezegend. Een<s sluimerde zijn levenskracht in den schoot der woestheid en neigde de glorie van zijn Züidenzonne ten onder gang. Uit Bethlehem rees toon het licht, dat zijn bange donkerheid in blijden dage raad verwisselen zou; en zie, door de le venwekkende koestering van dat licht zijn natiën ontloken, volken gevest, rijken gesticht. Zijns is een macht, een geluk, een glorie geworden als nc^ph Afrika's Noordkust noch Azië ooit had gekend. En het Kruis ging steeds vooraan! Hét lied van Bethlehem weerklonk in dc wouden, als een „Sta uit de dooden op!" Niet het zwaard, niet het kloek ver stand, niet de gelukkige vinding, do macht van Bethlehem alleen heeft Ja- phoths „eilanden" tot Europa gemaakt. En nu..."alsof incn des zingens moe as geworden, alsof men dien Christus wel derven kon, voor dat engelenlied geen oor meer, om dien Christus minder gedacht. De natiën, zich in do windselen van Bethlehem niet meer, schikkend, komen anen de volkeren saam gn: „Laat ons.zijn handen verscheuren!" is de mcnsch-oht- 'ccrende voorslag, die staat maakt op den luid sten bijval. Het Christelijk kleed is afgelegd. Den adel zijner geboorte versmaadt men, en men acht den Staat te beléedigen, zoo men hem nog Christelijk noemt! Geen Christelijk „volk", 'geen Christelijke „na tie" meer. Het gebed in Christus' naam als ontwijding van eigen grootheid ge acht. Do wet met Christus niet moer reke nend, de wetenschap tegen Hem getui gend, op de school dér kinderkens zelfs zijn heilige naam met den ban der stil zwijgendheid belegd. Zijn Kerk Sielfs o, onnatuur! profeteerend tegen haar Heer! i Zeg zelf dan, is het te sterk gesproken. „Er is in de herberg van Europa's volko- ren al minder plaats voor Hem, in wiens naam ze zijn gedoopt!" Jf:< I Of waant ge u te kunnen troosten met 'die herberg, den Christus geboden iin eigen kring, in eigen huis, in eigen hart? Maar hespeurdet ge dan nog nie.t, hoe doordringend de fijne, snerpende koude is, die als een adem des doods om u uit gaat? Meent ge haar te kunnen builen hou den? Hebt ge geen oog voor den koelïmaken- den invloed, onmerkbaar ook op u uitge oefend? Is dan ook uw levenskring niet een kring in die van Christus scheidende wereld? Ook üw huis niet door deuren en vensters met den stroom, die daar Jmiten 3'aat, in gemeenschap? Trilt ook üw hart niet flauwer, bij het al meer wegsterven, van die ongestoorde sympathie, voor elke uiting van het hart zoo onmisbaar? Is er nog wel herberg voor den Chris tus, zelfs in Christelijke kringen? Of doet ae toon die beersckf, de geest die spreekt, J •niie't vaak meer aan een schuilen in stal en kribbe denken? En Hij ziet het van uit den Hooge, en nog blijft Hij ontfermend en brengt ook nu zijn heerlijk Kerstfeest ons weer doör den bode des tijds! „Neen!" luidt ziijn antwoord op de vraag: „Moet Bethlehem nog komen?." „Nog eens beidt de aarde mijn toekomst, maar dan mijn komst ten gerichte. Dan niet de star, maar het toeken van dien Zoon des menschen! Dan weer de enge len, maar met den sikkel voor harp in de hand. Niet ter zaai'ng; maar ten oogsbe!" „Neen!" roept Hij ook ditmaal door den heraut der dagen, „Bethlehem was niet vergeefsch en zijn glans gaat n:iet onder. De Morgenster mag in nevelen schuil gaan, toch blinkt ze aldoor, om eens weer door te breken. Met een bede komt ook ditmaal het Kerstfeest tot de volkeren, alsof God er in bade: O, keer weder, gij die afge- dooït, laat u verzoenen, gij die schuldig zijt. Kniel nedeir bij <Fe kribbe!" Die bede brengt dat Kerstfeest ook aan u, volk van Nederland! Verzoend zal al uw schuid zijn, uw ontrouw vergeten, be dekt uw ondankbaarheid Z:edaar de kribbe en het Kindeko in doeken gewon den. Trek