Dagblad voor Leiden en Omstreken. Het onrecht gewroken. N1EDWE LE1DSCHE In Leiden en bulten Leiden 9? waar agenten gevestigd zijn Per kwartaal f2.50 £er week f0.19 (Franco per post per kwartaal ......1199 4Je JAARGANG. - VRIJDAG 9 NOVEMBER 1923 No. 1084 BureauHooigracht 35 - Leiden - Tel. Int. 1278 - Postrekening 58936 ADVERTENTIE-PtiUS Gewone advertentiën per regel 22 K cent. Ingezonden Mededeelingcn, dubbel tarief/ Bij contract, belangrijke reductie. Kleine advertentiën bij vooruitbeta ling van ten hoogste 30 woorden, wordea dagelijks geplaatst ad EO cent. Uit nummer bestaat uit twee bladen. V Dokter of kok. Naar aanleiding van het dnor de S. D. rA. P. gepubliceerd© regeeringsprogram schreef het Handelsblad: In het 77ste hoofdstuk van Plato s Gorgias verklaart Socrates aan Kallik- les. waarom hij overtirgd is, dat het I volksgerecht hem ter dood zal veroor- y deelen. Socrates zegt: ,,Ik geloof alleen met nog enkele andere Atheners mij op de ware staatkunde toe te leggen en de eenige onder de levenden te zijn, die den Staat werkelijk dient. Aangezien ik nu bij mijn veelvuldige gesprekken nooit iemand naar den mond praat, maar altijd alleen met het oog op het werkelijk beste en niet op het aange naamste, en aangezien ik me niet wil inlaten met dat. waartoe gij me uitnoo- digt, nt met die mooipraterij, zoo zal ik voor het gerecht niet weten, wat ik zal zeggen. Ik kom weer op hetzelfde terug, wat ik reeds tegen Polos gezegd heb. Ik zal n.l. veroordeeld worden, zooals een 5 dokter door kinderen zou worden ver oordeeld, als een kok hem aanklaagde. Want ik vraag u, wat zulk een man als beklaagde tegenover hen wel tot zijn verdediging zou kunnen aanvoe ren, als de aanklager hem als volgt be schuldigde: Lieve kinderen, deze man heeft u veel kwaad gedaan en richt zelfs de jongsten onder u te gronde door snijden en branden, en hij maakt u mager en teer en doet u pijn door voor schriften van de bitterste geneesmidde len, en hij laat u honger en dorst lij den en hij tracteert u niet, zooals ik het deed, met vele zoete en veelsoortige spijzen. I Wat zou een, in oen dergelijken nood geraakte dokter wel moeten zeggen? Of, als hij de waarheid zeide: „Dat alles deed ik, lieve kinderen, ter wille van uw gezondheid" welk een geschreeuw zouden die rechters dan wel aanheffen? Niet een geweldige geschreeuw?" De heer Troelstra is een politieke kok. een voortreffelijke kok, vraag het den arbeider maar. Maar zou het volk, dus ook de arbei der, tot hetwelk mr. Troelstra zijn mani fest heeft gericht, nu nog niet inzien, dat het, indien ooit, dan nu, niet een kok, doch een dokter noodig heeft." Dat is zeer juist opgemerkt door het liberale blad. Ons volk heeft in de allereerste plaats behoefte aan een dokter die de waar heid durft zeggen en die den moed lieeft minder smakelijke geneesmiddelen toe te 'dienen. En daarom is het zoo jammer dat alle politieke geestverwanten van het Han delsblad zonder eene uitzondering, meehielpen om den dokter te verjagen en dal ze zich schaarden achter den kok, d;e hem aanklaagde. Wij hadden oen dokter. Maar de liberalen kozen den kok. Gelukkig dat nu wordt ingezien dat op die wijze het landsbelang al heel slecht werd gediend. V Goed begin. Een goed begin, zegt het spreekwoord, is het halve werk. Als dit spreekwoord ook van toepassing is op de plannen tot het stichten van een .eigen drukkerij voor ons blad dan mogen we hoopvol de toekomst tegen gaan. Nauwelijks toch was hekend geworden dat tot het uitschrijven, van een obli gatielening zou worlen overgegaan, of de eerste inschrijvingen