nog naar Bethlehem op! Als men nog gelukkig was! Maar elk klaagt, ieder zucht! Verlegenheid op elk gebied! De volken roepen van druk! De vorsten duchten opstand! De armen drei gen! De rijken vreezen! Nog nergens is men gereed! Mislukt elke bouw! Terug gaande de adel des levens, krank de kerk, krank de maatschappij, krank de volken! Het bovenstaande schreef Dr. A. Kuy- per nu ruim veertig jaar geleden in „T>c Heraut". Het is als geschreven voor dezon lijd en om de omstandigheden waarin wij thans leven. En daarom geldt ook thans op dit Kerstfeest nog de ernstige dringende waarschuwing: o! Waarom luistert men dan niet, waarom het oor niet geneigd? Düar van den troon der ontferming nog geen drei ging, maar nog- immer de hartverleede- rende bede: „Kom tot Mij, Ik zal u ruste geven. Neig u tot Mij en laat u verzoe nen met uwen God!" ALS EEN KINDEKE. O groote God gOworden een. kleen kind, waarom toch is 't dat Gij mij zoo bemint Wat ben ik U die niet nied al en ben? én, kennend mij, mij waarlijk niet en kent Gij wordt hetgeen ik immer wezen zou, ware ik Uw woord én Uwer wet getrouw:. ,,'t En. zij gij wordt een a rem kind gelijk, en komt gij ooit" zoo zeit Ge, „in 't Hemelrijk", Uw woord, Uw wet, ,Uw cïoen, Uw zeggen staat. o groote God, hier, in dit kindgelaat:; Gij heet en doet, ik doe noch dur veo neen, 'k en ben, o God, en ben noch kind noch kleen. En, maakt Gij mij Niet dat Gij doet en zeit, 't is uit met mij o God, bermhartigheid. GUIDO GEZÈLLE V Menschonteerende toestanden? Dat was een kolfje naar de hand, van „Hot Volk"l Daar was te Oud-Beyerland, zoo werd onlangs vermeld, een man van 80 jaar, die met zijn 15-jardgen kleinzoon 410 mud aardappelen had gerooid. Een schande was dat volgens het roode orgaan. Het was „een brandmerk voor de beschaving, welke deze mensch onteerende toestanden tot een droeve noodzakelijkheid maakt." Goed gebruld, leeuw! Alleen maar, een beetje te vroeg. Naar men toch aan de Maasbode meedeelt is hier van „ten hemel schrei ende" toestanden geen sprake. Geen grijsaard', die nog kerngezond ïs, behoeft dit werk geenszins te doen, ge dwongen door armoede. Er is reeds eeniige jaren terug sprake geweest van het betrekken van een huisje dn Oud- Beij'erland zelf, omdat zijn vrouw dit liever deed, want hunne kinderen wonen in het dorp. Maar de man was er tégen, omdat hij dan niet meer zou kunnen werken. Hij meende dan spoedig dood te zijn van verveling. Hij is het heele jaar op de boerderij werkzaam en doet, wat de tijd meebrengt en hem past. Do men- sclien hebben* een spaarpotje en ouder domsrente. Ze leven nu echter in een ge schikt huisje bij de boerderij, in Gods heerlijke natuur, zijn vrij als een vogeltje in de lucht, zijn tevreden, door en door gezond, en gaan er trotsch op ondanks hun hoogen leeftijd nog te kunnen wer ken. We kunnen -ons intüsscken voorstellen, dat „Het Volk" zich in een dergelijken toestand moeilijk kan indenken. In een socialistische maatschappij zou men waarschijnlijk zoo'n gezonden 80- jarsigen grijsaard, die neg gaarne ar beid verricht, voor krankzinnig houden en hem opsluiten, al's gevaarlijk voor zijn xoode omgeving." Deze veronderstelling van de M a a s- b o d e komt ons ndét ónmogelijk voor. Echte arbeidsvreugde kan in door het Socialisme vergiftigde harten niet meer worden gevonden. STADSNIEUWS. Week der gebeden. Evenals vorige jaren zal ook nu weer de eerste volle week in Januari de week der 'gebeden worden gehouden, 's avonds om 8 uur in de Oosterkerk van 712 Ja nuari. Wij laten het programma en de onderwerpen hier volgen. Maandag 7 Januari: Dankzegging en Verootmoediging. Dinsdag 8 Januari: De Algemeene Kenk. Woensdag 9 Januari' Volken en