kwamen reeds binnen. Het was als had men gewacht op de gelegenheid om op deze wijze zijn be langstelling te toonen. Een verblijdend verschijnsel. Maar niet minder verblijdend en be moedigend tevens, was zeker, dat een aantal personen, bezield met wanne lief de voor ons orgaan, en overtuigd van de groote beteekenis van de christelijke pers, zich onmiddellijk beschikbaar stelden om tot het welslagen van de leening mee te werken. Oil die wijze kan het niet anders of do plannen zullen slagen. Er is trouwens geen enkele reden om het tegendeel te verwachten De gebeurtenissen van de laatste wo ken hebben ons wel geleerd boe noodza kelijk liet is, dat onze pers tot bloei wordt gebracht. De vijand wapent .zich. Op de meest onbeschaamde wijze wor den niet alleen de Christenen, de mannen, die getoond hebben het goede te zoeken voor land en volk, maar wordt ook de Christus aangevallen, gehoond en bespot. Een geweldige actie wordt ontwikkeld om ook hier de bestaande orde om te keeren en ons volk te voeren naar den af grond. Om dat doel te bereiken, tracht men eerst de harten te revolutioneeren en in de hoofden verwarring lo brengen. En men doet zulks met Yecl talent en met groote geestdrift. We hebben onlangs kunnen lozen dat liet aantal abonné's op het Socialistische Dagblad HetVolkin enkele dagen met 5000 was toegenomen. Zoo bestaat de gelegenheid om op groo te schaal ons volk te vergiftigen en het rijp te maken voor de revolutie en den ondergang. Daartegen moeten wij stelling nemen. Met onzep e r s in de eerste plaats. En daarom twijfelen we geen oogen- blik of de pogingen, die worden aange wend om ons blad meer en beter aan zijn doel te doen beantwoorden, zullen in breede kringen met sympathie worden be groet. Ongetwijfeld, ook in dezen arbeid zijn wij vaii Gods zegen afhankelijk. Maar wij kunnen alleen dan op dien zegen hopen, indien wij, als Zijne knech ten, ons opmaken en bouwenl STADSNIEUWS. Het beste kleed. Over bovengenoemd onderwerp hield in de geheel- bezette Predikerzaal Ds. P. Zandt van Delft een rede voor den Gere formeerden Bond. Na het zingen van sP. 119:1 en gebed ving de spreker aanstonds voor een aan dachtig gehoor zijn rede aan. In dezen lioovaardigen tijd ziet men den mensch zich het bloed uit de nagels werken, om maar een opgesmukt kleed to kunnen dragen. Vergeten wordt, dat in do stervensure allen, rijk of arm eenzelfde kleed het lijkkleed zullen dragen. Vergeten wordt te streven naar liet ééne noodige kleed, dat ons in Rom. 13:14 wordt geteekend. Hier wordt Jezus Christus, onze Zalig maker, voorgesteld als een kleed het beste kleed voor tijd en eeuwigheid. Onze eigen kleederen zijn niet goed voor God's oogen. Daar is het kleed der openbare zonde, dat tegenwoordig zonder schaamte als vroeger in Sodom en Gomorra wordt go dragen. Het kleod van het onbesproken levens gedrag is prijselijk, maar het kan niet bestaan voor God; evenals van liet kleed der eigengerechtigheid geldt er van: uwe webben deugen niet. Velen denken, dat het kleed van doop en avondmaal hen volkomen bedekt, maar wat noodig is, is de noodzakelijke weder geboorte. Grooter ellende ia er niet, dan dat de mensch zijn ellende niet kent. Voor den spiegel van Gods wet moet God onze oogen verlichten om ons te doen zien, dat al onze kleederen met zonden bevlekt en bedekt zijn. Maar God laat ons in dozen toestand niet staan. Hoe meer we ons te kort gevoelen hoe eerder we uitroepen: „Geef mij Jezus of ik sterf!" Door Zijn bloed is ons het kleed dor ware gerechtigheid bereid. Daar staat bet verstand bij stil, maar