Over heden. Donderdag 10 Januari: Uitwendige Zending. Vrijdag 11 Januari: Huisgezin, Opvoe ding, Onderwijs, Jeugdwerk. Zaterdag 12 Januari: Inwendige Zen ding, Zending onder Israël. Ook nu hopen weder predikanten van verschalende kerken ons voor te gaan zonder dat die namen, der sprekers gepu bliceerd worden. P/ J. Mulder. Naar wij vernemen is de heer P. J. Mulder, (Breestraat) in onze kringen een oude en goede bekende, die tot voor kort ondanks zijn hoogen leeftijd oen goede ge zondheid mocht genieten, vrij ernstig on gesteld. Hoewel er nog geen direct levensgevaar schijnt te zijn, is de toestand toch van di ena-ard, dat d© familie zich op het ern stigste voorbereid. Met leedwezen zal ongetwijfeld dit be richt door vele bekenden welke do „oude heer Mulder" in Leiden en omgeving be zit, worden vernomen. Gelijk bekend, mocht de heer Mulder in Juni van dit jaar reeds den 87-jarigen leeftijd bereiken. De Lakenhal. In het Stedelijk Museum. „De Laken hal" is heden een tentoonstelling geopend van voorwerpen, voortgebracht door do oude Kunstnijverheid. Onder deze voorwerpen wordt o.a. aan getroffen een collectie oude kant werk en, vervaardigd in verschillende tijdperken. Verder een uitgebreide collectie Kunstsmeedwerk, die dn chrono logische volgorde gerangschikt, een over- ziich geeft van de verschillende modellen van sleutels en sloten, zooals die in ge bruik zijn geweest vanaf den Romein- schen tijd, tot dn de 19die eeuw. De laatste voorwerpe nzijn welwillend afgestaan door den bekenden collectio- nair, dr. J. A. Molhuvsen. De dames T. v. d. KaaiRood, en J. Schregel slaagden te 's-Gravenhage voor het examen voor costumière: do dames A. Hemerdk, G. Kurpershoek en J. v. Zwieten voor coupeuse. De afd. Leiden van „Patrimonium" zal op Donderdag 3 Januari a.s. vergade ren. De heer P. A. de Jong hoopt dien avond als inleider op te treden. Commissie voor de werkverschaffing. In de vergadering van de Commissie voor de Werkverschaffing, dio Donderdag j.l. werd gehouden, is mededeeling gedaan van een schrijven van B. en W., dat geen gevolg is gegeven aan het voorstel van de Commissie om alsnog gelden op de be grooting te brengen voor de verbetering van het Delftsche Jaagpad. De Commissie besloot bij B. en W. aanhangig te maken de uitvoering met Rijkssubsidie van een gedeelte van het Sportterrein aan den Rijnsburgerwog in hoofdzaak met ongeschoolde werkloozen, alsmede de verbetering van de P. de la "Courtstraat. Voorts maakte de vaststelling van de jloonen bij de werkverschaffing en do werkverschaffing voor kleermakers een punt van bespreking uit» Ernstig ongeval Op het station der H. S. Ml had. Zater dagavond om kwart over tien een ernstig ongeluk plaats. Een 22-jarige Dritsch'a*, de heer C. H. v. H., die naar Schiedam wilde vertrek ken, kwam even te laat voor den trein, die om dezen tijd in de richting Den Blaag vertrekt. Hij liep hard mee naast een portier dat hij had weten open te krijgen, toen hij op een gegeven o ogenblik met het handkof fertje, dat hij in de eene hand meedroeg, togen het portier stootte. Hij kwam te vallen tusschen de tree plank van den trein en het perron en werd een eindweegs meegesleurd, totdat een passagier, die het ongeval bemerkte, door aan de noodrem te trekken, den trein tot stilstaan br acht. Met zware inwendige kneuzingen werd dc ongelukkige door hft treinpersoneel op genomen cn naar het Telegraafkantoor ge bracht, vanwaar hij, op advies van den E. H. D., naar het Acad. Ziekeniiuis werd overgebracht. Do toestand van de heer v. H. was van dien aard, dat men het nocdig oordeelde de familie to waarschuwen. Naar wij nader vernemen is heer v. H. nog in leven en hebben zich nog geen