het is toch waar. Zijne liefde dreef Hem voor zondaars den hemel uit om armen rijk te maken en dorstigen te laven mot levend water. Jezus het beste kleod. Dit kleed is algenoegzaam, want het be dekt alle zonden, onverslijtbaar: het dekt altijd; algemeen passend; het kleedt jon gen en ouden. Het kleed der gerechtigheid is goed koop: uit genade, om niet wordt liet ont vangen en tóch het is uitgelezen schoon. Dit kleed het is 't triumphkleed van Christus' Kerk, waarop de pijlen Yan den duivel afstuiten. Doet dan aan, zegt spr., het kleed, dat u hier geteekend is. Het gaat op een eeuwigheid aan! Met een krachtige opwekking, om den tijdgeest weerstand te bieden, besluit spr. zijn schoone rede. Gezongen werd Ps. 42:1 en Ps. 89:8 en Ps. 2:7, terwijl geoollecteerd werd voor de onkosten en het fonds hulpbehoevende studenten. Dierenbescherming. Woensdagavond hield de Jeugdgroep van de Afdeeli-ng Leiden en Omstreken der Nederlandsche Vereeniging tot Be scherming van Dieren wederom een ver gadering in het Nutsgebouw. Met groote voldoening werd door den leider medege deeld, dat het aantal leden steeds stij gende is en reeds bijna 80 bedroeg. Gewerkt werd aan het uitgebreide werk programma dat op de eerste vergadering -door den heer van Poelgeest was ont vouwd. Er werden verschillende jongelui aangewezen die gaarne verschillende werkzaamheden wilden verrichten. Te vens werd gewezen op veel dierenleed en werden er middelen aan de hand gedaan, om dit zooveel mogelijk te verzachten. De propaganda voor de dierenbescher ming, gemaakt door eenige leden van de Jeugdgroep had tot gevolg, dat een aantal nieuwe leden werd geworven, n.l. 45 le den voor de groote Vereeniging en 18 voor de Jeugdgroep, terwijl ook de op brengst van den verkoop van propaganda middelen voor Dierenbescherming een vrij aanzienlijk bedrag aangaf. Nadat nog door eenige personen eenige vragen werden gedaan, welke door den Leider werden beantwoord, werd de druk bezochte vergadering gesloten. Zij die zich willen aansluiten bij de Jeugdgroep kunnen zich steeds opgeven bij den Leider der Groep, den heer W. D. Eeltjes, Vreewijkstraat 17. Een 90-jariflc. Maandag 12 Nov. a.s. hoopt onze stad- genoote, Mej. de Weduwe M. van Es Plorison, ten huize van haar dochter Mej. C. de Grootvan Es, 3 Octoherstraat 8 A, haar 90sten verjaardag vieren. De 90-jarige geniet nog oen goede ge zondheid. en is nog wel zoo vlug ter been, dat zij nog dagelijks één van haar fami lieleden of kenissen met eon bezoek ver eert. Wij vertrouwen dat het de 90-jarige op dien dag, niet aan belangstelling zal ontbreken. Hier ter stede is opgericht een vereeniging van duivenliofhebbers „De Luchtpost". Het secretariaat van deze Vereen, berust bij den heer Fakkel Rijn dijkstraat 94. Do heer C. Versluys alhier is ge slaagd voor het examen Vrije- en ordc- ocfeningen. In den afgeloopen nacht is van een perceel aan het Rapenburg, waarschijnlijk door baldadige voeten, oen paneel vernield. De heer N., heeft aangifte gedaan van vermissing van een hein toebehoorende witte geit zonder horens, dio op een stuk land aan den Zoeter wo ud s ohen weg weidde. Mej. v. W. heeft de bemiddeling der politie ingeroepen terzako dat zij door Mej. B., werd „beleedigd en mishandeld" Wegens het ontbreken van de vcr- oisebte papieren, zijn gisteren een tweetal hior aangetroffen: vreemdelingen, Poolsche Jodinnen, over de grens geleid. gjgaHEBILASID De strijd in Twente. De heer H. Amelink, secretaris van het Chr. Nat. Vakverbond, vertelt van dezen strijd in „De Amsterdammer": De Textielarbeiders, werkzaam in de fabïiek Kremersmaten te Enschedé, zijn in staking gegaan. Straks worden al de Textielarbeiders in Twente, behalve die te Almelo en Nijverdal, doordat do werk gevers tot uitsluiting overgaan, in dit conflict betrokken. De werkgevers willen do 43-urige werkweek afschaffen. Zij willen de 53-* urige werkweek invoeren. Reeds ruim een balf jaar geleden verzochten zij den organisatiebesturen hunne medewerking om daartoe te geraken. De uur- en stuk- loonen zouden dan met een gelijk per centage verlaagd worden, zoodat het weekkinkomen hetzelfde bleef. De orga nisaties verzochten hen de noodzakelijk heid daarvan aan.te toonen. Do werkge vers kwamen met wat algemeen© bewe ringen. De organisaties der arbeiders konden daarop niet ingaan, waarop door do werkgevers een loonsverlaging van 10 pet. werd toegepast. De arbeiders hebben daarin berust. Strijd zijn zij toen ont gaan. Thans kwamen, de werkgevers weer, men een zelfde verzoek. De Chr. en R. K. organisaties verklaarden hun mede werking te willen verleenen tot het ver krijgen van een overwerkvergunning, waardoor gedurende 15 weken per jaar 53 uur kan worden gewerkt door perso nen boven 16 jaar. Het uur- en stukloon zou echter gelijk moeten blijven. Ver wacht had mogen worden, dat een derge lijk voorstel een redelijken grondslag had gevormd voor onderhandeling. De werk gevers hebben daarop echter zelfs niet geantwoord. Hun eenigste antwoord was voor den tweeden keer een loonsverlaging van 10 pet. De werkgevers verklaren, werktijds verlenging, gepaard gaande met loons verlaging noodig te hebben, om tot ver laging van productiekosten to komen. De arbeiders behoeven dit echter zonder meer niet ,te aanvaarden. De Twentse lie werkgevers hebben het er niet naar ge maakt, dat zij op hun woord kunnen wor den geloofd. Het wordt in Twente een zware strijd, De Chr. Textielarbeidersbond „Unitas" is straks, als do uitsluiting ingaat, met ongeveer 1000 leden in het conflict be trokken. Een groot bedrag ter ondersteu ning is daarvoor noodig. Het Chr. Nat. Vakverbond heeft nu een steunbeweging voor de textielarbeiders ingezet. Rijksbureau tot onderzoek van handels waren. Het Bureau van den Ned. Middenstands bond deelt mede, uit goede bron vernomen Aan het Zoeklicht Leiden,. 9 November 1923. Het begint te dagen. De eerste stappen om te komen tot do stichting van een eigen drukkerij zullen nu worden gedaan. Dat zulk een drukkerij voor een blad als het onze noodig is als brood, spreekt dunkt me zóó vanzelf, dat er geen woord over gewisseld behoeft te worden. Met blijdschap heb ik dan ook dit be sluit begroet. Dc heel© vraag is nu maar, of ons publiek mee zal willen werken do uitge schreven leening te doen slagen. Of liever, voor mij is dat geen vraag. De zaak zou anders staan, als 't alleen ging om een drukkerij. Maar 't gaat hier om grootero din gen. 't Gaat om onze Nieuw o I, e i d- s c h e. 't Gaat om het scheppen van een gelegenheid om meer cn beter onze b e- ginselen onder ons volk te kunnen uitdragen, 't Gaat hier om het stuiten van de volks vergiftiging door de ous vijandige pers cn de doorwerking van do Christelijke beginselen. Dat is hier de chose. En daarom twijfel ik niet of de zaak zal slagen. Vooral nu het mogelijk is gemaakt, dat ook klc-ino bezitters mee kunnen helpen. OBSERVATOR. to hebben, dat de dienst van het Rijks bureau tot onderzoek van handelswaren met ingang van heden wordt stopgezet. Oorzaak daarvan is, dat het Rijksbureau is gevestigd in het groote gebouv/ van den Postchéque- en Girodienst aan het Spaar- neplein te s-Gravenhage en dat