com plicaties voorgedaan. Autc ongeval Zaterdagavond kwart over zeven had op den Rijnsburger veg een aanrijding plaats tuschen do stoomtram Haarlem—Leiden, en de bestel-auto van de waschinrichting der fa. Dieben. Do auto, bestuurd door de chauffeur v. U., moest keeren, waa-rtoe de bestuurder gebruik maakto van e»en gedeelte der naastgelegen brug. Terwijl dit gebeurde hoorde de chauffeur zijn metgezel, die even was uitgestapt cn achter do auto stond, iets roepen, waarop hij stopte, 't Bleek echter, dat dit roepen bedoeld was als een waarschuwen voor de in do verto naderende stoomtram. Om do tram gelegenheid te geven achter de auto heen te rijdien, wilde do bestuur der de brug op rijden, 't geen echter niet mogelijk bleek, daar de wielen in de do sneeuw die er lag,geen houvast vonden en doordraaiden. Dc machinist van de tram, dio gedacht had, wel te kunnen passeeren reed met een tamelijken vaart op het achterste ge deelte van de auto, die opzij geworpen werd cn gedeeltelijk in de Bloot terecht kwam. Persoonlijke ongelukken hadden niet plaats. De auto was ernstig bescha digd. De heer E. J. Hueting alhier, tot arts bevorderd, is bestemd tot reserve officier van .gezondheid 2e klasse, bij het leger hier te lande. Voor liet diploma Steno-typen v an de Ver. van Directeuren van Pont-scholen slaagde Mej. G. M. Scliudel, te Leiden. Voor liet diploma-typen slaagden de heeren J. C-. Drinliuyzen, H. Heymans, C. J. Rom Colthoff, M. H. van Hoof, J. J. A. M. Duijnstee, allen te Leiden cn de heer J. Bouwknegt-, te Noordwijk-Binnen. Men verzoekt ons te willen mededee- len, dat het Chr. Mannenkoor „Na Arbeid Kunst" zijn tweede A C-apella uitvoering wemsclit te geven in de Stadsgehoorzaal op 24 Januari 1924 ten bate voor het Fonds tot bestrijding der Tuberculose Draagt Elkanders Lasten]", onderafd. van het Chr. Nationaal Vakverbond in Nederland. Een inwoonster ontving dezer dagen bezoek van een persoon dio het bedrijf van s,lijmeni" uitoefent. Mevrouw gaf hem een kostbaar oud porceleinen theepotje mee om dit weer in z'n gewenscht verband te brengen. Nog den zelfden dag zou het worden terugge bracht. Tot heden evenwel heeft de man nog niets van zich laten hooien, zoodat liet potjo z'n eigenaresse wel niet meer zal zien. In het gebouw van do N.V. Oranje Nas sa u-Veem, de z.g. „Eest" in de Leeu- wenhoekstraat, is ingebroken, waarbij eenigo drijfriemen werden ontvreemd. Een drietal personen die verdacht wor den hieraan zich te hebben schuldig ge maakt zijn aangehouden. n.l. D. H. 15 j., B. P., en K. J. de J., beiden 18 jaar oud. Op verzoek van de Haarlemsclie po litie is alhier aangehouden cn ter harer beschikking gesteld zekere J. V., die ver docht wordt van diefstal. Hedenmorgen is een Duitsche vrouw met twee kinderen te Zevenaar over de grens geleid wegen onvoldoende papieren. BINNENLAND E KABINETSCRISIS. „Onderwijs" en „BinnenL Zaken". Naar in departementskringen verluidt, wordt, na het aangekondigde aftroden van minister De Visser, een combinatie van Onderwijs met Financiën, als waar van do „Nederlander" gewaagde, minder waarschijnlijk geacht, dat. een samen- Aan het Zoeklicht Leiden, 24 December 1923 We vieren weer Kerstfeest! Maar hoe verschillend zijn de om stam Hier een gezin dat zich verheugen mag in geschonken zegen en dat als vanzelf het vreugdelied aanheft Hier een blijde vader en een verheugde moeder, die staan bij het wiegje van het afgebeden kindeke. Hier een gezin waar ernstige ziekte week en doodschaduwen wegvloden en waar het danklied wordt gezongen ter eere van Hem, die den dood overwon. Maar er zijn ook anderen. Daar zit een man, dien u, vooral nu, zijn gelefde vrouw betreurt. Daar is een