de ruimte, die het daarin inneemt, ter beschikking ge steld moet worden met het oog op de her nieuwde groote uitbreiding van personeel dat weder aangenomen is om mede te ver ken ten einde uit den chaos te komen, waarin de Postchéque- en Girodienst nog steeds verkeert. Schenking aan ds Landbouw-Hoogascbool Door den heer E. H. Krelagc, tc Haar lem is ten behoeve van de bibliotheek der landbouwhoogesckool to Wageningen een belangrijke verzameling geschriften over de geschiedenis der dahlia aan het Rijk ten geschenke gegeven. Voor dit blijk van belangstelling in voor noemde hoogesekool is genoemden heer de dank der regeering betuigd. SUITEHLANU NAAR DE DUITSCHE MONARCHIE. Een omwenteling in Bsiererv Optrekken naar Berlijn? Wat Frankrijk doet! Wat lang werd verwacht, gehoopt en gOi vroesd is werkelijkheid geworchn: De contra-revolutie in Beieren is voltrokken. Men kan zeggen: deze omwenteling is een bloote formule in werkelijkheid was het Marcistische regiem reeds afge schaft maar het is meer, het is do eer ste stap tot terugkeer der monarchie ia geheel Duitschland. Laat ons eerst zien hoe de omwenteling in zijn werk is gegaan: Te Munchen werd in de grootste zaal der stad (Burgerbra-u) een vergadering ge» houden waarin Von Kabr zou spreken. Nog voordat von Kahr aan het woord was gekomen, trad de leider der nationaal socialisten von Hitier naar voren, gevolgd door stormtroepen zijner aanhangers, dio FEUILLETON 4) Een paar dagen geleden, teen ik wat zat neer te krabbelen, kwam moeder op eens binnen. Ik was doodverlegen, toen ze mij bij zich riep en wat verwonderd vroeg, of dat van mij was. Ik stamelde van ja en was doodsbang dat ze zou lachen. Maar dat deed ze gelukkig niet, die lieve moeder! Hoe had ik zelfs een oogen- blik kunnen denken, dat zij haar eigen kind zou wonden, zij, die nooit zelfs het minste van Gods schepsels kwaad zou doen? Maar ze zeide: „Kind, ik ben verwonderd, ik wist niet, dat mijn practisch huishoudstertje, mijn rechterhand en de steun van haar moe der. die zoo hard werkt en in huis alles netjes en gezellig houdt, zulke ongewone denkbeelden en zoo'n dichterlijke verbeel ding in haar hersens had. Hoe ben je daaraan gekomen, mijn kind, jij, die nog zoo weinig kent van Gods prachtige na tuur?" „Dat weet ik zelf niet, moeder." zei ik, maar het is net, of mijn gedachten soms te groot zijn voor mijn hoofd en dat ze lucht zoeken. Maar o toe, u vindt het toch niet gekt Ik heb altijd gezorgd voor dat ik tijd vond om te schrijven, dat ik eerst al mijn huishoudelijk werk gedaan had." „Dat heb je altijd gedaan, mijn kind," zeide zij hartelijk, „altijd." En toen keek ze mijn gekrabbel verder door. „O, moeder," riep ilr uit, „lees 't toch niet. U weet niet, hoe weinig ik zelf om die prullen geef en hoe bang ik ben, als u ze leest!" Moeder keek op en zag mij kalm aan. „Ja, kind," ^eide ze vriendelijk, „zo zijn nog van weinig beteekenis eii wat onbeholpen, maar toch kan ik ^zien, dat er talent in je zit om je gedachten uit te drukken." „O, moeder!" riep ik uit. „Ja, en dat talent moet je oefenen," ging zij glimlachend voort, „maar niet met verzen te maken. Dat zal later mis schien van zelf komen. Eerst moet je ge woon, eenvoudig proza leeren schrijven." „Wat zou je er van denken," ging zij voort, ..om eens een dagboek te beginnen? Eiken dag kun je dan de gewichtigste ge beurtenissen in ons huiselijk leven op schrijven en er je denkbeelden bijvoegen over elk onderwerp, dat indruk op je ge maakt heeft. Dat zou een goede oefening zijn en tegelijk een veiligheidsklep, zooals je zegt, voor