vrouw, gehukt onder 's lerens leed, omdat zij haar hulp en haar steun verloor. Daar zijn ouders, die staren op het nu ledige wiegje. Daar zijn kinderen dit in liet zwaart gaan. Daar zijn gezinnen, vele gezinnerf, jvaar do armoede dreigt, om dat de gelegenheid om te arbeiden ont breekt. De omstandigheden verschillen: Maar voor allen geldt: „Ziet, ik verkondig u groote blijdschap n.l. dat geboren is de Zaligmaker, die artn werd en ziclizelven ontledigde, om wie in Hem gelooven r ij k te maken en overvloed te schenken, d'i» in den dood ging. cm zijnen kinderen het leven te ge ven. Moge van deze blijdschap onder ons iets worden gevoeld. Ban zal liet E e r e z ij God op dit feest méér zijn dan woorden en klanken. OBSERVATOR voeging van Onderwijs met Binnenland- sc-he Zaken, waarvan het vroeger deel uitmaakte. Wij vermelden dit bericht, zegt de T e- legr., onder voorbehoud, daar wij ons mpejl'ijk kunnen indenken, dat de lieer Colijn, die volgens de „Nederlander" Onderwijs er bij zou willen nemen, bij het thans verwachte aanblijven van het kabinet-Ruys do portefeuille van Finan ciën zou neerleggen. Tenzij de heer Ruys inderdaad als pre-» mier plaats zou maken voor den lieer Co- Kjn. Een spoedige oplosing? Sinds de heeren Kooien er. Beelaerts van Blokland hun taak als geëindigd be schouwden, aldus onze „Rotterdammer", werd de kabinetsformatie met een sfeer van absolute stilte omgeven. Wat voor een stilte? Daar is eene stilte, die in haar roer- iooze strakheid beklemt cn benauwt, d:o aan den rommelenden donder voorafgaat. Daar is eene andere stilte, die niet neerdrukt, maar verheft, die kalmte brengt in het bewogen gemoed, die weg-i strijkt allerhande oneffenheid, die vrede en orde schépt. Goede hoop mag worden gekoesterd, dat in de regionen dezer stilte van hocw ger orde het werk der kabinetsformatie wordt voorbereid. i i Binnenskamers zet de opbouwende ar beid zich voort. Verwonderen zou het ons niet indien; weldra het bericht van opdracht tot kan binetsformatie binnen zeer korten ter-* mijn door de naamsvermelding der be windslieden gevolgd werd. j Verwonderen zou het ons nriet, indien j in ieder geval zekerheid werd hetgeen - door steeds meerderen binnen anbirevolu-i tionairen kring begeerd wordt: voortzetn j ting van het rech'.soh bewind." Hofberichten. Vrijdagavond kwam te 's-Gravenhage aan dé Groothertogin van Oldenburg, die door de Koningiu in het Staatsspoorsta- tion wserd verwelkomd. Zaterdagmiddag kwam do Prins terug van zijn reis naar Genua. De Prins werd vergezeld door prinses Thecla van Sc 11wartzenberg- Rudolstadt. De Groothertogin en de Prinses zijn do j gasten dér Koningii}. DE RIJKSFINANCIëN. Overzicht over de jaren 1910—1924. In de „Sociaal'-Economischo Kroniek" over het derde kwartaal van 1923 komt oen overzicht voor omtrent de rijksfinan- ciën over de jaren 19101924. 1 Achtereenvolgens wordt over elk dezer j jaren medegedeeld de ^totale rijksont-*^ vangsten en -uitgaven met voor- of na- deelig slot voor den gewonen, buitenge- 1 wonen en crisisdienst, alsmede voor het j leeningfondfê. Tot en met 1921 zijn deze cijfers il- fini- tief, die over 1922 zijn nog sVchts voor-» loopig, terwijl over 1923 en 1921 nu t b<H grootingscijfers moest worden voKt; nn. Onder dit voorbehoud blijkt, dat over, de periode 1910 tot en met 1921 ge wone dienst een nadeelig saldo z.il veren van 133 tniilioen. de butfoi -^u no dienst van 1174 ïnilücen en dc ri ;s- dienst van 1258 millioen, terwijl ud heL leeningfonds een voordeelig saldo mag, verwacht worden van 118.5 miUicmi. iiV totaal een nadeeb'g saldo vormende bijna 2447 miUioon gulden. J

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1923 | | pagina 1