dat overvolle hoofdje" en zij kuste mij vriendelijk op het voor hoofd. „En wie weet", ging ze opgewekt voort, „of onze Mies later niet in staat zal zijn haar talenten in geld om te zet ten en zoo ook wat in ons huishouden in to brengen?" „O, moeder," stamelde ik, „denkt u kunt u gelooven, dat ik eens misschien in staat zal zijn om iets te schrijven en het dan uit te geven?" Ik voelde dat ik b'eek werd door die grootsche gedachte. „Wie zal het zeggen?" zei moedor met haar zachlen, vriendelijken glimlach en ma mij nog een kus gegeven te hebben, ging ze weg en liet mij achter met oen hart, dat bonsde en brandde van pasge boren hoop en met een geest, dio opge wekt was om alles te probeeren. Ik geloof, dat er geen geschikter mid del bestond om mij op te wekken dan dat, waarvan moeder zoo handig ge bruik gemaakt had. De hoop, dat ik eens mijn familio wat zou kunnen helpen, dat ik mijn lieve, afgetobde moeder, die altijd in zorg zit, lioe zo met het geld zal uit komen, wat verlichting zou kunnen ge ven en dat vader, als hij oud cn zwak werd, niet zoo hard meer zou behoeven te werken o, dat was een heerlijke ge dachte en een prachtige belooning voor mijn werkl Gisteren zaten, we allen hij elkaar in onze eenvoudige huiskamer, dio met ecu gezonken raam in onzen tuin uitkomt, een tuin lusschen» twee haakjes die de trots cn de vreugde van ons allen is; want al hebben wij nooit buiten op het land gewoond *en al zijn wij ook niet uit logeeren geweest in vaders vacantie want dat was altijd te duur zijn wij toch akemaal dol op boomen en bloe men, zoodat het onderhoud van onzen tuin een van onze grootste genoegens is. Wij hebben een klein grasperk, maar toch nog groot genoeg, dat cr heel veel madeliefjes en boterbloemen in groeien, waarvan de kleintjes kransjes vlechten, cn dan nog twee langwerpige bloembed den met viooltjes, muskusbloemen en ka millen dat is onzo heele tuin. Maar geen woorden kunnen, uitdrukken, hoeveel hij waard is voor ons. kinderen. Wij zijn met ons negenen, wél geteld Ber nard, de oudste, die een en twintig is: dan volg ik, do ouds'e dochter, daarna Emma. die pas zeventien is; dan drie vermoeiende, lastige, maar toch aardige jongens, die nog school gaan, twee kleine meisjes, waarvan niets te zeggen is; en dan, de voornaamste behalve wat haar grootte betreft de lieveling van ons allen de kleine Nel. Hoe kan ik haar beschrijven? Want al zeg ik, dat ze een snoes van ©en kind is, dat ze goudblond haar heeft en donker-* blauwe oogen en frissche rozenwangetjes, dan kunt ge u nog geen denkbeeld vor-< men, hoe bef ze er uitziet, 't Is onmoge-» lijk haar to schilderen; die aardige fee-* achtigo beweginkjes, dat vroohjke, hel dere stemmetje, haar lieve, innemende maniertjes; en bovenal dat lieve hartje,' dat dadelijk medelijden voelt met ieder, die in smart cn tegenspoed is en dat zich onwillekeurig aangetrokken, voelt tot d« vieze, lijdende, in lompen geklecdo kin* deren, die in de straten zwerven of bede-*, len; want zoodra zo hen z:ct, loopt zo naar hen toe en kijkt ze met een blik vatf droomerig medelijden in de vermoeide,' .magere, zorgvolle gezichtjes en zegt: j l „Wat heb ik oen medelijden met je, arm kind!" Maar ik ben afgedwaald van mijn on-» j derwerp, dat het zoo heerlijk zou zijn, ala moeder eens door mij in staat was om naar buiten te gaan. Want een paar da-* gen geleden nog zei ze, dat zo in zoo lang niet uit de stad geweest was, dat ze haast vergeten was, hoe het er bu.ten uitzag. (Wordt vervolgd) i. i

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1923 | | pagina 1